15e Jaargang.
DINSDAG 22 JANUARI 1924
No. 4363
Se ©ou^omt
jDeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per weck 12.50 per kwartaal.
[Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
[Franco per post 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., roti. Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit bla'i v' <iünt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen h
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gawone advertentiën 30 cent per regeb
Voor Ingezonden Mededeelingén wordt het
u dubbele van het tarief berekend.
Kleine advorientiënv van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver--
huur, koop en verkoop 10.50.
Pit nummer bestaat uit tuiee
bladen.
Y Meer vernuftig dan juist.
De heer mr. Kortenhorst constateert
in Do R.-K. Werkgever", dat do eenheid
in de Katholieke partij verloren is in do
volgende feiten:
1. Er beslaat geen verband tusschen ae
R.-K. Kamerclub en de R.-K. Kiesver*-
ecnigingen;
2. er bestaat geen verband tusschen do
R.-K. kiezersorganisalies en do R.-K. so
ciale en andere vereenigingen;
3. a fortiori bestaat er ook geen con
tact tusschen de R.-K. Kamerfractie cn
do R.-K Sociale organisaties;
4. er bestaat geen verband tusschen R.~
K. pers met:
a. de R.-K. Kamerclub;
b. den R.-K. Bond van Kiesvereenigin-
£cu;
c. de R.-K. Sociale organisaties;
5. er bestaat geen overeenstemming cn
verband tusschen:
a. de R.-K. Kamerclub onderling;
b. de R.-K. georganiseerde kiezers on
derling;
c. de R.-K. pers onderling;
d. de R.-K. Sociale organisaties onder-
Terecht zet „Het Volk" boven dit citaat
uit „Be R.-K. Werkgever": een w a r-
winkel. Inderdaad, een buitenstaan
der, die dezen vernuftig in elkaar gezet-
ten doolhof beziet, moet wel haast
medelijden krijgen met den Katholiek, die
daarin den juisten weg. welke hem - tot
zijn doel brengt, moet zoeken. En: „wat
'n warwinkel!" zal zijn verzuchting zijn.
Gelukkig echter is de heer Kortenliorst
bi deze vinding meer vernuftig dan juist!
Zek-er wij ziju er allen diep van
overtuigd, dat inzake de eenheid van onze
Katholieke partij nog lang niet het ideaal
is bereikt.
In ons openbaar Katholiek leven, in
onze sociale en politieke organisaties, af
zonderlijk en alle gezamenlijk beschouwd,
kan en móet meer samenwerking, meer
«solidariteit zijn; moet nog veel worden
veranderd -en verbeterd.
Maar nu ga men toch niet een gemis
aan samenwerking, aan eenheid, een ver
deeldheid suggerceren, veel grooler, dan
in werkelijkheid het geval is! Bat
is heel erg gevaarlijk en kan wel 'ns een
uitwerking hebben, die tegenovergesteld is
aan de bedoeling! En dat doet, naar
ouzo stellige overtuiging, de heer Korten-
horst. Wat b.v. punt 2 en 3 betreft, wij
hebben meermalen precies het tegenover
gestelde hooren beweren door menschen.
die klaagden, dat ten slotte eigenlijk de
jociale organisaties de Kamerleden aan
wijzen. Ook overdreven natuurlijk, en wel
In tegenovergestelden zin, maar niet er
ger dan de heer Kortenliorst doet. En zoo
souden er meer draden uit dien „war
winkel" wat rechter gespannen kunnen
worden.
Allo overdrijving schaadt dat moge
lo heer Kortenliorst ook in deze kwestie
inzien en ernaar handelen.
BUITENLAND
Duitschland.
De bezuinigingen.
Luther's voorstel door zijn
collega van Arbeid afge
wimpeld.
In antwoord op het schrijven van den
«üiiiister van Financiën, dr. Luther, in
löke noodzakelijke verlaging der loonenin
de particuliere industrie, en tijdelijke op
heffing der scheidsgerechten, aan zijn
collega van Arbeid, dr. Brauns, heeft
laatstgenoemde geantwoord dat hij tot de
doorvoering van de door dr. Luther voor
gestelde maatregelen zijn medewerking
niet kan verleenen. Dr. Brauns geeft in
dit schrijven als zijn meening te kennen,
dat een opleving van de industrie niet
moet worden gezocht in een verlaging van
de loonen, doch in do verhooging van de
üiimenlandschc koopkracht.
Be personeelsinkrimping bij
de rij kssp o or wcgen.
In do bezuinigingscommissie van den
Rijksdag word gisteren, namens liet Rijks
■Ministerie voor het Verkeerswezen mode
beeld, dat liet personeel bij de spoorwe
gen, dat op 1 October 1923 één millioen
aian bedroeg, tegen April as. met circa
20 c/o zal worden verminderd. Besloten is
evenwel, dat de in het bezette gebied ge
arresteerde leden van liet spoorwegperso
neel niet in deze vermindering zullen wor
den betrokken.
De metaalarbeidersstaking.
In Oppcr-Silezië.
Do staking in de Opper-SilezLsche ijzer-
industrie is geëindigd. De arbeid is over-
41 op de door de werkgevers gestelde voor-
areien hervat,
In het bezotte gebied.
In do metaalindustrie te Dusseldorp
lieeft de hervatting van den arbeid nog
niet in dien omvang plaats gevonden als
verwacht werd, ofschoon er genoeg werk
willigen zijn. Een groot deel dezer laatsten
durft namelijk, in verband met. den ter
reur, welke door communisten en syndi
calisten wordt uitgeoefend, nog niet de
fabrieken binnen te gaau.
Nog een staking opgeheven.
Do stakende arbeiders in de Beiersclie
bruinkoolmijnen hebben de staking opge
heven en den tiep.-urigen werkdag er
kend.
Het complot tegen Von Seeckt.
Volgens een bericht uit Augsburg, zou
daar een als fanatiek aanhanger der Na
tion aal-sociaiis ten bekende fabriekseige
naar zijn gearresteerd en naar Berlijn
gebracht onder do verdenking medeplich
tig te zijn aan het complot tegen Von
Seeckt.
Volgens de- bladen zou hij zelfs de
hoofdaanlegger van dit complot zijn.
De positie van Von Kahr.
Naar verluidt, zal de Beiersche regeering
binnenkort bij den Landdag een voorstel"
indienen, behelzende, dat do algemecne
staatscoinmissaris ten minste voor den tijd
der verkiezingen zijn bevoegdheden weder
in handen geeft aan het gezamenlijke mi
nisterie.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De autonome Palts.
Tegen eventueele aanslagen..
De separatistische Tegeering in de Palts
heeft aan den rijkskanselier en aan den
Beierschen minister-president een brief
geschreven waarin wordt meegedeeld, dat
zij voor lederen aanslag op het leven van
een barer leden, onverschillig of deze al
of niet gelukt, vijf vooraanstaande perso
nen van de tegenpartij met hun leven en
geheele vermogen daarvoor aansprakelijk
zal stellen.
De Katholieke ge est blij ken.
De Franscho militaire politie stelt een
onderzoek in naar een aantal katholieke
geestelijken uit de Palts, die zich Zondag
van den kansel hebben uitgelaten over het
bekende verbod van generaal de Metz om
van den kansel af het separatisme te ver-
oordcelen. Onder de katholieke bevolking
heerscht greote opwinding.
Een vernietigend rapport
van Clive
In het Britsche Lagerhuis deelde Mac.
Neill mede, dat Clive, de Britsche consul-
generaal in München, na een onderzoek
van vijf dagen in de Palts, het volgende
heeft verklaard:
lo. dat do overweldigende meerderheid
der bevolking tegen de autonomo regee
ring is gekant;
2o. dat de regeering niet tot stand had
kunnen komen zonder Franschen steun
en dat zij onmiddellijk zou worden ver
dreven indien de Fransche steun haar zou
worden onttrokken;
3o. dat 75 pet. der separatisten van
buiten de Palts afkomstig zijn cn een
groot aantal voormalige misdadigers be
vatten.
Het rapport behandelt tevens do mee
ningen in de verschillende volksklassen en
legt den nadruk op den dringenden
wensch der landbouwers en arbeiders
naar vrede.
Engeland.
De politieke crisis
HET KABINET BALDWIN GEVALLEN.
Hot L al) o u T-a mende ment
aangenomen
Het door de Labour-Party ingediende
amendement op het adres van antwoord
op de troonrede is door liet Lagerhuis
aangenomen met een meerderheid van 72
stemmen. Daardoor is de regeering van
Baldwin dus gevallen.
Voor liet Labour-amendement werden
328 stemmen uitgebracht en er tegen 256
Een .drietal Labour-afgevaardigden wa
ren wegens ziekte afwezig. Enkele liberale
aanhangers van Lloyd George slemden,
met de regeering, togen liet amendement.
Hun juiste aantal is niet bekend. Ook
weet men nog niet, of Lloyd George zelf
aan de stemming lieeft deelgenomen. Wel
heeft men er zich over verwonderd, dat
hij gisteren, zooals verwacht werd, niet
aan de debatten heeft deelgenomen.
De debatten in hot. Lagerh'uis
De debatten in liet Lagerhuis vóór de
stemming over het Labour-amendement,
waarin wantrouwen jegens de regeering
werd uitgesproken, waren gisteren zeer'
geanimeerd.
Simon, do bekende liberale leider, ver-
Haarde, dat de eerste plicht van het.Huis
was, een incompetente regeering te ver
slaan, die bekende, dat zij het vraagstuk
der werkloosheid niet kon oplossen. Hij
hoopte dat labour aan liet bewind zou ko
men met den goeden wil van alle partijen
Austin Chamberlain verklaarde dat als
de liberalen de socialisten steunden, wier
politiek zij afkeurden, zij het land zouden
verraden. Er zou dan nooit meer een libe
rale regeering komen. (Toejuichignen op
de ministersbanken).
Baldwin zeide: De conservatieven heb
ben. de Amerikaansche schulden geregeld,
de entente gehandhaafd, het verdrag met
Turkije gesloten en do kwesties van Tand-
zjer en de Amerikaansche drankwet vrij
wel geregeld, waardoor zij do betrekkin
gen met de Ver. Stalen heter achterlaten
dan zij ooit zijn geweest. Do regeering
lieeft met veje vraagstukken te maken ge
had, maar als zij vanavond wordt ver
slagen zal zij aan haar opvolgers geen
andere bestaande vraagstukken nalaten
dan de kwestie van de werkloosheid, de
kwestie van het hef stel en de Fransche
kwestie, die, lioe ver zij ook van een
regeling mag zijn, in een hoopgevender
stadium is dan tot dusver. De toekomst
ligt tusschen conservatieven en socialisten
en do conservatieven zullen de hand
schoen oprapen, wanneer ook deze haar
wordt toegeworpen. (Toejuichingen op de
ministersbanken).
Do a.s. re geeringsl cider
Mac. Donald sloot de debatten namens
de Labourpartij. Hij betwistte de stelling,
dat socialisme een vast omlijnd begrip
zou zijn, dat zich niet aan de omstandig
heden zou kunnen aanpassen. Hij ver
klaarde, dat de huidige omstandigheden,
zoowel wat de biiinenlandsclie, als wat
de buitenlandsdie politiek betrof, een re
geering noodig maakten. Hij achtte het
geen benijdenswaardige taak (zijn voor
ganger thans op te volgen, doch zijn plicht
tegenover het vaderland, Vörklaardo hij
boven persoonlijke gevoelens te stellen.
Spreker gaf als zijn meening te kennen,
dat zijne regeering 'zeer veel goeds zal
kunnen doen en veel angst en zorgen uit
do gedachten der bevolking zal kunnen
verbannen. Hij deed derhalve een beroep
op liet Lagerhuis, om do debatten thans
tc sluiten en het adres van antwoord op
do troonrede aan te nemen, met aanvaar
ding van het Labour-amendement, omdat
een nieuwo regeering terstond zal kun
nen optreden.
Deze laatste kwestie verwekte nog eeni-
go spanning in het Lagerhuis. Een der
liberale aanhangers van Lloyd George
wildo het debat open houden, ten einde
nog een anti-socialistische motie aange
nomen (e krijgen, om op deze wijze liet
optreden van een Lahour-regeering onmo
gelijk te maken. Zooals men weet was dit
advies cenigen tijd geleden door Churchill
gegeven. Nadat het Labour-amendement
was aangenomen werd nog eenigen tijd
gediscussieerd over liet al of niet sluiten
van de debatten, doch tenslotte werd hier-
♦oo met 328 tegen 251 stemmen besloten.
Deze fin ale-stemming maakt
dus het optreden van de La-
bour-regeering tot een feit.
Nadat. Baldwin heden het ontslag van
zijn kabinet aan den koning zal hebben
aangeboden, zal deze waarschijnlijk wel
Mac Donald bij zich ontbieden, ten einde
dezen do vorming van een nieuwe regee-
rin op te dragen.
De spoorwegstaking.
Tw eespalt onder bet personeel
De eerste dag der staking van treinma
chinisten en stokers heeft reeds nieuwe
bewijzen gebracht voor do tweespalt,
welke er bestaat tusschen den hond van
machinisten cn stokers cn den nationalen
hond van spoorwegpersoneel. Thomas, de
hoofdleider van den nationalen bond,
die niet aan de staking meedoet, verklaarde
dat de staking naar zijn verwachting op
een fiasco zal uitloopen. Het beste bewijs
achtte hij hiervoor liet aantal treinen, dat
gistermorgen nog kon rijden.
Een volledig fiasco, zooals Thomas ver
klaarde, schijnt de staking evenwel niet
te zijn geworden. Bat bewijst ook de inge
krompen dienst der Great Eastern.
De boottrein LondenHarwich is ech
ter van Londen vertrokken, zoodat do post
wel tijdig te Hoek van Holland zal aan
komen.
Verschillende locale verbindingen zijn
zeer ingekrompen cn sommige treinen rij
den slechts eenmaal per uur.
De toestand was gister echter nog wat
verward omdat de maatschappijen niet
precies wisten, hoeveel man van liaar per
soneel in staking waren gegaan.
Tal van zakenlieden" te Londen gebruik
ten voor transport van cn naar do voor
steden auto's of motorrijwielen. Een over
zicht van den toestand in do provincie is
ook nog moeilijk te geven.
To Brighton staken 85 pCt. van het
maehinepersoneel, te Derby 80 pCt. Gister
morgen is er uit Liverpool geen enkele
sneltrein vertrokken. Wel kwam daar een
sneltrein uit Londen aan met 2!j uur
vertraging. Na aankomst van den trein
gebruikten de machinist en stoker van den
sneltrein vlug hun ontbijt en brachten
toen denzelfden trein weer naar Londen
terug. Bij het vertrek werden zij door
de reizigers toegejuicht. De Schotschc
nachttrein kwam drie urn* over tijd te
Londen aan en moest onderweg tweemaal
van loeomotiefpersoneel verwisselen. Na
middernacht hadden de machinist en de
stoker, die hij den machinistenbond aan
gesloten waren, de machino verlaten. Te
Newcastle kwamen een machinist cn een
stoker op de machine, die den trein naar
York brachten, waar zij woonden. Aldaar
werden zij vervangen door twee leden van
den nationalen hond, die den trein naar
Londen reden.
Talrijke machinisten en stokers, die
elders wonen, verlieten toch Zondagavond
bij hun aankomst te Londen de locomo
tieven en werden door hun vakvereenigin-
gen per automobiel naar hun woonplaat
sen vervoerd, zelfs wel tot Crewo, een af
stand van 250 K.M. Te Neath in Wales
moesten 1000 mijnwerkers thuis blijven,
daar er geen treinen waren om hen te
vervoeren. Ook andere storingen worden
gemeld. Het Londenscho publiek neemt
den toestand echter voorloopig nog al
luchtig op, daar de voorraden levensmid
delen groot genoeg zijn. Do bond van brand
stoffenhandelaren beeft besloten do brand
stoffen te rantsoeneeren cn wel met 200 KG
per gezin en per week.
Polen.
De politieke onrust in Polen.
Een der meest bekende leden der Pool-
sche fascistische organisatie te Warschau,
Oranlsjefski, is uit Warschau gevlucht om
aan een vervolging der autoriteiten te
ontkomen.
In het bureau der arbeiders-je ugd-o r-
gauisatie zijn een groot aantal communis
tische oproepen gevonden. Zes personen
zijn gearresteerd. Te Lods is de redacteur
van het dagblad „Glos Polski" wegens
communistische agitatie gearresteerd.
Amerika.
De revolutie in Mexico.
De petroleu m-b o 1 a s t i n g
De la Huerta lieeft gedreigd, de eigen
dommen van een Mexicaansche petroleum
maatschappij te Tampico te Verwoesten,
indien niet een bedrag van 400.000 dollar
aan belastinggeld vooruit aan do rebellen
wordt betaald Aan vertegenwoordigers der
maatschappij is door het Amerikaansche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
aangeraden, dezen eisch in te willigen,
zoodra de rebellen door inbeslagneming
van de eigendommen hun voornemen la
ten blijken, het aangekondigde plan uit
te voeren.
Do blokkade van Tampico
uitgesteld
Naar de commandant van de Ameri
kaans olie vlootmackt te Vera Cruz meldt,
is de voorgenomen blokkade van Tam
pico door de rebellen uitgesteld. Volgens
marine-experts zal het plan in het geheel
niet worden uitgevoerd, en heeft do
waarschuwing van Amerika, waaraan
kracht werd bijgezet door de tegenwoor
digheid van het Amerikaansche vloptês-
kader, afdoende uitwerking gehad.
Edward Bok voor een Senaatscommissie.
B e s ch u 1 d i g d yan p-oIHieke
propaganda
Edward Bok, de uitlover van den prijs
voor het vredesplan, is voor een Ameri
kaansche Senaatscommissie geroepen, on
der beschuldiging van propaganda ge
voerd te hebben en te voeren, welke ten
deel heeft, het Congres in zake de buiten
landsche politiek te beinvloeden. Do com
missie moet bepalen, of er eenigerlei be
trekking bestaat tusschen den Bok-prijs
en de organisaties, welker doel is, Ame
rika te doen toetreden tot den Volken
bond.
BINNENLAND
Vragen van Kamerleden.
n- en uitvoer v a n y 1 e e s c li.
Op vragen van het lid van de Tweede
Kamer, den heer Bakker:
Is de commissie, welk, volgens de mede-
deeling van den minister van arbeid, ge
daan in de vergadering der Tweede Ka-
mor op 21 November 1922, destijds is in
gesteld met de opdracht om te onderzoeken
wat, in verband met de vereenvoudiging
en bezuiniging, de meest economische
methode is om te komen tot eenheid in de
in- en uitvoerkeuring van vleesch, reeds
met haar arbeid gereed?
Zoo ja, waarom is de conclusie, waartoe
de commissio gekomen is, tot dusver noj
niet gepubliceerd?
Indien tegen de publicatie van hel rap
poTt dezer commissie geen bijzondere be-
NET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De staking in de Duitsche meiaaiindus*
trie geëindigd.
Het Kabinet-Baldwin is gisteren geval
len. Het Labour-amendement werd met
328 tegen 256 stemmen aangenomen. He<
den zal de koning waarschijnlijk Mac
Donald de vorming van een nieuwe regee
ring opdragen.
De spoorwegstaking in Engeland. -«
Nadere berichten.
Edward Bok voor een Senaatsccmmissia
gedaagd.
BINNENLAND.
Een verslag der vergadering van het
bestuur van den R. K. Middenstahdbond -t
Verschillende actueele zaken.
Voorgesteld wordt het invoerrecht oy
sigaren in Indië te verhoogen.
LEIDEN.
De Gemeenteraad heeft besloten hef
Tapverbod in te trekken.
zwaren beslaan, zou de minister dan wil-*
Jan bevorderen, dat genoemd rapport ten
spoedigste verschijnt?
heeft de minister van financiën gcant-*
woord:
Het antwoord op de eerste vraag luidt
•bevestigend.
Be conclusie, waartoe de commiss;e is ge->
komen, werd tot dusver niet gepubliceerd,
omdat in zaken van interdepartementaal
overleg als de onderhavige pubheatie min
der gebruikelijk is.
Tntusschen bestaat legen een spoedige
publicatie van het rapport geen bezwaar.
Het antwoord op de laatste vraanr luhlt in
verhand daarmede bevestigend. Een tien-
lal exemplaren van liet rapport is ter grif
fie der Kamer nedergelegd, ter inzage
van de leden.
De spoorwegstaking in Engeland.
E x t r a-v lieg diensten van do
K. L. M.
Men meldt aan het Haagsch Aneta*'
kantoor:
Nu in Engeland oen spoorwegstaking ;a
uitgebroken, heeft -do K. L. M teneinde
vooral zakenmenschen ter wille te zijn,
terstond maatregelen genomen om extra-
vMegdiensten tusschen Amsterdam. Rotter
dam en Londen in te leggen. Deze zuMen
des moreens zoo vroeg mogelijk .omstreeks
half acht, vertrekken en denzelfden dag
nog terugkoeren. Do overtocht duurt drio
uur.
Wijziging Indische TaricfweL
Verhooging van hot
invoerrecht van sigaretten.
Een wetsontwerp is b'j de Tweede Ka
mer ingediend tot nadere wijzig-'m? en
aanvulling van de Indische Tariefwet.
Bl'jkens de Memorie van Toelichting
verdient liet volgens den Minister alleszins
aanbeveling, ter versterking van 's^Lands
middelen, liet invoerrecht van sigaretten
te verhoogen tot het peil, dat do minis' S'
indertijd voorstelde, namelijk f 150 por
100 K.G.
De noodlijdende sigarenindustrie in Ne
derland zal er geen hinder van ondervin
den. De in Indië ingevoerde sigaretten ko
men slechts voor een honderdste deel uit
Nederland.
Ned. R.-K. Middenstandsbond.
Bestuursvergadering
Dezer dagen vergaderde het bestuur van
den Ned. R.-K. Middenstandsbond.
Wegens verhindering van den voorzit
ter, den heer Ch. Frencken, te Ooslerhout,
werd do vergadering geleid door den ou
dervoorzitter, den heer G. Struijcken, Den
Haag.
Mededeelingen werden gedaan over cle
gunstige vooruitzichten van de Hanze-
bank in het Bisdom Haarlem.
Successievelijk kwamen do volgende
punten aan de orde:
Op initiatief van den Ned. R.-K. Mid
denstandsbond had een samenspreking
plaats tusschen do vier R.-K. Vakcentra
les teneinde te komen tot oen viering
op breedere schaal van de beide overge
bleven R.-K. feestdagen.
De conclusie, waartoe deze samenspre
king leidde, n.l. dat deze materie vooral
plaatselijk dient geregeld te worden, ia
verband met de plaatselijke omstandighe
den en dat het gowenscht ware, dat do
K. S. A. voor deze plaatselijke actie het
initiatief nam, werd door het bestuur aan-
vaard.
Reeds geruimen tijd is door het he- "iir
actie gevoerd voor een gezonde re,- -hag
der huisindustrie. Hiervoor was een
commissie gevormd uit- vertegenwoordig
gers van verschillende bij den .Ned. R.-K.
Middenstandsbond aangesloten vakbonden
