15e Jaargang.
MAANDAG 14 JAKUARI t®m
No. 435S
jüeABONNEMENTSPRiJSbedrasgt bi) vooruitbetaling
Voor Leiden 89 cent per week 8 2,60 per kwartaal,
ÏBij onze Agenten 20 cent per week 12.00 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 por kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 6 ct., roti Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
1.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Q 9 won a advertentiën 30 cent per regeb
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
n dubbele van het tarief berekend.
Kleine adVGrfenii'ën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 8 0.50.
Hit nantitter beï»3ït uit twee
bladen.
V De houding der S. D. A. P.
Da situatie, waarin liet Kabinet in de
Tweede Kamer terugkomt, is inderdaad
peniblo.
Maar niot door hare schuld al had ook
misschien een barer leden wat mwder dic-
tatorisch kunnen optreden; we denkan aan
de. aan de katholieke fractie gestolde be
kende drie voorwaarden.
Natuurlijk wil de S. D. A. P. trachten
uit die situatie munt te slaan. Dinsdag of
.•waarschijnlijk \?oèn»dag zal mr. Troelstra
over het verloop dor "Kabinetscrisis in de
Tweede Kamer inberpelleeren.
En Zaterdagmiddag is er in Den Kaag
een meeting gehouden van S. D. A. P. en
N. Y. V. over de regeeringsemw Hierop
spraken de heeren Troelstra en Wibaut en
ten slotte werd met algemeen* stemmen een
mo tie aan genomen, waarin KameTont-
binding als eiech werd gesteld... In
troebel water, enz.I
•"Wij hebben er verleden week al op gewe
zen, hoe deS.D.A.P., die «elf nooit haren
plicht als parlementaire partij h<wft durven
dragen, door nl. mede t<J werken aan de
vorming eener regeering. allerminst de aan
gewezene is. om als zedenmeesteres op te
treden inzake gozond parlementarisme.
•De heer Troelstra heeft echter in zijn rede
vair Zaterdag wel doen blijken vaneeni
ge n goeden wil in deze, maar, belaas, wat
erg en héél erg vaag. Hij zeide, dat er naar
zijn inzicht moet komen een parlementaire
samenwerking tusschen de sociaal-democra
ten, de vriizinnig-democraten en „den katho
lieken linkervleugel".
't Is inderdaad „polilieF'-slim bedacht,
om êèn regeerings-combinatie uit te denken
en quasi voor te stellen, waarin dan de S. D.
!A'. P. mede do verantwoordelijkheid zou
dragen, maarwelke combinatie voor
Ieder nadenkend menscli niet te verwe
zenlijken is. oolc in de toekomst niet, en op
dit oogenblik teneenenmale en absoluut
onmogelijk moet worden geacht I
En mr. Troelstra vervolgde daarna:
„"Wii hebben deze zaak zoo coticreefc
mogelijk opgevat en hebben! na de
crisis een pre gram ontworpen, dat ook
bezuiniging op de begroeting zou heb
ben gebracht., doch dat van heb plan-
Colijn hierin verschilt, dat het de sociale
cultureelo ontwikkeling niet stop zet.
Wij zijn uitgegaan van het standpunt,
dat wij nog een paar jaar in het moeras
zullen moeten blijven zitten."
"Wij zijn heel belangstellend, naar de con
crete uitwerking dier Troelstra'sche bezui-
nigiugs-plannen, waarvan wij alleen slechts
eenige heel vage algemeenheden vernemen.
Maar toch al genoeg om er niet veel ver
trouwen in te hebben, waar de -voorsteller
zegt: "Wij zijn uitgegaan van bet standpunt,
dat wij nog een paar jaar in het moeras
zullen moeten blijven zitteen" En dan?
zekop nog eerst weer 'ns een paar jaar voor
pegon tienden in bot moeras?
De heer Troelstra. doet, opbouwende, nog
niet veel nicer dan afbreken!
Duitschland.
Het antwoord van Parijs en Brussel.
Gereserveerde houding
regeering.
In Duitsclie regeer ings kringen ia men
uiterst gereserveerd met mededeelingen
over den inhoud van he^ Fransche ant
woord^ op de jongst Duitsche nota.
Over het algemeen bemerkt men in de
weinige mecledcelingfen dat men zich er
voor wacht illusies to wekken. Dezo af
wachtende houding van do Duitsche re-
gceiing houdt verband mot den gunstiger
toestand in liet binnenland. Do dagelijks
vallende prijzen der levensmiddelen, als
mede het afnemen "van de werkloosheid
hebben een kalmeerenden invloed op het
volk. De groote banken hebben zich lang
zamerhand zóó vast aan het lot van do
ronlenmark, dat een verdere val van dit
nieuwe betaalmiddel niet mogelijk is, zon
der dat tevens alle particuliere groote be
drijven medo in den afgrond worden ge
sleurd. Op dézo wijze herkrijgt de bevol
king weer het vertrouwen in de finan
cieels politiek van de regeering. Natuur
lijk gaat de omrekening in goudmark nog
anet groote moeilijkheden gepaard. Zoo
zijn er vele mcnschen in Berlijn, die met
Ti acuten geldnood le kampen hebben,
daar bet vaak onmogelijk blij kt do sala
rissen der ambténaren op tijd te betalen.
Het is echter te verwachten, dat de ge
meenten spoedig over het doode punt
heen zullen zijn.
De geallieerde militaire controle.
Een incident te Stuttgart»
Ba latei-geallieerde militaire controle*
commissie heeft vorige week verschillen
de militaire bureaux bezocht in Berlijn,
Munchen, Frankort en Rostock. Vervol
gens werd een bezoek gebracht aan Dres
den, Darmstadt en Breslau. Thans heb
ben zich ook eenige Japansche officieren
bij do commissie aangesloten.
Zaterdag had te Stuttgart een incident
plaats.
Een aantal jongelieden verzamelden
zich zij de automobielen van de comtfiis-
sie en zongen op uitdagende wijze natio
nalistische liederen. Zelfs werd een der
automobielen bestormd en de ramen daar
van ingeslagen. De politie kwam spoedig
tusschenbeide, doch wist niet dan met
groote moeite de opgewonden menigte op
een afstand te houden.
Na-klanken van ds Beierschs Putsch.
De particuliere secretaris
van Ludendlorff gearresteerd
De particuliere secretaris van Luden-
dorff, Ilshöfer, is Zaterdagmiddag gear
resteerd. Ilshöfer is in dien oorlog officier
geweest. Omtrent do redenen dezer arres
tatie wordt een streng stilzwijgen be
waard, anaar algemeen wordt aangeno
men, dat zijn gevangenneming in verband
staat met lit aanstaande proces legen de
Noveinber-puLschistien.
Ccmmunisienagitatio
Ai. tie in Opp er-Silezië
onder druk -t
Bé regeering heeft met krachtige hand
ingegrepen in Oppere-Silezië, waar com
munistische leiders de algemeene staking
hadden afgekondigd, gebruik makende
van de ontevredenheid, welke onder de
arbeiders heerscht in verband met de po
ging der werkgevers om den 10-urigen
arbeidsdag in te voeren. Alie leiders, pos
ters, enz-, zïijn gearresteerd, zoodat de
.staking bij gebrek aan leiding terstond
onderdrukt was. Dit neemt echter niet
weg, dat de toestand gespannen blijft.
Politieke moord te Berlijn
Bezer dagen is te Berlijn een politieke
moord gepleegd op den kapper Johann
Rausch, door twee tot dusver nog niet
gearresteerde personen Rausch. die lid
was der communistische partij, zou door
partijgenooten uit den weg worden ge
ruimd, daar men hern van partijverraad
beschuldigde. Een van de daders, Peters
genaamd, was lid der Russische Tsjeka.
Uit het bezette gebied.
De stakingsbeweging aan Rijn en Roer
Uitbreiding te Golsenkirchon
en Krefeld
Te Dusseldorp is de toestand in de
laatste dagen weinig veranderd. Be op
roep tot do algemeene staking heeft niet
het verwachte succes gehad. Hier en daar
hadden onbeteekenende plunderingen fen
verkeersbelemmeringjen plaats.
In het Roergebied is de toestand over
bet algemeen rustig. In Essen heeft de
oproep tot de algemeene staking geen re
sultaat opgeleverd. Alleen in Gelsenkir-
chen werden verscheidene bedrijven stil
gelegd. In Krefeld werd tot de algemeene
staking besloten. Ook de drukkers hebben
het werk gestaakt, zoodat de burgerlijke
bladen niet kunnen verschijnen.
Wcrklcozen-relletjes te Keulen
Vrijdag drongen eenige honderden per
sonen een chemische fabriek te Köln-Kolk
binnen, ten einde de aldaar aan het werk
zijndo 'arbeiders uit de fabriek te halten.
Tegelijkertijd hadden eenige honderden
werkloozlen het „Rheinwerk" in Keulen
bezet. Be politie heeft de heide fabrieken
ontzet, waarbij zij van de sabel gebruik
heeft moeten maken, daar de arbeiders
met stukken ijzer naar de agenten wier
pen. Ongeveer 125 personen zijn in arrest
gesteld.
Het spoorwegveer keer in 't bezette gebied
Be stations Hoorde en Aplerbeck zijn
•door de rijksspoorwegdirectie weer in ge
bruik genomen. Voorts is het spoorweg
verkeer op de trajecten Wezel—-Frie-
drichsfelde, Wezel—Spelle en Wezel—
Buededrich—Menzelen hersteld.
Het separatisme In de Palts
Ee afscheiding binnen de
kader van het Rijk
In een ingezonden stuk aan de „Vor-
warts" deelt da voormalige rijkskanselier
Hermann Müller mede, dat naar aanlei
ding van volksvergaderingen in de Rijn
palts in Februari 1922 de Fransche gene
raal Bemetz hem om een onderhoud ver
zocht ter bespreking van de kwesties:
schadevergoeding en veiligheid van
Frankrijk.
Be Fransoke generaal sprak 'toén welis
waar niet van afscheiding van de Palts
uit het 'rijksverband, doch wèl van de
noodzakelijkheid om een van Pruisen los
gemaakte Rijnlandsche republiek binnen
het rijkskader.
Müller had daarop toén geantwoord,
dat alle politieke partijen in het Rijn
land -efen, oveatueele stemming idaurovetr
van de hand zouden wijzen zoolang Fran
sche bajonetten het Rijnland bekeersch-
tcn.
Onderhoud geweigerd
Vertegenwoordigers van de bevolking
van de Palts verzochten Vrijdag om een
onderhoud met de Rijnland-commissie.
Het. werd hun ecliter geweigerd. Alleen
do bisschop van Spiers werd door de
autorititen ontvangen; de bisschop gaf
hun een uiteenzetting van den toestand
in de Palts.
Geen kerkelijke begrafenis
voor Heinz
Naar gemeld wordt zou de Katholieke
geestelijkheid te Spiers den vermoorden
separatistenleider Heinz een kerkelijke
begrafenis geweigerd hebben, daar hij
samenzweerder tegen! de
staatsorde geëxcommuniceerd zou zijn.
Frankrijk.
Bloedige bétsSngen op een
ComnuinistenvG.gadering te Parijs
In den loop van een Vrijdag gehouden
communistische vergadering, waar gepro
testeerd werd tegen de Roerbezetting en
de duurte, heeft een ernstige schietpartij
plaats gehad. Een aantal anarchisten was
de vergadering binnengedrongen om te
protesteeren tegen de politiek van de com
munistische leiders. Plotsling werd een
tiental revolverschoten gelost. In de daar
door ontstane vechtpartij werden vijftien
personen gewond, van wie vier ernstig.
Twee der gewonden zijn reeds in het zie
kenhuis overleden.
Engeland.
Dreigende spoorwegstaking.
O o k in de mijndistrieïen
broeit wat
Het loonconflict met het locomotief per
soneel in Engeland is ontstaan tengevolge
van de beslissing van den loonraad
ten aanzien van volgende punten: af
schaffing van een gegarandeerden dag
werk op Zondag; verhooging van den
standaard, waarop het minimumloon be
rust; weigering van den raad tot invoering
van 'n acht- in plaats van 'n negen-uren-
rooster.
Bij stemming werd met een vijfvoudige
meerderheid het besluit van den loonraad
verworpen.
Het conflict neemt thans een ernstig ka
rakter aan en een staking is onvermijde
lijk. Sommigen beweren, dat die staking
zal samenvallen met de opening van het
parlement op Binsdag, terwijl volgens an
deren de staking later zal uitbreken .Zeker
is het intusschen, dat er wat broeit.
Mr. J. Bromsley, de secretaris van de
„Associated Society of Locomotive-engi
neering- and firemen", verklaarde, dat het
antwoord der spoorwegmaatschappijen op
do door de beambten gestelde eischen ab
soluut onvoldoende is en de noodige maat
regelen ter voorbereiding van de staking
worden getroffen. Ook zeide hij, dat de
betrokken maatschappijen weigeren eenige
concessie te doen betreffende de nieuwe
loonsvoorstellen.
„De dienst zal worden stopgezet," aldus
mr. Bromsley, „doch wij zullen niet aan
kondigen wanneer dit zal gebeuren. Wel
hebben de leden van onze vereeniging
instructie gekregen het werk op een be
paald tijdstip allen neer te leggen en on
geveer 59.000 man zullen dan bij de sta
king betrokken zijn. Een staking door hen
georganiseerd, zal het geheele goederen- en
personenvervoer stopzetten."
De maatschappijen zullen tot a.s. Zater
dag gelegenheid hebben de besluiten en
voorstellen van den loonraad te overwegen
en mochten de eischen van het personeel,
niet worden ingewilligd, dan is de staking
te verwachten na a.s. Zaterdag.
De geschillen te dezer zake zijn van des
te grooter belang, omdat het aan het be
wind komen van een socialistisch parle
ment staat te verwachten.
Behalve over deze spoorwegcrisis
heerscht een groote opgewondenheid in de
mijndistricten Northumberland, Durham en
Leicestershire, waar de mijnwerkers even-'
eens hoogere loonen eischen. Bij een in
Northumberland gehouden stemming ver
klaarden zich de mijnwerkers met 11.000
tegen 4000 stemmen tegen de handhaving
van het tegenwoordig nationaal loonstelsel.
Albanië
De politieke verwarring.
Ongeregelde troope'n rukken
naar Tirana op.
Uit Brindisl wordt gemeld, dat 3000
man ongeregelde troepen aan de Alhanee-
sche grens zijn geconcentreerd. Zij berei
den zich voor tot een opmarsch naar Ti
rana.
Roemenië.
Tegenspraak.
Uit Boekarest wordt geseind: Het be
richt, volgens hetwelk de Greiksche souve-
reinen bij oen auto-ougeluk zouta ge
wond, is geheel ongegrond-
Griekenland,
De politieke crisis.
Een aanklacht tegen
drie ministers.
Op de partijvergadering der liberale re
publikeinen, welke gisteravond word ge
houden, werd oen motie aangenomen,
waarin de houding van drie leden, die op
het oogenhlik minister zijn, wordt afge
keurd, omdat zij den eed van trouw aan
den koning hebben afgelegd, terwijl de
Nationale Vergadering alleen trouw aan
het vaderland had gezworen.
Deze drie ministers zijn uitgenoodigd
hun houding te rechtvaardigen. Indien hun
uiteenzetting onvoldoende wordt geacht,
zullen zij hun ontslag moeten nemen.
Amerika.
De opstand in Mexico.
De rebellen naderen de
hoofdstau.
Uit Mexico (Stad) wordt gemeld: Do re
bellen bevinden zich nog twee dagen reï-
zens van de stad Mexico.
BiüHEMLAiaB
INTERNATIONAAL
EUCHARISTISCH CONGRES.
Kardinaal Van Rossum Pauselijk Legaat.
Naar wij vernemen heeft Z. H. de
Paus, bij eene audiëntie, verleend aan Mgr.
Heijlen, den voorzitter van het Permanent
Comité voor de Internat. Eucharistische
Congres en, op 1.1. Zaterdag, tot pauselijk
Legaat naar het a.s. Internat. Eucharistisch
congres te Amsterdam benoemd Zijne Emi
nentie Kardinaal van Rossum.
Dit bericht zal door geheel katholiek Ne
derland met ingenomenheid en vreugde wor
den vernomen.
De plaats, die dc Pauselijke Legaat op een
Internationaal Eucharistisch Congrc3 in
neemt, is hoogst belangrijk. Voor de uit alle
oorden der wereld toegestroomde katholie
ken, voor alle Kardinalen, Bisschoppen en
andere Hoogwaardiglieidsbekleeders (men
spreekt van 4 Kardinalen, die nu reeds toe
zegden het Amsterdamsche congres bij te
komen wonen) is de Pauselijke Legaat de
onmiddellijke vertegenwoordiger van onzen
H. Vader te Rome.
De postcheque- en girodienst.
Naar de „Tel." verneemt, is aan de on
derscheidene kantoren van den post- en te
legraafdienst opgaaf verzocht van dc amb
tenaren die daar werkzaam zijn en die naar
het oordeel van het hoofd van den dienst
gesohikb worden geacht voor den dienst van
het centrale girokantoor in Den Haag. Het
zou in de bedoeling liggen, deze ambtenaren
in de plaats te stellen van het thans aan het
girokantoor werkzame tijdelijke personeel.
Tevens zou dezo maatregel mogelijk de af
vloeiing van vaste ambtenaren bij posterijen
en telegrafie kunnen voorkomen.
Bezuiniging op pensioenen.
Naar de „Res." wist te "berichten, is men
aan liet departement van Financiën bezig
met 'het ontwerpen van een wijziging van
de pensioenwetten, waardoor een belangrijke
besparing verkregen zal worden.
Nader verneemt de „Volkskr." nog daar
omtrent, dat het in het voornemen moet
liggen de pensioenstorting met 4 pet. te vcr-
hoogen, het jaarpercentage met 2 pet. op
pet, te brengen, waardoor het maximum
pensioen niet bereikt zal worden in 35 maar
in 40 jaren, en een aanmerkelijke wijziging
in de weduwen-pensioenen aan te brengen.
Ontslagaanzegging aan gehuwde
ambtenaressen.
Gisteren is aan de gehuwde ambtenares
sen, behoorende tot het vaste personeel van
het Hoofdbestuur der P. en T. en van den
postchèque- en girodienst, eervol ontslag
aangezegd met ingang van 1 April 1924.
Afschaffing van verhooggelden.
De Banier meldt, dat de regeering thans
bij den Raad van State een wetsont werp tot
afschaffing van de verhooggelden bij ver
knopingen heeft ingediend.
De strijkgelden zouden nu blijven,
Da afvloeiing bij de post
1 Maart zullen' ongeveer 25 directeuren
van de kleine postkantoren, die zijn voort
gekomen uit het middélbaar personeel den
dienst moeten verlaten.
Uit het boekbindersbedrijf.
De voorgestelde verlenging van het con
tract tot 1 Juli a.s. is zoowel door den Ned.
Bond van Boekbinderspatroons als door de
vier gezellenorganisaties goedgekeurd.
Uit CTarens (Zwitserland) komt het
doodsbericht van den heer "W. J. Viotta, een
broeder van mr. Henri Viotta. Jaren lang is
Willem Viotta een bekende figuur in do
Amsterda-msohe muziekwereld geweest.
De gewone audiënties van dc minis
ters .van arbeid, handel en nijverheid en van
HET V093HA&I&5TË N3EHYJS.
BUITENLAND.
Te Stuttgart lieert een incident plaats
gehad mei de intergeaüieerde militairs
controle-commissie.
In Engeland dreig! een spoorwegsta
king. Groote opgewondenheid in de
districten. Een en ander wordt in ver
band met de as. regeeringscrisis van
groot belang geacht.
Tegen drie Grisksche ministers is een
aanklacht ingediend.
BINNENLAND.
Kardinaal van Rossum pauselijk legaat
op het a.s. Internationaal Eucharistisch
Congres.
Een motie voor Kamer-ontbinding.
(Driestar).
De afschaffing van verhooggelden in
voorbereiding.
Het Drie-Konïngenraam van Toorop
aanvaard voor den dom van Utrecht. (L.
en K.).
Vervanging van ambtenaren bij den
Pcst-Chèque en Giro-Dienst.
Ontploffing aan boord van een schip te
Rotterdam Twee dooden.
Een inzender over uspulun in het
Tuindcrsbedrijf (L. en T.).
OMGEVING.
Terreinopening R. K. Sportvereeniging
A. V. V. te Leidschendam. (Sport).
oorlog zullen Donderdag a.s. niet gehouden
worden.
SPORT
VOETBAL.
DIOC. HAAEL. VOETBALBOND.
TERREI NOPEN ING A. V. V. TE
LEIDSCHENDAM.
De Roomsche sport vindt de laatste ja
ren allengs meer bewonderaars en beoefe
naars. Er is tegenwoordig haast geen dorp
meer, of het heeft een voetbalclub en ook
een Roomsche voetbalclub.
Zoo is het ook, wij constateeren hst met
voldoening, te Leidschendam. Ook daar be
staat sinds enkele jaren een Roomsche
voetbalvereeniging, die vurige werkers be
zit voor de goede zaak.
De R.-K. Sportvereeniging A. V. V. hec-ft
gisteren onder veel belangstelling 'haar
nieuw terrein aan de St. Willibrordusïaaa
in gebruik genomen.
Aanvankelijk was de opening bepaald op
Zondag 6 Januari, doch het ijsvermaak
deed toen de plannen in duigen vallen.
De WelEerw. Adviseur, kapelaan Aclr.
J. Knots, had zijn jongens omstreeks 1 uur
in het Patronaat verzameld, alwaar ook
reeds de burgemeester, de heer W. Kcij-
zer, aanwezig was.
Voorafgegaan door bet muziekkorps van
„St. Geqilia, onder-afd. van den N. R -K.
Volkshond, trok de stoet van jeugdige
sportenthousiaslen door hot dorp, cm da r-
na het terrein op te trekken.
Te ruim half twee, toen reeds o™
500 toeschouwers zich rond het ven* rr®-
schaard hadden, nam de ZeerEerw TTo*r
Pastoor L. H. J. Beijscns het woord, cru
zijn groote belangstelling uit te spreken
in den dag van lieden.. Immers het was
een dag van groot belang. Weliswaar gaat
het om de sport, doch ook de sport heeft
een ernstig karakter, omdat het is een spel
van oefening en volharding, van karakter
vorming en overwinnen van zichzelvcn.
Spr. schetste het hoogc doel van het en-
der Roomsclio vaan georganiseerd zijn en
daarom wenschto spr. A. V. V. van harte
succes, omdat zij door haar nieuw terrein,
weder vasten voet heeft gekregen.
Ook tot den directeur, den WelEerw.
Heer Knots, spreekt de ZeerEerw. Heer
Pastoor eenige hartelijke woorden van
gclukwensch en hij uit den wensch, dat
allen hun belangstelling zullen blijven too-
nen voor het werk, dat hier begonnen is.
Kapelaan Knots dankte hierop den Pas
toor voor zijn hartelijke woorden, waarna'
burgemeester Keijzer het woord verkreeg,
om den eersten wedstrijd te openen.
Spr. zeido, dat hot hem als burymo.\H
ter een waai* genoegen was om het terrein
van A. V. V. te mogen openen. De tot'
hem gerichte uitnoodiging had hij zc®rJ
gaarne aanvaard, omdat het doel, dat da]
Vereeniging nastreeft, zeker ligt m da
lijn van orde on tucht. De patronaalscom-
missie en kapelaan Knóts werken er daar-,
om juist zoo graag voor. En spr. wil eeui
dergelijke Yereeniging gaarne zijn sympa-cj
thie schenken, omdat hij weet, dat wan-^j
neer men op die wijze georganiseerd is»"
orde cn tucht in de gemeente zullen toeé
nemen. -1 - -
