Tweede Blad
»3,
Vrijdag II Januari 5924
aTAPSWIEUWS
ST. MELANIAWERK.
Op den 29sten Nov. 1.1. hield Mevrouw
ngmansStadhouder uit Groesbeek,
orzitster van het St. Melaniawerk to
ijmegen, een lezing hier te Leiden, die
or verschillende omstandigheden, o.a.
it samenvallen met andere lezingen en
generale repetitie van Toonkunst, slechts
itig bezocht is geworden. Dit was heel
tnmer, want de tijd, zoo kort na de
ach tig geslaagde missie-tentoonstelling,
ïk ons zéér geschikt om het werk, het-
?lk spreekster op dien avond kwam in-
iden en bekend maken, onder de aan-
icht van de Katholieke vrouwen' van
tidcti te brengen.
Het Sint Melaniawerk, waarover spr. ons
tvoerig inlichtte, is een liefdewerk spe-
ial van do vrouw voor de vrouw. Het
tevens een missiewerk, want zijn doel
do katholieke vorming der inlandsche
'ouw in onze koloniën voor huisgezin en
aatschappij te bevorderen.
Het Katholieke inlandsche meisje, dat de
hooi dor zusters verlaat, 'staat geheel
dpcïoos in haar met-katholieke omgeving,
overgeleverd aan de willekeur der
iders, die haar uithuwelijken aan wie
j willen.
De als minderwaardige, als lastdier en
ivin behandelde inlandsche vrouw, inist
le durf en zelfstandigheid, haar ontbreekt
simpelste notie van opvoeding en hy-
HetSt. Melaniawerk wil medewerken
ji de meisjés tot bekwame opvoedsters,
ïtwibkeldo vrouwen en zelfstandige ka-
ikters te vormen. 'Daartoe zijn noodig voor
rirst Inlandsche meisjesscholen met inter-
jiteu en voorts R.-K. tehuizen, consulta-
j-biuleaux, cursussen tot opleiding voor
'oedvrouw en verpleegster, hnishoud-
ïd'erwijs-inrichtingen enz.
Maar naast Katholieke onderwijzeres-
»n, vroedvrouwen en verpleegsters, heeft
idië vooral noodig Katholieke inlandsche
oeders. De toekomst ligt in de Ka-
loliekc gezinnen, het gezin vormt den
•andslag van de maatschappij.
r Het Sint Melaniawerk bestaat nog slechts
lo pkelo jaren en heeft toch reeds een daad
lfc filien stellen. In Juli van het vorige jaar
it ond het St. Melaniawerk een gediplomeer-
e R.-K. Verpleegster uit naar Indië om
l- i Mendoet Melaniawerk te verrichten, in
hoogste klassen aan de Inlandsche
aeisjes Ier te geven in hygiëne in en bui-
ïn Mendoet aan de zieke Javaansche haar
|>rgen te gaan wijden,
i- Dit is hot begin, maar 't kan hierbij niet
ilijven. 0\ era.1 in den lande moeten afdee-
hi gen van het St. Melaniawerk gevestigd
S-orden. Bereids zijn 42 afdeelingen of cor-
ispondentschappen gesticht en Leiden is
o. 43.
j Want, staande de lezing van Mevrouw
v ongmans, mclddo zich een voorloopig be-
tuur aan, dat zich thans definitief beeft
amengesteld.
ir [Dit bestuur komt u, Katholieke vrouwen
h kn Leiden, dringend vragen om steun
i. n medewerking. De minimum-contributio
9 Gedraagt fl.per jaar. Lil zijn kunnen
fl] één vrouwen. Iedereen (ook mannen)
r an donateur zijn voor minstens f 2.50 per
aar of minstens f 50 ineens,
t Stichter minstens f 1000 in eens.
i [Voorloopig zullen we echter héél geluk-
t jig zijn als we een ledenlijst kunnen in-
i pllen met wat donateurs, tot steun in den
)ig. Hot is waar, er wordt veel gevraagd
veel gedaan, nochtans hopen we niet
vergeefs nog wat te vragen voor onze
ilandsche zuster, die vol hoop naar onze
julp en steun uitziet.
"VVordt lid van -het St. Melaniawerk en
uurt do propagandisten niet weg als ze
[ij ii komen aankloppen voor dit mooie
nieuwe werk.
Kent u bet Missielied van Theo Smit met
ijn bezielende woorden?
Wij dragen ons rijko geloof als een zon,
I Gaan. veilig en vast door do tijden;
Geen nacht, die de kracht van die pracht
[overwon,
Zij glanst over liefde en lijden.
Maar boog in 't Noorden en diep uit
[bet Zuid,
Uit landen van Westen cn Oosten,
Schreit broeder aan broeder in 't donker
zoo luid;
Wio zal met ons licht hem vertroosten?
De handen gevouwen, geofferd ons goud
En God slaat zijn zonen tot helden,
Die dragen het licht over zeeën on woud;
Ziet! wit van den oogst staan de
[velden!
Welnu, moge bewaarheid worden wat
gezegd wordt in dit bezielend gedicht: Vou
wen we de handen, offeren we iets van ons
goud, en staan we dan later verbaasd over
den schoonen oogst waarvoor wij hebben
helpen zaaien!
R.-K. Vrouwen van Leiden, waar
blijft ge?
Het bestuur van bet St. Melaniawerk
af deeling Leiden:
Mevr. DUIJNSTEE—BRANTJES,
Voorzitster.
Mejuffr. L. VERWER.
Secretaresse.
Mejuffr. JO v. d. LAAN,
Pen n inmnees leresse.
Mejuffr. H. WEEBERS.
Mejuffr. J. NOORDMAN.
UIT IBE O^GEWINË
BODEGRAVEN.
Kaasmarkt. In 't jaar '23 werden op de
wekelijksche kaasmarkt alhier aangevoerd
14.059 wagens Goudsche kaas, waaronder
11.004 wagens met contrölemerk; voorts 1
wagen Leidsche kaas met 70 stuks, to
zamen 14.060 wagens, aanbrengende
644.922 stuk, vertegenwoordigende een ge
wicht van pl.m. 4.373.146 K.G. Over 1923
werden 2056 wagens kaas meer aange
voerd dan het voorgaande jaar. Voorts
werden ter markt gebracht 350 lammeren.
De marktplannen. De plannen voor
het vergrooten, resp. wijzigen der kaas
markt, kepnen thans meer onder de alge
meen© belangstelling. Zooals onzen lezers
bekend is, werd in de laatste Raadszitting
deze aangelegenheid in „geheime" zitting
behandeld. Ons geacht raadscollege schijnt
van oordeel te zijn, dat het hier een zaak
betreft, die de belangstelling van h§t pu
bliek niet behoeft.Terwijl wij, evenals
do boer Beijen, van het tegendeel over
tuigd zijn, bleef tot heden iedere medeclee-
ling, hoe de Raad over deze aangelegen
heid denkt, achterwege. Naar wij verna
men, werd Woensdagavond oen vergade
ring van landbouwers gehouden tot be
spreking dezer plannen, een bewijs, dat
ook deze ten zeerste belang in de zaak
stellen. Er zijn thans 3 plannen, waarvan
plan A het voornaamste is. Dit plan A is
in grove lijnen het volgende: De oude
Markt in het vervolg te gebruiken als vee
markt en staanplaats voor ledige wagens.
De nieuwe Markt onmiddellijk in verband
te brengen met genoemd plein en dus als
een eenheid te beschouwen met het thans
bestaande Marktplein. De toegang naar de
Nieuwe Markt (het huidige voetbalterreïn)
te voeren over de bestaande, alsdan te
verbroeden oprijlaan, naar de woning van
den heer Hooijmans. Op deze nieuwe markt
zal een plaatsruimte zijn van 700 wagens
en zelfs zóó, dat iedere wagen op zich
zelf komt te staan met zijruimte van 1
M. en met een voomiimte van 3 Meter.
Het gevolg van een dergelijke indeeling ls,
dat het tegenwoordige euvel, dat verkochte
partijen de markt niet kunnen verlaten,
omdat zij opgesloten staan, uit den weg
geruimd wordt.
De kosten van den aanleg worden geschat
op f40.000, welk bedrag, geleend tegen 5
pCt., een bedrag van f 2000 aan te betalen
rente geeft Bij een aanvoer van 14.000
wagens, zooals dit het afgeloopen jaar het
geval was, tegen, een staangeld van 25
ets., geeft dit een opbrengst van f 3500.—
zoodat deze aanleg geen financieele lasten
voor de gemeente medebrengt. Plan B is
gedacht op het terrein der Firma Turken-
burg met een toegangsweg door de z.g.
Kikkerlaan. Plan G beoogt den zijtuin wan
do pastorie der Ned.-Herv. Kerk, benevens
den voortuin gedeeltelijk bij de beslaande
markt te trekken. Zooals men ziet plan
nen genoeg, doch wat zal nu het beste
worden beoordeeld? Dat verandering bij
een dergelijken aanvoer als het afgeloopen
jaar, noodig is, zal wel niemand ontken
nen. IN iet tegenstaande vreezen wij, dat de
in de zomermaanden veelvuldig voorko
mende opstoppingen in de drukke straten
niet zal veranderen, zoolang de bestaande
smalle brug in de Brugstraat gehandhaafd
blijft.
ZWAMMERDAM.
Ambtswoning. In een spoedeischende
Raadsvergadering besloot do Raad dezer
gemeente tot aankoop van het heérenhuis
aan den Stationsweg alhier, bewoond door
mevr. 'Schoenmaker, voor de som van
f 11.000. Het pand is bestemd voor ambts
woning van den burgemeester.
HILLEGOM.
Gemeenteraad.
(Vervolg.)
Te 8 uur werd Dinsdagavond de verga
dering van den Raad voortgezet. Tegen
woordig alle leden. Weth. Balvers deelt
mede, dat de Burgemeester op advies van
zijn medicus niet in de avondlucht mag
komen, zoodat spr. dezen avond de eer
heeft de vergadering te presideeren.
Bij de begrooting van het gasbedrijf
wenscht de heer van de Loo het loon van
den lantaarnopsteker met f 50 per jaar te
verhoogen, daar deze meer werk heeft go-
kregen. De Voorz. adviseert deze zaak te
renvoyeeren naar do Gaseohimissie; aldus
wordt besloten, waarna de begrooting
wordt goedgekeurd.
Hierna komt aan de orde puilt 15 be
handeling der Begroeting. De circulaire
der Kamer van Koophandel wordt voor
kennisgeving aangenomen.
Do Voorz. zegt, dat hij vertrouwt dat de
Memorie van Toelichting deor ce Raads
leden met ernst is bestudeerd en hoopt, dat
de heeren de kortheid zullen betrachten
en hun vragen goed geargumenteerd en
gedocumenteerd zullen stellen. Dan geeft
hij de gelegenheid tot het houden van Al
gemeen© Beschouwingen.
De heer Klaver zegt, dat bij hem
steeds de meening heeft voorgezeten om
te bezuinigen. De begreoting 'is 'n mooi
stuk werk, toch is zo in uitgaven weer
f 71000 hooger dan het vorig jaar, al heb
ben bijzondere pesten als b.v. do water
leiding daar schuld aan. Bij sommige pos
ten heeft spr. zich afgevraagd, cf deze wel
door B. en W. bestudeerd zijn, of eenvou
dig van de hoofdambtenaren zijn overge
nomen. Bij zuinig beheer mogen de uitga
ven de ontvangsten niet overschrijden. We
gaan echter steeds achteruit en Mat is niet
goed, noch voor middenstander, noch voor
patroon, noch voor arbeider. Spr. huivert
er bij en meent, dat de oorzaak schuilt in
de samenstelling van den -Raad, waarin
menschen'zitten, die steeds maar zeggen.:
,,'t moet er zijn." Bijna steeds zijn spre
kers pogingen fcot bezuiniging mislukt.
Spr. is wel eens gekwalificeerd als ^kapi
talist." Hij zit hier niet als zoodanig maar
heb spijt hem, dat hij in dezen Raad de
patroons mist, terwijl er geschermd wordt
met Evenr. Vert. Die patroons hebben be
dankt én steeds leeft in 'spr. gedachte de
idee om ook heen te gaan. Waarom hebben
zij beca-nkt? Spr. zal er niet diep op in
gaan, doch de schuld schuilt bij de eigen
partij, die de leiding in banden heeft.
Men had de organisatie hoog moeten hou
den en niet bij de pakken mceten blijven
neerzitten; we moeten hebben een gezon
de, rechtse hapen vereeniging. We komen
bier voot gemeentezaken, niet om propa
ganda te maken. Voor sommige commissies
heeft spr. bedankt, omdat bij geen depu
tatie voor z'n deur wil hebben. Spr. denkt
er nog steeds hard over heen te gaan. Die
wind zaait za-1 storm oogsten, die tijden
zijn aangebroken; spr. zit hier nog voor de
belangen van Hillegom, doch als ik niets
meer bereiken kan ga ik heen. Spr. besluit
met den wensch uit te spreken, dat het
voor de Bollenstreek een goed jaar moge
zijn.
De heer F i j m a wil een ander geluid
doen hooren. Spr. brengt dank aan B. en
W. voor deze begreoting. Er is bezuinigd.
De duidelijkheid laat echter wel te wen-
sehien over. Met genoegen constateert spr,
dab de post voor do werkloozen weer
f 20.000 aangeeft en de salarissen van amb
tenaren en arbeiders op peil zijn geble
ven. De werkloozen worden door de pa
troons op straat gezet; gelukkig, dat de
gemeente ze helpt. Dat de patroons bier
niet zitten is hun eigen schuld. Wat hier
van middag gebeurd is bij do stemmingen
is treurig. Spr. wil do bronnen aamvijzen
waar het geld te halen is. Spr. bepleit za
kelijke bedrijfsbelasting, verhoogiug der op
centen op de vermogensbelasting, extra
belasting voor luxe jiuto's en voor vracht
auto's, die onze wegen kapot rijden of 'n
aparte belasting.
Do heer Hoogmoed zegt, do heer
Klaver heeft gesproken wie wind zaait,
zal storm oogsten dio stuwkracht is naar
arbeiderszijde overgeslagen; dat is de
schuld der patroons zelve. De heer Kla
ver heeft aanmerking gemaakt op het
woord „kapitalist". Spr. zou hem bezuini
gingsmaniak willen noemen. Spr. bepleit
©9n bad- en zweminrichting medo in ver
band met do volkshuisvesting, gebrek aan
woningen; nog bepleit deze spr. 'n kinder
speelplaats.
Do heer Loerakker zal slechts enkele
opmerkingen maken. De heeren Fijma en
Hoogmoed hebben mijn naam genoemd in
verband met do werkloozen, docb ik heb
do werkloozen niet genoemd. Inzake 'n bad
en zweminrichting zijn het niet de heeren
der S. D. A. P. die daarin zijn voorgegaan;
spr. en anderen spraken daar reeds veel
vroeger over. Inzak© afstand van wel- en
beerputten vergete men niet, dab dit oude
bestaande toestanden zijn, voor den nieuw
bouw ia het anders; ook de waterleiding
verhelpt straks de kwaal. Even wil spr.
't voot den heer Klaver opnemen. Deze
heeft inderdaad steeds op bezuiniging aan
gedrongen, doch nimmer aan de loonen^
dor arbeiders getornd. De heer Klaver is"
geen bezuinigingsmaniak. Dat de toestand
der werkloozen moeilijk is, weten we allen.
De regeling van B. en W. draagt de a-lge-
moene goedkeuring weg van verreweg de
meeste arbeiders. Spr. waarschuwt er le
gen, de werkloozen. niet te verbitteren. Een
questie hebben de S. D. A. P.-sche heeren
aangeraakt, waartegen spr. waarschuwen
moet. U kunt helaas met succes wijzen, op
de verdeeldheid tusschen de Katholieken,
doch in uw eigen partij geschiedt hetzelf
de of erger. Spr. kan weinig in commissies
zitting nemm, heeft dat steeds vooruit ge
zegd, doch hoe men or over denke en niet
om de menschen qua persoon doch om de
zaak weigert spr. zitting te nemen met de
3 dissidente Katholieken. Wil de Kath.
Partij hierin morgen verandering brengen,
spr. heeft er geen bezwaar tégen. Is die
questie weg, dan is sprekers bezwaar
weg. Wat do begreoting betreft, iets an
ders is of men deze beziet door den bril
van. den heer Klaver, dan door dien van
do heeren Hoogmoed en Fijma. Spr. heeft
ernsrig bezwaar tegen, hét zoo laat indie
nen der begroeting en hoopt, dat zulks
geen enkel jaar meer zal gebeuren. Ver
volgens wil spr. er nog op wijzen, dat vaak
door een der Raadsleden vragen -worden
gesteld aan B. en W. waarop het college
niet alleen niet. terstond antwoordt, doch
waarop herhaaldelijk moet worden terug
gekomen, zonder dat afdoende geant
woord wordt. Spr. weet dat B. en )V. dik
wijls anders zien en meer en beter weten
dan de Raadsleden, doch laat men het
dan rondweg zeggen. Spr. wil ten slotte
aan B. en W. hulde en dank voor deze be
grooting brengen, bijzonder inzake steun
aan de werkloozen en behoud der salaris
sen van ambtenaren en arbeiders.
De heer Vermeer onderschrijft dat de
inöeeling der begrooting moeilijk is, doch
spr. meent, dat een en ander geschiedde
volgens voorschrift van Ged. Staten. Ook
deze spr. brengt hulde aan B. en W. voor
hun moeilijk werk: ook difc college zal wen
seben en verlangens hebben die ze graag
verwezenl'jkt zagen, doch do bronnen zijn
er niet. Zij brengen offers, wij moeten het
ook deen en ons plaatsen op den bodem
der werkelijkheid. Heb martelaarschap van
den heer Klaver aanvaardt spr. niet. Met
de ruzie in de Kath. partij bemoeit spr.
zich niet. Hij heeft de verantwoordelijk
heid alleen jegens God en te handelen naar
zijn beginsel. Van propaganda is bij spr.
geen sprake. Met den heer Klaver streeft
spr. naar bezuiniging. Inzake •stratenplan
nen adviseert spr. het particulier initiatief,
dat ontegenzeggelijk goedkooper is. Sym
pathiek vond spr. het woord van Mr. Mar-
chant en wil dit hier naar voren brengen.
„Laten wij onze tegenstanders waardee-
ren." Laten we allen meewerken voor het
algemeen belarg.
De heer Selhorst gevoelt zich eenigs-
zins gedrongen te spreken over de samen
stelling van dezen Raad. De heer Klaver
heeft er tot tweemaal toe op gewezen,
doch ondanks dat meent spr. te mogen ooit
statecren, dat Hillegom beter bestuurd
wordt dan voorheen. Spr. vraagt zich af
is het de schuld van de kiesvereeniging dab
er dissidenten zijn? Het bezwaar dat in
den heer Murk scheen te schuilen verviel;
hij keerde niet in den Raad terug en toch
bedankten de patroons. Het kemt spr. voot
dat de heer Klaver alleen zitting neemt iq
commissies, die presentiegeld geven. Spr.
verwijt den heer Loerakker gebrek aan
naastenliefde. Wij hebben u in niets tegen
gewerkt, do schuld schuilt bij de echte
Roomschen, Dat de heer Loerakker niet
m de commissie der werkloosheid zit- is
misschien voor hem een tegenvaller, doch
hij woonde deze allerbelangrijkste verga
deringen zelden bij en dat gaat niet.
De heer Schrama heeft bij de eerste
zitting die hij thans bijwoont reeds be
merkt dat hier een ongezonde atmosfeer
hangt. Het lidmaatschap van den Raad
heeft spr. nooit begeerd. Spr. wil opkomen
tegen de uitspraak van den lieer Klaver
dat de leiding in de R. K. kiesvereeniging
niet deugt. Dat ligt er maar aan hoe men
do zaak opvat. Geen mensck is volmaakt,
ik niet als dissident en u niet als officieel
Katholiek persoon. Steeds heb ik met vol
vertrouwen de conclusies der R. K. kies
vereeniging geaccepteerd. Teen deze onop
houdelijk gesabotteerd verden heb ik be
dankt. U was zeer onduidelijk, mijnheer
Loerakker, u had feiten moeten* noemen
do R. K. kiesvereeniging betreffende. Bo-
antvoord u mij de vraag.eens: is het be
derf van boven of van onder af gekomen?
Wij willen met alles en met allen, mede
werken voer de algemeen© zaak.
De heer V ooren zegt, 't is llier de
plaats niet cm persoonlijke kwesties uit te
vechten. Het verwijt aan den. vorigen Raad
is niet correct-. In do vorige zitting had
den we eminente figuren, onder hen is tob
stand gekomen de salarisregeling der
ambtenaren en -verkneden, liet ambtena
ren-reglement, de permanente commissie,
het scheidsgerecht enz. Spr. brengt holclo
aan B. en W. voor hetgeen het college ge
daan heeft. Spr. brengt dank voor de zui
nige raming. Men vergete niet. dat elke
verhooging van uitgaven beteekent 'n
dichter aanschroeven der belastingen en
dit. is thans uit den booze. Wo moeten al
len trachten nog iets meer te bezuinigen.
De Voorzitter (weth. Balvers) brengt
dank voor de waardeering van de Raadsle
den jegens het college van B. en W.; dio
dank betreft ook onzen hoofdambtenaren.
De manier waarop de algemeene beschou
wingen zijn gehouden was spr. hoogst aan
genaam; do zijpaadjes die sommigen zijn
opgegaan laat ik buiten beschouwing. In
die. fout zal ik de heeren niet volgen. Over
leiding in onze R. K. politieke organisatie
wil ik hier niet spreken, dat doen we op
de daarvoor aangewezen plaats. Als de
heer Klaver boos is over 'n benaming ris
kapitalist, wil spr. zijne excuus daar wel
voor aanbieden. Ook B. en W. hebben
groot© offers gebracht, zoo gaarne zouden
zij komen mot voorstellen ten algemeeno
nutte. Do alles behesx'schende vraag vr
echter: waar moet het geld vandaan ko
men? De heer Fijma noemdo bronnen. In
de vergaderingen van B. en W. wil spr.
overwegen of we bij den hoogen belasting
druk er nog een kunnen stellen. Wat do
moeilijke indeeling der memorie betreft,
het is voorschrift, en dank zij onzen secre
taris dat ze nog niet ingewikkelder is.
Misschien heeft het college van B. en W.
aan de late indiening der begrooting
schuld, er zijn echter redenen te? veront
schuldiging. In een volgende vergadering
hopen B. en W. met een voorstel t-ot be
noeming controle-ccmmiss:e Publieke wer
ken bij den Baad te komen. Met de wen
ken van den heer Loerakker zuller T. en
W. rekening houden, tegen het L-e -
tings meenemen van honden aan tiet sen zul
len strenge maatregelen genomen worden.
In het kort meent spr. te mogen zeggen,
dat de gevoelens van B. en VT. zijn, dab
we voor een zeer ernstig-en tijd staan; do
belastingschroef staat strak aangehaald.
Vier grooto vraagstukken houden ons be
zig: 1. Volkshupyesting, 2. Armenzorg, 3.
Onderwijs, 4. onvrijwillige werkloosheid.
Gelukkig is het, dat ons hoofdbedrijf 't
werd reeds door den heer Klaver gezegd
loonend is. Vele patroons hebben in heb
afgeloopen jaar aan hun arbeiders hooger
loon gegeven, dan waartoe zij contractueel
gehouden waren. Geve de weersgesteldheid
dat de werkzaamheden in do tuinen vroeg
FEUILLETON
VOGELVRIJ.
"Ware schetsen uit Fransche familie
archieven
0)
De gendarmen lieten 'm kermen zonder zich
ierder om hem te hekommeren en waren
.1 een flink eind weggedraafd, toen hij er
reer uit was gekomen.
.Verwenscht vak!" schold de brigadier:
ik wou duizendmaal liever tegenover
Oostenrijkers staan! Donder en bliksem'
at die oude vrouw tegen mij heeft
jal mij nog lang in do ooren klinken".
„Neem me niet kwalijk, brigadier", zei
.naxagoras, „als ik u een raad geef: doe
jooals ik' Ik zal dadelijk aanvragen, dat
en mij verplaatse naar oen brigade aan
ito grens. Als ik een weigerend antwoord
pijg, dien ik mijn ontslag in en laat mij
aanwerven als vrijwilliger".
I „Je hebt gelijk", antwoordde de briga-
flior na een kort zwijgen, ,^et is honderd-
paal beter door een kogel gedood te wor
pen, dan de rol van leverancier aan den
peul te spelen".
I „En dio arme pastoor, welke misdaad
toeft hij dan begaan? U kunt zeggen, wat
ri wilt, maar ik moet bekennen, dat ik be
paald schik had, toen ik zag dat u hem
piet gevonden, had".
.'.-Zwijg- tochAls men ons zou hooren,
aren wij verloren! Het is dus afgespro-
n wij laten ons allebei naar de gren-
!n verplaatsen, want ik hen het tegen-
'oordigo werk al lang moe".
Nadat vrouw Buitel zich van het ver
trek der gendarmen overtuigd had en aan
de uiterste grens van het landgoed een
werkman had geplaatst met do aanwij
zing, dat hij hij eventueel gevaar alarm
moest slaan, verwittigde zij den priester,
dat men op hem wachtte en hij oogenhlik-
kelijk niet behoefde te vreezen. „Ach, inijn
heer pastoor'" zei ze toen tegen hem, „wat
heb ik een angst uitgestaan, toen ik u in
hetzelfde oogenblik in den tuin zag, waar
in de gendarm mij vroeg naar het getal
en de namen van do menschen, die bij mij
werkten
„Dusu", antwoordde abbé Bartet lachend
„hebt mij den naam Jon Leroy gegeven?
Dio brave soldaat is toen eerlijk genoeg
geweest, om mij dien te leeren".
„Ik heb den eersten den besten naara
genoemd, dio mij inviel. Maar u kunt u
niet voorstellen, welk een doodsangst ik
uitgestaan heb, toen ik u door den briga
dier hoorde roepen en al dien tijd, toen u
bij hem was, want de minste kleinigheid
had u kunnen verraden".
„Och! de goede man had een te groot
vertrouwen in mij en ik hen overtuigd, dat
hij er niet aan gedacht heeft, om aan de
waarheid te twijfelen. Maar het gevaar Ls
nu voorbij en daarom zullen faij er niet
langer aan denken. Hoe gaat het met de
zieke?"
„Zeer slecht, mijnheer pastoor; zij ver
wacht u met ongeduld".
De priester begaf zich dadelijk naar de
kamer der-zieke en bleef een tijdlang met
haar alleen. Daarna werden alle bewoners
des huizes bijeengeroepen, om het toedie
nen der Heilige Sacramenten bij te wo
nen. Deze op zichzelf al zoo droeve ver
heven handeling verkreeg door de tegen
woordige omstandigheden een heel huilen-
gewoon, indrukwekkende plechtigheid. De
priester droeg onder zijn kleeren een klein
zilveren doosje, dat aan den eenen kant
een geconsacreerde Hostie en aan den an
deren kant de H. Olie bevatte. Een met
wit linnen bedokto tafel met twee branden-
trouw in den dienst van GodOnt
liet eenvoudige altaar. De aanwezigen
knielden neer, terwijl de priester in den
roket, dien hij vroeger al gestuurd had,
aan de zieke de heilige Teerspijzo gaf en
het H. Oliesel toediende. De brave oude
vrouw beantwoordde duidelijk de kerkelij
ke gebeden. Maar toen de verheven hande
ling afgeloopen was, verminderden haar
krachten; men zag haar lippen wit wor
den, er kwam een koud zweet op haar
voorhoofd, haar oogon vielen dicht de
doodstrijd begon. De dienaar Gods bad
temidden der snikkende aanwezigen de
gebeden der stervenden.
De zieke scheen van alles, wat om haar
heen gebeurde, geen besef te hebben, maar
toen de priester de woorden sprak: „Ver
trek, christenziel!" richtte zij zich met
moeite op, riep haar dochter en de overi
gen, die haar bed omgaven, en gaf hun
mot bevende hand haar zegen: „Vaartwel
ik sta op het punt, voor mijn Rech
ter en Verlosser te verschijnenik hoop
op Zijn oneindige barmhartigheidBlijf
trouw in dien dienst van God'... ont
vlucht de slechte menschen, maar vreest
hen niet'Zij kunnen u hoogstens
uw tijdelijk leven ontriemenLeert nu,
wat het leven is, vroeg of laat, ■--* maar
eens moet men afscheid er van nemen en
voor den hoogsten Rechter verschijnen.
Dan zal ieder deugd beloond, ieder lijden
beëindigd en in eeuwige vreugde veranderd
wordenmaai; ook iedere zonde zal
haar straf ontvangen. Vaartwel!-ik zal
voor u allen bidden en ook voor het onge
lukkige Frankrijk!"
Nauwelijks had de moedige christen
deze woorden uitgesproken, of zij legde
haar hoofd weer op het kussen. Zij slaakte
een diepen zucht het was de laatste.
Nadat de pachtersvrouw zich eenige
oogenblikken aan haar droefheid had over
gegeven, stond zij op. In dezen treurigen
tijd kon een enkel oogenblik van onnaden
kendheid de ergste gevolgen hebben.
Zij borg eerst de voorwerpen op, die bij
de toediening der H.H. Sacramenten ge
bruikt waren en wendde zich toen tot den
priester met de woorden: „Het zal ons niet
mogelijk zijn, mijn moeder een kerkelijke
begrafenis te geven; maar ik zou toch
graag een heilige Mis bijwonen, die voor
haar zielerust wordt opgedragen".
„Dat zal niet moeielijk zijn, Overmor
gen te middernacht worden op de hoeve
van Durlen de heilige Geheimen gevierd cn
dan zal ik dio voor uw moeder opdragen".
„O, dan zal ik zeker aanwezig sijn".
„Maar vertel mij eens", ging Abbé Bar
tet voort, „het meisje, dat zooeven hier
was en het werk eener dienstbode ver
richt, is toch niet hier uit den omtrek?"
„O neen".
..Men kan dadelijk zien, dat zij niet is
opgevoed voor de betrekking, die zij nu
beeft".
„U vergist zich daarin niet. Dit meisje
is van een deftige afkomst; zij was al
vroeg wees en werd in het klooster teBe-
thune opgevoed".
„Te Bethune?"
„Ja, mijnheer pastoor; maar waarom
vraagt u dat zoo verwonderd?"
„Het is mij opgedragen, een jong meisjo
uit Bethune te zoeken. Dezo is het nu wel
niet, maar zij zou mij inlichtingen kunnen
geven".
„Wat zou ik daar blij om zija! Zij heeft
voor eenigo jaren het ordekleed aangeno
men van het huis, waar zij werd opge
voed. Zooals al liaar zusters, die uit het
klooster verdreven werden, is zij eerst in
Bethune gebleven, maar omdat zij daar
niet veilig meer was, werd zij voor onge
veer een maand naar mij gestuurd. Maar
vóór uw vertrek wilde ik toch met u over
haar spreken. Een uur geleden was ik
namelijk gedwongen, mijn toevlucht tot
een leugen te nemen. Opdat de gendarm
haar niet zou ondervragen cn haar daar
door in gevaar bracht, zichzelf en ons on
gelukkig te maken, zei ik, dat zij in
Vlaanderen opgevoed was cn geen Fransch
verstond. Intusschen wordt haar toestand
steeds gevaarlijker en ik beef, als ik er
aan denk, welk gevaar haar bij een nieuwe
huiszoeking zou bedreigen. Zou u geen
veilig toevluchtsoord voor haar weten?
„Ik zal er een voor haar zoeken: maar
wees zoo goed, haar hier le roepen, want
ik zou bij haar willen informeeren naaf
de persoon, die ik moet zoeken".
Vrouw Buitel bracht nu den priester in
de kamer daarnaast en riep do jong®
kloosterzuster.
CWordt vervolgd).
