S)e £eidóolte (Sou/icmi
i58 Jaargang.
MAANDAG 7 JANUARI 1924
No. 4350
i)oABONMEMENTSPR!JSbedraagl bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal.
(Franco per poet f 2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., roei Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feasidagen <1.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
O9wonadvertenllën 3D cent per regel*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
u dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertantiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver*
huur, koop en verkoop 10.50.
!$tt nummer bestaat uit twee
èbdM.
V De arbeid.
Onder het opschrift „Hoog de arbeid",
lozen we in de Antirev. „Nieuwe Leidsclie
Crt." o.m. het volgende:
„Vergeten mag niet worden dat er is in
breede kringen een minachting van de
werkkiel.
Menschen zonder boord, met eelt in
hun handen worden maar al te vaak, ook
wel in onze Christelijke kringen, als min
derwaardig beschouwd en op zij gescho
ven.
„Jan Boezeroen" is in vele kringen nu
eenmaal niet getapt. Hij wordt hoogstens
..geduld" menigmaal, ook in het vcreeni-
gingsleven.
Dat gevoelen de menschen met harde
handen, maar met een fijn besnaard ge
moed, vaak. En dat gevoelen ook hunne
kinderen.
Is het dan wonder dat vele ouders het
als hun plicht beschouwen hunne kinde
ren voor de werkkiel te vrijwaren en dat
vele kinderen den handenarbeid als iets
minderwaardigs gaan beschouwen!
Hier ligt inderdaad een taak voor onze
gezinnen, niet alleen voor de arbeiders,
maar ook voor hen, die door God in een
andere maatschappelijke positie werden
geplaatst".
Tot zoover genoemd orgaan.
Er wordt hier inderdaad de vinger ge
legd op een wondeplek.
Er is verschil in werk, wat maatschap
pelijke waarde, wat geestelijke voornaam
heid betreft.
Maar, eerstens, wordt hierbij veel over
dreven. De arbeid van iemand, die in de
werkplaats staat, is volstrekt niet per
se en a 11ijd lager, dan die van iomand,
een eindje daarvan vandaan werkzaam op
het kantoor.
En, vervolgens, óók al is de arbeid van
den een inderdaad lager aan to slaan,
-dam dio vau oon andor. dan staat daardoor
toch nog niet de eerstbedoelde arbeider al3
mensch lager!Een „heel gewone" ar
beider, die zijn plicht doet in alles, die
zichzelf naar waarheid kent cn ook over
eenkomstig die kennis leeft en handelt
hij draagt in zich menschen-adel en hij
'heeft recht op stands-eer'-
Zeker, een arbeider kan de aanspraak
op die stands-eer verliezen door de plich
ten van zijn staat niet behoorlijk te ver
vullen; of door in het maatschappelijk le
ven méér (e willen, hóóger te willen dan
zijn ontwikkeling en zijn kennis, zijn po
sitie mogelijk of gewonscht maken
Maar, om een ander voorbeeld te noemen,
ook een adovcaat kan zijn ambt niet waar
dig vervullen; en ook deze zal geen aan
spraak kunnen maken op de eer, zijn stand
toekomend, zoo hij b.v. voor allo maat
schappelijk pro-Deo-werk niet-thuis geeft.
Ieder braaf mensch heeft in zijn maat
schappelijke positie recht, zij 't dan ook
in verschillende vorm, op eer, op waardee-
xing 5 op een zekeren eerbied.
En als wij, bijna allen, in meerdere
of mindere mate, dat te vaak in de pyactijk
van het leveó vergeten, dan is zulks een
-gevolg hiervan dat cr in ons nog te veel
leeft van den heiden en to weinig van den
Christen of dat wij in onze levensbe
schouwing verdwaasd-oppervlakkig zijn!....
Vooral in onzen tijd van materialisme,
an onzen tijd van veel bitteren klassen
strijd èn veel onware humaniteit, van veel
zelfzucht èn veel afgunst leve en werke
in ons, Christenen, de erkenning van don
mensch als mensch!
eiiaYEgaLMP
De Crisis in Duiischland.
f Vcrueefschc onderhandelingen.
De separatisten in de Palts
Berlijn heeft Zaterdag in het teeken van
vruchfelooze onderhandelingen gestaan.
Van 8 uur in den morgen af hebben de
patroons der metaalindustrie met hun ar
beiders besprekingen gevoerd, die om 8
uur 's avonds nog geen resultaat hadden
opgeleverd.
De Berlijnsche correspondent van de
„Tel." meldde echter, dat de onderhande
lingen wel tot gunstige resultaten hadden
geleid en dat het conflict in de metaal
industrie derhalve zou zijn opgelost.
Het rijkskabinet heeft den geheelen dag
onderhandeld met de Thuringsche minis
ters, die, voorzoover ze niet in de gevange
nis zitten, naar Berlijn waren overgeko
men. Van 't resultaat dier onderhandelin
gen is nog niets bekend, behalve dan, dat
«nen niet tot een resultaat is gekomen.
De woekerpolitie is van haar kant met
do banken aan het onderhandelen geweest,
maar naar het „Acht Uhr Abendblatt"
meldt, heeft, zij zich genoopt gezien den
draad der besprekingen voor een deel ten
minste, in handen van do Justitie te leggen
Er zijn n.l. bij do afdeeling W. van de po-
men over de woekerpractijken van de
groote banken. Een aantal dier klachten
schijnt zoo goed gefundeerd te zijn, dat de
politie zich verplicht heeft gezien in te
grijpen.
Dan zijn er vertegenwoordigers van den
Palts te Berlijn gekomen om met de regee
ring over het separatisme te spreken. Het
separatistische gevaar in den Palts laat
zich n.l. krachtiger dan ooit gelden. Vol
gens deze afgezanten zouden de Fran-
schen hardnekkig besloten zijn ten min
ste den Palts door middel der separatisten
vast in handen te krijgen. Hierbij zouden
vooral strategische redenen voorzitten,
'Jaar do Palts uitmuntend geschikt is als
uitvalsbasis in geval van een revanche-
oorlog met Duitschland.
Dan worden cr voorondcrhandelingen ge
voerd met Angora betreffende de hervat
ting van diplomatieke relaties me' Turkije
Overeenkomstig, do verdragen mogen zulke
relaties op het oogenblik nog niet in defi
nitieven vorm bestaan, maar er schijnt
geen bezwaar te zijn tegen voorloopig con
tact.
Ten slotte weet de „Vossische Ztg." mede
te deelen, dat er uit het bezette gebied ver
tegenwoordigers te Berlijn zijn aangeko
men, om met de regeering over zekere
duistere Fransche plannen te spreken,
welke ten opzichte van de industrie in het
bezette gebied schijnen te bestaan. Naar
hot heet, trachten de Franschen met alle
Rijnscho en Roorschc industrieën, ook mét
die, welke in het geheel niet voor betaling
van reparatiekosten in aanmerking komen,
verdragen af te sluiten in den geest van
liet Micumvcrdrag. Men maakt zich over
die plannen, welke een zwaren druk op
de industrie uitoefenen, ongerust en wil
daarover met de regeering onderhandelen.
Het presidentschap van de Rijksbank
Benoeming voor zeven jaar
Zaterdag is do wet aangenomen, waarbij
wordt bepaald, dat een directeur van de
Rijksbank slechts voor den tijd van zeven
jaar kan worden benoemd. Zooals be
kend, kon een Riiksliankdiröctein*
voor zijn geheele leven worden aangesteld.
De zelfstandigheid van do Rijksbank blijft
echter door deze nieuwe bepaling volko-
men gehandhaafd.
De militaire controle.
Hervatting op 10 Januari
Volgens de „Matin" zullen de werkzaam
heden van de militaire controle-commissie
in Duitschland op 10 Januari hervat wor
den.
De Gezaötenraad hoeft in zijn bijeen
komst van Zaterdag kennis genomen van
do gunstige beschikkingen der Duitsche
regeering, welke in den loop van den avond
te Berlijn werden bevestigd bij een offici
euze nota, waarin er de nadruk op wordt
gelegd dat het, ten einde ieder incident,
waarvoor de Duitsche regeering aanspra
kelijk zou zijn, te voorkomen, de voorkeur
verdient, dat de leden der commissie him
onderzoek niet in uniform verrichten.
Engeland.
De kabinetscrisis.
Den 17 d o n valt het kabinet.
Daar van een samengaan van liberalen
en conservatieven thans geen sprake meer
is, verwacht men, dat de regeering twee
dagen na opening van het parlement, n.l.
op 17 Januari, zal vallen. De conversatie
zaal en do kleedkamer van 't parlements
gebouw worden reeds voor de a.s. dames
leden in gereedheid gebracht.
Griekenland.
De terugkeer van Venizelos.
Voorzitter van de "Nationale
Vergadering.
Venizelos is met 345 van 385 stemmen
tot voorzitter van de Nationale Vergade
ring gekozen.
Volgens de bladen heeft Venizelos on
middellijk na zijn bezoek aan den regent
politieke besprekingen geopend met de
leiders der verschillende partijen.
Volgens een Havas-bericht zou hij aan
een door Gonatas aangeboden diner in
een rede het werk der revolutie hebben
geloofd, waardoor het sluiten van een eer
vollen vrede mogelijk is geworden.
De tegenwerking.
Men begint in te zien, dat Venizelos
geen gemakkelijke tajvk zal hebben bij
zijn streven naar verzoening. Het voor
naamste struikelblok is do kwestie van den
terugkeer van den koning. Deze terugkeer
kan door de anti-Venezelistische leiders
worden gesteld als eerste voorwaarde
voor iedere onderhandeling over verzoe
ning.
De royalisten zijn van meening, dat de
koning onmiddellijk moet terugkeeren en
te Athene moet blijven, totdat een volks
stemming over den regceringsvorm heeft
plaats gehad.
Daarentegen weigeren de extremistische
republikeinen 's konings terugkeer zelfs
Jitie een vloed van klachten binnengeko- maar in overweging to nomen en verkla
ren, evenmin aan Venizelos te kunnen be
loven, dat ze zich er bij zouden neerleggen,
ingeval bij do stemming besloten wordt
tot handhaving van het koningsschap.
Extremistische royalisten maken even
eens de taak van Venizelos zeer moeilijk,
zoo niet hopeloos. Een van hun bladen pu
bliceert op de voorpagina de foto's van de
oud-ministers, die in November 1922 ter
dood. zijn gebracht. In een onderschriftf
wordt Venizelos verantwoordelijk gesteld
voor hun dood.
Een ander blad weer noemt Venczilos
„een tyran met misdadige neigingen", te
gen wien bij zijn terugkeer hel volk den
strijd opnieuw moet aanbinden.
Frankrijk.
Dc Senaatsverkiezingen
Poincaré herkozen
De uilslagen van ilo eerste stemming
zijn thans volledig bekend, behalve voor
Martinique.
Van de 82 zetels, waarvoor verkiezingen
zijn gehouden, moeten voor 33 herstem
mingen plaatsvinden. Di; is de uitslag naar
de partijen:
Conservatief-liberalen: 17 aftredenden
herkozen.
Republikeinen: 10 af tredenden herko
zen, 2 nieuwe gekozen.
Links-republikeinen: 13 aftredenden her
kozen, 1 nieuwe gekozen.
Onafhankelijke radicalen: 2 aftredenden
herkozen, 1 nieuwe gekozen.
Radicaal-socialisten: 29 aftredenden her
kozen, 2 nieuwe gekozen.
Republikeinsche socialisten: 2 aftreden-
den herkozen, 2 nieuwe gekozen.
Socialisten: 1 nieuwe gekozen.
Poincaré is herkozen met 794 van do 810
stemmen.
Het statuut der kerk
De „Petit Parisicn" verneemt uit Rome:
Do onderhandelingen, welke sinds gerui-
men tijd gevoerd worden tusschen de
Fransche ambassade hij den H. Stoel en
de Pauselijke staatssecretario over het
wettelijk standpunt der kerk in Frankrijk
hebben tot overeenstemmir-T
Frankrijk en Joego-Slavië
Onderhandelingen over een
verdrag
De „Ncue Freie Presso" deelt mede, dat
de onderhandelingen tusschen Frankrijk
en Joego-Slavië de navolgende punten be
treffen:
lo. De voorwaarden van de vredesver
dragen moten gehandhaafd blijven. 2o.
Frankrijk en Joego-Slavië zullen steeds
verhinderen, dat de Hokenzollern weer op
den Duitschen troon komen. 3o. Oosten
rijk moet onafhankelijk blijven en het
verdrag van Trianon nakomen. 4o. De ge
nerale staven van beide landen zullen in
nauw contact met elkaar treden. 5o. Alle
conflicten tusschen de beide landen moe
ten voor een scheidsgerecht worden ge
bracht en Go. Alle politieke verdragen tus
schen de beide landen moeten worden ge-
publicerd en bij den Volkenbond geregis
treerd.
Rusland.
Kapel als clubgebouw.
Lenin en Trotski op de
kerkramen.
De Drievuldigheidskapel in het vroegere
paleis van don groot-hertog Alexander te
Petersburg is in een clubgebouw voor de
communistische jeugd veranderd. Van het
altaar, vroeger een van de meest sckoone
van Rusland, heeft men een looneel ver
vaardigd met gebrandschilderde ramen,
welke de figuren van Lenin, Trotzki en
andere communistische goden bevatten.
Zinovieff, de voorzitter van de derde
internationale en de lieerscher van Peters
burg, heeft op Nieuwjaarsdag het „club
gebouw" geopend. Na zijn benoeming tot
eere-president, hield de bolsjewist een redo
waarin hij voorspelde, dat de club gene
raties atheïsten zal voortbrengen, welke
het licht van het communisme tot in allo
hoeken der aarde zullen brengen. Deze
vroegere tempel van bijgeloof cn schijn
heiligheid zal nu een kuip zijn voor het
communisme om zijn jeugd op te voeden.
Japan.
Weer een bom naar het paleis geworpen.
Gedurende een demonstratie voor het
keizerlijk paleis alwaar do keizerlijke
familie op dat oogenblik niet vertoefde
is er door een Koreaan een bom geworpen,
die echter niet ontplofte. Naar verluidt,
zijn in 's man woning nog drie bommen
gevonden.
Amerika.
De revolutie in Mexico.
De petroleumvelden.
Acosla, de minister van oorlog, ontkent,
in verband met de bewering van de rebel
len, dat allo petroleumvelden in hun bezit
zijn, dal Tampico zich in handen der re
bellen bevindt.
Uit het hoofdkwartier der rebellen te
Vera Cruz wordt gemeld, dat een troepen
schip vertrokken is naar Tuxham, waar
de troepen zullen worden geland voor een
aanval op Tampico.
Oprukken der rebellen n ar
Tampico.
De Britsche lichte kruiser „Capetown",
welke te Vera Groz is aangekomen* ia
naar Tampico vertrokken
Een stoomschip van de rebellen met
troepen aan boord heelt de haven verlaten
met bestemming naar Tampico, ten einde
aldaar te worden ontscheept ter voorbe
reiding van den aanval op die stad.
Een bericht uit Tampico meldt, dat al
daar 5000 man regeeringstroepen zijn
aangekomen onder aanvoering van gene
raal Cordova. Deze troepen zullen binnen
kort de stad verlaten, ten einde de rebel
len in de streek nabij Tuxpan aan te vallen
Het agentschap te Washington yan de
Huerla-partij verklaart, dat de rovolution-
naire troepen thans 10 staten bezet hou
den tegen de federale troepen 8 stalen.
Ook beweren de rebellen, dat zij zeven
zeehavens, met inbegrip van Vera Cruz,
in handen hebben.
BIHMEHLAaU»
De Kabinetscrisis.
De S. D. A. P. wil wel!?
Zaterdag is de Sociaal-Democratische
Kamerfractie bijeen gelcomen, ter bespre
king van een door de crisis ontstancn poli-
tieken toestand.
Naar de „Tel." daaromtrent ter oor kwam,
namen aan deze vergadering, welke vele
uren duurde, ook de Eerste Kamerfractie
der *8. D. A. P. cn de redactie van „Het
Volk" deel.
Do besprekingen liepen allereerst over de
situatie, geschapen door do derde misluk
king, die der opdracht aan de rechterzijde,
en de consequenties, welke daaruit voor de
sociaal-democraten konden voortvloeien.
Zij a we goed ingelicht aldus genoemd
blad dan bleef men zich algemeen veree-
Kamer cn daarna in „Het Volk" afgelegd
door mr. Troelstra, in zake do principieel?
bereidheid der sociaal-democraten tot aan
vaarding van regeeringsverantwoordelijk-
heid.
Koninklijk bszeek aan Zeeland.
Do Koningin heeft zich gaarne bereid
verklaard, in den zomer van dit jaar een
bezoek aan Zeeland tc brengeD, mede in
verband mot do feesten ter herdenking van
de 350-jarigo onafhankelijkheid van Mid
delburg.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester te Oudc-Niedorp B. J. F. Meyer;
to Alem, Maren on Kessel J. M. Smits, en
to Goudcrak H. Bergman, secretaris van
die gemeente.
De postchèque- en girodienst.
De Directeur van den postchèque- en gi
rodienst heeft aan de Ivamer van Koop
handel en Fabrieken voor het Land van
Maas en Waal bericht, dat omtrent het
tijdstip van de heropening van den dienst
nog niets kan worden meegedeeld.
De gewone audiënties van de ministers
van arbeid, handel cn nijverheid en van
oorlog zullen Donderdag a.s. niet gehou
den worden.
UIT DE OMGEVING
ALKEMADE.
Beyolking. Loop dor bevolking gedu
rende het jaar 1923. Aantal inwoners op
1 Januari 1923 2809 mannen en 2905
vrouwen, totaal 5714. Geboren 116 man
nen cn 87 vrouwen. Overleden 32 man
nen en 29 vrouwen. Gevestigd 90 man
nen en 131 vrouwen. Vertrokken 146
mannen en 171 vrouwen. Elders goboren
behoorendo tot -de bevolking dezer ge
meente 4 mannen en 3 vrouwen. Bevol
king op 31 December 1923 2845 mannen
en 2926 vrouwen. Totaal 5771 zielen.
GROENENDIJK.
Ongelukken. Zaterdagmorgen had
aan de Coöperatieve vereeniging ..de
Hoop", tijdens het mais lossen, de 24-
jarige F. B. het ongeluk met zijn hand
bekneld te raken tusschen de machine,
zoodat zijn hand deerlijk verwond werd;
hij moest zich onder geneeskundige be
handeling stellen.
Donderdagmiddag kwam de 14-jari-
ge dochter van den heer N. J. K. zoo
danig te vallen, dat zij een schedelbreuk
bekwam.
HILLEGOM.
Door de gladheid. Het S-jarig dochter
tje van den heer Maas aan de Van den En
delaan alhier, gleed door de gladheid uit
kreeg tengevolge daarvan hersenschudding
en overleed aan de gevolgen.
Aanbesteding. Vrijdagmiddag had de
NET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Da geallieerde militaire controle In
Duitschland zal op 10 Januari a.«. hervat
worden.
Nu Venizelos in Griekenland Is terug
gekeerd wordt hij niet overal even vrien
delijk ontvangen.
Geweldige koude in Amerika. Verscheidt
ne slachtoffers.
BINNENLAND.
Berichten over IJs en Schaatsenrijden
lo en 2e blad).
Een auto-ongeluk te Kethel. Een doode,
twee gewonden. (Gemengde berichten)
Gasverstikking
berichten).
te Amsterdam (Gemengde
aanbesteding plaats ten ge-meentehuize en
tesn overstaan van B. en W. van het leggen
der buizen voor de waterleiding. De uit-slag
was als volgt: Aanxn. Maatschappij N.-Hol-
land te Heemskerk f 186.300; Van Razen-
berg en Schellevis te Dongen f 162.000; Fir
ma Masseur, Werkendam f 165.580A. de
Blijter, Giesendam f 191.300; H. Vermeulen,
Driebergen f 129.198; W. Blankenvoort Dz.,
Bloemendaal f 1S4.400; L. van der Valk
Tkolen f 199.165; W. de Groot, Warmond
f 167.787; H. van Pelt Zwijndrec-ht f 124.871
■an Duren, Giessendam. f 163.000; Tech
nisch Burau J. Schepers Heerlen f 144.350;
George Wilson, Den Haag f 190.247De
gunning wordt nader bekend gemaakt.
Boomenrooien. Een rij boomen aan do
Weeresteinstraat bij de Molenlaan is ge
rooid, ook bij Oostduin zijn er tientallen
gevallen. Over het algemeen waren ze niet
mooi en stonden te dicht, aan den tram-
baan. Iïct is er niet alleen lielvter, maar ook
vroolijker geworden.
Langer vacantie. Door het vriezen zijn
min? in dc Gemeenteschool gesprongen.
Daardoor is de vacantie verlengd tot Maan
dag 14 de«er. Voor de jeugd een buiten
kansje als de vorst blijft aanhouden.
Personalia. Voor het, examen practijk-
diploma boekhouden slaagde o. a. de beer
A. J. Stassen Wzn. alhier.
Voor de T. B. C. 'De verkoop der
bloempjes voor het T. B. C.-fonds „Draagt
elkanders Hasten" bracht op f 130.70J4.
KATWIJK AAM DEN RIJN-
Boerenleenbank. De belanghebbenden,
.n dat zijn er velen, in onzo plaats zij
attent gemaakt op een in dit blad voorko
mende advertentie betreffende inlevering
an spaarboekjes bij den kassier der Boe
renleenbank. Men neme daar dus nota van.
KATWIJK AAN ZEE.
Ongeval. Nabij Heemstede kwam J
Aandewiel Jr. in botsing met een auto. Hij
bezeerde zioh zoodanig dat opneming in liet
Diaconessenhuis te Haarlem noodig bleek.
Zijn toestand i? thans redelijk cn zonder
gevaar.
NOORDWIJK.
Ijsvermaak. Het ijs trok gisteren veis
mensehen tot zich, Was het verleden week
in dc poldersloten, nu ging men de groote
banen op. Het ijs vanaf de^ Noordwijser-
hoek naar Pietgijzenbrug is zeer goed.
maar men dient alsnog voorzichtig tc zijn,
vooral dicht bij bruggen, waar gisteren nog
een viertal personen met het koude natte
clement hebben kennis gemaakt. Zij mogen
dan ook van geluk spreken, dat. zij cr met
een nat -pak afkwamen.
OEGSTGEEST.
Feestavonden. Hit erkentelijkheid voor
de diensten door de Altaarwacht, die lede
ren nacht de Kerk bewaakt, gepraesteerd,
heeft het Kerkbestuur aan de leden heden
avond een feestavond aangeboden, die to 7
uur aanvangt in ,.St. Willibrord."
De beer Slinkert uit Nijmegen geeft oen
liedcrenavondals .een avond van lachen
en zingen" wordt deze aangekondigd.
Het progiamma ziet er uit vol afwisse
ling, en do keuze der liederen moet uitne
mend heeten. 't Belooft, een scort propagnn-
da-avond voor het sohoone, gezonde en f' .3-
sehe, vroolijke en geestige volkslied.
Morgenavond wordt de avond herhaald te
gen entree (zie de advertentie). Dat. heb
een «mooie, prettige parochiale feestavond:
en. als er niet afgewezen behoeft te wor-
den wegen# uitverkocht", volloopt de
groote zaal van ons katholiek vereenir.nga-
gebouw ongetwijfeld!
Ontwikkelinqsavond. De onlwiKkc-
lings-avond is verzet. Dit vanwege den
feestavond op morgen, Do on t wikke lm c-.-
avond moge niet minder goed bezocht zijn
dan den feestavond!
RIJNSBURG.
Darwlntulper- De eerste Dar winti, F?
William Copland brachten aan de
van f 15—10 per 100 pp.
vJing
