35e Jaargang. VRIJDAG 4 JANUAR11924 No.4348 ;De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. OBij onze Agenten 20 cent per week 8 2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaaL liet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., mei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverftentiën 3D cent per regels Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waariij betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver< huur, koop en verkoop 8CL50. 3ïS nummer bestaat uit toe* bladen. De Crisis in Ouitschland. De metaaiarbeidersstaking te Berlijn. Een aanmerkelijke uitbreiding Do staking van de metaalbewerkers heeft •sjok thans ook tot do groote bedrijven uit gebreid, zoodat thans ongeveer 100 bedrij ven met circa 150 a 160.000 arbeiders stil liggen. Een gehouden conferentie heeft geen resultaat opgeleverd. De beweging omvat alle gTOOte fabrie ken, zooals de A.E.G., Bcrgmann, Schwarz kopf, Osram, etc. Te Lichtenberg kwam het gister tot een botsing met radicale eiemencen. De politie herstelde de orde. Malversatiën in Thurir.gen. Een Minister gearresteerd De rijkscommissie, welke, in opdracht van Berlijn, te Weimar een onderzoek instelt naar de gedragingen van de socia listische regeering in Thuringen heeft knoeierijen ontdekt met bet aanstellen van ambtenaren en deze zaak in handen van de justitie gesteld. Deze heeft een hooge ambtenaar en daar na den minister van binnenlandsche zaken doen arrest eer en. Het gaat bier om be noeming van ambtenaren tegen het pro gram der opruiming van het corps in. Alle uitverkorenen zouden tot do sociaal-de mocratische partij behooren. Om het een en ander niet in het oog te doen loopen werden de benoemingsoorkonden, vooral wat de data ervan betreft, vorvalscht. Zon dag zal nu het geheole Thuringsche mi nisterie te Berlijn komen, om met de rijks regeering deze aangelegenheid te bespre ken. Intusschen is geconstateerd, dat tot 22 December 1923 doorloopend nieuwe amb tenaren zijn aangesteld. Men is op hot spoor gekomen van vervalschingen in de aanstellingsbrieven, waarbij de datum zoo danig werd veranderd, dat de indruk moest ontstaan, alsof do aanstellingen in kwestie reeds in September of October had den plaats gehad. De toestand in Saksen. 1 De ontbinding van den Landdag. Do juridische commissie uit den Saksi- schen Landdag nam gister na korte dis cussie het communistische voorstel totont chiding van den Landdag aan. Tegen stem den alleen de soc.-democraten. Gistermiddag voerden de leiders der burgerlijke partijen en der soc.-dem. par tij in Saksen opnieuw onderhandelingen om te komen tot de vorming van een coali tie-kabinet onder leiding van den voorma- ligen Saksiscben minister-president Buck, den voorganger van dr. Zeigner. De bomaanslag op Noslce. Reeds .2 0 arrestaties. In verband met den bomaanslag op bet xegeeringsgebouw zijn reeds 20 personen gearresteerd. Het is gebleken, dat nog meer aanslagen waren voorbereid die ech ter door de arrestatie van de betrokken peT- sonen zijn voorkomen. UIT HET BEZETTE GEBIED. Dc vei kcersfaciliteiten In het bezette gebied Het bericht, dat do intergeallieerde Rijn landcommissie het verkeer tusschen het bezette en onbezette gebied beeft vrijgege ven geldt niet voor het nieuw-hezette ge bied, waar dus de verkeersbeperkingen nog bestaan blijven. Er valt echter op te rekenen, dat spoedig dezelfde faciliteiten voor het nieuw-bezette gebied worden toe gestaan. Mgr. Testa. De pauselijke gedelegeerde in het Ruhr- gebied, Monseigneur Testa, zal zich dezer dagen naar de Palts begeven, om zich van den toestand aldaar op de hoogte te stellen DE HERSTELKWESTIE. Het Fransche antwoord op het Duitsche memorandum. De tekst van het ontwerp- antwoord door Poinoaré goedgekeurd. Poincaré heeft gistermorgen definitief den tekst van het Fransche ontwerp-ant- woord op het Duitsche memorandum van ■i December goedgekeurd. Het document 50U gisteren nog naar Brussel zijn verzon den om Jaspar te worden medegedeeld. Savas verneemt nog, dat het Fransche antwoord alle vragen, door de Duitsche re geering gesteld, de revue laat passeeren en Slipten zal opnoemen, waarop aan de Duitsche regeering reeds bevrediging is ge geven: met de weder-indienststelling van de ambtenaren is een aanvang gemaakt, het onderzoek naar hun bijzonderen toe stand wordt voortgezet; -de spoorwegarbei ders zijn in grooten getale weer in dienst getreden; de belemmeringen van het ver keer der inwoners zijn opgeheven. De plaatselijke autoriteiten zullen verdere maatregelen nemen, al naar gelang door den toestand in do bezette gebieden ge rechtvaardigd zal blijken. Er is allo aan leiding om te gelooven, dat de opheffing van de licensies voor den uitvoer en invoer waarop Berlijn aandringt, niet zal worden toegestaan. Een Duitsche persstem. Haar aanleiding van het bericht nopens de motieven, die de Fransche regeering er toe hebben geleid de Duitsche voorstellen te verwerpen, merkt het orgaan van Stre- semann, „Die Zeit" op, dat deze motieven er met de haren zijn bijgesleept en ten deele zelfs onwaar zijn. Do herstelpolitiek der Fransche regeering heeft ten doel het Duitsche prestatievermogen te vernietigen en daarna over onvoldoende leveringen te klagen. Indien Frankrijk op dit standpunt wil blijven staan, moet bet natuurlijk de Duit sche voorstellen verwerpen, want deze zijn er op gericht, aan het Duitscho prestatie vermogen den eenig mogelijken vasten grondslag te geven. Dat Frankrijk inder daad cnkolo spoorwegbeambten in dienst heeft genomen verandert niets aan het feit, dat het verkeer nog volkomen in de war is, daar Frankrijk nog steeds het grootste gedeelte der Duitsche beambten uitsluit cn zonder hen niet in staat is het verkeer ook slechts ecnigermate te regelen. Een belangrijk proces. De Belgische gedepor teerden contra do D u i t.s c he regeering. Binnen enkele dagen zal te Parijs voor de gemengde Duitsch-Belgische arbitrage rechtbank het proces van de Belgische ge deporteerden en hun belrekkingen tegen de Duitsche regeering aanvangen. Do „Nation beige" herinnert er in ver band hiermee aan, dat tijdens den oorlog de Belgische arbeiders door de Duitsche be- zettings autoriteiten werden aangezocht voor den vijand te werken,en zij weigerden aan dezen last te voldoen. Duizenden van hen werden daarop naar Duitschland ge deporteerd, of naar het front gezonden, waar zij dwangarbeid moesten verrichten. Vele gedeporteerden zijn toen van honger, koude of slechte behandeling in de Duit sche concentratiekampen omgekomen. An dere liepen ernstige ziekten op en zijn voor hun leven invalide gebleven. De be trekkingen van hen, die in Duitschland zijn omgekomen, eischen tlmns schadevergoe ding van do regeering te Berlijn door mid del van do gemengde Duitsch-Belgische rechtbanken. Do uilslag van dit proces zal een prece dent scheppen, en is van belang voor de arbeidersklasse van alle landen. Engeland. De politieke crisis. MacDonald heeft z ij n ministerlijst reeds gereed. De „Daily Chronicle" schrijft, dat Mac Donald' aanstaanden Zaterdag naar Lon den terugkeert met oen volledig kabinet, dat, wat eenige namen betreft, verbazing zal wekken. MacDonald laat zich in zijn politiek niet licht uit het veld slaan. Men moet ook niet te zeer gelooven, dat de^ Labourpartij de regeering slechts aan vaardt met liet voornemen om gauw weder af to treden. MacDonald toch beseft, dat te vaak verkiezingen houden, slecht voor Engeland en Europa is. Oostenrijk. De herleving van Oostenrijk. "Wat mr. Zimmermann er van denkt. De Generaai-Conimissaris van don Vol kenbond, mr. Zimmerman, publiceert ge lijktijdig bet elfdo en tiende verslag over de saneeringsactie in Oostenrijk. De beido rapporten loopen over liet tijdvak van 15 September tot 15 November. In het tiende rapport bespreekt de Gcneraal-Commissa- ris in het bijzonder de geldverhoudingen en de mogelijkheid van een toename van de landbouwproductie. De positie van de Oostenrijkscbo Nationale Bank wordt zeer gunstig genoemd. Uit het buitenland zijn onlangs groote kapitalen in Oostenrijk ge vloeid, wat natuurlijk vele ondernemingen heeft tengevolge gehad. Wat do kwestie van den landbouw betreft, de experts zijn van meening, dat de bebouwde opper vlakte in Oostenrijk nog met ongeveer 300.000 H.A. uitgebreid kan worden en dat de opbrengst per H.A. verbeterd kan worden. Een grooter opbrengst zou dan per jaar kunnen bereikt wórden van 3 miïlioen goudkronen, wat een vermindering van den levensmiddelen-invoer van onge veer 1,6 pCt. zou tengevolge hebben. Door toename der productie en leniging van de veeziekten zou men een belangrijke stap zetten naar eon gunstige handelsbalans. Ook de sterke opleving in het Donauverkeer kan voor de Oostenrijkschè betalingsbalans beduidende resultaten opleveren. In het elfde rapport publiceert mr. Zim merman een overzicht van do resultaten van de groote Voikonbondsleening, die de Oostenrijkscbo regeering een netto-op brengst van 587.021.000 goudkronen beeft opgeleverd. Aangezien Zwitserland crcdie- ten van 20 millioen en Spanje van 26 miï lioen hebben toegestaan, is het totaal bedrag der leening gestegen tot ongeveer 631 mil lioen goudkronen. Do doorsnee-rentevoet zal 7.75 bedragen, de bankkosten 4.5. In zijn besproking van het jaar 1924 legt mr. Zimmermann er den nadruk op, dat de voorstellen der regeering- zich binnen de grenzen van bc-t sancermgeplan bewegen. Als de ontvangsten grooter zullen zijn dan do bogrooling 1923 aanwijst, dan zal men •een slap verder zijn gekomen tot het ver langde doel. Wordt dit- echter niet bereikt dan zal het noodig zijn nieuwe bronnen in het uitzicht te stellen of nieuwe horvor- mingsmaatregolen te treffen die verdere be sparingen tengevolge zullen hebben. De be dragen die de begrooting overschrijden zijn de pensioenen met 365 milliard en het legerwezen met 50 milliard. Do meerdere uitgaven voor het legerwezen zullen ver dere besparingen noodzakelijk maken. Daartegenover staat dan verschillende uit gaven die kleiner zijn dan de begroote be dragen. Door den Sudbah no voreenkomst werd een verminderde belasting van onge veer 200 milliard verkregen. Do Commissa ris-Generaal wijst dan naar bet gewichtige van de andere wijze van belastinginnen door den Bond, de Landen en de Gemeen ten. De Commissaris-Generaal zegt ten slotte dat de medewerking van de regeering van dien aard is, dat vol vertrouwen de toe komst onder de oogon kan worden gezien. Slechts bestaat nog aarzeling over het tem po van de beambten „abbau". Doch ook hierin komt als de voorteekenen bij de spoorwegen hem niet "«driegen, verande ring in gunstigen zin. Rusland. De verdeeldheid onder dé bolsjewiki. De middenstand het slachtoffer Do bolsjewiki hebben, naar de „Chicago Tribute" meldt, te Moskou het vraagstuk dor woningnood al op bijzonder radicale wijzo opgelost. Deze aloude Russische stad heeft sinds de revolutie haar bevolking zien verdubbelen. In dat opzicht is zij eenig in haar soort. Do „Chicago Tribute" ver klaart zelfs, dat zij de eenige Russische stad is, welke dermate in zielenaantal is vooruitgegaan. .Er is, zooals men weet, in de Russische communistische partij een sterke oppositie. Deze vindt de leer in haar toepassing nog maar steed3 niet „zuiver" genoeg. En het behoeft dus geen verwondering te wekken, dat de handelingen der Sovjet-leiders hier door beïnvloed worden. Zoo zijn, naar het vorengenoemde blad mededeelt, gedurende de laatste weken te Moskou duizenden kooplieden en andere middenstanders gearresteerd. Sommigen zijn geinterneerd in ito concentratiekampen van de Moskouscho gevangenissen. De Tsjeka heeft thans ook haar toevlucht ge nomen tot de „beproefde" Tsaristische methoden. Talrijke advocaten, makelaars, kleine handelslieden, fabrikanten, groot handelaas en winkeliers zijn in do afgeloo- pen maand naar Siberië gedeporteerd. De ze lieden, wicn het onder do nieuwe econo mische politiek (de bekende „Nep") voor den wind is gegaan, en die zich verheugen in den bloei hunner zaken, worden thans van politieke intrignos beschuldigd. „Pro paganda voor een economische contra-re- volutio" wordt him ten laste gelegd. Do kantoren van dezen nijveren zijn ge sloten en hun goederen zijn geconfiskeerd. Hun gezinnen zijn uit hun woningen gezet en „communistische" gezinnen zijn er in gelrokken. Naar oen koopman te Moskou kort voor zijn arrestatie aan zijn firma te Riga schreef, wordt het handel drijven in Rus land allengs weder onmogelijk. Naar hij beweerde, aanvaarden dc mees te Sovjet-ambtenaren gaarne fooien, maar dat is nooit „safe" en men kan er zeer licht door in de gevangenis komen. Een gevestigde rechtsorde bestaat niet in Rus land, evenmin als een stabiel politiecorps. De bladen to Moskou beweren, <lat de Tsjeka slechts do misdadigheid, welke de laatste jaren diep ingeworteld is, bestrijdt on uitsluitend optreedt tegen die kooplie den, die met onwettige middelen liun doel einden trachten te hereiken. Volgens oen andoren koopman, die on langs te Riga terv gkcerde, zijn de com munisten onderling verdeeld en de mid denstand moet al weer liet loodje loggen. Deze zegsman verklaarde voorts, dat de verdeeldheid, welke in de communistische partij is ingeslopen, van buitengewoon ernstigen aarcl is". China. Een Belgisch priester vermoord Een Belgisch priester, Achille Soeur, is to Hokiao, toen deze stad door roovers geplunderd werd, gedood. Amerika. De revolutie in Mexico. Huerta vormt een regeering To New Orleans ontvangen berichten melden, dat Huerta, de leider der opstan delingen in Mexico, een telegram heeft ge zonden aan do regeering te Washington, waarin hij mededeelt, dat hij een kabi net zal vormen, daar de revolutionaire be weging in Mexico sucees heeft. Cijfers omtrent de s t rij d k r a ch t e n der p a r t ij e n Het blijkt, dat er nog geen wapenen door de Amerikaanscho regeering aan de Mexicaansche Obregon-regeering zijn af geleverd.- Het gerucht, dat aan de Ameri- kaansche regeering werd verzocht, ook vier oorlogsschepen aan Obregon te verkoop en, i3 van allen grond ontbloot. Uit Mexico wordt verder gemeld, dat het corps diplomatique aldaar op Nieuwjaars dag zijn opwachting heeft gemaakt bij president Obregon. De vertegenwoordiger van Huerta te New York publiceert een verklaring, waar in bij zegt dat Huerta iu 10 van de 18 sta ten der republiek Mexico de macht in liah- den heeft. Zijn leger van 34.500 man is 13.000 man sterker dan dat van president Obregon. Verder beschikt Huerta over twee kanonneerbooteu en vijf handelsschepen. De regeering van Obregon heeft, volgens de verklaring van dezen vertegenwoordi ger de beschikking over één kanonneerboot en zes handelsschepen. Van het Vaticaan. De pauselijke hulpactie in Rusland De „Iswestia" van Moskou deelt mede, dat de Vaticaansche hulpcommissie in de Ivrim sedert September 1922 tot heden da gelijks 45 tot 50 duizend personen heeft gevoed en bovendien ruim 30.000 personen van wanne .kleeding heeft voorzien. {BiB3l8EI8LftfêP De Kabinetscrisis. Is de Kahincts-formatie-Koolon vooral mislukt dooT de al te stramme houding der anti-revolutionairen, de jojngste poging, om alsnog naar een Kabinet der rechter zijde te streven, is voornamelijk spaak ge- loopon door den onwil der Christelijk-His- torischen. Behalve een formeel bezwaar, schijnt vooral hun weinige instemming met de bezuinigingsvoorstellen van minis ter C.olijn bierbij gegolden te hebben. Er is nu nog maar één mogelijkheid: een oxtra-parlementair Zaken-kabinet, on der leiding van een man als Gort van der Linden. Kan ook dit niet geformeerd worden, dan zal er niets anders opzitten, dan dat 't Kabinet-Ruvs de Beerenbrouck aanblijft Maar dan is terstond, of althans bij 't eerstvolgend échec in de Tweede Kamer, ontbinding dezer Kamer te wachten. Het zon dus wel eens kunnen gebeuren, dat we binnenkort voor algemeene verkiezin gen komen te staan. De S. D. A. P.-fractie in de Tweede Kamer komt morgenochtend bijeen in ver band met de crisis. VERHOOGING VAN ACCIJNS EN INVOERRECHT. Het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer. Verschenen is het Voorloopi.g Verslag op het wetsontwerp tot verhooging van den accijns op bier en van het invoer recht op bier en thee. Daaraan is bet volgende ontleend. Verscheidene leden verklaarden alleen dan hun steun aan de in het wetsont werp vervatte maatregelen te zullen ge ven, wanneer deze zouden blijken te wor den verdedigd door een kabinet, dat naar hun gevoelen voldoende bewijzen zou hebben geleverd dat het het zoo noodig herstel van 's lands financiën wil bevor deren door middel van een krachtige be snoeiing van de staatsuitgaven, daar in do laatste bet hoofdmiddel tot herstel van bet evenwicht moet worden gevonden. Verscheidene leden verklaarden tegen de voorgestelde verhoogingen in het bij zonder bezwaar to hebben omdat zij in directe belastingen betreffen en omdat zij zullen leiden tot verhooging van den prijs van twee volksdranken, die in ons land zoo ingeburgerd zijn, dat zij voor velen tot een levensbehoefte zijn gewor den, in het bijzonder aldus betoogde een deel dezer leden vreesden dat die te verwachten prijsstijging van thee toene ming van het gebruik van sterken dronk tot gevolg Zou hebben. HET VOORNAAMSTE NIEUWS' BUITENLAND. Te Parijs zal binnenkort een proces ge voerd worden van Belgische gedeporteer den tegen de Duitsche regeering. Een Belgisch priester in China vei\ moord. Te Pekin in Illinois (Amerika) heef. een ontploffing plaats gehad. De sarcophaag van ToetankHamen ong& schonden gevonden. BINNENLAND. De regeering laat de werkloozensteur. niet los geen overbrenging naar „Armenzorg". De werkloozenkassen der Landarbeiders bonden. De Land- en Tuinbouw-Ongevallenwet. Voorloopig verslag wetsontwerp Accijr verhooging bier en thee. Het eindcijfer der begroeting van finan ciën 1923 Is met 12 millioen verlaagd. Vele andere leden toonden zich bereid aan deze maatregelen mede te werken. Gezien den weiniig gunstigen toestand van 's lands financiën, achtten zij deze ver- hoogingen alleszins gerechtvaardigd. Daar in enkele jaren liet veThöudings- cijfer van de indirecte belastingen legen-: over dedirecte zoozeer is afgenomen (1913 resp. 55 en 45 pet., 1921 resp. 2S en 71 pet.) kan kwalijk bezwaar worden gemaakt tegen deze indirecte belasting, die een matige verhooging van do belas ting op enkele verbnr'ksartikelen hetoe< kent. Bovendien vordert zij geen nieuwe perceptiekosten, zoodat het zuiver bedrag der inkomsten in de schatkist vloeit Thee en hier zijn nog niet tot onmisbare levensbehoeften geworden. Andere leden achtten de voorgestelde verhoogingen te belangrijk om ze aam stonds in haar geheel in te voeren; daar toe moet men meer geleidelijk geraken. Verschillende leden oordeelden dat met oen verviervoudiging van het invoerrecht op thee te ver woidt gegaan. Met een verdubbeling van dit recht zou naar him meenmg moeten worden volstaan. Van deze verhooging zal oen aanmerkelijke teruggang van het verbruik het gevolg zijn, die zal leiden tot een aanzienlijk mindere belastingopbrengst dan het Rijk zich voorstelt. Bovendien zal een ernstige knak worden toegebracht aan den thee handel. Verschillende dezer leden wenschten ook de koffie te belasten, waardoor de verhooging op beide ge bruiksartikelen geringer zou kunnen zijn. Andere leden verzetten zich tegen dit laatste, omdat een geheele reorganisatie van den koffiehandel en een gToot aan tal nieuwe ambtenaren daarvan het ge volg zou zijn. Ook waren er leden, die behalve een invoerrecht op koffie, verhooging van het betrekkelijk lage. invoerrecht van 5 pet. op tal van verbruiksarlikolon tot 8 a 10 pet. verdedigden. Ook de voorgestelde verhooging van den bieraccijns achtten verschillende le* den te ingrijpend, daar vermindering van verbruik niet zal uitblijven, en daardoor de gewensókte accijns-opbrengst do schatkist niet ten goede zal komen. Daarenboven zal een zoo belangrijke verhooging van 150 pet. tot accijnsfraude bij het brouwen (clandestiene bij storting van veraccijneden suiker) aanleiding ge-» ven. Bij een verhooging van den accijns met ndet meer dan 50 pet. zou een dus-» danige fraude geen voordeel opleveren. Deze leden bevalen aan. de verhooging voorloopig tot 50 pet. te beperken en eerst na samenstelling van een nieuwe bierwet over verdere verhooging te beslis-» sen. Verscheidene andere leden oordeelden dat de voorgestelde verhooging weinig in-» vloed op het Irerverbruik zal hebben. Zij drongen tegelijkertijd aan op oen wijzi ging van de bierwet, omdat de bezwaren tegen deze wet door de thans voorgestel de bepalingen zich in nog sterkere mate zullen doen gevoelen. De sterke achter-» uitgang van bet aantal kleinbedrijven zou zonder wijziging van de bierwet aan houden. Naar hot oordeel dozer leden zouden, zonder dat aan den fiscus ook maar iets 7an het noodig geoordeelde bedrag zou worden onthouden, do bezwaren zijn tó ondervangen, indien werd overgegaan tot een wijziging van de bierwet, waarbij voor den accijns oen matige progressie zou worden vastgesteld. De invoering icin een schaal volgons hectoliter.grnden. in den geest, nis in 1916 door den boor Bom craerts c.s. bij amendement op het boven* vermelde wetsontwerp werd voor ges tem, zou de meeste aanbeveling verdienen. De

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1