15e Jaargang. WOENSDAG 2 JANUARI 1924 No. 4346 jbeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling iVoor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per poat I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., r^el Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone a d v e r t e n 118 n 30 een! per regel.- Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. Kleine^ adverlentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop fO.SO. Dit nummer bestaat uit twee bladen. 7 Wat nu? Langs den politieken horizon trekken sombere wolken, bij den aanvang van het nieuw© jaar* Wat zal er nu gebeuren'? nu de wonderlijk? opdracht aan de reek- terzijde, om een ministerie te vormen, (welke nota bene op een misverstand f-ou berust hebben') is mislukt. "YVat zal er nu gebeuren! Een gereconstrueerd m inisteri e-Ruy s zeggen sommigen. Maar de \lootwet dan? Moet dat gereconstrueerd ministerie deze dan inslikken? 't Is niet aan te nemen. Of ingrijpend wijzigen? 't Is eveneens moei lijk te gelooven. En, als do wet niet aan merkelijk gewijzigd opnieuw zou worden ingediend, dan zou toch weer dezelfde meerderheid ze afstemmen - dat is haast vanzelf sprekend, meenen we; en dat zou zoo'n gereconstrueerd ministerie natuurlijk voorzien; en dan toch maar er aan be ginnen? Een Zaken-kabinet, zeggen anderen; een uit do linkerzijde moet de vorming daar van worden opgedragen, lezen we in do „N. R. Crt.'\ „Zaken zijn zaken", doch in de politiek zijn zaken nog niet altijd zaken In dezen tijd zou een zaken kabinet allereerst de bezuiniging ter hand moeten nemen En dat is een zaak, die geen zaak is waarbij de politieke partijen, als zoodanig, niet ieder een voord je willen meespreken cn een eigen standpunt innemen Een zaken-kabinet zou in dezen tijd nog vfëemder zijn dan liet al in vroegere ,meer normale tijden vas. Wat nu? Moge het niet zoo lang meer een vraag blijven. Het land heeft een ie geering zoo hard noodig! jgUBTEHLAISD Ge Crisis in Quitschland. De öuiische spoorwegen. Geen deficit m-eer. Do minister voor de Spoorwegen, Oèser, *eeft verklaard, dat do inkomsten en uit- ;,aven der IVUsche spoorwegen op het «ogenblik elkander dekken. De minister »et de toekomst wat betreft den finan- rieelen toestand van 'het spoorwegbedrijf hoopvol tegemoet. De bezettingskosten. t Duitschland herv in,Januari de betaling Het Rijkskabinet beeft besloten om on danks de te verwachten buitengewone fi- nancieele moeilijkheden in Januari de be zettingskosten, in den engsten zin des -woords en voor beperkten tijdsduur, weer tc gaan betalen. Tegelijk is besloten tot 't betrachten van den meesten spoed bij de diplomatieke besprekingen over dezo Awes tie. Frankrijk. Poincaré ontstemd. Geen Nieuwjaarsrede voor Engeland. E? was aangekondigd, dat Poincaré een nieuwjaarsrede zou houden voor Engeland Trelko rede draadloos te Londen zou wor den opgevangen. Zondag werd radiografisch medegedeeld, dat dit niet geschieden zou. Men vroeg zich af, wat biervan de oorzaak kon zijn en do Parijsche correspondent van de „Ex press" vernam, dat Poincaré er over ver stoord was, dat de Britscbo regeering aan Reuter den inhoud van bet gesprek tus- Ècben den Franschen premier en den Duit- «ïcbo zaakgelastigde te Parijs heeft mede gedeeld. Poincaré verklaarde, dat de inhoud van dit gesprek uit beleefdheid aan het foreign office werd gezonden. Van zijn verstoord heid geelt bij thans blijk, door geen Nieuw jaarsgroet naar Engeland to zenden. Een brutale betocging. Zaterdagavond zijn cenigo royalisten 'woning van oud-rainister-president Paul Painlevé binnengedrongen, om gedurende «enige oogenblikken groot lawaai te maken en den minister op grovo wijze uit te schelden. Daar Painlevé onverstoorbaar was en «iet reageerde, trok do bende spoedig weer af. Een nieuwe Kroonpretendent. In "Weenen is een nieuwe pretendent naar de Franscho kroon opgedoken, de „hertog Jozof van Normanclië-Bourbon" die sinds eenige jaren in "VVeenen woont. Hij beweert een afstammeling te zijn van den Dauphin, dio volgens deg eschie- denis in den ouderdom van 10 jaar zou zijn gestorven, doch volgens hem uit de ge vangenis is gevlucht. Do hertog deelt dan lerder mede, dat deze Dauphin naar Lip- pe kwam en door de vorsten van Trautt- jiianndorff werd opgevoed. Als verdere bewijzen van erkenning deelt hij mede, dat de Dauphin van zijn oom Karei X van Frankrijk geregeld geld izouden kreeg. Zijn zuster Maria Tke- resia huwde met den graaf van Ghambord en deze graaf do Chambord vermaakte den pretendent zijn slot Chambron aan de Loire, verschillende rechten in Grohsdorff in beneden-Oostenrijk en verschillende rechten die hem als hertog van Madrid toekwamen. Ook dezen- titel beweert de pre tendent te hebben geërfd. Hij is echter ln het bezit van geen dezer rechten en goede ren gekomen, t> a. omdat Frankrijk een on derzoek wenschte. Voorts heeft hij recht op het slot Sobieski in Polen, dat hij van Maria Lesczinska heeft geërfd. Hij heeft thans den Franschen afgevaar digde Daudet gevraagd de zaak in de Fransohe kamer ter sprake te brengen. Aanspraken op den troon zal hij niet ma ken, hij wenscht alleen do hem toekomen de eigendommen en rechten en verlóf om naar Frankrijk terug te komen. Hij bezit vier huizen in "Weenen, waarvan hij (en- gevolge der huurwet-ten slechts geringe inkomsten verkrijgt. Engeland. De politieke toestand De Labourkansen verminderen Do conservatieve cityhond heeft lot Bald win een schrijven gericht om hem a,an to sporen toenadering tot Asquith te zoe ken, een feit, dat zoodanig indruk heeft gemaakt, dat het 't voornaamste onder werp van de gesprekken in politieke krin gen is. De voorzitter van den bond, de juist tot peer verheven sir Frederick Banbury, had zich enkclo dagen geleden reeds in den- zeltden geest uitgelaten. Ofschoon er nog geen offiGieole bijeen komst der conservatieve partij is geweest, schijnt er toch weinig twijfel aan te be staan, dat do conservatieven bereid zijn Asquith to steunen, indien deze er in toe stemt een kabinet tc vormen. Do brief zal vermoedelijk op de zitting van het kabinet. behandeld en men verwacht, dat dien dag zeer belangrijke besluiten zullen worden enomen ten aanzien van den door do re geering to volgen koers. Het is nog moeilijk de beteekenis van de actie der conservatieven te schatten, doch thans reeds kan gezegd worden, dat de toestand zich in_den loop van de laatste da gen in zooverre gewijzigd heeft, dat de komst van een labourkabinet heel wat minder waarschijnlijk is dan velen haar eenige weken geleden beschouwd hebben. Yan radicale zijde poogt men de betee kenis van den brief van den conservatieven Citybond te verkleinen, waaruit blijkt, dat men zich daar eenigszins ongerust maakt over de wending, welke de zaken nog kun nen nemen. Ofschoon men van liberale zijde nog niets uitlaat, kan men zeggen, dat er voor de socialisten zeer zeker redenen bestaan om niet al te vast er op te rekenen, dat zij binnen enkele weken de lakens zullen uit deelen. Vooral onder de conservatieven keert meer en meer het zelfvertrou wen terug en lord Curzon's jongste poli tieke verklaring, waarin de aanspraken der conservatieven tegenover de heide andere groote partijen zoo krachtig worden ge handhaafd, zal zeker niet nalaten indruk to maken. Daarbij kómt, dat men in steeds ruimer kring gaat heseffen, hoe onverantwoorde lijk het zou zijn de politieke macht in handen te stellen van een partij, die slechts een vierde deel van het lagerhuis en mis schien nog niet een zesde deel van de kiezers achter zich heeft en nog in den jongsten tijd herhaaldelijk bewezen heeft zich te beschouwen als de mandataris van een internationale organisatie, welke vol komen onder niet-Engelschen invloed staat Geen protectiepolitiek In verband met de opennig van de parlementaire zitting op 14 Januari schrijft de „Daily Telegraph" dat men „in unionistische kringen zonder twijfel sterk van mecning is, dat het do plicht der re geering is, den steun to verwerven van alle mannen van gematigde opvattingen buiten do rijen van haar eigen partij. Hieruit vloeit voort," gaat het blad vorder, „dat do regeering haar protectiepolitiek zal moe ten laten varen en inderdaad gglooft raon, zooais gisteravond in goed ingelichte krin gen werd verklaard, dat do regeering daar toe besloten heeft'.* Sterke bezuinigingen op de militaire uitgaven in Ierland Het leger van den Ierschen Vrijstaat wordt op krachtige wijzo tot vredessterkte teruggebracht. De minister van Financiën heeft bestolen, dat do uitgaven voor liet leger tot vier millioen pond sterling moe ten worden beperkt en thans is bekend gemaakt, dat het staande leger zal bestaan uit ongeveer 20.000 man. Dit is minder clan het tweederde deel van hot continent, dat bij net Engelsch-Iorsche verdrag werd vastgesteld. De demobilisatie, welke gepaard gaat met de vrijlating van meer dan tiendui zend gevangenen, zal waarschijnlijk een sterken druk uitoefenen op de arbeids markt. Een gezond jaar Uit .do tot dusverre beschikbare cijfers blijkt, dat het jaar 1923 het gezondste is geweest, dat Engeland ooit gehad heeft. Met uitzondering der oorlogsjaren moest voor 1923 het laagste geboortecijfer worden opgegeven, doch het sterftecijfer is het laagste, dat ooit was waargenomen. Hongarije. Do bomaanslag te Csongrad Eon streng onderzoek bevolen Uit Boedapest wordt gemeld: Wegens deelneming aan den bommen- aanslag in Csongrad zijn 10 personen in hechtenis genomen, van wie vier vreemde lingen, die opzettelijk uit, het buitenland waren overgekomen oin deel te nemen aan den aanslag. De gearresteerden zijn zonder uitzondering jongelicdei die deelnemen aan de agitatie op gebied van buitenland- scho politiek. Vass, do waarnemoDi eerste Minister, verklaart to bebhen bevolen, dat het onder zoek in ieder opzicht onpartijdig en met de grootste gestrengheid moet plaats heb ben, terwijl do ambtenaren met de opspo ring belast niets ongedaan mogen laten om het geheele complot te ontmaskeren en ook de aanleggers achter do schermen in handen te krijgen. Dc aanslag zelf is volgens den minister geen politiek misdrijf, doch een laaghar tige schurkenstreek. Do bom in de zaal is geworpen door iemand, dio daar als be diende werkzaam was. Hij heet Nicolas Boeloeny en "bevindt zich-in verzekerde be waring. Het departement van justitie is bezig oen wetsvoorstel uit to werken, waar bij ieder met doodstraf wordt bedreigd, dio zonder daartoe -gereehiigd to zijn, ontplof- baro stoffen in zijn bezit heoEt. Itaïïe Vooraanstaande socialisten gearresteerd Do politie hoeft te Bologna in een ver trek achter een café een gezelschap van 15 socialisten en communisten, dat daar in het geheim bijeen was,# verrast en ge arresteerd. Onder hen bevond zich de hoofdredac teur van de „Avanti", Nenni, on verschei- deno Kamer-afgevaardigden. De politie legde de hand op tal van documenten. Een miliiaire operatie in Ncord-Afrika V. D. maakt in een bericht uit Rome melding van oen ernstige botsing tus- schen Ilaliaanscho troepen zuidoostelijk van Tripolis. Do Mahallas-arabieren had den in West-Italiaansch Lybië vijf colon nes van tezamen 7000 man op de been ge bracht, die tegen de Italianenen oprukten. In oen strijd, die veertien, dagen heeft geduurd, hebben <le Italianen de rebellen verslagen, talrijke gevangenen en een groo- ten buit gemaakt. Britschlndië. Bloedige botsingen tusschen Hindoes en Mohammedanen. Uit Calcutta wordt gemeld, dat het daar tot noodlottige botsingen is gekomen tus schen Mohammedanen cn Hindoes, nadat er een dood varken in oen der moskee s werd gevonden. Er is een doode gevallen, terwijl verschillende personen zwaar ge wond werden. China. Het banditisme in China. Drie Amerikaansch-Luthersche missio narissen, mr. Hoof en zijn eebtgenoote. en mrs. Bilen, zijn naar gemeld wordt, door bandieten gevangengenomen. Japan. De kabinetscrisis in Japan. Naar uit Tokio wordt gemeld, heeft de ontslagneming van het kahinet-Yamamolo een netelige politieke situatie iil het le\en geroepen. Het huwelijk tusschen den prins-regent en de prinses Nagako, het welk reeds verscheidene malen werd uit gesteld. zal thans waarschijnlijk wederom worden uitgesteld. Amerika. De opstand in Mexico.'A 'Amerika levert oorlogsmateriaal De Amerikaansche regeering, die een einde wenscht to zien komen aan de revo- lntionnaire beweging in Mexico, heeft be sloten president Obregon te steunen in den strijd tegen de rebellen door hem op zijn verzoek een groote hoeveelheid mu nitie en 15.000 geweren te vorkoopen. Zij weigerde evenwel hem twee lichte kruisers on vliegtuigen af te staan. De Amerikaan- scho regeering was tot dezen verkoop be- reid, daar zij in September j.L de regee ring van president Obregon formeel heeft HET VOORNAAMSTE NIEUWS* De commandant van den kruister „Ro chester" heeft bevel gekregen, zich naar Amapala in Honduras te begeven en daar te blijven totdat aan de ordeverstoringen, welke zich op het oogenblik in Honduras en Zuid-Mexico voordoen, een einde is gekomen. In officieelo kringen wordt er op gewezen, dat dezo actie als een voor zorgsmaatregel tegen aanslagen op het leven en de eigendommen van Amerikaan sche onderdanen le besch'ouwen is. Het spreekt vanzelf, dat er geen troepenafdee- ling zal worden geland, tenzij de toestand dit onvermijdelijk rraakt. Een gevecht op de Phillippijnen. Uit Manila wordt gemeld, dat er op 16 December 31 Moto's gedood zijn in een ge vecht met 60 man Philippijusche gendar merie te Malunda in (1e provincie Lanao van het eiland Mindanao. De gendarmerie Kad geen verliezen. Buiieni. Berichten Spoorwegongeluk bij Cassel. D-trein in botsing met een goederentrein. Uit Cassel wordt bericht, dat j.l. Zater dag een D-trein in de nabijheid van Hün- feld in hotsing is gekomen met een goede rentrein. De machinist had door do sneeuw het signaal niet kunnen zien en evenmin de lichten van den goederen trein. Bovendien werkten door de koude de remmen niet goed, zoodat de D-trein in volle vaart op den goederentrein reed. Hot toeval wilde echter, dat achter de locomotief en den tender twee goederen wagons waren gekoppeld, terwijl daarna eerst de slaapwag onvolgdc. Dit had ten ge volge, dat niet vele persoonlijke ongeluk ken zijn voorgekomen. Do remmer van den ;oedcrcntrein werd echter gedood en er zijn vier gewonden. Do machinist en de stoker wisten zich le redden door van de machine af te springen. Zij werden be- Nog een treinbotsing. Naar do „Ma tin" meldt, is do Parijsche sneltrein, voor Brussel hij licit gare du Nord op oen passagièrstrein geloopen. Er zou oen veertigtal gewonden zijn. De cverstrooming van dc Seine. Een p-assagierstroin in een r a y ij n gestort. Door de overstrooming van de Seine la op het traject YirtelRufflieux over een afstand van 100 meter de spoorlijn ver zakt. Een passagièrstrein uit Rufflieux viel in een 50 meter diep ravijn terzijde van den spoorweg. De machinist en dc stoker werden gedood, terwijl vele passa giers werden gewond. Door hevige stormen in de Riviera is de telegrafische verbinding met Italië ver stoord. BUITENLAND. Dc politieke toestand in Engeland wij zigt zich. De kansen der Labourpartij ne men af. Amerika levert oorlogsmateriaal aan dtf Mexikaansche troepen. Bij Parijs en bij Cassel hebben spoor wegongelukken plaats gehad. BINNENLAND. De Kabinetscrisis Perssitmmen. Het ontslag van de gehuwde ambtenares Slachtoffers van het ijsvermaak (Ge mengde "berichten). Arrestaties in verband met den moord te Culemborg (Gemengde berichten). gebracht, werd het gebouw door duizen den personen bestormd, die, aldus het Havas-telegram, dat dit voorval vermeldt, zicli van den dief meester maakten en hem doodsloegen. De „Dixmude". Half verbrand© materiaal- stukken gevonden. Uit Selaccia wordt aan de „Tribuna" "emeld, dat aan de kust half verbrande stukken materiaal zijn gewonden, waar van men vermoedt, dat het (1e overblijfse len van het Fransche luchtschip „Dix- mudo" zijn. Deskundigen stellen een nauwkeurig onderzoek in. Do overbrenging van het lijk van den commandant. Dc overbrenging van het stoffelijk over schot van den commandant van het Fran sche luchtschip ..Dixmude" heeft met groote plechtigheid plaats gehad. De P1*®" fect hield een gloedvolle rede namens de Italiaansche regeering. Hot lijk is naar Napels, getransporteerd. _i_ De „Conejos" met man en muls vergaan. Gisteren is le Constantmopel bevesti ging ontvangen van het bericht, dat de Conejos" van den Amorikaanschen ship ping Board in de Zwarte Zee gezonken is. Do geheele bemanning van 37 koppen is omgekomen. Naar gemeld wordt, is het schip tijdens do jongste hevige stormen op een drijvende mijn gestooten Becg-ongclukken. Uit geheel Zwitserland komen nieuwe berichten over lawines. Vier Zwitsersche ski-loopers werden onder sneeuw bedolven in het Engadin-dal nabij Maloja en kon den niet gered worden, terwijl drie toeris ten bedolven werden te Airoio. Deze laat- sten werden echter gered. Bij een bergstorting in Tirol is een zevental personen om het leven gekomen. Heiligschenner doodgeslagen. To Calamo, zoo wordt uit Rome ge seind. werd een persoon verrast op het oogenblik, dat hij bezig was in de kathe draal een schrijn to stelen, die het ge beente van honderd martelaren bevatte. Toen de dief naar de gevangenis was over- BiMBEMLAiéD Poging lot bijeenroeping der Kamer. TC.^nr de „Tribune" comm. meldt, heb- hiïi de Kamerleden Wijnkoop en Van Ravcstcijn, den voorzitter der Tweede Ka mer verzocht, thans in verband met de situatie, zooals die door het Kamer-votum van 26 Oct. j.l. is ingeleid zoo spoedig mogelijk de Tweedo Kamer te willen bij eenroepen. Tevens, zoo melut liet blad, is de Ka merfractie van de S.D.A.P. door de com munistische fractie van dezen stap ver wittigd. ambtenares. Snares hij voor zoor et dienst! Onderstaande „Open Brief" is door den heer D. Hans gericht aan het hoofdbestuur van den Vrijheidsbond: Dames en Heeren: In verschillende vergaderingen en confe renties, vaar geprotesteerd wordt tegen heb voorgenomen ontslag van gehuwde ambte naressen, treden liberalen op, die het doen voorkomen, alsof de Vrijheidsbond zich tegen zulk een maatregel heeft uitge sproken. Mij is, als lid van don Bond, van een der gelijke uitspraak niets bekend. Heb punt van ons program, waarin gesproken wordt van de economische gelijkstelling van man on vrouw, kan hier, naar mijn stellige meenine, niet van toopassing wordon ver- klaard. Hot zij mij vergund, openlijk uit te ipreken, „dat ik van den bewusten maat- cgel (onder de restrictie van uitzondering voor kostwinnerschap) een overtuigd voor stander ben.". Tal van goede liberalen, mannen en vrouwen, ook uit de ambte naarswereld, deelen deze overtuiging met mij. Zij achten het ontslag van de e^uwde ambtenares, met toekenning van wachtgeld en onder bovengenoemde voorwaarde, alles zins gerechtvaardigd. In deze omstandig-, heden geef ik u, dames en heeren, ernstig het denkbeeld in overweging, door middel van een referendum, een uitspraak van de leden van den Vrijheidsbond uit te lokken. Het gaat toch niet aan, dat omtrent dit belangrijke punt de leiding wordt overge laten aan het bestuur van de vrouwengroep Eerst wanneer omtrent deze zaak een duidelijke beslissing is gevallen, 'heboen woordvoerders recht zich op heb stand pun t/ van den Vrijheidsbond te beroepen. Maar^ zulk een beslissing kon voor -den tegen stander van bet ontslag wel eens een on aangename verrassing beteckenen. ------- - - Hoogachtend. v, - - (w. g.) D. HANS. j Pensioenbijdrage door ambtenaren. Ged. Staten van Zuid-Holland hebben liet, besluit van den raad der gemeente V ate-, ringen om de pensioenbijdrage tot 6 put te verhalen op de ambtenaren, nie»; .-,oc< gekeurd en medegedeeld dat dit alleen goedkeuring kan wegdragen, mdien kordü voor pensioen wordt toegepast op ir.cu aan te stellen ambtenaren. Vervoer van gezelschappen op de Spoorwegen. Met ingang van 1 Januari verkrijgbaar gesteld gMclscta*^, voor een reis been cn terai-"» dag in do tweede oI>*fS° 10 T'*- zeischappen vawtSSn per K kostende^.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1