153 Jaargang. MAANDAG 26 NOVEMBER 11923 No. 4317 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.59 per kwartaal. !Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het GeïllustreerdZondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., mei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen .1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenfiën 30 cent per regek Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleins adverfentiën, van ten hoogste 30 woorden, betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit t«reo bladen. De Kabinetscrisis. Mr. Kooien is er niet in kunnen slagen oen rechts Kabinet samen te stellen. De heer mr. Beelaerts van Blokland zal nu beproeven een extra-parlementair Kabinet in 't leven to roepen een Kabinet dus, dat niet zal steunen op de drie groepen der rechterzijde, al zullen er ook ipersonen uit die groepen in worden be noemd. Waaraan bet mislukken van mr. Koo- len's poging is too te schrijven? Do Haagsche redacteur van de (A.-R.) [Rotterdammer" meldde Zaterdag o.m.: Gelijk bekend, stelde de anti-rev. Kamerfractie zich van meetaf op het standpunt, dat het gebeurde op 26 October een Kabinet, steunend op de drie groepen der rechterzijde, voors bands onmogelijk maakte, tenzij her stel van de schade werd verkregen en de redelijke zekerheid werd gegeven, dat herhaling niet te verwachten is. Besprekingen, welke de strekking hadden dit to bereiken, hebben niet' tot hot gewenschle resultaat geleid, zoodat de vorming van een Kabinet uit de drie groepen der rechterzijde thans niet meer te verwachten is. Zooals we reeds schreven, was de neiging om wederom een coalitie-ka binet te vormen bij de Chr.-Hist. par tij vrij sterk, doch het is niet te ver wachten, dat R.-K. samen met de Chr.-Hist. de regeeringsverantwoorde- lijkbeid op zich zullen nemen. Dezo voorstelling van zaken lijkt ons .ister dan die in de (liberale) „Nieuwe lott, Crt." van Zondagmorgen: Naar wij uit goede bron vernemen, moet. de mislukking dor poging tot Kabinetsformatie van mr. Kooien goeddeels verklaard worden uit de ge- resorveerdo houding der Christ elijk- Histor-ischen. De Anti-Revolutionai ren zouden nog wel voor een bepaald program en de opneming van geest verwanten in oen kabinet te vinden zijn geweest: do Christelijk-Histori- scben échter (van wie men niet aller eerst verzet had verwacht) konden op zijn hoogst een niet onwelwillende houding toezegeen. Daarmede meende, naar ons verzekerd werd, de heer Kooien geen genoegen te kunnen nemen. Wij meenen te kunnen mededeelen, dat ar. Kooien daarom niet is kunnen slagen, mdat de twee andere rochtsche Kamer moties (en met name de Anti-Rev.) van Katholieke Kamerfrachtie eischten een iódanige beslistheid in haar verklaring in aanzien van een opnieuw aanhangig maken Vlootwet en Golijn's -bezuini- k jngsplannen, dat deze naar do meening meerderheid niet kón, niet mócht orden gegeven. I Voorloopig is dus buitengesloten iot de coalitie, maar een regeering, leunend, gebaseerd op do coalitie-par- irlije.n Voorloopig slechts, zooals met alle den mag worden verwacht en aange- imen. Wij zien nu weer met belangstelling lar do pogingen van jhr. Beelaerts van lokland, van wicn ons niet bekend is, it hij bij eenige politieke partij is aan sloten, maar wiens sympathiën zoo- Is ons werd medegedeeld naar den int der Chr.-Hist. gaan. amTEMLAIIM De crisis in Duitschland. De val van Stresemann. Een nieuw ministerie in de maak. Vrijdagnacht en Zaterdagmorgen reeds -ft rijkspresident Ebert een groot aan- l politici ontvangen om met hen ovor de isis te beraadslagen. In het .begin zag het er naar uit, dat op n zakenkabinet aangestuurd werd, doch centrum heeft spoedig laten weten, 't hel zich met deze keuze onmogelijk kunnen vereenigen, omdat in deze handigheden meer vastberadenheid ge tierd rvordt dan van een ministerie, uit enkel ambtenaren bestaat, te wach Iz, de leider der Duitsch-nationalen verklaard, dat z.i. slechts Strese- pn als rijkskanselier in aanmerking Anderzijds hebben het centrum en democraten vergaderd, waarhij -deze tot do slotsom kwamen, 'dat Kar- jan de volkspartij de meest geschikte zou zijn. Do rijbspresident t er juist zoo over en heeft Kardoff Pgesteld een ministerie te vormen. 5 e t wil aan Kardoff- niet lukkon. Zaterdagavond is do Rijksdagfractio der Volkspartij echter tot het besluit *fonen, dat zij een kabinetsformatie door den afgevaardigde Von Kardoff niet kan goedkeuren, omdat het hem niet is ge lukt, voor zijn kabinet de instemming der Duitsch-natioualeai te krijgen hetgeen door de Duitsohe Volkspartij een factor van groot belang wordt geacht. De Duitsch-nationalen hadden v,oor him deelneming in een kabinet-Kardoff de drie volgende eischen gesteld: 1. Een volkomen breken met de sociaal democraten. 2. Het nastreven van oen nationale po litiek door het nieuwe kabinet. 3. Een einde maken aan de socialisti sche opperheerschappij in Pruisen. Het is Von Kardoff niet gelukt, deze eisc.hen in te willigen of een compromis tot stand te brengen, zoodat hij Zaterdag avond den rijkspresident lieeft verzocht, hem weer van zijn opdracht te ontheffen. Dr. Albert kabiniesformaieur. Een zakenkabinet. Rijkspresident Ebert heeft gisteren den vroegeren minister van Wederopbouw in het kabinet-Cuno, dr. Albert, de vorming opgedragen van een nieuw ministerie, wel ke opdracht door Albert is aanvaard. In den loop van den dag heeft hij reeds be sprekingen gevoerd- met verschillende po litici over de uitvoering van zijn opdracht Het is practisoh gebleken, hetgeen theo retisch reeds vaststond, dat een politiek kabinet zoo goed als onmogelijk is en men is daarom ten slotte tot lfèt oorspronke lijke plan teruggekeerd, om een man, die. huiten de politieke partijen staat en van wien men dus 'n onpolitiek zakenkabinet kan verwachten, hij wijze van overgangs- kabinet, met de vorming van een nieuw ministerie te belasten. De maatregelen van Von Seeckt. Ze waren niet overbodig. De soc.-dem. „Parlemenlsdienst", die het optreden van generaal von Seeckt te gen de communisten niet kan goedkeuren, doet echter interessante mededeelingen over de toerustingen der communistische partij, die ook na de mislukking van den Putsch te Hamburg worden voortgezet. In het bericht wordt gezegd: „Groolu sommen gelds hebben de com munisten in de laatsto maanden voor den aankoop van wapens en munitie uitgege ven. Tot dusver zullen ongeveer 20.000 wapens van allerlei aard gekocht zijn. Vrijdag heeft de politie opnieuw een wa- penvoorraad in beslag genomen, nadat zij den dag te voren oa. vier kisten dum-dum kogels gevonden had. Stafkaarten met toe behooren zijn niet alleen de politic te Ber lijn, maar ook in andere deelen van het rijk in handen gevallen. Daarbij komt nog een zeer uitgebreid materiaal aan aanwijzingen voor do communistische or ganisaties voor het geval van een „be- waffnete Auseinandersetzung". Verdere maatregelen tegen de links- en rechts-racücalen. Te Berlijn hebben op bevel der militaire autoriteiten ongeveer veertig huiszoekingen plaats gehad in woningen van leden der Dautsch-Völkiscke en communistische par tijen. Behalve de centrale bureaux dezer partijen zijn do_partij-secretariaten, hene vens do rqu-i-.mgouwen van de „Roie Fahne" «aiiü- tsches Tageblalt" ge sloten en v»-rz5geI<!E Aan de beambten op de partijbureaus cn de heide dagbladkan- toren is verbodc-n, verder voor do betref fende partij werkzaam te zijn. Ook zijn vele documenten in beslag genomen. UIT HET BEZETTE GEBIED. Nieuwe relletjes in hei Ruhrgebied. Do „Grenzschutz". Gisteren vonden in verschillende plaat sen in het Rulirgebied weer werkloozen- mamfestaties plaats, waarhij wederom geplunderd werd. Op verschillende plaatsen hadden bot singen met do politie plaats, waarbij do oden en gewonden zijn gevallen. De politie arresteerde te Dortmund en to Duisburg een aantal leden van de natio nalistische organisatie „Grenzsclmtz". Een ingesteld onderzoek leidde tot do ontdek king van belangrijke documenten, -waaruit bleek, dat deze organisatie gesteund wordt door den bond „Oberland" en dat het Rulirgebied reods was ingedeeld in tien districten. Overeenkomst met de Ruhrindustrlcelen. Do verplichting der industrieelen. Tusschen 'de ingenieursmissie der geal lieerden en do Duitsohe industrieelen in het Rulirgebied is een overeenkomst ge sloten, die gelden zal tot 15 April 1924. Do mijneigenaren moeten bij wijze van belasting voor do verschenen periode van 1 Januari tot 1 November 16 millioen dol lar storten. Zij moeten aan de geallieer den 18 °/o van de netto-productio leveren. Voorts moeten zij in de tóekomst tien francs per ton betalen, terwijl do van 1 October j.l. af in het Rulirgebied gevorm de voorraden, het eigendom blijven van de in tergeallieerde autoriteiten. Het stelsel van uitvoervergunningen wordt gehandhaafd. Verschillende meoningen. Do Franschcn zijn enthousiast over de overeenkomst. De „Tcmps" constateert, dat deze over eenkomst., waarbij vier vijfden van de Ruhr productie zijn betrokken, de reeds bereikte resultaten meer algemeen maakt. Werkloosheid en wanorde zullen in de toekomst vermeden kunnen worden. Te Londen is men er minder over te spreken. Of het getroffen accoord een werkelijk succes is van Poincaré is onzeker en men weigert to Londén dat accoord, zoo het ook al \an ingrijpende beieekonis zou zijn, als een overwinning dér Ruhrpolitiek te erkennen. In ieder geval echter zijn bij het Fransch Duitsch accoord de Engelsche belangen opnieuw betrokken. Londen staat minder gunstig tegenover het tot stand komen van ©en dergelijk verge, ijk en er was ook gedurende de laatste as 'handen een nieu we activiteit der Engelsche diplomaten te cónstateeren, telkens wanneer men vrees de, dat Frankrijk er in zou slagen om de Ruhrmagnaten tot een aanvaarden van zijn voorwaarden te dwingen. Al- wil men evenwel het Franscho suc ces niet' erkennen, de Engelsche regeering kan do overeenkomst en haar eigen lands belangen niet ignoreeren. Men heeft den indruk, dat 't verkregen accoord Londen een slecht humeur heeft bezorgd. Oostenrijk. Uii den Nationalen Raad. S o c.-d em. critiek op liet beleid van m r. Zimmerman.' De soc.-dem. hebben hij den Nat. Raad een interpellatie ingediend, waarin aan den commissaris-genorov l van den Vol kenbond rnr. Zimmerman, overschrijding zijner bevoegdheid ten laste wordt gelegd. Hij zou in strijd met de oorspronkelijk van den Volkenbond getroffen overeenkomst 'n gedeelte der ingevolge het verdrag vlot tend te maken gelden, hebben achtergehou den, om daaruit een reservefonds to vor men, dat volgens het negende rapport van den commissaris-generaal 798 milliard kronen zou hcloopen. De soc.-dem. eischen, dat deze spaargelden niet wor den achtergehouden, maar aangewend worden voor economische doeleinden en werkloozenondersteitning. Italië "De Fiume-kwestie opgelost. Do correspondent van de „Daily Ex press" te Belgrado verneemt uit welinge lichte bron, dat de Eiiune-kwestie door de Joego-Slavischo regeering wordt be schouwd als to zijn opgelost. Door do directe overeenkomst tusschen Italië en Joego-Slavië zal Italië het ver drag van Rapallo wijzigen. Laatstgenoemd land zal in het bezit ko men van 5 dorpen, met een bevolking van 100.000 zielen. Fiumo zal onder het tegenwoordige Ita- liaansclie regiem blijven. Rusland. Godsdienstvervolging. De toestand van mgr. Ghieplak. Be sovjet-regeering is een nieuwe anti godsdienstige campagne begonnen. Een bendo der Tsjeka deed een inval bij de Dominicanessen te Moskou en arresteerde de overste en verschillende zusters. Do toestand van aartsbisschop Chieplak, die in een cel is opgesloten van 6 hij 8 voet, gaat zeer achteruit. Men meent-dat de dood spoedig een einde aan zijn lijden zal maken. Russische vliegmachines in Nederland besteld. Volgens goed ingelichte kringen heeft de Russische regeering 500 vliegmachines in Nederland besteld. De toestellen zijn bestemd voor hot vervoer van reizigers. Een deel van de hestelling is reeds afge leverd. Amerika. De strijd tegen de Ku K|ux K!an. Gouverneur Walton schuldig Walton, do voor korten tijd afgezette gouverneur van Oklahoma, werd door de plaatselijke jury schuldig bevonden op 7 punten. Hij wordt beschuldigd van ver keerde aanwending van openbare fondsen. Twee bomaanslagen te Philadelphia. Op liet Spaansclie consulaat. Een hom ontplofte Zaterdagmorgen vroeg op don drempel van het Spaanschc consulaat. Er zijn geen dooden, maar een aantal, mcnschen werd uit bed geworpen. De gevel van het consulaat is verwoest. Op het Italia a nsclie consulaat Voor de tweede maal is een bomaanslag gepleed, thans in het gebouw van do Italiaansche bank, waarin ook het Italiaan sche consulaat is gevestigd. Het gebouw is ernstig beschadigd. - Do chef van den openbaren veiligheids dienst schrijft deze aanslagen toe aan radicale organisaties. Hij beeft gelast, dat bij allo consulaten wachtposten geplaatst zullen worden en heeft aan detectiven op gedragen de woningen van den burge meester, de rechters en de hoogere ambte naren te bewaken. Ëuiteni. Berichten Vermetele diefstal te Londen. Juwoelen tor waarde van 75.000 pond gestolen. Ln een groot flat met 16 kamers in de Victoria Street te Londen is een zeer ver metele diefslal gepleegd. Aldaar woont een rijke weduwe, mevrouw Oakley-Maund, dio onlengs van een reis op het Continent is teruggekeerd. Nadat mevrouw Oakley om 4 uur des middags zich per auto naar een vriendin in het Westend hegeven liad, hebben die ven zich toegang lot haar slaapvertrek welen te verschaffen, in weerwil van de aanwezigheid in Let grooto liuis van vier dienstboden, die korten tijd na het vertrek van mevrouw Oakley op het gewono uur hun „tea" .gebruikten. Er zijn juweelen ter waarde van onge veer 75.000 pond sterling gestolen. Mevr. Oakley liad namelijk in den loop der jaren een verzameling aangelegd van juweelen, die zij ten geschenko had ontvangen. Na de „tca" begaf een der dienstboden zich naar het slaapvertrek van haar mees teres om dit in ordo te brengen. Toen zij daarbinnen kwam viel haar oog onmid dellijk op het kistje, -waarin mevrouw Oakley haar juweelen placht te bewaren en dat aan den eenen kant opengesneden was. Zij waarschuwde de andere dienst boden. Toen do meisjes een nader onder zoek instelden, bleek, dat do inbrekers zich toegang hadden verschaft door de ruiten van do voordeur in te drukken, ten einde op dezo wijze zelf het slot aan den bin nenkant te kunnen openen. Do dieven had den den buitenkant van de deur met een dikke laag zeep besmeerd, ten einde liet ge raas van het breken van het glas te ver minderen. Het schijnt, dat' de inbrekers met de ligging der verschillende vertrek ken bekend waren en zicli onmiddellijk naar het slaapvertrek van mevr. Oakley^ hebben begeven. Winterweer in Engeland. Ten gevolge van den hevigen mist on dervond het treinverkeer gisteren op ver schillende plaatsen in Engeland belang rijke vertraging. Verschillende express- treinen kwamen' te Londen ongeveer een uur to laat aan. Sommige treinen naar Manchester hadden drie uur noodig om een afstand van 15 mijlen af to leggen. In verschillende deelen van Engeland heeft het hard gevroren. Hier en daar rijdt men reeds schaatsen. Tragisch. Dezer dagen raakte te Parijs de chauf feur van een autobus liet stuur kwijt, waardoor de wagen in volle vaart tegen een boom botste en omsloeg. Van de veer tien inzittenden van een bruiloftsstoet, werden vier gedood, onder wie het bruids paar, de moeder van de bruid en de chauf feur. een broer van den bruidegom. Drama in de St. Paulus-Kathedraal. Op de 300 voet hoog gelegen galerij der (Anglicaansclie) St. Paulus-kathedraal te Londo nheeft zich een drama afgespeeld. Een gids, die de bezoekers van die galerij rondleidde, vond oen man liggen, die een schotwond aan het hoofd vertoonde. Op hem werd een visitekaartje gevonden ten name van J. Tysve-Smith uil Manchester, terwijl een aktentasch met vele papieren er in hij hem lag. De man oefende het beroep uit van agent voor variété-artisten- gezelschappen. Vermoedelijk heeft de ongelukkige zich zelf voor het hoofd gescholen. Hij werd in een ernstigen toestand naar 't zieken huis overgebracht. Men denkt, dat finan- cioelo zorgen hem tot de daad gedreven hebben. Do gids, die den man vond, was op on derzoek uitgetogen, nadat van een groep personen, die de galerij bezocht hadden, na de afdaling er oen bleek te ontbreken. Do getroffenen lag in een grooten bloed plas. In verband met zijn bloedende hoofd wonde was een moeilijk werk, den man langs de honderden treden van do wentel trap naar omlaag te brengen. ESisygaEaauyaft De Kabinetscrisu Mr. Kooien slaagt niet. Mr. D. A. P. N. Kooien,, voorzitter van do Tweede Kamer, lieeft aan do Konin gin verklaard niet in staat t© zijn, de hem gegeven opdracht tot samenstelling van ©en nieuw kabinet te aanvaarden. HET VOORNAAMSTE NIEUWS- BUITENLAND. Na vergeefsche pogingen om een poiitieh Duitsch Kabinet te formeeren, heeft dr- Albert opdracht gekregen een onpolitiek zakenkabinet samen te stellen. Met de Ruhrindustrieelen is door de ge allieerden een overeenkomst gesloten. De Fiume-kwestie opgelost. Twee bomaanslagen te Philadelphia BINNENLAND. Mr. D. A. P. N. Kooien, voorzitter van de Tweede Kamer, heeft aan de Koningip verklaard niet in staat te zijn, de hem ge geven opdracht tot samenstelling Yan ee« nieuw kabinet te aanvaarden. Jhr. mr. Beelaerts van Blokland ^eaft van de Koningin opdracht gekregen tot vorming van een extra parlementair kabi net. Voetbalwedstrijd NederlandZwitserland* 4-1. LEIDEN. Zaken betreffende het onbevoegd ^osfe ren van de geneeskunde voor het LeiAc-ch Kantongerecht. Een nieuwe formateur. Do Koningin beeft opdracht tot samen stelling van een extra-parlementair kabi net verleend aan jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, buitengewoon gezant en gevol machtigd minister, chef van de afdeeling diplomatieke zaken van het departement van buitenlandsche zaken. Jhr. mr. Beel aerts van Blokland beeft verzocht dc op dracht in beraad te mogen houden. Het rapport-Barge. Do sociale organisaties en de Verkiczingsraad. Yaz Dias meldt: Onder leiding van het bestuur der K. S. A. heeft er een vergadering plaats gehad van sociale organisaties, waarvan bij aan neming van het rapport-Barge modewer king zal worden gevraagd bij de samen stelling van den 'Verkiezingsraad. De vertegenwoordigers van deze organi saties spraken zich uit ten gunste van het rapport-Barge en zijn bereid bij liet samen stellen van dén Verkiezingsraad hun me dewerking te verloenen. De afgevaardigdo van het V&kbureau verklaarde zich er echter tegen. "Wij vernemen, dat dit bericht zeer on volledig en onjuist is. Binnen enkele da gen zal er een communique van bedeelde vergadering worden gegeven. Ieder goed Nederlander. Do N. R. Ct. verklaart: „Ieder goed. Nederlander behoort de N. R. Ct. to le zen." We kunnen na deze verklaring alleen zeggen, dat er dan ontzettend veel niet- goede Nederlanders zijn. Wat we gelukkig achten. „Hsgz." KERKf8SEU1fi?S Pater Beysens f In het studiehuis der .Paters van het Gezelschap van Maria to Oirschot werd telegrafisch bericht ontvangen van liet overlijden van den welecrw,. paler Ant. Beysens. Do overledene werd geboren te Oirschot 19 Februari 1891, priester gewijd 29 Mei 1920 en vertrok naar de Indianen- Missie in Columbia 28 Mei 1923. Een nieuw klooster te Amsterdam. Gelijk reeds voor eenige maanden be richt word, zullen do Priesters van het H. Hart van Jezus zich to Amsterdam vestigen. Thans hebben die plannen een vastcren vorm aangenomen, zoodat do Paters begin 1924 dat klooster hopen te openen. Do werkkring der Paters zal zijn, <*n zeereerw. heer Rector van Kampenhout bij to staan in zijn mooi jeugdwerk. Het zoeken is nu naar een geschikt pand. Met de voorloopige leiding der stich ting van het nieuwe klooster te Amsterdam is belast de weleerw. Pater H. Fiuke, mis sieprocurator der Congregatie to Liesbosch -Princenhage. Het voorloopig adres van Pater linke is: Nieuwendijk 189. SPO^T R.-K. FEDERATIE. Overzicht. Siltard, dat do competitie zoo laat be gon, .schijnt groote dingen van plan te zijn. Nu moest Caesar weer het onderspit delven. Ook Ghèvreraont cn Valkenburg doden uitstekend werk. De eersten klopten Mulo, de Valkenburgers namen dc puntjes mee uit Maastricht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1