n n t J} 15e Jaargang. WOENSDAG 21 NOVEMBER !@23 iVo. 4313 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., wei Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezanderd Zon- en Feestdagen Bureaux. RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. Dit nummer bestaat uit twee bladen. V Liefdadigheid en Missie. t Moet ons verheugen, dat gelijk wij gisteren onder Stadsnieuws mededeelden de Leidsche Missie-week mooie resulta ten heeft! Aan God alleen is bekend, het v o 1- ledig succes van de gevoerde missie actie. Ongetwijfeld zijn de vruchten van missie-ijver en de bloemen van Gods-lief de, die gerijpt en ontloken zijn geduren de de dagen der Missie-week talrijker cn schooner dan wij kunnen constaleeren. Maar reeds datgene, wat wij wel kun nen waarnemen, stemt tot blijde dank baarheid mag dengenen, die geld en ar beid en tijd voor do Alma hebben gege ven, de overtuiging schenken, dat hun of fers. onder Gods goeden zegen, lang niet zonder zichtbaar resultaat, zonder met ze kerheid vast te stellen effect zijn ge weest! En de opgewekte of verlevendigde mis- ■ise-ijver en missie-liefde zal niet ver flauwen, maar hooger stijgen en wceldi- ger opbloeien daarvan zijn wij zeker 1 De misie-actie toch is bij uitstek een week van liefdadigheid. Dat behoeft geen betoog voor den Ka tholiek, die kent en dus waardeert den over-groolen rijkdom en de al-doordringen- do schoonheid van zijn Roomsch geloof. Dat moet óók zelfs duidelijk zijn voor den niet-Katholiek, die zoo hij zn oogen niet sluit, en ziet de zoo groote cullureele waarde van het Christendom, van het Ka- holiek geloofvoor do in het heiden dom neergezonken menschheid. De missie moet óók hij erkennen als een bescha vingswerk van bijzondere waarde. In de offers voor do missie vindt de liefdadigheid een schoon arbeidsterrein! lie crisis in Duitschlanci. Een rumoerige Rijksdagzitting. Een welkome obstructie. Gisteren had de langverwachte Rijks- dagzitting plaats. In plaats echter van de dramatische ontknooping, die beslissen zou over het zijn of niet-zijn van Strese- mann en daarmede waarschijnlijk ook over het lot van Duitschland in den ko menden tijd, beleefde men in den Rijks dag weer een nare vertooning, die. e-en zeer bedenkelijk idee gaf vah het verant woordelijkheidsgevoel van hen, die aan gewezen zijn om te zamen Duitschland uit den huidigen nood te redden. In plaats van ernstige besprekingen een kwajongensachtige herrie, die er mede eindigde, dat de voorzitter tegen zes uur de vergadering moest verdagen tot Don derdag. Toch kwam die waarschijnlijk wel zeer goed te pas, omdat, naar aangeno men moet worden, de tegenwoordigheid van den rijkskanselier elders nog dringen der noodig was dan in den Rijksdag. De communisten durven een zware ver antwoordelijkheid op zich nemen door op een wijze als gistermiddag de zoo noodige afwikkeling van zaken onmogelijk te ma ken. Ilct communistisch lawaai ontstond, toen S'rcsemann opstond om zijn met spanning verwachte rede t9 houden. Het begon op de gewone manier met geschreeuw van do communisten, waardoor de rijks kanselier niet dadelijk aan het woord kon komen. Er ontstond een conflict tusschen de communisten en den voorzitter en dit ontwikkelde zich dermate, dat de voor zitter ten slotte de vergadering voor een uur schorste. In do daardoor ontstane t pauze liep in do wandelgangen reeds het gerucht, dat de vergadering waarschijn lijk toch verdaagd zou worden, omdat een verdaging de regeering zeer wel te pas kwam, daar de rijkskanselier waarschijn lijk Donderdag met nog sterker argumenten dan gister komt voor het aanblijven van zijn kabinet in verband met het sluiten van oen overeenkomst betreffende buiten- landsche credieten voor Duitschland: Nadat de vergadering nog eens her opend en weer geschorst was, werd do Rijksdag eindelijk verdaagd tot Donder dagmiddag 6 uur. Door dezen loop van zaken zijn gister de verwachte moties van wantrouwen Üet iDgediend en heeft zich het eigen aardige feit voorgedaan, dat de communis ton de regeering, althans voor eenige da gen hpbben gered, inplaafs van haar, door hun motie van wantrouwen, ton val *o hebben gebracht. Do regeering heeft nu paar dagen gewonnen, die van zeer froot belang kunnen zijn. Rijksbankpresitlent Havenstein f. Do president der Dnifsche Rijksbank, oi'. Havenstein, is op G6-jarigen leeftijd 1 ïlolseling overleden. 1 Havenstein is cenigen tijd geleden ern- 8hg ziek geweest aan de griep. Van zijn h'rlof voor herstel moest hij ecbtc-r om «■'langrijke aangelegenheden naar Berlijn tcrugkeeren. Hij gevoeldo zich evenwel zoover hersteld, dat hij nog eergisteravond een conferentio kon bijwonen met de di recteuren van de Rijksbank. Plotseling echter deed zich een hart zwakte voor, nog een gevolg van de griep, die zoozeer toenam, dat Havenstein om vier uur in den morgen overleed. Als zijn opvolger wordt genoemd de te genwoordige rijksvaluta-commissaris dr. Schacht. Het bestuur van generaal von Seecht. Do machtigste man in Duitschland. Met uitzondering van de sociaal-demo craten en communisten, die de maatrege len van het nieuwe regime aan den lijve gevoelen, is iedereen met den tegenwoor- digen toestand tevreden. „Hebt ge gehoord hoe von Seeckt het bestuur van de staken de drukkers gevangen gezet heeft, hoe hij iederen staker, die post, laat inrekenen? Aan de staking in de meelfabrieken heeft hij in een uur tijds een eindo gemaakt door het vakvereenigingshestuur de keuze te laten tusschen brommen of werken. Als vandaag de werklieden in de gasfabrieken zich niet rustig houden, dan gaan ze alle maal op straat en neemt de genie den ar beid over". Dit zijn de gesprekken, die men op het oogenhlik te Berlijn hoort. Hartelijk wordt er gelachen om von Seeckt's oekase, warabij den houders van danshuizen, bars cn „diclen' bevolen wordt hun inrichtin gen*' te veranderen in volkskeukens en naclit-asylen, terwijl de generaal tevens verlangt, dat het oude,van biljoenen-fooien levende personeel in dienst blijft, 's Mor gens vroeg zijn zijn soldaten in de markt hallen, om te controleercn, of de maxi mumprijzen niet overschreden worden en over dag gaan de Scliupo's van winkel tot winkel, cm uitverkoopen te houden, indien de winkelier met de woekerwetten in strijd komt. Het Berlijnsche publiek geniet thans do illusie, dat er ten minste gere geerd wordt, maar iedereen, die een cogen blik nadenkt, moet toch hegrijpen, dat von Seeckt's maatregelen geen blijvend suc ces kunnen hebben. Welke ambitie do ge neraal heeft weet niemand. Met de geheele Rijksweer tot zijn be schikking, is hij de machtigste man in Duitschland. Tot nu toe heeft hij bij iedere politieke crisis, in het bijzonder bij do Kapp-revolutie, greoto matiging aan den dag gelegd. Voortdurend was hij een gewillig* instrument in do handen der oK kaar opvolgende regeeringen, zonder naar haar politieko kleur te vragen. Ten slotte heeft men hem langs wettigen wreg de macht gegeven, die hij nooit door een on wettige daad. h«eft willen nemen. Zijn po litieke opvattingen zijii voor iedereen een geheim en de grqpte massa weet slechts, dat hij onder het oude regime als staf officier zijn sporen verdiend heeft. Nooit heeft hij voor zich zelf reclame laten ma ken. Indien de rechtsche partijen zich op het oogenhlik van hem trachten meester te maken, dan is dit slechts, omdat zij hem onmogelijk ter zijde kunnen schui ven. Enkele jaren geleden gold hij in de zelfde reactionaire milieus, die nu zijn roem verkondigen, als een „verdacht ge val". UIT HET BEZETTE GEBIED. De separatistische beweging. Volgens de „Kölnische Volkszeitung" zijn de separatisten te Trier ontwapenden hebben zij do wachtlokalen moeten ont ruimen. Het comité van actie mag geen controle mer oefenen en niet meer in be stuurszaken ingrijpen. De groen-wit-roode vlag is van het raadhuis verwijderd. Dc inbeslagneming der mijnen. Nieuwe besprekingen mot de industrie op komst. De Franschen hebben, zooals gemeld, de Hugo Slinncs-onijn Erie, bij Kastrop, in beslag genomen. Hot inbeslagnemen van do mijn Erie is geschied geheel zonder militaire hulp; de vertegenwoordiger van do ingenieursmis sie, die met de operatie belast was, deelde den bedrijfsraad van de mijn mede, dat hij de opdracht had hun te vragen, of de arbeiders bereid waren te werken onder beheer cn controle der Franschen. De ar beiders besloten in c-en vergadering met algemcene stemmen en zonder discussie den arbeid op deze voorwaarden op te vat ten; do bedrijfsraad had den- ingenieur n.l. geantwoord, dat zij geen beslissing kon nemen zonder eerst de arbeiders zelf daarover te booren. Men heeft te Dusseldorf niet den in druk, dat de onderhandelingen van de Franschen cn de industrioolen definitief zijn geëindigd; integendeel men gelooft dat binnen enkele dagen oen belangrijke ommekeer te, verwachten is. DE CRISIS IN DE ENTENTE. De gezantenraad. Toegeven vah Frankrijk. Het valt niet te ontkennen, dat Frank rijk bij de onderhandelingen in den ge zantenraad veel heeft toegegeven om de samenwerking met do geallieerden, spe ciaal mot Engeland, niet op te offeren. De tekst, waarover men bet dan zoo nage noeg eens is, houdt wat den Kroonprins betreft, in, dat niet langer uitzetting of uitlevering zal worden gevraagd, maar dat do Duitsche regeering slechts zal wor den gewezen op haar vprantwoordelijkheid in dezen. Betreffende de controle zegt de tekst, dat de hervatting daarvan op een bepaalden datum zal worden ter kennis gebracht en dat die voorlaan zal plaats hebben, daar waar generaal Noliet bet gewenscht acht, waarbij dan rekening wordt gehouden met diens diplomatieke kwaliteit. Van sancties is voorshands geen sprake, maar de Fransche opvatting dien aangaande komt het best uit in do gis teren door Cambon uitgesproken zin; De Fransche regeering weet zeer goed, dat zij zich niet in de plaats stellen kan van de geallieerden om hef verdrag van Versail les te doen uitvoeren, maar er is geen macht ter wereld, die haar eventueel ver hinderen kan zoodanige maatregelen te nemen als do zorg voor Frankrijks eigen veiligheid noodzakelijk maken mocht. Natuurlijk moeten -deze concessies van Franscho zijde in de groote pers worden toegelicht en vergoeilijkt, opdat niet Poin- caró zelf last krijst van den geest van verzet tegen den buitenlandschen drang, dien hij de laatste dagen weer zoo krach tig opgeroepen heeft. Daarom wordt ver klaard, dat inzake den kroonprins do toe stand veranderd is door een nieuwe de marche der Duitsche regeering, waarin ge preciseerd is, dat. de kroonprins op 1 December 1918 van al zijn rechten op den Duitschen troon afstand gedaan heeft en heeft verklaard, dat er nooit permissie zou worden gegeven .aan Wilhelm om te rug te komen. Nog geen' accoord. Ofschoon men na al deze mededeelingen verwachten zou, dat er nu eindelijk een definitief accoord tusschen Frankrijk en Engeland getroffen zal worden, is dat ac coord nog steeds nit bereikt. Naar gisteravond werd geseind, is de gezantenraad andermaal uiteengegaan, zonder een beslissing te nemen over de kroonprinskwestie en de militaire con trole. De raad beeft zelfs niet eens vast gesteld wanneer de volgende vergadering zal plaats hebben. Die verdaging sine die (zonder datum) laat dus de onzekerheid voortbestaan, of de entente nog to verwezenlijken is op zulke belangrijke punten. De verdaging wordt gemotiveerd met de omstandigheid, dat de Britsche gezant van zijn regeering nog niet de noodige instructies .ontvangen heeft. De terugkeer van den ex-kroonprins. Een motie van Duitschland. Officieel wordt bevestigd, dat de Duit sche regeering op 18 November j.l. op den Quai d'Orsay een mededeeling betreffende den ex-kroonprins heeft laten overhandi gen. Hierin wordt er aan herinnerd, dat de ex-kroonprins en ex-erfgenaam van de Duitsche kroon, krachtens een acte, op 17 November 191& gepasseerd, zonder eenig voorbehoud van alle rechten op den Duit schen troon heeft afgezien, zoowel wat 'Pruisen als wat het -Duitsche Rijk be treft. Dezo verklaring is onafhankelijk van die, welke do ex-keizer van zijn kant beeft afgelegd. In dezelfde mededeeling wordt er op gewezen, dat do Duitsche regeering den terugkeer van den ex-keizer niet zou toe staan. Trouwens, laatstgenoemde heeft geenerlei verzoek in dezen geest gedaan. Italië Dc arbeiders tegen Mussolini. Het congres van de Italiaansclie ver- eenigdo socialisten te Milaan heeft een resolutie aangenomen, waarin geprotes teerd wordt tegen het „typische dictatoriale anti-democratische en antu-proletarische karakter" van Musssolini's regeering. Het is veclheteekenend, dat de motie ingediend werd door Turali, leider van den rechtervleugel der Italiaansclie arbeiders partij. Een motie, om de Italiaansche arbei dersbeweging te scheiden van de politiek, werd verworpen. Italaansc'ie officieren door bandieten overvallen. Het „Journal" meldt uit Turijn, dat, volgens berichten, te Fiume ontvangen, de Italiaansche officiersmissie in Roeme nië door bandieten zou zijn aangevallen en van alles beroofd. De officiersmissie stelde een onderzoek in naar do soldaten, die gedurende den oorlog waren gevangen genomen en over liet gebied verspreid waren. Twee "der of ficieren, onder wie de voormalige burge meester van Fiume, Gigante, werden gé- wond. Amerika. De strijd tegen de Ku Klux Klan. De nederlaag van den gouverneur. De Senaat van den staat Oklahoma heeft met algemecne stemmen 'besloten, last te geven lot afzetting van gouver neur Walton, wegens misbruik van gezag. Tot zijn opvolger werd benoemd luite nant-generaal Pratt, die twee jaar gele den werd beschuldigd van corruptie, doch toen door den Senaat werd vrij gesproken. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverSentiën 30 cent per regef« Voor Ingezonden Mededeelingen wprdt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waariu betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver huur, koop en vérkoop fü.50. BUITENLAND. Een rumoerigs rijksdagzitting. De com munisten voeren obstructie. BIMHEMLAMD Ce KsbineUcrisis. Dc onderhandelingen. Wij meenen te mogen mededeelen al dus het „Hbld." dat de Kabinetsforma teur, mr. dr. D. A. P. N. Kooien, nadat liij do opdracht der Koningin in overwe ging had genomen, begonnen is een grond slag to zoeken, waarop de vorming van een.rechtsch kabinet mogelijk zou wezen. Zijn wij wel ingelicht, dan was bij gis teren nog niet tot het inzicht gekomen, dat een dergelijk kabinet-geheel en al on mogelijk is. De Haagscko red. van de (A.-R.) „Rott" schrijft: Mr. Kooien schijnt in de meening ver keerd te hebben, dat met eenig toegeven aan beide bijden der coalitie bet mogelijk zou zijn ooi een Kabinet to formcercn, dat slechts een weinig zou afwijken van bet ministcrie-Ruys. Do Christ.-Hist. fractie zou zakelijk ge heel aan de zijde van het kabinet-Ruys staan, maar schijnt toch wel geneigd te zijn om een eventueel kabinet-Kooien te steunen. Bij de anti-rev. fractie echter zou mr. Kooien, heelemaal geen succes gehad heb ben. Op grond van een en ander mag de conclusie dan ook wel gebouwd Avorden, dat mr. Kooien niet zal slagen in zijn plan nen om een coalitie-kabinet te formeeren. Nog een telegram aan Mr. Kooien. De Algemecne Bond van Meubelfabri kanten in Nederland, gevestigd te Utrecht, beeft het volgendo telegram aan mr. Kooien gezonden: „De Algemeene Bond van Meubelfabri kanten, gevestigd lo Utrecht, secretariaat Haarlem, verzoekt u bij aanvaarding op dracht der Koningin tot formatie van een Kabinet bij keuze Minister van Arbeid in liet bijzonder rekening te houden met den cisch, Avelke door de zorgA'olle omstandig heden, Avaarin de geheéle industrie thans verkeert, te dringender gesteld moet Avor- den, dat deze hooge functionaris geheel op de hoogte is van de practijk van het bedrijfsleven." Een Roomsch Premier? Do (A. R.) „Rott." schrijft: Wij stellen ons niet op het standpunt van de Amsterdamsche predikanten, die in de „Nederlander" wegens het protes- tantsch karakter der natie, om eenprotes- tantsch premier vroegen maar wel zijn wij van meening, dat bij de politieke ver- ZAvakking der rooinsch-katholieke fractie, die op 26 October aan het licht trad, er aanleiding is om te bevorderen, dat thans, indien de heer Ruys aftreedt, een Kabi netsformateur uit een der andere recht sche groepen optrede. Ook, afgezien, van het gebeurde van 26 October zou dit wen- sckelijk zijn; dc gedachte mag niet post A'atten, dat de Kabinetsformateur per sé uit do roomsck-katkolieke fractie, als de sterkste der drie rechtsclie fracties, moet voortkomen. Dezo opvatting zou hervat ting der samenwerking onmogelijk maken Zomertijd. Weer een wetsvoorstel tot afschaffing. In een vergadering van de Dagelijkscke besturen der drie Centrale landbouw organisaties, de"h Nederlandschen Boeren bond, bet Koninklijk Nederlandsch Land- bouwcomité en den Christelijken Boereu en Tuindersbond in Nederland, welke Za terdag j.l. te Amsterdam gehouden werd, is besloten opnieuw to trachten tot afschaf fing van den wcttelijkcn zomertijd te ge raken. Aan den eventueel nieuw optreden den minister A'an Landbouw en zoo noodig aan het nieuwe kabinet zal verzocht wor den een Avetsvoorsfel in dien zin in te dienen. Mocht van die zijde afwijzend be schikt Avorden, dan zal aan Kamerleden A-an de verschillende politieke partijen verzocht Avorden een desbetreffend ont- Averp van Avet aanhangig te maken. De bsvolkir.g in Nederland. Het hcvolkiugscijfer bedroeg 1 Septem ber 1.1. 7.i 65.901 zielen tegen 7.041.441 oen jaar tevoren. De volking nam dus in tlit jaar toe met 124.460 zielen of 1.77 per cent. In do groote steden teldo de bevol- king op do genoemde data onderscheiden lijk 1.764.616 en 1.732.080 zielen, gevend De gezanteraad is verdaagd zonder da! een oplossing in de Entente-crisis is ge vonden. Italiaansche officieren door Rocmcen- sche bandieten overvallen. Gouverneur Walton verliest den strijd tegen de Ku Klux Klan. Hij is «'oer den Senaat afgezet. R.K. Huisvestinrs-Comilé. LEIDEN EN OMSTREKEN. «Ouitsche Priesters: Vorige opgave f 222.50 B. J. BZoeterAvoude 1.00 N. N., Leiden, tot lafenis der Gel. Zielen 2.00 M. M. 5.00 N. N. 1.50 N. N., Roelofarenetsteen 2.50 N. N., Leiden 2.50 Totaal f 237.00 Duitsche Kloosters: Vorige opgave f 202.50 M. M. 5.00 N. N. 1.50 N. N., Leiden 2.50 Totaal f 21J 50 Kaih. Rijnland: Vorige opgave f rG1.50 Coll. R.-K. Kerk, Voorschoten 275.0'i M. M., Leiden oro N. N, Leiden b. CO Mej. N. N., Leiden i-'fk, Mej. N. N., Leiden 2.5u Kapelaan N. N., Leid°n 10.01 N. N. Om zegen in 't huisgezin 1 OC Moj. N. N. 1.00 N. N. 1.00 N. N. 1.50 Personeel V. en D. Leiden, op hoop van navolging "50.00 Kaartclub, Leiden - 3.00 Collecte in do R.-K. Kerk te Hoogmado 200.00 Afd.. St. Raphaë' ATj^e-n Rijn 5.00 Totaal f 1131.50 In totaal ontvangen f 1580.00 Giften in natura: K. V., Leiden: 25 K.G. cacao. W. en S., Leiden: een pak kleeren a'oop Priesters. W. en S., Leiden: een pak kleeren. N. N., Leiden: een zak bloem en een kistje rozijnen. N. N., Oegstgeest: een pakje kleere^. S., Voorhout: een pak kleeren. Wij zijn over de anderhalf duizendl Prachtig- Het Bestuur van het R.-K. Huisves tingscomité blijft_zich Avarm aanbevelen voor giften. een toeneming met 32.536 zielen of 1.83 percent. De vergelijking der beide ver- houdingscijfers wijst op aanhoudende concentratie der beAolking. Uit het schildersbedrijf. Patroon 9~\ oorstellen. De patroonsbonden in het schildersbe drijf, welke reeds eerder aan de scliilders- gezeUenorganisaties hadden meegedeeld, het bestaande collectieve contract voor 1924 niet ongewijzigd te willen verlengen, hebben nu de door hen noodig geachte wijzigingen ingediend. Voor de 5 loonklas sen van de meerderjarige arbeiders Avordt een loonsverlaging voorgesteld van onder scheidenlijk 12, 12, 9, 9 en 7 cent, waar^ door het nieuwe uurloon zou worden: voor de le klasse-plaatsen 68 cent, 2e klasse 58 ct., 3e kl. 54 ct., 4e kl. 48 ct. en 5e kl. 44 ct. De voorgestelde loonsverla ging bedraagt 14 17 cent. Verder wenschen do patroons o.m.: schrapping van de bepaling van bet ver plichte lidmaatschap, oen arbeidsjaar van 2500 uur, (gedurende 6 zomermaanden oen normale arbeidsweek van 50 uur en 6 wintermaanden 46 uur) en geen loon- betaling op Christelijke feestdagen. De Fxiescho schildersvcreeniging heeft aan de schildersgezellenbonden voorge steld, A-oor 1924 een nieuw collectief con tract af te sluiten met inachtneming van het volgende: een verlaging van het UUT^ loon in de verschillende klassenvan 15 pet., invoering van den 10-urigen werkdag, een werkdag in de wintermaanden vanï niet korter dan 6 uur; dat gezel, die voop eigen rekening werk aanneemt cn uiix Aroert, gedurende een. jaar geen Averk meer kan krijgen bij oen georganiseerde^ patroon; rookverbod tijdens het werken, boetebetaling'bij overtreding van het con- i tract en wel f 5 per keer en per persoon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1