J} n n ■>53 Jaargang. VRIJDAG 16 NOVEMBER 1923 No. 4309 boABONNEMEN fSPRIJSbodraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Dij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaal liet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- Sitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt elkan dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen- t. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. Dit nummer bestaat uit drie bladen. V Een Jubileum. Do volgende week viert do Mannen- Congregatie van do Aart:" ederschap der H. Familie, in de Mon Père Kerk, te Leiden, haar zestigjarig bestaan, Deze vereeniging van zuiver-godsdien- ètigen aard groeit en bloeit in dezen tijd 1 Het aantal Roomsche mannen, dat zich getrokken en gedrongen voelt tot deze kerkelijke organisatie, neemt als met den dag toe! Dat is een mooie, opwekkende en ver heugende uiting van inneïlijk-godedieü- stig leven Waar belangstelling is en 'n breede, levendige belangstelling voor een orga«- nisatie als die der H. Familie, daar mag met groote voldoening, diepe dankbaar heid en blijde zekerheid geconstateerd, dat er Roomschen zijn, die nog verre af staan van de materialistischen tijdgeest, van dien alles-overheerschenden lust naar stoffelijke genietingen, naar geld en goed en genot." Onze gelukwensch aan de jubileerende Congregatie; aan do parochie, waarin zij is gevestigd; aan den eerw. directeur en leden!! En de verzekering namens héél Katholiek Leiden, dat het meeleeft dit feest met sympathie, met waardeering en dankbaarheid cn eerbied! En de ver wachting, dat die sympathie de-.er dagen daadwerkelijk zal blijken, öök doer een nog grootere toename van het aantal leden. BEHTEHLABiP De politieke chaos in Duitschland. Dc wankels positie van rijkskanselier Strcsemann. Zal hij heengaan? Do leider der Duitsch-nationalen graaf Westarp, heeft in een rede ronduit ge zegd waar het op staat: „De regeering Stresernann moet weg en in haar plaats moet komen eenDuitsch- nationaio regeering,die den Rijksdag naar huis zendt". Graaf Westarp ontveinsde zich de moei lijkheden niet, welke daartoe overwonnen dienen te worden, vooral >de wegwerking van de soc.-<leinocraten,in de eerste plaats in Pruisen, waar de - beide sóc. dem. mi- nis! er Braun en Severing er tot nu toe nog in gc-slaagd zijn, den Duitsch-natio nalen den baas to blijven. Hij besprak ook de moeilijkheden, wel ke zouden volgen, als het eenmaal zoover was. Een rechtscho regeering tooh, zal allo onderhandelingen met Frankrijk kort weg afslaan. Het gevolg hiervan zou zijn do bezetting van den Main-ring en de op- marsch naar Berlijn of naar de Hanze steden. „Van 1806—1813 immers was heel Pruisen door do Franschen bezet en tooh kon Pruisen zich in dien tijd voorberei den op den 'bevrijdingsoorlog!" Met dat ziet men in andere politieke kringen de zakon niet zoo gemakkelijk in als graaf Westarp en de meest geraffi neerde politici vragen ziek af, hoe Stre sernann zich op het oogenblik zal redden uit zijn positie. Zoowel van soc.-detm. zijde ais van de zijde der Duitsoh-nationalen wordt hij bedreigd door oen motie van wantrouwen cn bovendien hebben de sociaal-democra ten een aantal cischen gesteld, o.a. den zeer pijnlijken eisch tot optreden tegen Beieren en den practisck bijna onuitvoer- baren eisch tot voortzetting van de steun betalingen aan do werkioozen in het be zette gebied. Togen dergelijke eischen zijn fraaie redevoeringen geen afdoend ver weer en men verzekert dan ook, dat Stre sernann er genoeg van krijgt en dat bij er over denkt, nog vóór a.s. Dinsdag maar weg te gaan en de onaangename taak van ontbinding van den Rijksdag maar over tó laten aan zijn opvolger, die immers ook niet op een meerderheid kan rekenen Een motie van wantrouwen. Naar men verneemt zullen de sociaal democraten en Duitsch-nationalen Dins-- dag bij het bijeenkomen van den Rijks dag een motie van waai trouw en in het ka binet indienen. Met het oog op de huidige politieke constellatie inf het parlement is bet nauwelijks denkbaar, dat het kabinet oen motie van vertrouwen zal krijgen. Daarentegen nemen de geruchten omtrent een ontbinding van den Rijksdag oen steeds concreter vorm aan. Uit de ver klaringen van don sociaal-democraat Her mann Muller in het seniorenconvent blijkt, dat de soeiaal-dömocraten ziek reeds met 'Wil ovontueelo ontbinding van het pa.rlo- hebben beziggehouden, iumioar in den Sakslschen Landdag. es t i e van een o m m u n i s t i s c h c ii Naar „Vorwarts" i n i s ter ivsden ver neemt, is het Dinsdag in den Landdag vrij rumoerig toegegaan. De democratische woordvoerder wcnschte te weten uit wel ke middelen de vroegere communistische minister van finaciën Bottelier een jeug digen Leipziger bankbeamhte, die als zijn deskundig raadsman fungeerde, het sala ris van een „Minislerialdirektor" toege wezen heeft. Ook wilde men weten, waar om Bottelier hij hot gebruik van een cre- ■diet van 800 billioen M., door het rijk voor do staatsbedrijven ter beschikking gesteld, den Landdag niet gekend had, en het geld uitsluitend voor de wcrkloozen besteed had. Ook heeft Böttoher karpers, die niet aan den staat, maar aan de pack ters van de Moritzburger-vijver behooren, aan werkloozen geschonken. Do minister van financiën Held betoog de, dat door de besteding van het genoem de crediet door Bottelier voor de werkloo zen hoogstens ieder werkloozo 5 tot 7 pond aardappelen had gekregen; de rijles- en staatsgelden waren dus verspild. De „geschonken" karpers, aldus Held, zijn door eenige werkloozen uit den vijver ge haald en aan dure roslaurants verkocht. Wegens het tumult der communisten moest de zitting worden gesóhorst. Boising op de Thuringsch—Beiersche grens. Aan de Tliuringscli-Beierscke grens is het dan toch eindelijk tot botsingen geko men tusschen Thuringsche en Beiersche grenspatrouilles. Er vielen enkele dooden. Weimar zou daarop besloten hebben de grenspolitie terug te .roepen en Munchen zou in overweging hebben genomen het zelfde te doen. De nood in Duitschland. Een c-irftulai.ro van Yon Seeckt. Generaal Von Seeckt heeft aan de mili taire bevelhebbers een circulairo gezon den, waarin bij hen aanspoort, al bun streven to richten op een leniging van den grooten socialen nood. In deze circulaire wordt verder gezegd.dat cr in Duitschland een menigte luxueuze ontspanningslokalen zijn, die in den tegenwoordigen ernstigen tijd geen reden van beslaan meer hebben. Indien nu voor volksspijsuitdeelingen enz geschikte localiteiten mochten ontbreken, komen in de eerste plaats dusdanige. loca liteiten in aanmerking voor genoemde doeleinden te wordon aangewezen. De eigenaren van die localiteiten zullen gele genheid krijgen, met hun- personeel daar aan medewerking to verleenen. Mochten zij zulks evenwel weigeren, dan kan tot in beslagneming van de localiteiten worden overgegaan. DE RIJNLAND-REPUBLIEK. Do separatistische beweging. Waardige aanvoerders. Niet alleen in do Pales, waar de sepa ratistische troepen Spiers hebben bezet, waarbij ongeveer 20 personen werden ge dood, zijn de separatisten ook jin volle actie in het gebied van Limburg, waar zij de sleden Dietz c-n Limburg in hun macht kregen. De „Frankf. Z." vernoemt uit Dietz, dat het aldaar do laatste weken zon derling toeging. Op 24 Oct. plantte een handvol individuen van verdacht allooi do vlag van de Rijnlandsche republiek op het stadhuis. Onder de bevolking ontstond groote verbittering, niet het minst tegen den burgemeester, Robert Heck, die een cn ander niet belet bad. Hij is Fransch- gezind. Zijn afzetting werd geëischt. ,0p 25 Oct. baalden eenige patriotten de vlag weer neer, die verbrand werd. Daarop ontstonden onlusten en kondigden de Franschen den staat van beleg af. Hetgeen niet belette, dat de separatisten, zelfs in gezelschap ran de Franschen, 's nachts door de straten trokken, om burgers, o.w eenigo gemeente-ambtenaren, uit him bed te kalen, en naar Ems to brengen, waar zij thans nog vertoeven. De commandant deelde den gemeenteraad mede, dat de/re publiek officieel op 27 Oot. onder bescher ming der Franschen werd uitgeroepen en dat men zich daarbij had neer te leggen. De aanvoerders der separatisten in de stad zijn twee veroordeelde arbeiders, en een avontuurlijk individu, die bekend staat als iemand, die voor niets terug deinst. DE HERSTELKWESTIE. Smuts over de schadevergoedings- conferentio. Smuts schreef en ingezonden stuk in da Times, waarin hij pleit voor do bijeenroe ping van een conferentie op ruime schaal zooals dat door Engeland en de Ver. Sta ten wordt gewensc'ht, on waar de Fran- sclie schadcvergoadioigskwestie van allo kanten zou moeten worden onderzocht. Smuts acht. do kwestie niet langer oen van schadevergoedingen, maar de vraag of Duitschland zal leven dan wel een gap -n- do wonde zal worden in het lichaam der Westersche beschaving. Volgens Smuts is Britannië verplicht, voorwaarts te gaan zelfs indien Frankrijk niet meegaat. In dien cr een conferentie mocht worden ge houden, met in-achtneming der belangen van den bondgenoot zou de Fransche openbare meening zich wellicht bij de conferentie aansluiten. Engeland en de' Ver. Statcai kunnen hun handen niet van den toestand aftrekken. De in bes'ag genomen gelden. Eon eisch van Slrescmann De onderhandelingen met de Ruhr- bidusfrieelen zijn weer eens afgebroken. Doze laatste afbreking dor onderhande- lingen is gevolgd door de overhandiging van oen sohrijven vin Strcsemann, waar in wordt verlangd, dat het totale bedrag van de bij de periode van het lijdelijk verzat in beslag genomen geiden op reke ning van do schadeloosstellingw ordt ge boekt. Door dozen eisch komen do kosten van de Ruhr-bezetling voor rekening van Frankrijk cn België. Bij niet-inwilliging van dezen eisch dreigt de Duitsche regee ring de stoenk ooileveringen niet te zullen betalen en de compensatie-betalingen stop te zetten. Engeland. De verkiezingen in Engeland. Verdeeldheid bij de conservatieven. Do protectiepolitiek van den Engelschen premier Baldwin heeft verdeeldheid in do conservatieve partij veroorzaakt. Men verwachtte, dat Birkenhead en Austen Chamberlain aan do regecring zouden deelnemen. Bat is echter afgestuit op de onvriendelijke gevoelens van eenige ministers jegens Birkenhead. Baldwin heeft zelfs gedreigd te zuilen aftreden, in dien Griekenland een regeeringspost zou worden gegeven. Do fusie dor liberalen slechts een wapen- stil s t a^ji d. De fusie van de twee vleugels der libe rale partij blijkt voorloopig slechts een wapestilstand, speciaal met het oog op de aanstaande algemeene verkiezingen geslo ten. Men hoopt later tot een definitieve fusie te komen. De fondsen der heide kas sen zullc-n tijdelijk in één kas worden ge stort. Polen. Heftigo looneslen in den Pooiscnen Landdag. In het Poolsche parlement zaijn Woens dag heftige tooneelen voorgevallen. Nadat de goedkeuring was gehecht aan het handelsverdrag, tusschen Polen en Joegoslavië gesloten, verdedigde de mi nister van Binnenlandsche Zaken de re geering tegen de beschuldigingen der so cialisten, die haar verantwoordelijk stel den voor het bloedvergieten, dat dezer da gen tijdens de werkstaking te Krakau heeft plaats gehad. De aanwezige socialisten maakten zulk een lawaai, dat de vergadering goen woord van den minister kon verstaan. Toen daarop een socialistisch afgevaar digde aan het woord kwam, beletten de rechlsche partijen hem het spreken. Do voorzatter was genoodzaakt de zit ting tot boden te verdagen. Men spreekt er van, dat de agitatie van de socialisten tegen de regeering het voor spel ,ds van oen algeónoe'ne werkstaking. Zwitserland. Internationale Verkeersconferentio. Veertig regeeringen vertegenwoordigd. In het secretariaat-generaal van den Volkenbond is te Geneve de tweede inter nationale verkeorsconferentie geopend door don Ifcaliaansohen senator Tonti, die als president optrad. Vertegenwoordigd waren veertig rogee- ringen, waaronder die van Duitschland, den vrijstaat Danzig en do regeeringscom missie van het Saargebied. Amerika was als toehoorder aanwezig. De conferentie benoemde drie commis sies ter behandeling resp. van de drie vol gende onderwerpen: lo. Een internatio nale spoorweg-oouventie; 2o* Een inter nationale zeehaven-conventie; 3o. Een in ternationale conventie inzake de clectri- sclio ikrachtoverbrenging. BINnaOILAliD Be Kabinetscrisis. De Koningin heeft aan Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien, Voorzitter van do Tweede Kamer der Staien-Generaal, opdracht gegeven lot Samenstelling van een nieuw Kabinet. Mr. Kooien heeft de opdracht In over weging genomen. Naar eenige bladen al hebben weten mede to deelen, zou dr. Kooien in geen geval zelf zitting willen nemen in een nieuw Kabinet. Mochten echter deze berichten niet] juist zijn, mr. Kooien wel minister wor den en als Kamerlid bedanken, dan is zijn opvolger de heer H. J. Borghols, waar mede de Katholieke candidatenlijst in den Kieskring Leiden is uitgeput (deze luidde: 1. Kooien; 2. Moerel; 3. BronsveldVi tricga; 4. Borghols). De Begrooting var» Arbeid. Voorloopig verslag. Aan lieb voorloopig verslag op het Xde •hoofdstuk der Sfcaatsbegrooting voor 192-1 is het volgende ontleend. Arbeid. Verscheidene leden achtten het beleid van den minister in het afgeloo- pen jaar ten aanzien van de doorvoe ring en de toepassing van de arbeidswetgeving weinig krachtig. Voor verschillende catagorieën van arbeiders zouden afzonderlijk© regelingen worden vastgesteld, doch daarvan is niets gekemen. Ook de handhaving van de Ar beidswet laat veel te wenschen over. Sommige leden klaagden er over dat de minister veel te ruim gebruik maakt van zijn bevoegdheid tob heb verleenen van over werk v e r g u n n i n g e r. Naar hun oor deel beboeren aanvragen om c-verwerkver- gimning .slechts vcor inwilliging in aaumer- Icing te komen, wanneer het verzoek ge daan wordt door werkgevers en werknemers in overleg met dc vakvereenigingen. Andere leden konden zich met het. boven staande niet verecnjigon en betoogden 'dat de minister bij het nemen van beslissingen op aanvragen cm overwerkvergunningen nog niet voldoende doordrongen schijnt te zijn van de heerschende malaise. Volgeim hen zou een tijdelijke regeling moeten wor den getroffen, waarbij de arbeidstijd tot 52 a 53 uur per week werd uitgebreid met do mogelijkheid van overwerkvergunningen. Sommige leden zouden in geen geval ter wüle van heb dogma van den achturigen arbeidsdag een deel van de industrie willen lam 'leggen. Zij gevoelden echter meer voor een wetswijzigng, waarbij voor eenige jaren de arbeidstijd zou worden verlengd. Verscheidene leden betoogden, dat de be palingen van de Arbeidswet betreffende den ■bakkersarbeid in de practijk tot be denkelijke gevolgen aanleiding gaven. Ver scheidens kleine patroons zijn door de ver schillende- maatstaven der rechtbanken reeds in de gevangenis geraakt, dat deze le den betreurden. Sommige leden merkten op, dat ook uit administratief oogpunt de toe passing van de Arbeidswet t. a. v. den bak kersarbeid in versohillende deelen van het land niet gelijk is, waardoor ongelijkheid in de concurrentievoorwaarden wordt gescha pen. Dat bestaat bijv. ook t. a. v. de pan- nenfabrieken. Art. 13. Sommige leden vreesden dat de vermindering van den post tractementen van het personeel met. het toezicht belast, duidt op het ontslag van 4 2 amb tenaren der arbeidsinspec tie, waardoor de naleving van dit wet min der nauwgezet zal plaats vinden. Artt. 2 8 en 2 9. Vele leden bepleitten afschaffing van den Ho ogen Raad van Arbeid, daar deze instelling tot een dis- puteerend college is geworden. Het nut van die discussies achtten deze leden hoogst twijfelachtig. Ook uit staatsrechterlijk oog punt is de insbelling van dezen raad moei lijk te verdedigen. De bezuinigingen heb ben de uitgaven voor dit college vrijwel onaangetast gelaten. Andere leden kwamen daartegen op. Zij achtten den raad vooral in dezen tijd on- misba ar. Arbeidersverzekering. Verschei dene leden klaagden er over, dat nog niet werd overgegaan tot invoering van de Ziektewet. In verband hiermede be toogden sommige leden, dat men zich van de vermoedelijke kosten; van de ziekte verzekering over het algemeen een over dreven voorstelling maakt. Zoolang deze verzekering niet is tot stand gebracht, vreesden zij, dat het schip der sociale ver zekering niet uit de branding zou geraken. Sommige leden betoogden, dat in afwach ting van een algeheele reorganisatie van do sociale verzekering reeds' terstond een be langrijke bezuiniging zou worden verkregen door afschaffing van don Ver zekeringsraad en vermindering van het aantal Raden van Arbeid Sommige leden klaagden er over, dat do particulieren land- en tuinbouw- ongevlail'lenverc.ekcring, die vroe ger op de meest eenvoudige wijze was ge regeld, na de inwerkingtreding der Land en Tuinbouwongevallenwet 1922 veel duur der i3 geworden. Verscheidene leden spra ken cr hen ontevredenheid over uit dat de uitvoering van deze verzekering in de eer ste plaats zal geschieden door.bedrijfsver- eenigingen en dat dórhalve de verzekering bij do Rijksverzekeringsbank slechts een aanvullend karakter zal dragen. Zij achtten dit in strijd met wat in do Sta ten-Genera nl op den voorgrond is gesteld. Handel en Nijverheid. Eenige DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverftentiën 30 cent per regel»» Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het m dubbele van het tarief berekend. Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.5O. ggs STE NflEUVtfS. HET VOORHAAR BUITENLAND. De positie van Stresernann wordt hache lijk. Er zal een mctie van wantrouwen in den Rijksdag tegen het kabinet worden ingediend. Stresernann stelt als eisch, dat de in beslag genomen geiden zullen wGrden ge boekt op rekening van de schadeloosstel ling. BINNENLAND Aan Mi\ Dr. Kooien is opdracht gege ven tot de vcrmlng van een nieuw Kabinet LEIDEN. Proeven in hei cryogeen laboratorium. Het adres van de K. v. K. voor Rijn land te Leiden aan den Minister van Fi nanciën inzake forenscnbelasting en ex portaars cn kweekers van blcemboilon (2e blad;. R.K. Kulsvestings-Ccrailé. LEIDEN EN OMSTREKEN. Voer Duitsche Priesters: Vorige opgave f 118.00 N. N. Leiden 5.50 N. N. R o elof a rends veen 10.00 G. K. Alphen a. d. Rijn 4.00 V ed. v. E. Leimuiden 5.CO N. N. Kcelofarendsveen 5.00 Fam. D. Leiden 5.00 N. N. Hazerswoude .10.00 N. N. Voorhout 15.00 J. G. Wassenaar, tot lafenis dor Gel. Zielen 10.00 Voor Duitsche Kloosters: Vorige opgave f 140.5") N. N. Roelofarendsvien 10.00 Wed. v. E. Leimuiden f 5.00 Fam. D. Leiden 5.00 N. N. Hazorswoude 5.00 N. N. Hazorswoude 2.50 N. N. Voorhout 15.00 Voor Kath. Rijnland: Vorige opgave f 275.50 Dames D. 2.00 N. N. Roelofarendsveen 20.00 N. N. Voorhout 10.00 v. L. Leiden 25.00 N. N. Leiden 10.00 N. N. 1.00 P. v. R. Sr. Voorhout 60.00 P. v. R. Jr., 25.00 Wed. v. E. Leimuiden 10.00 N. N. Leimuiden, tot lafenis der Gel. Zielen 15.00 N. N. Roelofarendsveen 5 00 Fam. D. Leiden 5.00 N. N. Voorhout 15.00 V. V. Lryigeraar 5.00 Ontvangen bij-Jen heer v. d. Heijden: van H. N. Leiden: 1 kist 25 bussen diverse soepen, 1 kist 40 bussen gebakken visch, 1 kist 100 flessqjien bouillon-extract. J. H. Koudekerk: voor do Seminaries 2 groolo zoete kazen, op hoop van navol ging. H. N. Leiden: een pak kleeren. N. N. Leiden: een pak kleeren voor do Priesters. N. N. Leiden: 25 pond rijst. Men wordt verzocht, geen geld in een brief per post toe te zenden. De nijpende nood in Duitschland doet het Comité dringend vragen om aller Ka tholieken steun; gaarne nemen giften ia ontvangst: De heeren Kap. Th. Blom, Oude Vest 223 en G. v. d. Heijden, Haarlesmmerstr. 220, do dames Mej. V. Hollants, Visch- markt 2, Mevr. WdLfner, Breestraat 32a en Mej. A. v. d. Horst, Oudo Singel 230. Deze hoeren en dames zijn gaarne be reid giften in geld te ontvangen. (Giften, in natura gelieve men te bezorgen bij den lieer v. d. Heijden). leden vroegen of het. juist is, dat aan het» invoerverbod van schoenwerk slechts ten behoeve van één bepaald o Zwit- 6orsche firma ontheffing is verleend, die' uitsluitend luxe schoeisel vervaardigd en eigenlijk als de eenigo ernstige concurrent! van onze nijverheid op dit gebied kon wor den beschouwd. Indien dit juist is, achtté zij dit een onverdedigbare bevoorrechting. Men vroeg voorts of het juist is dat dd minister aan de Kamers van Koop handel heeft gelast met ingang van Januari 1924 de salarissen van haar por- soneel met 10 pOt. to verminderen, ondef mededeeling, dat anders de begrooting niet zal worden goedgekeurd. Waaraan ont leent do minister deze bevoegdheid? Volksgezondheid. Verscheidend leden wenscliten uitvoerig te worden inge licht omtrent den woningnood en dd voornemens der regeering ten aanzien valü de woningpolitiek. Eenigo leden, wenscliten inlichliugen t« ontvangen over dc werking van dc Dranfe"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1