Jaargang. WöEMSDAG 31 OCTOBER 1923 No. 4296 iii^ ®d xMéóoha (Bou^omt JjeABONWEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling t'oor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Rij onze Agenten 20 cent per week 6 2.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaaL 0et Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor afbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. I nurciiasei* tsesïaa® stil i-nzo Men, Hoogfeest van ALLE ILIGEN, zal De Leidsche Courant tl verschijnen. lïij maken onze lezers er op- rizaam op, dat in dit num^—r if een Nieuw Feuilleton - een [spronkelijk historisch romantisch taal uit dezen tijd. Actief. lp oen dor propaganda-vergaderingen 'Amsterdam gelioudeu door do S. D. P., na verwerping van de Vlootwet, [d medegedeeld, dat „Het Volk" na 23 jiember met niet minder dan 3000 pné's zou zijn vooruitgegaan. Pij gelooven dat niet. |r zal hier wel 'n 50 pGt. hiuubug .zijn. ■ar: „men noemt geen koe bont, of één vlekje aan"; 50 pCt. zal er toch van waar zijn, gesteld maar 30 dan zou dat nog beteekenen 900 nnen meer, waar èlken dag indrup- haat tegen allen, clie niet denken tillen zooals de S. D. A. P. denkt en bestrijding van Kerk en Gods- is!! toot is de geestelijke verwording, die uur als van „Het Volk" veroorzaakt |fle zielen der trouwe lezers, die als tare één worden met den geest van l opstand, ontevredenheid, Geloof-be- en Godsdienst-verloochening. :erfelijk is die propaganda voor Volk" door de S. D. A. P. ook leerzaam Onder de is, hoezeer wij ook vooruitgaan goeden weg, de actie voor de :e pers de actie om in ieder lek gezin een Katholiek dagblad ijksche huisvriend te doen zijn pog niet krachtig genoeg. Wij kunnen leze nog wel wat leeren van onze pfanders. BlMTEMLflMP politieke crisis in Buitschiand. Hei Rijk tegen Saksen. Een overtangskahinet. Saksische Landdag kwam gisteren- bijeen om kennis te nemen van de Haten der fractievergaderingen, (minister van Handel van het eerste let-Zeigiier, de sociaal-democraat lisch, heeft de vorming van een Ir kabinet op zich genomen, iebmann, de minister van Binnenland- Zaken in de beide kabinetten Zeigner, toderom zitting nemen in de nieuwe King, waarschijnlijk ook als minister .Binnenlandsche Zaken. Me minister van Justitie, Neu, zal jj)& ambt bhjven. f voormalige minister-president Zeig- trachtte nog te elfder ure, tezamen den Dresdensclien politiecommissaris een linksch-socialistisch kabinet, sleun der communisten te vormen, Ken echter op den tegenstand der «misten afstuitte. ft nieuwe kabinet-Pellisch zal onge teld met een scherpe oppositie der öunisten en Duitsch-nationalen te p hebben. Het nieuwe kabinet is ge [bedoeld als een overgangskabinet. Ee rijkscommissaris, jjar men van goed ingelichte zijde ver heeft de Rijksregeering op een uit Dresden de verzekering gege- de rijkscommissaris zal worden epen, zoodra de nieuwe Saksi- peering zal zijn gevormd, 'algemceno staking te Dresden mislukt, oproep der arbeidersorganisaties tot l^edaagsche staking heeft tot dus- r althans in Dresden geen resul- ftd. In alle bedrijven wordt ge- 1 dit andere steden in Saksen zijn rea berichten omtrent een algemeene '««king ontvangen. n cn hei Rijk. aren verzoeningsgezind, schijnt tijd to willen winnen en 6.- de aan zijn regeering gestelde L p0nder de geringste haast te ver- fesli ,zant von freger is naar Berlijn L 0111 nadere details in Wilhelm Lij..e Vra;gen over hetgeen men daar L ..^ecies bedoelt. Zoodra dat ant- l IÜQeA is gekomen zal men verder tm ^er^0^ten uit Munchen bestaat e' bereidwilligheid tot ver zo e- muiarhandelingea. maar kan er geen sprake zijn van een ontslag van Yon Lossow. Omtrent de juistheid van de gisteren gemelde troepenconcentratie aan de Thu- ringsche grens doet de rijksregeering ccn onderzoek instellen. De Socialisten en de Regeering. Heden wordt hun houding beslist. Heden om half twee is de geheele so cialistische fractie hijeen getelegrafeerd en zal do spannende vraag opgelost worden, of de socialisten nog langer deel kunnen uitmaken van het kabinet-Stresemann. De „Vorwarts", die tot nu toe steeds een slag om den arm gehouden heeft, komt meer en meer onder den indruk, dat het bruus ke optreden tegen Saksen een moedwillige provocatie van do socialisten heteekont en dat deze het best doen daaruit hun con clusie te trekken. Ter geruststelling van do menigte komt nu de socialistische parlemeutsdienst met allerlei détails over Beiersche troepencon centraties aan de Thuringsche gren'zen, een bewijs, dat do opmarsch van de reac tionairen naar Berlijn spoedig een aan vang zal nemen. De twee voornaamste concentratiepunten zijn Gohurg en Kro- nach. Het hoofdkwartier is te Bamberg gevestigd. Te Goburg bevindt zich de ma rine-brigade Ehrhardt en 3 stormcompa- gnies van nationaal-socialistische arbei ders. Er schijnt echter slechts zeer weinig artillerie aanwezig te zijn. Do „Vorwarts" weet nog mede te dee- len, dat deze onwettige troepen in Francs en Oostenrijksche kronen betaald worden Naar ds dictatuur van rechts. Een artikel van de Vorwarts. Met ijzeren noodzakelijkheid ontwik kelt alles in Duilsc-kland zich naar een dictatuur van rechts. Het is uitermate on waarschijnlijk, dat Stresemann deze dic tator zijn zal. Volkomen terecht schrijft de „Vorwarts", dat binnen korten tijd of do dictatuur van Von Kahr in Beieren of de Rijksregeering ten val moeten komen. Het sociaal-democratische hoofdorgaan schildert dan den toestand, dien het voor ziet: Komt de tegenwoordige Rijksregee ring ten val, zoo zegt het, en krijgen wij te Berlijn een rechts-radicalen coup d'état dan moeten wij mot scherpe onderdruk king van alle sociale en politieke rechten der arbeidende massa rekenen. Wat in Hongarije onder Horty, wat in Italië on der Mussolini, wat in Spanje onder Primo de Rivera gebeurde eu nog gebeurt, zal door hetgeen, dat in Duitschland te ver wachten is, nog ver overtroffen worden. Communisfen-agitaiie. Een complot om de spoor- 1 ij n e n b ij M n c h e n te vernielen. Naar uit Munchen wordt gemeld, zijn do deelnemers aan de geheime communisti sche vergadering van 20 October, in het geheel 34 personen, thans allen gearres teerd. Daar zioh onder het in beslag ge nomen materiaal ook een uitgewerkt plan voor het vernielen van de spoorlijnen bij het station te München bevond, is een om vangrijk strafproces tegen de gearresteer den te verwachten. DE RIJNLAND-REPUBLIEK. De kwestie tier erkenning. Door Frankrijk nog niet erkend. De Fransche gedelegeerde voor het district Euskirchen heeft aan allo burge meesters oen rondschrijven gezonden, lui dende als volgt: „Do districtsgedelegecrdo deelt hierdoor mede, dat do separatistische beweging voorloopig niet is erkend; indien zij mocht worden erkend, zal dit nog nader worden bekend gemaakt. De oudo toestand blijft derhalve bestaan Do separatisten moeten zioh onthouden van iederen vorm van requisitie, inbeslag neming, ontslag van beambten enz. De requisitic-bevelen moeten, evenals tot nu toe, onderteekend zijn door den dis- tricts-gedelegeerde of de militaire autori teiten. De gedelegeerde wensclit van alle ge beurtenissen, ook die van geringe beteeko- nis, op de hoogte te worden gesteld". Do Fransche districtsafgevaardigdo voor Bonn heeft een gelijkluidend schrijven verzonden. Tusschen twee Regesringen, Schijnmacht der separatisten. Deckers is tot regeeringscommissaris benoemd van de Rijnlandsche republiek én zetelt nog in het regeeringsgebouw te Aken. Eene bespreking met do redacties der oouranten heeft tot gevolg gehad dat deze gisteren weder uitgekomen zijn. Hun is meer vrijheid van schrijven gewaar borgd, terwijl zij verplicht zijn de hekend- makingen der Rijnlandsche republiek op te nemen. Eén dezer bekendmakingen luidt, dat do Rijnlandsche rejiuhllek door do In tergeallieerde Rtjnlandcommissie er kend is, dat de staast- en gemeente-amb tenaren daarom verplicht zijn do bevelen der Rijnlandrepubliek op te volgen en dat indien Dinsdag eventueel beambten den arbeid nog niet hervat hebben, die maat regelen genomen zullen worden waartoe Deckers door de Rijnlandsche republiek bevoegd is. Een andere bekendmaking gelast den winkeliers bun zaken overdag minstens acht uur open te hebben en te verkoopen tegen billijke prijzen. Woeker zal zwaar bestraft worden, terwijl den winkelier, die zijn zaak gesloten heeft, ook straf te wach ten staat. Deze „bevelen" der Rijnlandsche repu bliek staan aan het hoofd der couranten, doch lijken ironie, want nagenoeg nie mand gehoorzaamt er aan. De winkels blijven gesloten en daar waar men toeval lig iets koopen kan, vraagt men woeker prijzen. En de staats- cn stadsheambten gehoorzamen nog steeds aan de Rijksre geering, die thans in het Raadhuis zetelt en onder de bekendmakingen der Rijn landsche republiek in de couranten af drukt, dat Deckers niets tó zeggen heeft en dat de rijksregeering nog steeds wel door de Intergeallieerde Rijnlandcommis sie erkend is en dus de bekendmakingen van Wecker3 leugens zijn. En tusschen heide regeeringen heeft het Akenschevolk een zenuwachtig bestaan, afwachtend en hongerend. Vcrcuing van esn regeering te Keulen. Adenauer een der leiders. Te Keulen heeft zich, onder den naam van Centralen. Economischen Raad, een zuiver Rijnlandsche regeering gevormd, welke slechts nog openlijk behoeft te wor den geproclameerd. Tot de leden van de zen raad behoort Adenauer, de Oberbiir- germeister van Keulen. Noodgeld-biljetten dear da separalisten in beslag genomen. Het Franse h-e voorbeeld. Volgens de „Frankforter Zeitung" heb ben de Separatisten te Mainz in een druk kerij, welke gemeente noodgeld-biljetten drukt, een inval gedaan. Er werd voor een bedrag van 900 billioen mark aan biljetten medegenomen, alsmede voor 1200 billioen aan biljetten, welke nog niet ge heel gereed waren. Uit het Roergebied. Dc arb3i-Jsonrust. Botsingen tusschen werkloozen en politie. In Gelsenkirchen, Oberhausen en Essen is het gisteren tot ernstige ongeregeldhe den gekomen tusschen de Schupo en de werkloozen. In Oberhausen werden op de „Güte Hoffnungshütto" do meeste arbeiders ont slagen, alsook in vele andere fabrieken, waardoor het aantal werkloozen aanmer kelijk toenam. Daar de ondersteuningsgelden de laatste dagen niet meer werden betaald, gingen do. werkloozen er toe over de lev^smid- delenwinkels te plunderen. In totaal wer den ongeveer 40 winkels leeggeplunderd. Do Schupo greep echter in en schoot met scherp op de menigte, waardoor tien per sonen werden gedood en oen groot aantal DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowono advertenliëei SO cent per roget>) Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. Kleine adverSentéën, van ten hoogste 30 woorden, waarinj' betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Belgische gendarmes herstelden later do orde. Door de Belgische militaire auto riteiten is een hulpdienst ingesteld, waar de werkloozen één warmen maaltijd per dag kunnen krijgen. Do bevolking is zeer verbitterd tegen de fahriekeigenaren. Terugkeer van mijndirecteuren. De Franschcn hebben een tweetal mijn- directeuren, van wie de eene bij verstek tot vijf jaar gevangenisstraf was veroor deeld, en do andere was uitgewezen, be richt, dat zij ongehinderd in het bezette gebied kunnen terugkeeren. Dit voorval wordt beschouwd als een eerste bewijs, dat de Franschcn de moei lijkheden willen wegnemen, welko het hor stel tot nu toe in den weg hebben gestaan DE HERSTELKWESTIE. Dg conferentie van experts. Do houding van Italië. Naar gemeld wordt, stemt het ant woord der Italiaansche regeering aan de Britsche regeering vrijwel overeen met de door Brussel en Parijs gegeven ant woorden. Italië stemt er in toe, dat de Commis sie van Herstel, welker bevoegdheid moet worden gevrijwaard, een commissie van deskundigen zal benoemen, waarin ook een vertegenwoordiger der Vcreenigde Staten zitting zou kunnen hebben. Do meening van Engeland cn Amerika. Hoewel in bevoegde kringen te Londen wordt beseft, dat de beperkte bespreking van de kwestie der schadevergoeding, welke thans zal plaats hebben, niet zoo vruchtbaar zal blijken te zijn als de rui mere conferentie, welko Groot-Brittannië hoopte, dat Frankrijk zou aanvaarden,, wordt nochtans algemeen geloofd, dat deze conferentie van deskundigen heter is dan niets. Men gelooft, dat de houding van Ame rika vrijwel gelijk is aan die van Groot- Brittannië, n.l. verlangen voort te gaan met hetgeen onder dezo omstandigheden do beste manier is om te werken aan de oplossing van het vraagstuk der schade vergoedingen. Lloyd George over de conferentie. Lloyd Georgo heeft te Richmond (Vir ginia) het woord gevoerd en onder meer gesproken over do mogelijkheid van nieuwe schadevergcedicgs-conferenlies. Hij verklaarde, dat indien Poincaré blijft trachten van Duitschland het geheele be drag der schadevergoeding te krijgen, zooals dat te Londen is vastgesteld, deze de pogingen van staatssecretaris Hughes om tot een oplossing te komen, zou ver ijdelen. Hij verklaarde, dat Frankrijk de weigering van een lager maximum moet opgeven, indien nog iets van do schade vergoeding terecht wil komen. Portugal Ministercrisis. Naar uit Lissabon wordt gemeld, is he? ministerie afgetreden. Italië De „Mafia" en „Camojrra". Sedert eenigen tijd worden Sicilië en de omgeving van Napels danig door enkele geheime organisaties geterrori seerd. De hoofdzetel der „Maria" is te Palermo, die der „Gamorra" te Napels. De plaatselijke politie durft echter niet in te grijpen. Om nu een einde aan deze terreur te maken, heeft de regeering de prefecten van Palermo en Napels door fascistische generaals vervangen. Nau welijks had de nieuwe regent van Paler mo zich geïnstalleerd, of er werd een raid ondernomen op een algemeen congres der „Mafia", waarvan de leden bijeen waren om middelen te heramen, ten einde hun terreur te kunnen voortzetten. Alle aan wezigen werden gearresteerd. Te Napels is het verboden, om met meer dan vijf man te vergaderen of op straat hijeen te zijn. Het dragen van wa penen en wandelstokken is evenmin ge oorloofd. Turkije De Turksche republiek uitgeroepen. Moestafa Kemal tot President gekozen. De Nationale Vergadering te Angora heeft zich uitgesproken ten gunste van een Turksche republiek met Moestafa Kemal als president. Een Balkanbond. Te gen do kleine entente. Het blad „Tanin", dat als officieus geldt en inlichtingen der regeering van Angora pleegt te verkrijgen, meldt, dat er po gingen worden gedaan tot vorming van een Balkan-blok, dat een tegengewicht der kleine entente zou zijn en Turkije, Bul garije, alsmede Italië zou omvatten. Het blad meldt, dat het tot stand komen van zulk een bond binnenkort kan worden verwacht. m«MEHLMÜO De Kabinetscrisis. HET KAMERLID VAN WIJNBERGEN AAN HET WOORD. De heer Mr. A. Baron v. Wijnbergen schrijft in „De Maasbode" een artikel, waaruit wij het volgende ontleenen: „Of het gebeurde ons persoonlijk teleur stelt? Zij, die zich willen herinneren, wat wij do laatste paar jaren gezegd en ge schreven hebben, in 't hijzonder sommige zaken, waarover men ons nog al eens las tig, heeft gevallen, zullen hegrijpen, dat, hetgeen thans voor allen is aan het licht getreden, voor ons niet komt onverwacht, al wordt het door ons o zoo diep betreurd. Of nu do geslagen wonde onheelbaar is? Zonder don ernst te ontkennen van den ingetreden toestand, doelen wij toch niet het somber oordeel van hen, die naar aan leiding van de stemming van verleden Vrijdag schreven: „de coalitie verbroken, do R.-X. Staatspartij gebroken". Wel er kennen we volkomen, dat, wordt hetgeen thans is aan het licht getreden, in zijn verdere ontwikkeling niet gestuit, het daartoe beslist komen moet. Werd niet gelijk wo hopen en verwachten 1 hersteld de eenheid onder de onzen, werden aan onzo coalitiegenooten niet geschonken do waarborgen, die zij ongetwijfeld zullen vragen, dat het thans voorgevallene zich in de toekomst niet herhalen zal, dan, maar o.i. ook dan pas zou beëindigd wezen eene politieke constellatie, die land MET V0ÖRH&&SUS3TE mEWWJSm BUITENLAND. To Dresden is een nieuwe regeering ge vormd. Heden zullen de Duitsclie sociaal-demo craten beslissen of zij de regeering-Strese- mann zullen steunen of niet. In Turkije is de Turksche republiek uit geroepen met Kemal Pacha als president. BINNENLAND. De Kabinetscrisis. Een verzoek van dr. Verviers aan de Koningin. Staking en uitsluiting in de Twentscho Tcxtiel-industrie. LEIDEN. Alhier is gehouden da bijeenkomst van den R.-K. Eend van Handelaren in Me'k en Melkproducten in Nederland. en volk zóózeer ten zegen was, die naast zoovele andere zaken ons heeft geschonken, gelijk onlangs te Nijmegen de Aartsbisschop van Utrecht het uitdruk te: _„het vrije onderwijs, dat in ons be voorrecht vaderland na meer dan een hal ve eeuw van strijd wettelijk geregeld is op een wijze, welke bewondering en naijver wekt in meerdere landen". Moge God dat verhoeden!" EEN ADRES VAN Dr. E. VERVIERS. Door dr. E. Verviers te I.eiden is een adres aan H. M. do Koningin gezonden, waarin hij H. M. adviseert ditmaal niet het oor te leenon aan parlementaire raad gevers, doch op eigen gezag een buiten parlementair Kabinet van bekwame man- men te vormen. Voorts adviseert'Dr. Verviers dit Ka binet zoo noodig met koninklijke autori teit te steunen tegen de aanmatigingen van do parlementaire partijen. De Hanzebank in het Bisdom Haarlem. Ingevolge het reeds door ons vermelde adres van den voorzitter der plaatselijke Hanze-afdeeling te Delft, heeft te Delft een samenkomst plaats gehad van de z.g. kleine commissie der N. V. Hanzebank in het Bisdom, tot het houden van bespre kingen met eenige vertegenwoordigers der plaatselijke R.-K.. Middenstandsvereeni- gingen.' Aan deze samenkomst hebben o.a. deel genomen de heer Perquin, directeur der Hanzebank; mr. De Groot, rechtskundig adviseur; de accountant Van der Hoorn; Ghr. Jansen, directeur van het Centraal Hanzebureau te Amsterdam; de heer Peters, secretaris van het college van commissarissen, en rector Jansen. Van de zijde dezer heeren is, naar wo vernemen, in den loop der discussies nog maals met stelligheid te kennen gegeven, dat de financieele positie van de betrok ken Hanzebank geen aanleiding tot ernstige ongerustheid voor de aandeel houders oplevert. Het gevorderde volstor ten der aandeelen moet uitsluitend wor den beschouwd als een maatregel, die door de tijdsomstandigheden werd ge boden. Tegen inwilliging van den wsnsch, door een der vertegenwoordigers van de afd. Delft geuit, om een omstandig accoun tantsonderzoek naar de positie van do bank te doen instellen, en in afwachting van het resultaat daarvan het volstorten der aandeelen op te schorten, bleken be duidende bezwaren to bestaan. Een derge lijk onderzoek naast de reeds bestaand© accountants-contröle, werd bovendien overbodig geacht. Ook het bijeenroepen van een aandeel houdersvergadering achtte men, na het vertrouwen gevende votum van de onlangs te Leiden gehouden Centrale Raadsver gadering, minder noodzakelijk. Beperking invoer schoenwerk. De Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid maakt bekend, dat ter uitvoe ring van het bepaalde in artikel 3 van het Kon. besluit van 25 Juni j.l. (Stbl. No. 298) tot vaststelling van de voor waarden, bedoeld in artikel 2 der wet van 5 Mei 1923 tot tijdelijke beperking van. den invoer van schoenwerk (Stbl, No. 186) door hem is bepaald, dat met in gang van 1 November a.s. invoer van schoenwerk, waarvan het bovenstuk grootendeels van leder is vervaardigd, zal kunnen worden toegestaan, indien daar tegenover, in den zin van artikel 3 van voormeld Kon. besluit, een aankoop van. schoenwerk van binnenlandsch fabrikaat staat tot een viervoudige waardo van het in te voeren schoenwerk. Met ingang van 1 November a.s. zal voorts van hen, die schoenwerk wenschen in te voeren, telkens bij hun aanvrage daartoe, voor zoover dezo schoenwerk be« treft, welks invoer slechts onder voor waarde van aankoop in het binnenland kan worden toegestaan, overlegging van een door den betrokken schoenfabrikant mede-ondefcteekende verklarinlg worden: gevorderd, waaruit kan blijken, dat ten aanzien dier aanvrage aan bedoelde voor waarde ten volle werd voldaan. J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1