&k". Een ongewoon cods-sclirifï. u oorlogsmuseum te Rovereto heeft zer dagen oen voorwerp geplaatst, bet eerste gezicht, niets gemeen lo hebben mt krijgsbedrijven, is niets dan een blad muziekpapier, oen wals staat geschreven, mu it tekst. Re titel van het stuk is: Het is gecomponeerd door den meester Ghiappoiia, doch de mu- Vaarde er van is zeer twijfelacli- Tj kmee kerli rllh; irhi dfisi es cb is het voor do geschiedenis van irlog «n document van groote vant dit blad muziek is niet minder dan een cryptogram, waar Jnoten-teékeiis de onderdëelen vor- l In een cijferschrift. Ten einde dit te ontcijferen, moest men in het jn van den sleutel, welke echter aan een klein aantal ingewijden ici was- Mier, wat deze wals, welke in ver exemplaren naar Trentino [en, den Italianen, die aan de rijksche heerschappij waren oil men, verkondigde: „Morgen zal de inderdaad aan Oostenrijk worden ard. God helpe Italië!" De mijnramp bij Falkirk. [erdagmorgen vroeg heeft een groep lambten een laatste stoutmoedige po ir®. g^aan het deel van de Falkirk-mijn eiken, waar geloofd werd, dat zich e personen, die betrokken zijn hij Treken geleden plaats gehad heb- xamp, in leven bevonden. De ïed- met een vlot naar de schacht, ioor bet aanhoudend pompen het is verdwenen. De atmosfeer was verschillende keêren waar- Ie het flauwer worden van het licht ivaarlijke gassen en werden de red- edwon-gen terug te keeren. Op de waar zij dachten, vonden zij de van do beide arbeiders, die, bet te- water volgende, vielen als fe van de schadelijke dampen. Been-amputatie op straat, talrijke menigte is in New-York geweest van een been-operatie op roadway. Een 50-jarige vrouw was lusscben een wiel van een tram geraakt, dat zij, wanneer een van ieenen niet. onmiddellijk werd geam- zij dood onder de tram zou wor- jtgehaald. Twee te hulp geroepen bebben toen het heen afgezet, een priester de vrouw de H.H. ïenten toediende. Na do operatie Ie ongelukkige naar het ziekenhuis bracht. ereeJen uit hst Seven in Rusland. erstaand tafereeltje is aan de ilia", het officieel© orgaan van de 3 regeering, ontleend: in den trein van Moskou naar ól,"Op ieder station hoor ik een de'slem, die bedelt: „Meneertje, een stukje brood!'"' telkens zag ik denzelfden bedelaar, gekleed en jongen van een Eerst dacht ik, dat het ge- ledrog was, dat de ellende en de gezichten van al deze zwer- ien stempel hebben gedrukt, dat hen elkaar doet lijken. Maar neen, ist dezelfde jongen. Dat zie ik rapen een onmogelijk gele en verscheurde broek en het ge- Sc5!§kan echter die jongen de dure reis et geval begon me te interes- en ik vatte post hij het open raam zette zich in beweging. De jongen ast onze coupé en plotseling ver- hij onder den wagon. Ik slaakte reet van ontzetting. Arme kleine! en ellende hebben hem tot vcr- Ihig gebracht en tot zelfmoord ge- Heef bij het open raam staan en le over het droevige lot van den ordenaar. Doch, toen de trein het wie station naderde, verscheen piot- van onder den wagon een met roet teerd snuitje, dat ondeugend lachte, hield do trein stil of de gele tonde zioh opnieuw onder het van mijn coupé en een klagend ft je bedelde: beertje, geef me een stukje brood!" ateresseerd, verliet ik mijn coupé om ak te onderzoeken. Het bleek eenvou 11 diep treurig. Sr lederen wagon zijn twee kisten ®aakt. Waarvoor zij eigenlijk be gijn, is mij niet duidelijk, maar de de kleine bedelaars maken er dank- i van. Een volwassene zou in moeilijk kunnen liggen; een a van een jaar of tien echter wel. 'a de trein een station nadert, sprin- 'e kleinevagebonden uit hun „cou- n mengen zich onder de menigte, trein zich in beweging, dan hollen lk aast de wagons en op het geschikte li'1; springen zij in hun kisten. De Hg 1 bevinden zich in het midden van \W wagon zoodat de jongens onder liet IJS1; a voor den conducteur onbereikbaar 0 <0 te zuidelijker wij kwamen, hoe groo- 20$ et aantal dezer eigenaardige passa- 20$ werd en ten slotte moesten zij met 2I)!> T ,^n een „coupé" deelen. Nu en eriiet een der jongens op een groot en irein om den nacht ergens on- e struiken of achter een houtmijt e brengen. Den volgenden dag zette j eeri anderen trein de reis voort, rengt een achtergeblevene op een 110 ycen heelen dag- door, bedelend en 0 jviand voor de verdere reis ver kr|S ®iar^ow Is het mij gelukt, L0 Van een watermeloen, met een wfj ir,0rVLrs een gesprek aan te knoopen R ,om vandaan?" racen reis je?" „Naar de warme streken". „En wat denk je daar toe doen?" „Ik weet 'Het niet. Daar is het warm" De jongen was barrevoets en liacl geen muts op. Op mijn vraag, waar zijn muts was, antwoordde hij: „Die heeft Koljka (Klaas) van mijn hoofd geslagen. Zoo'n ploert Zijn hemel was vol gaten. Papieren had hij natuurlijk niet. „Leven je ouders nog?" „Neen, zij zijn reeds lang dood". Ons gesprek werd onderbroken door de komst van „Koljka". Tusschen de twee jongens ontspon zich een twist, waarbij de tienjarige knapen uitdrukkingen ge bruikten, die zelfs een dragonder zouden doen blozen. Op bet volgende station probeerde ik op nieuw in gesprek met hen te treden, doch zij herkenden mij niet en beweerden, dat zij vluchtelingen uit het hongergebied wa ren. Een passagier wierp oen eindje sigaret weg en de heel troep haastte zich dezen begeerlijken buit machtig te worden. Ik wendde mij tot den conducteur en vroeg hem naar die zwervertjes. De con ducteur begon zich te beklagen. „Zij maken mij het leven zuur. Zoodra een passagier iets onbeheerd laat staan, „stibbitsen" zij het in een oogenblik. Als zij klagen krijg je zoo'n medelijden met hen; geef je hun echter wat, dan schelden ze je uit en roepen „geef nog wat". En dan bestaat het gevaar, dat zij overreden wor den. Gebeurt zoo iets, dan krijgen wij er de schuld van, want wij moesten zor gen, dat zoo iets niet zou gebeuren, en wat kunnen wij doen?" „Steeds. Onze trein rijdt haast door ge heel Rusland en altijd gaan er rr.ee. Het kan hun immers niet schelen, waarheen zij reizen". „En wat doen zij 's winters?" ,,'s Winters kunnen zij natuurlijk in de kist niet liggen. U ziet toch zelf, dat zij geen schoenen en haast geen kleeren heb ben. En waar komen zij toch vandaan?" Tenslotte is het mij gelukt vast te stel- 'lyen, waar zij vandaan kwaimen. Het wa ren inderdaad vluchtelingen uit het hon gergebied aan de Wolga. De honger is reeds voorbij, maar zijn gevolgen nog lang niet. De honger heeft duizenden kinderen door geheel Rusland verspreid en nu zwerven zij door het land. Van het verle den is voor hen niets overgebleven en hun toekomst is donker. Zij reizen, zonder te weten waarheen en waarvoor. Honger en doorstane ellende hebben al het goede in hen gedood en veranderden hen in wilde dieren, die klaar zijn ieder oogenblik hun vijand te bespringen en vijanden zijn voor'hen alle menschen, zelfs hun eigen kameraden. Wat kan er van hen worden? In het gunstigste geval dieven, maar waarschijn lijker roevers en moordenaars. En het is een leger van vele duizenden. "LUCHTWftffilKT DWARS DOOR TIBET. DR. A. LENTZE. Een looping-record. Do piloto mejuffrouw Bolland heeft Don derdagmorgen hoven het vliegstation Le Crotoy 98 maal de „looping the loop" ge maakt in 58 minuten, in welken tijd be grepen is het stijgen en landen. Zij moest landen wegens een lek in het henzinc-reservoir, anders was zij nog doorgegaan met de hardnekkige poging om den nek te breken. Olieslagers vliegt niet meer. V. D. meldt uit Erussel: Jan Olieslagers de populaire vlieger, die eens zoo'n groote rol op luchtvaartgebied heeft gespeeld, zal thans de aviatiek vaarwel zeggen, en zich aan den handel gaan wijden. Noodlanding in bei Kanaal. Naar wij vernemen is gisteren een vliegtuig van do K._ L. M., nl. de H. N. A. B. H. type F 3, een ongeval overkomen, dat goed is afgeloopen. Dit vliegtuig vertrok gistermorgen 11.44 van Rotterdam naar Londen (Croydon), bestuurd door den; piloot Smirnoff. Aan boord bevonden zich drie passagiers, nl. een Engelschmanen twee Duitscbers, henevens goederen en mail. Door eeen motordefect werd het vlieg tuig genoodzaakt op de Goodwin Sands (aan de Zuidoostkust van Engeland bij Ramsgate) een noodlanding te maken. De bestuurder, de Russische piloot Smir noff, de eenigo buitenlander in dienst der K. L. M., achtte hét niet geraden verder te vliegen en daalde op een der vele Wad-, den in het Kanaal, zonder eenig ongeval. Omtrent het verongelukte Fokker-vlieg tuig verneemt de „Times" nog uit Dover het volgende: De passagiers Jacoby, Carsch en Stich- ling zijn te Dover in een tweetal hotels ondergebracht. Het ongeluk is zeer merkwaardig; de reis ging goed langs do 'Nederlandsche, Belgische en Fransche kust. Tegen één uur der middags kreeg de machine den wind van voren, toen men het Kanaal wilde oversteken. Plotseling begon de ma chine snel te dalen en wel zoover, dat op een gegeven moment het water do ven sters van hun kajuit raakten. Zij vroe gen den piloot, waarom gedaald werd en deze antwoordde, dat een oliebus -van den motor gesprongen was, waardoor een noodlanding noodig was. Gelukkig waren wegens het zeer lage getij de zandbanken blootgelegd en hierop liet de piloot de machine spiraalsgewijze neerdalen. Do landing ging goed, doch toen de machine het zand raakte, schokte zij hevig. Dadelijk zond de piloot vuurpijlen de lucht in als waarschuwing, doch deze wer den aanvankelijk- niet opgemerkt. Vijf schepen voeeren voorbij, zonder de pijlen te zien, doch eindelijk werden zo waarge nomen door het Engclsche s.s. „Primo". Dit zond onmiddellijk een sloep uit ten einde de in gevaar verkeerenden te red den, hetgeen gelukte. Do toestand der passagiers van de vliegmachine was, door De jonge Engelsche ontdekkingsre land van een groote ontdekkingsreis en houdt thans lezingen en schrift maken. Gaarne reproduceeren wij worden, opdat ook onze lezers het nen. Boven links: Vrouto uit Tibet, m bezittende ram; rechts: student in den Dalai Lama te Lhassa, een afmetingen. izicer Mac Govern is in zijn vader- dvyars door Tibet teruggekeerd-, artikelen, om Tibet meer bekend te de schetsen, die IW ons deed ge- wonderland Tibet zullen leeren ken- idden: vrouwen met een vierhorens de rechten; onder: het paleis van monumentaal gebouw van enorme den opkomenden vloed, reeds zeer gevaar lijk geworden. Ook werd nog getracht dollading te red den, doch men kon 'niet meer dan twee postzakken in veiligheid brengen. Do ove rige pakketten en de algemeeene lading moest worden in den steek gelaten. De machine wercl geheel verwoest. Letïspesa es? ICaasisfc Toacou's l riai? i.hgenraasn Naar aanleiding van het bericht in het „Vaderland'2, dat mr. M. Nauta schriftelijk bij do Synode heeft geprotesteerd legen het plaatsen van Toorop's Driekoningen- raam in de St. Jacobs,kerk te 's-Graven- 'hage; welk si er venster door jhr. Louden en echtgenoole als een geschenk voor de Groote Kerk te 's-Gravenhago bij Toorop werd besteld, schrijft'het „Hbl." o.a. het volgende: De onderhandelingen tusschen dè dona teurs en den schilder werden gevoerd door een der Haagsche kerkvoogden, jhr. De Jonge. Bovendien werd £en contract op zegel gemaakt tusschen Hoeren kerkvoog den en Toorop, waarbij^ ,'eerstgenoemden optraden als lasthebbers van de schenkers. De kunstenaar arbeidde ongeveer een jaar lang aan schetsen en ontwerpen voor het raam, dat ruim 8 M. hoog moét worden met figuren van 4.30 M. en waarvan hij een carton op ware grootte vervaardigde, waarnaar thans op het atelier van den heer Schouten te Delft wordt gewerkt. Inmiddels schreef in Juli 1.1. mr. Nauta den fameusen brief, die de Haagsche kerk voogden, daarvan verwittigd, aanleiding gaf tot een bijeenkomst, waaryoor Toorop zijn volledig-gedétailleerde ontwerp-teeke- ning in kleuren, op 1/20 der ware grootte, had ingezonden en waarin de vergadering tot het besluit kwam, dat het raam niets bevatte, wat op „Roomsche propaganda" geleek. Do kerkeraad heeft zich echter bij deze verklaring van kerkvoogden niet neer gelegd, maar over de zaak vei'gaderd met het bekende resultaat, dat 49 leden zich verklaarden tegen de plaatsing in een Pro- testantsche kerk van een werk, door een katholiek kunstenaar vervaardigd, terwijl 21 leden wenschten af te wachten, hoe het raam er uit zou zien om er dan de al of niet Roomschen strekking van te be- oordeelen. Wie het groote carton op de tentoonstel ling bij Kleykamp heeft gezien, waarvan het aan het Evaugelie ontleende onder werp algemeen Christelijk is, weet, dat Toorop het in dezen zin, getrouw volgens het bijbelverhaal en zonder toevoeging van eenig Roomsch attribuut, heeft behandeld. Het is dus alleen tegen den persoon van den maker als katholiek kunstenaar, dat de Haagsche kerkeraad zich verzet. In rechten is de Kerkeraad niet bevoegd om, waar kerkvoogden het raam aanvaardden, de plaatsing te verbieden. Het hangt dus van de houding van kerkvoogden af of ze hun goed recht zullen handhaven en voor do Groote> Kerk het kunstwerk behouden, dat de milde, schoonheidszin van het echt paar Loudon ervoor heeft bestemd. Dit onverdacht getuigenis van liberale zijde stelt de zaak in het juiste licht. Lie ver géén kunstwerk cadeau, dan een kunst werk van een algemeen erkend, groot, Roomsch schilder, colc al draagt dit werk een zuiver algemeen Christelijk karakter, aldus redeneert de Haagsche Kerkeraad, die steeds den mond vol heeft over „de onverdraagzaamheid der Roomschen". „Tijd." W@£etras©ifaappelnjk© BspSssSaflien De paling als muggenverdelger. Dubois heeft voor de Fransche Acade mie van Wetenschappen een lezing ge houden over het nut dat jonge aal kan hebben voor de muggenverd^lging in ver hand met het malariavraagstuk. De jon ge palingen zijn buitengewoon overvloedig in de monden der rivieren en de brakke poelen aan de kust; in Maart en April trekken zij in gesloten colonnes de rivie ren op (speciaal de Rhone) en kan men ze in grooten getale vangen. Zij hebben een buitengewoon groot weerstandsvermo gen. Baudrillard heeft reeds kunnen vast stellen dat ze maanden en zelfs jaren in het leven bleven in de modder van uitge- gedroogde poelen en in de gaten en holen van afgedane rivierbeddingen. Ook kun nen zij in buitengewoon sterk verontrei nigd rioolwater leven en zeer groote af standen over land afleggen. Men beweert, dat ze zioh onderweg voeden met insecten en wormen. Gedurende den winterslaap eten ze niet, maar bij het ontwaken in het voorjaar loggen zo een buitengewone vraatzucht aan den dag. Dubois nu meikte op, dat in de groote aquaria waarin bij sijn proefdieren had, nooit nmggenlar- ven te vinden waren nadat hij er zijn aal tjes in gebracht had, terwijl die larven daarin voor dien tijd in grooten getale voorkwamen. De boeren in Provence doen daarom altijd een paar palingen in hun waterputten. De vreetlust dezer dieren zou precies zijn hoogtepunt bereikt heb ben in den tijd waarin de larven bijna rijp zijn. Heeie bron als stoommachine. Niet ver van Volterra in de provincie Pisa ligt het gebied der hoorzuurhouden- de stoombronnen, waar men langen tijd meer afschuw dan profijt van had. In 1790 is het böorzuur er in ontdekt, en spoedig daarna er uit afgescheiden, door dat men den stoom condenseerde, en de ontstane slappe boorzuuroplossing liet ver dampen door de Hit to van den verschen stoom uit do bron, tot boorzuur uitkris talliseerde. Dit gebeurt nog steeds. In de latere jaren, het eerst in 1897 is er boven dien nog ander gebruik gemaakt van den aardstoom, namelijk als bron van arbeids vermogen. Direct den stoom in oen machi ne toelaten, bleek niet verstandig, omdat' het boorzuur, koolzuur enz. het ijzer te veel aantasten, ook is er te veel lucht in den stoom aanwezig. Men ontwikkelt nu stoom in een verdamper met aluminium waterpijpen, en verhit dien nog eens door den aardstoom, waardoor de stoom heet genoeg wordt om in turbines gebruikt te worden. Men heeft thans te Larderello een geothermische centrale met drie turboge neratoren, elk van 2500 K. W., die draai- stoom van 16.000 volt spanning leveren, waarmee de fabrieken in de streek be diend worden. Terwijl to Larderello de mogelijkheid opnieuw onderzocht wordt, den aardstoom toch direct in de turbines te leiden, wijdt men in Italië ook aan dacht aan de exploitatie op dezelfde ma nier van de solfataren hij Napels. Boven dien vergroot men door horingen het aan tal stoombronnen te Larderello met veel Bestendig glas. Voor den oorlog kwam alle glas, dat in chemische laboratoria werd gebruikt en dat aan speciale eischen moet voldoen, uit Duitschland. Thans wordt het ook dn an dere landen, ook in Nederland, gefabri-' ceerd, en telkens komt er weer een nieuw merk op de markt. De -voornaamste eischen zij weerstand tegen chemische in vloeden (b.v. van water, stroom even tueel onder hoogeren druk, zuren en alkaliën) en tegen snelle temperatuurs veranderingen. Het laatste is het gemak kelijkst te beproeven; men weet, dat ge woon glas heel gauw springt, als er ko kend water in geschonken wordt of als men een warm glas plotseling onder de kraan van de waterleiding houdt. De nieuwe glassoorten houden zoo iets uit zonder te breken, en daardoor kan men clan de proef doen, dat men een glas, dat b.v. op 250 gr. is Verhit, in eens in koud water dompelt, zonder dat het daarbij dn ontelbare stukken uiteeenspringt. Ook voor huishoudelijk gebruik zijn voorwer pen van dit glas al in den handel: men kan .schalen van dit glas direct dn den oven zetten, zonder dat ze breken. Het oudste bekende merk is het Pyrex-glas, dat in Amerika wordt vervaardigd; thans wordt ook in Engeland onder den naam durcsil een dergelijk glas gefabriceerd, dat, naar het schijnt, in eleganter vor men in den handel komt. Al deze soorten danken hun goede eigenschappen in hoofdzaak aan de toevoeging van meer of minder groote hoeveelheden boorzuur in plaats van kiozelzuur, dat het voornaam ste bestanddeel van het gewone glas is. De president van de Duitsche Rentebank. FAILLISSEMENTEN U i t g e s p r o k e n: H. G. J. de Bruin, seini-arts te L e i-' den; cur. mr. E. Bolsius. O. E. Daniël, monteur, te Boskoop; cuivmr. H. van Meerten. W. de Bruin, te Leiden, cur. mr. G. H. E. Nord Thomson. J. J. Suiker, koopman, te Was s e- n a a r; cur. mr. R. V. Bakker. A. J. Vreeburg, aannemer, te Leiden cur. mr. A. W. J. van Vrijberghe de Co- ningh. Th. C. van der Maat, .schilder, tel Noord wijk; ciir. J. Brccdvcld. BUaOEüLlJBCE ST ABDj LEIDEN. 18 October. Geboren: Teunis z. van W. de Rootle en C. Spies Hendrica d. van P. J. Ul- jee en W. H. S. Neutebocm. Ondertrouwd: P. J. W. v. d. Waal 59 j. en C. Tcgelaar 40 j. J. N. "Witte- naar jm. 26 j. en J. E. Thomes jd. 28 j. D. Teske jm. 29 j. en H. den Hertog jd. 27 j. Overleden: S. Oppelaar w. 83 j. Ba velaar d. 73 j. ALKEMADE. Geboren: Jacobus II., zoon van Johaiv nes van der Star en van Sophia Valentijn Jacobus Johannes, zoon van Jchaunes Meij- man en van Pelronella Martina Verhaar Antlionius Petrus, z-oon van Petrus Koek en' van Petronella van Hameren; Jacobus Johan nes, zoon van Leonardus Olverhoek en van Jo" banna Maria de Jong Maria Wilhelmina, dochter van Petrus Franciscus van Veen en' van Anna Adrian a van der Meer Johanna Maria dochter van Leonardus Petrus van Am sterdam en van Cornelia van Hameren. H u w e 1 ij k o n Johannes Jacobus Rodvj- wjj'k en Johanna An th on ia van der Meer Johannes van der Zwet en Adrian® van Klink' Petrus Henricus Spruyt en Gornelis Kui pers. ALPHEN AAN DEN RIJN. Geboren: zoon van J. v. d. Meij geb Van Eijk dochter van M. II. Visser geboren Wegman zoon van F. Elzevier- Stock mans geboren Slegtkamp dochter van Th. van Donk geboren HoogteijLing dochter van VV« van Veen geboren Van Klaveren dochtet- van N. M. van Loo geboren Schouten doch ter van M. C. Versteeg geboren pegenes dochter van M. van Wijle geboren van Locu-' tven zoon van A. Heikamp geboren van Harten zoon van A. Bunt geboren v. d. Lee zoon van A., M. Th Figee geboren Varo Schijn del. Overleden: C. Esveldt, wedn. van N. v. d. Meer 66 jaar J. K van Leeuwen echt- genoote van W F. Tegelaar, 65 jaar. Gehuwd: A.M. Kranenburg jm. 36 jaar, en S. van Bergers jd. 36 jaar M. Vierber- gen jm. 27 jaar en P. Kamper jd. 24 jaar M. v. d Velden jm 31 jaar en II Göbel jd» 27 jaar. P5 VOORHOUT. Gehuwd: J. L. Moers te Zegwaart cn Ov J. v. Leeuwen. Gevestigd: Gh. E. v. Dijk uit Lisse M J v d Berg uit- Leiden D M v Dooremalen uit Heylhuizcn A J P den Held uit Heen- vliet. Vertrokken: J A v d Pol naar GcmcrtJ A J Schel naar Menpel J Meijer naar Rijp wetering. In de maand September zijn 316 personen! vertrokken en hebben zich er 13 gevestigd. V/ASSENAAR. Ondertrouwd: A. Laugeveld en A.M. Zandvliet C. Hi! germ an en A. II. van der Lccde. Geboren: Helena Cornelia, dochler van L. Parle vliét en G. C.^van dew Kamp Jo- harm Andreas Willem Alexander, zoon vani M. de Haan en C. A. van den Eikel. WOERDEN. Geb oren: Maria Elizabeth d. van N v Woudenberg en M Kwint Johanna MargG3 re'l'ha d van II -van Keulen en J G E Wit Maria Catliarina d van V Hondrikso cn -N G V-nk Pieter z van G. Blokland en N Rodcn- LU0 verleden: Izaak van Elk, wed. vani G. do Hern, oud 74 j. j WOUBRUGGE. Geboren: Johannes Nicola as Ignatius* zoon van J. G. B. Straathof en M. S. van der, •Satin Jurriana Cornelia dochter van A« Windhout en S do Heezik. Gehuwd P. do Bruijn jm. 27 jaar en C. G. van Oostendo jd. 23 jaar i s Z0ETERMEER. Ondertrouwd: A. Bos 33 j. te Zog-* waart en J. Westhoek 23 j. alhier. ZEGWAART. Ondertrouwd: J. D. van T Wout oud 53 j., wed. van N. Notenboom en W. Kluis, 1 oud 41 jaar weduwe van F. de "Wilde. _;j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 5