,5e Jaargang, DONDERDAG 4 OCTOBER 1923 No. 4273 ©e ftzicbefie ©ott/fcomt OeABONNEMENTSPRUSbedraagt bij vooruitbetaling Coor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. |Bii onze Agenten 20 cent per week 6 2.60 per kwartaal. I Franco per post 1 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- kriigbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zan- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advsrtentiën 30 cent per regel-i Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. Klasna adverienücn, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. t nummer bestaak uit kwee laden. Waarom faarom wordt er in deze maand gehou- een Leidsohe Missioweek? Een uibge- kt antwoord kan op deze vraag worden yen, maar °de korte inhoud daarvan toch geen andore zijn, dan deze: Om istus' Koningschap over de zielen uit te aarorn wordt er binnenkort te Leiden en een groote apologetische cursus pater Hendricks S.J.? En het ant- rd op deze vraag is weer hetzelfde! i dat moet hen, die deze en dergelijke ofs-acties in lofwaardigen ijver om or- i of steunen, stemmen tot nadenken, wil, om Ohristus' Koningschap over ielen uit te breiden, vereischt, ver- srstelt een ernstig streven, om aller- over onze eigen ziel Christus te heersohen [t is een simpele waarheid, dat is een •he redeneering, zóó eenvoudig en elfsprekend, dat ze niet gezegd zou even te worden, als er niet in ons ilde een zekero verblindende en vrrdoo- eigenliefde daarom mag, dunkt ons, de katholieke ant. die -dagelijks mededeelingen doet geloofs-acties naar huiten wel eens ïeidelijk, herinneren aan het 8 u p- t u m van al die acties, m. a-. w. wat verondersteld wordt hij al acties: een innerlijk Katholiek Moeder-Kerk gaat ons ook zoo voor zij bij dat al vooropstelt als het middel cm tot het beoogd© doel te ken: het gebed. En wie niet goed ka- is, kan ook niet goed bidden! lien zoo door ons allen worden be- die acties, waarvan binnenkort onze stad Leiden glansrijk hoopt te gen. dan moeten zij hebben resultaat, moeten zij zijn succesvol: 't knn BUITENLAND bezetting van bet Roergebied houding van het spoorwegpersoneel. Éssen wordt gemeld, dat de bonden spoorwegarbeiders, en spoorwegamb- en besloten hebben den dienst niet te allen, wanneer do Franschen niet van hun eisch inzake het afleggen eed van trouw. Voorts eischen zij aan alle uitgewekenen zal worden toe i naar hun woonplaats terug te Fransche munt-stelssl ingevoerd. menschen aan de Ruhr is een fro verrassing bezorgd, door onver- ile invoering van het Fransche niunt- i Deze verrassing zal vooralvoor jers. die in het bezette gebied nieuwe 'biljetten moeten nemen en natuur- niet van Fransch geld voorzien zijn, [ioolst mogelijke ongerief veroorzaakt Duitschland. SPANNING IN DUITSCHLAND. Een Kabinetscrisis. D e R ij k s d a g b ij c e n. oals wij reeds meldden, is Maandag lijksuag bijeen gekomen. Toen werd 1 gewag gemaakt van oneenigheid in ioalitie-regeering, zelfs werd een cri- oorspeld, doch van andero zijde zag niets dan integendeel een ontspan- van den toestand. cb is het in den loop van Dinsdag en ^dag tot een crisis gekomen, die ge- hjko gevolgen met zich kan brengen. alles zich precies toedraagt en hoe lelijke toestand op het oogenblik is, jnoeilijk worden medegedeeld daar de bten niet erg helder en verward zijn I611 wijst op een uiterst ingewikkel- oestand. pgeering is in groote moeilijkheden gedeeltelijk door den eisch der ische regeering, dat de ambtenaren, fens zij weer in dienst zouden worden w hij de spoorwegen van de regie, wa van trouw moesten afleggen. De- ^ch beschouwt men te Berlijn al- ,en'. 01 hierover zijn alle partijen het als een aanval op het Duitsche ge- Ie'^et foor regoering kan r dezo omstandigheden hebben in- /„V* de partij van den Rijkskanse- Duitsche Volkspartij, de rechtscke l grooteren invloed gekregen Ip'id de opvolger van Stresemann Uj fr Jan do Rijksdagfractie zijner lok j lec^s o^nknooping gezocht onaf6 ver^reSon met de Duitsch- m yn> ten einde samen met hen het voort la zetten. Men. had do bedoeling, ten minste de twee sociaal-demccralischo ministers 1 Hilferding van Financiën en Rad ii r u c h van Justitie weg te werken en door Duitsch-Nationalen te vervangen. Dr. Sclioll heeft daartoe namens de Duitsche Volkspartij den Rijkskanselier het voorstel gedaan, dat Duitsch-nationale ministers in het kabinet zouden worden opgenomen, en verklaarde voorts, dat zijn fractie uitsluitend dan voor de machti gingswet (waarbij uitgebreide volmachten aan de Rijksregeering zouden worden ge geven) zal stemmen, indien zekere per soonswisselingen in de regeering zouden plaats hebben. Von Raumer en Luther treden af. Do poging van de door dr. Scholz ge leide Duitsche Volkspartij mislukte echter en dientengevolge namen de tot de Duit sche Volkspartij bekoorende ministers behalve natuurlijk Stresemann hun ont slag, zoodat de minister van Economische Zaken, Von Raumer, en do minister voor de Voedselvoorziening, Lui har, zijn afgetreden. Do rijkskanselier heeft zich daarop naar rijkspresidenl Ebert hegeven omver slag van den toestand uit te brengen. In den rijksdag deelde de president mede, dat de zitting niet doorging. De socialistische ministers Van sociaal-democratische zijde wordt -vernomen, dat de partij eerder den kan selier zal voorstellen den rijksdag to ont hinden, dan haar ministers uit het kabi net terug te trekken. Doch d.d. 3 October seinde de redac teur van de „Msb." aan zijn blad: Zoo juist verneem ik, dat de socialis ten hun 3 leden uit het kabinet terugge trokken hebben. Een compromis. Het wordt waarschijnlijk geacht, dat de sociaal-democraten zich ,fnr nug asemen jitrneggen bij het heengaan van Hilferding, waartegenover dan echter een ander sociaal-democraat in het minis terie zal worden opgenomen, dio evenwel niet de portefeuille van Financiën zal krijgen. Stresemann biedt zijn ontslag aan. Nadat in den laten avond gister nog oen kabinetsraad was gehouden, begaf Stresemann zich om half twaalf naar den Rijkspresident, om hom de ontslagneming van het kabinet aan te bieden. De Rijks president behield zich zijn beslissing om trent het aanvaarden hiervan voor. De Fransche houding in de Duitsche crisis. Beduchtheid te Par ij s. De toestand in Duitschland is zoo ver ward en laat zooveel verscliiHcnde moge lijkheden open, dat men te Parijs aarzelt zich uit te spreken en de bladen zich meerendeels bepalen tot de feitelijke me dedeelingen hunner Bcrlijnscho corres pondenten. Hier en daar slechts worden de gevolgen van sommige eventualiteiten, besproken. Zoo schrijft het „Petit Jour nal", dat, indien de oriëntatie naar rechts doorgaat, het einde van het lijdelijk- ver zet alle praktische beteekenis verliezen zou. Men zou dan geen voorstellen aan de allié's meer mogen verwachten, welke ook maar van verre zouden naderen tot hetgeen Frankrijk en België eischen. In elk geval zijn de Duitsche gebeurtenissen allerminst bevredigend voor Frankrijk en te vreezen is, dat in den strijd tusschen do heftige uiterste partijen en de meer redelijke middenstof de eerste het winnen zullen. Ook andere bladen wijzen er in dienzelfden geest op hoe slecht voor Frankrijk het zou zijn als do rechter par tijen de overhand behaalden en in het al gemeen is do stemming dus weinig hoop vol. Frankrijk. Communistische anti-militairistische propaganda ouder het Parijsche garnizoen. De Parijsche correspondent van de „Daily Tel." maakt melding van de ont- dëkking van toenemende activiteit der Parijsche communisten, dio erin geslaagd zijn talrijke anti-militairistische geschrif ten in de Parijsche kazernes binnen le smokkelen, waarin zij in zoor duidelijke bewoordingen de soldaten opwekken sfcch te verbroederen met do Duitsche revolu tionairen en eventueel te weigeren van hun wapens gebruik te maken. Do Parijsche stations worden scherp bewaakt door de politie, om to'Voorko men, dat anti-militairistische geschriften naar het bezette gebied worden gezonden Bij een huiszoeking bij een van de drie communisten, dio gearresteerd zijn we gens het in bezit hebben van groote voor raden antimilitairistischo brochures enz., is een brief gevonden van liet bestuur der communistische partij, waarin werd mee gedeeld, dat do partij „aan den vooravond stond van een krachtige actie Rusland. Moord aan de Finsche grens. Uit Stockholm wordt bericht, dat dc voorzitter der Russische commissie voor do vaststeHing der Karelischo grens, La- wona, is vermoord, juist toen hij Finland wilde verlaten. Twee andere leden der Russischo commissie werden zwaar ge wond. Van Russische zijde wordt beweerd, dat do moordenaars Finsche nationalisten zijn, Spanje. Hel nieuwe regime. Een ontslagen klerk burgemeester van Madrid. Het decreet tot ontbinding van allo ge meentebesturen van Spanje werd door den militairen gouverneur toegepast over allo raden, 9254 in aantal. OnmiddeHijk werden tot vervanging van de afgezette gemeenteraadsleden nieuwe autoriteiten gekozen, en wel door de oude comité's van belastingbetalers. Dientengevolge kreeg Madrid tot burgemeester een der onlangs ontslagen klerken van bet Ministerie van Openbare Werken, dio zicli thans plotse ling in bet bezit bevindt van een jaarwed de van 1000 pond sterling en een offi- cieelen gemeente-auto. Do man was hoo- gelijk verbaasd over zijn verkiezing en verklaarde niets van gemeentezaken af te weten. Hij beloofde echter«ajverig te zul len studeeren in do gemeentewet. Tot de nieuwe raadsleden behooren o.a. drie koetsiers, een schoenlapper, esen melkbe zorger, een leerlooier, een kruidenier, een tooneelspèler en een likdoornsnijder. Een pas verschenen koninklijk decreet bepaalt dat op alle salarissen van ambtenaren op regeeringsdepartemenl^itryöA'>'-iaaJ3_25._i!ct.. zal worden ingekroih?6 Amerika. Do sirijd tegen de Ku Klux Klan. De verkiezingen in Oklahoma. De verkiezingten zijn Dinsdag in geheel Oklahoma begonnen. Be strijd wordt met oen ongekende heftigheid gevoerd. Tot eigenlijke botsingen is bet nog nergens gekomen, hoewel er voortdurend bedrei gingen van weerszijden worden geuit. Duitzenden zwaar gewapende politieagen ten zijn in allerijl door do plaatselijke autoriteiten in dienst gesteld, die, zooals hekend, geweigerd hebben aan de order van den gouverneur, do verkiezingen to verhinderen, op te volgen. Van de 77 dis tricten, met inbegrip van'-'Oklahoma, heb ben slechts vijf te kennen gegeven, dat zij aan de order van den gouverneur zullen gehoorzamen. De uitslag. Do uitslag der verkiezingen toont oen oY<<ivok%;ende overwinning ien gunste van oen amendement op de grondwet, waardoor de wetgevende vergadering kan bijeenkomen ter overweging van een ver volging van gouverneur Walton. De stem ming zal ten minste 5 tegen 1 zijn ten gunsto van dit amendement. De gouver neur heeft den strijd tegen de Ku Klux Klan dus verloren. Er hadden geen wan ordelijkheden plaats, ofschoon de gouver neur de troepen gereed hield, met het oog op gebeurlijkheden. GEHUWDE AMBTENARESSEN. Ontslag op 1 Januari a.s. Naar de „Res.bode" verneemt, heeft do regeering besloten, met ingang van 1 Januari ontslag te geven aan alle go- huwde ambtenaressen. Dezen worden daartoe verdeeld in twee groepen: Groep A zijn die ambtenaressen, dio reeds een- minimum pensioen hebben bereikt. Zij worden zonder meer ontslagen. Dit zijn zij, die 7 of meer dienstjaren hebben. Tot groep B behooren zij, die nog niet voor pensioen in aanmerking komen. Zij zul len opwaclitgold worden gesteld en zullen zooveel maanden wachtgeld krijgen als zij dienstjaren tellen. Er zullen geen gehuwde ambtenaressen meer in Rijksdienst wor den genomen en aan ambtenaressen, die in het huwelijk treden, zal eervol ontslag worden verleend. DE AMBTENAARSSALARISSEN. Geen automatische pi' om o t i e s en geen dagdieven. De „Res.bode" verneemt in aansluiting op wat bekend is, dat do periodieke ver hoogingen voor 1924 vooralsnog wel zul len worden toegekend, dat de minister van financiën last gegeven heeft alle extra rangsveriioogingen, die gepaard zouden gaan met buitengewone traktcmcntsvcr- hooging te schrappen. Gebroken zal ook worden met bet sy steem der automatische promoties, zonder dat er een vacature is of verandering van werkkring een promotie wcnschelijk maakt. Aan den toestand, die aan verschillende departementen bestaat, dat hoofdcommie zen met salarissen van f 5000 en meer den dag doorbrengen met eenvoudig agendee- ringswerk, een werk, dat zij als schrijver op jaarloon ook reeds deden, zal een eind worden gemaakt. De Vlootwet. Mededeelingen van d regeoring in comité-generaal Naar de „Tel." verneemt, doet in parle mentaire kringen het gerucht do ronde, dat de regeering, alvorens tot de behandeling der Vlootwet in openbare zitting overge gaan wordt, aan de Tweede Kamer ii co mité-generaal mededeeling zal doen van de motiev.en, die haar o~) een onverwijlde be handeling van de Vlootwet doen prijs- s Lellen. Voorlichting. Naar wij vernemen zullen vanwege' de anti-rev. partij drie miJiioen strooibiljetten in het land worden verspreid, waarin de Vlootwet wordt verdedigd. Vragen van cen Kamerlid. De heer Kersen heeft tot den Minister van Waterstaat de volgende vragen ga- richt. Is het U.E. hekend, dat een ambtenaar ten postkantore te Ierseke bezoekers van dit kantoor aan het loket het anti-Vloot- wet-adres ter teekening aanbood Acht U.E. dergelijk optreden van een ambtenaar in Rijksdienst toelaatbaar? „Do Standaard" bericht: Te Beilen heeft eon der jongste Zonda gen ds. H. van don Prot.bond oen preek gehouden, waarin scherpe uitdrukkingen tegen do Vlootwet voorkwamen, die van dien aard waren, dat de burgemeester tij dens de godsdienstoefening als protest het -w^trroPrimv heeft verlaten. Do RijkRcInssiricatie-Göfnhiissle. De „N. R. Crt." bericht, dat de Miuio- ter van Birmenlandsche Zaken do Rijks- classificatie-commissie heeft ontbonden. Bestuursvergadering Algemesne Bond van R.-K. Rijkskieskringorganisaties. Daar in het Communiqué van Dinsdag onder no. 2 der hoofdpunten, waartoe dc bestuursvergadering van den Algemeenen Bond was gekomen, een misstelling is ge slopen, drukken wij die passage ver beterd nogmaals af: 2. De vergadering was van mocning, dat dit advies niet zou moeten worden ge geven door 'n verkiezingsraad als voorge steld in het rapport der Commissie-Barge, doch idoor bet fondsbestuur, gehoord de daarvoor in aanmerking komende perso nen en vereenigingen en na verder in ver gadering overleg to hebben gepleegd met een nader te bepalen afgevaardigden van de Rijkskieskringorganisaties. J. J. F. van Zeyl. Van alle zijden is den heer Van Zeyl, den bekwamen redacteur van „Zelandia", Zon dag gebleken, hoe zijn veertigjarig jubilé als journalist werd meegevierd. Den ridderslag in de orde van Oraifje- Na-ssa-u, hem verleend, heeft hij ten volle verdiend, en talloozen verheugen zich over deze erkenning van zijn mooi werk gedu rende veertig jaar. Pensioenwet en Waterschappen. Ged. Staten der provincie Zuid-Holland heeft een circulaire gericht aan dé bestu ren van polders en waterschappen in die provincie, betreffende de uitvoering van de Pensioenwet 1922. In deze circulaire wordt medegedeeld, dat het bestuur van den Zuid-Hollandschen Waterschapsbond het coUege verzocht had zijn gevoelen te doen kennen omtrent de vraag, of het voor een waterschap geoorloofd, is te besluiten tot toekenning aan een ambtenaar van ccn pensioen boven dat, waarop de Pensioenwet hem recht geeft of wel een overeenkomst aan to gaan met een zijner ambtenaren, waarbij deze zich verbindt, af te zien van het inkoopen voor pensioen van zijn dienst- jaron, voor 1 Juli 1922, terwijl het water schap daartegenover de. verplichting op zich neemt, dien ambtenaar na zijn ontslag een pensioen uit dc waterschapskas uit te kee- ren'. Ged. Staten hebben zioh van meetaf bij de beoordeeling van dergelijke besluiten van waterschapsbesturen op 'het standpunt geplaatst, dat het aan dezo besturen niet geoorloofd is, cm met ambtenaren, die on der de werking van genoemde wet vallen, met terzijdestelling van dc wettelijke bepa lingen, voor een bepaald geval een pensioen regeling nevens de wettelijke to treffen en dat een besluit van zoodanige strekking gea,cht meet worden to zijn in strijd met do wet en derhalve, ingevolge art. 22 van de Waterstaatwet 1900 eventueel voor vernietiging in aanmerking komt. De Mi nister van Financiën heeft, desgevraagd, medegedeeld zich met de zienswijze van 1 Ged. Staten to vcreenigen. MET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een kabinetscrisis in Duitschland. Stresemann heeft het ontslag van het kabinet aan president Ebert aangeboden. In het Roergebied is het Fransche muntstelsel ingevoerd. Gouverneur Walton van den Siaat Oklahoma verlies! den strijd tegen de Ku Klux Klan. BINNENLAND. Te beginnen met vandaag zullen tot nader aankondiging geen stortingen voor den post-cheque en giro-dienst meer wor den aancanomen. Met ingang van 1 Januari zuiicn aile gehuwde ambtenaressen ontslagen wor den. LEIDEN. Huldiging van prof. dr. Barge. De viering van 3 October is goed ge slaagd. Een voorioopig comité ter herdenking van den 350ste verjaardag van Lcidens Ontzet in 1924. OMGEVING. Overleden is de ZeerEerw. Heer Pastoor J. P. Westerhof te NocrdwijkerhoLfi. Ged. Staten verzoeken den besturen om, zoo dergelijk© regelingen tot stand mochten zijn gekomen, to bevorderen, dat de daar toe strekkende besluiten worden ingetrok ken. Invaliditeitswet en Ouderdomswet. Op 1 Sept. 1928 werden 2530 weduwen- renten en 4587 weezenrenten krachtens de Invaliditeitswet genoten, terwijl op dien auiumr~ETactrtens art. 373 dier wet, 29,782 gfjjsöneh in het genot verkeerden van een Ouderdomsrente vairej*zekering verkregen genotcr. 3252 personen een Invalianeus- rente, als bedoeld in art. 71 dier wet. Krachtens de vrijwiUige verzekering, geregeld in do Ouderdomswet 1919, waren, op vorengenoemden datum 67.088 perso nen in het genot van een als vrucht hun ner verzekering verkregen Ouderdoms rente van f3 per week. De begrooting voor Po~t, Telegrafie en Telefoon. Verschenen is de begroeiing P. T. T.- bedrijf. Hoewel de exploitatie-uitgaven met pl.m. f 11 millioen gedaald zijn, kan geen winstcijfer worden geraamd, wegens heb terugloopen der exploitatie-inkomsten. De jongste Volkstelling. Vanwege „het Centraal Bureau voor de Statistiek is weder een deel verschenen in verband met de Volkstelling op 31 De cember 1920. Op 100 personen behoorden in 1849 lot de Herv. Kerk 54.57, in 1920 was dit 41.17, de Gref. Kerk steeg van 4.01 in lo89 tot 8 33 in 1920, de Katholieken daalden van 38.15 in 1849 tot 35.61 in 192^ do Israëlieten in hetzelfde tijdperk van 1.92 tot -1.68. Tot geen kerk of tot een der niet gespecificeerde kerkgenootschappen be hoorden cr 5.36 in 1849, in 1S79 werd dit gesplitst cn waren cr op elke 100 pers. .31 zonder kerkgenootschap, in 1920 was de verhouding 7.77 per 100 zonder kerk genootschap, 5.44 per 100 behoorend lrot een kleiner genootschap. Belasting en vrij vervoer op de spoorwegen Een uitspraak. De inspectie van do directe belastingen te Utrecht verhoogt tot dusver het belast baar inkomen van een ambtenaar der Ne- derlandsclie Spoorwegen, in verband met het genot van vrij vervoer op de spoor wegen, voor een belastingaanslag in het algemeen met 2 pCt. Verschillendo ambtenaren helmen daar tegen een bezwaarschrift ingediend. Op een daarvan heeft de raad van be roep voor de directe belastingen te Utrecht dezer dagen een beslissing genomen, m welko beslissing de raad zich op hot stand punt pèaalst, dat een recht op vrij ver voer wel een zekere geldswaarde vertegen woordigt, maar dat dio geldswaarde met op een zeker vast perentage van het sala ris kan worden gesteld, zoodat elko aan slag op zichzelf, in verband met de om standigheden van het gezin, moet worden beoordeeld. In het onderhavige geval was in cien aanslag voor het genot van vrij vervoer f 79 gerekend, welk bedrag do raad van beroep op grond van zijn beslissing nu terugbracht tot f30. De gewone audiëntie van den Minister van Financiën zal op Vrijdag 5 en Vrijdag 12 dezer nie'c plaats hebben. De gewone audiëntie van den Mmiste van Justitie zal Zaterdag 6 dezer met plaats hebben. i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1