<l4e Jaargang, MAANDAG 30 J0L1 1923 No. 42IG Bte £eidóoh<i 0ou^cmt DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, jjij onze Agenten 20 cent per week 9 2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal, jïet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling- Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd lagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 4. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. SI. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfientlën SO cent per regel* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. z Kleine adverionllën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 90.50. C5G nuBWinraes* Bsesïaat aaï4 t%a?ea bladen. Gestook. Het zal ons benieuwen wie do Regee ring tot voorzitter van de Eerste Kamer wi maken, nu de heer van Voorst tot Voorst zich niet meer beschikbaar stelt. 3 Katholieke partij wint het nu toch iir slechts met ééne stem van do geza menlijke Protestantscho bondgenooten, terwijl haar meerderheid onder het dis- [rictsnstelsel in deze 7 stemmen bedroeg. Haar bij de Chris tclijk-Historischen en Anli-hevolulionairen is de wrevel zóó rroot, dat in heide takken van de Volks vertegenwoordiging do presidentszetel Joor een Kaholiek wordt bekleed, dat do veering om des vredes wille in de alitie een Protestant zou kunnen benoe- >n. Dan gaat het tusschen Idenhurg en je Vos van Steenwij k; wij hopen dat de laatste niet de gelukkige zal wezen; want dan zouden wij zijne pittige redevoerin gen missen. "Wij eindigen met de, zoo wij i, onnoodige opmerking, dat de [h'orbcckiaansche liberaal zich niet an- lers kan verklaren dan voor een Katho- voorzitter van do Eerste Kamer; ils sterkste partij van de meerderheid ïeeft zij daarop recht, en de zeer geschik- e man is voorhanden in den persoon van jn heer van Lanschot". Aldus schrijft Het (Lib.) Vader hand. j| Wat is dat 'n wei-doordacht gestook! 1| De politieke hoofdredacteur van het IrVad." is politicus genoeg, om te begrij pen, dat de regeering, als misschien |lenige overwegingen mochten pleiten voor 3me benoeming van een niet-Katholiek tot il'oorzitter van de Eerste Kamer, zich niet rampaclitig zal vastklampen aan een Ka- jolieken candidaat. En daarom maakt hij benoeming van een niet-Katholiek nu verdacht, port in de coalitie en durft erklaren o, droeve moed! dat een beraal per sé een Katholiek als Voorzit- Wij, Katholieken, zijn zoo gewoon ge- lan uitstooting van liberale zijde, at wij dat naar voren schuiven door die- elfdo zijde verdacht vindenEn 't is ok inderdaad niet te vertrouwen, zooals eder, die het bovenstaande citaat goed eest, wel zal willen toegeven. BUITENLAND s bezetting van het Roergebied De intergeallieerde onderhandelingen. Toenemende mooilijk- heden tusschen Frank- r ij k en België. Tot dusver bedoelden alle officieuze loranienlaren om het bestaan van Fransch -Belgischo mecningsverschillen te looche- Zij verklaarden eenvoudig het be- iluit van Brussel om Londen afzonderlijk e antwoorden evenals de stappen van den Belgischen gezant te Parijs om wijzigin gen te verkrijgen in den tekst van het ransche antwoord uit het verschil van aratter der beide volken en zelfs uit ge voelens van eigenliefde. Thans echter ko nen do verschillen duidelijker tot uiting 'tt het wordt onmogelijk de ontevreden- leid te verbloemen, welke daardoor hier evrekt wordt. De „Eclaire" spreekt reeds ?et woord „oneenigheid" uit. Het blad fOnstateert het bestaan van oneenigheid betreurt, dat dit juist op het oogenblik pat, dat Duitschland op het- punt staat "e capituleeren en de onzinnige politiek ■an Curzon de Engelsche openbare mee- verontrust. De Matin" verzoekt of- jicicus de Belgen zich kalm te houden, 'a-tr niemand te Parijs hun meeningsvrij- 'sü aan banden wil leggen; het blad er- :ent hun recht andere methoden toe te jassen, mits maar hun politiek gelijk m aan die van Frankrijk. De „Matin" jóc&i hieraan toe, dat de Fransche regee- niet beweert het monopolie te bezit- van inzicht in alle financieele kwes- 3 en gaarne toegeeft, dat de Brussel- Mo zakenlieden hun eigen inzichten heb- rn. Ook de „Echo do Paris" spreekt ge- plslellende woorden aangaande de Bel- ische houding, maar waarschuwt Enge rd. dat het de grootste fout zou begaan, Mien het Gurzon toestaat voor langen F toenadering en samenwerking tus- jSlien Frankrijk en Engeland onmogelijk ®akon; want, indien hij den toestand P Europa nog ingewikkelder maakt door n Etigelsch-Fransch geschil zal hij de varenvoor Europa vermeerderen en ^hkrijk de pacificatie van het nieuwe Ufopa nog moeilijker maken. De antwoorden heden verwacht. Zaterdag heeft op het Belgische minig- A** Financiën 'n kabinetsraad plaats lip. rn<?nc^er. voorzitterschap van den prc- ■theimis, ter hestudeerlng van het ontwerp-antwoord, dat de Fransche regee ring aan de Engelsche re-geering zal doen toekomen. Het betrof het antwoord op het hegeleidend schrijven, dat Baldwin en lord Curzon aan de regeeringen van Frank rijk en België hadden toegezonden, zoo mede het Engelsche ontwerp-antwoord aan Duitschland. Poincaré had den tekst van zijn ant woord ter kennis gebracht van de Belgi sche regeering, evenals deze de Fransche regeering van haar antwoord op de hoog- te zal stellen. De Belgische regeering wanhoopt niet aan het verkrijgen van een accoord tus schen de geallieerden en aan de mogelijk heid een collectief antwoord aan Duitsch land te zenden en zij zal geen enkele po ging achterwege laten om de verschillende zienswijzen mot elkaar to vereenigen. Do kabinetsraad heeft de strekking van het Belgische antwoord aan Baldwin goedgekeurd. Het zal begin dezer week naar Londen worden verzonden, aange zien de regeering het uit hoffelijkheids overwegingen noodig acht, dat het aan Baldwin wordt toegezonden, vóórdat het Lagerhuis Vrijdag a.s. op reces gaat. Theunis en Jaspar hopen, dat de afzon derlijke antwoorden van Parijs en Brus sel het mogelijk zullen maken de ondorhan delingen tusschen Parijs, Brussel en Lon den te hervatten. Het station HervestDorsten bezet. De Belgen hebben thans ook het station HervestDorsten bezet. Daarmedo con troleeren de Belgen de sneltreinverbinding Noderlan dAI u n s t e rB e r- 1 ij n. Duitschland. DE GEVREESDE ANTI-FASCISTEN DAG Zonder onlusten af geloopea. Zooals het „BerlinerTageblatt" Zater dagavond filosofisch voorspelde: „Een aan gekondigde revolutie breekt gewoonlijk niet uit", is het ook uitgekomen; het „Ber- Kr until-u-ugeoroKen. Te Berlijn werden verschillende com munistische vergaderingen gehouden, waarin echter over het algemeen slechts sprekers van den tweeden of derden rang optraden. Wat zij zeiden was hetzelfde wat in- de proclamaties van de laatste da gen werd gezegd en slechts er op berekend een hoera-stemming te verwekken door de woorden: „dictatuur van het proletariaat" en „Sovjet-Rusland" hetgeen natuurlijk gelukte. Na het uiteengaan der vergaderingen vormden zich grootere of kleinere op tochten, welke onderweg soms wel even in botsing met voorbijgangers kwamen, maar toch gemakkelijk door de politie werden ontbonden. Alleen in het Noorden der stad vormde zich een iets grpotere stoet, naar schatting uit ongeveer 7000 personen be staande, die weigerden aan hel bevel van de politie, uiteen te gaan, te voldoen. Even dreigde er iets.Toen, plotseling, viel er een schot. Men weet nóg niet, door wien het gelost werd. Nog enkele oogenhlikken en de menigte was verspreid en de straat leeg, zonder dat het tot bloedvergieten was gekomen. Incident te Potsdam. Eon tweede, ernstiger incident wordt uit Neuruppin, niet ver van Potsdam, ge meld. Dit geval staat echter niet in direct verhand met de demonstraties van gis teren. Het viel overigens Zaterdag voor. Reeds Vrijdag was er onrust over de duurte en schaarschte van levensmiddelen welke leiddo tot het plunderen van en kele winkels. Zaterdag herhaalden zich de baldadigheden en de politie moest as sistentie vragen uit Potsdam, welke wel dra ter plaatse was. Des avonds ging de opgewonden menschenmassa er toe over een hotel te bestormen en even later haal den eenige personen een handelaar in kof fie en diens vrouw uit hun woning. Op enkele plaatsen ontstonden schermutse lingen en de politie moest ten slotte van de vuurwapenen gebruik maken met het gevolg dat er 2 personen gedood en 7 go- wond werden. Zondag was het te Neuruppin rustig. De politieversterking bleef voorloopig nog ten einde tegen herhalingen te waken. Volgen3 de in den loop van den Zondag uit het binnenland ontvangen berichten, is do dag overal kalm verloopen. De ver gaderingen werden over het algemeen slecht bezocht. In Leipzig en Dresden heb hen zich wel kleine demonstraties ge vormd, doch deze gingen ook weer rustig uiteen. Do politie blijft echter overal nog paraat. Uit het overige land. Betreffende de betoogingen verneemt men nog, dat ook in het Ruhrgebied de scherpe verbodsbepalingen haar uitwer king niet hebben gemist. Slechts in Hagen kwam het tot botsingen met de Schupo, zonder dat ernstige tooneelen voorvielen. Te Keulen vormden zich in den namid dag vrij grooto volksverzamelingen, welke echter gemakkelijk en zonder incidenten door Duitsche en Hollandscho politie wer den verstrooid, De vrees, welke men in Hamburg koes terde, bleek ongegrond, te zijn, hoewel in deze stad voor heden opnieuw demonstra ties zijn aangekondigd. Te Danzig verzamelden zich aan den rand van de stad eenige groepen commu nisten, meest jeugdige personen, die op last van de politie, spoedig weer uiteen gingen. Te Breslau werden de vergaderingen in zalen gehouden en de afloop was zeer kalm. Te Leipzig hadden openlucht-vergade ringen plaats onder leiding van de com munistische Arbeiterwchr. Het vergader- terrein was door communistische orde bewaarders afgezet en slechts toeganke lijk tegen een entree-bewijs, dat Mk 200 kostte. Er kwamen circa 15.000 menschen hijeen. Bij het einde dor meeting vormde men een optocht, die onder geleide van de „Arbeiterwehr" zeer rustig door de straten trok. In dezen optocht stelden zich ook de communistische Hundert- schaften op. Recht s-r adicalen te Keulen gearresteerd. Naar de socialistische „Rheinischo Zei- tung" meldt, hebben te Keulen talrijke ar restaties van rechts-radicalen plaats ge vonden. Tot Zaterdagmiddag waren meer dan 20 personen gearresteerd. Verdere ar restaties op grocte schaal zijn te wachten. Talrijke huiszoekingen bij de gearresteer den, die allen tot verboden rechts-radicale organisaties behooren en voor een deel studenten zijn aan de universiteit te Keu len, brachten groofe hoeveelheden dyna miet voor den dag. Een hoeveelheid van 250 kilo is in beslag genomen. Zelfs voetbalwedstrijden verboden. In verhand met het verbod,jvnm mi nisiet. Severing tot het ho'Uue op Zaterdag aan- ;,-lcünja tusschen Kiel en Stettin verboden! Ook de wedstrijden, welke Zondag zouden plaats vinden, zijn door den Oberpresident verboden. Communistische leiders te Bremen gearresteerd. Zaterdagochtend zijn verscheidene lei ders van de plaatselijke communistische partij van Bremen wegens hoogverraad ge arresteerd. Het is overigens rustig in stad en omgeving. De levensimiddelenvoorziening van Berlijn De besprekingen met de regeering. De moeilijke toestand op de levensmid delenmarkt te Berlijn heeft, gelijk gemeld, het gemeentebestuur van Berlijn er toe ge bracht zich tot de rijksregeering te wen den, om hulp te verzoeken. De burgemces- ter heeft zich daarom met den rijkskan selier in verbinding gesteld en het eerste gevolg hiervan is geweest, dat Zaterdag op het rijksministerie voor de voedselvoor ziening een conferentie heeft plaats gehad, waarbij de burgemeester, de gemeente secretaris en twee gemeenteraadsleden te genwoordig waren. Naar meegedeeld wordt, heelt de zorg wekkende toestand den minister voor de voedselvoorziening reeds vroeger aanlei ding gegeven een reeks maatregelen te treffen om verlichting in den nood: te brengen. Zoo heeft hij zich tot de land bouworganisaties gewend en van deze do verzekering ontvangen, dat de graanvoor raden, die nog in handen van de boeren zijn, zoo spoedig mogelijk op de markt zullen worden gebracht. Daardoor kunnen de moeilijkheden, die zich op hot oogen- hlik voor den invoer voordoen, voor een ge deelte ondervangen worden. Verder is bij de rijksbank doorgezet, dat deze op grootere schaal buitenlandsche betalingsmiddelen zal stellen. In verband met de bijzondere toestanden in het bezette gebied, zal het noodig zijn dit in do eerste plaats te helpen. Ook voor de vetvoorziening zijn bijzon dere maatregelen getroffen. Graan voor Jorood op broodkaarten is voldoende voor handen. De aankoopen van graan in het buitenland geschieden overeenkomstig het program. Ook is de toestand eenigszins gunstiger dan algemeen wordt voorgesteld. Wat den toestand te Berlijn zelf be treft, was de aanvoer Zaterdag iets beter. Vele handelaars, die gedwongen waren hun prijzen te verhoogen ten einde zelf nieuwe voorraden te kunnen inslaan, hadden van uitstallen afgezien, daar zij voor botsingen met hun klanten bevreesd waren. De po litie heeft thans opdracht ontvangen in voldoende mate bescherming te verleenen, hij het transport en hot vervoer door de stad, van levensmiddelen, zoodat men hoopt, dat ook door dozen maatregel de aanvoer zal toenemen. Griekenland. Geen revolutie. Uit Atheno wordt geseind: Alle geruch ten over z.g.n. incidenten in Griekenland l zijn yan eiken grond ontbloot. Amerika. Een botsing met het schip van president Harding. Geen persoonlijke ongelukken. Het transportschip „Henderson", dat president Harding en zijn reisgezelschap aan boord had. heeft den torpedojager „Zeilin" in de Puget Sound geramd. De „Zeilin" kreeg een zwaar .lek in den ach tersteven. Dee botsing had juist plaats toon de „Henderson" bij zwaren mist de Puget Sound binnenvoer. Het schip werd niet be schadigd en zal zijn reis naar Seattle her vatten. De heide machinekamers van de „Zeilin" waren ondergeloopen; alle opva renden werden echter veilig van boord HET WOOKH&&8SSTE HflEUWS. BUITENLAND. Toenemende oneenigheid tusschen Frankrijk en Belgis. De anti-fascistendag in P-^^-hland kalm vcrloopsn. Een complot tegen president Harding Mijnnasontploffing in Yorkshire. BINNENLAND. De stopzetting der haringvisschcrij. De aanhouding van een rijksbouwmees ter (Gemengde Berichten). Complot tegen Harding ontdekt. Twee Russen gearresteerd. Uit Londen wordt aan de bladen alhier gemold, dat volgens een telegram uit Chicago, de chef van den geheimen dienst bij het departement van Justitie ver klaard heeft, dat er een complot was op touw gezet met het doel, president Harding tijdens zijn reis in Alaska en West-Canada te vermoorden. Twee Russische anarchis ten, die nauwkeurig werden bewaakt, zou den door een geheime organisatie zijn aan gewezen, do misdaad te volvoeren. üssïitesBl» i§ee*icS3t@8B TREINBOTSING IN QUEBEC. Vier personen gedood. Op den Transcontinentalen spoorweg, is te Picard; in de provincie Quebec, een personentrein in botsing gekomen met een goederentrein. Vier spoorwegbeamb ten werden gedood, terwi jl zeven - passa giers werden gewond. EEN MIJNRAMP TE YORKSHIRE. 28 arbeiders omgekomen. for k shTr e) 7 mrem, i d- een hevige m ij n g a so n ij) x fing plaats gehad, waarbij waarschijnlijk acht en twin tig mijnwerkers den dood heb ben gevonden. Onmiddellijk uitgezonden reddingsbri gades zijn niet in staat de plaats van de ontploffing te bereiken, daar de gangen er naar toe versperd zijn. Algemeene verslagenheid heerscht on der de bevolking van Yorkshire. Eenige weken geleden ontstond in de mijn, welke toebehoort aan de Maltby Main mijnbouwmaatschappij brand in een der gangen. Deze brand nam zooda nige afmetingen aan, dat de directie het in verhand met het gevaar voor ontplof fingen raadzaam vond, het werk tijdelijk stop te zetten. De tweeduizend arbeiders, in dienst van deze maatschappij, konden dientengevolge deze week niet in de mijn werkzaam zijn. Slechts 120 man, heiast met het blus- schen van den brand, waren eergisteren in de mijn bezig, toen er een hevige ont ploffing plaats vond. Deze werd blijk baar veroorzaakt door een opeenhooping van gassen nabij de plek van den brand. De meeste van de onder den grond wer kende arbeiders bevonden zich op veilige plaatsen en kwamen er derhalve onge deerd af, maar 28 van hen werden door de ontploffing overvallen en van hun ka meraden afgesneden door een reusachti ge lawine van steenen, steenkool en puin, waardoor de mijngang ter plaatse ge heel werd versperd. De ontploffing was zoo hevig, dat zij over een grooten afstand werd gehoord. De mijnwexkersgezinnen, die maar al le goed weten, wat een ontploffing in een steenkolenmijn beteekent, snelden onmid dellijk naar de plaats des onheils. De ar beiders, die het leven er hadden afge bracht, lieten zich snel naar hoven hij- schen. Zes van hen waren door het mijn- gas min of meer bedwelmd geraakt, maar gelukkig herstelden zij spoedig. De mededeeling, dat 28 arbei ders waren ingesloten, bracht groote verslagenheid onder de vrouwen en kinderen te weeg. Vreeselijkë tooneelen speelden zich af. Do directie organiseerde onverwijld een reddingsbrigade waarvoor zich talrij ke mijnwerkers, in edelen wedijver, vrij-, willig aanboden. Het gemeenschapsgevoel van deze on- der den grond steeds aan' groote gevaren blootgestelde mannen, ontplooide zich op aandoenlijke wijze. Ofschoon elke mijnwerker weet, dat er groot gevaar aan verbonden is, onmid dellijk na.een ontploffing het reddings werk ter hand te nemen, daalde spoedig een aantal in de mijn af, teneinde te trachten de 28 achtergebleven arbeiders in veiligheid te brengen. De directeur van de mijn leidde persoonlijk het reddings werk. Do mare van do ramp verspreidde zicli als een loopend vuurtje. Herbert Smith, de voorzitter van de Nationale Federatie van Mijnwerkers ,die in Yorkshire woont, kwam eveneens spoedig per auto op het tooneel van de ramp aan. Hij bood aan, persoonlijk een reddingsbriga de te leiden. Ook kwamen andere mijn-i werkers uit omliggende plaatsen zich voor hulp aanmelden. Doch hoeveel \rijwilligers zich ook voor het reddingswerk aanboden, het bleek alras, dat het zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk, zou zijn de ingesloten; arbeiders te bereiken, in verband met de gevaarlijke gassen, welke nog overal de mijn hingen. Toen de eerste redding: brigade een poging deed, werd zij, ten gevolge van de sterke gassen, gedwonger* onverwijld terug te keeren. Slechts één lijk werd door haar geborgen, namelijk dat van een 35-jarig werkman, hetwelk in een der mijngangen werd gevonden. Groot was de verslagenheid, toen do doode boven werd gebracht. Van de jam merende vrouwen en kinderen maakt© zich, niet ten onrechte, de vrees meester, dat ook de overige mijnwerkers zoude' zijn omgekomen. T a 1 r ij k e r e d d i n g s b i g a d e'. daalden nog in de mijn af, doch de gevaarlijke gassen bele m- m er den alle reddingpogingen, te dennen viei aan' r,;^ puin, teneinde de achtergeblevenen to kunnen bereiken. Tot in het holst van den nacht werden, de reddingpogingen voortgezet, maar hoe-» veel toewijding de redders ook betoonden, zij slaagden er niet in cenig resultaat to bereiken. Enkele reddingsbrigades bleven urenlang onder den grond, om ten slotto weder onverrichter zake te moeten terug-i keeren. Ieder oogenblik nam het vërmoe-t den toe, dat alle 27 nog vermiste arbei ders zouden zijn omgekomen. Den geheelon nacht bleef een talrijke menigte rondom de mijn verzameld. Vreeselijke verhalen worden gemeld omtrent hartvew scheurende tooneelen, welke ke zich daar afspeelden. Zondagavond heeft de directie liet noo-« dig geoordeeld, den gang, waar de ont* ploffing plaats vond, te doen dichtstop pen, teneinde het overige gedeelte van do mijn voor ondergang to bewaren. Blijkbaar moet dus alle hoop op redding van de 27 ingeslo-i ten mijnwerkers worden opge geven. Nog een mijnramp. Naar gemeld wordt heeft ook in Schots land Zaterdag een noodlottig- mijnonge-* val palats gevonden. Twaalf man waren aan het werk op do mijn Garsliore nabij Kilsyth voor het openen van een nieuwe schacht, toen er een hevige ontploffing plaats vond, waar- doór één van hen werd gedood. Do overigen liepen allen min of meer ernstige verwondingen op. Hei aangehouden Nederlandsehc schip vrijgelaten. Uit San Sebastiaan wordt gemeld, dat de Spaansche regeering order heeft gegeven tot vrijlating van het Nederlandsche han delsvaartuig, dat eenige dagen geleden door de Spaansche kanonneerboot Lauria bij de kust van Alhucemas was aangehouden omdat men meende te doen te hebben met eensmokkelschip Het vrijgelaten vaartuig heeft daarna' koers gekozen naar Rotterdam. BIMHEBgLAliaP Unie van R. K. Studenienveresnigingerl 1923. Dagelijksch Bestuur: F. Janssens, prae- ses; W. Thunnissen, quaestor; Prof. P. Groenen, moderator, Seminarie, Warmond Dr. Gerard Brom, secretaris; Mr. C. Prin sen, secretaris, Berg en Dalscheweg 102, Nijmegen, Tel. 634. Abituriënten, die over plaatselijke vef- eenigingen of onderafdeelingen, studiebe- langen, kamerhuur enz. ingelicht willen' worden, kunnen zich richten tot een van de voor iedere universiteit opgegeven, adrea sen. Sterk aanbevolen wordt dc dociacnnng

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1