DONDERDAG 26 JULI 1923 No. 4207 e £cicbdxe Scu^arit eABONNEMENTSPFilJSbedraagt bij vooruitbetaling oor Leiden Ï9 cent per week fl2»50 per kwartaal, ij onze Agenten 20 cent per weck 2.Q0 per kwartaal, ranco per post i 2.95 per kwartaal, [et Geïllustreerd Zondagsblad is voer do Abonné'a 'ver- rijfbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- itbètaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN tel; INT. 935 GIRONUMMER 103003 P0ST3U3 No. iL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewono advortontiën 30 csnt per rdgek Voor Ingezonden Medédeelingen wordt het S dubbele van het tarief berekend. z Kleine advertentfiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur. en ver huur, koop en verkoop f Ó.SG. n sj mme ff* toestaat uit twee laden. FEUILLETON iMorgen beginnen wij in ons blad een ieuwo feuilleton, een boeiend romantisch rliaal: „De Koninklijke Koopman". Wij maken er dé lezers opmerkzaam op, tt de feuilleton: „De Bruid van het ruis" alleen 's Zaterdags wordt ge- laatst, in het 3de blad. BUSTEfilLAÜiS e bezetting van liet Roergebied let onfwerp-antwoord aan Duitschland. 'Italiaanse h-D u i t s c h e onderhandelingen? De bladen gaan voort zich in vage be zegelingen te verdiepen over den inhoud Engelsche nota," zonder er echter iets euws over te kunnen zeggen. Volgens* de Voss." zou Poincaré aan journalisten," ie hem om inlichtingen vroegen, geant- oord hebben nog maar een maandje te ichten. Uit Rome verneemt hetzelfde blad, dat antwoordnota, oen document van bui- /i ngewone draagwijdte is, vooral ook g oor den toon, waarin het gesteld is. Het - ju de uiterste hoffelijkheid tegenover Bnkrijk aan den onverzettelij ken wil iren ditmaal het Euröpeesche vraagstuk t een definitieve oplossing te brengen, et komt Mussolini's verlangen in zoover- tegemoet, dat het de schuldenkwestie El ast aan de herstelkwestie koppelt, ter ijl het den geallieerden verzoekt con- ete voorstellen in te dienen ter vereffe van de hangende geschillen. Italië u zeer spoedig aan Londen 'n antwoord Is Idienen maar 't plan hebben met Ber- 3e n afzonderlijk te onderhandelen. He! lijdelijk verzet. correspondent van de „Daily Tel." hii Dusseldorf zegt, dat men den waren and van zaken in het Rijnland en aan Ruhr verkeerd begrijpt, wanneer men, r-enals zoovele Duitschers, beweert, dat nassieve tegenstand nog even krachtig lis in het Began. Indien de bezetting nog drie maanden lurt, gelijk de Fransche minister Letroc- ïer gisteren in een gesprek met den cor- "ïnt in uitzicht stelde, dan is het jgrijpelijk, dat de passieve tegenstand jozeer verzwakt wordt, dat het woord jn oorspronkelijken zin zal hebben ver ren. De arbeiders beginnen den einde- ozen strijd moede te worden. Zij begin- en te vreezen voor hun lot,-wanneer geen rgelijk tot stand komt. Geleden wordt er ihter niet veel en zij, die hun uitkeering 'ijgen en niet werken, spreken er steeds in tot het einde toe vol te houden. Een andere factor is de financieele toe- and. Wanneer de Ruhrhilfe is uitgeput n de werklooze arbeiders aan honger en ju zullen blootstaan, zal het uiterst moei- jk zijn den geest van verzet levendig te >uden. Er zijn steeds meer teekenen, dat, wat J handhaving van wet en orde aangaat, ie Duilsche autoriteiten bereid zijn met bezetting samen te werken. In vele Mdsen is thans de politie volkomen ge- ganiseerd op de door Frankrijk gestel- voorwaarden. Toen te Gelsenkirchen ij e ruiten van een Fransch bierhuis wer- g en verbrijzeld, werd de dader door poli- e gearresteerd en aan de Fransch en gen- armerie uitgeleverd. In dezelfde stad vie- a incidenten tusschen de politie en Duit he inwoners voor en de politie stelde p Pranschen commandant van het ge.- airde in kennis. Zij arresteerde ook twee ïrsonen, die sabotage aan de spoorlijn 00Sflon te plegen en leverde hen over n de Pranschen. Ook te Heme, Reckling usen en Bochum is de politie weer in notie, Ps verk&ershelemmcnngen. Be in tergeallieerde Rijnlandcommissie ibliceert een bekendmaking, volgens wel vanaf 27 Juli nieuwe passen zullen ffden afgegeven en de vroegere passen ;er hun geldigheid zullen herkrijgen, r ^Gze verordening valt op te maken, de afsluiting van de Rijnbruggen voor verkeer na afloop van een termijn van dagen zal worden opgeheven. Ook aan gemeentebestuur van Ludwigshafen medegedceld, dat de aldaar gevcs- e yertegenwoordigers van de Rijnland- r, ®lssie de opheffing van de afsluiting ruggen tegen Donderdagnacht ver achten. S®0 t verkeersverbod te a u n h e i m opgeheven. Iiïdr!lacht om 12 uur z°u te Mann- Lf( pi verkeersverbod tusschen het be- fid 811 ouBezette gebied van Duitsch een einde nemen. De Intergeallieer- èrepi.1! c.01nm^ssie beeft, een dien- ^oinstige mededeeling aan de be voegde autoriteiten te Ludwigshafen doen geworden. zich in ongunstigen zin uitlaat over de door deze commissis uitgevaardigde ver- 1 ordeningen. Strafbaar h niet alleen liet zich in on gunstigen zin uitlaten in het openbaar, in do pers, geschrift of vergadering, doch ook in gewone gesprekken. Voort3 wordt degene, die zijne mèdewer king -verleent bij de verdeeling van geld middelen of giften in natura, .teneinde -zoo doende l^et lijdelijk verzet te bevorderen, eveneens- met straf bedreigd. - Arrestatie van» een* „Obsrrëgierungsrat". De" Traögcltëll hebben d^ii rungsrat"'Stachler te Speyer (Pfalz) ge arresteerd en hem' te Landau gevangen gezet, omdat hijgeweigerd had, geyolg te geven aan- den Fransch^n eisch om Fran sche patrouilles ter/bescherming van'den spo.orweg te :deén"begeleiden door Buitschö i politie. Na de uitwijzing Van den „Rcgie- rungsprasident" was Stachler als leider yan de regéering.in de Pfalz opgetreden, zoodat deze regeering thans zonder" chef is. De conferentie te Lausanne. Het vertrek der Delegaties. De Britsche delegatie is in den loop van Dinsdagavond vertrokken. De 'andere de legaties vertrokken gisjeren, behalve de' Turksche, die eerst de onderhandelingen met den.. Amerikaanschen gedelegeerden zal beëindigen. De ondérteekening van den vrede i3 in den avond plechtig door alle kerken, die de klokken duidden, gevierd. „De overwinning der Turken" „De overwinning der Turken", luidt het opschrift, dat de „Evening Standard" plaatst boven een hoofdartikel over den Dinsdag te Lausanne geteekenden vrede. „Het verdrag van Lausanne", betoogt het blad, „heeft één verdienste en weL clëze, har het een eind maakt aan een oor logstoestand tusschen Turkije en Engeland die bijna negen jaren lang bestaan heeft. Maar overigens vertegenwoordigt het de meest verbazingwekkende capitulatie van het christendom en den merkwaardigen triomf van de' Mohammedaansche macht. Wij hebben afgezien van de capitula te betreen beteekent, dat Britsche bur gers, die Turkije bezö&STên, ZTJ& <5V6Tgere-- verd aan de genade der Turksche recht banken. Wij hebben Turkije volledige vrij heid van tarieven gegeven. Wij hebben alle aanspraken laten varen, om de Arme niërs en andere christen-onderdanen van Turkije te beschermen. Turkije komt uit den strijd mot een niet noemenswaardige schuld en geen herstel verplichtingen. Het herkrijgt zijn grond gebied in Europa tot aan de Maritza-linie en geheel Klein-'Azië. Wel -heeft het zijn Arabische landen verloren, die een bron van zwakte en een financieele put waren, maar overigens is het bijna sterker dan het vóór den oorlog was. Al zijn verplich tingen zijn uitgewischt en het is van elke vreemde voogdij bevrijd. „De schuld van dit alles", zegt het blad, „treft hen, die het verdrag van Sèvres heb ben opgesteld, zonder er zorg voor te dra gen, dat het slachtoffer behoorlijk was vastgebonden en gechloroformeerd bijde operatie. De geallieerden versloegen Turkije na'n oorlog vol opofferingen. Zij verzuimden hun overwinning effectief te maken en toen de gevolgen van dit verzuim zich deden gelden in de herleving van het Turksche nationalisme te Angora, poogden zij de fout te herstellen door een mandaat aan Griekenland te geven. De Turken versloegen Griekenland en door Griekenland de geallieerden" Duitschland. Het demonstratie-verbod. a De toestand minder gespannen. De Duitsche bladen zijn over het alge meen zeer ingenomen met het verbod, in den loop van den zomer openluchtmee tings, optochten en andere demonstraties to houden. Het verbod heeft een beduiden de ontspanning teweeg gebracht in een at mosfeer, die met bange voorgevoelens overladen was. Het „Acht Uhr Abendblatt" is van mee ning, dat hét zonder deze tusschenkomst op Zondag a.s. onherroepelijk tot zwaar bloedvergieten zou gekomen zijn tusschen de communisten en de rechts-radicalen. De economischs noodtoestand. Ernstige toestanden op de Berlijnsche levens middelenmarkt. Voor Mannheim en Ludwigshafen zou de openstelling der Rijnbrug hedenochtend om vijf uur plaats hebben. Nieuwe maatregelen tegen het verzet. Door de iatergeallieerde Rijnlandcom missie is een nieuwe verordening uitge vaardigd, waarbij met hooge geldboete en gevangenisstraf bedreigd wordt, bij, die Naar het schijnt, kan de Berlijnsche politie den toestand op de Groot-Berlijn- sche levensmiddelenmarkt niet meer be- heerschen. De woekerpolitie, die vooral do laatste maanden heeft getracht alle ongeregeld heden op de markt te voorkomen, ziet bij de heerschende verwarring ten aanzien van de prijzen bijna g^en kans meer om haar gezag te doen gelden. De prijzen der voornaamste levensmid delen, zooals aardappelen, eieren, boter, 'enz. worden op de weekmarkt twee- of jurismaal per dag verhoogd. Dagelijks heb ben heftige' geschillen iGsscïIèh net publiek en de verkoopers plaats. Daarbij komt, dat de invoer van groenten en aardappe len de' laatste dagen sterk is afgenomen, doch men hoopt dat oVer een paar weken de aanvoer van nieuwe aardappelen zal toenerpen. Do markt te Stuttgart geboycot. Do Wurtembergsche Boerenbond hoeft de boycot over de Stut tgar Ier markt afge kondigd, daar de woekerpolitie den laat- sten tijd meermalen in verband met te hooge prijzen is opgetreden en de artike len voor redelijke prijzen heeft verkocht. De invoer van versche groenten en an dere tuinbouwproducten is dientengevol ge sedert Dinsdag uiterst gering en bereik te gisteren nauwelijks een vierde gedeelte der gewone hoeveelheden. De verbittering onder de bevolking is zeer groot. Een Fransche geheime koerier gearresteerd. Tusschen Arnsburg en Freudenberg is in den Berlijnschen D-trein bij de pas- controle een geheim koerier van de Fran sche ambassade te Berlijn, die teyens spionnagedienst verrichtte; door de Duit sche politie gearresteerd. Over den moord op den advocaat Haas wordt nog uit Frankfort gemeld, dat tot dusver in hot geheel 17 personen zijn ge arresteerd. De oude vader van den ver moorde heeft hij de mishandeling eenige ribben gebroken. De dood van zijn zoon is hem tot dusver nog niet Frankrijk. De oneenigheid onder de Fransche Communisten. Wilde tooneelen op het Congres der G. G. T. U. Op het jaarlijksch congres van de Fran sche Confederation Générale du Travail zijn, naar de Parijsche correspondent van do „Daily Telegraph" meldt, de ernstige geschillen, welke do Fransche communis ten verdeelen, duidelijk aan het lic-ht ge komen. De eenheid, welke de extremisten hoopten te bereiken,althans onder hun aan hangers, toen zij zich afscheidden van de Confédération Générale du Travail het lichaam, dat opkomt voor de autonomie der vakvereenigingen en tegen de dicta tuur van Moskou is is niet tot stand ge komen enkel en alleen door de toevoeging van het woord „unitaire", en het congres kenmerkte zich door heftige tooneelen en uitlatingen, welke niet weergegeven kun nen worden. Degenen, die zichzelf met een zekere vrijmoedigheid Moskousche syndi calisten noemden, stelden een resolutie voor, beoogende speciale commissies te benoemen, belast met de taak te trachten de Fransche vakvereenigingen te organi- seeren in overeenstemming met de denk beelden van Moskou. Maar weldra werd het duidelijk, dat de ontevredenheid mot de leiding van Moskou snel aan het toene men is, en sommige extremistische spre kers werden voortdurend op heftige wijze in de rede gevallen, niet alleen door de aanwezigen in de zaal, maar ook door de menigte huiten, welke door de geopende vensters naar de redevoeringen luisterde. Een vermakelijk incident bracht eenige opluchting, toon de situatie dreigend werd Een bestuurder maakte den concierge een standje, omdat hij personen, die er niet toe bevoegd waren, in de zaal had toege laten, waarop de beleedigdo bolsjewiek, nadat hij zijn baas voor alles was leelijk was had uitgescholden, naar zijn kamer ging en terugkeerde met een geweer en een revolver. „Nu zullen wij zien, of er nog menschen binnenkomen, die daartoe niet het recht hebben", riep hij het be stuurslid toe, en aldus gewapend vatte hij post bij de deur. Den geheelen dag was hot een tumult van je welste. Blijkbaar had men het zaak je zoo georganiseerd, dat niet meer dan zes sprekers tegelijkertijd het woord zou den voeren. Een storm van verontwaardi ging ging er in de zaal op, tpen een ge matigd afgevaardigde verklaarde, dat het buitenlandsche geld, waarmede de propa ganda wordt gesteund, bewijst, dat de or ganisatie een instrument is in do handen van Trotzki en dat zij geen onafhankelijk heid bezit. Wellicht was het meest beteekenisvolle voorval van deze aan incidenten rijke ver gadering de vijandige ontvangst, welke te beurt viel aan den secretaris, Monmous- seau, die tot dusver onbetwist de lakens in de organisatie had uitgedeeld. Toen hij op stond om te spreken, werd hij met zulk een gejoel begroet, dat hij, bleek en tril lende op zijn beenen, af moest zien van elke poging om het woord te voeren. De resolutie in zake de instelling van "bijzondere commissies werd weliswaar aangenomen, maar slechts met 58 tegen 37 stemmen. De sterkte der minderheid voor spelt niet veel goeds voor de federatie, welke naar Moskou is georiënteerd. Eeji communistisch afgevaardigde De Fransche communisten ïüaken Zien ongerust over de verdwijning van hun partijgenoot Georges Levy, die met ande ren een bezoek aan Moskou heeft gebracht Een week geleden meldde Levy zich, met stof bedekt en zonder paspoort, aan bij de brug van Kehl. Hij verzocht in Frank rijk toegelaten te worden. Dit geschied de, nadat zijn identiteit geverifieerd, was. Sindsdien heeft niemand meer iets van hem vernomen. Zijn reisgenooten vertel len, dat Levy naarmate hij de Fransche grens naderde, steeds zenuwachtiger was geworden en bet idéé fixe had opgevat, dat hij door de Fransche regeering zou worden gearresteerd. Daarom was hij al vóór Kehl uitgestapt om verder te voet te gaan. Men heeft daarom reden aan een vlaag van krankzinnigheid te geloo- ven. Rusland. De Pauselijke hulptalssie. Beperking der actie. Aangezien de oogst in Rusland goed :s, heeft de Amerikaansche stcunmissie be sloten, haar werkzaamheden te beëindigen. Naar uit Rome wordt bericht, zal de ~r(raooK;Uo- _m issio- haar - actie niet beëindi gen, maar waarschijnlijk de voedselvoor ziening voor de bevolking schorsen en zich beperken tot de hulp aan kinderen en zieken. China. Weer een Engelschman ontvoerd. Chineesche bandieten hebben wederom Oen Engelschman ontvoerd. Het slachtoffer is de voormaligs mijningenieur Weathorby, de broeder van een bekenden sportman cn geneesheer in Yorkshire. Op zijn reis van Burmah naar Peking werd hij dezer da gen nahij Likjang in het Noord-Westen van de provincie Joenan door bandieten gevangen gepomen. Omtrent zijn verblijf plaats is niets bekend. Ook ontbreken na dere bijzonderheden van de ontvoering. Zuid-Amerika. Een Brazsliaansch regiment in opstand. De „Nacion" meldt, dat het vijfde regi ment der Braziliaanscho regeeringstroepen bij Sluguayana (Uruguayana?) in opstand is gekomen, terwijl de officieren afwezig waren. Vele soldaten vluchtten: later keer den er 300 naar hun kwartieren terug, na een kort gevecht met de troepen van den staat (Piio Grande do Sul). Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit van 21 dezer zijn be noemd tot notaris binnen het arrondisse ment: a. Haarlem, ter standplaats de gemeente Haarlem, B. M. Serné, candidaat-notaris te Haarlem; D. M. Klijzing, candidaat-notaris te Haarlem; b. Utrecht, ter standplaats de gemeente Utrecht, C. J. Simons, candidaat-notaris te Utrecht. Dr. H. J. E. M. van der Velden, t Naar wij uit Nijmegen vernemen, is al daar gisternacht in het Canisius-Zieken- huis, ten gevolge eener longontsteking, waarbij zich pleuris had gevoegd, overle den de pas benoemde bibliothecaris van de op te richten bibliotheek der R.-K. Uni versiteit, do heer dr. Henri van der Vel den. Wel tragisch is dit verscheiden van den jeugdigen leeraar, die reeds vol ijver zijn taak had aangevangen ter voorberei ding van de Universiteitsboekerij. Geboren te Eindhoven in 1883, studeerde hij in de geschiedenis (en Nederlandsche Letteren) te Leiden, en promoveerde daar op proefschrift „Rodolfus Agricola" in 1911. Daarna studeerde hij gedurende een jaar te Rome aan het Historisch Instituut, en was achtereenvolgens leeraar in de ge schiedenis te Zwolle cn le Nijmegen. Bij ingewijden was niet onbekend het groots aandeel, dat hij heeft gehad in de oprichting cn leiding- van de Openbare Leeszaal op katholieken grondslag le Nijmegen. Van zooveel practische be kwaamheid had hij daarbij blijk gegeven, dat hij reeds yoor jaren werd verkozen HET UOORNAAKSSTE ftBEUWS. BUITENLAND. De verkeersbelemmering in het Ruhr ge bied zou hedennacht zijn opgeheven. Ernstige toestand op de Duitsche levens middelenmarkt De Pauselijke hulpactie in Rusland. J BINNENLAND. Overleden is dr. H. E. J. M. van der Velde, benoemd hoogleeraar en bibliothecaris aai* de R.-K. Universiteit. LEIDEN. De door den Raad benoemde gemeenten ontvanger heeft zijn benoeming niet aan vaard. WlededeeHngen omtrent ds S-Ccl'2^r- visring. OMGEVING. De Gemeenteraad van Zceterwoude en de Zomertijd. tot voorzitter van den Bond van R.-K, Openbare Leeszalen en Boekerijen in Ne derland. Als zoodanig had hij een massa ondervinding van boeken en boekerijen opgedaan. En zoo had men alle reden om te verwachten, dat dr. v. d. Velden zou blijken te zijn „de rechte man op de rechte plaats" voor den belangrijken en zeer moeilijken post, die hem onlangs was toe vertrouwd. Gods ondoorgrondelijk raadsbesluit heeft het anders gewild en de Katholieke Uni versiteit zal in den jongen geleerde met onderwerping haar eerste offer hebben te brengen. Ook voor het leerarencorps der R.-K. Universiteit beteekent dit overlijden een gevoelig verlies. Dr. v. d. Velden was immers mede belast met het doceeren der geschiedenis van de latere middeleeuwen en de oorkondenleer. R. I. P. De begrafenis is vastgesteld op Zater dag a.s. „Tijd"., Vragen van Kamerleden. Ontduiking van de Warenwet - Op de vragen van den heer Staalman betreffende het .invoeren van gouden en zilveren werken uit het buitenland, voor zien van valschc merken cn gehalteteekens cn in zake de toepassing van de wet om trent den waarborg en de belasting op gouden en zilveren werken, heeft minister De Geer geantwoord, dat, hoewel de mo gelijkheid niet kan worden tegengespro ken, dat gouden en zilveren werken uit buitenland hier worden ingevoerd, voor zien van valscho merken en gehalteteekens, hem tot dusver geen feiten van dien aard bekend geworden zijn. Naast andere omstandigheden, zooals het te behalen voordeel van ontduiking der invoerrechten en der waarhorgbelasting, nog vergroot door het valutaverschil, kan de juistere toepassing der Waarborgwet in den laatsten tijd mede oorzaak zijn van da hierboven bedoelde fraude, zoo die wordt bedreven. De Minister verwijst naar het wetsont werp, houdende nadere bepaling omtrent den waarborg en de belasting der gouden en zilveren werken. De Memorie van Ant woord is in voorbereiding. Een toepas sing, die zou toelaten buitenlandsche gou den cn zilveren werken met Ned. gehalte- teekencn te voorzien, in strijd met de wet, zou een vooruitloopen zijn op maatregelen, die nog niet door de Staten-Generaal zijn goedgekeurd. De terugkeer van tie Koninklijke famiüa. Do Koningin en de Prinses keeren Dins dag met de gewone mailboot op Vlissin- gon uit Engeland terug. De Prins komt reeds Zondag. In de schoenenindustrie. De Minister van Arbeid heeft, beschik-t kende op een verzoek van den Ned. R.-K Bond van Schoenwinkeliers- en Schoen- makerspatroonsvereenigingen, den R.-K Lederbewerkersbond, den Ned. Bond van Ckr. Fabrieks- en Transportarbeiders en. den Ned. Neutralen Schoen- en Lederbe werkersbond, daartoe strekkende, dat in do ondernemingen van de bij deze vereenigin- gen aangesloten werkgevers arbeid mag worden verricht in afwijking van het be paalde bij art. 24 der Arbeidswet de ge vraagde vergunning tot en met 31 Juli 1924 verleend o.a. onder de volgende voor-, waarden: lo: dat op de eerste vijf werkdagen der week niet langer clan 10 uren per dag en op Zaterdag niet langer dan 5H uur ar beid wordt verricht; 2o. dat een jeugdig persoon bonoden 13 jaren niet langer arbeid verricht dan 48 uren per week en dat de overige arbeiders niet langer dan 50 uren per week arbeid verrichten; 3o. dat.de werktijd der betrokken ar beiders in. zijn geheel gelegen is tusschen 7 uur des voormiddags en 7 uur des na middags; 4o. dat in het tijdvak van 1 Augustus 1923 tot en met 31 Juli 1924 een arbeider van 16 jaren of ouder niet langer arbeid verricht dan 2500 uren;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1