14e Jaargang. DIKSDAG 10 JULI 1923 No. 4193 Da ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent por -week 12.50 per kwartaal* Bij onze Agenten 20 cent per week £2.60 per kwartaal. Franco per post i 2.05 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ci, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. !L DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewon o ad vert en II ën 30 cent per regelt Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s CCIdlne advorlenlïÖD, van ten hoogste 80 woorden, waari* betrekkingen wórden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.30. Dit nummer bestaat uit twee bladen. De bezetting van liet Roergebied De stand der Londensche besprekingen. Een verklaring van Baldwin te verwachten. De onzekerheid omtrent de houding der Britsche regeering nopens de kwestie der schadeloosstelling in verband met de daarop betrekking hebbende jongste Duit- scbe nota en de diplomatieke besprekingen met de Franscbe en Belgische regeerin gen, zal weldra worden opgeheven. De premier Baldwin beeft namelijk gis terenmiddag in het Lagerhuis medege deeld, dat hij Donderdag a.s. waarschijn lijk een verklaring zal kunnen afleggen. Meer kon hij niet zeggen. Op een vraag of er reeds een antwoord van de Fransche regeering op de Britsche vragenlijst was ontvangen, herinnerde de premier er aan, verleden week te hebben medegedeeld, dat er over deze aangelegenheid mondelinge besprekingen worden gevoerd. Men acht het niet onwaarschijnlijk, dat Lord Curzon Donderdag te zelfder tijd in het Hoogerhuis een gelijkluidende ver klaring zal afleggen. Volgens de avondbladen zal er., een com missie van Britsche deskundigen worden benoemd om de regeering Van advies te dienen nopens de betalingscapaciteit van Duitschland. 's Pausen vrcdssactle. Een Berlijnsch blad deelt mede, dat Z. Hr de Paus zich gisteren door tusschen- komst van den nuntius te Brussel tot de Belgische regeering heeft gewend. Do H. Vader zou heel goed begrijpen, dat de Belgische autoriteiten alle maatre gelen treffen om de veiligheid hunner be zettingstroepen te verzekeren maar de hoop uitspreken dat de Belgische regeering toch geneigd zou zijn tot een verzachting in haar optreden ten opzichte van de be volking van het bezette gebied. Het optreden der bezetting. Tengevolge van afsnijden van drie militaire telefoonlijnen te Dortmund, is aan deze stad een boete opgelegd van 10 millioen Mark. Wegens een aanslag op een schildwacht is te Witten Üe staat Yan beleg afgekon digd. De gemeenten in het gebied, waar de aanslag op de lijn Duisburg-Grefeld werd gepleegd, zijn veroordeeld tot een gezamen lijke boete van 630 millioen Mark, aan de regie der spoorwegen te betalen. De plaatsvervangende regeeringspresi-' dent van het district Dusseldorf, Terwié!, Is op zijn reis naar Gorrisheim, waar hij een transport van uitgebannenen wilde |aan begroeten, door de Franschen in hechtenis genomen. De conferentie te Lausanne. Overeenstemming op alle punten. Ismet pasja heeft bekend gemaakt, dat ïusschen de geallieerden en de Turken op alle punten overeenstemming is verkregen. Dit beteekent, zoo verklaart hij, vrede. Oe kwestie der rentebetaling uitgeschakeld Omtrent het te Lausanne bereikte ac toord verneemt de „Vossische Zeitung" aog het volgende: De kwestie der rentebetaling wordt ge heel uit het vredesverdrag uitgeschakeld. De geallieerden leggen een verklaring af, welke als aanhangsel in het vredesverdrag zal wol Jen opgenomen, krachtens welke zij zich het recht voorbehouden, de be hangen hunner onderdanen, die houders ^ijn van obligaties der Turlcsche leening, •*e steunen. De Turksche gedelegeerden wilden hunnerzijds een eenzijdige verkla ring afleggen, volgens welko zij de rente slechts in papierfranc zouden betalen. Dit werd echter door de geallieerden gewei gerd. België. Een betooging van oud-strijders ie Brussel. Nieuwe opvlamming van den haat tegen Duitschland. De Duitsche aanslag op den militairen 'irein te Hochfeld heeft, zooals ook wel 7an Duitsche zijde kon worden verwacht, liier te lande den smeulenden haat tegen Duitschland aangewakkerd. Daarvan ge tuigde de betooging, die Zondag te Brus sel plaats had op uitnoodiging van de iVereeniging van Officieren uit de Oorlogs jaren, en waaraan enkele duizenden per sonen, meest gedelegeerden van oud strijders of federaties van politieke gede porteerden hebben deelgenomen. Daarbij hadden zich talrijke leden van national 'Jistische en liberale vereenigingen aange sloten. Aan het hoofd van den stoet liepen de officieren en daarachter, in rouwgewaad, de bloedverwanten van de jongste slacht offers van het Duitsche terrorisme, geleid door generaal Graff, den vader van den jongen officier, die door Duitschers werd vermoord. Op het graf van den Onbeken den Soldaat werd een krans neergelegd, waarna een delegatie zich naar den Ko ning begaf om hem een adres te overhan digen, waarin de bestraffing van de da ders van de aanslagen wordt geëischt, en waarvoor een beroep op den Koning wordt gedaan, die in den oorlog zulk een groote energie aan den dag heeft gelegd. Een ge lijkluidend, adres werd ook aan minister Theunis aangeboden. Op het paleis nam een adjudant van den Koning het stuk aan, terwijl Theunis zich door een atta ché van zijn kabinet had laten vertegen woordigen. Tot slot der betooging had een meeting plaats, waar door vier sprekers uit naam van het Verbond der Invalie'den, de Fede ratie van oud-strijders en den Bond der Gedeporteerden werd opgekomen vooreen krachtige politiek tegen Duitschland om een einde te maken aan het saboteeren der overwinning en aan het vermoorden van Belgische soldaten door den Duitschen tegenstand. Duitsche spionnage? Een BrusseLsch blad meent te weten, dat het parket van Brugge, een centrum van Duitsche spionnage heeft ontdekt te Zeebrugge. Onder meer zou een Duitsch vliegenier aan boord van een van Neder land komend postvliegtuig reeds enkele verkenningen boven de kust-installaties van Vlaanderen hebben gedaan. Wij deelen dit bericht onder het groot ste voorbehoud mede. Duitschland Duurterelletjes in een Beriijnsche voorstad. De „Vossische Zeitung" meldt: In de voorstad Nowawes hij Potsdam hebben gisteren duur te-relletjes plaats gehad. Een menigte van enkele duizenden perso nen dwong de slagers op de weekmarkt het vleesch, waarvoor zij 40.000 mark per pond vroegen, te verkoopen tegen 10.000 mark. Toen later 200 Schupo-be- ambten in vrachtauto's uit Potsdam aan kwamen, trok de menigte met de Schupo- mannen aan het hoofd de levensmiddelen zaken binnen en dwong de eigenaars hun waren tegen lagere prijzen te verkoop en- De meeste winkeliers hadden bij de na dering der menigte hun zaken gesloten. Zij werden echter gedwongen hun winkels weer te openen en goederen af te geven. Tegen het middaguur trok de menigte nog steeds door de straten. De metaalstaking te Berlijn. Een spoedig einde te verw ach t en De Ullstein-dienst meldt, dat gisteren den geheelen dag tusschen de organisaties der werkgevers in de metaalindustrie en die der werknemers onderhandelingen zijn gevoerd, onder voorzitterschap van den rijksminister van Arbeid. In den laten avond namen de besprekingen een zoo- danïgen keer, dat waarschijnlijk weldra het einde van de staking kan worden tege moet gezien. Beide partijen zullen morgen haar standpunt aan een nader onderzoek onderwerpen. Engeland. De Havenstaking. 7 De meelprijs is te Londen Zaterdag 1 sh. gestegen, ten gevolge van de staking der havenarbeiders, daar de voorraad bij de molenaars nog slechts voor 8 dagen reikt. Vandaag zou er een bijeenkomst tusschen de leiders der vakvereenigingen en de stakingsleiders plaats hebben en ook een vergadering der transportarbeiders, waarvan men de beslissing met spanning tegemoet ziet. De regeering is tot nadere onderhandelingen bereid op voorwaarde dat de stakers het werk hervatten. Te Huil hebben de werkgevers aangeboden het oude loon te betalen tijdens het onderzoek, dat ingesteld zal worden naar de kosten van levensonderhoud. De arbeiders heb ben dit voorstel echter Een tramstaking te Londen. Een tegenvaller voor vacantiegangers. De wilde stakingen zitten blijkbaar in de lucht. De employés van de „South Me tropolitan Electric" te Londen hebben, op voorbeeld van de havenarbeiders, Zater dag in een groot deel van de stad, plotse ling het werk .gestaakt naar aanleiding van het ontslag van een inspecteur. Het bestuur der vakvereeniging heeft haar leden aangeraden om het werk te her vatten en een uitspraak in hooger beroep af te wachten. De staking was een tegenvaller ,voor vele vacantiegangers, die een uitstapje hadden willen maken. Polen. Polen tegen Danzig. Sedert Zaterdag is de grens tusschen Danzig en Polen voor de verzending van levensmiddelen uit Danzig naar Polen ver sperd. De douanebeambten nemen den rei zigers alle levensmiddelen, die zij bij zich hebben af, en verlangen van den han del een uitvoerrecht van 70 pCt. Daar alle kooplieden weigerden dit recht te voldoen, is sedert Zaterdag niets over de grens ge komen, hoewel Polen volgens verdrag ver plicht is levensmiddelen door te laten. Ook de melkzendingen worden tegengehouden. Voorts heeft Polen een nieuwen maatregel bedacht om den handel te bemoeilijken. Er is een verordening verschenen, dat met ingang van 10 Juli slechts goederen worden doorgelaten, indien op de vracht brieven een verklaring van de Poolsche regeeringskas is gestempeld, waarin ver klaard wordt dat aan alle verordeningen betreffende den handel in buiten!andsche wissels voor deze goederen is voldaan. De juiste tekst van deze verklaring is nog niet bekend. Klaarblijkelijk tracht Polen thans, nu het te Genève zijn wil niet kan doorzet ten, door dwangmaatregelen een druk op Danzig te oefenen. Intusschen wordt uit Genève gemeld, dat de vertegenwoordiger van Polen aldaar, Plusanski, tot de regee ring van Warschau het verzoek heeft ge richt allo dwangmaatregelen uit te stellen totdat de beslissing zal zijn gevallen. Spanje: De staatsgreep-plannen van Aguilera. De „Chicago Tribune" verneemt uit Madrid, dat men er elk oogenblik een staatsgreep van generaal Aguilera ver wacht. Aan de vergadering, welke hij Donderdag jl. belegde, werd deelgenomen door honderden hooggeplaatste officieren van het Spaansche leger en blijkbaar heeft hij het geheelo leger achter zich. De regeering schijnt bevreesd, te zijn om tusschenbeide te komer Turkije Zeyentien Grieken ter dood veroordeeld. Negentien Grieksche dorpsbewoners van don Boven-Bosporus zijn dezer dagen ge arresteerd, beschuldigd van het verleenen van hulp aan de Grieksche troepen bij 't vervolgen van Turksche inwoners van Beicos, en voor den Turksche krijgsraad gebracht, die zeventien hunner ter dood veroordeelde. Dezen zullen Donderdag naar Ismidt worden gezonden, waar de executie aan hen zal worden voltrokken. Amerika. Het drankverbod *n Een nieuwe incidenteel© regeling. Men herinnert zich, dat de gezant van Groot-Britannie aan do Amerikaansche regeering had gevraagd, mede te deelen hoe zij het drankverbod zou toepassen op Engelsche schepen, die tusschen Ameri kaansche en Italiaansche havens varen en krachtens de Italiaansche wet verplicht zijn, hun bemanningen wijnrantsoen uit te deelen. Uit Washington wordt thans aan de „Evening Standard" geseind, dat het departement van Financiën heeft vastgesteld, dat sterke drankrantsoenen op buitenlandsche schepen in de Ameri kaansche wateren zullen mogen worden uitgereikt in overeenstemming met de eischen der wetten van het land, in wiens dienst zij varen, ongeacht de nationali teit van hun eigenaars. Wanneer de pas sagiers en de lading uit verscheidene landen afkomstig zijn, zal een algemeene voorraad „medicinale" dranken worden toegestaan. Üuitenl. Berichten De mijnstad Goldfield door brand vernield Slechts zes huizen gespaard. Naar de „Chicago Tribune" meldt, is van het schilderachtige mijnstadje Gold- field in Nevada, niets meer over dan 6 ge schroeide, zwartgeblaakte huizen. De brand ontstond 11. Vrijdag en ver spreidde zich, aangewakkerd door een he- vigen wind, zoo snel, dat aan blusschen niet viel te denken. Het reddingswerk moest bepaald worden tot het ontruimen der woningen, van welke er slechts zes, in 't centrum van de stad, op wonderbaarlijke wijze gespaard bleven Honderden dakloozen worden in dorp jes en boerderijen in den omtrek opge nomen; een man en een vrouw worden vermist, terwijl de schade pLm. 500.000 dollar bedraagt. De niet door het vuur aangetaste, mijn-installaties werden door regeerings troepen bewaakt, ten einde plunderpogingen te voorkomen. Goldfield, een der voorspoedigste mijn- plaatsen telde eenige rijke mijnbezittingen Een auto rijdt in een café. Verschillende slachtoffers. Een ernstig automobielongeluk wordt uit St. Queen gemeld. Daar geraakte in een der hoofdstraten de stuurinrichting van een vrachtauto onklaar; het voertuig schoot in snelle vaart het trottoir op, en boorde zich een )veg door den voorgevel van een café. Enkele gasten die daar voor het raam zaten konden niet tijdig genoeg uit den weg komen. Een van hén werd ge dood door neervallend gesteente, terwijl zes anderen, voor het meerendeel bejaarde lieden, zwaar gekwetst werden. Uit een later door de politie ingesteld onderzoek blijkt, dat de chauffeur met veel te groote snelheid heeft gereden. De man, die zelf wonder boven wonder ongedeerd bleef, is gearresteerd. Een groote hotelbrand in Pennsylyanië. De Engelsche bladen maken melding van een hevigen brand in het hotel Schmidt te McKeesport (Pennsylvanië), waarbij vijf personen levend verbrandden, twintig ern stig werden gewond, terwijl bovendien een schade van meer dan een millioen dollars werd aangericht. Het bewuste hotel is in een der drukste zakenwijken gelegen en brandde geheel af. De oorzaak van den brand is onbekend. Ook verscheidene kan toorgebouwen werden door de vlammen verwoest en men vreesde zelfs een tijdlang dat de patiënten van het nabijgelegen zie kenhuis naar een veiliger plaats zouden moeten worden overgebracht. Ook de St. Pius-kerk werd gedeeltelijk beschadigd. Een brutale overval van huispersoneel. Naar de „Vossische Zeitung" uit Rome verneemt, hebben Zondagavond een huis knecht en een chauffeur hun meester en meesteres, de familie GiustianiniBaldini overvallen en gechloroformeerd. Daarop stalen zij al het aanwezige geld en ver schillende sieraden, tot een totaal bedrag van 2 millioen lire, en maakten zich uit de voeten. De politie is den daders reeds op het spoor. Het geval heeft in de Italiaansche hoofdstad groot opzien De Koningin in Engeland. De trein, waarmee de Koning en de Koningin (van Engeland) gisteren naar Schotland gingen, heeft een kwartier ge stopt op het station Carlisle, waar zij werden begroet door de Koningin van Ne derland, die met een auto uit het Lake- district was gekomen. De Eerste Kamerverkiezingen. Voor de provincies Noord-Holland en Friesland zal door de Roomsch-Katholie- ken een gecombineerde candidatenlijst worden ingediend voor de Eerste Kamer verkiezing. Ze luidt als volgt: 1. Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, Haarlem (aftr.); 2. P. J. J. Haazevoet, Amsterdam (aftr.); 3. W. Fransen Jzn., Leeuwarden (aftr.)4. Mr. P. Reymer, Hilversum; 5. A. J. Loerakker te Schoten; 6. Garl Stokman te Leeuwarden; 7. Mr. A. Dorbeck te Alkmaar; 8. prof. dr. A. n. J. M. van Rooy. De toepassing van de Huurwetten. Ingevolge de Huurwetten vallen wonin gen van rijk en gemeente (dienstwonin gen, ambtsperceelen) buiten deze wetten. De Huurcommissie te Amersfoort heeft echter op verzoek van een op wachtgeld gesteld onderofficier beslist, dat de be trokken rijkswoning een huur perceel was in den zin der wet, het rijk, dat de huur had opgezegd, in het ongelijk gesteld en den betrokken onderofficier een huurver- lenging van 6 maanden toegestaan. De werkloozenzorg kost ruim 36 millioen. Minister'Ruys de Beerenbrouck heeft op de vragen van den heer H. Golijn, betref fende het verstrekken van gegevens no pens de uitgaven ten behoeve van de werk loozenzorg voor bet rijk en de gemeenten bedragen f36.067.000. Daarvan komt naar raming f 11.364.000 ten laste van het rijk. De raming van deze kosten kan slechts zeer globaal zijn, ook doordat het subsidie in de kosten van steunverleening tot dus verre slechts voor een beperkt aantal ge meenten kon worden vastgesteld en zulks nog alleen voor een gedeelte van 1923. Van het ten laste der gemeenten komend bedrag moet worden afgetrokken 't subsi die, dat enkele provinciën aan eenige gemeenten in de kosten van werkverschaf- ing toekennen, doch deze bedragen zijn betrekkelijk gering. Eenigszins juiste ge gevens konden hieromtrent nog niet wor den verkregen. De Landarbeiderswet. Een wijziging van de Landarbeiderswet wordt voorbereid. Daarbij zal worden over wogen in hoeverre het risico van het rijk bij de toepassing dezer wet kan worden verminderd door van den arbeider uit eigen middelen een hoogere bijdrage te vorderen, dan thans volgens de wet wordt yereischt. De minister meent, dat tot verhooging van het maximum van f4000 niet moet worden overgegaan, omdat daardoor zoo- HET HOORTf AAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een verklaring van Baldwin a.s. Don derdag te verwachten. De Pauselijke vredesactie. Duurterelletjes in een Beriijnsche voor stad. BINNENLAND. De Memorie van Antwoord inzake d« Hanzewet. De kosten der werkloozenzorg bedragen ruim 36 millioen. Wijziging te wachten der Land-arbeï- derswet. Nadere bijzonderheden over het Con gres van Herwonnen Levenskracht. Het zilveren jubileum der Eerv/. Zuster Ursulinen te Bergen. De viering te Grof nendijk en Boskoop. (Kerknieuws). De daders van den inbraak in het post kantoor te Steenwijk voor de rechtbank. (Rechtzaken). OMGEVING. Eerste plechtige H. Mis van den Zeer Eerw. Pater v. Leeuwen te Lisse. Zuster Catharina, priorin van Kiiize Bijdorp te Voorschoten, overleden. wel het risico van den arbeider als van het rijk zou worden vergroot, hetgeen vooral in dezen lijd moet worden vermeden. De 10 guldens-bankbiljetten. Op de vragen van den heer Bulten, be treffende het nemen van maatregelen, waardoor de mogelijkheid tot het splitsen! van de bankbiljetten van tien gulden ia twee bladen voorkomen wordt, heeft mi nister de Geer geantwoord, dat het nieb juist is, dat 7.e uit twee op elkaar geplakte papieren bestaan. Alle papier yan zekere dikte is splijtbaar. Die splijtbaarheid is grooter bij papieren met ingewikkeld: watermerk, doordat de papiermassa min- - der hevig kan worden geschud gedurende de vorming van do papierbaan. Intusschen kan de splitsing der biljetten niet intreden' door het normale gebruik in het geldver keer. In verband met de mogelijkheid, om door het toepassen van kunstgrepen de biljetten in twee deelen te splitsen, heeft de directie der Bank reeds meer dan an derhalf jaar geleden maatregelen genomen tot verbetering van het voor de biljetten- 1 vervaardiging aangewende papier. Hoewel het papier door het doen bedrukken aan beide zijden en met het oog op het water merk een zekere ondoorschijnendbeid be hoeft, is deze toch dermate verminderd, dat de thans in omloop te brengen biliet- ten ter waarde van tien gulden geacht mogen worden niet door aanwending van eenvoudige hulpmiddelen splitsbaar te zijn. „De Dag" en „De Nieuwe Dag". „De Nieuwe Dag" is gisteravond, zoo als wij reeds meldden, toch niet versche- nen en wel op raad van den rechtskundi gen adviseur, dat hierop gegrond was, dat de heer Broekhuys tot dusverre alleen in gebreke was gebleken tegenóver de enkele redactieleden, die per week hun salaris sen zouden ontvangen, en niet tegenover hen, die op maandsalaris waren aange steld. Deze laatsten zouden nog niet ge heel vrij staan en door hun medewerking aan de uitgave alle verdere aanspraken en rechten ten opzichte van den heer Broek huys prijs geven. Hieruit schijnt men du9 te mogen afleiden, dat ook „De Nieuwe Dag" er althans voorloopig zeker nied komt. Do redactieleden van „De Dag" hebben zich naar zij aan een persbureau te Amsterdam melden gisterochtend naar het bureau aan de Sofialaan begeven.- Daar werd hun de toegang geweigerd door mevrouw Broekhuys. De redactieleden heb ben dit door den hen vergezellenden deur waarder laten constateeren. Het dagelijksch bestuur van den Ned.- Journalislenkring heeft de redactieleden van „De Dag" opgeroepen tot een verga ring, heden in het gebouw van het NederL Persmuseum, N.-Z. Kolk. te Amsterdam. De „Telegraaf" deelt thans mede, dat" Willem Broekhuys o.a. de volgende ver oordeelingen achter den rug heeft: 1901 Rechtbank te Amsterdam, 1 jaar wegens oplichting. Rechtbank te Dordrecht 9 maanden wegens oplichting. 1908 Rechtbank te Alkmaar, 1 jaar en 6 maanden (steenkolenzaak). 1911 Rechtbank te Rotterdam, 1 jaar ett 6 maanden (oplichting), niet in appèl ge gaan. 1917 Rechtbank ïe Rotterdam, 1 jaa* en 6 maanden (zaak Laurens v. d. Endo).: DE HANZEWET. Verschenen is de Memorie van Anti* woord (Eerste Kamer) betreffende het oatH werp van wet tot wijziging van hoofdstuk, Vn B der staatsbegrooting (Hanseban*. ken).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1