m 14e Jaargang. I ZATERDAG 9 JUNI 1923 No. 4167 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per wcelc 5 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel* Yoor Ingezonden Mededeelingcn wordt het v. dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.5Q. Dit nammep bestaat uit vier bladen, waaronder het @eïl« lustreerd ZondagsbSad. [7 Het ambacht. Bij het veertig-jarig jubileum van de jLeïdsche Ambachtsschool is door ver scheidene sprekers in het volle licht ge steld de waarde van het ambacht. Het is goed, dat zulks nu en dan ge biedt. Vooral vroeger 1 'n tiental jaren go- leden b.v. scheen er tusschen een kan toorheer cn een ambachtsman een zéér jgroote stands-klove to bestaan. Dat is wel wat veranderd. Toch is er op dit gebied bij verscheidene ouders nog veel misvatting. Hun zoon laten studeeren of althans naar een kantoor laten gaan, staat no. 1; als dat niet gaat, dan „maar" een am bacht. En toch: maatschappelijk nuttig en per soonlijk eervol is het goed bennen on goed vervullen van een ambacht. En daarom is het ook van groot belang, als er goede ambachtsscholen zijn, als er goed nijverheidsonderwijs wordt gegeven .Nijverheidsonderwijs voor jongens ook voor meisjes. Ook voor meisjes, die vaak Jn den te- gen woord i gen tijd zelf haar brood zullen .moeten verdienen, of althans kans hebben zulks op later leeftijd te moeten doen, ook voor haar zal het vaak hoogst gewenschU zijn, een „ambacht", een vrouwelijk vak te loeren. En nu hebben wij hier een mooie gele genheid, die wij gaarne aangrijpen, om waardeering en dankbaarheid uit te spreken voor wat in Leiden op dit gebied wordt gedaan met name door onze Katholieke Vakschool voor meisjes, de Vakschool der Zïta-Vereeniging. Dal deze school Katholiek is, maakt ze voor ons bijzonder aantrekke lijk en hegeerenswaard, terwijl anderen daardoor zéker niet behoeven te worden afgestooten. Ook voor het nijverheidsonderwijs is de |Principieele grondslag, is het godsdienstig milieu van eminent belang Onze Katholieke Vakschool der Zita- Vereeniging heeft niet alleen in onze stad, maar ook in den lande pionierswerk ver richt. yAIs wij dat constateoren, dringt - zich naar voren en zoekt zich een uiting een gevoel van respect en dankbaarheid voor het werk dergenen, die de ziel en de stuw kracht dezer Roomsche nijverheidsschool En wij noemen dan allereerst Pater Bouters, wiens bewonderenswaardig door- zellingsvermogen en nooit-verzwakkend oplimisme de school hoeft opgericht en welen in stand te houden in ook en vooral vaak financieel! zéér moeilijko tijden. Wij noemen daarna onmiddellijk de zoo bekwame directrice, mevr. v. Oêrle—Nip per, wier talenten als leerares en direc trice door allen worden hooggeprezen en- zeer gewaardeerd. Wij noemen de besturen vooral liet huidig bestuur heeft een heel moeilijke taal:, die het met de grootst mogelijke toewijding verricht. V ij noemen wij zouden er nog meer deren kunnen noemen: leeraressen, dona teurs, e.a. Maar wij zijn to veel afgewe ken van wat wij ten slotte in hoofdzaak wilden zeggen: Onder ons moet in eere zijn li e f a m- bacli t niet alleen voor jongens, maar ook het vrouwelijk „ambacht" voor meis- De liefde voor liet ambacht moet wor den gevoed en aangekweekt, als een kost baar maatschappelijk cn persoonlijk goed. &UBTENLAË3D De bezetting van liet Ruhrgebied. DE NIEUWE DUITSCHE NOTA. Instemming der Duitscho pers. ^aar bet „Acht Uhr Abendblatt" ver neemt, wordt in parlementaire kringen de door het Duilscke voorstel geschapen toe- Biand niet vertrouwen beoordeeld. Ondanks de afwijzende uitingen der ariJsche pers gelooft men in parlemen- aire kringen niet, dat het gemeenschap pelijk antwoord der geallieerden op het memorandum der Duitscho regeering wei .eerend zal kunnen zijn. Men neemt, veel eer aan, dat de entente-staten op zekere 6uogesties der Duitscho nota zullen in gaan en dat zich de mogelijkheid voor erclere onderhandelingen zal voordoen. 1 bet "bijzonder gelooft men^ dat hot a'i de pogingen der Engelsche regeering 1 kunnen gelukken, den tegenstand der l'auschen tegen de instelling van een on partijdige internationale commissie voor onderzoek der Duitscho botalings-capaci- teit te overwinnen. In hetzelfde blad schrijft dc bekende diplomaat Freiherr von Lersner: Hel me morandum belast ons zwaar lijdend vader land op zoo geweldige wijze, dat werkelijk de uiterste offervaardigheid van ons gc- heele volk noodzakelijk is om de sommen, welke ons voorloopig huiten het bereik onzer capaciteit schijnen te liggen, op te brengen. Toch moeten ons deze offers niet te groot zijn om onze in het Ruhrge bied tegen de wederrechtelijke bezetting strijdende broeders en zusters, benevens de huiten het vredesverdrag van Versail les om bezette gebieden te steunen en in het Rijnland contractueel© toestanden le herstellen. kien mag hopen, dat de rijkskanselier in de allereerste dagen openlijk de gele genheid zal waarnemen om weer op dui delijke en scherpe wijze nog eens te ver klaren, dat ons verzet aan de Ruhr be staan blijft, tot do Fransche en de Belgi sche troepen zijn teruggetrokken. De „Vorwarts" oordeelt vrij optimis tisch. Uit alles blijkt, zegt het blad, dat de tegenstelling tusschen Londen en Parijs zeer scherp is. Brussel poogt haar te overbruggen en houdt zich daarbij meer aan de Fransche zijde, waarbij zij door do links georiënteerde burgerlijke kringen in Frankrijk wordt gesteund. Frankrijk eischt voor alles het opgeven van den pas sieven tegenstand. Hier wreekt zich de fout van de eerste Duitscho nota, welke de ze kwestie overbodig op den voorgrond heeft gesteld. Uit do Londensche berich ten schijnt te moeten worden afgeleid dat men in Engeland een middenweg zoekt, waarbij van Duitschland vorlangd wordt, dal het afziet van daden van sabotage. Alles bijeengenomen meent het blad te kunnen zeggen, dat de Ruhrcrisis haar hoogtepunt overschreden heeft en dat zich de weg opent, welke tot een oplossingmet diplomatieke middelen voert. Deze weg zal waarschijnlijk lang en moeilijk zijn, maar men gaat het einde tegemoet. Het officieelo Engelsche standpunt. Er is zeer zeker de eerste dagen goe- nerlei uiting van de zijde der Engelsche regeering te verwachten aangaande het standpunt, dat zij inzake de Duitscho Me morie zal innemen. Lord Gurzon heeft gisteren Londen verlaten tot Maandag en Baldwin vertrok naar do Chequers. Natuurlijk zijn de twee hoofdpersonen te allen tijde bereikbaar, doch alvorens do deskundigen van Foreign Office en Treasury hebben nagegaan, wat de portée van het Duitsche voorstel is, zullen er vermoedelijk nog wel eenige dagen ver- loopen. Inmiddels, schijnt het vrijwel zeker, dat de Engelsche. regeering er ditmaal alles op zal zetten om te verhoeden, dat er weder, zooals cle vorige maal, allerlei afzonder lijke antwoorden worden gegeven, waar door noch de zaak der geallieerden gebaat wordt noch Duitschland iets Yerder komt Maandagmorgen zal vermoedelijk het onderzoek zijn afgeloopen, zoodat de ka binetsrad, die plaats heeft vóór de zit ting van het Lagerhuis op dien dag weer begint, in staat zal zijn zicb een beeld te vormen omtrent de beteekenis van het >oorstel van Cuno. In zakenkringen gelooft men niet, dat liet nieuwe voorstel kans heeft door do bondgenooten to worden aangenomen,doch van den anderen kant is ieder overtuigd, dat Engeland in deze economische kwestie reeds genoeg en zelfs le veel heeft toege geven aan d'c Fransche politiek. Mocht Frankrijk botweg het nieuwe voorstel willen afslaan dan is men overtuigd, dat Engeland er alles op zal zetten om al thans een bespreking door te zetten. Men meent in de City verder, dat België in het vraagstuk der schadeloosstelling wat het ook op politiek gebied moge wenschen niet meer zoo volmaakt met Frankrijk accoord gaat, als geruimen tijd het geval was. In ieder geval blijft de toestand zeer onzeker tot na het Engelsch officieel on derzoek van het voorstel en het lijkt zelfs zeer waarschijnlijk, dat van de reeks vra gen, die van de zijde der liberalen en der arbeiderspartij voor de lagerhuiszitting zijn aangekondigd, er zoowat geen enkele zal worden beantwoord en dat de regee ring eerst later in de week, bijv. Woens dag, een exposé van de door haar aan te nemen houding zal verstrekken. Do meening van Poincnré. De Parijsche correspondent van Le Soir heeft een onderhoud gehad met Poincaré. De Fransche premier verklaarde de Duit scho nota niet te kunnen beantwoorden, tenzij met de aan Berlijn te stellen vraag of bot rijk thans bereid is zich te gedra gen naar de besluiten inzake het verzet door de jongste Brusselsche conferentie genomen. Duitschland zou dus al do in structies betreffende het verbod van sa menwerking der ambtenaren met do be zettende autoriteiten moeten intrekken, de vergoeding aan de werkloozen moeten af schaffen enz. De Fransche regeering zal dus met de Belgische van gedachten wis selen over de wenschelijkhedd van een eventueel antwoord op de Duitsche nota. De indruk in Italië'. n. N. uit Rome: Bladen, die in nauw contact staan met Mussolini wijzen erop dat de Duitscho nota tegemoet komt aan dc door Engo- land en Italië geformuleerde wenschen in hun antwoord op de vorige nota. Het pro bleem beschouwen zij nog geenszins als opgelost, doch in ieder geval is de kans grooter geworden op een regeling. Ver schillende bladen, waaronder de Nuovo Paese wijzen er op dat Frankrijk nu kleur zal moeten bekennen en zal hebben te kiezen tusschen schadeloosstelling en veiligheid, zoomede andere politieke doel einden. De ontvangst in België. Niet zonder teleurstelling heeft men in regeeringskringen kennis genomen van het nieuwe Duitsche aanbod, al geeft men in dezelfde kringen ook gereedelijk toe, dat de domineerende toon van het Duit sche document heel wat minder aanmat- gend is dan vroeger en de door Berlijn aangeboden waarborgen als een stap van belang in de goede richting mogen wor den beschouwd. Zweden en het Duitsche aanbod. De Zweedsche bladen bespreken het nieuwe Duitsche aanbod gunstig. Incident tusschen Belgen en Duitschers. Do correspondent van het „Berliner Ta geblatt" te Gelsenkirchen meldt, dat het op do door de Belgen bezette mijn Williel- mina Victoria tot een botsing is gekomen tusschen Belgische soldaten en Duitsche arbeiders. Reeds Woensdagavond waren de Bel gische soldaten in liet magazijn van do mijn binnengedrongen cn hadden daaruit een zeer groot aantal materiaal in beslag genomen. Verder hadden zij een locomo tief medegenomen. Toen Donderdagochtend opnieuw een af deeling Belgen de mijn binnendrong en weder allerlei materiaal uit het magazijn wilde medenemen, kwam het tot een twist tusschen de Duitsche arbeiders en de Belgen. Bij cle woordenwisseling kreeg een der Duitsche arbeiders van een Bel gisch soldaat een slag met een pistool in het gezicht. Buitendien schoot een Belg op een Duitsck arbeider, zonder evenwel te treffen. Het personeel is over deze gebeurtenis sen zeer opgewonden. Verschillende berichten. De „B. Z. am Mitlag" meldt: De recherche te Buer heeft twee mijn werkers, die zich aan belangrijke diefstal leu hebben schuldig gemaakt in hechte nis genomen. Zij hadden kans gezien uit do bureaux van de mijn „Hugo" te Buer gelden, bestemd voor dc uitbetaling van loonen, tot een gezamenlijk bedrag van meer dan 1^ milliard mark te ontvreem den. De recherche is er in geslaagd de plaats, waar (1e dieven het geld hadden begraven, te ontdekken. Het gestolen be drag was bijna nog in zijn geheel aanwe zig en is door do politie in beslag geno men. Tevens heeft men een aantal medeplicli tigen gearresteerd. Uit Engelskirchen wordt aan de „Vos- sisclie Zei lung" gemeld: Een vrachtauto met zeven Fransche soldaten reed in den nacht over de brug van het riviertje de Agger. Door een ongeluk kwam de auto tegen de brugleuning terecht, welke werd weggerukt, waardoor de auto in het wa ter stortte. Den volgenden morgen vond men het lijk van een der soldaten tusschen oen der pijlers hangen. Omtrent het lot der zes overige soldaten verkeert men in het onzekere. Waarschijnlijk zijn zij ver dronken en met den stroom meegevoerd. De „Vossische Zeitung" verneemt uit Essen: De gevolgen, waartoe de onvol doende politicbescherming te Essen heeft geleid, hebben zich in ernstige male doen gevoelen bij de nieuwe fabrieken van Ivrupp aan het Emsclier kanaal. Hier heb bon zulke groote plunderingen plaats ge had, als bij de firma Ivrupp nimmer is voorgekomen. Dinsdag ondernamen enkele honderden roovers met voertuigen een plundertocht naar cle fabrieken. Do be wakers der fabrieken vielen cle bende aan, maar werden met ijzeren slaven, houwoc- lcn, hamers en andere voorwerpen terug geslagen. Niettemin gelukte hetden be ambten een vrachtauto met panlserplaten. in veiligheid te brengen. De roovers heb ben zelfs cle groote hijschkranen aan het kanaal gedemonteerd In de laatste dagen hebben cr geregel de schietpartijen plaats gehad tusschen do beambten der Krupp-fabrieken en rond trekkende rooversbenden, waarbij aan beide zijden vijf personen gewond werden De waarde, die op deze wijze voor de firma Krupp is verloren gegaan, beloopt honderden milliocnen mark. De conferentie te Lausanne. Geen verdere concessies van Angora. Een bericht uit Angora meldt, dat de raad van commissarissen besloot krach tige instructies aan Ismet Pacha te zen den om geen verdere concessies meer te doen ten aanzien van cle regeling der Turksche openbare schuld. Uit Angora wordt gemeld, clat do raad van commissarissen dc nota der gealieer- den inzake cle bank van Athene heeft te ruggewezen. De raacl heeft geantwoord, dal de bank door zijn gedelegeerde!* zal heropend worden ter liquidatie. Indien clezo voorwaarde niet wordt aanvaard, zal do bank gesloten blijven. Geen afzonderlijke vrede tusschen Griekenland en Turkije. Uit Athene wordt gemeld: De Griekscho minister-president Go(H natas heeft tegenover vertegenwoordigers der pers de geruchten, betreffende het sluiten van een afzonderlijken vrede tus schen Griekenland en Turkije nadrukkelijk ontkend. De premier voegde hieraan toe, dat, als de onderteekening van den alge- meenen vrede nog lang op zich mocht laten wachten, cle Gricksche gedelegeerden gemachtigd zijn, een voorloopigen vrede met Turkijo le sluiten. Naar Goenatas ver klaarde, is den Grieksclieu vertegenwoor digers te Lausanne cleze instructie gege ven, ten einde een spoedige demobilisatie van 't Griekscho leger mogelijk lo maken. België. Het bezoek van den Koning van Noorwegen. Belga seint uit Brussel: Koning Haakon arriveerde te Antwer pen aan boord van den kruiser „Eidsvold" en zette zijn reis voort naar Brussel, waar hij door deu Koning, Prins Leopold en verschillende autoriteiten werd ontvangen Nadat de troepen militaire eer bewezen hadden, begaven de vorsten zich naar het paleis, toegejuicht door de menigte. Na do Koningin begroet te hebben, bracht koning Haakon hulde aan het graf van den onbe kenden soldaat. Duitschland. Een inval bij de „Rote Fahne". Op verzoek van den officier van justi tie heeft de politie een inval gedaan in liet bureau van de „Rote Fahne" en aldaar een huiszoeking verricht in verband met een in clat blad verschenen artikel: „De arbeidersklasse in gevaar". Dit artikel werd door de justitie beschouwd als las terlijk en beleedigend voor de regeering. De verantwoordelijke- redacteur van liet blad is in hechtenis genomen. De toestand in Opper-Silezië. Dc staking in Oppcr-Silezië neemt een zeer ernstig karakter aan. Dertien groote bedrijven liggen reeds geheel stil en er wordt 'n hevige terreur uitgeoefend, zoodat do arbeiders zich voortdurend tot de vak verenigingen moeten wenden om hulp. Herstel van de militaire contrdle- commissie. De geallieerde regeeringen hebben een stemmig besloten door hun vertegenwoor digers aan de Duitsche regeering in cate- gorischen en plechtigen vorm do noodza kelijkheid mee le deelen van het hervatten van de militaire controle der geallieerden en liet Rijk le laten verzoeken de noodige maatregelen te nemen om cle verwezenlij king daarvan te vergemakkelijken cn te voorkomen, clat er moeilijkheden rijzen van de zijde van do Duitsche ambtenaren of van cle bevolking. Een nota in dezen zin is gistermiddag aan den Duitschen zaakgelastigde te Parijs ter hand gesteld. Engeland. De echtscheidingswetten. Het Lagerhuis hooft met 257 tegen 26 stemmen in derde lezing het wetsontwerp aangenomen,, door den liberaal Entwistic ingediend,, welke de motieven om echt scheiding te verkrijgen voor beide ge slachten gelijk stelt. Indien het ontwerp wet wordt, zal dc vrouw slechts de ongotrouwheid, van den kant van den man hebben te bewijzen om echtscheiding te verkrijgen in plaats van tevens liet bewijs te moeten leveren, clat do man wreedheden bedreef of de vrouw lieeft verlaten. BiLm E&3LS&1Q R. K. UNIVERSITEIT. College van Curatoren. Het Bestuur van dc .Sint Radboud-Slich ting, gevestigd lo Utrecht, deelt ons mede. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Geallieerden zijn voornemens over te gaan tot herstel van de militaire con trole-commissie in Duitschland. Verschillende indrukken over de nieuwe Duitsche nota. Geen verdere concessies van Angora ten aanzien van de Turksche schuld te verw wachten. BINNENLAND. Samenstelling van het college Curatoren der R.-K.Universiteit. De behandeling van het wetsontwerp in zake verhooging van college-gelden in d« Tweede Kamer. Werktijdverlenging voer het houtbcv drijf tot 6 October 1923. Het bekroonde jubiléumlied (Leiteren en Kunst). Belangrijke arrestaties te 's-Graven- hage (Gemengde Berichten). dat het gelet op artikel 188c van de Hoo- ger-Ondcrwij^wet, waarbij is bepaald, dat eene bijzondere Universiteit staat onder toezicht van een College van Curatoren, bestaande uit drie of vijf leden, heeft be sloten A. te bepalen, dat het College van Cura toren der R. K. Universiteit, te Nijmegen, zal bestaan uit vijf leden. B. te benoemen tot lid van het Collego van Curatoren der R. K. Universiteit, te Nijmegen, de heeren: 1. Mr. H. J. J. van den Bicsen, advocaat en procureur te Breda. 2. Dr. W. A. Boekelinan, arts, Genees heer-Directeur van het Sint-Antonius-Gast huis, te Utrecht. 3. Mr. W. M. van Lansehet, Lid. van do Eerste Kamer der Staten-Generaal, te Vught. 4. Mr. Dr. H. J. A. M. Lübbers, Kanton rechter, to Nijmegen. 5. F. M. A. van Schaeck Mathon, Burge meester, te Nijmegen. Het nieuwe Seminarie „Hageveld" te Heemstede. Woensdagmiddag hebben H. H. D. D. H,; H. do Aartsbisschop van Utrecht, Mgr. H.' v. d. Wetering, Mgr. J. L. Schrijnen,- bis schop van Roermond, Mgr. A. J. Callier, bisschop van' Haarlem een bezoek gebracht aan den bouw van het nieuwe Seminarie Hageveld te Heemstede. Voorkeur voor Nederlandsch fabrikaat. Girculairo Minister van Binnenlandsche Zaken. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft de volgende circulaire tot do ge meentebesturen gericht: Ik heb de eer u mede te decletK dal het de Rijkscommissie voor Werkverruiming gebleken is, dat liet meer dan eens is voorgekomen, dat overheidsinstellingen, met de bedoeling do nationale nijverheid te bevorderen, opdrachten verstrekten aan Noderlandsche firma's, die zelf niet den aan de opdrachten verhonden arbeid hier hier te lande deden uitvoeren, maar de goederen uit andere landen met lagere va luta (met name Duitschland) betrokken, hoewel die Nederlandsche firma aan wie die opdrachten gegund waren, soms zelf fabrieken hier te lande hadden. Ten einde nu in verband met het be- r oogde doel de geweiischte zekerheid lo verkrijgen, dat inderdaad de Noderland sche nijverheid door dc gunning wordt bevorderd, verdient het naar hel oordeel van genoemde commissie, waarmede ik mij kan vereenigen, alleszins aanbeveling in de leverings- of aanbestedingsvoorwaar den een bepaling op te hemen, dat zij, die de bovenbedoelde opdrachten ontvangen, een certificaat van oorsprong betreffende 1 de te leveren of le maken goederen van de Kamer van Koophandel, in welks Han delsregister hun onderneming is inge schreven, moeten overleggen Hierbij zij nog medegedeeld, dal krach tens art. 14 der wet op de Kamer van Koophandel en Fabrieken, die Kamers bevoegd zijn tot het afgeven van bedoelde certificaten. Voorlichting aan den Middenstand. Moer concentratie. Zooals men weet, aldus het „Dev. Dag-»! blad", zijn er verschillende Rijksinstitu ten, die tot laak hebben voorlichting to verschaffen aan industrie en handel. Do Middens lands raad heeft onlangs besloten, den arbeid van deze instituten meer daaj lot dusver dienstbaar to maken aan de be-J langen van den middenstand. In verhand j hiermede heeft oen conferentie plaats ge had, die geleid werd door den chef der afd. Handel en Nijverheid van het De partement van Arbeid, en waarop tegen woordig waren ccnigc leden van den Mid-i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1