14e Jaargang. MAANDAG 20 MEI 1923 No. 4156 DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 8 2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- fcrijgbaaj tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct.} met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad versshijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 31. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowona acSvorfeniiën 30 conl per regel* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine arïverienUën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. rdenl Dit nummer bestaat uii twee bladen. nsei Ce Bondsvoorzitter. In de kieskringen Den Haag en Utrecht is met meerderheid van stemmen de wensch geuit om op de vergadering van Alg. Bond van R. K. Rijkskieskring- organisaties, bij de verkiezing van een voorzitter, niet te stemmen op den aftre* jenden voorzitter, baron Van Wijnbergen, die zich op verzoek van het Bondsbestuur weer opnieuw als ipodanig beschikbaar heeft gesteld, doch op het Kamerlid mr. Van Schaik. In den kieskring Haarlem hebben zich afgevaar digden in denzelfden geest uitgelaten; doch gestemd is er daar over deze aange- ^genheid niet. Wanneer wij de bedoelde besluiten en e over het beleid van den aftredenden Bondsvoorzitter gevoerde discussies over wegen dan grieft het ons, dat daarbij de zijde der oppositio niet meerdere waardeering voor den heer Van Wijnbergen, als bondsvoorzitter, is betoond. De bondsvoorzitter heeft zijn fouten natuurlijk. Hen meent misschien, dat hij meer plooibaar had kunnen zijn in zijn oordee- iefl en zijn optreden, zonder van zijn be ginselen af to wijken; dat hij dichter bij het kiezerscorps, bij het Katholieke volk, had kunnen staan, zonder de volksgunst achterna te te loopen; dat hij wel 'n keer minder van zijn Roomsch-zijn had kunnen getuigen, zon der zijn Katholiciteit te verbergen. Hen ziet misschien fouten als de ge noemde in den Bondsvoorzitter. Maar men vergeet dan daarbij: eerstens, dat iedereen rijn fouten heeft, en het in ieder geval «rger, veel en vèèl erger zou zijn, zoo de Bondsvoorzitter zich aan tegenovergestelde door ons tegelijkertijd genoemde fouten roir hebben schuldig gemaakt! Vervolgens dijkt men maar al te weinig waardeering Ie hebben voor de eerlijkheid en onbaat- luchtigheid, waarmede een man van groote gaven als de heer Van Wijnbergen zich in dienst stelt van de Roomscho zaak, als een man van karakter. Ontegenzeg- genlijk is de heer Van Wijnbergen: een man van karakter: wetend wat hij wil, in levend plichtsbesef; kennend de middelen om dat te bereiken, naar eerlijke overtui gt an »'n": zicb noch ter rechter- noch ter lin kerzijde latende lokken door menschen, Iravi die hem, met een minder voorname be doeling, willen beïnvloeden. Zulke men schen moéten wij waardeeren, hen dank bar zijnde. Wij hopen, dat de Bondsvergadering van is. Zaterdag niet van het tegendeel van ,ardi?i»ring en dank zal getuigen. mi flUgTEBLAMP te bezetting van bet Ruhrgebieii HET NIEUWE DUITSCHE AANBOD. De Duitsche industrie tot vérstrekkende garanties bereid. Naar de „B.Z.a.M." mededeelt} heeft iet Reichsverband der Deutsche Indus- ter kennis van de Duitsche rijksre gering gebracht, dat de Duitsche indus- Irie bereid is spoedig dusdanige bindende en bij de wet geregelde garanties te ver strekken, welke lot verzekering en aan vulling van het Duitsche aanbod aan de leallieerden noodig worden geacht,, en Mn het verstrekken waarvan door de ge leerden groote waarde wordt gehecht. Cijfers voor het bedrag, tot hetwelk deze pranties zich zullen uitstrekken kunnen dit oogenblik nog niet worden genoemd «s te verstrekken waarborgen zullen ech- '*r overeenkomen met het bedrag, hetwelk fe rijksregeering na grondig en zorgvul dig onderzoek en na overweging van alle |or het buitenland op het jongste aan- hd ingebrachte bezwaren als te dragen Hl bepalen. Door deze verklaring van de zijde der Duitscho industrie is een van de meest be- Ejrijke punten uit de nieuwe nota, wel- ;e de Duitsche regeering aan do geallieer- zal aanbieden, op gunstige wijze ge beld. „Tel." meldt nog, dat do richtlijnen, door het Reichsverband der Dent- dien Industrie zijn opgesteld inzake de 11 het nieuwe Duitsche aanbod te noemen S^ties, daarvan uitgaan, dat deze ga- knties, door den handel, de industrie en landbouw te geven, als tweede waar na de staatsgarantie zullen worden at. Als staatsgaranties zullen in de 5®ste plaats de inkomsten van de staats- 'Poorwegen in aanmerking komen. Zoo- gezegd, zal de garantie van den handel de industrie worden verleend in den 'urm van een hypotheek op onroerende ^deren en als afgifte van oen bepaald der aandcelen, zonder dat daarbij ^ecwel het daaraan verhonden stemrecht den staat zal komen. I 70 milliard Mark in beslag genomen I Zaterdagvoormiddag hebben, naar het „Vad." meldt, de Franschen hij de Rijks bank te Essen 7075 milliard mark in beslag genomen. Zij gingen daarbij mot de uiterste voorzichtigheid te werk. Vóór de soldaten kwamen, verschenen Fran- sclie rechercheurs aan den ingang van het gebouw der Rijksbank en verhinderden den ambtenaar, die daar was opgesteld om Overvallen te voorkomen, de beambten der Rijksbank op het dreigend gevaar op merkzaam to maken. Toen drongen de Fransche soldaten in het binnenste van het bankgebouw naar de safe door. Het daar gevonden geld werd verpakt in zak ken, die voor dat doel meegebracht waren. De beambten der Rijksbank werden tijdens deze operatie in arrest gehouden. Toen de in-beslag-name geëindigd was, trokken de Fransche afdeelingen weer af, met achterlating van een sterke wacht, die ook nu nog in het gebouw aanwezig is. De Communisiert-onlusten. Uitbreiding der stakingen De staking is thans algemeen te Dort mund, Boehum, Gelsenkirchen en dreigt zich te zullen uitbreiden naar Glaubeck, Buer en Recklinghausen. Ook te Duisburg en Dusseldorp cn in de omgeving van die steden heeft de staking bet werk bij alle groote industrieën stilgelegd, ofschoon daar op de arbeiders geen pressie door de communisten werd uitgeoefend. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag trachtten communistische Hundertschaf- ten do depots, welke de brandweer hoeft bezet, te bestormen. De Hundertschaften eischten de overga ve der wapenen, welke de brandweer met toesiemming der Fransche autoriteiten in haar bezit heeft. Daar dit werd geweigerd, vielen de Hundertschaften de brandweer mannen aan. Bij het aan de overzijde ge legen hoofdbureau van het Duitsche ar beidersvakbond werden barricaden opge richt. De brandweer richtte de motorspuit op de aanvallers, waarop van die zijde schoten vielen, waardoor een man gedood werd. De teruggedrongen brandweerman nen werden daarop van uit een nabij gele gen steenfabriek met een steenenbombar dement overladen. De geheelo straat lag binnen weinige oogenblikken met steenen bezaaid. Vele personen liepen zware ver wondingen op. De terroristen kwamen nu van achter de barricaden te voorschijn en wierpen zich op de brandweerlieden. Er ontstond een gevecht van man tegen man. Eerst tegen den morgen eindigde de strijd met een volkomen nederlaag der aanval lers, die 4 dooden en 54 gewonden telden. Aan de zijde der brandweermannen vielen 3 dooden en 14 gewonden. De gewonden werden in de hospitalen ondergebracht. De bladen der socialistische pers zijn Za terdag niet verschenen. De straten zijn ge heel ontvolkt, alleen doen communistische Hundertschaften zoo nu en dan de ronde door de stad. De toestand is zeer critiek. Eenige terroristen braken de dynamietka- mers van een bezette mijn open, waarbij hun een groote hoeveelheid ontplofbare stoffen in handen viel. Sedert Vrijdag zijn de gewone levensmiddelentreinen niet aan gekomen. Slechts enkele treinen zijn aan gekomen, doch de groothandelaren weiger den de goederen in ontvangst te nemen uit vrees voor veelvuldige plunderingen. De melk- en vleesch-voorziening is geheel ge desorganiseerd. Vrijdagavond verlangden de commu nisten te Bochüm eveneens de ontwape ning van de brandweer. Zij deden vervol gens een aanval, waarbij ook de brand weer van de wapens gebruik maakte. Te gen middernacht ondernamen de commu nisten een nieuwen aanval. Twee personen zijn gedood en 33 gewond. De ernstige onlusten duurden Zaterdag den ganschen dag voort. De in den vori- gen nacht georganiseerde Selbstschutz der vakvereenigingsarbeiders kwam in den loop van den dag voor de eerste maq.1 in actie. Deze Selbstschutz bestaat voor twee dorden uit socialistische en voor een der de uit christelijke arbeiders. In verschil lende deelen der stad ging de z.g. proleta rische Selbstschutz der communisten tot den aanval op den Selbstschutz der vak vereenigingsarbeiders over. Het kwam tot bloedige botsingen, waarbij 3 personen ge dood en 5 gewond werden. De communis ten hebben een proclamatie uitgevaardigd waarin de overgave van den stedelijken veiligheidsdienst wordt geëischt en een streng verbod voor het verkeer op straat van des avonds 10 tot des morgens 10 uur wordt bekend gemaakt. In den avond kwa men wederom bloedige botsingen voor. De communisten hebben nieuwe hundertschaf ten uit Gelsenkirchen laten aanrukken en voor dezen nacht een aanval op hot brand weerdepot en het hoofdkwartier der Vak- vereenigingsorganisatie aangekondigd. Gis teren werd- het chrisTelijke Tphuis be stormd. De brandwoerbrigade greep in en verstrooide de opdringende menigte. De Fransche bezetting nam een passie ve houding aan en verklaarde alleen bij daden van sabotage, als brandstichtingen on dergelijke, handelend te zullen optre den. De conferentie te Lausanne. Het Turkse hG rieksche geschil-overeenkomst in- zakodeschadeloosstelling Tusschen Griekenland en Turkije is een algemoene overeenkomst bereikt op de ba sis van den afstand van den driehoek Ka- ragatsj aan Turkije in de plaats van scha deloosstelling. De grondslagen van hot accoord zijn de volgende: 1. Turkije ziet af van elke aanvrage tot schadeloosstelling voor herstel; 2. Griekenland ziet af van elke betaling van schadeloosstelling in geld; 3. Griekenland aanvaardt de overdracht van het station van Karagatsj aan Turkije Griekonland behoudt echter de spoorlijn van KuleliBurgasDomoetika. Bovendien is bepaald, dat de deskundi gen het vraagstuk zullen onderzoeken van de wederzijdsche teruggave, die de Grie ken en Turken in beslag hebben gneomen na den wapenstilstand \an Madros. De gedelegeerde van Servië had ten aanzien van die teruggave voorbehoud ge maakt, maar zich teruggetrokken om niet oen beletsel le vormen aan het sluiten van den vrede. Generaal Plla had in do eerste plaats het woord genomen om het standpunt van de geallieerden uiteen te zetten ten aan zien van het GriekschTurksche mee- ningsverschil over de herstel-kwestie. Ismet Pacha heeft, vervolgens uitvoerig het standpunt van Angora verdedigd en de volgende vraag gesteld: Zoo wij ac cepteeren in beginsel te zwichten op het vraagstuk van herstel en geen storting van een som in geld eischen tengevolge van den slechten toestand van de Griekscho finan ciën, zullen dan de geallieerden onzc-n eigen financieelen toestand in overweging nemen in do kwesties, die hangende zijn tusschen de geallieerden en Turkije1? De geallieerden hebben daarop bevesti gend geantwoord. Ismet Pacha verkla.' J.e daarop dat, ge geven die aanvaarding, de vraagstukken, reeds langen tijd in discussie, in den loop van de week opgelost zullen kunnen wor den. Polen. Een motie van wantrouwen. De landdag heeft met 279 tegen 117 stemmen een motie van wantrouwen te gen het kabinet Sikorsky aangenomen. Georgië Een cc-mpSot ontdekt. Volgens te Moskou hinnnengekomen be richten is in Georgië oen complot tegen de radenregeering ontdekt. Vijftien vertegen woordigers van den hoogstcn adel, die be schuldigd worden van deelneming aan dit complot, zijn ter dood veroordeeld. China. De burgeroorlog duurt voort Gemeld wordt, dat groote troepenafdee lingen de provincie Kwangtoeng zijn bin nengevallen, het gebied waar wordt ge streden tusschen de troepen van do Pe- king-regeering en die van de regeering van Canton en de constitutioneelen van Soen Jal Sen. Genoemde troepenafdeelingen dienon Ier versterking van de Peking-troe pen. De Ganton-regeering heeft harerzijds versterkingen naar Sjioe-kwam gezonden. De stad Sjioe-hing, ongeveer 50 mijlen ten Westen van Canton is door de consü- lutioneele troepen van de Canton-regee- ring ingenomen, nadat de poorten der stad waren opgeblazen. De straten zijn versperd door de lijken der soldaten. Het verslagen leger heeft alvorens zich terug te trekken de stad geplunderd. Amerika. Een Britsche Nota inzake hei Drankverbod De Britsche gezant heeft aan het de partement van buitenlandsche zaken te Washington een nota overhandigd, waar in het standpunt van Engeland wordt uit eengezet ter zake van het verbod voor de schepen, om drank aan boord te hebben binnen de driemijls zone. Er wordt gemeld, dat het Engolsche standpunt gebaseerd is op de stelling, dat de Amerikaansche havenautoriteiten geen jurisdictie hebben inzake internationale wetten, betreffende in casu het aanwezig zijn van sterken drank, in normale hoe veelheden, aan boord van vreemde sche pen. Die jurisdictie betreft alleen de vrach ten, die voor invoer in Amerika bedoeld is, niet de eigen proviandeering der vreem de schepen in de Amerikaansche havens. Ofschoon dit standpunt, aldus uiteen gezet, klaarblijkelijk in strijd is met de beslissing van 't hooggerechtshof zijn er verscheiden teekenen, welke er op wijzen, dat het departement van buitenlandsche zaken een weg gevonden heeft, om de twee zienswijzen tot elkaar te brengen, door aan vreemde schepen toe te staan, rantsoenen wijn op te nemen als een deel van hun medicijnen-voorraad. eSÜÜEgiLflSSD Koninklijke besluiten. Bij K. B. is met intrekking van het K. B. houdende benoeming van mr. L. C. van der Steen van Ommeren tot burgemeester van Alhlasserdam, benoemd tot burge-' meester dier gemeente J. v. Scheers; is: aan I. mr. M. M. Brouwer Anchcr op verzoek eervol ontslag verleend als kantonrechter te Oss, onder dankbetuiging voor in rechterlijke betrekkingen bewezen diensten; II. bepaald, dat de vacature van kan tonrechter te Oss niet zal worden vervuld; cn zijn aan mr. E. J. M. Sassen, kan tonrechter te Boxmeer, opgedragen de werkzaamheden van kantonrechter te Oss; zijn benoemd tot notaris te Arnhem: Gh. Nolen, notaris le De Rijp; te Almkerk G. van Willigen, cand.-not. te Ammerzoden. Inkrimping personeel P. T. T. Bij K. B. is aan een aantal personeel eervol ontslag verleend in verband met zoodanige verandering van de inrichting van hun dienstvak, dat hun werkzaamhe den overbodig zullen worden. Uit stad en omgeving vinden wij alleen den naam van mej. P. Kuypcrs, te V o o r- schoten. De Atecmsene Bond. De Voorzitter. Wij hebben reeds medegedeeld, dat do R. K. Kamer-Centrale Den Haag zich heeft uitgesproken voor een niet-herkie- zing van den aftredenden voorzitter van den Algemeencn Bond van R. K. Kamer- Centralen, den heer Van Wijnbergen, en voor de keuze van mr. Van Schaik, lid der Tweede Kamer, als Bondsvoorzitter. Op de vergadering van de R. K. Kamer- Centrale Utrecht is aangenomen met 54 legen 26 stemmen en 3 blanco een voor stel, waarbij den afgevaardigden wordt verzocht bij voorkeur him stem uit te brengen op de Candida tuur-Van Schaik. De R. K. Kamer-Centrale Haarlem heeft haar meening niet in een stemming uitgesproken. De gevoelens bleken bij do discussie over deze zaak verdeeld. Het Kamerlid Bomans zeide, het jammer te vinden, wanneer iemand van zulke ver dienste als de heer Van Wijnbergen zou worden weggestemd. Verder wees hij er op, dat binnen 'n jaar, n.l. na publiceering en aanneming van het ranport-Barge het Bondsbestuur zal aftreden en er dan dus gelegenheid is oom vrij te zijn in de keuze van een voorzitter. Terecht merkte da heer Bomans op, dat nu een niet-herkiezen van den lieer Van Wijnbergen een klap in het gezicht zou zijn van het Bondsbe stuur, dat op diens aanblijven heeft aan gedrongen. Contact tusschen Kiezers en Kamerleden. „Het Centrum", de agenda van de a.s Bondsvergadering op a.s. Zaterdag be sprekend, zegt over het vooTSlel-L eiden; „Het voorstel van Leiden, bedoelende, dat de Bondsvergadering zich zal uitspre ken voor meer contact tusschen kiezers en gekozenen (leden der Tweede Kamer) bevat insgelijks een goede ko&p. Leiden verlangt dat meerdere contanct in den vorm van enkele vergaderingen, die jaar lijks in verschillende kieskringen zullen worden belegd en waar de afgevaardigden der kiesvereenigingen met de in haar kies kring gekozen Kamerleden zullen samen komen. Het geldt hier een zaak, die reeds herhaaldelijk in vroeger en later tijd be sproken is. Er werd echter nog nimmer een regeling voor getroffen. Wat Leiden nu voorstelt ia niet het eenig denkbare, maar het is alleszins de overweging waard. Ook huiten de verkiezingsdagen verlangen de kiezers wel eens degenen, die hen in het wetgevend lichaam vertegenwoordigen en daar him belangen bepleiten, te zien, te hooren en te spreken. Men kan leeren van elkander. Uitwisseling van gedachten kan vruchtdragend zijn. En wellicht ware op die wijze te voorkomen, dat een min der gelukkige, of onpractische wet zonder de noodige correctie in het Staatsblad ver scheen." Uit het stukadoorsbedrijf. Naar aanleiding van het voorstel van de hoofdbesturen van de patroonsbonden tot het benoemen van een arbitragecom missie ter beslechting van het bestaande geschil wat het uurloon der tarieven be treft, hebben de besturen van de werkne^ mersbonden gisteren in Den Haag ver gaderd. Na afloop van deze vergadering is aan den Nederl. R.-K. .Stukadoorspatroonsbond en den Nederl. Stukadoorspatroonsbond medegedeeld, dat zij geen besluit kunnen nemen voordat zij hun leden geraadpleegd hebben. Zij verzoeken eerst nog een on derhoud met de hoofdbesturen van de pa troonsbonden te mogen hebben. De gewone audiënties van de minis ters van Oorlog cn van Arbeid zullen Don derdag a.s. niet plaats hebben. HET VOORLAAGSTE NIEUWS. BUITENLAND. TurkschGrieksche overeenkomst in zake de schadeloosstelling. Bij de communistenonlusten in het Ruhrgebied zijn reeds tal van dooden cn gewonden gevallen. De Duitsche industrie tot vérstrekkende garanties bereid ter verzekering en aanvul ling van het Duitsche aanbod. BINNENLAND. H.H. Wijdingen in het Bisdom Haarlem Te Amsterdam is besloien tot invoering van de 48-urige werkweek bij het gemecn- tepersoneel. Voorgesteld wordt de wijziging H. 0.- wet op 14 Juli te doen intreden. De commissie ingesteld, om den minis ter van Oorlog van advies te dienen om trent de opleiding tof en verdere vorming van reserve-officier en reserve-onderoffi cier, is in hoofdzaak met haar werk gereed LEIDEN. Dr. E. Gorter is benoemd tot gewoon hoogleeraar te Leiden. OMGEVING. De Encyc!; 'm-aeting te Wassc— STOUT VOETBAL. Overzicht. Onze voorspellingen omtrent de kam pioenswedstrijden zijn ten volle bewaar heid. Go-Ahead heeft den la-atsten wed strijd tegen Willem II weer op bijzondere wijze gespeeld en terwijl de reventenaren den geheelen wedstrijd het mooiste spel vertoonden eindigden zij met een fraaie 2O overwinning. De Bulders hebberi~de hun doo: f ns pe goven kans naar waarde weten te benut ten. Verloren zij op eigen veld met 21, zij namen geducht, revanche op r. c. H, door een 31 zege. In het Westen viel de beslissing einde lijk en wel ten nadeele van do orde Hang- sche, wier lot gisteren is bezegeld dorr het selijke spel van D. F. c. tegen Ajax. H. V V. degradeert nu. Voor de extra-competitie viel er voor d» Leidenaars een buitengewoon groot succes te boeken. Hadden velen rok maar sights gedeeltelijk gehoopt op een overwinning, dat het 3O zou worden heeft ongetwijfeld niemand gedroomd. Door deze fraaie over winning van A. S. c. op Hilversum heeft deze een schitterende kans op een der twee eerste plaatsen. Alleen door een grente overwinning in den laatsten strijd kan Hil versum de Leidenaars nog overvleugelen. S. V. V. heeft nog gelegenheid om zich tot de eerste plaat-s op te werken. Geschiedt zulks dan zal het wel gian ten koste van Hilversum en dan eindigen S. V. V. cn A. S. C. als de twee eersten. Spartaan kon het gisteren niet bolwer ken in Leiden en S. .V. V. ging met de punten naar Schiedam. De uitslaoen. NEDERLANDSCHE VOETBALBOND. Kampioenschap van Nederland. Haarlem: R. C. H.Be-Quick 13 Deventer: Go-Ahead-Willem TI 2O Westelijke afdeeling le klasse. Dordrecht: D. F. c.Ajax 11 Competitie „Nieuwe Indeeling". Haarlem: HilversumA. S. C. O3 Leiden: SpartaanS. V. V. Degradatie-competitie 2e klasse. Hilversum: D. O. S.W. F. C. Kampioenschap van Nederland. c doelp. gesp. gew. gel. verl. v.t. pnL Be Quick (Gr.) 5 2 1 2 7—5 5 Go Ahead 6 2 1 3 48 5 R. O. H. 4 2—2 6-6 4 Willem II 3 2 1 4—2 2* Willem TT twee verliespunteru Buitengewone Competitie. 0—1 2-3 t - doelp. gesp. gew. gel. verl. v.t. pn£. 'A\ s. a 5 3 1 1 8—6 7 Spartaan 5 2 1 2 7—6 5 Hilversum 4 2 1 1 6—7 5 1 D. H. 0. 4 2 2 5—4 4 S. V. V. 2 1 1 2—1 3 Zandvoort 4 4 5—9 i Westelijke le klasse. - doelp. gesp. gew. gel. verl. v.—t. R. 0. H. 22 9 11 2 39 JJl 29 Blauw Wit '22 11 5 6 41-4*1 27 Feijenoord 22 10 5 7 47—33 as H. B. S. 22 8 8 6 24—24 24 Ajax 22 9 5 8 32—27 23 V. 0. 0. 22 9 4 9 41—36 251 Haarlem 22 9 3 10 43—16 21 Sparta 22 8 '4 10 28—34 20 d. f. a 22 8 3 11 38—11 19 Quick 22 6 7 9 24—31 10 H. v. V. 22 8 3 11 3445 10 u. V. V. 22 5 6 11 20—42 10

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1