14e Jaargang. VRIJDAG 25 MEI 1923 No. 4154 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week i 2.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling; Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. 935 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowone advertentlën 30 cant por regel* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine adverientóën, van ten hoogste 30 woorden,.waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop fO.SO. Bit nummer* bestaat uit twee bladen. De bezetting van het Ruhrgebied HET NIEUWE DUITSCHE AANBOD. 50 milliard goudmark in 3 5 jaar. H. N. meldt uit Berlijn: Naar van be voegde zijde wordt medegedeeld, heeft minister Hermes gistermiddag een nieuw plan ter regeling van de herstelkwestie aan zijn medeministers ter bestudeering Hermes gaat hierbij uit van- een bedrag van 50 milliard goudmark, dat óver een periode van 35 jaar betaald zal worden, yoor de eerste vijf jaar verlangt hij ech ter een moratorium. Na afloop van dezen termijn zal Duitschland een bedrag van vijf milliard betalen en vervolgens jaar lijks een milliard plus interest. Na tien jaar zullen de jaarlijksche betalingen stij gen tot 14 milliard plus interest, zoodat na afloop van 35 jaar Duitschland in totaal 50 milliard met inbegrip van interest zal hebben betaald. Opnieuw wordt voorgesteld eventueel h.oogere betalingen door een commissie van deskundigen te doen vaststellen, waar Lij Hermes geen bezwaar schijnt te ma ken tegen de Commissie .van Horstel, mits daarin Engelsche, Italiaansche, Japansche en Amerikaansche vertegenwoordigers zit ting zullen hebben. Van een internationale leening is dit maal geen sprake. Wel worden eenige waarborgen aangeboden in den vorm van een tabaks- en alcohol-monopolie. De conferentie te Lausanne. HET GRIEKSCH—TURKSCHE GESCHIL Een dreigement der Grieken. Minister Piastiras heeft verklaard, dat Griekenland voor een regeling van de schadevergoedings-kwestie tot Zondag wachten zal en niet langer. Kolonel Gonatas heeft verklaard, dat Griekenland tegenover de geallieerden 26 Mei als den uitersten datum heeft ge noemd voor de oplossing van de schade vergoedings-kwestie. Indien de conferentie zich uitspreekt voor het betalen van een schadeloosstelling aan Turkije zal de Grieksche delegatie Lausanne verlaten en de Grieksche regee ring haar vrijheid van handelen herne men, Alexanrlris heeft, overeenkomstig de constructies van zijn regcering, aan gene raai Pelle doen weten, dat Griekenland de onmiddellijke bijeenroeping vraagt van liet financieele comité, op zijn laatst mor- gen. Generaal Pelle heeft met zijn collega's er over geconfereerd en hoopte gisteren antwoord te kunnen geven. De Grieksche regeering verzekert, dat er geen oogenblik beraadslaagd is over bet voorstel betreffende een afstand van eenig terrein in de streek van Karagatsj. Het compromis-voorstel tot regeling van bet Grieksch-Turksch geschil heeft vaste- r'en vorm aangenomen. Het voorstel be treft, zooals men weet, de concessie Kara- gatsf. Het werd aan de Grieksche en Turk seks. delegaties voorgelegd, die haar re- geeringen instructies vroegen. Men constateert een kleine ontspanning in den toestand. België. De stakingsbeweging. Do toestand ten aanzien van de stakings beweging was er gisteren nog niet beter °P geworden. Hier en daar breidde zich de staking nog eenigszins uit. In antwoord op een telegram, waarin '•et Nationaal Syndicaat den minister Van spoorwegen om een onderhoud ver zocht, heeft deze doen weten,, dat het on derhoud niet kon plaats hebben. Deze weigering tot onderhandelen be- rimt in hoofdzaak op het verlangen, dat de stakers eerst den arbeid hervatten. Die weigering van Neujean heeft ten- gcvolge, dat de stakers onwrikbaar den 8lrDd volhouden. - --s Duitschland. 1 Het Communistisch schrikbewind, j De relletjes te Gelsenkirchen. De onlusten te Gelsenkirchon, door de Oflimunisten op touw gezet, duren voort. 9 stad is volkomen in him macht. Het j dbureau van P°^ie werd bezet en °or arbeiders met roode strikken om den arm afgezet. h a ^en omtrek liggen alom verbrande ?ij .tenten en formulieren uit het poli- ureau. Alle vensters van het gebouw vernield. Bij de verbranding der ac- ïijn ten heeft nog een zolderbrand gewoed, welk-e echter spoedig werd gebluscht. Vrachtauto's met gewapende mannen, die blijkbaar tot de communistische hon- derdschappen behooren, reden door de stad en ook naar buiten om de stakingsbewe ging meer uitbreiding te geven. Op verschillende plaatsen in de stad hebben opnieuw plunderingen plaats ge vonden. Evenwel gaan deze plunderingen niet uit van de georganiseerde commu nistische honderdschappen. Deze treden er zelfs met gestrengheid tegen op, waar zij kunnen. Zelfs oefenen de communisten op de kooplieden een druk uit om de waren tegen de door hen bepaalde prij zen, die aanzienlijk lager zijn dan die van don inkoop, af te geven. Als de kooplieden weigeren, zulks te doen, worden de waren zonder vergoeding in beslag genomen. Het parool van de unionistische centrale, om zich door een algemeene staking bij die van Dortmund aan te sluiten, schijnt te Gelsenkirchen in vruchtbaren bodem te zijn gevallen. Het blijkt steeds duidelijker, dat men te doen heeft met een lang vooruit be raamde beweging. Gistermiddag was het aantal dooden tot elf, dat der gewonden tot 70 gestegen. Gisteren had een bespreking plaats tus- schen de vertegenwoordigers van de ma gistraat, de zakenwereld, de vakvereeni- gingen en do ai-heidersorganisaties, waar hij over de instelling eener dergelijke or ganisatie, welke voor de veiligheid op straat zou kunnen zorgen, werd beraad slaagd. Daar de toestand zeer ernstig is en on voorwaardelijk maatregelen moeten wor den getroffen, heeft de eerste burgemees ter van Gelsenkirchen^ beloofd de commu nisten tegemoetkomend te zullen behan delen bij hun pogingen om een dergelijke organisatie in het leven te roepen. Hongarije. Een gunstige beslissing van de Commissie van Herstel. De Hongaarsche minister-president, graaf Bethlen had voor zijn vertrek uit Weenen e^n onderhoud met den Ween- schen vertegenwoordiger van het Hon- gaarsch Korr. Bur., waarbij de premier verklaarde. De besprekingen over de plan nen tot saneering van de Hongaarsche fi nanciën zijn zoowel te Parijs alsook te Londen en Rome viel bevredigender en vriendschappelijker verloopen dan hij ge hoopt had. Over de voornaamste kwestie: de op heffing van het pandrecht ls "Woensdag te Parijs beslist. De Hongaarsche minister van financiën Kellay is naar Parijs terug gekeerd, om bij de beslissing over deze voor Hongarije zoo gewichtige kwestie tegenwoordig te zijn. Het is duidelijk, dat deze beslissing de eerste stap is ter sanee ring van de Hongaarscho financiën. Zij kan alleen de voorwaarden voor verdere stappen scheppen. De geheelo commissie van den Volken bond zou, zooals graaf Bethlen len slotte opmerkte, opgeroepen zijn, om de voor stellen van den min. van financiën te overwegen. In hot vraagstuk der ophef fing van het pandrecht zou slechts die be slissing voor Hongarije gunstig zijn, wel ke het zou mogelijk maken, dat de panden van den Hongaarschen staat voor de op te nemen credietpn ter beschikking zouden staan. Frankrijk. SENAAT CONTRA REGEERING. Poincaré biedt het ont slag van zijn kabinet aan, dat door Mil le rand niet aan vaard wordt. Het hooggerechtshof, samengesteld uit leden van den Senaat, verklaarde zich met een meerderheid van ongeveer 30 stemmen, onbevoegd in de zaak-Gachin c. s. Ten gevolge hiervan riep Poincaré een kabinetsraad bijeen, na afloop waarvan de premier en zijn medewerkers zich naar het paleis van den president der re publiek aan de Champs Elysées begaven. Poincaré verklaarde aan journalisten, dat hij bij den president zijn ontslag zou indienen, daar 'hij de stemming van den Senaat beschouwde als een blijk van wan trouwen tegenover het kabinet, dat zich thans in de onmogelijkheid bevindt op te treden tegen het drijven der communistaen Millerand heeft geweigerd het dQor Poincaré aangeboden ontslag te aanvaar den. De Parijsche redacteur van do „Msbd." schrijft naar aanleiding van deze kwestie: Terwijl Poincaré de Kamer bezig hield over de Ruhrzaak, gelukte het den senaat aan het kabinet en aan de .kamermeer derheid een hak te zetten, waarop .de meer radicaal getinte senaat klaarblijkelijk reeds lang geloerd heeft, maar waartoe de politieke omstandigheden tot nog toe geen gelegenheid hadden gegeven Wel wist men, dat het communisten- proces voor een deel der oppositie een ge legenheid zou zijn zich te manifesteeron, maar niemand had verwacht, dat dit hooge college zoover zou gaan het aan hangig gemaakte proces voor het hoogge rechtshof af te wijzen. De gebeurtenissen hebben zich als volgt afgespeeld: om twee nur is de senaat bij eengekomen om te gaan zitten als hoog ste rechtbank. Na het appèl nominaal dat uit moet maken, wie gerechtigd zullen zijn tijdens d.e hooggerechtshof-zittingen aan de beraadslagingen deel te nemen, heeft de procureur-genaar Lescouvó gedurende twee uur zijn bredevoerig requisitoir ge houden. Daarop ging de senaat in de raadkamér. De beraadslaging in de raad kamer duurden tot tien voor half acht. De uitspraak was als volgt: de senaat verklaarde in de eerste plaats voldoende ingelicht te zijn om zich uit te spreken over do al of niet bevoegdheid van den senaat in deze zaak en overwoog, dat do voorgebrachte zaak niet van een aard is als die, welke aan zijn onderzoek zijn voorgehouden en besliste, dat zij niet voor hom gevoerd moet worden. De senaat besloot dientengevolge, dat do inleidende procedure tegen Cachin c.s. moet worden gerenvoyeerd naar de be voegde colleges. Er hadden drie stemmingen plaats, in de eerste plaats een ter beantwoording van de vraag, of de senaat bevoegd is souveïein te boslisseh over zijn bevoegd heid. Met algemeene stemmen werd die vraag bevestigend beantwoord. In de tweede plaats werd gevraagd: moeten wij onmiddellijk over deze competentie beslis sen of een voorafgaand advies inwinnen van de commissie van instructie. Met 143 tegen 121 stemmen oordeelde de senaat onmiddellijk te moeten statueeren. Daar op kwam do kardinale vraag: zijn wij bevoegd? Deze vraag werd met 145 tegen 104 stemmen ontkennend beantwoord. De indruk, die deze beslissing maakte, was overweldigend. Men begreep to doen to hebben met eeg aanval op het kabinet, mitsgaders op de kamermeerderheid. Het resultaat deed zich niet lang wach ten. Colrat, minister van justitie, die de zaak geleid heeft, meende zijn ontslag te moeten nemen. Poincaré riep onmiddellijk'het kabinet bijeen. Hij verklaarde, dat de ministers solidair moesten zijn en na slechts be trekkelijk kort vergaderen, .begaf men zich en bloc naar het Elyaée. Daar kwamen de ministers reeds te kwart voor negen aan. Er was juist een avondfeest, een van de eerste recepties in verband met de Pasteursfeesten. Mille rand was natuurlijk op de hoogte van het gebeurde en kon niet anders dan de komst Van Poincaré en diens mede-ministers verwachten. Poincaré bood de demissie aan van het geheele kabinet, doch ont ving onmiddellijk een weigering. Mille rand zette al zijn welsprekendheid bij om Poincaré te overtuigen, dat in de hoogst belangrijke oogenblikken die het land heeft door te maken, het hoogst betreu renswaardig zou zijn, wanneer aan de tot nu- toe gevolgde politiek een andere rich ting zou worden gegeven. Daarop trokken de ministers zich terug en had een nieuwe kabinetsvergadering plaats. Omstreeks 10 uur kon worden medegedeeld, dat Poincaré de demissie van het ministerie had teruggenomen. In gezaghebbende kringen is men van oordeel, dat de zaak thans naar de justi tie zal worden verwezen, die vermoedelijk de zaak nog zal renvoyeeren, zoodat de zaak waarschijnlijk opnieuw naar den senaat zal worden verwezen. Men heeft den indruk wel eenigszins met een overrompeling te doen te hebben gehad. Wel was bekend, dat de verwij zing van het communisten-proces naar den senaat als hooggerechtshof op den tegenstand stuitte niet alleen van de uiterste linkerzijde, maar van het over- groote deel der radicalen, die op die ma nier hoopten oppositie te kunnen voeren tegen de nationalistische hinnenlandsche politiek vna het- kabinet. Maar dat deze gec oreer teerde poging zou gelukken, had men niet verwacht. Hoewel het gebeurde natuurlijk een ne derlaag voor het kabinet is, gelooft men toch, dat vooral in de kamer men er blijk van zal geven het vertrouwen in de poli tiek van Poincaré niet geschokt te wil len zien en dat uit het gebeurde eerder een consolidatie van de meerderheids-po litiek van 1919 zal voortvloeien. Engeland. De reconstructie van het Kabinet. Gemeld wordt, dat Baldwin zoo goed als gereed is met de samenstelling van zijn kabinet en dat alle ministers, die deel uitmaakten van de regeering van Bonar Law, zich bereid hebben verklaard, ook onder den nieuwen premier hun porte feuille te behouden. Voorts staat het vast, dat in het nieu we kabinet lord Robert Cecil is opgeno men, die zal optreden als „kanselier van het hertogdom Lancaster". Dit ambt brengt geenerlei functie mede, doch de drager ervan, die lid is van het feitelijke kabinet, is ter beschikking voor het ver richten van speciale diensten. Men be hoeft er in het geval van Cecil niet aan te twijfelen, dat zijn werkzaamheden vooral zullen liggen op het gebied van bui tenlandsche politiek en verband zullen houden met den Volkenbond. Bovendien verluidt dat Curzon, die in den laatsten tijd herhaaldelijk buitenland sche badplaatsen met het oog op zijn ge zondheid heeft moeten bezoeken, vermoe delijk niet lang meer staatssecretaris van buitenlandsche zaken zal blijven en het heet zelfs dat hij' zou hebben te kennen gegeven te willen aftreden, zoodra de Turksche kwestie en het Russisch© pro bleem van de haan zijn. In dat geval zou natuurlijk Cecil d© aangewezen opvolger zijn. Omtrent de bezetting van het ambt van kanselier van de schatkist schijnt nog geen beslissing t© zijn verkregen. Eenerzijds beweert men, dat §ir Robert Horn© ten slotte toch zal zwichten voor den drang op hem uitgeoefend, doch anderzijds schijnt er sprake van te zijn, dat Bald win, zooals vroeger ook herhaaldelijk het geval is geweest, het premierschap met dat van minister van financiën zal ver eenigen, waardoor de groote moeilijkheid zal worden omzeild Tengevolge van deze moeilijkheid is 't •waarschijnlijk, dat de officieele mededee- ling nog eenige dagen op zich zal laten wachten en in ieder geval behooren de verschillende benoemingen vooraf door den koning te zijn goedgekeurd. In welin gelichte kringen verwacht men, dat Bald win in de parlementszitting van Maandag de lijst zijner medewerkers persoonlijk zal mededeelen. iïaltë. Kapitein Padovanr uit de Fascistische Partij gebannen. Het bestuur der fascistische partij, voorgezeten door Mussolini, heeft beslo ten kapitein Padovani, bevelhebber der fascisten in Campanië, en al zijn aan hangers, wegens indisciplinair optreden uit de partij te sluiten. DE NIEUWE ENGELSCHE PREMIER STANLEY BALDWIN. BlülEilLJIIW GEMEENTERAADSVERKIEZING. Bij de Woensdag te Gouda gehouden stemming voor de verkiezing van 21 leden van den gemeenteraad de oude raad bestond uit 19 leden zijn gekozen: Van den V.B.: A. J. IJsselstijn Azn„ I. van der Want en P. Bokhoven, alle drie aftr., en mevr. A. E. H. RieszNootho ven van Goor. Van de S. D. A. P.: W. Sanders, P. L. J. Lafeber, L. Overhand en B. Sterkt allen aftr., en K. R. van Staal en T. Perdijk. Van de R.-K. partij: A. G. van Berkel, dr. A. G. A. Hoffman, aftr. en J. A. Don ker, G. H. Koemans en J. G. Potharst. Beide laatstgenoemden waren tot voor kort lid van den raad, maar hadden in de samenstelling van de candidatenlijst, die hen op 6 en 8 plaatste, aanleiding gevon den te bedanken. Beiden zijn nu door voor keurstemmen gekozen. Van de A.-R. partij: P. D. Muylwijk, aftr., en R. U. Jongenburger en P. A. Vingerling. Van de Christ.-Hist. Unie: G. C. van As Van de V.-D. Bond: G. J. van Burk. Van de Ghr. Sociale Partij: R. v. d. Burg. De in den ouden raad vertegenwoordig de fracties zijn in sterkte niet veranderd; wel zijn in de fracties veranderingen ge komen door niet-herkiezing van do heeren M. J. Oosterling (r.-k.), P. J. Kolijn (a.r.) en K. de Jong (V.B.) en door het zich niet weder beschikbaarstellen van de heeren W. van Hoorn (s.d.), J. Oudshoorn (s.d.) en J. van Galen (a.r.) De 2 nieuwe zetels zijn bcz^t door ver- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Naar aanleiding van het feit, dat de Senaat als Hooggerechtshof zich onbevoegd verklaarde In de zaak der Communisten, bood Poincaré het ontslag aan van het Kabinet. Millerand weigerde dit te aanvaarden, waarop Poincaré het introk. Een nieuw betalingsplan van den Duit- schen minister van Financiën voor het nieuwe Duitsche aanbod. De Communistische onlusten te Gelsen kirchen en in de omgeving duren voort. Grieksch dreigement op de ConferentU tc Laussanne. BINNENLAND. Uitslag van gemeenteraadsverkiezingen. Er is een Staaiscommsisie ingesteld in~ zake het reizigers- en goederenvervoer. De interpretatie van de pensioenwet voor geestelijken en religieusen. De Minister van Binnenl. Zaken en Landbouw en van Financiën hebben een antwoord ingezonden op de schriftelijks vragen van het Kamerlid Deckers betref fende het nemen van maatregelen in het belang van de kweekers, die niet in staat zijn de rente van het hun verleende cre- diet te betalen. LEIDEN. De 3-Gctober-Vereeniging heeft een anderen voorzitter. De aanstaande feests-< lijkheden. OMGEVING. De nieuwe parochiekerk te Wassenaar. f tegenwoordigers van de Ghr.-Hist Unie ees den V.-D. Bond. Bij de Woensdag te Schiedam ge houden raadsverkiezing zijn gekozen f R.-K., 4 A.-R., 4 Ghr.-Hi6t, 6 Soc.-Dem, 2 Vrijheidsb., 1 Vr.-Dem. en 2 leden vaa de Social. Partij. De nieuwe samenstelling is dns: 19 rechts en 11 links; de tegenwoordigs samenstelling, is 12 rechts en 11 links. D# vermeerdering met 4 leden wegens uit breiding van het zielenaantal is dus aan de rechtsche partijen ten goede gekomen. Uitslag te Breda: R.-K. Staatspar tij 11 zetels; A.-R. 1 zetel; Kiesvereeniging „Dr. Schaepman" 3 zetels; V. B. 1 zetel; Groep Staalman 1 zetel; S.D.A.P. 3 zetels; De Kiesvereeniging „Breda" (lijst Zijl mans) 1 zetel. De oude Raad bestond uit 9 R.-K., 1 A.- R„ 4 Kiesver. Schaepman, 4 S. D. A. P., 2 V. B., 1 afgescheiden S. D. A. P. de hoer Staalman. Bij de gemeenteraadsverkiezing te Aalsmeer zijn gekozen: J. C. M. Men- sing, M. Alderden Oz., W. G. Keessen Kz., W. Keessen Az„ H. Wichmann, allen Vrijz.; C. Spaargaren Dz., .Th. Alderden Dz., beiden S.D.A.P.; J. van Dillewijn, J. Moleman C.Jz„ heiden Ghr.-Hist.; P. v. d. Meer Pz. en B. Wegman Cz., heiden A.-R., P. van Egmond Jz. en G. Th. v. d. Zwaan, beiden R.-K. De verhouding wordt 7 links, 6 rechts, vroeger 6 links, 7 rechts. Uitslag te Haarlemmermeer: Ge kozen: V.B.: A. Roodenburg Jac.zn. en A. Buurman: G.-H.: H. Kistemaker, J. W. Bras, W. Biesheuvel Bzn., J. A. Bos en G. G. van Arendonk; A.-R.: P. Borst, Chr. v. d. Heuvel, G. A. A. Knaap, P. Ouwerkerk en J. Biemond; R.-K. H. van Schoot en, H Koning, G. Jansen en A. J. Bus: S.D.A.P.: W. Scheffer, G. Gerritsen en J. Griekspoor De twee meerdere zetels zijn toegewe zen aan de Ghr.-Hist.; overigens is er geen wijziging in de verhouding gekomen De uitslag der te Hilversum ge houden verkiezingen is: Gekozen 6 R.-K.; 5 G.-H.; 4 A.-R.; 4 S.D.A.P.; 2 Commu nisten; 4 Vrij hei dsbonders. Totaal 15 rechts tegen 10 links. De oude raad (23 leden) telde: 6 R.-K, 3 A.-R., 3 G.-.H, 6 S.D.A.P., 4 Vrijheids- bonders, 1 Communist, totaal 12 réchte tegen 11 links. Te S i 11 a r d zijn gekozen zes georga-> niseerde R.-K. (tot nu toe 10), de heeren J. G. Aarts, mr. N. Beckers, A. Laudy, M. Gorbey, J. W. Jessen en Th. Delhougne; zes diss. R.-K. (tot nu toe geen), de he©-; ren W. Wessels, G. J. Dols, L. Keysers. Th. Ruers, A. de Wever, H. Engels, en drie onafh ankelij ken (evenals tot nu toe), de heeren K. W. Kruyer, J. H. Rutten en E. Meulenbergh. Uitslag van de Woensdag te Tilburg gehouden raadsverkiezing. Uitgebracht 25.934 stemmen, waarvan op de candida ten van de R.-K. Staatspartij 16.304, R.-K. Volkspartij 7429. Gekozen zijn van.de R.-K. Staatsp.: A. v. Rijen, J. v. Oudenhoven, A. v. Aren- donk, A. v. Doorcn, F. lt. Rcyaen, M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1