BERICHT
No. 103003.
14e Jaargang.UIMSPAP 22 MEI 1923No 4j5i|
Ste ftzidóelbe Sou/temt
DINSDAG 22 MEI 1923
1581
C©AE!OMN£?AENTSPRIJSbedrsagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week fi 2.50 per kwartaal-
Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal.
Franco per post 12.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit biad verschijnt eiken dag aitnezamlerd Zob- m Feeafdagea i.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. li
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlSn 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. r
Q^vCfl*lentiëii, ran ten hoogste 30 woorden, waarin,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Dii Eissmmep bestaak uil twee
bladen.
Aan de Kiezers en
Kiezeressen.
Wilt ge, door laksheid of onverschillig
heid, door niet te stemmen, o£ misschien
5 door nict-Ivatholiek te stemmen, op
nomen de verantwoordelijkheid, dat
door uw stem de Katholieken één zetel
minder en een andere partij, de Com
munistische Pa.rtij b.v., één zetel meer
zou halen bij de Gemeenteraadsverkiezin
gen, die morgen in onze stad plaats
heeft?
Wilt ge do verantwoordelijkheid dra
gen voor de Raadsbesluiten, nadeelig
F voor de stoffelijke belangen of betzij
direct betzij indirect voor de geestelijke
rodsdaenstige belangen van ons, ICa-
tholieken, die zouden kunnen worden ge-
B nomen dank zij één stem meerderheid in
den Raad, welks samenstelling gij anders
badt kunnen doen zijn.
1 Wilt ge?
Neen, dat mag, dat wi! geen enkel Ka-
Itholiek.
Wanneer de candidaatstelling eenmaal
.ii« geschied, dan. valt en door hem niots
rati! anders meer te doen, dan Katholiek te
H stommen, e n zooveel mogelijk te zorgen
dit ook anderen op de Katholieke can-;
didatenlijst hun stem uitbrengen.
Wie Katholiek stemt aan de -stembus
b voor liet uitbrengen van zijn stem ver-
lintwoord.
Een Katholiek, die niet-Katholiek zou
is 'Y00T' gevolgen daarvan
liet verantwoord.
Van dit al mogen wij ons allen op den
ivond vóór do stemming nog eens diep
irer tuigen I
En dan zullen wij ook nog propaganda
iiaken, zoo Doodig, ieder in zijn eigen
lingering.
Hen weie het wel: zelfs op ëén stem
s gesloten: en valt er niets meer te ver
ier en aan wat is gedaan of nagelat
Eu, als de- Katholieken dan zouden zijn
jhteruitgegaan in stemmencijfer of in
el tal in den gemeenteraad dan zou
■u enkel Katholiek over zulk 'n resul-
it tevreden zijn, maar wèl zouden dan
ize tegenstanders over ons verlies, dit
een beginsel-nederlaag be
bouwend. juichen, en hun vreugde en
Jfloening zelf in letterlijken zin door
iiden's' straten uitjubelen.
Maar dat mag niet en dat zal met, hls
He Katholieken hun plicht doen.
Nog een laatste herinnering:
W1LMER
de eerste candidaat van lijst 7, de R.
Als gij iets meer of minder doet, dan
hokje op uw stembiljet (dat ge in
voor uw oproepingskaart op het
ter,bureau ontvangt) rood maken, dan
soucit ge een ongeldige stem uitbrengen.
Het c o eü i té van actie houdt mor-
jea zitting in het Centraal Bureau der
S. A. (ingang Boomgaardsteeg tegen-
r de firma Gerzon op de Breestraeit)
bphoonnumeer 1310.
Daar kan men alle nog ge^
«nschto inlichtingen beko-;
sen.
)0N!.
IEL
I. Hl
1:
iep?
't Behoeft niet gezegd, dat wat wij
Erboven schreven over de Gemeente-
faadsverkiozing te Leiden natuur
lijk ook van toepassing is en in prac-
Üjk moet worden gebracht, 'wat betreft de
kom en do verkiezingen in de dor-
Jen.
Dat is het.
Na Dada hebben we wéér wat nieuws
in onze beschaving.
Vanaf heden is „DE LEIDSCHE
COURANT" bij den Postcheque- en
Girodienst aangesloten onder
DE DIRECTIE.
buite^lHIT
De bezetiing van het Ruhrgebied
Mei nieuwe Duifsche voorstel.
Het is wegens de Pinksterdagen zeer
kalm geweest, ook in Duitschland. De
kwestie der schadevergoeding heeft daar
mede ook, althans officieel, gerust.
Rijkskanselier Guno wordt heden te
Berlijn terug verwacht. Hij zal dan een
onderhoud hebben met vooraanstaande
personen op politiek gebied.
Door sommige sociaal-democratische
afgevaardigden wordt verklaard, dat de
rijkskanselier er in den laatsten tijd lij
dend uitziet.
Volgens mededeelingen van sociaal-de
mocratische afgevaardigden loopen de be
sprekingen over de opstelling der nieuwe
Duitsche nota in hoofdzaak over het pro
bleem van de garanties voor de interna
tionale leening. De minister van Finan
ciën heeft een nieuw plan uitgewerkt,
hetwelk in een andere inning van de Duit
sché vermogensbelasting voorziet op dus
danige wijze, dnf fWo hplflvHnrr nnnnlnA^-
in loorden sociaal-de-
rtiooratischen parlementsdienst medege
deeld, dat met de opstelling van de nieu
we Duitsche nota waarschijnlijk heden
zal worden begonnen.
Versterking van het Fransche bezettings
leger in hei Ruhrgebied.
Ten' einde de exploitatie van het Paihr-
gebied nog vollediger en krachtiger te ma
ken en ter versterking van de bewaking
der spoorwegen is besloten het bezettings
leger 'met 15 a 20.000 man pit te breiden
welke zullen worden genomen uit verschil
lende legercorpsen in het binnenland.
Do .Matin" voegt aan dit bericht de be
schouwing toe, dat, nu er kans is, dat er
onderhandelingen zullen beginnen met de
geallieerden over de nieuwe Duitsche no
ta, het noodig is, dat de Fransche. Ruhr-
bezetting meer dan ooit bet karakter heeft
van kracht, productiviteit en duurzaam
heid.
De conferentie te Lausanne.
Het Grieksch-Turksch geschil voor een
scheidsgerecht?
Het Turksch persbureau publiceert een
communiqué, waarin met kracht gewezen
wordt op de wettigheid der hersteleiscben,
welke Turkije stelt en waarin voorgesteld
wordt om, voor het geval dat tusschen
Turkije en Griekenland over dit punt
geen overeenstemming kan worden be
reikt, hot bedrag der Grieksche herstel
betalingen door een scheidsgerecht te
doen vaststellen.
V Dat is het
Er wordt te weinig Pinksteren gevierd
geestelijken zin, schrijft een dame in
,eHet Vaderland".
En zij wekt op om mede te werken dat
Elders to doen worden; en instemming
betuigen met een door haar ontworpen
?ian.
\Vat dat plan is? Luister maar 'ns:
Religie, kunst en wetenschap hebben
bet levende woord nog niet tot hot
boogsle in den mensch opgevoerd. Een
woord-rhythme, dat de schoonheids
extase van den geest wekt, zoowel bij
dongene, die het uitzendt als bij hem,
die het opvangt, het Pinksterfeest zou
bet moeten brengen. Door het woord
zou een electriscben stroom van bezie
ling door het menschdom moeten gaan.
De rhythmen van lichte en zware let-
I iergrepen, die stroomend in elkander
[vervloeien, enz., enz,
Zoo gaat het voort met de wij
[•ouden haast zeggen: nonsens.
Wie nog niet goed weet, waaarom aan
tegenwoordige maatschappij zooveel
Is ontbreekt hij wete het nu: „een
U'd-rhy'thme" hebben wij noodig!
België.
De staking verloopt.
Do arbeid wordt allong
hervat.
De „Peuple" deelde mede, dat de spoor
wegarbciders het werk hebben hervat.
Dit bericht wordt tegengesproken, maar
de toestand op de spoorwegen is toch aan
zienlijk verbeterd. Het personenverkeer
tusschen Antwerpen en Brussel is weder
om normaal. Do treinen worden niet lan
ger in Jemelle opgehouden.
Intusschen blijft de regeering op haar
stuk slaan en verklaart dat zij geen der
eischen van het personeel zal inwilligen
of de genietroepen zal demobiliseeren vóór
dat do arbeid is hervat
Bij de posterijen is men zeer hoopvol.
Alle brieven zijn gedistribueerd, geen en
kele is blijven liggen. Wanneer de staking
mocht voortduren wat niet wordt ver
moed zal van heden af het drukwerk
aan huis worden besteld. Met het uitzoe
ken is men reeds klaar gekomen, dank zij
de hulp van 42 militairen-postbeambten,
welke zich met het werk hebben belast.
Duitschland.
De oorlogsschulden aan Amerika.
Het rapport aan de commissie voor de
vaststelling der Duitsche oorlogsschulden,
omvattende zoowel de vorderingen der
'Amerikaansche burgers als van den
Staat, in totaal ca. 1* milliard dollar is
gepubliceerd.
De vordering der Amerikaansche
gcering is de grootste, n.l. 366 millioan,
de kleinste der 12.41(3 vorderingen beloopt
één dollar.
De vordering inzake de „Lustiania",
groot ruim 22 millioen dollar, staat bo
venaan de lijst van de vorderingen der
staatsburgers en zal waarschijnlijk bet
eerst door de commissie worden behan
deld, daar Duitschland. reeds deze schuld
hoeft erkend, ofschoon niet het definitieve
bedrag
Engeland.
BONAR LAW AFGETREDEN.
Lord Gurzon premier?
Bonar Law heeft, op krachtig aandrin
gen van zijn medische raadgevers, zijn
ontslag aangeboden. De koning heeft roet
de diepste betuiging van spijt dit ontslag
aanvaard.
Een in Downingstreet uitgegeven com
muniqué zegt: Bonar Law's reis heeft zijn
gezondheid niet verbeterd. Bij zijn terug
keer te Lenden werd Bonar Law door zijn
geneesheeren onderzcoht, die verklaarden
dat niettegenstaande de kuur, de stem
van den premier nog onbevredigend was.
Zij konden niet beloven, dat er binnen
een redelijken tijd verbetering zou intre
den. De algemeens gezondheidstoestand
van den premier is niet goed.
Tengevolge van deze verklaring heeft
Bonar Law onmiddellijk zijn ontslag aan
geboden.
Bonar Law heeft een lichte operatie aan
de keel ondergaan. De algemeene toestand
is onveranderd.
Uit welingelichte bron wordt gemeld,
dat geen minister nog door dên koning
uitgonoodigd is om een bespreking over
het premierschap %te voeren.
Bijna alle ministers zijn uit Lenden af-
iXWMf fr UHctl
voornemens zijn huidig bezoek aan Al-
dershot af te breken,
In politieke pringen gel-ooft men, dat de
koning lord Gurzon zal uitnoodigen het
minister-presidentschap te aanvaarden en
dat deze de uitnoodiging zal aannemen.
Naar verluidt, wenscht de koning de
korte vacantie zijner ministers niet te on
derbreken om- hen ter consulatie naar
Aldershot bijeen te roepen. De koning re
kent erop om op andere wijzs met hen in
•binding te komen. Waarschijnlijk zul
len geen definitieve stappen ondernomen
worden, voordat de koning van het stand
punt zijner ministers heeft kennis geno
men, maar er is veel kans, dat de koning
voor Donderdag den oorspronkelijk vast-
gesteklen dag naar Londen zal temgkeq-
ren. Er werd gisteren geen formeele zit
ting gehouden.
Tusschen de leiders der conservatieve
partij zijn talrijke besprekingen gevoerd.
Naar verluidt zullen de leden der con
servatieven Woensdag of Donderdag een
bijeenkomst houden om een leider te kie
zen in de plaats van Bonar Law.
Een telegram v an
P i n c ar
Poincaró heeft Bonar Law geseind:
Frankrijk betreurt Ion zeerste het be
sluit. waartoe uw gezondheidstoestand u
verplicht. Het vergeet niet, dat enze bei-
do lauden, ondanks het verschil der te
volgen methoden, gedurende de laatste
maanden met alle krachten hebben samen
gewerkt om het voor do rust der wereld
noodzakelijke bondgenootschap intact te
behouden. Het zal u dankbaar blijven on
zen vul op schadevergoeding en onze ge
stadige vredelievende bedoelingen zoo
loyaal te hebben erkend.
Rusland.
Wat dc Communistische propaganda kost
Het Engelsoho weekblad „Justice", het
orgaan van de sociaal-democratisohe fe
deratie, bevat interessante bijzonderheden
over het rapport der commissie van onder
zoek, welke op last van de Russische Com
munistische partij een onderzoek heeft in
gesteld naar de wijze warop het geld ia
aangewend, dat voor de communistische
propaganda in het buitenland is uitgege
ven. In het rapport wordt o.a. gezegd, dat
Zinowjef in 1922 3* millioen goudroebel
(tegen den lvuidigen koers ongeveer 17
millioen mark) aan de verschillende ge
heime agenten in Frankrijk en Engeland
heeft betaald.
In het geheel werd 27 millioen goudroo-
bel toegestaan voor de propaganda in
het buitenland.
Een veldmaarschalkstaf In een
kathedraal ontdekt.
Naar uit Moskou wordt gemeld, zoo be
richt d8 Berlijnsche correspondent, is in
een kathedraal in Petersburg in het hoofd
altaar ppp ingemetselde veldmaarschalk-
staf ontdekt De staf weegt vier pond en
is uit zuiver dukatengoud met 110 gTCOte
briljanten en smaragden ingelegd. Men
schat de waarde op vier millioen goudroe
bel.
De bewaarder van de kathedraal wordt
er van verdacht de staf ten tijde van de
onteigening der kerkschatten voor de
Sovjet-autorteiten verstopt to hebben. De
veldmaarschalkstaf is door Alexander II
aan zijn broeder Nicolai Nicalowitsj, bij
diens benoeming tot veldmaarschalk over
handigd.
Zwitserland.
De moord op Vorowski.
De Zwitsersche Regeering
verantwoordelijk gesteld.
De „Tswestia" publiceert den tekst van
twee nota's, welke Tsjitsjerin naar aan
leiding van den moord op Vorowski tot de
Zwitsersche regeering en het bureau van
de conferentie te Lausarine heeft gericht.
In de eerste nota zegt hij, dat de ge
gevens in het bezit van de Russische re-
geering, haar in staat stellen de Zwitser
sche regeering verantwoordelijk te stellen
voor het gedrag der Zwitsersche overhe
den, welke de misdaad mogelijk maakten.
Tsjitsjerin verklaart, dat hij van de ge
volgtrekkingen daaruit voortvloeiend, no
ta nemen zal.
Hij zegt dan verder, dat ondanks do
dreigementen, tot de Russische delegatie
gericht, de Zwitsersche overheden Vo
rowski en zijn collega's zonder eenige be
scherming hebben gelaten, terwijl zij toch
in het bezit waren van allo diplomatieke
voorrechten, daar zij zich op uitnoodiging
van de mogendheden, die de conferentie
hebben bijeengeroepen, te Lausanne be
vonden. Er is niets geschied, waardoor
Vorowski van deze voorrechten zou zijn
beroofd. Daarom beschouwt de Russische
regeering de weigering van de Zwitsersche
om visa te verleenen aan de diplomatieke
koeriers, die zich naar den afgevaardigde
begaven, als een flagrante schennis der
allereerste plichten, als een daad van vij
andschap, gepleegd toeren Rusland en
b ij gedr agen rrceir cm
den moordaanslag op Vorowski.
De nota zegt voort, dat allo volken van
Rusland verontwaardigd zijn over den
moord en dezen beschouwen als een slag I
tegen henzelf gericht. Tsjitsjerin spreekt
het vertrouwen uit, dat de Zwitsersche
regeering een zeer streng onderzoek zal
instellen, de zaak hij de bevoegde recht
bank zal doen behandelen en de Russische
regeering op de hoogte zal stellen van den
uitslag. Dat zij voorts de ambtenaren,
zelfs die gedeeltelijk verantwoordelijk zijn,
zal afzetten en voor do rechtbank zal bren
Se*De nota aan bet bureau der conferentie
spreekt eveneens de verontwaardiging
over den moord uit, en betoogt eveneens,
dat Vorowski als afgevaardigde van Rus
land in het volledig bezit der diplomatieke
voorrechten was.
Het Zwitsersche
antwoord.
Gemeld wordt, dat de Zwitsersche
bondsraad do eischon. wclko in da Russi:
scho nota vervat zijn, zal afwijzen. Hij
zal ook elke verantwoordelijkheid aan oen
moord op Vorowski van de hand wijzen.
Het Zwitsersche antwoord op de Russi
sche nota inzake den moord op Vorowski
is naar Moskou sezonden.
Buiteni. Berichten
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Engglschc premier Bonar Law om
gezondheidsredenen afgetreden.
Curzon wordt als zijn vermoedelijke op
volger genoemd.
De Bejgische stakingsbeweging 'verloopt
DeSovjetregeering stelt Zwitserland
Verantwoordelijk voor den moord op Vo-
rofski; de bondsraad v/ijst alle verantwoor
delijkheid af.
BINNENLAND.
Het antwoord van den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw op
vragen van het Tweede -Kamerlid Lovink,
betreffende den invoer van vee.
De schadeloosstelling voor da leden der
Tweede Kamer. Voorloopig Verslag ever
e:n desbetreffend wetsontwerp.
neeschen gijzelaar afwijzen en een buiten-
landschen waarborg eischen tegen repre
saille-maatregelen. Voorts eischen zij in
gelijfd te worden in brigades onder een
eigen aanvoerder en wensc'ien toezicht te
oefenen over sommige districten.
Telegrammen, gisteren laat door het
Amerikaansche gezantschap te Peking ont
vangen, hebben de hoop doen toenemen,
dat er weldra een overeenkomst bereikt
zal worden om dc buitenlanders, die door
de bandieten van Soesjou gevangen wor
den gehouden, te" bevrijden.
Gouverneur Tjensjoengfce van de provin
cie Sjantoeng heeft e?n boodschapper naar
heb gebergte gezonden met do vergunning
voor do bandietenhoofden om de geheele
troepenmacht in het leger van Sjantoung
in to lijven.
De toestand is dreigend tengevolge van
de Zondag bekend geworden desertie onder
do regeeringstroepen, die ter vervolging van
de bandietenmacht zijn afgezonden. Deze
achttien ma and en'
verkoop van munitie aan de bandiedênTTJTS
heeft den buiteulandschcn diplomaten te
Peking aanleiding gegeven een nieuw en
strenger vertoog tot de Cbinee.sche regee
ring te richten betreffende het loslaten van
de buitenlanders.
Ernstig treinongeluk in Portugal.
6 dooden, 30 gewonden.
Rij bet afrijden van den berg Bom Jesus
beeft zich op den kabelspoorweg een ern
stig ongeluk voorgedaan ten gevolge waar
van 0 personen werden gedood en 30 ge
wond, van wie het meerended ernstig.
Onder de dooden bevindt zich graaf
Sabujosa.
Het Banditisme ift China.
Vragen van
De heer Ter Hall heeft o u h-'"
van Financiën en van Justitie ccn aantal
vragen gesteld omtrent misbruiken bij
openbare verkoopingen.
Nieuwe briovenbussen.
Op vragen van den heer Marchant, lid
van de Tweede Kamor, in zake vervanging
van brieven bussenc M
1. Is het bericht juist, dat het hooidoe-
stuiir van posterijen, telegrafie en telefonie
de brievenbussen gaat vervangen door
nieuwe? n
2. Zoo ja, ia de minister bereid, ruedo
te" declcn, wat van dezen maatregel do
kosten zullen zijn en welke besparing er
van is te verwachten?
heeft de minister van waterstaat geant
woord
1. Met den aanmaak van de nieuwe
brievenbussen zal eerst "worden aangevan
gen, als de voor verstrekking aanwezige
voorraad bussen zal zijn uitgeput. Op
dracht tot aanmaak van deze bussen zal
in geen geval in dit jaar jilaats vinden;
aanschaffing wellicht n den loop yan
1924 zal slechts naar behoefte geschie-
Hieruïfc moge blijken, dat het bericht,
dat alle brievenbussen door nieuwe zul
len worden vervangen, niet juist is.
2. In verband met het antwoord op vraag
1 kan vraag 2 onbeantwoord blijven.
Invoer van slachtvee,
de vragen van het Kamerlid
Krachtig optreden van
Amerik a.
De gezant der Yereenigde Staten van
Amerika in China, dr. Jacob G. Scbunnan,
heeft aan de Chineesche regeerings-auto-
riteiten verzocht, onmiddellijk alle pogin
gen in het werk te stellen tot be bevrijding
der buitenlandsclie gevangenen uit de han
den der bandieten.
In' geval niet aan dit verzoek wordt vol
daan, zullen drastische maatregelen geno
men worden.
De doyen van het diplomatieke korps»
heeft aan het departement van buïtenland-
sche zaken een nota afgegeven, waarin de
hoogste Chineesche militaire autoriteiten
verantwoordelijk worden gesteld voor het
mislukken van de poging om de invrijheid
stelling van de gevangenen, die nog in
handen van de zoovers zijn, te verkrijgen.
Een van do gevangenen. Bernbe gehee-
ten, is te Peking aangekomen met een
boodschap van de bandieten, die het aa:
bod van een Chineeachën borgtocht of Ch
Op
Lovink omtrent den invoer van buiten-
landsch slachtvee Heeft de Minister van
Binnenlandscho Zaken een uitvoerig ant
woord gegeven, waarin hij de gedragslijn
der regeering in zake den invoer van bui-
tenlandsch vee uiteenzot. Hij deelt daarin
o.m. mede, dat hij voornemens was geen
vergunning tot invoer van slachtrunderen
te verleenen dan nadat uit een nauwgezet
onderzoek overtuigend zou zijn gebleken,
dat bij toepassing van de gestelde voor
waarden, door het verleenen van zoo
danige vergunning de gezondheidstoestand
van onzen veestapel niet in gevaar kon
worden gebracht, en bij eiken twijfel dien
aangaande afwijzend op de ingekomen
aanvragen te beschikken.
De van verschillende zijden geopperd»
bedenkingen tegen het door hem ingeno
men standpunt gerezen, geven hem ecuter
aanleiding de door hem te volgen gedrags
lijn nogmaals nauwgezet te overwegen en
-in verband daarmede aan aanvragen tot
invoer van slachtrunderen voorloop?g niet
I le voldoen.
