I No. 4148 14e Jaargang. DONBER3AG 17 MES 132', 3)e Scicbefoe Sou^cmt UpACONN&MSNTSPRlüSbedrsagt bij vooruitbetellng Voor Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal» ]}tj onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal» Franco per post 12.95 per kwartaal, ^et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. DfS blad wrsebijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen 3. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. tl DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Senono advertentlfin SO esnl per repel. Voor Io^esonden Mededeelingen wordt bot z dubbele van bet tarief berekend. Kïoht 3 sdverlenliSfi. van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnnr en ver huur, koop en verkoop f O.50. Dit nammep bestaat uit twee Diaden. 1, V! 'on -6 'EL ira rtzasl a'ci istret -erkc raat: 3 WÜ Genoeg er van! Zooals dezer dagen medegedeeld, heefb je S. D. A. P. te Zaandam bij de Raads verkiezingen haar meerderheid verloren. 't Kan als een voorteeken worden be schouwt van wat elders zal plaats hebben: de achteruitgang van de S. D. A. P. Hoge dit voorteeken niet bedriegen l Het is nu dan reeds begonnen bij de Baadsverldezingen te gaan, zooals het ver leden jaar ging bij de Kamerverkiezingen 'en de vorige maal bij de Statenverkiezin gen: de S. D. A. P. naar omlaag. In Zaandam heeft blijkbaar het roode bewind ontgoocheling en teleurstelling ge- wefct ook verbittering door den onder- üngen strijd. De socialisten zijn het sterkst in hun critiek zwak in hun daden! In Leiden bijv. eischen zij veel, wat zij in Zaandam 'zelf zouden kunnen invoe len, maarniet doen! In Leiden becri- tiseeren zij de rechtsche partijen fel voor dingen', die de roode broeders in Zaandam precies eender doen! ioge ook de Leidsche kiezers en kieze- icsscn de S. D. A'. P. eens aan het ver- «and brengen, dat zij hun reclame-ge- ichreeuw moe zijn, dat zij van den on nutten, verderfelijken klassenstrijd genoeg pubéa! Om dat te bereikêè, ooi nog ie 'propaganda onzerzijds in deze laatste ad- de verkiezing mede werken. iSUBTEHLAIniD bui beb üe bezetting van het Ruhrgebied HET DUITSCHE AANBOD EN DE ANTWOORD-NOTA'S. Duitsche Regeering s- ver klaring. In do gisteren gehouden zitting van den jijksdag zeide de minister van buiten- iidsdie zaken: „Tot mijn groot leedwe- >a moet ik er van af zien, .de vorige spre- jars, die zich op het gebied der buiten- ■indschö politiek begeven hebben, thans "D dit gebied te volgen. Zooals aan dit huis bekend is, zijn na Fransche en Belgische ook het Engel- the en Italiaansche antwoord op onze :°ki van 2 Mei ingekomen. Dinsdagavond «bben wij de nota der Japansche regee- n.7 «ntvangen. L'e rijksregeering heeft met ernst en ".uwgezetheid, welke de belangrijkheid :r zaak vergt, deze antwoorden onder ra! Z5C^' onderzoek is echter nog niet af- 'ïseloopea. Vóór dit het geval is, zou het in strijd met het belang van het land zijn, wanneer Cr van de regeeringstafel verklaringen over den tegenwoordigen toestand onzer buitenlandsche politiek of de deze politiek Mfierschende groote speciale kwesties af Selegd worden (hoort, hoort, links). Ik vraag het huis, er van overtuigd te sjn, dat de regeering zich haar verant woordelijkheid ten volle bewust is en dechts door één streven bezield is, n.l. den i^o te gaan, die haar naar plicht en over laiging door het belang van volk en vader end en het belang der gemeenschap |*ordt aangewezen"." hij de besprekingen in den rijksdag bobbja de rijksregeering en coalitie-par- "i°n ervan afgezien om uitvoerige debat- Ion over het Duitsche aanbod en de ant woordnota's der entente te beginnen. he sociaal-democraten verklaarden ,oi tun afgevaardigde Müller, dat voor j™ prestaties van Duitschland het groot- Mpilaal moest worden aangesproken, to rijksminister van financiën Her os. dio van een aanspreken van he.t Wnot-kapitaal voor de oplossing van het lel vraagstuk een voorstander is en in dien zin repliceerde, vond niet den a tij centrum, democraten én sociaal- ojnoiraten, maar ook bij de Duitsche Msjartij van Stresemann. sprekers van de Duitsch-nalionalen communisten voerden over het Duit se aaubod het woord. De rechtsradica- m! Ve^tlaarden, dat Duitschland niet ,?r ton aanbieden, dan in de jongste 5 aangeboden was. De linksradicalen „rea vaH oordeel, dat Duitschland zich flo zijde van Rusland moest scharen gemeenschappelijk tegen het dcapitalis- en 'inperalisme der entente-machten mcN avw Set" 'iendi OP te trekken. tenslotto tot begin f®? r'jk8clag werd jDni verdaagd Duits c h verzoek om inlichtingen to Londen, 'd8 duitsche rijksregeering heeft aan jrich» i,°fn£van Londen een-ge vragen gc !jD,p] treffende enkele passages uit de Wan/'10 anlv''°ord-nota die' volgens do van do Berlijnsclio rijksregee ring niet duidelijk genoeg waren omschre ven. Een nieuw Duitsc'n aanbod? In Duitsche kringen te 'Parijs werd gis teravond verzekerd, dat de Duitsche regce ring op het punt staat met nieuwe voor stellen te komen. Men weet zelfs mede te deolen, dat binnen zeer korten tijd een nieuwe nota zal worden verzonden, waar in niet een enkel cijfer "voor Jict geheel van het herstel zal worden genoemd, maar waarin in bet bijzonder nadruk zal worden gelegd gelegd op liei vraagstuk der waarborgen. Hoewel men in Fransche kringen ten opzichte van deze medededing natuurlijk sceptisch gestemd is, wijst rnen er toch op dat het niet onmogelijk is. dat het critieke oogenblik in de Fransch-Duitsche moei lijkheden is aangebroken, doch men ver moedt, dat het eerst na Pinksteren zal zijn, eer de Duitsche r.egeering opnieuw van zich zal doen hooren. De maatregelen der hezeitingsautoriiciten Uit Essen wordt aan do „N. R. Crt." ge meldt: Te Oberhausen hebben de bezet tingstroepen de -raccordementen met de Gute Hoffnungshüite en de fabrieken van Thijssen opgebroken. De baanvakken in het Obenhausener bergland werden we gens de ontploffingen van de laatste da gen zeer scherp bewaakt. De bewoners van de straten langs deze baanvakken^ worden door wachtposten van en naar Eun huis gebracht. Te^Osterfeld zijn wegens deze ontploffingen de assessor dr. Lueneburg en egu commissaris van politie als gijze laars in genomen. To Dortmund zijn de 2e nui~4in§gg'.£r en do stadsbouwmeester Kullricb in liecll teni.s genomen, omdat het gemeentebestuur de boete, welke het was opgelegd, niet heeft betaald. Te Essen hebben de Franschea gister ochtend de spoorweg-kantoren bezet. Zij hebben het vliegveld Rotthausen thans ge heel voor hun troepen in beslag genomen. Te Schonncbeck hij Essen is Dinsdag, terwijl een communistische honderdschap de markt bezet hield cn de aangrenzende straten afzette, een commissie, waarbij zich 5 vrouwen bevonden, welke haar voornemen van to voren bij de politie liad aangekondigd, dio machteloos tegenover haar stond, een zaak In koloniale waren binnengedrongen en heeft er de prijzen verlaagd. De andere winkels in levens middelen hebben daarop onmiddellijk ge sloten. Niettemin drong de commissie er toch binden en "dwong ook baar prijsver lagingen af. De levensmiddelenpi.ijzen zijn de laat ste week in het Ruhrgebied aanzienlijk meer gestegen dan de voorafgaande drie weken. De groenteprijzen'zijn van 100 tot 300 percent verhoogd, wat ten deele ook een gevolg is van de verkeersmoeilijkheden en den moeilijken aanvoer uit Nederland en de tuinderijen in het Rijnland. De "yïeescb prijzen zijn sinds 7 Mei met 8 12 percent, de aardappelprijzen met 80 per cent gestegen. Het telefoon- en telegraafverkeer in de meeste groote en middel-groote plaatsen van het Ruhrgebied, dat door de maan- -denlangc bezetting van de grootste tele graaf- en telefoonkantoren toch al niet veel meer boteekende, schijnt thans door de bezettingstroepen stelselmatig geheel tot stilstand gebracht te worden. De laat ste dagen hebben kleine af deelingen in de kabelhuisjes en op andere gewichtige pun ten van liet net stelselmatig verwoestingen aangericht. De-Belgen hebben den spoorweg Loelme Gelsenkirchen-Bismarck in de richting Dorten-Wentercteck tot aan den straatweg Gladbeck-Oost naar Dor ten bezet. Het sla tion Gladbeck-Oost zelf is onbezet geble ven. Door deze bezetting is het kolenvorvoer voor de Duitsckers uit deze streek onmo gelijk geworden. Bovendien loopt ook dc mélkaanvoer naar het industrie-gebied door deze bezetting gevaar. Verschillende arbeiders, die zich op den weg bevonden, ondervonden veel last van de Belgische soldaten, daar zij de banden van de fietsen der arbeiders doorsneden. To Herne hebben de Franscben den eigenaar van een bekenden sigaren-han del gelast binnen 3 dageli zijn winkels te ontruimen, daar deze voor den verkoop van Fransche dagbladen, boeken en tijd schriften zullen worden ingericht. Duitsche nota tegen het terrorisme. De Duitsche regeering heeft aan do rc- gceringen te Parijs, Londen en Brussel een nota gezonden, waarin zij opnieuw verzet aanteekent tegen do terroristische maatregelen van de geallieerde Rijnland commissie jegens de Duitsche ambtenaren en hun gezinnen in het bezette gebied. Os conferentie 1e Lausaip.e. De graven der Engeische soldaten is Gaüipoli. Draadloos uit Lenden: Volgens berichten aafi do kranten heb- i ben de deskundigen gistermorgen in de politieke commissie van de conferentie van Lausanne medegedeeld, dat er over eenkomst is bereikt tusschen Turkije en Engeland ten aanzien van de kerkhoven van Gallipoli, zoodat Engelsche onderda nen die de graven der.soldaten aldaar wil len bezoeken, niet aan 1 ijzondere forma liteiten zullen zijn onderworpen. Voorts is medegedeeld dat de conferentie ten aanzien van bijna allo economische kwesties lot overeenstemming is gekomen met uitzondering dergene die verband houden met de concessies waarover thans te Constantinopel en te Angora werdt on derhandeld. De godsdienstige kwestie. De politieke commissie heeft gisteren- ochtend de kwestie der buitenlandsche scholen en godsdienstige instellingen in Turkije besproken. De Turken willen de juridische positie erkennen van de scho len en godsdienstige inrichtingen van de groote mogendheden, die in Turkije heston den vóór 1914; audere scholen b.v. Roe- meensc.be, Servische, Griekscbe zonderen zij echter uit. Do vertegenwoordigers de zer staten protesteerden heftig. Do Turken zullen met welwillendheid het geval over wegen der scholen na 1914 in Turkije ge vestigd. België. DE STAKiNGSBEWEGING. Stilstand in het trein verkeer. Gisteravond om 8.45 uur werd aan de reizigers, die zich aan de Noorderstatie te Brussel bevonden, door cien stationschef medegedeeld, dat de treinenloop naar en van cihtv.-c-F-II *3 stopgezet. De interna tionale sneltreinen "Uaïljs-AlI2£iCïu«:2l en Amsterdam-Parijs zijn te Antwerpen 'ge blokkeerd, daar do machinisten en stokers do locomotieven hebben verlaten. Aan de Zuiderstatie te Brussel was de treinenloop gisteren normaal. Da machinisten lev., het depot Berchem- Antwerpen, die de staking voor den pas- "sagiersdienst Antwerpen C.S.—Brussel hadden aangekondigd, liehhen aanvanke lijk op aandringen van het nationaal vak verbond, dat zeide, dat het doel' niet was het passagiersverkeer te heiemmeren, doch den strijd op oeconomisch terrein te voe ren, hun voornemen niet uitgevoerd. Gis terenavond zijn zij echter weer bijeenge komen en hebben het werk neergelegd met bovengenoemd gevolg. Op de kruispunten te Mortsel en Borger hout bij Antwerpen heeft het seinperso- neel geweigerd de goederentreinen uit Ant werpen door te laten. Woensdag zijn er te.Aerschot spoorweg troepen aangekomen om daar aan het werk te gaan, doch het personeel van het de pot heeft dadelijk het werk neergelegd en geAveigerd den dienst te hervatten zoolang er soldaten op het station zouden zijn. Op hetzelfde station heeft het personeel, dat de vuren van do locomotieven aanmaakt, het werk gestaakt. Bij den postdienst te Antwerpen hebben enkele bestellers hot werk hervat, doch bet meerendcel van de bestellingen ge schiedt door volontairs. Er hebben slechts twee bestellingen daags plaats. Volgens bet Kamerlid Strauss, vice- voorzilter van de Kamer van Koophandel te Antwerpen zijn er met behulp van vrij willige krachten 200.000 brieven besteld, doch er wachten er nog 800.000 op bestel ling. De postdienst naar en van Harwich wordt, zij het ook met moeite, nog gere geld onderhouden. De brieven van Antwer pen naar het binnenland en het overige buitenland worden per auto verzonden, o. a. over Roosendaal. Do socialistische interpellatie. In de gisteren gehouden zitting van de Kamer werd de reeds aangekondigde so cialistische interpellatie behandeld. Do socialist Malthicu noemde bet op roepen van lichtingen en het militarisee- ren van beambten een onwettige daad, om dat zij volgens hem gebaseerd was op de miïiliewet van 1913, die evenwel door de nieuwe militiewet van Maart j.l. zou ver vallen zijn. Matthieu wees erop, dat aanvankelijk de regeering zelf niet goed wist op grond van welk artikel zij haar mobilisatie moest doorvoeren. Minister Devèze moest eerst eons aan zijn goneralen staf telefo- neeren en de ministers Tkeunis en Mas- son antwoordden op de hun in privé-ge- sprekken gestelde vragen, dat er wel er gens een artikel zou to vinden zijn, dat de mobilisatie en de militairiseering in bet huidige geval dekte. Spreker zoido vervolgens, dat 'het )e ger on-eerd wordt door do rol van onder kruiper, welke men do soldalen doet spe len. Het anti-militaristisch gevoel der be volking wordt door dergelijke practijken bijzonder in de hand gewerkt. Minister Devèze nam vervolgens het woord om te verklaren, dat de wet van 1f)l3 nog wel degelijk mocht toegepast worden, voor het geval bijzondere omstan disrlieden zich voordoen. Deze emetandig heden bestaan volgens spr. en wel omdat de staking der beambten de veiligheid van het land in gevaar brengt, de economische en voedselvoorraden bedreigt, de havens stil legt en vooral, omdat zij noodlottig kan inwerken op do verzending der kolen uit de Ruhr, die' „eindelijk" gaan arri- veeren. Op dat woord „eindelijk" ontstond een geweldig tumult hij de soldaten, die het spottend den minister nazegden en riepen: „Al zoo dikwijls heeft uw regee ring het land wijs gemaakt, dat in de Ruhr alles naar wenscli gaat en nu ;er- ldaart gij, dat wij „eindelijk" wat kolen gaan krijgen". Devèze eindigde met te verklaren, dat hij gehandeld heeft in volledige overeen stemming met de regeering. Na hem werd nog het woord gevoerd door den Gentschen socialist Anscela die veel gestes maakte en hoog© woorden ge bruikte, om eigenlijk maar weinig te zeg- gen- Carton de Waart, die als laatste spre ker in deze mislukte interpellatie optrad, verdedigde de houding der regcering. Duitschland. Staking in de haven van Hamburg. In de Hamburgscho haven is gisteren een staking uitgebroken. Alle havenarbei ders, met inbegrip van de machinisten en stokers uit het havenbedrijf, hebben de arbitrage-uitspraak verworpen en het werk neergelegd, zocdat bet bedrijf in de haven thans geheel stil ligt Sedert gister morgen wordt geen enkel schip meer ge laden of gelost. De eenige booten, die nog varen zijn de veerponten. Oostenrijk. De van Seipel met sieenen geworpen. Naar bet ™eldh_ hebben soc.- dem. arbeiders Maandagavond ïn cte voor stad Floridsdorf met sieenen geworpen naar de auto van. bondskanselier Seipel, ioen deze van een kiezersvergadering naar huis terugkeerdo. Er word niemand ge kwetst. Polen. Militaire maatregelen. Volgons een bericht van het Poolsclio Telegraafagentsohap, zijn, met het oog op de voorgeschreven oefeningen van de re servisten der lichtingen 1896 en 1897, de verloven voor reizen naar het buitcr land voor maimen van dienstplichtigen leeftijd opgeheven. Mannen van den ouderdom van 18 tot 28 jaar mogen de grens niet over. BlBKEEaLflHD De Rijksmiddelen. Do middelen hebben in April opgebracht f 36.880.924.89 of 7 ton minder dan in April 1922 sinds 1 Jan. f 142.170.313.58 of 6.4 millioen meer dan het eerste kwar taal 1922. Zilverbons. D'e minister van financiën maakt he kend, dat in do maand April 1923 bij de Algemeene Rekenkamer zijn overge bracht: a. 1,000,000 stuks onbruikbaar gewor den zilverbons f 1 van den bij Kon. be sluit van 19 Februari 1920 (Stfol. no. 82) bepaalden vorm; b. 700,000 stuks onbruikbaar gewor den zilverbons f 2.50 van den bij Kon. besluit van 14 Juni 1918 (Stbl. no. 357) bepaalden vorm. De Belgische spoorwegstaking. De Nederlandsch© aansluitingen. Naar wij vernemen zullen in verband met de spoorwegstaking in België de Nederlandsche treinen vanaf heden voor» loopig niet verder gaan dan Esschen-grens Het was hedenmorgen niet niet bekend, of er heden nog een trein uit Parijs via Brus sel zou arriveeren. Per vliegtuig naar Brussel Naar wij vernemen heeft do directie van de Kon. Luchtvaart-Mij. besloten in ver band met de spoorwegstaking in Beligië den vliegdienst naar Brussel uit te breiden Heden zullen 2 vliegtuigen en zoonoodig 3 naar de Belgische hoofdstad vertrekken, ïn Brussel bestaat een directe luchtver- biuding met Parijs. Uitbreiding. Men seint ons uit Brussel:' Tengevolge van de parlementaire debat ten en het handhaven van het besluit der regeering hebben de spoorwegarbeiders de slaking uitgebreid. Het reizigersverkeer AntwerpenBrussel is gestaakt, zoodat de verbinding AmsterdamParijs is onder broken. Ook het reizigersverkeer op de lijn BrusselLuik" dreigt te worden ge staakt. De telegraafdienst BrusselCentre is verzekerd. De dier.siverlati'ig der officieren. Naar gemeld wordt zulien de ovcrcoxa- HET VOOHHAA?9STE KSEU^'S. BUITENLAND. Een Duitsche regeeringsverklaring over de antwoord-nota's cp het Duifss&e aa»*fcfd Een nieuw Duiiseh aanbod te verwach ten? Verwarring in hst Belgische treinver keer. Het nobilisatiedcbat in de Kamer. BINNENLAND; Het program voor den a.s. Katholieken dag in hst Bisdom Haarlem. LEIDEN. Een bclangt-ijVc bvslissiog van G6d. Sta ten inzake de Leidsche bslastingnavcrde- ring. piet© officmn?». ger.'tfri'schikt in categorie G. met izejang van 1 J&li a.s. al dan niet op verzoek, op non-aoti»iteit worden ge steld. Beperking aantal postbestellingen. Op de vragen van den heer Weitkamp inzake beperking van het aantal postbe stellingen antwoordde de Minister van Waterstaat: Het is den Min'--' hekend, dat aan-de hand van <alir n geldende regelen, verband houdftr^10 "d den. omvang van het postverkeer. ar aantal in de ver schillende plaafeen uf# té voeren postbe stellingen wordt herzien. Naast gevallen, -waarin de. verkregen bezuiniging zeer be langrijk is, komen ook uiteraard andere gevallen voor, waarin de bezuiniging voor dat geval afzonderlijk bekeken, min der sprekend is. Dit mag eohtcr niet er toe leiden, de algemeen getroffen regeling op allerlei punten te doorbreken. Dczo meet in haar resultaat ten opzichte van "dè hè^nmlging als één geheel worden 1-eschouwd en als zoodanig oo% T7C?rden doorgevoerd. Van de vorgenpmen opheffing der der de bestelling in de kom van het dorp do Wijk (Dr.) heeft de Minister kennis ge nomen. Hij is r.i#t bereid te bevorderen, dat deze bestelling niet wordt opgeheven, waardoor ten opzichte van de Wijk (Drente) een uitzondoriug zou worden ge maakt op bovenbedoelde algemeen gel dende maatregelen. Hel visscherljhedrLf te !J«nui'd»n. De heer Michiel««z lid van de Tweede Kamer, heeft den mini^ nr van binnen- landsche zaken en landbouw de volgende vragen geste.d: Is het den minister bekend, dat in het visscherijfcedrijf en daaraan verwante be drijven te IJmuidc-n de sinds lang - schende malaise en de daranit voort vloeiende werkloosheid den laais'en tijd nog zijn vergroot, doordat cenerzijdfc de Hollandscho schepen hun vangst ic En geland ter markt brengen er onderzijde de Duitsche treilers, o.a. wegens de ver hoogde kolenprijzen, niet meer in IJmui- den komen? Is het don minister mede bekend, dat in verband met een en ander de goede verstandhouding tusschen readers, visch- handelaren en arbeiders, benevens tus schen hun respectieve organisaties min of meer verstoord is en dat. dientengevol ge de kans om door- vereende pogingen de bestaande bezwaren te overwinnen, belangrijk is verminderd? Is de minister bereid, voor zooveel noo- dig, alsnog een onderzoek naar een en ander in te stellen en in overleg met de organisaties der betrokkenen het treffen van maatregelen, waardoor de werkloos heid ter plaatse zal worden beteugeld en de vischhandel weder zal opbloeien, to overwegen? Uit de Textielindustrie. ïn een te Nijverdal gecombineerde be stuursvergadering der tcxtielarbeiders- vereenigingen „Unitas", „St. Lambertus'' en „De Eendracht" is de volgende motie aangenomen: De besturen enz., besprekende do inge voerde loonsverlaging door de directie der K. S. W.; overwegende, dat deze loonsverlaging is ccn aanval op het menschwaardig bestaan der Nijverdal- sche textielarbeiders: protesteeren ten sterkste tegen do inj gevoerde loonsverlaging en spreken, zien-* de den zich verbelerenden toestand, ook voor het textielbedrijf, den wenfleh nit, dat de „verslechterde" loonon spoedig door de directie zullon worden herzien ten gunste der arbeiders, opdat de goede verstandhouding, die te Nijverdal nog al tijd tusschen patroon en arbeiders heeft bestaan, niet verbroken worde, doch eer-i der nog versterkt. De hedenmorgen door do stakingsleiders mot den burgemeester gehouden conferen tie heeft geen resultaat opgeleverd. De staking blijft dus voortduren. De stucadoorsstaking te Rotterdam. Van patroonszijde wordt naar aanlei ding van een gisteravond gehouden vaig»*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1