4 Jaargang. SATERDAG 21 APRIL 1923 No. 2407 3)e Êcicbohe 6oti/fca/nt ^ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling 'Voor Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal- franco per post f 2.95 per kwartaal, get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. ■I»— .«gag lit nu mme 3* beslaat uit vijf laden, waao*ondei* het Geïl« iijlreerd Zondagblad. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zot- en Feestdagen H. Bureaux: RAPENBURG No. K) - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. U. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone adverfentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. r Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop én verkoop IÖ.5Ó. Oe Stemplicht. Pe wettelijke stemplicht is dus gehand- Si Jlen kan de meening huldigen, dat dit in- iut zooals -het op het oogenblik toepas- vindt liefst hoe eer hoe beter dient te tdwijnen, en toch niet rouwig er om jn,dat per slot van rekening de Volksver- inwoordiging ook nu nog heeft geaar- de executie te volvoeren. Immers, al- de „Maasbode" mits voldoende irborg voor de naleving van het wette- voorschrift geboden wordt heeft de komstplicht zijn goede zijde. Het insti- bezit een te waardeeren paedagogischo ekking, niofc omdat het onwillige staats- rgersnaar het stemlokaal drijft (dezulken rijdelen zijn doel toch door hun stembil- ite verknoeien) maar omdat het den tra- i doch overigens goedwillenden een orslag zal zijn, om te gereeder tijd hun reeion plicht te vervullen, ot zoover de „Msbd.". 'elaas is echter óók wel de wettelijks ïplicht voor meer dan één Katholiek aanleiding geworden om den moreelen oplicht te vergetenMen moet gaan omen; aan den plicht voldoet men door itembiljet in de bus te gaan werpen. a ïoods blanco, dus.... óók hebben blijk enkelen geredeneerd! Vergetend, dat, 'licn van den wettelijken stemplicht en eel los en onafhankelijk daarvan, be- it de moreele, de zedelijke plicht, om te o stemmen, om goed te stemmen: den Katholiek dus om te stemmen op katholieke lijst. ]oge dit bewustzijn we herhalen het eons toch Haar blijven bij allen UiMre. kiesgerechtigden. £UiTgLf£Lfö6tiÜ bezetting van het Ruhrgebied Een rede van Curzon. ord Curzon heeft gisteren in het Hoo- buis een rede gehouden ter verdediging gg Britscho politiek. har gebrek aan plaatsruimte ons van- belet van deze belangrijke rede een gC2d, matting te geven, zullen wij haar eken, indag vermelden. De ongeregeldheden te Mülheim. )e correspondent van de „Voss. Ztg." Essen seint nog omtrent de relletjes agitatie te Mülheim: Je onlusten der werkloozen, welke »T psd uitbraken, zijn slechts een voor- n 1 geweest tot de ernstige excessen, die in den loop van Donderdag hebben «gedaan. liilhcim staat sinds Donderdag onder ergste schrikbewind. Moord en dood- ij zijn aan de orde van den dag. Een -t rttee'° reeks van dooden en gewonden reeds van de straten gedragen. Het onmogelijk in de binnenstad door te togen en men is op verhalen van oog den aangewezen, die gebeurtenissen lilderen, welke herinneren aan den erg- tijd van de radenheerschappij. De menstad is volkomen in de macht der leerlingen. Volgens verhalen van betrouwbare oog tijen zijn de zoogenaamde werkloozen hulparbeiders, die tegen oen uurloon u 1750 mark en een socialo toelage van productieve werkloozcnuitkeering aan 'arbeid worden gehouden. Deze lieden, onder communistische leiding staan, orden geleid door een zekeren Zalden, "oian, die sinds jaren reeds professio- werkloozo is en die in do ra- "keerschappij een tijdlang als zooge- Jtod commandant van Duisburg van to deed spreken. Deze 300 lieden hebben buiten af nog aanhang gekregen van «lei verdacht gepeupel en hebben gis- togen den middag de wapenwinkels Mülheim geplunderd. Zij hebben totgeweren, jachtmessen, rijzweepe, Monzweepen, stokken en wat anders te was, meegenomen en de munitie ,°o 'vapenwinkels gehaald. Zij hebben gewapend on trekken sinds eenige da- la door de stad. Waar een venster open,- of iemand zich voor een open ven- ïchïC-'°0U(k' lver(^ geschoten. Niemand ^"t m de binnenstad komen. -Aan de gfngswegen werden vracht wagons, kar- stoenen en in en andere straat, een _-;"au!o niet pijpen omver geworpen, "kalen door barricades te versper- 00(, ,ram van Essen naar Duisburg rijdt 'firn d° op een 11111 van cen~ il0(1 ar stad. Geen verkeersmiddel is er i^ar ^alcn naar Mülhéim te rijden, :*aarm!i commimisten verscheidene auto's, h'Q v eon Nederlandsche auto, heb- feur y s Sohouden en vernield. De chauf- ;dend l ^derlandsche auto is hevig i'Moör voorbijgangers opgenomen een geneesheer verbonden. In hoofdzaak concentreert zich het op treden der communisten togen het raad huis, waar de politie-beambten en andere beambten zich hebben gebarricadeerd. Naar een ooggetuige verhaalt, werden voortdurend door de communisten van de straat uit op het venster van de kamer des burgemeesters geschoten, tot het ein delijk een beambte gelukte van een ander venster uit, den man, die de schoten af vuurde, door een revolverschot in het hoofd onschadelijk te maken. Tegen den avond brachten vluchtelingen uit Mül heim het bericht, dat het den communis ten gelukt was vijf politiebeambten beet te pakken. Twee of drie hunner zouden zijn gedood. Over het algemeen klinken de mededee lingen zeer opgewonden. Wanneer echter slechts een gedeelte van alles, wat verteld wordt, juist is, moet er een ontzettend schrikbewind lieerschcn. Ierland verzoekt om toelating. De vertegenwoordigers van den Ier- schen Vrijstaat te Genevè heeft gisteren het verzoek om toelating van Ierland tot den Volkenhond ingediend en gevraagd om dit verzoek op de agenda te plaatsen van de eerstvolgende vergadering van den Vol kenbond. Do regeering verklaart zich be reid de voorwaarden te aanvaarden, ver vat in art. 1 van het pact en alle verplich tingen op de leden ruslende, na te komen Zij zal gevolmachtigde vertegenwoordi gers naar do vergadering zenden om alle noodige inlichtingen te verstrekken en gaarna vóór de vergadering het verzQek toelichten. België. Dé zomertijd. Aan de „N. R. Grt." wordt gemeld: Uit naam van 400.000 arbeiders is tot de regeering het verzoek gericht om ter- wille van de Belgische arbeiders, die hun dagwerk in Frankrijk hebben, den zomer tijd niet onmiddellijk in te voeren. De toe passing daarvan in België zou do arbei ders beletten 's avonds weer op Belgisch gebied terug te keeren. Zij zouden dan op Fransch gebied (Noorder-departement en verwoeste streken) moeten overnachten, wat, bij gebrek aan woningen onmogelijk is. De arbeiders verzoeken de besprekingen met Frankrijk te hervatten ten einde, tot een schikking te komen. Het Belgische departement van spoor wegen heeft deskundige ambtenaren naar Brussel gezonden om met vertegenwoordi gers der Fransche spoorwegen over deze kwestie van gedachten te wisselen. Duitschland. Heftige toorieelen in den Pruisischen Landdag. In do gisteren gehouden zitting van den Pruisischen Landdag is het lot neftige tooneelen gekomen. De aanleiding hiertoe gaf het debat over do interpellatie der Duitsch-nationalen in zako het verbod van do Deutsch-Völkische Freihcitspartei. De toelichter der interpellatie, de Duilsch- nationale afgevaardigde Schlange, richtte heftige aanvab'en tegen den Pruisischen minister van BinnenlandscLe 'Zaken, Se vering. Toen spreker ten slotte verklaarde, dat minister Severing wegens hot in gevaar bicngen c'er belangen van het D.iitüCie volk voor hei Slaatsgerechi diende te wcr den gedaagd, brak er in den Landdag een storm van protesten los. "Do sociaal-demo craten drongen zich naar :1e sprekerslri- buho en riepen den Duitsch-nationalen spreker scheldwoorden toe. Slechts door het kalmeerend optreden van minister Severing konden handtaste lijkheden vermeden worden. Daar ook de publieke tribune teekenen van instem ming met de woorden van den Duitsch- nationalen spreker had gegeven, was het bijna gekomen lot een bestorming dier tri bune door de sociaal-democratische afge vaardigden, die de ontruiming dér tribune eischlen. De opwinding duurde voort, totdat de zitting word gesloten. Engeland. Het drankverbod verworpen. De bij het Lagerhuis door Serymgeour ingediende wet tot verbod van sterken drank is met 236 tegen 14 stemmen ver worpen. De lersche kwestie. De belegering van. do rebellen in de rotsholte. De belegering van de groep lersche re bellen in 'een rotsholte aan de kust van 't graafschap Kerry is Donderdag geëindigd met den dood van drie hunner, van wie tweo verdronken en één werd doodgescho ten, en de gevangenneming van de andere vier rebellen, terwijl zij een poging deden om in de duisternis te ontsnappen. De rebellen hebben tót .het laatst stand ge houden tegen de pogingen om hen uit to rooken en hen met ontplofbare stoffen uit het hol te drijven. Wraak van lersche Republikeinen. Het schijnt, dat er een lersche moorde naarsclub bestaat, welke zich ten doel stelt, „verraders" van de lersche repuhli- keinsche beweging in Frankrijk om hals te brengen. Tot dat vermoeden is men gekomen, doordat een Engelsch marine-officier on der verdachte omstandigheden te Boulog ne verdronken werd gevonden. De politie aldaar ontving dezer dagen een briefje, hetwelk niet met de hand ge schreven, doch getypt was, maar waarvan do "inhoud was samengesteld uit letters, geknipt uit kopjes van berichten in de „Daily Mail". Het briefje luidde als volgt: „Uw ver dronken Engelschman was een verrader van de lersche republiek en werd daarom terecht geëxeuteerd. Het is beter voor uw lichamelijk welzijn om uw onderzoekingen omtrent dit geval maar te staken. I. O. I. R. A." Het is bekend dat er zekere lersche re- puhlikeinsche organisaties in Boulogne werkzaam zijn, die reeds in 1920 zich druk bezighielden met het vervoeren van wa pens en munitie, afkomstig van de Brit- sche oorlogsvoorrad^n, in de nabijheid van Boulogne opgestapeld. Griekenland. Het Grieksche leger. De diplomatieke medewerker „Daüy Telegraph" toont zich van de ongerust. over de berichten dat het Griekscha leger 200.000 in plaats van 100.000 man, zoo als algemeen aangenomen werd, zal tellen De vraag rijst, hoe Griekenland zoo'n groo te strijdmacht kan uitrusten na de in Ivlein-AziÖ geledon verliezen, doch blijk baar heeft Griekenland, zegt de corres pondent, do overtollige bewapening van zijn westelijke vrienden en van die op den Balkan gekregen, die thans hun artillerie afdanken. De Turken en Bulgaren hebben volgens den correspondent geheime ge sprekken gevoerd om tot een militair overéénkomst tegen Griekenland te gera ken. Amerika. De immigratiekwestie. De Daily Telegraph verneemt uit New- York, dat president Harding en het de partement van arbeid bereid zijn een gun stig oor te leenen aan het denkbeeld om de basis der immigratie uit vreemde lan den, die thans is vastgesteld op 3 pet. van het getal der reeds bij een vroegere volks telling in Amerika gevestigde personen uit het betreffende land afkomstig, ietwat uit te breiden. Het denkbeeld wenscht geenszins de beperkende bepalingen op te heffen, waardoor men voorkomt, dat de Yer. St. worden overstroomd met goed- koope huitenlandsche arbeidskrachten, hetwelk een zeer nadeeligen invloed zou hebben op het levenspeil, doch veeleer om uitzonderingen toe te slaan voor personen, die naar het oordeel van de in liet buiten land gevestigde Amerikaansche immigran ten-ambtenaren van een algemeen of bijzonder standpunt gezien geschikte aanwinsten voor Amerika zouden zijn. aiMMEiaLaL'iia De wijziging der wet op de Personeele Belasting. Verschenen is de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer op het wetsontwerp tot wijziging der wet op de Personeele Be lasting 1S96. Daarin merkt de Minister van Financiën op, dat, ook al is men van meening, dat do wet op do personeele belas ting meer wijzigingen dan de thans voor gestelde van noode heeft, hij dan nog de ondërwerpelijke wetsvoordrachb niet do goede gelegenheid acht om tot die wijzi gingen over te gaan. Immers dit wetsont werp is geenszins opgezet als een generale herziening van de belasting; het betreft uitsluitend punten van meer ondergeschik ten aard. Alleen daarom is het dan ook zonder bezwaar, dat aan de wet terugwer kende kracht wordt toegekend. Een herziening van de personeele belas ting ter zake van de verminderde waarde van het geld zou mede leiden- tot een ver hooging van verschillende in de wet ge noemde belastingbedragen. De Minister wenscht voor het oogenblik tot zulk een verhooging niet over te gaan, nu hetgeen aan belasting gevraagd wordt reeds een bedenkelijke hoogte heeft bereikt. Verandering in do 1 belasting naar de huurwaarde is aangebracht door de wet./ van 19 September 1919. Er bestaan geen termen thans een nieuwe wijziging aan te brengen. Aangezien de vrijstelling van artikel 21. par. 1, sub. h, ingegeven is door de gedach te, dat een weduwnaar het bezwaarlijk zonder hulp van een vrouwelijke dienstbo de kan stellen, en die reden voor de, in vrouwelijken arbeid allicht meer bekwame weduwe niet geld, aclit do Minister uit breiding van die vrijstelling niet in de lijn der wet. In het systeem der personeele belasting, welke ook langs indirecten weg verschillen de verteringen treft-, bestaat er geen aan leiding om de perceelen voor uitspanning of gezellig verkeer op badplaatsen anders te behandelen dan de hotels en pensions op die plaatsen. Corr. Bur. Pensioenwetten voor Land- en Zeemacht Ingediend zijn twee wetsontwerpen tot: lo. aanvulling en wijziging van de Pen sioenwet voor de landmacht, gewijzigd en aangevuld bij de wet van 19 Mei 1922; 2o. aanvulilng en wijziging om de Pensioen wet voor de zeemacht, gewijzigd en aan gevuld hij de wet van 19 Mei 1922. Wat het wetsontwerp sub 1 betreft merkt de Memorie van Toelichting op, dat de aanvullingen en wijzigingen voor hot meerendeel verband houden met de invoe ring van een wachtgeldregeling, voor de militairen van de landmacht, 'terwijl zij voor het overige geboden zijn door de wij zigingen, welke in de Pensioenwet 1922 worden voorgesteld of strekken ter aan vulling van de in de practijk gebleken leemten. Voor zoover de voorgestelde be palingen betrekking hebben op de mili taire wachtgeldregeling, zijn deze, voor zooveel mogelijk, in overeenstemming ge bracht met die, welke in vorengenoemde wet voor de burgerlijke ambtenaren gel den. Wat het wetsontwerp sub 2 betreft ver wijst de Memorie van Toelichting ten aan zien van de voorgestelde aanvullingen en wijzigingen in hoofdzaak naar de toelich ting gegeven bij het wetsontwerp tot wij ziging van de Pensioenwet voor de land macht. Het komt den Minister van Mari ne voor zoo merkt deze verder nog op dat, zonder aan de waardeering van de diensten door het personeel binnen de keerkringen bewezen, lo kort te doen, een afzonderlijke verhooging van het pen sioen alleen dan reden van bestaan heeft, indien en voor zoover die diensten niet reeds met 2 van den pensioensgrondslag zijn vergolden. Weliswaar werden krach tens de pensioenwetten voor de zee- on landmacht 1902 die diensten vroeger ook dubbel gewaardeerd, maar aangezien de pensioensgrondslagen toen gevormd wer den door vastgestelde standpensioenen, welke veel lager waren, dan de individueel e pensioensgrondslagen, waarnaar thans het pensioen wordt berekend, is onder de werking der Pensioenwetten 1922 de ver goeding voor dienst binnen de keerkringen op een zoodanig hoog peil gekomen, dat een afzonderlijke daarnaast toe te kennen pensioensverhooging redelijken grond mist. Te Haarlem worden de conferenties voor niet-Katholieken zóó druk bezocht, dat deze week al de kaarten (1100) aan. niet-Katholieken waren uitverkocht. STATEN-GENERAAL TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Werkloosheid. Na goedkeuring van een naturalisatie- ontwerp beraadslaagde de te ruim 1 uur bijeengekomen Tweede Kamer over een ontwerp tot vereeniging van de gemeenten Venhuizen en Wijdenes, waartegen do heeren Z ij 1 s t r a (A.-R.) en Van der Bilt (R.-K.) bezwaren ontwikkelen. Er zijn geen gemeenschappelijke belangen, wel punten van geschil cn herhaalde on- eenigheid tusschen de dorpen, in deze ge meenten gelegen. Minister Buys deBeerenbrouck wijst, ter verdediging van het ontwerp, op de aaneengesloten bebouwing. Aanvanke lijk was de meerderheid der gecombineer de raden er voor, en Ged. Staten advisee- ren gunstig. De Kamer vereenigt zich met 41 tegen 29 stemmen met het ontwerp. De heer Van den T o in p e 1 (S. D. A. P.) krijgt het woord voor repliek op 's mi nisters antwoord op zijn werHoosheids. interpellatie. vSpreker verheugt zich over de toezegging, dat de voorzieningen niet zullen worden stopgezet,zoo noodig ook uitgebreid, cq hoopt dat die loyaal zal worden uitge voerd. De loonbepaling is aan spr. zeer schriel gebleken. In 90 van de pl.m. 170 gevallen is heb, naar ter griffie gedeponeerde cijfers uitwijzen, op het minimum vastgesteld. Het argument, dat de prikkel moet blijven bestaan om naar ander werk om te zien, mag niet tot het bepalen van hongerloonen leiden. De aldus te werk gestelden moeten vaak uren ver van hun woning zijn; daardoor worden hun werkdagen nog extra verlengd. De bemoeiingen met de gemeenten, als te Zeist geschiedde, blijft spreker afkcu- Ten. Weet de minister het dan beter dan het gemeentebestuur? Spreker besluit mel 'dc indiening van een HET VOORNAAMSTE NIEUWS De viering van het 75-jarig bestaan der Lichtfabrieken te Leiden. De waarnemende Kantonrechter te Lei den heeft de Leidsche Verordening op het Tapverbod niet verbindend verklaard en de beklaagden van rechtsvervolging ont slagen. Verschenen is de Mem. v. Antw. Twee de Kamer op het wetsontwerp tot wijzi ging der Personeele Belasting. Ingediend zijn wetsontwerpen tot wij ziging van de pensioenwetten voor mili tairen (en weduwen en weezen) der land en zeemacht, in verband met de invoering van een militaire wacMnrt-,"'<i-,: Heftige incidenten in den Pruisischen Landdag. De overgave der lersche rebel'en aan de kust van Kerry. De immïgratiewetskwestie in Amerika motie, als het oordeel <kr Kuiser -p-a. kend, dat het niet wenscheliik is bii vee leening van steun ten dienste der werkver schaffing voorwaarden te stel!on. die rrcee verband houden met de werkloosheid. De regeering wordt daarom uitgenoodicd r^ai houding nader in overwecing te romen. De lieer Smeenk -R.) vindt rij kt controle op de subsidie-ontvangende ge meenten niet verwerpelijk, maar hij wijst die tegenover gemeenten die niets ontvan gen als ontoelaatbare voovlii af. Srvreker zal tegen de motie stemmen. De heer Engels (T..-K.) v'r.-k, wat tot nu toe op het gebied der werkverschaffing is gedaan, vrijwel ge\lverspilling. Toch moet er rqee worden voortgegaan, omrlat deze methode altijd nog beter is dan uieta doen. Do gemeenten echter ziin. overbelast, en de particuliere hulpbronnen uitgeput. Men moet de mensehen te werk stci'm in hun eigen bedriif. Dit zal met regeerings- hulp mogelijk zijn, indien rcntelooze voor schotten tot aankoop van machines e. d. worden verstrekt. Maar ook moeten dan de duizenden Duitschers uit de werkplaat sen in het Oosten des lands geweerd wou den. Ook de uitvoering van de Twehtsche kanaalplannen moet worden bevorderd. Voorts beveelt spreker de liprar-k-iTur der kleinnijverheid aan. Op den nood van het pb'.'o'w.! en spe ciaal der werklooze landarbeiders in "Fries land vestigt de heer Bakker (O.-TTdo aandacht. Dc heer Ketelaar W.-R.l wn-p'hh af, waarom de werkloosbeidsbestriining zoo gecentraliseerd wordt. Soreker meent dat de provinciale en gemeentelijke steun ook als subsidie aan het Ride te besehou- wen is. De pressie van de regeering op de gemeenten, om tot loonsverlaging mode te werken, keurt spreker af. Spreker zal zijn stern aan de motie-Van der Tempel geven. Ook de heer Hiemstra (S. D. A. P.) bepleit do wenschelijkheid, de gemeenten vrij te laten om de loonnormen te vevbete- ren. Maar ook herziening von het peil. dab van Rijkswege wordt aangegeven, is din gend noodig. De heer Weïtkamp (C.-H.) treedt in een beschouwing ovor de laagte der lommen en de duurte, die z/. mede toe te schrïiven is aan de sociale wetgeving. Er is een to groote onevenredigheid tusschen de loonen in de steden en op het platteland. De heer Van Ra veste ij n (Comm.) betoogt dat de debatten te veel langs de principieele vraag heengingen en stelt de vraag of do Staat verplicht is de werkloo zen iu. het leven arbeidsvaardig te honden. Naar sprekers overtuiging bestaat inder daad die verplichting én tot werkverschaf fing en werkverruiming, cn tot steunver- leening. Dinsdag 1 uur voortzetting. EERSTE KAMER. Vergadering van gisteren. In de middagzitting was de begrooting van Waterstaat aan dc orde. De heer D r u t z (R.-K.) pleitte, voor liefe openbaar aanbesteden van publieke wer ken. De spoorwegaanleg Nieuwe Meer— Amsterdam had dan bijvoorbeeld heel wal goedkooper kunnen geschieden. De heer Mende Is (S.-D.). besprak de zelfde kwestie. Hij protesteerde tegen de toewijzing zonder dat do begrooting nog was goedgekeurd. De zandlevering hai f 4 ton minder kunnen kosten als men pu bliek bad aanbesteed. Hij overwoog hierom tegen do begrooting te stemmen. De heer mr. De Veer (A.-R.) vroeg verlaagde spoortarievcn, invoer van kilo- mofcerboekjes en een goede spoorverbinding met Vlissingen. Hierna had weer eens een verandering van het presidium plaats. De waarnemend-voorzitter de heer L.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1