ijl
0
'M
fe Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal*
.oze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal*
pnco per post 12.95 per kwartaal,
(t Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver-
ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
leiding. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
1 ct.
9 APRIL 3923
No. 4025
Dit Mad varachijftt eiken dag uitgezonderd Zw en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. K> - LEIDEN
TELEFOON INTERC. 935 -s- POSTBUS No. M.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverfentlSn 30 cent por regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. r
KïoSna adverteniiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
jt numBïsei" bestaat uit t^ree
iden.
Verkiezingen.
Lij de gemeenteraadsverkiezingen
let uitzicht van den kiezer niet be
lt wezen, zijn opvatting niet bekrom-
lijn streven niet eng. 9
okdaa geldt het: Wij stemmen Kat-
(k, omdat wij Katholiek zijn!
j5 wij Katholiek stemmen, dan zijn wij
de daad van ons stern-uitbrengen,
de gevolgen van die daad volko-
verantwoord. Zeker, 't kan mo
il zijn, dat wij daardoor in een Ge
nieraat! niet de in het algemeen belang
erichte Candida ten brengen; maar
toor dragen wij aan do stembus niet
trant woordelijkheid. Wij, kiezers, kun.
daaraan bij de stembus niets verande-
zéker niet door blanco of nietrKatho-
,le stemmen, omdat ook daardoor mo
sleden kunnen worden geschapen, die
algemeen belang eninhetbijzon-
voor ons, Katholieken, als zoodanig,
J zouden kunnen zijn, en waarvoor
dsn wel de verantwoordelijkheid zou-
dragenï
verantwoordelijkheid voor het samen-
n der Katholieke candidatenlijst ligt
de Katholieken vóór de verkiezingen
b de stembus is gekomen, dan is die
voorbij en kan er niets anders meer
en verlangd, en kan er niet zijn een
plicht, dan: te stemmen op de
isal vastgestelde Katholieke lijst,
j, principiee 1, staan wij, Katho-
kiozers en kiezeressen, in alle gemeen-
voor de gemeentelijke stembus, voor
anstaande Raadsverkiezing,
srbij mag ons uitzicht niet beperkt
- waarop door onze politieke tegen-
Iers steeds zoo ijverig wordt gespecu-
„Nieuwo Leidseh© Courant" Bchreef
:n naar aanleiding van de Maandag
den gehouden Raadsvergadering o.m.
a van de weinige punten waarover
raken werd, betrof de verstrating van
tarsmanssteeg. B. en W. stelden voor
re steeg, waar de bestrating inder-.
gevaar oplevert, andere steenen aan
jgl" tngen, welke verandering uit het ge-
onderhoud bekostigd .zou kunnen
fi.1T
ïfzj
:en dit voorstel zelf werd geen be-
maar een deel van den
le dat verbetering van de
minstens even noodzakelijk is
ARK mocht, naar men meende, zelfs niet
let volgend voorjaar worden ge-
Apl Liever nog geld geleend, dan de
*n, die reeds tal van jaren in gebruik
ig enkele maanden te dulden,
jrt a kreeg soms b ij n a den indruk dat
r U neer om de kiezers in de Groece-
te doen was, dan om de steenen,
indruk, die natuurlijk bij èen zoo
har college als onze Raad niet juist
rijn."
ij:; i!- laatste ironische bemerking willen
PATi ,jfflze^en 1Q vollen ernst, als wij de
CHOf ,ic'lt'ng uitspreken, dat de kiezers, de
fllolieke kiezers, te hoog staan,
nncipieel zijn, dan dat zij zich
'leze of dergelijke dingen bij het uifc-
van hun stem zouden laten be-
lygTEüLJLÉy
bezetting van het Ruhrgebied
UIT DEN RIJKSDAG.
geschikte oplossing
gezocht.
uit Berlijn:
°jl le voortzetting van het debat over
footing van buitenlandsche zaken
;[en, voerde de sociaal-democraat Dr.
■geheid het woord:
'1 zijn het eens met den minister om
P^tornen voor de voortzetting van het
verzet en leggen daarbij den na-
°P het woord: lijdelijk. Wij verheu-
dat op dit oogenblik alle partijen
"|nteaan een actieven strijd hebben
ontruiming van het Ruhr-
t o niet de voorwaarde voor on-
*lragen zijn.
este uitweg van het conflict is oon
M»,
Milt
de regeering. Wij willen, dat
regeering aan het be-
n-en een elnd® maakt aan het
ia. w onder haar beleid is ont-
i "U zijn er even weinig als de an-
-n voor te vinden, dat er één
11 het Rijnland of het Westfaalsche
Riin^j frankrijk afgestaan wordt,
(4 '3 en blijft Duitsch. Wij wil-
ifn v m'ernalionale overeenkomst en
istloï,1, r een Duitsch-Franscho
op breedere basis dan den
iH,"s.etaann gewenschten Fransch-
fj Qjt^ustrie-trust. Met de mijnwer-
'fosiii f-r^hï'gebied meenen wij, dat
f 'sc^ nanbod van- de tegen-
peering niet als eqn bewijs van
zwakte maar als een bewijs van innerlijke
kracht beschouwd moet worden.
Treepenverschuivin naar het mijngebied.
Gisteren hebben te Düsseldorf de Belgi
sche en Fransche generaals Degoutte,
Ruquoy en de Longueville met de minis
ters Maginot en Devèze over de Ruliraan-
gelegenheden geconfereerd.
Minister Devèze verklaarde er van over
tuigd te zijn, dat de bezetting in het voor
deel van België en Frankrijk zal afloopen
en dat de hoeveelheden naar beide landen
te zenden cokes en steenkolen eiken dag
zullen toenemen.
Om de veiligheid der arbeiders aan de
mijnen beter te verzekeren^ zullen de in-
fanterietroepen uit de bezette steden wor
den gezonden, tewijl de steden een cava-
leriebezetting zullen krijgen. Om deze
laatste eenheden te versterken zullen nieu
we troepen .uit België moeten overkomen.
De conferentie heeft de hangende kwes
tie om de bezetting tot Wezel uit te brei
den, niet besproken.
Verklaringen yan Maginot.
Maginot heeft na ziin terugkeer uit
het Ruhrgebied verklaard, dat hij op alle
gebied uitstekende indrukken had opge
daan.
Wat de troepen-effectieven betreft, her
innerde hij er aan, dat 22.000 man van de
lichting 1921 met 20 Mei a.s. naar huis
moeten worden gezonden.
Om de moeilijkheden te ondervangen,
die einde Mei zouden kunnen ontstaan,
heeft de minister zich. verstaan met zijn
Belgischen collega Devèze, ten einde een
nieuwe regeling voor de Fransch-Belgische
bezetting to treffen, met het doel om in de
bezette gebieden gelijke effectieven te
handhaven, als die, welke daar thans zijn.
Dc minister verklaarde, dat er volledige
overeenstemming bereikt werd over de
toepassing der noodzakelijke middelen om
zoolang als het noodig is ten volle de uit
voering te verzekeren van het dwangmid-
deleuprogram tot verkrijging der herstel
betalingen, dat op het oogenblik in wer
king is gesteld.
Dc treinaanslagen.
Zoodra de ontploffing te Ronhcide ge
hoord was, is er een patrouille afgezonden
om de bosscben rond Ronheide te door
zoeken.
Er ontstond een gevecht tusschen de
soldaten en bandieten, maar de dikke
duisternis was oorzaak, dat er niemand
gekwetst werd.
Uit een ingesteld onderzoek zou blijken
dat men te doen heeft met een georgani
seerde bende, waarvan de hoofdzetel te
Berlijn is gevestigd.
De aangehouden individuen dragen zak
ken met voedsel voor verscheidene dagen,
waaruit de bedoeling zou blijken om over
dag in bet bosch te schuilen. Deze indi
viduen waren den lOden dezer uit Berlijn
vertrokken om naar België te gaan.
Gistermorgen is er een bom ontdekt op
den spoorweg tusschen Aken en Montzen.
Een onderzoek is ingesteld.
Deriig millioen Mark te Duisburg in
in beslag genomen.
Wegens do weigering der stad Duis
burg om een geldboete van 75 millioen
mark te betalen voor daden van sabotage,
gepleegd op het gebied der gemeente, zijn
de Belgische autoriteiten overgegaan tot
het in beslag nc-men van 30 millioen Mark
uit de gemeentekas.
Daar de Belgische veiligheidsdienst ont
dekt had, dat de telefooncentrale van het
stadhuis aLs clandestiene telefooncentrale
dienst deed voor de autoriteiten en som
mige Duitsche bladen? hebben de Belgen
alle telefoondraden van het stadhuis door
gesneden.
De ingesiieurscommissie ook bevoegd
in het Rijnland.
De hooge intergeallieerde commissie voor
het Rijnland heeft een nieuwe verordo-
ning vastgesteld, volgens welke de inter
geallieerde missie voor de fabrieken en de
mijnen, die in het Ruhrgebied gevestigd
is, eveneens, onder gezag van do hooge
commissie, haar functies zal uitoefenen
in de gebieden op den linkeroever van den
Rijn en de bruggehoofden.
Het rapport der Labourpartij over het
Ruhrgebied.
Het rapport van een afvaardiging der
Engelsche Labourpartij, welke de toestan
den in het Ruhrgebied onderzocht, noemt
den toestand betreurenswaardig met de
mogelijkheid van een vreeselijke worste
ling tusschen Duitschers en Franschen
Er wordt op aangedrongen, dat aan
Frankrijk en Duitschland zal worden ge
vraagd- voorstellen inzake schadevergoe
ding en veiligheid voor te leggen aan een
internationaal hof. Britapnië zou het ini
tiatief moeten nemen met een duidelijke
en besliste verklaring ten aanzien dor
Britsche politiek. Alle pogingen dienen in
het werk te worden gesteld om een rege
ling van de huidige crisis te verzekeren
België.
Bezoek van Koning Alfons van Spanje
aan Kard. Mercier.
Koning Alfons van Spanje zal van zijn
verblijf in Belgic gebiuik maken om op 4
Mei a.s. een bezoek to brengen aan kar
dinaal Mercier te Mechelen.
Regeling van hef internationale
treinverkeer.
Te Brussel heeft een conferentie plaats
gehad van vertegenwoordigers der En
gelsche, Fransche, Nederlandsche
cn Belgische spoorwegen, met het doel, een
basis van overeenstemming te vinden
voor de vaststelling der spoorwegdienstre
gelingen in verband met het invoeren van
den zomertijd in België, in den nacht van
Zaterdag op Zondag.
Er is besloten, dat, to beginnen met Zon
dag alle internationale treinen, die uit
België naar Frankrijk vertrekken, een
uur later zullen vertrekken.
De Nederlandsche reizigers, die zich
via België naar Frankrijk begeven, gullen
dus in Eelgië geen uur vertraging onder
vinden, en de reizen zullen denzelfden
duur hebben als vóór het in werking tre
den van den zomertijd.
Hongarije.
Grensincidenten.
Hongaarsche bladen melden, dat op 10
dezer tegen middernacht een uit 7 man be
slaande Tsjechische douane-patrouille in
de nabijheid van Passau de Hongaarsche
grens overschreed.
De Tsjechische patrouille ontmoette op
Ifongaarsch gebied een Hongaarsche pa
trouille en eisohe dat deze haar wapens
zou afgeven. Daar de Hongaarsche pa
trouille biertoe niet bereid was, werd zij
door de Tsjcchischo aangevallen. Een
Tsjechische wachtmeester werd gewond,
waarna de Tsjechen zich terugtrokken.
Aan Hongaarsche zijde werd niemand ge
wond.
Tegelijkertijd wordt molding gemaakt
van een tweeden overval van Tsjechen op
Hongaa.rsch grondgebied.
Do JTongaarsche regearmg heeft haar
gezant te Praag opgedragen zich met de
regeering aldaar in verbinding te stellen
inzake do herhaalde schending der Hon-
gaarsebo grenzen door Tsjechische deta
chementen.
Hongarijo houdt zich ervan overtuigd,
dat de Tsjechische regeering deze kwes
tie objectief zal willen onderzoeken en
maatregelen zal nemen, dat in de toe
komst dergelijke excessen van de Tsjechi
sche grensafdeelingen niet meer zullen
plaats hebben.
Engeland.
Naar het einde van den strijd in ierland?
Dan Brcen en twee andere bekende lei-
dors der Iersché opstandelingen zijn ge
vangen genomen in het graafschap Tip-
perary, waar zij door de regeeringstroe-
pen in een schuilplaats werden verrast.
Het is bekend, dat de Valera zich in de
zelfde streek bevindt, en de regeerings-
troepen vertrouwen, dat ook hij spoedig
gevangen zal worden genomen. De Valera
is thans vrijwel de eenige belangrijke op
standelingenleider, die zich nog op vrije
voeten bevindt.
Een belegering van
Rebellen.
In een hol, ongeveer 100 voet van den
top van een rots, die aan het strand van
de Shannonkust (graafschap Herry) lood
recht omhoog stijgt, wordt een aantal
vooraanstaande rebellen belegerd.
Het hol is slechts langs een gevaarlijk
steil pad te bereiken.
Sinds Maandagmorgen vallen de vrij-
staattroepen het garnizoen met mijnen en
machinegeweren aan. De belegerde man
schappen zijn goed van munitie voorzien
Een nationaal soldaat is gedood, een lui
tenant gewond.
De zending van Mgr. Luzio
Naar de- „Irish Independent" meldt,
heeft mgr. Luzio, de speciale Pauselijke
gedelegeerde voor Ierland, het kerkelijk
deel van zijn zending voltooid, zoodat hij
zich nu geheel aan het herstel van den
vrede in Ierland zal kunnen gaan wijden.
In deze hoedanigheid zal mgr. Luzio,
naar hij persoonlijk mededeelde, recht
streeks den H. Vader vertegenwoordigen.
Mgr. Luzio's tijd en diensten zullen ter
beschikking staan van allen, zonder onder
scheid van politieke richting, die den wa
ren vrede nastreven. De laatste dagen
heeft hij reeds herhaalde .malen bespre
kingen gevoerd met afzonderlijke perso
nen en vertegenwoordigers van verschil
lende openbare lichamen. Tevens heeft
hij van verschillende organisaties drin
gende oproepen ontvangen om in het ge
schil tusschen den vrijstaat en de republi
keinen tusschenheide te komen. Aan bo
venvermeld blad verklaarde mgr. Luzio:
Ik zal mij van ganscher harte en met al
mijn krachten aan de vredesbeweging wij
den.Ik hoop het Iersche volk in ai zijn
rangen van dienst te zijn, in het belang
van den vrede.
Do handel met Duitschland.
Draadloos uit Londen:
Lord Wolmer. parlementair secretaris
van het Departement van Handel, ver
klaarde dat een aantal klachten was ont
vangen van firma's wier zaken schade lij
den door de vertraging van transport en
aflevering ten gevolge van den toestand in
het Ruhrgebied. Het getal dier klachten
bedraagt meer dan G00. De Engelsche re
geering doet haar best met dio van Duitsch
land en die der bondgenooten tot een
overeenkomst te komen op grond waar
van contracten door Engelsche handelaars
vóór de bezetting afgesloten, zullen kun
nen worden uitgevoerd. Tot zijn spijt
moest hij zeggen dat deze besprekingen
op het doode punt waren gekomen.
Rusland.
Ds Zondag afgeschaft.
Volgens een telegram uit Riga, heeft
thans de opperste raad der nationale eco
nomie vastgesteld, dat alle employe's van
coöperatieve maatschappijen in Rusland
na 1 Mei op de Zondagen moeten door
werken. De rustdag zal voortaan op Maan
dag gehouden worden.
Van je vrienden
Per 1 April is in allo onder toezicht van
het roode leger staande fabrieken en be
drijven de 10-urige arbeidsdag ingevoerd
Tegelijkertijd werden acht staatsbedrijven
gesloten, waardoor 64.000 arbeiders werk
loos werden.
Turkije
De nationale vergadering ontbonden.
De Nationale Vergadering van Angora
is ontbonden. Voor de ontbinding heeft
zij, met het oog op do a,s, verkiezingen,
een wetsontwerp aangenomen ter wijzi
ging van de wet op het hoogverraad, waar
hij voor landverraders worden gehouden
alle personen, die door daden of woorden
de vroegere regeering goedkeuren.
Amerika.
Een tekort aan werkkrachten.
V/ ij z i g i n g der
Immigratiewet?
Gemeld wordt, dat president Harding
het standpunt van Gary, den voorzitter
van de U. S. Steel-Gorporation, deelt,
dat in de Vereenigde Staten een ernstig
tekort aan arbeidskrachten als gevolg van
de bestaande beperkend bepalingen voor
immigratie dreigt.
De minister van arbeid, Davis, heeft een
rapport bij president Harding ingediend,
waarin wordt aangetoond, dat er reeds
een tekort aan arbeidskrachten bestaat.
Davis werkt thans een nieuwe immigratie-
wet uit, welke verbetering moet brengen in
den toestand.
BlNHEBILftliJtt
Tweede Kamer.
De afdeelingen van de Tweede Kamer
hebben tot voorzitters gekozen de heeren
Van der Molen, Gerhard, Schokking, Kolk
man, en Nolens, en tot tweede voorzitters,
de heeren Snoeck Henkemans, Schaper,
Duymaer van Twist, Gerritson en De Monlé
VerLoron.
Uit de Bouwvakken.
Overeenstemming.
Een der berichtgevers van het „Hbld."
te Rotterdam meldt:
De conferentie tusschen de hoofdbestu
ren van den Neutralen Bond van Patroons-
vereenigingen in de Bouwvakken en der
werknemers-organisaties heeft gisteren tot
een resultaat geleid. Maandag a.s. zal het.
landelijk collectief contract worden getee-
kend, gelijkluidend aan dat, tusschen de
Katholieke patroons en de organisaties ge
sloten, waarna de arbeid wordt hervat.
Op de aanvragen uit die plaatsen, welke
om klasse-verschuiving hebben gevraagd,
zal door een arbitrage-commissie worden
beslist. Deze commissie geeft haar beslis
singen binnen drie weken, te rekenen van
Maandag af.
De staking te Loosduinen opgeheven.
Naar wij vernemen, hebben de stakende
tuinarbeiders te Loosduinen de tnsscben-
voorstellen aangenomen en besloten de
staking op te heffen.
Colly eruit.
Het partijbestuur der Communistische
Partij heeft den heeren Colly en Sirach nu
definitief den kopstoot gegeven en hen ge
royeerd als lid. Tevens wordt de ver
wachting uitgesproken, dat Colly als raads
lid van Amsterdam zal bedanken.
Naar aanleiding van zijn royement door
het Partijbestuur der Communistische
Partij verklaart het Raadslid Colly, dat hij
dit royement onwettig acht, daar alleen dc
Executieve der Derde Internationale een
bevoegde uitspraak zal kunnen doen.
Mitsdien blijft hij Raadslid.
HET VOORNAAMSTE N8EOWS.
Vandaag is in de Eerste Kamer aan de
orde de „Zomertijd"; in de Tweede Ka
mer wordt gestemd over den „Stemplicht"
(Zie eventueel onder Laatste Berichten).
De overeenstemming tusschen werkge
vers en werknemrs in de bouwvakkn.
Te Gramsbergcn is een trein ontspr fd
Geen persoonlijke ongelukken.
Voortzetting van het debat over het
Ruhrconflict in den Rijksdag.
De bezettingstroepen zullen uit de ste
den naar het mijngebied worden gazendep
Naar het einde van den strijd in Ier
land?
Schade voor den Engefschen handel
door de bezetting van het Fiuhrgsbied. On
derhandelingen tot overeenkomst op niet?
uitgeloopen.
De Zondag voor beambten der coöpera
tieve maatschappijen in Rusland afg©'
schaft.
Invoering van een 10-urigen arbeidsdag
en sluiting van staatsbedrijven in Rus'anrf
Een voorstel van Kardinaal Mercier tct
een kruistGcht tegen de Sovjets. (2e blad).
Bij het vertrek uit Rotterdam en van
zjin schepping, do Rijksseruminrichting,
aldaar, is professor Poels gisteren gehul
digd geworden door doktoren, dierenart
sen en leden der geleerde colleges uit do
Maasslad.
De gemeenteraad van Wij denes heeft
B. en W. machtiging verleond, zoo noodig,
den oud-burgemeester, den heer J. B. in
rechten te vervolgen ter zake een distri-
biiticekpning welke een tekort van ongo-
veer f 600 aangeeft.
Te Delft is overleden in uen ouder
dom van 64 jaar de heer J. "W. G. H. An
dre Wiltens, mede-uitgever van de „Nieu
we Delftsche Courant". De overledene waa
begiftigd met hef ,.p-n
STATE&MSENERA&L
TWEED
Vergadering van gisteren.
Wijziging Kieswet, Gemeentewet,
Frovinciale Staten-wat.
Voortgegaan wordt met het wetsontwerp
tot wijziging der Kieswet, der Oemecnte-
wet en der wet voor de Prov. Staten.
Aan de orde is stemming ovpr het amen-
dement-Beumer tot opheffing van den
stemplicht.
Do heer Bongaorts (R.-K.) ver
klaart namens vele zijner vrienden, dat
zij tegen dit amendement zullen stemmen,
omdat dit pas in 1925 effect zou hebben
en de Regeering allen tijd heeft haar on
derzoek voort te zetten om tot een voorstel
te komen.
Do heer March an t (V.-D.' meent,
dat de regeering niet noodeloos moet dwin
gen tct uitoefening van een staatsrechte
lijke verplichting en dat dus zijn fractie
vóór dit amendement zal stemmen.
De heer Kersten (St: Gor. Partij)
acht den slemplicht in strijd met ziin be
ginsel en zal dus vóór dit aroer -loment
stemmen.
De stemming over dit amend'.'iJient heeft
tot uitslag, dat de stemmen staken, 39 voor
en 39 tegen, zoodat morgen herstemming
plaats heeft.
Vóór stemmen de sociaal-democraten, de
anti-revolutionairen, de heeren van Rap-
pard, Boon, Biorcma, Staalman, van Vuu-
ren, Krijger en Kersten.
Art 100.
De heer Van den Heuvel (A.-R)
licht een amendement toe, dat de bedoe
ling heeft de speculatie tegen te gaan op
de z.g. rest-zetels.
De heer Bongaerts (R.-K.) ver
dedigt een amendement om de regeling
nog iets duidelijker te maken. De regee
ring wil een zachten drang uitoefenen om
tot een zoo gering mogelijk aantal lijstea
te komen. Dat wil spr. ook en zijn bedoe
ling gaat in die richting nog iets verder.
De heer Oud (V.-D.) verdedigt een
serie amendementen waarvan de bedoeling
is de verkiezing van de helft der Eerste
Kamer telken drie jaren te doenn plaata
hebben door de Staten van alle provin
ciën zonder grocpsindeeling.
De heer Van G ij n (V.-B.) betoogt, dat
het stelsel van do regeering ongrondwettig
is, wat betreft de verdeeling der aftreding
in twee helften. Hij geeft daarom d«
voorkeur aan het amendement-Oud.
De heer Rutgers (A.-R.) zegt, dat hel
E. V.-stelsel prachtig is, als het mogelijk
was een half of een kwart Kamerlid toe te
bcdcelcn. Do kwestie van de rest-zetels ii