i
WOENSDAG 4 &FÜ1L 1923
ATHOLIEKE KIEZERS
nt
UI Kiesvoreeniiiny
Hedenavond
Vergadering
14e Jaargang.
No. 4102
e £oidóofie 0ou/ta/ni
n 8 aSON N EM EF3TSPF» IJSLodraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per -week S2.50 per kwartaal»
gij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal,
franco per post fl'2.Q5 per kwartaal.
U: M Geïl ustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
irijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
litbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ondagsblad 9 ct.
Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen jt
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TELEFOON iNTERC. 935 POSTBUS No. H.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Go wo no adverlenllSn 30 conl per regol.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. r
KSetno adverteniiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 8 0.50.
tin
üutnmes* bestaat uit .wee
Jaden.
i36!
Vergeet uw plicht niet
op
rM|tfoensdag 11 J^pa-ëS
den Siatenkieskrisig LEIDEN
onze iijsi:
No. 19
(C. J. L. v. d. E3EER.)
den Statenkieskring GOUDA
onze lijst:
■IC,
EM
No. 23
(P. A. TH. v. d. WEUDEfJ).
iiPiTESLaüy
jrsd
aarti
elm
en,
bezetting van het Ruhrgebisd
Het blcedig incident te Essen.
Een Fransche lezing,
lezing van de Fransche pers betref-
Ie het incident in de fabrieken van
ipp wordt bevestigd door de locale
ununistische pers, die o.m. erkent dat
een locomotief op de hal werd afge-
ird om liaar stoom op de Fransche
aten te richten. Bovendien erkent het
hm^muniqué van Krapp aan de pers, dat
in de hal drong door de ramen,
it beweert dat de stoom afkomstigjwas__
een locomotief, vóór die ramëh ge-
ionneerd. Het is niet waar, dat de
nschen gebruik maakten van mi trail-
Do soldaten, ten getale van tien,
f'l^en kalm in tegenwoordigheid eener
van duizenden en schoten enkel
[bevel van him commandant in drin-
lo noodzaak.
'ot zoover Havas.
p „Vorwarts" wijst er echter op, dat
feit blijft bestaan, dat geen enkele
töll nschman gewond is, terwijl 11 Duit
arbeiders gedood en 32 gewond zijn.
tneer de arbeiders tegen de soldaten
ndelijke bedoelingen hadden gekoes-
dan waren de Franschen er, in weer
van hun zware bewapening, slecht
(komen.
ii huis;
niet v
geen
'agens,
sropn
jrs. Afr
sdagen
den
^XATEI
Proteststaking,
geheele personeel van de firma
gistermorgen om 10 uur in een
uur proteststaking gegaan.
Franschen stellen er zich blijkbaar
tevreden, dat zij vier van de
steuren der Krupp-fabrieken gear-
eerd bobben, zij zoeken thans ook nog
beide andere directeuren, welke
indag niet aanwezig waren,
fea vermoedt, dat de gearresteerde di-
iuren nog tegen het einde van d
voor den krijgsraad zullen terecht
<oopi'
OAARDA'
2.50. M<-
Niet
P. DU1
pnweg
zo Vonn:
ectio
uitgeloot
f 1000.-
ngenocffl^
41, 50,
velke ui'i
voorzien
.?„oufia
i H»
Het optreden der Franschen.
lit het Ruhrgebied w.ordt aan het
Inbl I^ner Tageblatt" gemeld:
ïBl bsiu^ De bevelvoerende generaal voor het
site gebied heeft een verordening uit-
lardigd, volgens welke alle personen,
politiebeambten een onderkomen vcr-
'B). zich aan straf blootstellen.
dezelfde verordening worden de ge-
Wole-autoriteiten gemachtigd, plaatse-
1 Polilie-organisaties in te stellen. Het
•1 bekend dat ten gevolge van do ver
ging dor politiebeambten de misdaden
bel Ruhrgebied, vooral in de steden,
óngewoon zijn toegenomen. Te Bo-
tn bijv. hebben in de laatste week 50
pj-iTRS ^inbraken en nachtelijke plunderin-
vaa winkels plaats gevonden. Te Gel-
StooiiK' kitchen moesten de verzekeringsmaat-
UEiDEN" •'PPijen in een week tijd 25 millioen
fk gebroken glasruiten vergoeden.
Een April-grap.
j® Franschen hebben te Buer, Rec-
'ghausen en Bochum de inrichtingen
■hie mijnen doorzocht met het doel
tc halen.
Jodertusschen zullen zij vermoedelijk
de ontdekking zijn gekomen, dat een
M aantal wagonladingen, welke him
'dag zoo opvallend makkelijk in han-
r-n VaDhptsJ „War?n Bevallen, van zeer twijfelachti-
•Hen baarde wa?an t><» •n.Vtniiisvi.o iron n™m
tionaleBa»
vau icci iv»
■aarde waren. De arbeiders van eenige
hebben zich n.l. een Aprilgrap
,,°,rl00fd en wagons met zwartgemaak-
31 JK's WAR _oneQ voor de Franschen klaargezet,
oamhnro b' i„? ,aan Ludwigmijn hebben- de
verste c^ zonder op cenig lijdelijk ver-
er. O vera'". «uiten zich van tien zulke wagons
GEKD0|
61.
De Pauselijke Dslegaal.
De door den Paus naar het Ruhrge
bied gezonden degelaat, mgr. Testa, heeft
Zondag in het opperpresidium een bij
eenkomst gehad met den opper-president
van "YVestfalen en met regeeringspresi-
dent Grüszner, waarbij de toestanden in
het Ruhrgebied en in liet bijzonder de
bloedige incidenten lo Essen besproken
werden.
Gelijk men weet, was mgr. Testa op
het oogenblik van de schietpartij te Essen
aanwezig. De delegaat zal 12 dagen te Es
sen blijven.
Rusland.
MGR. BUDKIEWICZ GEFUSILLEERD.
Uit Moskou wordt gemeld, dat mgr.
Budkiewicz den Sisten Maart is gefusil
leerd.
Uit Rome wordt gemeld:
Het bericht van de executie van mgr.
Budkiewicz, dat Maandag j.I ten Vati-
cane ontvangen werd, heeft Z. H. den
Paus allerpijnlijkst getroffen.
Het antwoord tier Sovjetregeering op liet
Engelsche pretest.
Volgens te Londen ontvangen berichten
heeft cle Engelsche zaakgelastigde in Mos
kou, Hodgson, geweigerd de nota der Sov-
jetregeering in ontvangst te nemen, die
ten antwoord strekte op het betoog van
Engelsche zijde legen de doodvonnissen
betreffende de Katholieke geestelijken. In
het antwoord der Sovjetregeering zou n.l.
zijn gezegd, dat het Engelsche betoog een
inbreuk was op de staatshoogheid van
Rusland, terwijl verder op gezag van den
Sin Feinn vertegenwoordiger te Parijs er
op wordt gewezen, dat Engeland tal van
politieke Iersche gevangenen heeft laten
vermoorden. Waar dit in Ierland, Indiö en
Egypte op Engelsch gezag heeft plaats ge
had, kan de Sovjetregeering moeilijk van
de Britsche regeering cen aansporing, in
den naam van mpuschr-liikluiid
actreircnyaar h ei cl van menschemevens voet
stoots aanvaarden.
De veroordeelde Priesters.
De Goede Vrijdag in de
gevangenis.
De speciale correspondent van de „Chi
cago Tribune" te Moskou meldt aan zijn
blad: Advocaat Kommidof, de plaatselij
ke procureur voor de Katholieke pries
ters, die door het sovjet-tribunaal zijn
veroordeeld heeft mij een schets gegeven
hoe de priesters den Goeden Vrijdag in
de gevangenis hebben doorgebracht.
Voordat de beslissing van het uitvoe
rende comité werd medegedeeld, aldus do
correspondent, gaven de cipiers aan mgr.
Budkiewicz een wenk om do zaal, waar
tot nog toe de priesters allen bijeen wa
ren, te verlaten. Mgr. Budkiewicz werd
naar een kleine cel overgebracht.
Vervolgens trad een vertegenwoordiger
van liet gerechtshof de zaal binnen en
las do .intrekking van het doodvonnis le
gen mgr. Gieplak voor. Een oogenblik
heerschte er stilzwijgen, dan weerklonk
een gejuich. De veertien priesters verza
melden zich rondom hun bisschop en kus
ten hem de hand. De ongewondenheid was
enorm. Sommige weenden, andere lagen
geknield en baden. Alleen de aartsbis
schop bleef onbewogen. Terwijl zijn broe
ders-priesters juichten, dat zijn leven was
gered dacht hij zelf slechts aan mgr. Bud
kiewicz. Hij scheen begrepen te hebben,
dat de verwijdering van mgr. Budkiewicz
waarschijnlijk voltrekking van het dood
vonnis beteekende,
Nadat de vreugde een weinig was be
daard vestigde de aartsbisschop Gieplak
de aandacht op het feit, dat de voorgele
zen beslissing den naam van hun broeder
Budkiewicz niet vermeldde en wees erop
dat hij dit als een aanwijzing beschouw
de, dat het doodvonnis tegen mgr. Bud
kiewicz bevestigd was. De vreugdestem
ming week wederom uit de zaal. Allen
knielden dan in cen halve cirkel rondom
mgr. Cieplak en baden voor mgr. Bud
kiewicz.
Een wagon geneesmiddelen van den Paus.
To Moskou is een Pauselijke wagon met
geneesmiddelen ter waarde van meer dan
een millioen lire aangekomen. In tegen
woordigheid van den commissaris voor
het openbaar welzijn Semaschko en den
president van het Russische roode kruis
Solovieff werd de zending door vertegen
woordigers der Pauselijke missie in ont
vangst genomen. Semaschko en Solovieff
zonden den H. Stoel telegrafisch een dank
betuiging met het verzoek tevens om het
onuorsteuningswerk voor het Russische
volk te willen voortzetten.
'Euigarije.
Het vonnis tegen de gewezen Ministers.
Naar Belga uit Sofia meldt d.d. 2 de
zer, heeft hot hooggerechtshof uitspraak
gedaan in het procos togen do gewezen
ministers.
Radoslawof, Tontsjef, Pasjef, Popof,
te LISSOEN. 4so9
voortzetting van de
ia S1!., uur, in de Grasnibeurs.
Aiier opkomst gewenscht.
Dihtsjef en Petkof werden veroordeeld
tot levenslange gevangenisstraf; generaal
Waidanof tot 15 jaar, de generalissimus
Jekof. Apostolof en Kosnietsjke tot 10
jaar en generaal Boidjof lot vijf jaar ge
vangenisstraf; voorts allen tot het verlies
van alle politieke en burgerrechten en
tot het gemeenschappelijk betalen der
oorlogsschadevergoeding tc-n bedrage van
32.700 millioen leva. - - -
Spanje:
Ministsrcrisis.
Het Kabinet afgetreden.
Te Parijs is uit Madrid bericht ontvan
gen, dat na een langdurigon ministerraad
de minister-president zich naar den ko
ning heeft begeven, om de ontslagname
van het geheele kabinet te overhandigen.
Het kabinet is afgetreden wegens mee-
ningsverschil inzake de godsdienstkwestie
Zooals men weet, wil de regeering cen
wijziging van artikel IJ. der grondwet,
waarin bepaald wordt, dat alleen de ka
tholieke godsdienst in Spanje het recht
wifduTcÏM nï^S^10™;,®0
sten uilbreiden, daar Spanje de Bescher
mer van een muzelmansch volk is.
Italië.
Eeigelseh Vice-Consul vermoord.
De Engelsche vice-consul te Napels,
Goldey cn zijn vrouw zijn, toen zij buiten
de stad op wandeling waren, door een on
hekend gebleven bandiet aangevallen. De
aanvaller bracht eerst mevr. Goldey met
een knots een ernstigen slag. op het hoofd
toe. De vice-consul greep den misdadiger
bij de keel, maar weldra zakte hij door
verscheidene messteken getroffen, ineen.
De twee slachtoffers werden naar een
ziekenhuis overgebracht, waar de vice-
consul bij aankomst overleed. De toestand
van mevr. Goldey baart geen ongerustheid
meer.
Ofschoon erkennend, dat hetgeen ten
opzichte van de houding der regeering bij
gelegenheid van het afdeclingsonderzoek
van verschillende zijden is opgemerkt niet
tot de voorstellers van deze wetsvoordracht
kan worden gericht, meende men het toch
van belang, dit in het verslag, een open
baar staatsstuk, op te nemen, daar het op
deze wijze ter kennis van de regccring
komt.
Het werd dan betreurd, dat de regeering
zich geheel buiten deze aangelegenheid
had gehouden en zelf geen voorstel, in wel
ken zin dan ook, had gedaan, ook_ niet na
dat een voorstel, op alleszins onvoldoende
gegevens berustend, door leden der Tweede
Kamer was ingediend. Ongetwijfeld zouden
dan de door haar verstrekte gegevens juis
ter en vooral meer7 volledig zijn geweest.
Maar ook zonder zelve met een voorstel ie
komen, nadat de heeren Braat en de Boer
liet hunne aanhangig hadden gemaakt, had
de regecring eenige leiding beboeren te
geven en tijdens de behandeling in de
Tweede Kamer van haar gevoelen kunnen
doen blijken.
Tevens had zij dan zorg kunnen dragen
om zoo volledig mogelijk gegevens te kun
nen verstrekken, ten einde het vraagstuk
van alle zijden te kunnen bezien en tot een
goed oordeel te komen.
Er werd hierbij opgemerkt, dat de thans
door de regeering, op verzoek, te elfder
ure, verstrekte gegevens, nog zeer onvolle
dig en van geen groote beteekenis zijn en
aanvulling behoeven. Het werd door som
migen wenschelijk geacht, dat dit zou ge
schieden, alvorens over het wetsvoorstel
een beslissing zou worden genomen.
Tegen het gevoelen, dat meer leiding van
de regeering noodig was geweest, stond dat
van andere leden, die oordeelden, dat zij
goéd deed, een passieve houding te blijven
innemen, om d9 gelegenheid te geven, dat
alle gevoelens tot uiting zouden komen.
Gevraagd werd naar de meening van de
roorstellers omtrent het door de regee-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De Eerste Kamer is tegen het wets-
ontwerp-Braat tot afschaffing van den
Zomertijd.
Verschillende crisiswetten zuilen wor
den ingetrokken.
Te Utrecht heeft een brand een ge
heel complex noodwoningen totaal ver
nield en 40 gezinnen dakloos gemaakt.
Mgr. Budkiewicz gefusilleerd.
Ontslag van het Spaansche Kabinet.
De Engelsche vicc-consul in Italië ver
moord.
üssiitess!. U&eifËOïfrSesi
Zware stormen in New Fcundland.
Zeven pefsonen omgekomen
Volgens cen telegram uit St. John
(New Foundland) heeft een zware or
kaan, vergezeld van hevige regenbuien,
gedurende bijna oen week een keele streek
schoongeveegd. Er zijn verschillende
slachtoffers. Het spoorwegverkeer was ge
durende enkele dagen geheel gedesorga
niseerd.
Zeven personen zijn van koude omge
komen, terwijl drie anderen sedert 48 uur
verdwenen zijn. Men vreest, dat zij even
eens omgekomen zijn.
Ernstig auto-ongeluk bij Mantua.
Zeven dooden.
Een auto is te Mantua door een snel
trein aangereden. Zeven der inzittenden
werden op slag gedood en een zwaar ge
wond.
In do gisterenavond gehouden verga
dering van het curatorium der R. K.
Volksuniversiteit te Amsterdam en de bij
dezo instelling aangesloten vereenigingen
is besloten tot opheffing van dit instituut.
beroep doen op de Eerste Kamer om dat
voorstel te verwerpen.
Indien dan ook bij referendum dit
vraagstuk aan heb oordeel der bevolking
zou worden onderworpen zou en dit
werd algemeen erkend de bevolking
den zomertijd willen behouden.
Do tegenstanders van den zomertijd
generaliseeren dan ook wanneer zij zeg
gen, dat do landbouwende bevolking den
zomertijd wonseht afgeschaft te zien.
De bezwaren aan vervroeging van den
tijd verbonden, worden in hoofdzaak on
dervonden door hou, die voor hun produo-
ten van zuivel of groenten op de stad zijn
aangewezen: al de overigen richten ïuia
werkzaamheden in. naar eigen inzicht of
goedvinden, althans kunnen zii dat doen
zonder dat de vervroeging van den tijd daar
toe een beletsel vormt.
De geheele beweging togen den zomoe-
tijd noemden onderscheidens leden, groo-
tendeels kunstmatig opgeschroefd. Zeer
vele plattelanders zijn piet voor afschaf
fing.
__0_. Door de voorstellers worden de econo-
opgemaakte overzicht van de door j mische voordeelen van den zomertijd zeer
of de voorstellers zouden kunnen meuetonn J ardor^shat Een zaakkundige, de voor-
len, wat andere landen doen t. o. v. den heeft de kolenbespaving voöt- cms i.i-.rcr'f,®
zomertijd. j schat op cen millioen gulden. Hierbij mag
De leden, die van gevoelen waren, dat de veilig nog een millioen geteld wordeu aan
nr.a,.;n r. An idT-orroiin ct Tio+. uii. lm.»!., bespa-ring van petroleum, enz.
Yele leden op den voorgrond^ stellende,
De Eerste Kamer cn de Zomertijd.
Voorloopig verslag.
Verschenen is het Voorloopig Verslag
van de Eerste Kamer over het voorstel van
wet tot intrekking van de wet ,van
Maart 191S tot tijdelijke afwijking van de
web van 23 Juli 1908 tot invoering van een
wettelijken tijd.
Blijkens dit verslag waren vele leden van
oordeel, dab de regeling van den nationa-
len tijd niet een zaak is, die zich leent
tot cen initiatief-voorst el. Meer vertrouwen
biedt een dergelijk ontwerp, indien het van
de regeering uitgaat, die beter in staat is
to bcoordeelen, wat in het algemeen be
lang is.
regeering zich de tijdregeling niet uit han
den had moeten laten nemen, meenden, dat
de Eerste Kamer, overeenkomstig haar
taak, is aangewezen dit wetsvoorstel af te
wijzen. Het betreft volgens hen een belang,
dat slechts door één groep in den. lande
wordt voorgestaan en de Eerste Kamer
heeft voor do eenzijdige behartiging van
de belangen cf vermeende belangen van
deze groep te waken.
Sommige leden verklaarden zich tegen
het wetsvoorstel omdat zij daarin een ruwe
poging zagen om, zender meer, het be
staande omver te werpen.
Sommige leden betuigden hun instem
ming met dit wetsvoorstel, dat algemeen
steun vond in do verzoekschriften, te de
zer zake tot de Staten-Gencraal uit land-
bouwkringen gericht.
Men erkende hierbij wel, dat de zomer
tijd ongetwijfeld voordeelen biedt aan de
stadsbevolking, voordeelen, die echter groo
ter werden voorgesteld, dan zij in werke
lijkheid kunnen zijn, doch die bovendien
eveneens bereikt kunnen worden zonder
de klok tc verzetten.
Tegenover de voordeelen staan echter
zeer groote nadeelen voor de landbouwen
de bevolking. Deze nadeelen kunnen ech
ter moeilijk onder cijfers worden gebracht.
Door de invoering van den zomertijd, die
den arbeidsdag voor den landbouwer met
een uur vervroegt, moet gedurende een
zekeren tijd het werk verricht worden, ter
wijl de morgendauw nog sterk zijn in
vloed doet gelden; de arbeid gedurende
bet vochtige, zeer vroege morgenuur is na-
deelig voor de gezondheid, der op het land
werkenden. Het wieden in het natte ge
was heeft veel bezwaar. Het hooien brengt
eveneens groote moeilijkheden mee, wijl
dit na dc droge avonduren moet worden
verplaatst, terwijl tal van werkzaamheden
werden vertraagd omdat hot landbouw
product in drogen toestand moet worden
verwerkt. Ook dc bloembollencultuur lijdt
schade door den zomertijd.
De leden hier aan het woord zijnde,
waren van gevoelen, dat landbouw cn vee
teelt recht hebben op den meterologischcn
tijd.
Vele andere ledeh daarentegen konden
zich met het wetsvoorstel niet vereenigen.
Men wees erop, dat het grootste deel der
bevolking, genoemd werd 90 pOt., den
zomertijd wenscht; de stedeling, het o ver
groot o deel der bevolking, die op het land
woont en niet direct bij den landbouw be
trokken is, alle standen, vooral de midden-
en de werkmansstand. De zomertijd ver
schaft kosteloos langer licht, doet den
mcnsch langer van dc verkwikkende zon
nestralen genieten.
Tegenover de verzoekschriften uit land-
bouwkringen staan dc door honderddui
zenden ondersteunde verzoekschriften uit
de groole en kleine sleden, welke alle cen
dat van beide zijden overdriivine plaats
heeft, maar de voordeelen van de een®
groep en de nadeelen voor de andere
groep juist afwegende, waren van oordeel,
dat vooral bij eenige beperking van den
duur van den zomertijd de voordeelen
eenerzijds gewichtiger zijn on een grootor
aar.tol personen ten deel vallen dan de
nadoelen anderzijds ernstig zijn en het
deel der bevolking, dat dezo to dragen
heeft, belangrijk is. Zij zouden den
zomertijd willen doen gelden
van 1 Mei—15 Sept. Gneven. als
het mee ten melken bij kunstlicht, 't naar
school gaan der kinderen in het donker,
vervallen dan.
Andere leden, die zich met de wetsvoor-
draeït tonden vereemgen. verklaarden
zich vooral tegen do inkrimping vao den
zomertijd, omdat dc aangevoerde bezwa-
ren tegen dien tijd zieh juist en vooral
daar doen golden gedurende do maano.cn
Juni, Juli en Augustus.
Men kwam tot de slotsom, dat het op
den weg der regeering ligt, om den ter
mijn tc bekorten, gedurende wolken de
zomertijd zou gelden of, geliik eenige
leden aangaven, door invoering van den
Midden-Europeesehen tiid. De verwach
ting werd daarom algemeen uitges^re en,
dat bij eventueele verwerping ven bet
voorstel-Braat c.s. de regeering in dien zin
zou handelen.
Intrekking van crisiswetten.
Een wetsontwerp in
voorboroiding.
Het antwoord van den minister van Ar
beid ten vervolge op de beantwoording
van vragen van den heer Braat betreffen
de het niet meer bestaan van de buiten-
gowone omstandigheden, bedoeld in de
artikelen 22 van de Distributiewet 1926
en de Scheurwet 1918, luidt als volgt:
Do bijzondere toestand op het gebied
van de voedselvoorzienning, welke als ge
volg van den wereldoorlog destijds tot
't in 't leven roepen van bepalingen der
Distributiewet en der Scheurwet aanlei
ding heeft gegeven, heeft naar de meo-
ning van den minister thans een einde
genomen.
In verband met het voornemen om wel-
dra een wetsontwerp tot intrekking van
verschillende crisiswetten aanhangig te
maken, wordt thans nagegaan, in hoever
re ten aanzien van elk daarvan de bui
tengewone omstandigheden hebben opge
houden haar invloed te doen gelden.
Het colSectief contract in het
Boekbindersbedrijf.
Bepalingen van den Minister*
De Minister van Arbeid, Handel etf
Nijverheid, beschikkende op een verzoe*
van dc Centrale Commissie voor do nar
