VRIJDAG 30 MAART 1923
No. 4099
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
iTHOLIEKE KIEZERS
No. 19
AR,n;
a
No. 23
e Jaargang.
S)e (Bou/fca/n£
,AB0NN£ïtf EftTSPRWSbedraagt bl| vooruitbetaling
nor Leiden 10 cent per week 12.50 per kwartaal*
ome Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal*
aco per post 12.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
inbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
Hbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ondagsblad 9 ct.
Dit blad verschtynt eiken dag uïtgeionderd Zot- en Feestdagen
11.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. H.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
O«v/ono adverlentiën SO cent per regel»
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. r
Kleïno adverlentiën, van ten hoogste SO woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
t nummer bestaat uit twee
iden.
De Staten-Stembus.
ïlDe Maasbode van gisteravond:
[s er ooit voor eenigen verkiezings-
jii zoo weinig belangstelling aan den
gelegd als voor djen welke binnen
lien dagen in vollen gang zal zijn?
hebben perioden gekend van verflau-
op electoraal gebied maar een poli-
malaise, als op het oogenblik schijnt
„erschen, beleefden we bij ons weten
nimmer. Het lijkt wel, of wo ten op-
te van do publieke zaak een toestand
apathie zijn ingetreden, waartegen
de prikkeling van den kruitdamp bij
voorposten-gevechten ontstaan geen
■die biedt. Bedriegen de voorteekenen
dan gaan we een slappe stembus-
igno tegemoet".
H e t Volk vein gisteren (onder de
iek 's-Gravenbage):
|jj0 Het huisbezoek gaat buitengewoon
SC e raambiljetten worden niet voldoende
iatst.
i fietstocht kon wegens gebrek aan be
stelling niet doorgaan,
te moeten op den dag der verkiezing
itens 200 menscben aan de bureaux
n; tot op beden hebben zich er.
ge en schrijve vier, aangemeld",
is inderdaad alom gebrek aan be
etling.
toch onzerzijds moot er worden
irkt'
do terecht dringt de „Msbd." verder
iet klem op aan, bij bare lezers en
{raai cessen, dat zij in de komende dagen zich
raat afzijdig houden maar zich hun plicht
latkoliek Nederlander bewust toonen.
zij slechts zullen doen door trouw
tembus te gaan en bun slem te geven
de candidaten door de Katholieke
Ispartij gesteld.
vrij herhalen voor onze lezers en
4 men:
r9
£3»
denkt om
(oensdag 11 April
den Statenkieskring LEIDEN
inze lijsi:
(C. J. L. v. d. MEER.)
In den Statenkieskring GOUDA
ize lijst
5.9 -
(P. A. TH. v. d. WEIJDEN).
UUiTEBLANKS
;tl clo:'
tan oil
me f
IQ.OOt
bezetting van het Ruhrgebied
IE DUITSCHE REGEERING EN DE
WEST IE DER ONTRUIMING VAN
HET RUHRGEBIED.
jolff uit Berlijn:
aar aanleiding van een mededeeling
I ^en onderstaatssecretaris MacNeill
Lagerhuis, dat de Duitsche regee-
verklaard beeft, dat de voorafgaande
gaarde van oen voorstel tot samen-
»ng eener internationale commissie
L'tird ^enmenschen om de reparatie-
CJiWlle °P te lossen, de volledige ontrui-
l .jt, Van bot Ruhrgebied door Frankrijk
OrUI l loet het Wolffbureau opmerken: In-
AHO dit heeft gezegd, dan is hem
aan wat de Duitsche regeering in
niededeebng aan de buiterilandsche
IPringen en ook minister Rosenberg
r ooitenlandscbe commissie over bet
vaQ Hughes precies gezegd heeft.
T Van ^eido gevallen is er een voor-
e gesteld, maar is, onder verwijzing
Smf' en do moeilijkbeden van
n roituingsprobleem, de vraag geop-
00 Duitscbland waarborgen kan
a> dat het, buiten de bepalingen van
Tdrag van Versailles, bezette gebied
d on (j0 verdragstocstand in bet
bersteld zal worden.
E£N DUITSCH AANBOD?
jChronicle"-correspondent te
■j' flewoert in staat te zijn, bijzon-
3ilS'
S mee te deelen omtrent het „be-
aanbod", door den Duitschen
j|0p v"uur uen uuiis<
Rijksfl011 ^osenberg, Dinsdag j.l.
tee»! gedaan en medegedeeld aan
ij 7n van Engeland en Amerika
foópQi^ men weet' gebaseerd- op
,°P 29 December j.l. door
Sfttretaj
jns Hughes gedaan,
lB«itschlai
nd, onder verwerping vaa
den eiscb tot capitulatie, dien Frankrijk
stolt, bereid is te doen, is en we laten
dit geheel voor rekening van den genoem
den correspondent bet volgende:
1. het bepalen van de schadevergoe
dingssom over te laten aan eén interna
tionale commissie van experts;
2. de aldus vastgestelde schuld op te
brengen met behulp van een interna
tionale leening, gegarandeerd door de in-
dustrieelen en landoigenaars;
3. bet aanknoopen van directe onder
handelingen met Frankrijk over de kwes
tie van de door dat land geëisebte veilig
heid.
Daartegenover stelt Duitscbland echter
de volgende eischon:
1. terugkeer, wat de bezette gebieden be
treft, tot den toestand „als voorzien in
bet verdrag van Versailles";
2. garanties tegen toekomstige militaire
ondernemingen van de zijde van Frank
rijk en België, in den trant van de Ruhr-
actie.
Verder behoudt bet zich liet recht voor
het lijdelijk verzet, zoo noodig, vol te hou
den, hangende de onderhandelingen, tot
de onlangs bezette gebieden zijn ont
ruimd.
Men neemt thans algemeen aan, aldus
de correspondent, dat de Duitsche regee
ring niet meer vasthoudt aan de formule:
„Geen onderhandelingen, alvorens ont
ruimd is".
GEEN HOOP OP BIJLEv.GING VAN
HET CONFLICT.
In welingelichte Borlijnsche kringen
verklaart men, aldus de „Tel.", geen ver
schijnselen waar to nemen, die op een
spoedige bijlegging van het Rubr-conflict
wijzen. De door den rijksminister afge
legde verklaring, dat Frankrijk weldra
met groote economische moeilijkheden te
kampen zal hebben, was, naar men thans
zelf erkent, uitsluitend voor propaganda
doeleinden bestemd. Zij, die hier tot oor
doelen bevoegd zijn, erkennen ronduit,
dat Frankrijk den strijd nog gemakkelijk
langen tijd kan volhouden. Te Berlijn ge
looft men niet, dat de Ruhr-bevolking in
de komende weken, jegens de bezettings
autoriteiten grooter inschikkelijkheid aan
den dag zal leggen dan lot nu toe het ge
val is gweest. Men verwacht integendeel
"een verscherping van het verzet.
De hoop op interventie van Engelsche
of Amerikaansclie zijde, is hier uiterst
gering geworden. Do pogingen der oppo
sitie in het Engelsche Lagerhuis, om door
lussehenkomst van den Volkenbond tot
een bij legging van het Fransch-Duitsche
geschil te geraken,volgt men met de
grootste achterdocht. Hoewel men niet
ontkent, dat een gemeenschappelijke pres
sie van Frankrijk, Engeland en de Ver-
cenigde Staten, Duitscbland zou kunnen
dwingen, het Ruhr-conflict aan een beslis
sïng van den Volkenbond te onderwerpen,
is men hier overtuigd, dat het uiterst
moeilijk zal zijn, om deze drie mogend
heden- tot het aanvaarden van een gelijk
luidende oplossingsformule te brengen.
Zeer" weinig gewicht wordt hier gehecht
aan de actie der internationale sociaal
democratie. Men acht het buitengesloten,
dat van deze zijdo een uitweg uit de te
genwoordige moeilijkheden te verwachten
is. Niemand kan hier met eenige zeker
heid voorspellen, hoe het Rulir-conflict
bijgelegd zal worden; niemand ziet een
uitweg. Het eenige, wat men met beslist
heid meent te kunneh verzekeren, is, dat
er gedurende de aanslaande weken geen
ingrijpende wijzigingen van den tegen-
woordigen toestand te verwachten zijn.
Beleië. v<
Geen invoering van den Zomertijd.
De Staatscourant zal morgen een ko
ninklijk besluit publiceeren, 'waarbij de
uitvoering wordt opgeschort van het be
sluit, dat de inwerkingtreding van den
zomertijd stelde op 31 Maart des nachts.
Frankrijk.
De Zomertijd.
De correspondent to Parijs van de „N.
R. Grt." meldt:
Volgens een door verscheidene raadsle
den gesteund voorstel, dat waarschijnlijk
zal worden aangenomen, zal 1 April voor
de gemeentelijke en departementale
diensten van Parijs en het Seine-depar-
tement een zomertijd ingevoerd worden.
De Fransche regeering onderhandelt
met de Belgische over een schikkings
voorstel volgens hetwelk beide de tijd yan
Straatsburg zouden aannemen.
De Icgerwet aangenomen.
De Kamer heeft met 414 tegen 154
stemmen het wetsontwerp op de aanwer
ving van het leger, dat van den Senaat
was teruggekomen, in zijn geheel aange
nomen.
Voorloopige twaalfden door den Senaat
goedgekeurd.
De Senaat heeft het ontwerp betreffen
de de voorloopige twaalfden voor April en
Mei goedgekeurd, alsmede het ontwerp
inzake een twaalfde voor Mei voor de te
rug te vorderen uitgaven.
Engeland.
De ïerschs kwestie.
De staf van het rebellenleger
gevangen genomen.
Een communiqué van de regeering van
den Ierschen Vrijstaat vermeldt de gevan
genneming van vrijwel den geheelen staf
van de Derde Zuidelijke Divisie van het
rebellenleger. Deze en andere belangrijke
arrestaties hebben gisteren te Nenagh en
Toomyvara, beide in. het graafschap Tip-
perary plaats gehad.
Aan beide zijden vielen verscheidene
dooden en gewonden.
Toenadering tot Rusland.
H. N. verneemt uit Londen:
In het Lagerhuis heeft gistermiddag de
liberale afgevaardigde commandant Ken-
worthy gewezen op de waarschijnlijk
heid, dat het binnenkort zal komen tot
een toenadering tusschen Frankrijk en
Sovjet Rusland. Hij meende dat als het
werkelijk die richting uitgaat, Italië zich
niet lang zal bedenken over het doen
van een dergelijken stap, zóodat Engeland
dan of in de rij achteraan zou komen, of
wel zich in een geïsoleerde positie zou
bevinden.
Namens de regeoring antwoordde Ro
nald McNeill, dat de Engelsche regeering
uit liet feit dat Rusland onder een Sov-
jetbestuur staat, geen wapen zou sme
den tegen toenadering, doch dat er voor
een algemeene erkenning eener buiten-
landsche regeering voor Engeland zekere
normen bestaan waaronder behooren dat
er in het land in kwestie een behoorlijke
rechtspraak en wetgeving aanwezig is,
benevens een behoorlijk geregeld, be
schaafd bestuur en een degelijke rechts
pleging bestaat. Aan deze eischen beant
woordt Rusland vooralsnog niet en tot
dit het geval zal zijn is een erkenning de
facto alles wat E^freland aan de regee
ring van Moskou kan schenken.
De vraag van den socialistischen afge
vaardigde Morel of de regeering werke
lijk hoopt de 650 raillioen pond die Rus
land aan Engeland schuldig is, binnen te
krijgen, van dit verarmde land en waar
om de regeering niet liever moeite doet
de vorderingen op Frankrijk te innen,
dat het- geld waarover het beschikt, ver
kwist voor zijn militairisme, bleef onbe
antwoord.
Geruchten over een aftreden van Bonar
Law.
Er gaan weer geruchten over een af
treden van den Engelschen premier.
De Engelsche draadlooze dienst komt
nu deze geruchten versterken, in verband
met het bericht, dat Bonar Law Londen
verlaten heeft om te pogen gedurende het
parlementaire reces, dat tot 9 April duurt
herstel van krachten te verkrijgen.
Als het juist is, aldus wordt rond-ge-
seind, dat alleen een keelaandoening Bo
nar Law verhinderd heeft in het lager
huis te spreken moet men zich verwon
deren over den ernst van deze verkoud
heid, die een vacantie van anderhalve
week nauwelijks voldoende doet achten.
In vele goed ingelichte kringen gelooft
men dan ook niet aan die heeschrheid,
doch vreest men, dat de tegenwoordige
premier opnieuw is aangetast door de
veel ernstiger ongesteldheid, die tijdens
den oorlog "tengevolge had, dat hij zijn
positie in het kabinet Asquith moijst
neerleggen en zich geruimen tijd moest
onttrekken aan alle politieke bezigheden.
Indien inderdaad deze vrees bewaar
heid zou worden, spreekt het vanzelf, dat
eerlang een andere persoonlijkheid als
leider der conservatieve regeering zal
moeten optreden.
Persoonlijkheden die hiervoor in aan
merking komen, zijn er niet vele. Cur-
zon, die door zijn carrière en tegenwoor
dige positie alleszins in aanmerking zou
komen, heeft zich door zijn hooghartig
heid vele vijanden gemaakt, zoodat cle
partijtrouw ten opzichte van hem allicht
minder groot zou zijn dan ten opzichte
van Bonar Law. Bovendien, en dit be
zwaar klemt oolc voor den tweeden can-
didaat voor het premierschap: lord Der
by, kau een lid van het boogerhuis niet
in het huis der gemeenten verschijnen,
zoodat een lord als premier den gang van
zaken in het lagerhuis, dat als gekozen
lichaam, in politieke beteekenis verre bo
ven het boogerhuis staat, aan een onder
minister zou moeten overlaten.
Volgens bevoegde beoordeelaars is dit
bezwaar veldoende om zoowel aan de kan
sen van Derby als van Curzon eèn einde
to maken.
De derde candidaat, die veel wordt ge
noemd, zou Stanley Baldwin zijn, doch
zijn parlementaire ervaring is nog te ge
ring, afgezien van de vele capaciteiten
door hem getoond, om hem thans reeds
voor dezen post in aanmerking te doen
komen.
Het schijnt dan ook niet uitgesloten dat
als het werkelijk tot een aftreden van
Bonar Law zou komen, een „dark horse"
op de vlakte zal verschijnen.
Rusland.
De veroordeeling van Mgr. Cicpiak.
De terechtstelling definitief
uitgesteld?
Namens het geheele Duitsche episco
paat heeft de kardinaal-vorst-aartsbis-
schop Bertram tot het departement van
buitenlandsche zaken het dringend ver
zoek gericht om met alle mogelijke mid
delen de voltrekking van het vonnis te
gen mgr. Cieplak en Budiwicz te verhin
deren. Hij heeft gewezen op de groote
verbittering, welke de voltrekking van
het vonnis bij het katholieke volk van
Duitscbland en de andere volken zou wek
ken.
Overigens heeft de Duitsche gezant te
Moskou, graaf BrockdorffRantzau reeds
stappen ondernomen. Het resultaat zou
zelfs zoodanig zijn, dat het gevaar voor
een mogelijke terechtstelling definitief ge
weken is.
De Pauselijke interventie
Do „Osservatore Romano" schrijft in
verband met de ter dood veroordeeling van
mgr. Cieplak en van prelaat Budkiewicz:
Professor Walsh, de leider van de Pau
selijke missie te Moskou, heeft voortdu
rend alle mogelijke pogingen in het werk
gesteld bij de sovjet-autoriteiten, voor
eerst om uitstel van het proces te verkrij
gen het proces werd inderdaad, zoo
als men weet, herhaalde malen uitgesteld
om Z. H. den Paus in staat te stellen,
kennis te nemen .van de akte van beschul
diging.
Men hoopte zelfs, dat, ingevolge deze
bemoeiingen, het proces niet zou plaats
hebben.
Het spreekt vanzelf, dat de interventie-
pogingen van den H. Stoel ook steeds do
aangeklaagden van de orthodoxe kerk
golden, in het bijzonder den patriarch
Tykhon.
Naar blijkt, baseert zich het proces op
de kwestie van het kerkelijk recht tegen
over leeken-wetten. Eenig ander „ver
grijp" dan 't verdedigen van de kerkelijke
rechten zou men mgr. Cieplak ook niet
ten laste kunnen leggen, want de bisschop
was immer een hoogstaande persoonlijk
heid, een man van groote deugd en vuri-
gen ijver, steeds op zijn post, ook tijdens
de rampvolle revolutie en den hongers
nood.
De jongste berichten, betreffende het
uitstel der executie, brengen ons eenige
geruststelling en komen ook overeen met
hetgeen wij over deze noodlottige vervol
ging vernomen hebben.
Uit overwegingen van voorzichtigheid
bemoeide de H. Stoel zich rechtstreeks
met deze aangelegenheid, derhalve niet
in aansluiting aan de actie der mogend
heden, welke deze zaak alleen opvatten
als een kwestie van verdediging en be
scherming van leden dor Katholieke hiër
archie zooals het Vaticaan in 1919
ook de zaak van den aartsbisschop van
Mohilef, mgr. Ropp rechtstreeks behan
delde.
Zooals men weet verkreeg de thans re-
gcerende Paus Pius XI, toenmaals nun
tius apostolicus, de invriiheidstelling van
den aartsbisschop, mgr."Ropp, op grond
van het feit, door de sovjet-autoriteiten
toen erkend, dat de aartsbisschop -onder
den Paus van Rome ressorteerde.
Toen. na herhaald uitstel van het pro
ces, bleek, dat het onmogelijk was, do
rechtsvervolging te doen intrekken be
werkte de H. Stoel, dat do procedure in
een betrekkelijk kalm milieu plaats vond
en dat tenminste 't leven der beschuldig
den veilig was.
Dienaangaande ontving de H. Stoel
eenigen tijd geleden en ook de laatste da
gen geruststellende verklaringen, welke,
naar men hoopt, door do gebeurtenissen
zullen worden bevestigd.
Italië.
Een zuiverings-proces in de Fascisien-
organisatie.
Bij gelegenheid van den verjaardag van
do stichting der „fasci" heeft de secreta
ris-generaal van de fascistische partij
Bianchi te Milaan een lofrede op Musso
lini en zijn volgelingen gehouden, waarin
hij o.m. deed uitkomen, dat het parle
ment een grondige .verandering heeft on
dergaan en heel watverstandiger is ge
worden. Op liet oogenblik zien de afge
vaardigden ten minste in, dat er practisch
werk moet verricht worden cn dat de tijd
van ijdele discussies voorbij is.
In bijna alle takken der productie, zei-
de Bianchi, begint weer orde te heerschen
Stakingen komen bijna niet meer voor.
En waar zich nog openlijke of bedokte te
genstand tegen het wettig gezag mocht
voordoen, is de regeering vastbesloten de
zen onvoorwaardelijk voor het welzijn van
het vaderland den kop in te drukken.
De huidige regeering heeft een gepro
nonceerd fascistisch karakter. Leden van
andere partijen zijn slechts in het kabi
net opgenomen om bijzondere hoedanig
heden.
Tenslotte verklaarde de redenaar, dat
Mussolini voornemens is in de fascistische
partij zelf een zuivcrings-pro /es door te
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Bij K. B. is vastgesteld, welke de be
trekkingen zijn, waaraan ingevolge art. 49
der Pensioenwet 1922 uitzicht op pen
sioen verbonden is op 55-jarigen Iscftijd
Minister de Geer wordt geen burgemees
ter van Rotterdam.
De Haarlemsche Rechtaank heeft gis
teren een zaak behandeld betreffende een
beroeping in een trein.
Naar gemeld wordt is er weer een „be
langrijk Duitsch aaubod" gedaan ter op
lossing van de schadevergoedingskwestie.
In welingelichte kringen verluidt, dat er
weinig perspectief is in deze penibele
kwestie.
De verocrdeeling van Mgr. Cieplak en
de pauselijke interventie.
Geruchten ever een aftreden van Bonar
Law.
Geen zomertijd in Belgic; verdeeldheid
in Frankrijk.
voeren. Er zijn ongewenschte elementen
in de partij, die de noodzakelijke strenge
discipline vertroebelen en die daarom
moeten verdwijnen. Mussolini heeft in
dit opzicht zijn bedoelingen duidelijk uit
gesproken en tevens verklaard, dat elk
fanatismo onverbiddelijk zal onderdrukt
worrl r»n.
B3u§i@?aS. He5Bich'keiri
Spoorwegongeluk in
De sneltrein naar Berlijn via "VVürzburg
die 's avonds om acht uur uit Heidelberg
vertrekt, is Woensdagavond om half-
twaalf tusschen de stations Ucfingen en
Bocksberg tegen een in volle vaart rijden
den goederentrein gereden. De botsing
was zoo hevig, dat eenige wagons van
den goederentrein geheel verbrijzeld wei
den. De eerste locomotief van den snel
trein ontspoorde; de tweede stortte van
den spoordijk. Een remmer van den goe
derentrein werd gedood. De materieele
schade is zeer groot. Ook gisteren was
het spoorwegverkeer op dit traject nog
niet hersteld.
Roofmoord.
In Baduz, in het vorstendom Liechten
stein vertoefde een jonge man, die zich
voor een 22-jarigen uit Innsbrück afkom-
stigen schilder Karl Seek geheetcn, uitgaf.
Hij was als een toerist gekleed en droeg
een rugzak.
De vreemdeling had aan meerdere in
woners gevraagd, of ze niet een biljet van
500 francs konden wisselen. Men verwees
hem echter naar den 75-jarigen vlecsch-
houwer Wachter.
's Avonds om O uur, toen dc ouae man
alleen thuis was, trad hij diens winkel bin
nen en verzocht hem, het biljet te wisse
len. Do vleeschhouwcr ging naar boven om
het wisselgeld te halen. Toen hij weer bo
neden kwam, ontving de vreemdeling hcra
met een geladen revolver cn riep: „Jo
geld of jo leven;"'
De oude man wilde zich verdedigen,
maar ontving een schot, waardoor hij op
slag gedood werd. De moordenaar ontruk
te hem het geld en ging op de vluoht. Er
werd een achtervolging ingesteld, maar do
vluchteling verdween in de duisternis.
Het spoor van den zoogenaamden Inns-
brücker leidde naar Berlijn en hier geluk
te het aan de politie hem te arrestceren.
Het bleek een 19-jarige student te zijn,
Fritz Karl geheeten.
Dc jongeman was bijzonder reislustig
aangelegd. Wijl zijn familie hem de mid-
delon tot reizen weigerde, stal hij geld en
brillantcn van zijn familieleden en ging op
reis. Zoo kwam hij te Baduz, waar hij da
gemelde misdaad bedreef. Met zijn buit
keerde hij daarop naar Berlijn tor'".
BigSBtEliLfliSüi
Minister De Geer geen Burgemeester
van Rotterdam.
De regcering hoeft, zegt de „N. R. Grt.".
van verschillende politieke kerkelijke
en vrijzinnige 1 zijden te Rotterdam het
verzoek ontvangen, jhr. mr. D. J. de
Geer, minister van financiën, voormalig
burgemeester van Arnhem cn oud-lid vaa
den Rotterdamschen Gemeenteraad, .te be
noemen tot burgemeester. Ze moet in het
algemeen het ernstige voornemen hebben,
gehad, met de wenschen in do gemeente
omtrent de opvolging van mr. Zimmerman
rekening te houden. In hoever haar dit nu.
ook met betrekking tot do aanbeveling van
den heer do Geer mogelijk is, hierover kon
men ons nog niets met zekerheid mede-^
doelen. Hoewel er werd verondersteld, dat
