^e£cid<iclieSou^omi e jaargang. DINSDAG 20 MAA^T IS23 No. 4090 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BRaBIEMLAÜD B ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal- nze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal, anco per post 12.95 per kwartaal, et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ïjgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- jetaliog. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ndagsblad 9 ct. Dit Mad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen .1. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. li. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone ad ver f enflft n 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingon wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine adverfentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. numntep Ebesfaat uit $wea iden. Onze eenheid. klassenstrijd, moet verre gehouden van het Roomsche erf. larvan zijn wo allen overtuigd. Is anders is 't echter naar die ovcr- la handelen. 't schijnt ons toe, dat hier en daar er de katholieken op een allergevaar- ite wijze een klassen-verdeeling wordt naakt en gepropageerd. piaat9 van te trachten feitelijke ver foeid te overbruggen door wat sa- 99 voegt, gaat men wat vereenigt uiteen Huren, om verdeeldheid te veroorzaken vergrooten. overtuiging, dat de- eenheid zulk een rdevol bezit is, leeft niet krach- genoeg onder velen, daarom citeeren wij hier zoo gaar- eri gedeelte van de rede, Zondag te lerdam gehouden door prof. Barge e vergadering van het Plaatselijk Go- naar aanleiding van den Stillen Om- Katholieken, vergeten wij het Do stilte van den Stillen Ommegang ons heen naar een andere periode te historie en naar andg^e vertegen- èigers van ons voorgeslacht. De van den Stillen Ommegang wijst leen naar do sombere en donkere tij- van vervolging en druk en zij roept binnen heel die schare van eerbied ge onbekenden, wier onvolprezen iid in dagen van nood en benauwens ion schat de9 geloofs heeft overgele- waarvan wij heden ten dage het bezit als vanzelfsprekend aan- liolieken, laat de Stille Ommegang lezen morgen ons 'daaraan vooral ook v denken, want het is met huive- dat ik dit zeggen ga van deze plaats, rd vergevo mij, ais ik ihciuuui naar het moet mij van do lippen ol het als God verzoeken, wanneer dezen tijd de eenheid der Katho- op welk terrein der samenleving iyk, moedwillig zou gaan breken, beschuldig niemand, omdat God al- weet wkar te dezer zake de grootste (woordelijkheid drukt. vil alleen de vraag voorleggen, of W onze voorouders met levensgo- len God der Altaren gediend hebben, [j dadrvoor in die lange trieste le- van zelfopoffering en miskenning irondslag van onze eenheid hebben I. om ons in deze dagen van een toe- waarschijnlijk tijdelijke machts- |Bo met deze eenheid lichtvaardig te spelen, mocht (och tot ons allen het besef [ringen, dat het handhaven der een- op alle gebied onze eerste plicht is, van ons zelf en uit eerbied voor en, voorgeslacht eeb egei f mcn dan toch indachtig wezen, dat n pi .dep! aar ze woorden van clen Leidschen hoog- weerklank vinden in aller kofr wc gcu hartenl lil! Wie zij onze candidaten? bf v/anneer men in verblindheid het heil mocht uit het oog verliezen, eer een lijdelijke voordeel sterker ikt dan de stem van het voorgeslacht, ihicn meer nog dan wij zelf, de we- onze eenheid noodig heeft. j hebben er al eens meer opgewe- dat men bij de candidaatstelling voor bare lichamen - b.v. voor den ge- iteraad wat betreft den zittenden twee klippen moet weten te omzei- en wel: verkeerd conservatisme of eerde behoudzucht èn gebrek aan iudö Peering. 8 het algemeen belang zulks crt moet men den moed hebben om ede leden te vervangen door nieuwe hlen. Men lette echter hierbij op de "atiecide woorden: als het algemeen zulks vordert. En men zij dan óók betreft de wij ze waarop in zijn ïden: Christelijk 1 fu toch inderdaad een verkeerd M'vatismo zijn om maar star, in alle "en, vast te houden aan het: laat i wat zit. Iar in onzen lijd behoeft men voor conservatisme niet zóó bang te zijn •nor wat" wij noemden: gebrek aan Beering. ik soms pijnlijk, hoe men met zitlen- i: *t? op een cand-idatenlijst schuift en L' j de rangorde betreft, verschuift LSlUkken °P ccn schaakbord. G'Jte niet zoozeer voor de betrokke- ïcrsoonlijk misschien als wel voor katholiek inzicht, dat waardecring er a's een deugd, als een Ghristelijko fij yinps-eisch. PJ gillen hierover nu eens aan. het aten onze Antirev. collega, de eden „Nieuwe Leidsche Grt", welk j.l. Zater dag schreef: Naast do „strebers", die slechts één doel kennen en die ten koste van alles dat doel willen bereiken, staan anderen, die de leer van het „eens burgemeester altijd burgemeester" huldigen. Aan het simpele feit dat ze een vol doend aantal stemmen behaalden om naar een of ander college te worden af gevaardigd, meenen ze het recht to ont- leenen om in hunne functie bestendigd te blijven zoolang zij dat wenschen. Een standpunt dat eveneens afkeuring verdient. Onze Kiesvcreenigingen mogen de man nen die zij afvaardigen niet beschouwen als een stuk speelgoed, waarmee ze naar hartelust kunnen spelen Bedacht moet steeds worden dat waar- do o r i n g ook behoort bij do Christelij ke deugden. Maar ook mag nooit uit het oog wor den verloren, dat onze strijd gaat om be ginselen. niet om personen. En, wanneer een Iviesvereeniging over tuigd is, dat zij die beginselen het best kan dienen door andere personen naar voren te .brengen, dan behoeft zij zich door persoonlijke overwegingen niet te laten weerhouden om van dat recht ge bruik te maken. Do persoonlijk© belangen moeten hier aan de partijbelangen en het belang van do beginselen ondergeschikt blijven. Het spreekt vanzelf dat hier met groo- to voorzichtigheid moet ..worden gehan deld. En met openhartigheid tevens. Het kom niet te pas, dat iemand die jaren lang onze beginselen naar zijn beste weten diende, door een stoot in den rug overboord wordt geworpen. Ook hier geldt dat allo dingen oer lijk en rnof, ordo moeten geschieden. En dab het gebed en de dankzegging, waarmede onze vergaderingen worden ge opend en gesloten, niet ccn zinlcdiareh vorm Misschien is het hier en daar te laat, om deze verstandige woorden in practijk te brengen, hoewel het gewenscht zou zijn Maar dan mogen ze dienen als leid draad voor een gewetens-onderzoek, ge volgd door een goed voornemen! BU8TEI«Lti54liS De bezetting van het Ruhrgebied VERMINDERING VAN HET DUITSCHE VERZET. De speciale correspondent, van de „Man chester Guardian" beschrijft in een tele gram uit Dussèldorf. via Berlijn verzon den, den toestand als in vele opzichten gewijzigd. Het lijdelijk verzet der Duit sche- arbeiders in het Ruhrgebied begint to verslappen en honderden zoeken werk bij de Fransclien, hetgeen voor Duitsch- land het begin van het einde beteekent. Wel bestaat er nog een krachtige kern van verzet, doch de middelen beginnen te ontbreken, om dien tegenstand verder voort to zetten. Terzelfder tijd is echter bewezen, dat de Franschcn niet bij machte zijn, het spoorwegverkeer in het Ruhrgebied vol- doendo te regelen en gaande te houden, terwijl bovendien hun pogen om zich steenkool te verschaffen nog steeds een mislukking blijkt. Van een Duitsche onderworping aan Frankrijk is nu nog geen sprake, hoewel natuurlijk de tijd naderbij komt, waarop do onderhandelingen zullen moeten be ginnen. De redelijke menschen in de beide kampen beginnen in te zien, dat elk uitstel gevaarlijk is en een onmiddel lijke regeling noodzakelijk wordt. De Franscben hebben het pacifisme der Duit scho arbeiders beschouwd als een gebrek aan solidariteit, en vastberadenheid. Op deze wijze is niemand in de worsteling overwinnaar en de regeling, waartoe men eerlang zal moeten komen, kan niet zoo veel verschillen van de oplossing, door Engeland aan de hand gedaan, voor de op marsch naar de Ruhr begon. De moord to Essen. Daar de Franschen van oordeel zijn, dat de Fransche soldaat in het station le Essen door een Duitscher is doodgescho ten, zijn de volgende gijzelaars gearres teerd: rijksdagafgevaardigde Gehejmrat dr. Quanlz, „Landsgerichlpriisident", dr. Volmer; den directeur van het filiaal van de rijksbank en een directeur van elke grooto bank le Essen. Do moordaanslag op Smects. Ten gevolge van den aanslag, bedreven op Smects, die ernstig is gewond en op zijn secretaris die gedood is, heeft de Hoogo Commissie voor het Rijnland met algemcene stemmen de. ontheffing bevo len van den politie-president van Keulen van zijn functie en de onmiddellijke in stelling van een onderzoek om de ambte naren, die blijk gaven van nalatigheid te 'ontstaan, De Hooge Commissie hééft an derzijds zekere veiligheidsmaatregelen overwogen betreffende het verkeer tiis- schen bezet en 'onbezet Duitschland. Naar het H. N, uit Berlijn verneemt is de toestand van Smects hoogst ernstig, volgens sommigen zelfs hopeloos. Het Vaticaan en dó Ruliractic. Do bisschop van Trier, mgr. dr. Borne- wasser, had aan den Paus een uitvoerig bericht gezonden over de treurige ge beurtenissen der laatste maanden in het diocees Trier. Hierop is een schrijven ingekomen van kardinaal Gasparri. meldende, dat de Paus in een vurig gebed de hulp der god delijke Barmhartigheid afsmeekt en er ernstig naar streeft, volgens zijn krach ten de noodlijdenden hij tc staan. Door ccn bijgevoegden cheque zendt hij don bisschop een ~om van 40.000 lire. Zekere bladen handen gemeld, dat de vertegenwoordigers van Engeland, België en Frankrijk bij het Vaticaan stappen zouden hebben gedaan om aan het Vati caan de Ruhrkwcstïe uiteen te zetten en om inerventie tc verzoeken. Het behoeft nauwelijks gezegd, dat die stappen nooit hebben plaats gehad. In kerkelijke kringen verzekert men, dat het Vaticaan, op grond van humanitaire overwegingen en ook om zich van den torstand op de hoogte te stellen, een tij delijke missie naar het Ruhrgebied denkt tc zenden. Le Trocqucr in het Ruhrgebied. Le Trocquer heeft tijdens zijn reis in het Ruhrgebied de cokeslcvering geïnspec teerd en bet Rijn-Horne-kanaal bezich tigd. Hij sprak in enkele woorden zijn bewondering uit voor den arbeid, door de ingonieurscommissii? verricht. Aan persvertegenwoordigers legde hij de volgende verklaring af. De exploitatie d?" kolenmijnen in het Rnhivrehirtf I er zal zonder voornaamste afvoerwegen, iiei mjii-ner- ne-kanaal, is eenige weken geleden door daden van sabotage buiten gebruik ge- sleld, maar ernstige inspanning van het personeel hoeft hot weer in goeden, staat gebracht en deze toestand wordt van dag tot dag beter. De Duitschcrs geven er zich rekenschap van, dat de hinderpalen, door hen opgehoopt, de een na do andere door ons zullen worden weggeruimd. Rosshach gearresteerd. Zaterdagavond vond te Wannsee bij Berlijn een vergadering van jeugdige per sonen plaats, die in relatie st3an met den vrocgeren vrijcorpscommandant Ross- bach en diens aanhangers. De vergadering werd evenwel door de Berlijnsche politie ontbonden. Rosshach. die in eigen persoon in de vergadering aanwezig was. werd gearres teerd en naar het Berlijnsche hoofdbu reau van politie gebracht. Er is tegen Rosshach een politioneel onderzoek ingeleid, omdat hij onder ver denking staat, de wet ter bescherming van de republiek, geschonden te hebben. Dit is reeds do derde maal, dat hij in arrest wordt gesteld. De beide vorige ma len is hij steeds weer vrijgelaten. Deze laalste arrestatie had plaats, omdat hij onder verdenking staat, in relatie te staan met oen aanlaf andere personen, wier doel het is, do bevolking in het Ruhrge bied te bewegen, haar passief verzet op te geven ten gunste van een actief verzet Rossbach stond tot dat doel in verbin ding met zekeren Klenïm te Trebnitz en den vroegeren luitenant Eberhardt, die gelijk bekend, eveneens reeds-zijn gearres teerd. Deze laatsten hadden pogingen in het werk gesteld om in stilte vrijwilligers te werven, welke dan op een geschikt oógenblik in hot, Ruhrgebied een actieve actie zouden beginnen. De arrestatie van Rossbach had plaats in zijn woning te Wannsee, waar ook de vergadering zijner aanhangers op dat mo ment bijeen was. In zijn woning had hij onder den naam Deutsche Auskunft een werfbureau opgericht. Men verwacht, dat nog meer arrestaties zullen plaats vinden. Inmiddels zijn door invloedrijko poli tieke vrienden van Rossbach reeds stappen gedaan, om zijn invrijheidsstollkig to ver krijgen. In het Pruisische ministerie van Binnen landsche Zaken heeft in verband met de ze kwestie reeds een conferentie plaats gevonden. Eenig besluit werd evenwel nog niet genomen. De Turksche kwestie. ....Harington naar Londen ontboden- De conferentie over do T u r k s c h o tegenvoor stellen. Generaal Harington is naar Londen ge-, roepen om aldaar inlichtingen te verschaf fen omtrent den militairen toestand. Men verwacht, dat zijn verblijf in de Engcl- scho hoofdstad twee weken zal duren. De Italiaanscho generaal Monbelli neemt intusschen het opperbevel te Constanti- nopel over. Reuter verneemt: Voor zoover bekend, zullen de geallieerde deskundigen mor gen, onder leiding van Curzon, te Londen bijeenkomen, ter bespreking van de Turk scho tegenvoorstellen. Verwacht wordt, dat de conferentie tot de volgende week zal voortduren. De con ferentie zal daarna haar antwoord aan Angora zenden; dc vredesbesprekingen zul len niet vóór -Paschen hervat worden. Men erkent, dat de tegenvoorstellen moeilijkheden zullen opleveren, maar men vertrouwt, dal dezo zullen worden over wonnen. Frankrijk. Conflict tiissclien Kamer cm Senaat. Het gaat snel naar een zeer ernstig con flict tusschen Kamer en Senaat, aldus wordt aan de „Msbd." gemeld. Hoewel de lente reeds nadert, is men nog steeds niet met de begrootingsdebatten klaar, en het is zelfs de vraag, of niet een vierde twaalfde noodig zal zijn. De strijd loopt natuurlijk over de finacicele kwestie en de veel rneer radicale senaat wil de radi calen in de kamer steunen door geen ge noegen te nemen met de wijze waarop de begrooting is slubend gemaakt. De toe leg is al (e doorzichtig; de radicalen ho pen de financieele moeilijkheden te ge bruiken om het nationale bloc te kunnen aanwrijven, dat het niet bij machte is 's lands financiën in het reine te brengen De kamer had besloten de nog te vin den bijna twee milliard te zoeken bij de beleggers in staatsfondsen en daartoe een leening uit te schrijven. Maar de sena- toriale begrootingscommissie heeft een motio aangenomen, waarin zij zich vijan dig betoont „tegen alle ieeningspolitiek om tot het sluitend maken der begrooting te geraken". Een die formule werd' met unanimiteit goedgekeurd. Het is flus opnieuw naar ue kuurt z»i iciuÖÖOu... Maar zal de kamer een andere beslis sing nemen, dan zij reeds genomen heeft? Het is op zijn zachtst-genomcn onwaar schijnlijk. En de houding van den senaat is des te vreemder, waar het niet gaat om de gewone uitgaven, maar om de zeer buitengewone, n.l. die. welke op het oogen blik de Fransche schatkist drukken we gens het niet betalen van Duitschland. Juist waar het de verhaalbare uitgaven betreft, zijn ook ongewone inkomsten de aangewezene. Engeland. St. Patricks-dog in Ierland. Zaterdag is in den Ierschen Vrijstaat „St. Patricks-day" als een nationale feest dag gevierd; alle bedrijven stonden stil, en" te Dublin en te Cork vonden parades plaats. De president van den Dail Eireann Cos- grave en anderen, verzonden optimistisch gestelde telegrammen. Cosgrave zei in een telegrafische boodschap aan Amerika, dat Ierland kans zag en besloten was. de ge neesmiddelen toe tc paesen voor zijn hui dige kwalen. Generaal Mulcahy voorspelde, dat men binnen weinig maanden orde in Ierland zou brengen. Rusland. Een driemanschap heiast met dc politieke leiding. Volgens ccn telegram uit Moskou heeft de uitvoerende raad van de Sovjets een bijzondere commissie benoemd, welke tot nader order belast is met de zelfstandige leiding van dc Sovje (politiek. Het comité bestaat uit: Rykoff, thans voorzitter vap den uitvoerenden raad, Kamencff en Slatin. De Stille Omgang. D e K. S. A.-w ergadering. De duizenden katholieke Amsterdam.- niors, die in dec grauwen nadut ter bee vaart opgegaan waren, hadden zich dit jaar dee naaniddaigs in de indaalkwekkende St.-WillibroTUskerk aan den Amsiteldijk vergaderd om de samenbindende eenheid van het Katholicisme te demonstreeiren. De machtige middenbeuken van Cuypers' gebed in steen, waren dichbbezeit met een luistcrgrage schare. Mr. G. C. D. J. Kropman, voorzitter van het Plaatselijk Comité er K. S. A, open de voor de Communiebank, met een ikort woord dezo bijeenkomst. „Uit naam van t Gezelschap van den Stil'lon Omgang cn het Plaatselijk Comité der K. S. A., aldus mr. Kropman, zeg ik u allen danik voor do schitterende wijze, waarop gij aan onze oproep gehoor hebt gegeven. ïïcdlcv morgen hebben tienduizend m Amsterdammers zich opgemaakt cm, ieder HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De regecring dringt cr bij do Eerste Kamer op aan, om spoedig te besluiten in zake den zomertijd. De Hooge Raad van Arbeid liccft zich in meerderheid uitgesproken voor ver bindend verklaring van collectieve ar beidscontracten. Rossbaohgcarrcsteerd wegens een po ging om do bevolking van het Ruhrgebied tc bewegen haar passief verzet te veran deren in actief verzet. Naar verluidt zou het Duitsche verzet verminderen. Een conferentie te Londen over do Turksehe tegenvoorstellen, waarbij gene raal Harington ontboden is. voor zach, den. jaarlijksohen Stillen Om gang te volbrengen, en ^»p dh-n be-Viccht hebben zij hun intenties covormd. m de traditie getrouw tijn hier thans sanvm ge komen Katholieken, die trots aller ver schillende wenschen, toone* willen toch één te zijn. Mijn danik aan de beiidc sprekers van dezen mi-dagpan profess r -"v, die ©en pionier van het kaitih o is in kringen waar ons geloof niet .end mag of wil wordenaan pastoer van Keickho- ven, die in een der moeilijkste buitenpos ten van onze stad zijn priesterlijke" ahbeid verricht. Terwijl dc honde .-den aanwezigen op stonden «prak mr. Kropman daarna den Christ el ijken groet uit. Het zangkoor dar kerk bracht daarna, onder de als immer eminente leiding van Theo v. d. Bijl, het „Verbum Suparnum" van Fadst ten gehoorc. Vervolgens beklom de eerste spreker den. preekstoel, om op boeiende wijze zijn be langrijke redd uit te spreken over het on- laars het MirakeMiedi van looser icu hoore, waarvan het refrein door allen werd. Dan beklem de ZeerEerw. Heer Pastoor J. G. van Kelcktaoven den kansel tot hei houden zijner rede..Van blij venden aard*. De Hooge©rw. Deken, Mgr. Th. J. A. Bosman, zegende daarna vanaf den kansel op plechtige wijze een vijftigtal vaandels j van ©ven zoovele (katholieke vereenigangem Nodiat het zangkoor een H. Hart-lied!; betoonzet door Theo van der Bijl, uitge- voerd had, sloot mr. Kropman met een dankwoord aan do beide sprekers do bij eenkomst op de gebruikelijke w-.wo. Het regeeringsjubileurn van ue Koningin^ De Romeinsche correspondent van „De Tijd1" meldt, dat onder de te Rome ver blijf houdendle Nederlanders ©en comité opgericht is, met het doel bijdragen on to zenden voor hot nationaal huldeblijk aan de Koningin, ter gelegenheid van haar re- geeringsj ubiloum. Voorzitter van het comi té is dT. Meddorus, consul-generaal dec Nederlanden to Rome, leden zijn mgr dr. A. Henscn, directeur van het Ned. Hist. Instituut, de heer Marcel de Jongh, iuge-i meur, mgr. dr. B. Eras; penningmeester is do heer Pennington—De Jong, secreta ris pater F. Huisman, vertegenwoordigen van het Algemeen Ned. Verbond to Rome. Den gezanten van Nederland bij de Ita liaanscho rogoering en bij den H. Steel is verzocht het eerelidmaatschap van het comité te aanvaarden. Te Milaan, Genua., Turijn, Venetië en Napels zullen afdeehn- gen mn hot comité worden opgericht. De Zomertijd. Het „Hbld* verneemt, dat het uittrelc-i oei uit do stukken betreffende den zcmerj tijd, waarom dö Eerste Kamer heelt ge< vtraagds reeds bij den voorzitter van die» Kamer is ingekomen. Ook heeft de voorzit ter al ontvangen het antwoord van de re^ georing op de vraag van den heer De Vo* van S-toenwijk. Bovendien heeft hij van de regeering een verzoek ontvangen om spoed te betrachten met de behandeling van h^ wetsontwerp van den heer Braat tot af schaffing van den zomertijd. Do Minister van Binnenlandscho Zakeiï en Landbouw, heeft, op dc vraag van dert heer De Vos van Steonwijk, be treffende vervroeging van den wettelijkerf tijd met een uur, geantwoord: Gelijk bekend, placht de Regeering, waar^ het gold do vaststelling van het begin ^onl^ het cindo van den zomertijd, vooral re^e- j ning te houden met de eischen van hei j internationaal spoorwegverkeer. Thans bo j staat nog geen zekerheid welke die cischcni j zullen zijn en in afwachting daarvan is het onmogelijk een beslissing te ncmc^j Overigens mag er zeker wel de aandactw. op gevestigd worden, dat nu een initiatiefi voorstel tot afschaffing van den zomertijd; ter tafel ligt van de Eerste Kamer, het voor dc Regcering wel moeilijk is een bcshssmj, te nemen. Immers mocht <lit voorstel woS^ worden, clan zou daarmee ccn eventueels

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1