ZATERDAG 10 MAART 1923 No. 4082 j4e Jaargang. 3)e Sou/tomt ABONNEMENTSPRIJSÊedraagt bij vooruitbetaling IVoor Leiden t9 cent per weck I 2.50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per woek I 2.60 per kwartaal- [Franco per post 12.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DË ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfientlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine adver2eniaënf van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. jji nummer best aal uit vijf daden, waaronder het beï'S* Susireerd Zondagblad. Sociaal voelen. De mcnschheid waardeeren naar haar ijii en niet naar haar uiterlijken schijn de grondslag van het sociaal voelen" Idus Pater Vrijmoed O. F. M. in een le- dezer dagen gehouden voor de Delft- >he R. K. Studentenver. Inderdaad; hier lijkt ons de grondslag het sociale voelen wel juist aaugege- De menschheid beoordeelen naar haar dus de menschen waardeeren naar at ze z ij n. En dat „zijn" moet dan wor- m verstaan en begrepen, geleend en er- •nd, in het licht der door rede én geloof is geleerde waarheid. En daaraan ontbreekt nog vaak o zoo haast bij ons allen! Od een algemeene vergadering der Chris- lijke Werkgevers-Vereeniging is onlangs afgesteld een Beginselverklaring met dichting. in dat sympathieke stuk lezen we o.m.: ,In den loop der geschiedenis is tusschen jn eigenaar der productiemiddelen cencr- en den arbeider anderzijds een steeds ootere scheiding ontstaan, welke tenge- Ige had. dat de zedelijke waarde van n menschelijkcn arbeid niet voldoende ird erkend en de menschelijke arbeid elal practisch word gelijk gesteld met n productiefactor kapitaal. Wel is waar is nog niet overal dit kwaad mi-gedrongen en bestaat nog een weder- dsche waardeering, in groote kringen is hier door de verkeerde werking van ver- erde theorieën een wanverhouding ont- ian" 't Is waard, deze woorden te overwegen. Door ,.de verkeerde werking van ver- srde theorieën (is) een wanverhouding Istaan", ook vaak onder ons, katholieke nschen. )e geloofs-waarlieden omtrent de wezen- ke waarde van den mcnsch moeten worden eleefd Dit is sociaal voelen! Besturen. Besturen is zooveel moeilijker dan criti- eren. Ongegrond eritiek van de stuurlui, die n wal staan en alles a 11. ii d beter illen weten, wordt in onzen tijd den be- uurders zeker niet bespaard, t Kan daarom nuttig zijn eens de aan- chfc te vestigen op een passage in de de, waarmede burgemeester Zimmerman den Rotterdamschen Raad heeft af leid genomen. Jk heb van 1 Juli 1899 al geleerd in de irde school der Nederlandsclie burge- ieesters, een harde school, want er is ten ambt dat zoo hooge eischen stelt aan arbeidskracht, aan het weerslandsver- loeen, aan de zelfbcheersching en aan het (leid; geen ambt dat zoo vaak teleurstel- en gemis aan erkenning brengt. Maar het is ook waar dat er op het pu- liek terrein geen veelzijdiger werk- fins is dan die van den burgemeester, dat ten ambt. meer rechtstreeksche aanraking 'et alle in de bevolking levende stroomin- •n en belangen schenkt, geen ambt dat thcenheid geeft tot nuttiger arbeid. i«u ik van mijn collega's afscheid neem, ik hun zeggen dat ik er altijd trotsch P zal zün een der hunnen te zijn ge- fest cn dat ik hen op hun moei 1 ij k e n r n 8 c b o o n e n weg zal blijven gade- ,Wat hier van de burgemeesters taak f™4 gezegd, 't mag wel eens o.i. onder do Nacht worden gebracht. 1 t algemeen mag er ook wel eens P gorden gewezen, dat het besturen voor Fenstaanders makkelijker is dan het Üujnt! Katholiek-zijn. llannecr er onder ons, Katholieken, on- nK strijd wordt gevoerd dan is het 'jnlijkste verwijt, dat iemand zijn gander kan doen: hot verwijt, dat paal^lk in strijd met do katholieke En hoe vaak is 't al gebeurd, dat zulk verwijt bovendien later onwaar bleek zijn. 'aiH ^rooter is dan de liefdeloosheid 'ii 0n ^'^^Ser geweest. Zoo herinneren ons bijv^ oenige jaren geledon in bad °rP bi onze omgeving katholieke en n begen een tapverbod wa- a'3 n*et handelend overeen- ir»7ijkatholieke moraal werden ce- Guerkt- 'fc Moet nu toch' wel den hier porden eni yerk®tteraars duidelijk zijn ge- dat nAn goed Katholiek kan zijn _on een tapverbod, om redenen van ,on Practischcn aard. 0 't ook andersom; dit aan het adres der h-1 te vurige Leidsche bestrijders van het tapverbod. Conclusie: Wie zelf hoogen prijs stelt op zijn Katholiciteit zelf en zijn naam als Katholiek, zij toch voorzichtig, anderen daarin te treffen. SU ITEBULfl^Ü De bezetting van het Ruhrgebied DE VOORWAARDEN VOOR MOGELIJKE ONDERHANDELINGEN. De Fransche minister-president Poin- caré gaf in dc Kamer-commissie voor Builcnlandscho Aangelegenheden een uit eenzetting van do maatregelen, welke in het Ruhrgebied zijn genomen. Hij verklaarde, dat |de regering niet bereid is tot hot aanvaarden van inter ventie of tot het voeren van indirecte be sprekingen, doch dat zij allo officieel© voorstellen zal onderzoeken, welke de Duitsohe regeoring zal doen op liet oogenblik, dat zij den toestand juist zal inzien. In ieder geval zal Frankrijk niet op grond van louter beloften de waarborgen en onderpanden prijsgeven, welke het verplicht" was te nemen. Verklaringen van Dcgouttc. Generaal Dcgoutte heeft bij een ont vangst van journalisten te Dusseldorf o. m. verklaard: „Do toestand ontwikkelt zich logisch en in overeenstemming poet de verwach tingen. Ik zie het verdere verloop der ge beurtenissen met absoluut vertrouwen tegemoet". Generaal Degoutte wees erop, dat de plaats gevonden incidenten van zeer on beduidende aard waren. „Indien de Ber- lijnscho regeoring heeft gehoopt op ern stige onlusten, is zij hierin ten zeerste teleurgesteld", zcido hij. Hij prot-cslccerde tegen de lasteringen der Duitsclie propaganda en in hef. hij- zonder tegen de beschuldiging van Cuno, die beweerde, dat Frar.sche officieren bc zoekers van den schouwburg te Reckling hausen hadden mishandeld. Generaal Degoutte weeg op de afdoer.il- heid der economische blokkade en was van meening, dat de maatregel de indus triemagnaten treft. Hij besloot met de verklaring, dat het z.g. Fransche milita risme inderdaad den Europecschen vre de beschermt. Dc EngelschFransclie overeenkomst. Generaal Godlcy heeft do voovloopigo overeenkomst, waarbij hij het met gene raal Payol over het vervoer van Fransche mililairo transporten door de Britsche zone was eens geworden, aan de Engcl- sche regeering voorgelegd. Deze afspraak behoefde de goedkeuring der beide regeeringen en, naar men ver neemt. heeft do Engolsche regeering het onLwcrp, haar door Godlcy voorgelegd, bevredigend bevonden. Het stemt over een met het principe, door Bor.ar Law vastgelegd, dat het vervoer van troepen en voorraden door de Britsche zone l;on worden toegestaan ,.m omvang ongeveer overeenkomende met do behoefte der Fransche troepen ten Noorden van Keu len. vóór de opmarsch in he Ruhrgebied begon". Naar. men verneemt, zou in de voorloo- pige overeenkomst, door generaal Godley ontworpen, een bepaling voorkomen, daar in door den Engelschca hoogen commis saris, lord Kilmarnock, ingevoegd* vol gens welke Engclscbe waren door kun nen worden gevoerd over do douane-lijn, terwijl er ook vrije doorvoor moet be staan tusschen het bezette en niet-bczet- te Duitschland, wat de Engelsche zone betreft Een interview niet Branting. Branling, dc Zweedsche premier, heeft in een interview verklaard, dat naar zijn meening do kans op liet herstel van Euro pa veel verminderd is tengevolge van de bezetting van het Ruhrgebied. De Europecsche volken zien uit naar do Yereenigde Staten om economische hulp, indien politieke interventie niet plaats heeft, om herstel te brengen in de plaats van ontbinding. Branting gaf een overzicht van den -toestand en wees erop, dat van dc over winnende landen enkele na den wapen stilstand afbrekend werk verrichten, in plaats van opbouwend. Er zijn verschillende oorzaken, die 'de hervatting van den wederopbouw in den weg staan, b.v. de' onzekerheid over grensmocilijkhodcn met minderheden, on ervarenheid van nieuwe staten, zware lasten op het volk. Het algemeen Euro- peesch herstel hangt evenwel in de eer ste plaats af van dc regeling der schade vergoedingskwestie. Do algemeene voor uitgang wordt door deze onopgeloste kwestie tegengehouden. Branting verklaarde de Fransche mo tieven niet te kunnen begrijpen, doch' Frankrijk zal nooit krijgen wat het van de bezetting verwacht. Dc ervaring der laatste zeven weken heeft dit wel beves tigd. Aan den anderen kant heeft de be zetting een grootcn invloed op den cco- r.omischen toestand van geheel Europa, welke zeer gevaarlijk is geworden. Het gevolg der be/^tting kan, volgens Branting zijn, dat op zeker moment heel Centraal Europa in een chaos zal worden herschapen zoowel in economisch als in politiek opzicht, daar de Duitscho sociaal democraten de eerh id der Duitsche na- tic niet zullen weien; te behouden. Een Bisschoppelijke oproep. De „Koln. Volksztg." publiceert een „bisschoppelijkcn oproep aan het buiten land", door den aartsbisschop van Keulen en do bisschoppen van Munster en Pader- born, wier diocesen in het nieuw-bezetto gebied vallen, onderteekend. Aan dc bij eenkomst, waar do „oproep"' opgesteld werd, kon de bisschop van Trier, naar meegedeeld wordt geen deel nemen, om dat de treinverbindingen tusschen Trier en Paderborn verbroken waren. In dien oproep wordt o.m. gewezen op den rampzaligen oorlog met al zijn be droevende gevolgen en op de gruwelijke revolutie, van wier gevolgen het volk zich heel langzaam weer ging herstellen. Daarna kwam het meedoogenlooze ver drag- van Versailles, dat met zijn onver draaglijke hardheden cn lasten het volk geheel ter aarde sloeg. Het is een ten- hemel-schreiende nood, dien dat verdrag over het volk gebracht heeft. Van den vroegen morgen tot den laten avond moet een goed deel van onze opperherderlijke verplichtingen daarop gericht, zijn, om den om zich heen grijpenden honger cn ellende, die ons overal, waar wij komen, tegensturen, te temmen: in wees- en zie kenhuizen, in scholen en families, in te huizen voor kinderen en oude lieden. Van den groot-en kcrkolijken nood, voor al van de armoede van zoovele kloosters en geestelijken wilier^ wij in dit verband, zoo gaat de oproep voort, niet eens spre ken. Daarnaast Iiel. ïFn wij er onophoude lijk naar moeten streven, onder ons volk, dat naar wcrkclijken vrede hunkert en door waren vrede weder tot betere dagen kan komen, ondanks den druk vaft den pseudo-vrede van Versailles, den freest van liefde en verzoening levend te hou den en aan te wakkeren. Voor God en ons geweten meenen wij ook te moeten getuigen, dat ons volk, den wil van zijn regeering trouw volgend, met ern9b en eerlijkheid aan den arbeid is ge gaan om de door do overwinnaars ge- cischle praestatics, voorzoovcr het siechts menschelijkerwijzc mogelijk was, te ver vullen. Stuitend zijn midden in den vredo de exorbitante geldboeten cn vrijheidsstraf fen, die voor een getuigenis van plichts getrouwheid aan het vaderland worden opgelegd; barbaarsch zijn het boeien, de -trappen, zweepslagen, en andere mishan delingen, die onsehuUligen en weerloozen ondergaan. Wij zijn erover ontsteld, dat men zelfs dc in het geheel niet daarbij betrokken gezinnen van die plichtsgetrou we mannen, vrouwen en kinderen, zuige lingen en ouden van dagen midden in den winter brutaal uit huis cn land verjoeg, gelijk dat niet eens, maar verschillende malen is voorgekomen. Wij bisschoppen, bewogen "door smart en het hart vol zorgen, verklaren, dat zul ke in naam van een vredesacfie getroffen maatregelen een nieuwe, diepe klove tus schen de volken in liet leven roepen en onze zwaar-beproefdc volksgenooten tot het uiterste prikkelen, zelfs tot wanhoops daden uitlokken. Wij zullen, niettegen staande dezen toestand voortgaan, in het bewustzijn van onze van Christus komen de bisschoppelijke vredeszending, onzen plicht te doen. Zoo iets. dan moet de ontzettende toe stand in Rijn- en Ruhrgebied allen onpar tijdigen en vrcdcliovonden menschen de oogen openen. Jioe dringend dc buiten Frankrijk en België reeds lang toegegeven noodzakelijkheid van een herziening van het z.g. vredesverdrag is, wil ten slotte niet de oorlog tot een normalen toestand op aarde gemaakt worden. Tenslotte willen wij deze gelegenheid aangrijpen om plechtig allen in de gehee- le katholieke wereld te bedanken, die ons door hun giften in staat stellen een, zij het ook sleehls klein deel, van den nood en ellende van onze diocesanen in het in- valsgebied te lenigen. Op de eerste plaat9 gaat onze dank, zooals het trouwen zonen betaamt, naar onzen H. Vader Pius XI. Van Hem weten wij, dat Hij onze zorsen tot Zijn zorgen gemaakt heeft. In Zijn geest handelen wij ook, als wij volgens de raadgevingen van Zijn jongste vredes- encycliek dagelijks mét onze diocesanen bidden, dat „de Heer cn Heiland, dc Bron en do Minnaar van den vrede, de gekwel de menschheid voor nieuw onheil bc- waro en volken cn rogeeringen teruglei- de naar de ware gevoelens van broeder liefde cn rechtvaardigheid, van billijk heid cn welwillendheid, die hen eindelijk tot. de ware overeenstemming doen ko men".. f De Turiische kwestie. Het antwoord van Angora. Een koerier uit Angora heeft gisteren te Constantinopcl aan de Hooge Commis sarissen een nota overhandigd, welke ze kere mededeelingen van de Turksche re geering bevat, alsmede een bijgevoegd schrijven niet de tegenvoorstellen op het verdrag van Lausanne. Gemeld wordt, dat geringe wijzigingen zijn ingediend zijn ingediend ten aanzien van zekere economische kwesties, welke reeds geregeld werden geacht. Naar verluidt, geeft Angora in deze voorstellen een basis aan voor een rege ling, welke indien aannemelijk, onmiddel lijk overeenstemming tusschen de par tijen kan brengen, terwijl bijzonderheden na de onderteekening van het verdrag zouden kunnen worden geregeld. Waarschijnlijk zal op deze nota van An gora een schriftelijk antwoord gezonden wordên, en een conferentie alleen bijeen geroepen worden voor dc onderteekening van het verdrag. België. Het Communistisch complot. De communisten-arrestaties in België schijnen in werkelijkheid niet op zulko ernstige feiten te steunen, als aanvanke lijk vermoed werd. Een groot aantal der gearresteerden is weer vrijgelaten. Engeland.' Geen verstrekking van drank aan personen ender aehtien jaar. Het Lagerhuis heeft gisteren met 338 tegen 56 stemmen tot dc tweede lezing besloten van een wetsvoorstel, waarbij aan drankgelegenheden wordt verboden bedwelmende dranken voor gebruik ter plaat9e te verkoopen aan personen bene den achttien jaar. De tweede lezing werd voorgesteld door Lady Astor. Het is voor de eerste maal, dat een vrouw in het Brit sche parlement een wetsvoorstel heeft doen behandelen. Het voorstel- was een initiatief-voorstel cn dc stemming was geen partijstemming. Dc rebellie In Ierland. Een trein in brand gestoken. De rebellen hebben Woensdagmorgen weer een trein in brand gestoken. Zij hiel den te Glenfarno den trein van Ennistiel- len naar Sligo aan, gelastten den passa giers er uit te gaan en voerden den trein terug. Tc Kilmacutrill. op twee mijl af stand van Glenfarne, lieten ze den trein stoppen, goten petroleum over de locomo tief, staken ze in brand cn lieten den brandenden trein Vtin een heuvel rijden. Do rebellen namen in de aangrenzende heu veis de vlucht. UIT DE BOLLENSTREEK. Contract aanvaard. Het voorstel van dc patroonsvereenigin- gen in het Kweekcrsbedrijf inzake het col lectief arbeidscontract is door den R. K. Arbeidersbond „St. Deusdedit" aanvaard. Uit do bouwvakken. Te Rotterdam. Naar men ons van do zijde van den Bond van patroonsvercenigingen in de bouwvakken mededeelt, breidt de staking le Rotterdam zich langzaam uit. Van morgen is weer bij een grootcn patroon 't werk neergelegd, waardoor het aantal stakers op pl.m. 200 gekomen is. Het aan tal bouwarbeiders te Rotterdam zal thans tusschen 3000 en 4000 bedrage-n. Bij ver schillende patroons, die tot invoering van do nieuwe loonen cn arbeidsvoor waarden zijn overgegaan, blijft men aan den gang cn wordt het individueel© con tract, waarin die nieuwe loonen en ar beidsvoorwaarden zijn vervat, ook getce- kend. Hier en daar is het neerleggen van den arbeid met relletjes legen werkwil lige arbeiders gepaard gegaan. De N. K. P. De heer F. W. Swane, voorzitter van de N. K. P. zendt ons deze mededeeling „Herhaaldelijk wordt dc vraag gesteld, of de N. K. P. nog voortbestaat. Het ant woord hierop is het volgende: De Partij i3 niet. opgeheven. Op 20 Och 1.1. is door de vergadering van het Centraal Comité, ge vormd door de afgevaardigden "tier plaat selijke afdeelingen met algemeene stemmen besloten, de partij niet op tc heffen. De vergadering oordeelde, dat zoolang door een reorganisatie der kiesvereenigingen van de R. K. Staatspartij niet redelijke waarborgen verleend zijn, dat met de po litieke cn economische inzichten van groote minderheden onder de Roomsche kiezers rekening gehouden wordt, een opheffing der partij ontijdig is. Wanneer de commis- sie-Barge haar rapport publiceert, zal dit bij dc N. K. P. een punt van ernstige studie HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Do B -K. Arbeidersbond „St. Deus Dc- dit" aanvaardt het collectief arbcidscon-* tract in liet bloembollenlicdrijf. Poinearé over dc voorwaarden voor on derhandelingen niet Duitschland. De EngelschFransclio overeenkomst inzake liet vervoer in do Britsclio zone. Een oproep der bisschoppen uit het be zette gebied aan do wereld. Het antwoord van Angora aan de Geal lieerden. vormen. Bevredigen die voorstellen de N. K. P. en* heeft de reorganisatie der kies vereenigingen plaats, dan zal de N. R. P. als politieke partij worden opgeheven. Komt deze reorganisatie niet tot stand, dan zal de N. K. P. blijven bestaan. Haar houding tegenover de R. K. Staats partij zal zich in overeenstemming rnet de omstandigheden dienen te bepalen. Diezelf de vergadering meende echter, dat haar besluit slechts behoorde te gelden voor de algemeene landspolitick. De plaatselijke afdeeling van de N. K. P. diende ten aan- zien van de locale politiek, provinciale sta ten en gemeenteraad, geheel vrij te zijn ten opzichte van de a.s. verkiezingen voor de -gemeenteraden en provinciale staten. Tengevolge hiervan zijn in verschillende plaatsen besprekingen gevoeld tot het stel len van candidaten voor de provinciale staten cn gemeenteraden in kiesvereenigin gen van de R. K. Staatspartij. Wellicht is hieruit de meening geboren, dat de N. K. P. zou hebben opgehouden te bestaan." Nationaal Huldeblijk aan H. M. de Koningin. Op Woensdag 7 Maart had weder te" Amsterdam in -hetw <m-- KA.-l. Fan- delmaatschappij een centraio vergadering j plaats voor liet Nationaal Huldeblijk, on- der voorzitterschap van den heer Van Aalst. Afgevaardigden uit alle provinciën waren tegenwoordig, alsmedo van de drio buiten de provinciale indeeling vallende steden, Amsterdam. Den Haag en Rotter- i dam. Zuid-Holland-X^ord was. wegens ver- t hindering van prof. dr. P. J. Blok en mr. P. i E. Briët alleen vertegenwoordied door Jhr. 1 mr. J. M. M. van Asch van Wijck. Van de finantiën zij medegedeeld dat'j thans is ingekomen een bedrag vanfGo.OOO'' hieronder zijn begrepen de gelden die reed3 vroeger binnen waren gekomen toen dei restauratie van de Nieuwe Kerk in Delft nog doel op zich zelf wns en geen deel 1 van het Nationaal Huldeblijk uitmaakte, i Verder zijn hierbij de giften van eenigd groote ïinancieele instellingen. r In de provinciën moet in het algemeen!j de actie nog met volle kracht beginnen en') op dezer krachtigen steun wordt met ver-\ trouwen gebouwd. Op verzoek van den voorzitter der tecïi-i nische commissie prof. ir. Van der Steur,' besloot de vergadering een bedrag van f 125.000,te votecren om voortgang met V 'dc werkzaamheden mogelijk te maken. Daarna werd onder meer de revue*gepas- seerd om te zien wat reeds in da verschil lende provinciën geschied was. De vleeschkeuringswet. Van den heer Weitkamp aan den Minis- ter van Arbeid: 1 1. Is heb den Minister van Arbeid be- i* kend, dat in landbouwkringen herhaalde- j lijk klachten worden vernomen over de' uitvoering van de Vleeschkeuringswet? 2. Is de Minister bereid bij de toepas-, sing van de Vleeschkeuringswet rekening- te houden met de toestanden ten plattelan-j do inzonderheid waar het betreft de keu-^ ringen bij noodslachtingen? De zomertijd. v Het bestuur der Provinciale Utrechtsehfl- Vereeniging tot bestrijding der tuberculose^ heeft met algemeene stemmen besloten de. actie voor het behoud van den zomertijd te' ondersteunen. - - Het hoofdbestuur der Nederlandsche Mijj - voor Nijverheid en Handel heeft een adresi goricht tot de Eerste Kamer tot behoudy van den zomertijd. In de gehouden vergadering van de£- Kamer van Koophandel in Den Haag isr op voorstel van den heer M. KropvekL mot algemeene stemmen besloten adhaeA sie te betuigen aan heb Comité van ActioT to Amsterdam tol handhaving van deny zomertijd. Bedevaartboekje. Stille Omgang. Het Gezelschap van den Stillen Omgangv te Amsterdam verzoekt ons mede te deelenV dat het Bedevaartbockje van den Stillerix Omgang met geschiedenis, gebeden en lie-, doren verschenen is, maar dat door de tal-l rijke bestellingen de eerste groote oplago'I reeds bijna geheel is uitgeput. DaaromT wordt een tweede druk geheel gelijk aaiï^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1