4e Jaargang. MAANDAG 19 FEBRUARI 1923 No. 4065 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUITE&iL&giÉDi eiüNEÜLAIÜIS 3)e £eicbdve (Soufta/nk jgASONNEMENTSPRWSbodraagt bij vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal» lij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal» franco per post f2.95 per kwartaal. Iet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- lijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- litbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dtt blad versehijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 4, TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. M. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenilSn 30 eent per regel Voor Ingezonden Medodeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. - Kleine sdvertentidn. van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on ver* huur, koop en verkoop IO.SO. lit nummer bestaat uit twee Inden. f29 *g), o Je!, Zoover bij ons niet. De afd. Leiden van de Herv. (Gerefor- cei'de) Staatspartij heeft verleden week n vergadering gehouden met debat. Spreker was ,de heer T. A. Hagen, van lislcrdam. En er waren een vijftal de lers. Als resultaat van dezen avond deelde oorzitter, de heer C. Bloot, mede, „dat Herv. Geref. Staatspartij na de erva- ig van vanavond geen vergadering met bat meer zal geven, wat spr. in de pau- ook al had gezegd. Laat iedero partij ir eigen beginselen uitdragen en, als de orders inlichtingen willen, laten zij dan de leiders aan huis inlichtingen vra- gelach)". Jn die voorzitter had 0.1. groot gelijk. Sen vergadering met debat is over het meen niet heel vruchtbaar, maar de r in het bijzonder bedoelde vergade- gwas dat ook zeker niet. ,Is ons geen nut, over die bijeenkomst der uit te weiden. Alleen willen wij even wijzen op wat een der debaters »ens een pers-verslag in het midden •hl: De derde vrager: een jonge man, de r Breedijk, vroeg: Hoo moet ik als g mensch, partij kiezen, waar men hier onder Christenen onderling il?We'ko Partij moet men nu kiezen?" i, welke partij moet zoo iemand kie- jclukkig is het bij ons, Katholieken, vor niet, dat zulk een vraag behoeft worden gesteld. En, moge het ook it zoo vèr komen, zoo vèr verwijderd wat ons nuttig en voordeelig is: de beid óók op politiek terrein! o Katholieke eenheid blijve bewaard in ons politieke leven, in de Katho- e Staatspartij bezetting van het Ruhrgsbied. XSCHLAND TOT ONDERHANDELEN BEREID? Strakke houding van F r a n k r ij k. ,Peuple" bevat de volgende mede- ing: ea zeer belangrijk bericht is zoojuist Brussel aan de „Daily News" te Lon gezonden, door Haylo Redwood, bui- andsche redacteur aan dit blad, die ens mededeelingen, welke hij uit de e bron verklaart te hebben, het vol le verzekert: Duitschland is thans bereid elk re- ijk aanbod tot onderhandelen onder de piciën van den Volkenbond of ander- te overwegen; 2o. de regeering te lijn laat de leuze „geen onderhandelin zoolang de bezetting van het Ruhr- ied aanhoudt" varen. Alles w$t zij |l is do verzekering, dat de Ruhrbe- >ng niet zal w or Óen beschouwd al9 een ftrcgel van permanenten aard; kort- de verzekering van Fransche zijde, Frankrijk zijn troepen terug zal trek- zoodra Duitschland een aanbod doet, zich tot bespreking leent, pdwood legt vervolgens den nadruk liet gevaar, hetwelk aan het terug gen der Britsche troepen aan den op dit oogenblik, zou zijn verbonden West dat deze maatregel de interven, van Rusland zou begunstigen, hetgeen Me overspannen nationalistische krin ;io Duitschland wordt gewenscht. In ingelichte kringen wordt gezegd, dat jongste dagen een Duitsch-Rus- üno militaire conventie te Berlijn is 'gelogd, doch dat Cuno zich hiertegen meel heeft verzet. Uit Berlijn wordt neld, dat, indien de Fransche cn Bol-- ilio autoriteiten den Duitsohen rninis- inderdaad den toegang totlietRuhrge wuden willen verbieden, de Duitsche d* Bed» top- lOT. 299C 'v Ïcnuï zou antwoorden met den Fran- Co. I'11 cn Belgischen diplomatieken vorte- woordigers te Berlijn en generaal Nol- wj verzoeken het Duitsche gebied te Hen. pets bezwaarlijk noodig op den ernst 1 laatste bericht te wijzen, waar- stfl r j7 aldu3 de „Pciiple" he Engcl- sttl'R' o'od verantwoordelijk is. Journal" zegt, dat de Fransche re- volstrekt besloten is geen enkele oatio te aanvaarden ter regeling van ftototie kwestie. eonigG oplossing, die zij onder de kau zien, is de volkomen capitula- jïaa Duitschland. In hei bezette gebied. «Ia 150110 ministers, de rijkspost- taJ- en de Pruisische minister van .'iIJS' bobben Donderdag en Vrijdag, rhft!i verbod van de bezettings- sij ia lle1, bezette gebied vertoefd. 0 n°SQvde heeft do post- en tele graafstations te Dusseldorf, Duisburg, Mülhoim, Essen, Bochum en Dortmund ge inspecteerd, de ander te Bochum zich op de hoogte gesteld van het gebrek aan schoollokalen. Fraude aan do Nederlandsclio grens. Uit Dusseldorp wordt gemeld: Aan de sluitposten zijn Zaterdag 120 wagons met metaalproducten en bijproducten, die voor uitvoer bedoeld waren, terugge stuurd. Er werden enkele gevallen van fraude ontdekt aan de Nedcrlandsche grens/waar treinen met steenkool, zoogenaamd be stemd voor Nederland, do grens passeer den en daarna to Borkum werden gelost, waarna de steenkool naar Duitschland werd vervoerd. Eenige schuilen, die onder Nederlandsche vlag voeren, werden bui len de douanegrens onder gelijke omstan digheden gelost. De algemeene indruk is, dat er een lich te ontspanning intreedt. Do afsluitposten hebben 15 wagons met met aalproducten, 13 toeomotieveD en 70 ledigo wagons aangehouden, die men het onbezette Duitschland trachtte binnen te brengen. Noodgeld? Men verneemt, dat Frankrijk en België het eens zijp geworden over do invoering van een noodgeld in het bezette gebied, waar men de mark geheel zou willen uit schakelen en vervangen door een geld soort, door de bezettende mogendheden in circulatie te brengen. Daardoor zou de zeer kostbare noodzaak wegvallen van francs in marken om te wisselen, waardoor de koers van franc lijdt, terwijl de mark er voordeel van heeft. Een dokter van zijn auto beroofd. Do „Voss. Zlg." verneemt uit Bochum, dat de „bus"-dokter Stendermann op weg naar Ilerne met vrouw en kind door de Fran9chcn uit zijn auto op den straatweg is gezet, ofschoon de dokter den Fran sche a -officier- setdo,dat ongeveerlOO buspatiënten op hem wachtten. De auto werd door de Franschen meegenomen. Het kind van twee jaar ligt thans zenuw ziek. België. Mijnwerkersstaking in dc Boricage. In helm ijngebied van de Borir.age zijn 15.000 mijnwerkers in slaking gegaan we gens een loongcschil. Zij verklaren, dat verhooging van 5 wolko hun, zooals ge meld, door de werkgevers aangeboden is, niet voldoende is, en dat hun staking in geenerlei verband 6taat met de actie in het Ruhrgebied. Frankrijk. Do mij iiworkersstaking. Aan het bevel tot slaken is door het grootste gedeelte der arbeiders in het Noordelijke steenkolenbekken gevolg ge geven.- In het Anzin-bekken staakt ech ter slechts een gedeelte der mijnwerkers, terwijl in 't bekken van Pas de Calais slechts een klein gedeelte van dc arbei ders het werk heeft neergelegd. Volgens off ideële gegevens, staken er in het geheet van de 30251 mijnwerkers 10203. Engeland. Do Ierschc kwestie» Gosgrave wensohf niet langer met de rebellen te ondorhandelen. Cosgrave, de premier van Zuid-Ierland, sprak Zaterdag te Dublin liet laatste woord ten aanzien van den vrede. Hij ver klaarde, dat de regeering vastbesloten was den opstand der rebellen tegen de de mocratie te onderdrukken, ongeacht de kosten. Indien do rebellen den burger oorlog na den gestelden termijn voortzet ten, moeten de bedrijvers zich voorbereid houden op gestrengo straf. Do regeering zal niet met Valera of andere rebellenlei ders bijeenkomen voor het voeren van on derhandelingen. Een zwonking van De Valera. Do toestand in Ierland is weer uiterst verward. De Valera schijnt een definitieve po ging te hebben gedaan om zich van de uiterste extremisten af te scheiden. Het wordt daarin echter en Zeerste belem merd door miss Mac Swiney, die De Vale ra in het openbaar gedreigd heeft, dat hij het gezag over de Iersche rebellen zal ver liezen, indien hij van zijn eens ingenomen standpunt zal terugkecren. Do leider van de troep rebellen, die verantwoordelijk zijn voor den moord op dr. O'Higgine, don vader van den minis ter van binnenlandsche zaken van den vrijstaat, is in hechtenis genomen en zijn identiteit is vaslgcscld. Hij is naar de gevangenis van Dublin overgebracht en zal zoo spoedig mogelijk voor een krijgs raad verschijnen. Niouwe wandaden. In de graafschappen Cork, Claro en Blarney zijn verschillende spoorwegon gelukken veroorzaakt door de republikei nen. Bij Mullnigar werd een maiitrein op gehouden en toen zonder machinist losge laten op een goederentrein uit andere richting. Tengevolge van deze botsing ont spoorden nog eenige andere goederentrei nen, zoodat üe lijn totaal werd vernield. Bovendien lieten de opstandelingen ver schillende bruggen in de lucht vliegen, terwijl verschillende kleine plaatselijke filialen van banken werden beroofd. De regeering en do huurwetten. De minister van gezondheid heeft be kend gemaakt, dat dc regeering besloten had dat de controle op dc huren voortge zet zou worden en dat hij daartoe een wetsontwerp bij het parlement zou in dienen. Hij voegde hieraan toe, dat de be langen van den middenstand niet zouden worden opgeofferd en dat de regeering het voorstel tot geleidelijke opheffing van de controle, dat hoogere huren na zich zou sleepen, niet kon aanvaarden. De regeering is van meening, dat de eerst volgende twee of drie jaren het over gangstijdperk moeten vormen, waarin zoo wel controlo op de woninghuren als staafssubsidicering van woningbouw zul len plaats hebben. Tsjecho-Slowakije, Minister Rasjin f Zooals men zich zal herinneren werd eenigen lijd geleden door den verzeke ringsbeambte Soupal een aanslag ge pleegd op den Tsjechischen' minister van financiën, dr. Rasjin. Aanvankelijk bleken de verwondingen, hoewel ernstig, toch niet van doodelijken aard, doch vorige week verergerde de toestand van dr. Rasjin zoodanig, dat hij gisteren is overleden. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag moest alle hoop op herstel worden opge- 6cvffn' Togen 6 uur Zaterdagavond was zijn verscheiden elk oogenblik te wachten. Do stervende sprak van tijd tot tijd nog slechts eenige afgebroken woorden, die betrekking hadden op aangelegenheden van zijn departement. Deze toestand van •lichamelijken doodsstrijd en voortduren de werkzaamheid der hersenen wordt door de geleerden als een bewijs van zeld zamo levensenergie beschouwd. Bij zijn ontslapen waren Rasjin's vrouw, dochter en beide zoons "tegenwoordig. In een der oogenblrkken, dat hij weuC"*1 bij zijn volle bewustzijn was, dicteerde Rasjin aan de behandelende geneesheeren een laatste manifest aan de Tsjechische natie, hetwelk na zijn dood moest worden gepubliceerd. In dit manifest doet de over leden minister een hartstochtelijk beroep op het Tsjechische volk, zijn dood niet de oorzaak van het ontslaan van een burger oorlog to doen zijn. Het gerucht van het overlijden van Ras jin verbreidde zich buitengewoon, snel door de stad. Op alle openbare gebouwen werden de vlaggen halfstok gehesclien. Op den dag van de begrafenis van Rasjin zullen op last van den minister van onder wijs alle scholen worden gesloten. Rouw diensten zullen door het geheele land wor den gehouden. Gisteren is de ministerraad hijeen geweest om te beraadslagen over den toestand, die door den dood van Ra sjin is ontstaan. Over diens opvolger is nog niets definitiefs bekend. Genoemd wordt o.a.Treiss, die jarenlang met Rasjin heeft samengewerkt-. De afgevaardigde dr. Krammarsch zegt in een proclamatie aan het Tsjechische volk: „Aan alles hadden wij gedacht bij do grondvestiging van onzen staat, slechts niet daaraan, dat een Tsjech het beuls werk zou verrichten, waartoe de Oosten- rijkschc en de Duitsche soldateska niet meer is gekomen. Het zal een zwarte bladzijde zijn in de geschiedkundige an nalen van het Tsjechische volk, dat een harer zonen het leven benomen heeft aan een man, die zich met hart en ziel wijdde aan het welzijn van zijn land". - - Italië. Mussolini in den Senaat. Volgens bericht uit Eoono heeft Üo ïtaili a-arische Senaat 't verdrag van Santa Margheriba goedgekeurd. Bij de behandeling van heb ontw&pc- ningistitactaat van Wasihington bracht Gre-spi het vraaigebuik der Ita-liaonsche schuld aan Amerika, ter sprake en wees er op dat Amerika nog steeds meestor is van d<en toestand. Hij hoopte, jhat d!e Vereeni-gde Staten hun geïsoleerde hou ding eerlang zouden horzien en door hun medewerking den verwarden toestand! in Europa zouden helpen oplossen. Aan het Verdrag van Voreailles was do moreele ondergrond owbvofllen, zoo dra Amerika 't weigerde tc ratificecrcn, terwijl ook do politieke grondslag er van schade leed. Schanzer verdedigd© het tracbaat van Washington en noemde ;t een geluk voor Italië, dat heb op de basis daarvan zijn marine-uitgaven kon boperken. Mussolini antwoordde, doch had weinig (toe te voegen aan zijn verklaringen in de Kamer. Over Borah's oproep zeide hij, dat zijn woorden wol belangrijk zijn, maar toch moeten worden beschouwd ais de uiting van een particuliere opvatting, waarmede men officioel niet verder komt Verder zeide Mussolini, dat er van een Ibaliaansoh voorstel tot interventie in de ïturliikweshie geen sprake is geweest, al heeft men beide partijen gepodst. Het bleek, dab interventie tot een crisis had kunnen leaden, die d© Entente in gevaar had' gebracht. Geïmporteerde en gevoel- polildek kan zeer schoon wezen, diooh als men d© belangen van een natie van 40.000.000 zielen heeft te behartigen, moet men zijn daden wel overwegen. Als Italië kolenmijnen bezat, d© Duitecho koloniën had. gekregen of de Duitsohe vloot, dan wel beschikt© over een groot© goudreser ve, zou het gemakkelijker zijn tien op zichte van Duitschland een welwillende houding aan te nemen. N<u van dit alles niets het geval is, moet men die welwil lendheid onderdrukken en alle krachten voor zichzelf bewaren. Daar Italië zien niet buiten de Roorkwestie kon houden, was hob beter ter plaatse te zijn, gezien de wonderlijke ontwikkelingen, die dik wijls plaats liebben in de allermoeilijkste internationale problemen. Spr. verdedigde verder de ter ratifica tie voorgesteld traciaten, ook dat van Rapa.llo, doit Italië gaarne zal uitvoeren, als Zuid-Siavië toont dit ook te willen. Gelukkig is men in Zuid-Slavië sedert heb optreden der fascistische regeering veel handelbaarder geworden. Daarop 'heeft de Senaat ook de trac- 'taten van Washington en Rapaille goed gekeurd. Amerika. Dc flUKiccring der Britsclic schuld. De Senaat heeft do ontwerp-rcgeling der fundccring van de Britsche schuld •geratificeerd. Vóór ratificatie stemden 70 leden, 13 stemden tegen. Er werd een amendement aangenomen volgens a», ten vertegenwoordigd zullen werden in de fundeeringscommissie. Andere amende menten, waarin o.m. werd voorgesteld, den rentevoet te verhoogen, werden ver worpen. Verder werd een amendement op de fundeeringswet aangenomen, waarin be paald wordt, dat voor regelingen met an- dero naties de goedkeuring van het Con gres vercischt wordt, in plaats van die van don president. Canada. Herrio in het Lagerhuis. In het Canadeescho lagerhuis verwekte Woodsworlh (onafhankelijk arbeidersaf gevaardigde) een stormachtige beweging door een motie voor te stellen, behelzen de, dat Canada alle aanspraken op Duit sche schadeloosstelling zal intrekken. Woodsworth beweerde, dat het Duitsche volk niet verantwoordelijk was voor den oorlog. Hij beschuldigde Engeland en an dere landen van het beramen ecner mi- liaire aggressio vóór den oorlog. Murdock, minister van arbeid en ver tegenwoordiger der oppositie, noemde Woodsworth een" vriend der roode revo- lutionnairen. De voorzitter wees de motie van.Woods- worth als buiten dc .orde af, 4 Ontwerp Invoerverboden. Eon r e g e e r i n g s v o or s t e 1 te wachte n. De heer Floskens c.s. heeft het wets voorstel tot het instellen van invoerver boden ingetrokken, nu zeer vele leden van de Tweede Kamer zich er tegen ver klaard hebben. In hun brief van intrek king schrijven zij vervolgens: „Verder is het aan ondergeteekenden bekend, dat verscheidene leden der Kamer zich niet tegen het nemen van maatrege len tot tijdelijke invoerbelemmering zul len verzeilen, warneer do voorstellen daartoe van de zijde der Regeering uit gaan, terwijl zij tovens mogen veronder stellen, dat de Rogeering vooral in den laatsten tijd tot de overtuiging zal zijn gekomen, dat een groot gedeelte onzer in- dustrio in een noodtoestand verkeert, wel ke het nemen van bijzondere wettelijke regelingen noodzakelijk maakt. In een cn ander vinden ondergeteeken- den aanleiding te berichten, dat zij op een verdere behandeling van het boven genoemde wetsvoorstel geen prijs meer stellen." Datum van stemming voor den j Gemeenteraad. Vóór of nk 15 Mei. Wj Men schrijft aan do „Standaard": Vele gemeentebesturen zullen weldra voor de vraag gesteld worden of zij do stemming voor den gemeenteraad vóór of na 15 Mei a.s. zullen houden. Wordt deze stemming gehouden vóór HET VOORNAAMSTE NIEUWS Benoeming van Prof. Dr. W. II. Kccsoisr aan do Rijks-Universiteit te Leiden, D© sneeuwval Ongelukken. Is Duitschland bereid tot onderbande» Ion? Frankrijk wil geen enkele interventie aanvaarden. Do Tsjechische minister Rasjin overle den. Cosgrave, do premier van Zuid-Ierland, vastbesloten den opstand der rebel'en te onderdrukken. 15 Mei, dan kan op de verschillende slem- busbureaux gebruik gemaakt worden van de oude kiezerslijst, die ten vorigen jare in vele gemeenten gedrukt werden voor do stemming voor de Tweede Kamer. De nieuwe kiezerslijst behoeft dan enkel ge schreven te worden, daar voor bel jaar 19231924 geen stemming in uitzicht a, Doet men liet op of na 15 Mei, dan moe* men dit uittreksel weer laten drukken volgens de nieuwe lijst, welke op dezen datum van kracht wordt. Aan dit laatste is veel tijd voor het in gereedheid Van gen en veel kosten van drukken veroon- don. Vele gemeenteraden zul'en er dus, met het oog op bezuiniging voor gevoelen om nog gebruik te maken van dc oude lijst en dus de stemming voor 15 Mei as. uitschrijven. Anderzijds is het echter een voordeel, dat bij 'n stemming na 15 Mei de nieuwe kiezerslijst gebruikt kan worden en dus tal van personen, inzonderheid zij die pas 25 jaar oud zijn geworden, aan de «tem ming deel kunnen nemen, die andera" voor deze stemming nog uitgesloten .zouten rijn Voor een, zoo groot rAogel.ijko deelnac.o aan de Stemming is na1"-..:;;:- 7PPr veii> te zfigizen. De duinen te NoortHijk. De vele verhalen en berichten, wel e de laatste dagen over de Noordwijksoho duinen en de sluiting daarvan ^lo ro-de hebben gedaan, hebben niet aneo.i warrend gewerkt, maar ware., oo,. >p verschillende punten in strijd met de werkelijkheid. Aan het departement van Financiën heeft men ons, zegt de Telegr., op ons verzoek, over de duinengescliie lenis in 't algemeen, en die van Noordwijk in 't bij zonder, uitvoerig ingelicht, terwijl de mi nister van Financiën, jhr. mr. D. J. do Geer, zoo vriendelijk was, ons nog even zijn standpunt met betrekking tot de voor genomen afsluiting der Noordwijkscho duinen toe te lichten. Zich aanslu tendo aan wat Z.Exc. op de vragen van het Tweede Kamerlid den lieer Van Raven- steijn heeft geantwoord, wees de minis ter ons or op, dat het op hot verzoek van het hoofd der politie te Noodrwijk was, dat hij tot de voorgenomen regeling order gaf. Niet, zooals gemeend wordt, in 't be lang van 's Rijks duinen, doch juist in 't belang van de badplaats Noordwijk zelf. De minister nam zijn besluit in het belang van de badolaats en het vreemdelingenverkeer, dat natuurlijk geschaad wordt wanneer men zich niet veilig in de duinen kan bewegen. Dat de Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer juist een benadeeling van de badplaats- belangen daarin ziet, doet dus wel eenigs- zins vreemd aan. Do minister heeft uitsluitend gehandeld in het belang der betrokken gemeente, dat bij hem op den voorgrond stond. Spoorwegpersoneel. De wach tig el dreading. Men meldt, dat in een Zaterdag to Utrecht gehouden buitengewoon huishou delijk congres van den Prot. Christ, bond: van spoor, en tramwegpersoneel besloten is, de wachtgeldregeling voor spoorweg personeel te aanvaarden. De Nederl. R.-K. Bond van Spoor, en Tramwegpersoneel St. Raphael houdt he den een vergadering van hoofdbestuur en afdcclingsbesturen, ter bespreking van do wachtgeldregeling voor het spoorwegper soneel. Uit het bouwvak. Geen landelijk contract. Vrijdag is een ledenvergadering gehou den van do landelijke Patroonsbonden in de bouwbedrijvcn.Naar „Het Volk" ver neemt. is op deze bijeenkomst besloten voor dit jaar geen landelijk contract aan t© gaan R.-K. Volkspartij. In een vergadering der afdecling Am sterdam der onlangs opgerichte R.-K. Volkspartij is uitvoerig van gedachten ge wisseld over de vraag, of men bij de as. Statenverkiezingen met eigen candidaton zou uitkomen. Tot deelneming aan die verkiezingen werd besloten. Voor den kieskring Amsterdam werden gecandideerd: 1: 1. J. Beijersbergen van Henegouwen; 2. Braathuys; 3. Schoenma kers; 4. Van Liet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1