14e Jaargang. SATERDAG 17 FEBRUARI 1923 No. 4064 e Sekióehe 6ou/fca/n£ BèABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal- jij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is yoor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- litbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. It. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfentlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbelo van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. )jt nummer bestaat uit drie iladen, waaronder het Geïl* usfreerd Zondagsblad. Hoe is 't mogelijk Do Christelijke Onderwij- o r (let wel: Christelijk!) schrijvend ver de Nijmoegsche subsidie aan de R. K. irersiteity gooit er do volgende ontboe- ing uit: Dat do Roomschen in hun universi teit de kroon zien op hun strijd voor de vrije school, dat gevoelen wij uitne mend, onze Gereformeerde broeders hebben dit sinds 10 jaren begrepen, maar daarbij nooit getracht te pluk ken uit de gemeentekas, die ook gevuld wordt door roomschen en libertijnen. Dit blijft hun eere! Maar Rome doet anders. Het laat gereformeerden en modernen ook be talen tot meerdere glorie der kerk. Dit is beneden critiek en wij betreu ren het, dat het Nijmeengsch gemeen tebestuur dit niet inzag. Mogen nu Gedeputeerden van Gelderland, of an ders de hooge overheid, deze „paap- scho stoutmoedigheid" weerstaan! Pij citeeren dit, omdat wat daar gezegd ordt laten we *t maar ronduit vcrkla- d brutaal is om de domheid of opper- ikkigheid! Onze kwalificatie is niet te as wij overdrijven hiermee geen cldeknop. Wij willen slechts vragen: Betalen Ka lbeken en alle niet-Gereformeerden ook sfc mee voor de gereformeerde lagere iolen; ook bijv.-in plaatsen met maar el weinig gereformeerden. Is dit mis- nen. een „^«reformeerde stoutigheid"?.. Wij zullen er niet meer van zeggen. Hoe 't. mogelijk, dlait zóó de Nijimeegsche sub- lie-kwestio wordt besproken dat men zich zóó tegen verklaartEn d<at in „Do irieteliike Onderwijzer" De rariteiten zijn de wereld niet uit elemaal niet. Onrechtheid. Hel woord diplomatie- lieoft in .veler iren een leelijken klank. Men denkt, als men 't hoort, aan wat in Dalo's Groot Woordenboek der Ned. lal aanduidt als de figuurlijke be- ekenis van het woord: „behendige sluw- id in den omgang met menschen; gc- 'HUIS iinsdheid''. is letterlijke bctcekenis van het Kt) <">rd i3 cthler, zooals men weet: werk- gw* ring der buitenlandschc gezanten, con té, b ils, enz.; het regelen der betrekkingen e°t^8schen do Stalen onderling; welen- bap der- Staatskunst. Deze letterlijke beteekenis van fel woord heeft niets leclijks. De diplo— palie kan ongetwijfeld, zooals elke an- Icre zaak en nog wel op bijzondere ïijze worden misbruikt, maar op zich- felf beschouwd is zij onmisbaar en zij kan tok nuttig, zeer nuttig en zegenrijk zijn. baar de diplomatie, al wordt ze nog zoo del gevoerd, vaak veel zal moeten ont- zen, is men, met een grootc slap in ontzeinzen tot veinzen komend, er, in purlijken zin, veinzen door gaan induiden. En toch, wie ontveinst, veinst nog niet! jWaar ontveinzen geoorloofd en zelfs kan zijn, daar is veinzen immer p altijd ongeoorloofd en verkeerd. Men kan do waarheid mogen en moe- flverbergen maar nooit mag 'men |e leugen als waarheid voorstellen, waarom is dan liet spraakgebruik on- e ..diplomatie" gaan verslaan: ge wisheid? Is o.i. to verklaren uit de bijzon- P®re waar de erin g, welke do men- ln "h 'lc^.en voor o p r e o h t h e i d aardonr zij er zelfs toe komen, om een allijd ongeoorloofd ontveinzen te gkelen oprechtheid, zij is ook inderdaad in samenleving, in liet onderlinge ver- een eigenschap van niet gemakke- e OYorschatten waarde! gei'n'in het stoffelijke de waarde hol ,nfen om°ckcerd evenredig is aan aantal dezer zoo is bet ook hier. Lm ePrj|cMleid> in meer volmaakten RlFl on ,s betrekkelijk zeldzaam al den- |PZill n °°k velen haar, in perfectie, le Isnf n Pn l'oen dan °°k uiterlijk, 11; }nr..rif«V sl,ceds m blanke en ongerepte chm siaan *c*-cnover hunne medemen- Achlcrklap cn dergelijke hebbelijklic- 't Wii mCCr allccraagschc dingen! K'j'-'lme,,,, ,0n? voorkomen, dat, als de enke- srl" Ra LledCr onzor o r n s t i o zou en zoufinir °Prcc,1theid vele misstan_ ^^adrriino-A11 .wort,cn weggenomen, in de 0 ^Cl;houdingen, in gezolscliap- rker- W Ion" i?nt' kbei; in„ aten"eer8insen' in onrie™c''"lnS™ i meer zonnelicht zou schijnen van gemoedelijkheid, tevreden heid en blijheid! Ook, zooals wij zeiden, in vercenigingen En, waar wij leven in..oen tijd, waarin men zoo ongeveer onafgebroken verga dert in een zijner vercenigingen, kan het wel z'n nut hebben, dunkt- ons, voor ons allen, dit eens te overwegen!... ëSUITEMtflgaiJ De bezetting van het Ruhrgebied. ONZEKERHEID OVER DEN UITSLAG DER FRANSGH—ENGELSCHE BESPREKINGEN. De meeningen over hot al of niet sla gen van de besprekingen tussclien de Franscho raissio en het Britsche kabinet zijn nogal tegenstrijdig. Gemeld wordt van den eenen kant, dat de ministers niet tot overeenstemming zijn gekomen, zoodat de Franselien onver, richter zake naar Parijs zijn teruggekeerd Van andere zijde wordt gemeld, dat de Engelschc regeering bet Fransche ver zoek ingewilligd beeft om kolentreinon over de lijn GrcvenbroichDürcn te lei den. Betreffende het gebruik der voonaam- ste lijnen dVcr Keulen beeft do Engelscho regeering aan Le Trocquer een tegen voorstel gedaan, waarin gedeeltelijk aan het Fransche verzoek tegemoet wordt go- komen en in beginsel algeheele voldoening wordt gegeven. Zekerheid omtrent den uitslag was or tot he len niet te verkrijgen, aangezien tr g*een communiqué is verstrekt, wijl beide partijen zich lot geheimhouding ver plichtten Het laatste beticht lijkt ons echter het meest waarschijnlijk, waar de Fransche missie beweerde tevreden te zijn met de behaalde resultaten, DE NIEUWE DOUANE-REGELING. Do Hooge Int-orgealiieerde Commissie voor liet llijnlancL heeft besloten, dat met ingang van 20 dezer het geheelc Duifsehe douane-personeel in het bezello gebied is ontslagen! Voorloopig zal van alle goederen, die uit het buitenland in liet bezette gebied worden ingevoerd over de buitenlandsche grenzen of langs den Rijn in plaats van de -rechten, vastgesteld in het Duitsche douane-tarief, een vast en uniform rech£ worden geheven, dat bepaald is op 10 ad valorem. De goederen, welke in het bezette ge bied worden ingevoerd over de grensover gangen, zullen in principe worden inge klaard aan bet eerste grensbureau. uitge zonderd in bepaalde gevallen vastgesteld door de administratie der douane. Voorloopig zal het gcheele verkeer over de builenlandscho grenzen verboden zijn, behalve langs de toegangswegen, welke door de administratie der douane zullen worden aangewezen. Hef. vervoer van goederen, welke langs den Rijn in het bezette gebied worden in gevoerd, is onderworpen aan de volgende speciale regeling: A. De goederen, die over de Nederland-, scho grens lcomcn met bestemming naar Dusseldorp en verder, zullen te Dussel- dorp moeien worden ingeklaard; de goe deren, welke bestemd zijn voor de havens Emmerik, Wezel en Duisburg, of welko in die havens moeten worden gelost, overgeladen of per spoor verder vervoerd zullen in die havens worden ingeklaard. Die, welke bestemd zijn om 1e Ruhrort te worden gelost en moeten worden doorge zonden, hetzij per spoor of per waterweg, behalve den Rijn, zullen te Ruhrort wor den ingeklaard. B. Goederen, welke liet bezetle gebied binnenkomen van den Bovcn-Rijn zullen le Ludwigsliafc-n moeten worden inge klaard. Ecu overzicht van den toestand. De Frankfurter correspondent, van het „Berliner Tagcblatfc" schrijft aan zijn blad: Het spoorwegverkeer in bet bezette ge bied draagt volkomen bet stempel der Fransche overhecrsching. Het station van Höclist am Main, anders een der druk ste middelpunten der chemische indus trie, is doodsch en stil. Mainz, een der kruispunten in het bezette gebied, is voor het'spoorwegverkeer geheel uitgeschakeld Het geringe treinverkeer, dat door Fransch personeel aan den gang wordt gehouden, is niet voldoende voor de nood- zakelijkslo behoeften. Ook op den Rijn staat elk verkeer stil Slechts af en toe ziet men een schip. Ook de Fransche scheepvaartmaatschappijen moesten liet bedrijf stopzetten, daar niet voldoende personeel beschikbaar is. Zoo doende zijn ook de sleepbooten zonder werk. Do sleepdienst, die nog wordt ver richt. geschiedt nagenoeg uitsluitend on der Ncdcrlandscho vlag. Ook do anders zoo drukke vaart op de Main rust volko men en de groote Frankfurter havenwer ken hebben liet bedrijf aanzienlijk moeien beperken. Do industrie in liet onbezette district van Frankfort werkt mot Engolsclie ko len, die. langs de waterwegen via Hamburg worden aangevoerd en verder met kolen uit Middcn-Duitscbland en Saksen. De toestand in liet bezette gebied van Raden is nagenoeg, onveranderd. De amb tenaren en arbeiders.lobben overal, waar de Fransche autoriteiten in den dienst hebben ingegrepen, het werk nog niet hervat. Evenals in het Rul'rgebied, koopen de bezettingstroepen, in .weerwil van de ver zekering, dat zij zich ii't eigen voorraden zullen voorzien, de levensmiddelenzaken leeg, .hetgeen oolc hier een sterko prijs stijging veroorzaakt. Arrestaties, processen en uitwijzingen. De krijgsraad te Duisburg Iieeft ver- scheidono ambtenaren van de gevangenis aldaar veroordeeld tot G maanden gevan genisstraf, 50.000 mark boete en uitzet ting, wegens het weigeren van gehoor zaamheid aan de Belgische autoriteiten. Voor den krijgsraad van de 128ste Fran scho divisie in Essen—Bredeney begon gistermorgen het proces tegen opper burgemeester Havcnslein uit Oberhausen, den plaalsvcrvangenden burgemeester Schilfer van Esson en den directeur van de electriciteitsfabriek Buschman. De vertegenwoordiger van het O. M. meende, dat den opperburgemeester in hoofdzaak ten laste moet worden gelegd, dat hij door het stopzetten van de glas-en 1 ecriciteifs voorz icn ing van het station Oberhausen zich heeft schuldig gemaakt aan liet in gevaar brengen der spoorweg- transporten. Hij eischte tegen den opper burgemeester Havenslëin 10 jaar tucht huisstraf. Het vonnis luidde voor Havenstein 3 jaar gevangenisstraf, voor Schafer twee jaar gevangenisstraf en een boete van '10 niiillioen eri voor Buschman eén boete van 5 milliocn. Do hooge inlergeaRieerde commissie voor hei Rijngebied b^eft de uitwijzing van 54 ambtenaren e:. studenten bcvo- leh. Spoorwegongeluk. Te Dürcn heeft weer een spoorwegon geluk plaats gehad. De verongelukte trein werd door Belgische spoorwegniannen gereden. Verscheidencn Belgische solda ten zijn om het leven g c ko men .Bo ven dien is een groot aantal personen gewond. Een reserve van Engelsehe kolen. Do „Voss. Ztg.*' meldt, dat de rijksko- Icncommissaris op grond van de tegen woordige verhouding tusschen de Engel sehe en Duitsche kolenprijzen besloten heeft, in Duilsehlar.d een reservevoor- raad van Engelschc kolen (e vormen. De importeurs hebben zicli in een te Ham burg gehouden conferentie bereid ver klaard een aanzienlijke hoeveelheid bin nen korten tijd bijeen tc brengen. Ecu oproep der mijnwerkers. De bond van Duitsche mijnwerkers, de vakverccniging van christelijke arbei ders en de Pooiscbc beroep9vcreeniging, hebben een oproep gericht aan de arbei ders der gelieelo wereld. Midden in- den vrede, zoo beet het, is de bevolking van het Rijn-Ruhr-gcbied door een FranschBelgische militaire macht, overvallen. De georganiseerde ar beiders van gansch Duilsehlar.d hebben don strijd legen bet imperialisme opge val, niet niet militair geweld, maar door pasievcn tegenstand, tegen de knechting. Mishandelingen, moorden en geweldda den tegenover vreedzame menschen zijn aan de orde van den dag. De wecrloozo bevolking \an het Ruhrgebied wordt door de bezettings-officieren met de rijzweep geslagen. Groote Verbittering tegen do bezeilingstrocpcn, is het gevolg dezer on derdrukking, die intusschen vooral de ar beiders treft. Dit optreden der Franselien is echter ook een schande voor de beschaving, bet verhindert den wederopbouw van Europa en desorganiseert de economische betrek kingen der landen. Wij zijn vastbesloten den strijd legen het imperialisme voort tc zetten tot het einde toe en wij wenden ons tot u, arbei ders, om steun, want onze overwinning is ook de uwe. Amerika en do hulp voor hel Ruhrgebied. Do „Daily Mail" verneemt uit New- York: De Duitsche gezant' heeft aan de Amerikaanscho regeering een verzoek ge richt lot liet inleiden tenor liefdadigheids aclic onj anderhalf milliocn inwoners in liet Ruhrgebied le voeden, die lionger lijden. De Amorikaanschc rcgecring slaat on gunstig tegenover liet verzoek, daar vol gens haar inlichtingen groote credieten door Duitsclio kapitalisten naar het Wes ten worden "gezonden. Zweden tegen dc Ruïirbezciüng. Donderdag zijn te Stockholm tal van openbare bijeenkomsten gehouden, om ie protesteeren legen de bezetting van liet Ruhrgebied, waaïftoc personen van alelrlei rang en stand en behoorend tot allo politieke groepen, uilnoodigingen liad den verzonden. Uit bet verloop dier vergadcringefi bleek duidelijk, hoe bet gclieele Zwecd- sche volk over dit vraagstuk denkt en dat de Zweden, om het oorlogsgevaar en de baat tusschen de volkeren te doen ver minderen een andere politiek noodig ach ton, die gericht is op verzoening. In alle bijeenkomsten werd een éénslui dende mol ie aangenomen, waarin de Ruhr actie van Frankrijk weivl afgekeurd, .om dat deze het Duitsche volk met den on dergang bedreigt, tot wraakzucht opwekt cn ook Frankrijk en België zelf bena deelt, door het gevaar van een nieuwen wereldoorlog en nieuwe rampen. Rege ringen cn naties moeien hun best doen, zulk een catastrofe te verhinderen, dc volkenbond moet oen bond van alle na tiën worden, met inbegrip van Duitsch- land, Rusland en Amerika en moet geba seerd zijn op rechtvaardigheid. De motie verlangt verder, dat de regec- ringen, die Duitschland ontwapenden, thans ook voor zich zelf, de ontwapenings kwestie aan de orde zullen stellen op hun no internationale conferenties. De vergaderingen drongen verder aan op krachtigo actie voor den geestelijken en economischcn herbouw, waardoor bet gevaar van oorlog vermeden cn de weg naar werkelijke verbroedering der vol ken gebaand wordt, België. AJgctncoue dienstplicht. Dc Kamer heeft bij do bespreking van de wet op de recrutecring voor het leger dat artikel goerlgekeurd, bepalend dat ieder Belgisch burger millairen dienst moet verrichten. Besloten werd, dat vreemde lingen, die Belg zijn geworden, alleen zul len worden gemobiliseerd bij een inval op het grondgebiod. Duitschland. Een jKjgiiig ust bevrijding van Mav liölz. Eenige i>crsonen hebben naar het „Ilbld." meldt, een poging gedaan den convmunislenleider Max IIölz (bekend door zijn optreden bij. den Midden-Duit- schen opstand in Maart 1921) uit het tuchlhuis lo Breslau 1c bevrijden. Zij ont rukten den bewaarder de sleutels der cellen, doch toen de andere bewaarders te hulp schoten, namen zij de vlucht, zon der te zijn herkend. Frankrijk. Do staking dor mijnwerkers. Op verschillende plaatsen is het tot ge deeltelijke staking onder de mijnwerkers gekomen. Volgens het Parijsche ministerie van openbaro werken wordt in het bekken van Pas dc Calais volledig gewerkt. In het departement du Nord staakt 20 9o der mijnwerkers. Anzin cn Anichc schijnen meer in het bijzonder door de staking te zijn getroffen. In het bekken der Loire heeft. 75 der arbeiders bet werk neer gelegd. In Gard zijn 1500 stakers op GOOO arbeiders. In Avcyron slaakt »10 in Tarn wordt niet gestaakt. Engeland. Hot amendement van Labour verworpen. Het tfoor de Labourparty ingediende amendement op bet adres van antwoord op dc troonrede, waarin dc buitenland sche politiek éler regeering wordt, afge keurd, ia met 277 tegen 180 stemmen ver worpen. In den loop van het debat oefenden verschillende sprekers der Labour-party, met inbegrip van Snowdon, scherpe cri tiek uit op de. politiek der Fransche regee ring. Zij drongen aan op een regeerings- vcrklaring betreffende de houding van Groot-Brittannië. Naar verklaard werd, leidt Frankrijks politiek snel naar den afgrond, en wanneer de Britsche politiek er een blijft van welwillende neutrali teit, zal men Frankrijk in de gcl-cgenheid stellen, Europa en ten slotte ook zichzelf te ruïnecren. Do minister van Financiën Baldwin „ver klaarde in antwoord op deze betoogen, dat dc Beil9che regeering. welke boven alles naar vrede en rust in Europa ver langt, van oordcel is, dat dit op het oogen- blik eerder kan worden bereikt door de handhaving van do vriendschap met haar ouden bondgenoot, in do lioop en het ver trouwen, dat. er een tijd zal komen dat de diensten van Groot-Britlannië als bemid delaar cn helper mogelijk en nuttig zullen zijn. 7 De hcreeniging der lilKTaleu. Er is een belangrijke -tap" gedaan in dc richting van een hcreeniging tusschen de liberalen van Asquilh en die van Lloyd George. Bij dc jongste algemeene verkie zingen behaalden deze beide partijen elk 59 zele's. Van bet. totaal, dus van de 118 afgevaardigden, hebben er thans zeventig de volgcndo resolutie onderteekend; HET VOORNAAMSTE NfiEUWS. Een invoerverbod op schoenen is op komst. Uit do Kleedin(jindustrie. Onzekerheid over den uitslag der Franseh-Engelsehc besprekingen le Lon den. De nieuwe douane-regeling voor het be zette gebied. Een oproep der mijnwerkers tot dc ar beiders tier gcheele wereld. Amorika weigert stcunverleeiïing voor dc bewoners van het Ruhrgebied. Zweden tegen dc Ruhr-bczclting. Kans op hcreeniging der Engelseh libe rale partijen? Het Labour-amendement op het adres van antwoord op dc troonrede verworpen „Wij ondergetcekcnden, liberale leden van het parlement, beschouwen de hcr eeniging van tic liberale partij op de ba sis der liberale beginselen als een stap, welko door het openbaar belang dringend wordt vcreischf. Wij bevestigen met ver trouwen. dat het meerendeel der liberalen ernstig verlangt naar een bereenigd optre den van alle liberalen in het parlement en in hef, lanrhNaar wij gelooven, kan slechts op die basis de liberale partij blijvpn be staan als een machtige factor van ons na tionaal leven, cn wij hopen, dat bij een hcreeniging en een gezamenlijke actie alle persoonlijke verschillen zullen wor den vergoten en dat alle schitterende ta lenten, welke in de liberale gelederen wor den aangetroffen, beschikbaar zullen zJjn voor bot belang van den <!nnf". De Statenverkiezingen. De ledenvergadering van de af deeling Utrecht van de R.-K. Volkspartij beeft gisteravond caaididaat gesteld voor die Provinciale Hiaten do hoeiren J. F. v. Hees te Utrecht; A. Buys te Soester- bergH. J. van 't Hooft te Utrecht, en A. E. J. Tj'raiall te Utrecht. Do uitslag van dc stemming over do groslijst van R.-K. oandidatcn vcor do Provinciale Staten van Noord-Holland in den Kieskring Haarlem is als volgt. 1. Mt. J. B. Romans (aftr.). 2. Th, G, C, Hoog faftir.), 3. A. J. Lcoraikker, 4. M. Ij, A. Klein, r>. H. P. J. Jansen Hzn., G, J, G, van Kesse l De Communistische Partij heeft dc vol gende candidiateri gesteld: Voor de leringen in Zuid-Holland 1. L. L. H. de Visser2. B. Ooi-tof3. N. Stam Ponsen 4. P. C. den Ouden 5. J. A. N, Knuttel6. C. J. T. Schaïker7. G. van Burink 8. M. G. Nieuw stad9. .T. van Egmond 10. W. F. Dolleman 11. H. van Weizen 12. G, A, Roos Invoerverbod op schoenen. Naar hot „Cfcr." verneemt, is binnen kort %ch wetsontwerp tc verwachten tot het uitvaardigen van een beporkt invoer verbod van schoenen. Uit het kleermakersbedrijf. 7 Hot collectief arbeids contract. NomeDS de vijf wertknemorsboniden iri de kleedingindustric wordt ons geschre ven Donderdagmiddag werd tusschen do 'besturen der werkgevers- en werknemers bonden een conferentie gehouden, waarin doer dc w c rkgc vers vertegen w c-ord igers 'c voorstel van de 51-urige werkweek is in getrokken, waardoor dc 48-urige werk week in dc toekomst zal gelden. Ten aanzien van nog cnkelo onderge schikte punten werd eveneens overeen stemming bereikt, hetgeen niet het geval was ten opzichte ma de ovorigo arbeids voorwaarden. De hoofdbesturen der werknemersbon den hebben gistermorgen eenigo nieuwo voorstellen ontworpen cn deze aan do werkgeversbonden toegezonden met het verzoek daarover in liet begin der vol gende week te oonfereeren. Inmiddels hebben de hoofdbesturen van alle vijf do werknemers-bonden de kleer makers ernstig gewaarschuwd, °ok. wan neer zij ontslagen zijn, geen individueelo overeenkomsten met hunne werkgevers aan te gaan. Uit de Sigarer.indusiric. De toestanden in dc sigaren industrie to Kampen blijven sleeds reden tot bezorgd heid geven. Wat het getal werkloozcn do laatste v.cben eenigszins vcrmiiidcrd, gis teren werd die kleine opluchting weer teniet gedaan door nieuwe beperkingen van per.oneel. De firma van Oenc en Mansion zot haar bedrijf te Kampen ge heel stopeen ander fabrikant zal voor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1