SeSeid^elveCou^a/rit 14e Jaargang. ZATERDAG 27 «JANUARI 1923 No. 4046 PeABONNEMEWTSPRïJSbecfraagt bij vooruitbetaling Voor Leiclen 19 cent per week t2»50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal- Franco per post f2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cb. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zbn- en Bureau*: RAPENBURG No. HO - LEIDEN TELEFOON 1NTE-RC. 935 -s- POSTBUS No. H. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone advertentlën 30 cent per rogst. Voot Ingezonden Mededeelingen dubbele van het tarief here wordt het Kleine advertenfEën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop tO.SO. Dit nummer bestaat uit vier bladen, waaronder het GeïU lustreerd Zondagsblad. BUITENLAND ce mg De bezetting van het Ruhrgebied GEEN MORATORIUM AAN DU1TSCHLAND. Duitse h land in gebreke. De Commissie van Herstel heeft gewei gerd aan Duitschland een moratorium te verleenen en met drie stemmen vóór en één onthouding een algemeen in gebreke blijven van Duitschland geconstateerd. Vóór het besluit der Commissie van Herstel om het moratoriumverzoek van Duitschland te weigeren en een algemeen in gebreke blijven te constateeren stem den de Belgische, Fransche en Itaüaan- Isoho vertegenwoordigers, terwijl de En- gelsche vertegenwoordiger zich van stem men onthield.. De Commissie besloot den betalings- staat, in 1921 te Londen opgesteld, weer van kracht lo verklaren. De commissie besloot van dit besluit ken nis te geven aan de vier entente-mogend- lieden Frankrijk, Engeland, Italië en Bel gië en den volgenden brief aan de Duit sche regeering te richten: In nota's van de Kriegslastencommïssie dt. 14 en 27 November j.l. heeft do Duit- sche regeering hij de herstelcommissie stappen gedaan, om ontheffing van alle betalingen in geld en van het laatste ge deelte der leveringen in natura gedurende drie k vier jaren. Op 13 Januari heeft de herstelcommissie de Kriegslastenkommis- sion geadviseerd, dat zij den vervaldag van 15 Januari tot 31 Januari uitstelde. Evenwel denzelfden dag, 13 Januari, heeft de Duitsche regeering aan de her stelcommissie genotificerd, dat zij alle lo [veringen uit hoofde van herstelrekening aan Frankrijk en België doet ophouden. Inderdaad zijn alle leveringen aan die mogendheden opgehouden en de herstel- commissie constateert in de termen en naar den zin van paragraaf 17 annex 2, 8e deel van het vredesverdrag van Ver- gilles het algemeen in gebreke blijven Duitschland van dien dag af. 1 herstelcommissio meent' bijgevolg, r. geen reden is gunstig te beslissen 't verzoek van de Duitsche regeering, Duitschland zelf teniet heeft gedaan i zijn in gebreke blijven. Onder deze omstandigheden blijven alle beschikkingen van den betalingsstaat van 5 Mei 1921 van kracht. De brief is geteekend door Barthou en Delacroix. EEN OFFICIEUZE DUITSCUE VERKLARING. Naar aanleiding van bovengenoemd be sluit verklaart de officieuze Duitsche dienst, dat Duitschland nimmer heeft ver klaard, dat het :t verdrag van Versailles' als opgeheven beschouwt. De Duitsche regeering staat uitsluitend op het standpunt, dat de herstelleveringen aan de landen, welke het verdrag gebro ken hebben, zoo lang nioet worden ge schorst tot de wederrechtelijke bezetting van het Roergebied is opgeheven. Na de opheffing van de bezetting van bet Roergebied wordt de laatste nota van het kabinet-Wirth van 14 November 1922, op welks grondslag ook de regeering van Cuno zich stelt, weder van kracht. Het Londensche betalingsontwerp gaat, paar ook door de tegenpartij ig erkend en, |n het bijzonder door de herstelcommissie is vastgesteld, het praestatievermogen van Duitschland zeer te boven. Ook volgens bet verdrag van Versailles is derhalve het Londensche betalingsplan niet geldig, want volgens het vredesverdrag moeten de vorderingen zich aanpassen bij het praestatievermogen van Duitschland, het welk te allen tijde moot worden ónder- zocht. Do Missio van Le Troquer. Le Troquer,-die uit het Roergebied te ruggekeerd is, heeft in een vergadering °P het departement van Buitenlandsche Zaken verslag uitgebracht over de op dracht waarmede hij belast was. Hij kreeg opdracht om zijn opmerkingen schriftelijk ueer te leggen in een rapport aan Poinj earé. Volgens Havas zou Le Troquer een uit muntenden indruk hebben gekregen van de actie der geallieerden en do houding der bevolking. De moeilijkheden komen 2pn de zijde der ambtenaren, die aan do Buitscho regeering gehoorzamen en ver warring brengen in den dienst van spoor- vegen, post, telefoon en telegrafie en def -manciën. De arbeiderskringen leggen alm aan den dag en schijnen niet. be- oten om mee 1e wërlcen aan de obstruct .^"""üregelen der Duitsche regeering. In I vjIn üop der laatst© 24 uren heeft dc hou- "o der bevolking, die uit de reis van den I ""«'Step opmaakte, dat dc bezetting ge- strenger zou worden, een verandering on dergaan. Anderzijds bestaat er volkomen verstandhouding tusschen de geallieerde technici en de militairen. Er is volstrekt geen sprake van een terugroeping naar Essen der mijningenieurs die naar de mij nen gezonden zijn. Dc algemeene toestand. De toestand in het Ruhrgebied is iets verergerd doordien de Franschen een groot aantal spoorwegtroepen en spoor wegpersoneel hebben aangevoerd. De ge- heele lijn KeulenMinden van Dussel- dorp tot Altenessen is in geslag genomen voor Fransch troepentransport. Het uit schakelen van 't gewone verkeer door de Franschen heeft verschillende ongelukken van kleineren omvang ten gevolge gehad Evenals op den Rijn is nu ook op de wa teren naar Noord-West-Duitsohland het scheepsverkeer stilgelegd. In Trier hebben, naar aanleiding van dé proteststaking die algemeen was, groote betoogingen plaats gehad. Afrikaansche ruiterij werd tegen de betoogers uitgezon den, terwijl Donderdagavond de staat van beleg werd geproclameerd, hetgeen ook (o Kreuznach geschiedde. He£ verhinderen van de steenkolentrans- porten heeft ten gevolge gehad dat ook Italië niet de hoeveelheden zal krijgen waarop het recht heeft en waarvoor zoo goed mogelijk wordt gezorgd. Volgens een bericht"uit Milaan zijn er ten gevolge van de bezetting van het Ruhr gebied reeds 60.000 Italiaansche arbeiders werkeloos. Do Katholieke arbeiders bonden waarschuwen de Italiaansche ar beiders tegen het aannemen van werk in het nieuw bezette gebied. De Britsche Ministerraad over de Roerbezetting. Gisterenmiddag heeft te Londen een ka- binet-szitting plaats gehad, waarbij de kwes tie van de Ruhrbezetting ter sprake kwam De Minister van Oorlog, lord Derby, had dienaangaande een langdurige conferentie gehad met Bonar Law. Uit niets valt af te leiden, dat er een besluit zou zijn genomen met betrekking tot een terugtrekken van dc troepen aan den Rijn. De situatie is steeds precair, maar er hebben zich geen nieuwe feiten voorgedaan de laatste dagen, welke het noodig maken, dat van de tot nog toe gevolgde politiek zal afgeweken worden'. Er is tot nog toe geen kwestie geweest van eenige interventie van de zijde der Britsche regeering. Men is van meening, dat de politiek van zich afzijdig houden op den langen duur de meest voorzichtige zal blijken te zijn. Stijging der levensmiddelen- p r ij z e n. 'Als gevolg van do bezetting zijn de le- vensmiddelenprijzen zeer sterk gestegen. De prijzen zijn over het algemeen van 20 tot 24 dezer met meer dan 20 pet. gestegen. De boycot -beweging. Dc kooplieden, hotel- en restauranthou ders alsmede bezitters van tapperijen te Bóchum hebben, naar aan de „Tel." .wordt gemeld, tegen het bevel van de. bezettings autoriteiten in, besloten, met ingang van beden geen waren meer te verknopen aan of diensten te verrichten voor Fransche of Belgische militaire personen. Tot de inwo ners van Bochum is de oproep gericht, dit voorbeeld to volgen. Men is voornemens zwarte lijsten aan te leggon', die de namen zullen bevatten van personen, die aan de zen oproep geen gevolg geven. Voorts ver luidt, dat bovengenoemd besluit tot alle steden van het bezette gebied zal worden uitgebreid. De bond van Duitsche tooneelsclirïj- vers en componisten heeft besloten zijn Fransche leden voor den duur van do be zetting van heb Ruhrgebied van het lid maatschap uit te sluiten. Dit besluit heeft ten gevolge, dat gedurende dezen tijd geen Fransche stukken in Duitsche schouwbur gen zullen worden opgevoerd. Voor de bevolking van het R u h r b e k k e n. Onder groote geestdrift is op de beurs een betooging gehouden voor de bevolking van het Ruhrgebied. Een inzameling voor de slachtoffers van de bezetting in liet Ruihrbekken bracht in een half uur tijds al 10 millioen mark op. Tegen de bezetting van de Ruhr. De Belgische arbeiderspartij eri syndicale commissie hebben een groote affiche aan geplakt:' „Waarom zijn onze soldaten in de Ruhr?" Zij gispen de houding van Bel gië, dab aan dio expeditie heeft deelgeno men'. Fritz Thyssen ee re burger van Hamborn, In de gisteren gehouden gemeenteraads vergadering van Hamborn werd besloten, aan Fritz Thyssen het eereburgerschap van de stad Hamborn aan te bieden. Duitschland. DE DREIGENDE PUTSCH IN BEIEREN. De uitzonderingstoestand uitgeroepen. De Beiersche staatsregeering heeft den uitzonderingstoestand in Beieren afgekon digd, omdat de Nationaal-socialistische ar beiderspartij geweigerd heeft rekening te houden met een verordening der regeering, die vergaderingen in de open lucht ver biedt, onder bedreiging met geweld tegen over de staatsmacht op te treden. Frankrijk. Herderlijk schrijven van Kar'd. Maurin. Kardinaal Maurin, aartsbisschop van Lyon', heeft een herderlijk schrijven uitge vaardigd over den godsdienstigen en so cialen vrede. Hij herinnert daarin aan de (hevige crisis, die de wereld doormaakt. Millioenen soldaten zijn gesneuveld, een deel in den dienst van een monarch, die een tyrannieke overheersching nastreefde, een-ander deel in den dienst van de verde diging des vaderlands, van recht en van vrijheid. On'daniks het sluiten Van den vrede duurt de onrust voor, want de aanrander, die op rechtvaardige wijze veroordeeld is om de ruinen weer op te bouwen, wendt onvermogen voor. Hij beproefde door aller lei manoeuvres zijn onderteekende ver plichtingen niet na te komen. Sommige onzer geallieerden, te veel in beslag genomen door hun eigen belangen, zijn niet getrouw gebleven. De Fransche staatslieden doen eeii be roep op de hulp van allen, dte de „union secrée" zijn toegedaan, om hun zware taak ten einde te kunnen brengen. Wanneer hefc.j#aab om eendracht, vader landsliefde en rechtvaardigheid, dan zijn de Katholieken hommer doof. De hulp aan Oostenrijk. De Oostenrijksche kanselier, de minister van buiteniandscdje z&xen, de "rijkspxesï- dent van de nieuwe nationale bank en mr. Zimmerman, de algemeene commissaris van den Volkenbond, zijn gisterochtend te Pa rijs aangekomen. Engeland. De gemeenschap met Zuid- en West- lerland verbroken. Uit Dublin wordt gemeld: Sedert Don derdagavond is alle telegrafische gemeen schap met Zuid- en Zuidwest-Ierland ver broken; tengevolge van het optreden der opstandelingen zijn deelen van Zuid-Ierland ook ontoegankelijk gemaakt *per spoor. Zwitserland. Het einde van den achturendag. De Zw: teers olie Bondsraad heeft oen groot aantal ondernemingen in de textiel industrie voor 1923 vergunning verleend tot invoering van den 52-urigen werktijd. „Hbld." Amerika. Een anarchistische aanslag te Buenos-Ayres Te Buenos Ayres heeft een aanslag plaats gehad. De Duitsche anarchist Wil- ckens wierp een bom naar en loste ver scheiden revolverschoten op kolonel Varel- la., oud-leider der militaire expeditie, waar door in 1921 in Patagonië een bolsjewiek- sche beweging onderdrukt werd. De kolo nel werd gedood, Wilckens is gevlucht. ;^.biibmeblamd. I ,vf< De N. U. M. r Nog geen opheffing? De Algemeene Nederlandsche Zuivelbond (F. N. Z.) zal Woensdagmiddag 31 dezer te Den Haag een buitengewone vergadering houden ten einde de wenschelijkheid te be spreken van de intrekking van de web van 3 Augustus 1914 (Distributiewet) en de op heffing van de Nederlandsche .Uitvoer- Maatschappij. In verband hiermede verneemt het Hbld. dat de regeering zelve reeds de intrekking van de crisiswetgeving en de opheffing van de N. U. M. voorbereid had, maar een en ander weer in nadere overweging heeft ge nomen met het oog op de gebeurtenissen aan de Roer. De Tabakswet. Op het verzoek van de commissie, van actie voor Amsterdam in zak© de tabaks belasting, den datum waarop de Tabaks wet in volle wei'king zou moeten zijn door den Minister vastgesteld op 1 Febr. to verschuiven ten minste tot 1 Maart, is, naar de Tel. meldt, afwijzend be-schikb. Werkloosheidsverzekering en Tabakswet. De Minister van Arbeid, Handel en Nij verheid heeft aan de gemeentebesturen medegedeeld, dat hem is gebleken, dat de administratie der invoerrechten en ac cijnzen in het bezit is van gegeven (o.a. de namen dergenen, die een bedrijfsvergun- ning hebben verkregen), welke voor de gemeetebesturen met het oog op het toe zicht krachtens art. 19 van het Werkloos heidsbesluit 1917 op oorzaak en duur der werkloosheid van leden van werkloozon- kas9en van sigarenmakers en tabakbewer kers, vooral indien deze in huisindustrie werkzaam zijn, van veel nut kunnen zijn. Op 's ministers daartoe strekkend ver zoek heeft de Minister van Financiën ihans beslist, dat de ontvangers der ac cijnzen op grond van artikel 58 der Ta bakswet geen bezwaar behoeven te maken tegen verstrekking van gegevens, die zij in hun ambt in verband met de uitvoe ring van de Tabakswet hebben verkregen, wanneer die dooi; een gemeentebestuur of door een persoon, die zich legitimeert als ten deze te handelen in opdracht van een gemeentebestuur, voor de uitvoering ^an het Werkloosheidsbesluit 1917, worden gevraagd. Dc R.-K. Volkspartij. Naar het „Eindh. Dgbl." met zekerheid zegt te vernemen, zal de R.-K. Volkspartij ook aan de SLaten-verkiezingen deelne men en met eigen candidaten uitkomen; zeker althans in het Zuiden des lands, speciaal in Noord-Brabant. De R.-K. Kiesvereeniging te 's-Gravenhage. Li „De Twee Steden" is gisteravond' een zeer d-rulk beziochite vergadering ge houden van de R.-K. Kiesvereeniiging Kieskring 's-Gravenhaige. De heer O. D. WesseÜng en verschillende andere raads leden, als mede helt Kamerlid mr. Kolk man, waren tegenwoordig. De heer Silvius legde een ikorte ver- M'aanng af. Spa.', herinnerde aan zijn be noeming tob voorzitter en aan een klacht over de combinatie van dit voorzitter schap melt het Raadslidmaatschap in „De Residentiebode"; voorts aan het plan van den heer mr. van Teilegen om studie clubs op te richten, welk plan werd uafc- gevoerdverder aan de actie der "vrou welijke leden, waardoor 't politiek advies eeniigsziins werd gewijzigd. Ter wille van de eenheid heeft spr. -geadviseerd, tegen deze bewegingen niet te scherp cf. te treden. Er zijn echter Later weer andere heeren ge-komen, die dn een bespreking met den heer Silvius hun plannen om een studieclub op te richten, uiteenzetten. Splitsing in de partij wilcte men daarbij 'bes-list tegengaan; alleen wensohte men •uitleven van eigen beginselen in de partij Met alle liefde heeft spr. deze 'besprekin gen tot opwekking van het politiek leven gevoerd. Wanneer men nu oneerlijk tegen deze personen -gaat actie voeren, protes teerde spr. daartegen heftig. Het recht tot oneerlijke oritiek ontzegde spr. iedereen. Spr. prefereerde het voorzitterschap van den Ned. R.-K. Volksbond boven heb voorzitterschap van den kieskring. Aan den heer Bruysten zou spr. straks het voorzitters ch-ap overdragen. Daarna was aan de orde punt 3 der agenda, n.l. om helt aantal candidaten voor de Prov. Staten te bepalën op tien De heer W ess ©ling merkte na-ar aanlei ding daarvan op, d-at de elfde oandida-at die dus niet op het politiek advies voor kwam, spreker zelf w-as. Spr. deelde mode dab lrij niet wilde worden geplaatst op de oand-i-datenlijst. (Applaus en gefluit). Spr. wen-solite om zijn persoon geen strijd. Het moet blijven g-aan om do zaak, en die strijd mag niet w-o-rden vertroebeld dioor de quaes tie betreffende sprekers persoon (Applaus). De heer Bruysten, die het presidium had overgenomen -merkte naar aanleiding .van wat de heer Silvius had gezegd over de studieclubs op, dat de zaak zoo met goed -ging. Zcoiebs moet gebeuren niet ■buiten, ma-ar in den kieskring. Een studie club links en een studieclub rechts zal wellicht leiden tolt aparte kiosvereeni- gin-gen. Vandaar dlat het bestuur' officieel de oprichting eener studieclub heeft tea: hand genomen; een commissie ad hoe is benoemd. Aan de orde was punt 4 der agenda tot vaststelling van het politiek advies over de volgorde dor candidaten voor d'o Statenverkiezingen, door het bestuur in overeenstemming met den Raad van Be langen aildus opgesteld: 1. H. J. Borghels, 2. mej. E. M. G. van Bovkel3. H, G, Sil vius 4. prof. mr. J. A. Veraart5. i-r, H, Teeuwisse6, L, F, Guit; 7. F. N. V. Quant; 8. W. O, J, J, baron van Voorst tot Voorat; 9. J. P. van Heyst; 10. mr, D. J. I, van den Oever Mr. Hermans vestigde er de aandacht op, dab baron van Voorst tot Voorst, of schoon hij uitnemend voor de R.-K. zaak heeft gestreden, op nummer acht is ge plaatst, zoodat hij met een breed' gebaar opzij zal worden geschoven. De candidaten werden daarna bespro ken door ©en dertiental sprekers. De redevoeringen der sprekers werden herhiaaldelijfc door luide bewijzen van goed- of afkeuring onderbroken. De heer Silvius deelde mede, dab hij zijn plaats op de candid-atenlij-sib gaarne s afstaat aan nummer 4, prof. mr. J. A. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Mededeelingen omtrent de stichting der R.-ft. Universiteit. Zij wordt te Nijmegen gevestigd, waarschijnlijk in het najaar van. 1923 (2do blad). Een conferentie der Vakbonden met ths regeering over het Werkloozon - vr a ag st itifê (3de blad). Maatregelen om een oplossing te bren gen in de pachters-moeilijkheden (3e blad) De Commissie van Herstel weigert aan Duitschland een moratorium te verleenen en constateert een algemeen in gebreke blijven. De boycot-beweging breidt zieli uit. Dc dreigende nieuwe Putsch in Rrieretf Veraart, en zich verder geheel terug trekt. Ingediend was een mo-tie-Van oer van- sim om het poliiti-eke advies i "et te aan vaarden omdat het uit een oogpunt va-it bilijkheid en recht niet voldoet au. de eisdken en een ander advies af te wach ten. De heer Wesseling verdedigde deze motiede voorzitter verklaarde er zich tegen en - stelde voor, één stemming te koud-en, waarbij elk lid de tien namen der oandidiaten in de door hun of Jnaar gewensobte volgorde moet meers ch-r ij v eru. Een rumoerige discussie over de quaes- tie, hoe de -bespresprekingen op de een voudigste wijze door een stemming kun nen worden beëindigd, volgde. Nadat de heer Guit had gesproken, om zich te verdedigen tegen oen opmerking van den heea* Van der Wan sum, outstowd! een rumoer, dat verscheidene minuten aanhield; verschillende personen tracht ten aan het woord te komen; enkele leden van de studieclub St. Michael wen-sohten dit, voor een persoonlijk feit g do heer Van der Walsum wilde zijn motae verdedigen, wensohte deze in elk geval m. •stemming te zieh. gebrachtde vergade ring loste zich op in groepjes, die de* gang van zaken bespraken. Intussohem werd een stembureau gevormd en wer den -de stembriefjes rondgedeeld. Dc uit slag zal later worden bdwud gemaakt. De vergaderdien gingen om ruim half twaalf uiteen. Prof. Steger bij Z. H. den Paus. De Bomeinsche correspondent van „D6 Tijd" seint, dat prof. dr. Alphons Steger, Donderdag 25 Januari door Z. H. Paus Pius XI in particuliere audiëntie werd ontvangen. Katholiek Maandagochtendblad. „De Tijd" verneemt, dat begin Fcbruarï te 's-Hertogenbosch zal worden aangevan gen met de uitgave van 'n Katholiek Maan dagochtendblad. Transporten R.-K. Iluisv. Comité. Het Ned. R.-K. Huisv. Comité deelt de volgende data mee van aanstaande trans porten: ■16 Febr. aankomst- van Duitschland (Rijnland en Breslau) 23 Febr. vertrek naar Duitschland (Rijn land en Breslau). 24 Febr. aankomst van Oostenrijk en Münclien. 26 Febr. vertrek naar Oostenrijk en Münclien. 27 Febr. aankomst van Budapest. 5 Maart vertrek naar Budapest. Met deze transporten bestaat gelegen heid liefdesgaven mede le geven mits dezé vijf dagen voor genoemde data in het ma gazijn ZLuid-Willemswaard 257 te 's Bosch aanwezig zijn. Uit het Bakkersbedrijf. In de vergadering van Bakkerspatroons- vereeniging De Voorzorg te Amsterdam ia het nieuwe collectieve arbeidscontract breedvoerig besproken. Volgens de Tel. werd een voorstel vart den heer L. Snapper, om de loonen onge wijzigd te laten en dus niet te verminde ren, verworpen met 22 tegen 17 stemmert en 4 blanco stemmen. Het onbwerp-colleetief arbeidscontract werd hierop ongewijzigd goedgekeurd. Ditf behelst o.a., dat de loonen 5 Maart a. s. met f 1 zullen worden verminderd en 2f i Juli a.s. nogmaals met f 1. Een nieuwe wijziging der Pensioenwet Naar aanleiding van een mcdedeeling^ die dc „Rsbd." uit ambtenaarskringen toe kwam, volgens welke de regeering een be-« langrijke wijziging zou overwegen in de; Pensioenwet, welke tot aanzienlijke bezui niging op de pensioenen zou leiclen, heeft een medewerker van het blad leij bevoegde plaatse inlichtingen ingewonnen Men deelde mede, dat inderdaad op diti oogenblik aan een herziening der wet! wordt gewerkt, maar dat deze herziening een zuiver technisch karakter draagt ert den grondslag' der Pensioenwet niet aan-* - j tast.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1