mi ij4e Jaargang. WOENSDAG 24 JANUARI 1923 No. 4034 exdubdie 6ou/ta/nfc Lte I nedei indci 3i, n ik. DeASONNEMEftTSPRIJSfcodraegt bl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal- Franco per post 12.95 per kwartaal, et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver- •ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. TELEFOON INTERC. 935 10 - LEIDEN POSTBUS No. H. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gsivone advertoatJSn 3D «ost per r«gel» Voor InfeaeasJ^n Med«<teeliiieen wowit bet r. duWwdc van het tarief Wekend. s Kleine advcrïsniDsn, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen woeden aangeboden of gemotgd, htmr en ver huur, koop en verkoop IÓ.50. )it nummer bestaat uit twee bladen ago IECH lelke ARM te Nr flc' conoi schik )e; aan iz mei Meer belangstelling voor de politiek. Wij zouden vandaag een en ander zeggen >ver de oorzaken van de weinige be- angstelling voor de -politiek. En dan moeten wij eerst recht doen aan heer v. Cranenburg gisteren hebben rij opgesomd wat volgens hem de oorza- ren zijn van de geringe politieke belang- itelling, maar hij noemt buiten deze nog :en andere oorzaak; wij zullen de heer Cr. aan het woord laten: „Het materialisme, die bron van klas- lenstrijd, overheerschend in de vakorgani- 'fl satie, heeft, ook sedert lang zijn intrede jedaan in de politieke organisatie. Want •ie zal ontkennen, dat daar niet bijna uit fluitend materieele belangen besproken IJ worden op eene wijze, die niet in overeen stemming is met de Christelijke naasten- iefde. Wordt de kiezers daar voldoende rmiler het oog gebracht., dat de afgevaar- gden de belangen hebben te behartigen ran geheel het volk in al zijn geledingen O— en geen standsbelangen dan voor zoover lie met het algemeen belang samengaan! a Of worden zij daar niet te veel bewerkt met de stroopkwast door hen. wier politiek leven ontstaan of duurzaamheid ontleent ian het bevredigen van de materieele be langen der vergaderden?" Wij kunnen den heer v. Cr. hier niet lertincnt tegenspreken, als hij 'beweert, at velen van de kiesvereeniging wegblij ven, omdat, daar zou lieersehen een te ma terialistische stemming. En wij willen dan ook wel onder de oorzaken van de geringe SUA Politieke belangstelling noemen: Ten eerste: de overheersching van materieele belangen. Doch wij voegen daar aan dan onmiddellijk toe, dat voor de een of andere politieke actie, welke geens- sins materialistisch kan worden gehee- ten, de mensclien tocli ook vaak ongevoe lig als lijken blijven. En deze oorzaak aan vaarden wij" dan ook onder zekere reserve en meer in verband met wat wij op de tweede plaats willen noemen: Ten. tweede: het streven van ver scheidene politieke voormannen naar het louter persoonlijke eigenbelang. Deze oor zaak wordt aangeduid in den laatsten zin van het uit het betoog des lieeren v. Cr. geciteerde. En deze oorzaak bestaat inderdaad dat kan niemand ontkennen. Nu is echter de practische vraag: hoe die oorzaken van het kwaad weg te nemen? De eerst genoemde oorzaak kan worden tegengewerkt in haar gevolgen doordat degenen, die meencn, dat er in de kiesver- eenigingen een te materialistische stem- ng heerseht, zelf positief medewer ken, cm die stemming te verbeteren daarbij dan gedenkend, dat ook zij zelf, waarschijnlijk, in bcdocid opzicht niet de volmaaktheid hebben bereikt. En wat de tweede oorzaak betreftmen kan liet aangeduide euvel signalecrcn en zoo medewerken om het uit te snijden. On middellijk zij echter erkend, dat zulks in vele gevallen moeielijk, zéér moeilijk zal zijn te doen, daar men zich er voor moet hoeden, do goeden j^iet te treffen tegelijk met de kwaden. Men mag me ar niet er op los slaan, om zoo ook eenigen te raken, die zulks inderdaad verdienen, 't- Is i n i'ier kanten strijd met de Christel ij ke naastenliefde, om de bedoelingen van een ander verdacht te maken, tenzij deze daarvoor zelf de duidelijkste aanwijzingen geeft en het al gemeen belang het dan ook eischt. Wie zich niet aan dezen regel houdt, voedt een ander reeds bestaand euvel, dat ook de belangstelling ondermijnt-, en wat wij nu even willen aanduiden: Ten derde: het verdacht maken van Waarlijk goede bedoelingen. Terwijl aan den eencn kant do massa soms blind is voor de demagogie van „leiders"; ziet zij aan den anderen leant kwaad waar alles goed is of hoogstens wat min of meer al- gemeeiie menschelijke onvolmaaktheid. En ook dit is een oorzaak, dat goed willende menschen wegblijven van do kiesvereeni- ging. Waar verscheidonen deze organisatie trachten lo gebruiken voor eigen eer of voordeel, zouden zij daar gaarne een te genovergesteld optreden willen stellen, Waar zij zijn bevreesd te worde-n aangewe zen als dingers naar een zeteltje in verte genwoordigende lichamen! Deze op de dorde plaats genoemde oor zaak van de weinige politieke belangstel- bug moet evenals de daarvoor genoem de voornamelijk worden weggenomen door een zekere grootmoedigheid van de waarlijk goed willenden. Zij moeten we herhalen het zelf positief medewerken door verkeerde dingen te beteren en, voor- Zoover dat niet geheel en al gelukken kan, het menschelijke onder de menschen trach ten te verdragen, ooic al treft hen dat soms persoonlijk pijnlijk, bewust ook van eigen menschelijke tekortkomingen. Morgen willen wij nog wijzen op de tweetal nog meer algemecne oorzaken v.m den nialaise-toestand in do kiesver enigingen. i iel BUiTEÜLAHD De bezetting van het Ruhrgebied HET MORATORIUM AAN DUITSCHLAND In een artikel over de plannen van Poin- caré voor het goedkeuren van een morato rium, herinnert de „Gcrmania" (Centrum) eraan, dat de rijksregeering vaak en dui delijk genoeg verklaard heeft, dat zoolang Fransche troepen in het Ruhrgebied staan, aan een regeling tusschen Parijs en Berlijn niet te denken is. Tegenover Poin- caré's ijveren van tlians voor een mora torium, kan Duitse liland onverschillig staan, daar Frankrijk het reeds wettig een moratorium heeft gegeven door den stap, waarmede het T vredesverdrag heeft ter zijde gelegd. FRANSCHE ANTWOORDEN OP DUITSCHE PROTESTEN. Er zijn gisteren bij het ministerie van buitenlandsche zaken te Berlijn twee Fransche nota's ontvangen. De eerste heeft betrekking op het protest der Duit sche- regeering tegen den moord op den ziekenverpleger Kowalsky. Dit protest werd teruggezonden met de volgende op merking: Het ministerie van buitenland sche zaken heeft de eer het Duitsche ge zantschap het heden ontvangen schrijven terug te zenden. Het is niet in staat een schrijven aan te nemen, dat in dergelijke bewoordingen is vervat. De tweede nota heeft betrekking op de Duitsche klacht over de arrestatie der mijndirecteuren. De Fransche regeering wijst dit protest van de hand en is beslo ten op geenerlei wijze daarmede rekening to houden. Alle door de Frauschen getrof. fen maatregelen worden volkomen recht matig genoemd. Zij zijn, heet het in de nota, een gevolg van de door de Duitsche regecring begane schending van het vre desverdrag van Versailles. De Fransche regeeriiig is besloten, de uitvoering van dit verdrag door te zetten en behoudt zich voor, alle andere sancties aan tc wenden, die de houding der Duitsche regecring, der Duitsche ambtenaren en der Duitsche staatsburgers noodzakelijk mocht maken HET SPOORWEGVERKEER HERSTELD? Een red. van de „Msbd." meldt d.d. gis teren uit Berlijn': De spoorwegen in het bezette gebied waren heden weer in gang,daar de eischen van het spoorwegpersoneel waren inge willigd. Generaal Clemenson, onder wien- de spoorwegen rcssortceren, is wegens dit „succes" teruggeroepen en vervangen door overste Ilavard, chef van het spoorweg wezen te Wiesbaden. In liet Roergebied verlangen de Fran- schcn, dat alle winkels goederen tot elke hoeveelheid aan hen zullen afgeven. Een staking van de winkeliers is hierdoor -waarschijnlijk. Uit Essen meldt het Wolffbureau: Wegens het ingrijpen der Fransclien hebben behalve op het station Sterkrade ook nog de beambten en arbeiders der stations Obcrhauscn, Ruhrort en Meide- rich-Süd het werk neergelegd. De staking te Oberhauscn kan de meest ernstige gevolgen hebben. ANTI-FRANSCEE ACTIE TE Ml'NCHEN. Uit München-wordt aan het „Acht Uhr Abendblatt" gemeld: De Beiersche regee ring heeft reeds eenige dagen geleden de rijksregeering medegedeeld, dat zij de be scherming van den Franschen gezant le München, Dard, niet meer kan waarbor gen. De rijksregeering heeft daarop de Fran sc-he regecring een medcdeeling in dien zin doen toekomen. De gezant bevindt zich echter nog te München. De directie van het hotel „Vier Jahres- zeiten", waarin de Münchener entente- commissie is ondergebracht, heeft giste ren allen Franschen en Belgen aangezegd, voor 's avonds 6 uur het hotel te verlaten Dit geldt zoowel voor de tot de entente commissie behoorende leden als voor de overige Franschen en Belgen. Het geheele personeel van het hotel weigert rinds gistermorgen alle in het hotel nog wonen de Fransche on Belgische onderdanen of hun familieleden te bedienen. Zoo zijn b.v. in de kamers de bedden onopgemaakt gebleven. Gistermiddag zou op initiatief van de directio van het hotel „Vior Jahreszeiten" een conferentie van den hotelhouders- bond plaats hebben, welke, naar de cor respondent verneemt, zich zal aansluiten bij de maatregelen van genoemd hotel. Deze maatregelen zullen dan voor alle ho tels in München gelden. De entente-commissie is in strijd met (Ie andersluidende berichten niet vertrok ken en denkt, naar de directeur van de „Vier Jahreszeiten" den correspondent zeide, ook in het geheel niet aan vertrek ken. De situatie werd gisteravond met eenige spanning tegemoet gezien, daar de Fran schen en Belgen er wel niet in zullen sla gen, een hotel of pension |,o vinden, dat hun onderkomen verleent. Een groot aan tal restaurants heeft kaarfén opgehangen met de mededeeling, dat aan Franschen en Belgen geen spijzen meèr worden ver strekt. DE STAKING IN DE MIJNEN. De stakingsbeweging in het Ruhrgebied als protest legen dc arrestatie der mijn- directeuren heeft zich gisteren verder uit gebreid. Bij Stinnes staken thans 100.000 en bij Tliyssen 65.C00 man, Op de staats mijnen is gc toestand onveranderd: dc ar beiders werken, maar plegen lijdelijk ver zet. Daartegenover hebben twee mijnen der Esscner Steinkohlenbergwcrke rich bij de slaking aangesloten. Bij Thysscn en Stinnes strekt de staking zich tot dusver alleen uit tot de kolenmijnen. In de ijzer fabrieken der beide onder» entingen, waar ook c.a. 160.000 arbeiders werk vinden, wordt voorloopig nog gewerkt. Zouden Fritz Thysscn er"-dc andere di recteuren heden door den krijgsraad wor den veroordeeld, dan acht men het waar schijnlijk, dat de arbeid op alle mijnen in het Ruhrgebied wordt neergelegd. Ook moet met de mogelijkheid rekening wor den gehouden, dat de rijksregeering in dit geval niet voor vergeldingsmaatregelen zal terugdeinzen. De directeuren en ingenieurs der Rubr- mijnen hebben een motie aangenomen, waarin zij verklaren, dat zij zich niet zul len laten afbrengen van hun voornemen om aan de bevelen der Duitsche regeering te gehoorzamen, ook al zouden weer aan houdingen worden verricht. Dc president van het Finanzamt te Keulen gearresteerd. Uit Keulen wordt gemeld: Er schijnt eenige mogelijkheid le be staan op netelige incidenten in liet Brit- sche bezette gebied. Ma: i. lag werd, op aandringen van de inter~ tb xrde liooge commissie, een bevel lot deportatiè TïIlge- vaardigd tegen Lanzenauer, den prosident van het Finanzamt ter planlse, doch dit bevel werd na verloogen van de Brilsclie autoriteiten ingetrokken. Te middernacht echter werd Lanzenauer door de Fran schen gearresteerd en naar Bonn overge bracht. In overeenstemming met de ge bruikelijke formaliteiten waren Britsche officieren bij de aanhouding tegenwoordig Lanzenauer vroeg liun of zij het met de arrestatie eens waren; zij antwoordden, dat. zij handelden ingevolge hun orders. Verzet vau Telegraaf- en Telefoon personeel. Uit Essen meldt men: De Duitsche beambten der telegraaf-en telefoondiensten, die overeenkomstig de uit Berlijn ontvangen instructies weiger den voor de geallieerden te werken, zijn door geschikt personeel der Fransche mi» litaire genie vervangen. Loonsverhooging in liet Ruhrgebied. De onderhandelingen omtrent de loonen in het Ruhrgebied zijn gunstig verloopen en hebben tot een overeenkomst geleid, volgens welke de loonen met gemiddeld 78 worden verhoogd. „Ilbld". Dc burgemeester van Duisburg gearresteerd. De Belgische autoriteiten hebben den burgemeester van Duisburg aangehouden en hem in voorloopige hechtenis gezet, in afwachting dat hij voor een krijgsraad zal verschijnen. Het kolen vervoer op de kanalen geheel gestaakt. Het ko'cntransport op de kanalen is ge heel geslaakt. De verzending per spoor is. afgezien van dc storingen te Dortmund, Osterfeld en Sterkrade, betrekkelijk goed. Tot nu toe heeft het kolenvervocr naar het niet bezette gebied geenerlei beper king ondergaan. België. Dc moord op luitenant Graff. De Belgische krijgsraad is gisteren te Aken het proces begonnen tegen de per sonen, die betrokken zijn bij den in den nacht van 24 Maart 1922 te Duisburg op den Belgische luitenant Graff gcpleegden moord. Deze moord staat in verband met hel doodschieten enkele dagen vroeger door den Belgischen agent van den veiligheids dienst Schmitz van den Duilschen politie man Sclimielewsky. Schmitz werd enkele weken geleden daarvoor door de Belgische autoriteiten veroordeeld tot een jaar ge vangenisstraf, om kort daarna deze straf te zien verminderen tot 6 maanden hech tenis. Het was om Schmiele^Vy ,n wreken, dat verschillende Duitsche politiemannen besloten hadden, een Belg neer te schie ten. Graff viel als slachtoffer, doch alles schijnt erop te wijzen, dat men hem op het oogenblik, dat hij werd gedood, voor Schmitz hield. Elf personen, allen Duitschcrs, waaron- dre een vrouw, werden aangehouden, en stonden gisteren terecht. Dc meeste hun ner bohooren tot de groene politie. Uil dc bekentenis der beschuldigde is gebleken, dat de brigadier der groeno politio to Hamburg, Herman Klein, don Belgischen luitenant heeft doodgeschoten, terwijl hij bij zijn aanval v orgezcld was van twee medeplichtigen, de brigadiers Grabcr en Riebkc. De anderen slonden terecht wegens deel neming aan het complot. Het verhoor der beschuldigden, dat gisteren plaats had, ver liep normaal. De aanstaande anli-VIannasehc bctuogJng to Brussel. Dc Vlaamsclie bladen leekenen heftig protest aan tegen hot feit. dat de minister van spoorwege» voor het vervoer per spoor der personen, die Zondag aan de anli-YIaamsche belooging te Brussel wen sen en deel te nomen, vv>rdee!en verleent, welke zeifs nio' lor gelegenheid van de blijde intrede der vorsten na den oorlog werden toegestaan. Kamerlid Huysmans vroeg in dc Kamer den minister te inter- pelleercn, doch deze zou eerst heden ant woorden. Een anli-Vlaamschgezir.d professor aan de universiteit te Leuven liceft als zoo danig ontslag genomen in verband met aanvallen vanwege Vlaamsclie studenten tegen zijn woning. „Ilbld." Engeland. De toestand in Ierland. Een rcbellenstaf gevangen genomen. Devrijstaat-troepen hebben van Ma croons uit opereerende, den gebeden staf van dc eerste Zuidelijke divisie van het rebellenleger gevangen genomen in oen onbewoond huis te Kilmechacl. vlak bij de plaats waar Collins vermoord werd. Do troepen bobben documenten gevon den, waarin de geheele actie der rebellen in die streek gedurende de jongste zea maanden beschreven staat. Nader wordt gemeld: Opnieuw zijn elf Iersclie rebellen terecht gesteld, omdat zij hadden deelgenomen aan aanslagen op spooid)ruggen of misdaan hebben tegen het verbod om wapenen te dragen. De weerwraak volgde onmiddellijk door het in de lucht laten vliegen van de spoor brug bij Malahide ten Noorden van Du blin en door het vernielen van een goede rentrein bij Trageo in het graafschap Kerry. Amerika. Amerika en Europa? Geen hulp in overweging. Naar de „Chicago Tribune" d.d. 22 Ja nuari uit Washington verneemt, neemt hot conflict tusschen de regeering dor Yerccnigde Staten en de onverzoenlijken in den senaat steeds scherper vormen aan, zoodat men binnen enkele dagen een uiterst geanimeerd en fel debat over de buitenlandsche politiek in den senaat ver wachten lean. De regeering dekt Boyden, den offi- cieusen Amerikaanschen waarnemer bij dc herstelcommissie, geheel en is vastbe sloten liem, wat er ook gebeure, te hand haven. Inlusschen is de kwestio van de hulp aan Europa door de actie der onverzoen lijken geheel op den achtergrond gedron gen. In officieele kringen wordt verklaard dat een dergelijke hulp op het oogenblik geen punt van overweging uitmaakt en de- gehcele activiteit van Hughes op het oogenblik in beslag wordt genomen door zijn pogingen cm de manoeuvres tegen hem en zijn departement le ontmaskeren en onschadelijk to Dezer dag^n zal Ht-ghes waarschijnlijk voor de buitenlandsche commissie van den senaat verschijnen om alle hem ge stelde vragen te beantwoorden. En of schoon de aftredingsgeruchtcn tegenge sproken worden, blijkt toch wel, dat staatssecretaris Hughes ten zeerste ver bitterd is bij dc moeilijkheden, welke hij ondervindt, om -een ieder tevreden te stel len. BHB1HEW1I.AWD Koninklijke Besluiten. Bij Kon. Besluit zijn benoemd tot nct\- ris binnen het arrondissement: Leeuwarden, ter standplaats Bcrguza, ge meen te Tietjerksleradecl, J. Elsinga, can- didaat-notaris to Leeuw aren: Haarlem, ter standplaats de gemeente Haarlem, N. J. HoeflaLe, candidaat-nclaris te Haarlem. Bij Kon. Besluit is benoemd tot burge meester der gemeente Akersloot G. J. J. van den Heuvel, secrciaria dier gemeente. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Rouocmrf is tot hoogleer aar te Groningen di'. J. G. van der Corput, id.oao dc Kath. universiteit tc Frcihurg (Zw.) Do Minister \an Arbeid confereerde met do vertegenwoordigers- van werkgevers on werknemers uit do drukkerij- cn papier industrie over den algcmcenen bedrijf»- toestand. Dc samenwerkende Vak een tra Ion zul len met den Minister van Arbeid een on derhoud hebben inzake de werkloosheids verzekering. Do spoorwegstaking in het Roergebied schijnt nagenoeg afgeloopen cn het vcr- 1: er hersteld. Do staking der mijnwerker» duurt voort; in de mijnen van Stinnes en Thij§*cn staken 169.000 man. Te München openbaart zich een heftige anü-Fmnsche stemming. Den leden van dc entente-commissie is door de directie van liet hotel, waar zij verblijf houdt, aan gezegd, het hotel tc verlaten. De Belgische krijgsraad tc Aken begon gisteren het proces tegen dc personen, be trokken bij den moord op den Belgischen luitenant Graff. De president van hel Finanzamt tc Keu len, ondanks de vertoogen van Eugelsche zijde, donr de Franschen gearresteerd. De burgemeester van Duitburg door de Belgen gevangen genomen. De Prov. Statenverkiezingen. In een to Gouda gehouden vergadering werd, meldt tie „Ked.", de volgende lijst van Christelijk-Historiache candidaten voor den Statenkring Gouda vastgesteld: 1. P. J. Brunt (aftr.), "Woerden; 2. H. van Rccyen. Voorburg; 3. C. L. van Wil- lenswaard, Schoonhoven; 4. J. v. d. Marei Bodegraven; 5. J. van Leeuwen, Alphen; 6 A. B. Vaandrager, Rotterdam; 7. mr. J. Schokking, Leiden; 8. P. Sonneveld, Pijn- acker; 9. J. H. Ruiling, Bodegraven; 10- E. C1. Ivonings, Overschie. Mocht een dezer candidaten uitvallen, dan zal de heer J. de Jong Saakes, Voor burg aan de liist worden toegevoegd. Prof. Dr. J. G. \a;i der Corput, Bij Kon. besluit van 22 Januari is be noemd tot gewoon hoogleeraar in de fr cul- teit der wis- en natuurkunde aan de Rijks universiteit te Groningen, om onderwijs te geven in de hoogerc stelkunde, de diffe rentiaal- en integraalrekening en de theo rie der functiën, dr. J. G. van der Corput. thans hoogleeraar aan de Katholieke uni versiteit te Freiburg (Zwitserland). Do nieuwbenoemde hooglecraar dr. J. G. van der Corput werd 4 September 1890 te Rotterdam geboren. Na aldaar het Eras- miaansch Gymncsium te hebben doorloo pen, bezocht hij de Universiteit te Leiden. Tengevolge van de mobilisatie moest hij Augustus 1914 onder de wapenen komen cn zoodoende zijn b:jna voltooide studies lijdelijk onderbreken. In September 1917 kon hij evenwel den militairen dienst ver laten en werd bij als wiskunde-leeraar aan de H. B. S. tc Leeuwarden aangesteld; deze functie bekleedde bij tot Augustu: 1919. Inmiddels was hij Juli 1319 on een proefschrift getiteld „Over rooslerpunten in liet platte vlak" gepromoveerd. Septem ber 1919 volgde zijn aanstelling als wis kunde-leeraar aan dc gemeentelijke H. B. S. te Utrecht, waar hij tot Paschen 1920 in functie bleef. Daarna werkte bij gedu rende het zomersemester le Gültingen sa men met den Duitschen wiskundige Prof Dr. E Imond Landau. October 1920 werd hij benoemd tot assistent van Prof. Dr. Ar- natkl Denjoy. te Utrecht, thans verbonden aan de Sorbonne. April 1922 ontving Dr. van der Corput. zijn benoeming tot hoog- lceraar aan dc Kantonnale Universiteit te Freiburg (Zwitserland). Prof. Dr. van der C'orput liet verschil- lcndo publicaties over de getsllenleer het licht zien in het Nieuw Archief voor Wis kunde, in Verhandelingen vin de Kon. Academie van Wetenschappen, in do Ma thematische Annalen, in do Mathematische Zcl8chrift, in dc Comptofj Rendus des Séances do l'Académie des Sciences, enz. Wcrklocsh s: daver zek erin g. Onderhoud met den Minister. Ingeuilg opdracht, gnge*en op het 17 dezer gehouden congres, hebben do bs- sluren dor seinen^ crhimdc vakcentrcJea zich gewend tot c'tsn mioiat^r van biiincn- lacdsciic zaken, arbeid cn financiën, met ierzock een onderhoud te w.ilen toe s'aan in verband m»t den hirid gen st*al der v.-erkloo:deids v erz.chcig. Naar wij vernemen z«l d't ondeshem-I m:.:t ven V.:::nenl*fttisol O zah»n i-.zala

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1