14e Jaargang, WOEfóSDAG 1© JANUARI 1@23 No. 4022 De ABONNEMENTSPRiJSbodresgt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal- Bij onze Agenten 20 cent per week I 2.60 per kwartaal. Franco per post «2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt elkan dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen VI. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 035 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeel!ngen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine adverienSiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.5O. Dit nummer bestaat uit twee bladen Zondagsblad. De administratie herinnert er aan dal hel abonnementsgeld ad 50 cent 1e kwantaal op het Zondagsblad heden most worden betaald. Nu de staking hier ter stede geëin digd is en de voorwaarden van de nieuwen C. A. 0. zijn aangenomen, be slaten wij de regelprijs van de adver- n'.iën op Zaterdag geiijk te maken dien der overige dagen zoodat de evjone Advententiën verlaagd worden van 35 op 30 cent per regel en de Kleine Advertentiën gebracht zijn van 75 op 50 cent per 30 woorden terwijl de Nandeis-AilseHeiiiiën verlaagd zijn van 30 op 20 cent per regel. DE ADMINISTRATIE Eén partij. In een artikel in „De Tijd-, ge'tit&M: „geen pa-rtij maar gedachten" oi toert mr. A. baron v. Wijnbergen uit he:t verslag van een der Amsterdamsche R.-K. Kies- vereerd-gingen, voorkomend in ,,üe Tijd" van 30 Dec. IJ.: „Eenig debat ontstond over de al of niet wenschelijkheid van het oandidecren van N. K. P.-ers. Hierbij vond mr. Wester- wondt gelegenheid te verklaren, dat de N. K. P. geen afzonderlijke partij is, maar een gedachte. Deze gedachte bezielt hen, die een andere, richting in de politiek wen- sohen". De lieer W. teekent hierbij aan „Er is oi. alle reden, om nw. Wester- wondt dankbaar te zijn voor zijne woor den, onder bijvoeging te hopen en te ver trouwen, dat zijne aanwijzing zal worden gevolgd, en voortaan niet m£er als partij zal wordeD gequalifioeerd, wat geen partij is iets wat te meer noodig is, nu blijkt, hoe aanstekelijk de zucht tot zoogenaaoi- do partijvorming is. Wel zal, hot zij nogmaals gezegd, steeds door verschillenden over tal van viraag- r.Lukken verschillend blijven gedacht, doch i;et algemeen belang eischt juist, dat de zoodanigen zich niet splitsen in eenige o.enzij-dige groepjes, doch dat. die verschil lende gedachten tot uiting komen in één zelfdo bijeenkomst, in de kiesveroeniging, opdat daar zoowel ten opzichte van per sonen als van zaken plaats vin de de „choc des opinions", voerend tot juist© en ware -oesKssingen. Wie de verslagen1 der laatste weken na gaat, zal met vreugde ontwaren, dat dit laatste op verschillende plaatsen mactr en meer geschiedt. En met name te Amsterdam heeft men in de verslagen der kiesvereenigingen tliana op politiek terrein reeds meer dan één naam mogen aantreffen dier Amsberdaan- eche geslachten, die op religieus en dbari tatief gebied Katholiek Amsterdam zóó zeer aan zich hebben verplicht, iets wat den pas opgetreden president, mr. Gese ling, ongetwijfeld zal strekken tot voldoe ning en tot goeden ntoed voor de toe komst". Wij achten deze woorden do overweging waard. Onder de Katholieken kunnen, moger. ja we zouden haast zeggenmoeten zijn verscheidene politieke slroomingen, maar er mag slechts zijn éc-ne katholieke partij Wat de laatste opmerking over he.t poli tieke leven te Amsterdam betreft de pas opget-reden president der Leid sche kiesvereeniging heeft nóg niet zoo veel reden tot „voldoening en tot goeden moed voor de toekomst". Helaas maar 't kan nog keerenï BUITEN LA NO. De bezetting van bet Ruhrgebietï. i DUITSt'.ISLANDS TEKORTKOMING INZAKE DE KOLENLEVERINGEN. De herstolcoirunissie heeft gisteren do tekortkomingen van Duitschland in de ko- lenlcveringcn geconstateerd, en daarbij uitgesproken, dat Duilschland opzettelijk nalatig is gebleven. Do vergadering \:rg aan om half tien onder voorzitterschap van Barlhou. Men begon met het hooren van de Duitsche delegatie en in het bijzonder van den lieer IiUbsen, directeur van het Rijnland—'West faalsche kolensyndicaat. Ook werd een Duitsch rechtskundige, de heer Richter, gehoord, die uiteenzette, dat dc eenige sanctie, die genomen kon worden wegens de niet voldoende kolenleveringen die was welko is neergelegd in den brief van de herstelcommissie van 21 Maart 1922, n.l. dat aanvullingsbetalingen, die in waarde gelijk staan met het te weinig geleverde kwantum kolen, de leveringen in natura, die niet zijn uitgevoerd, zouden moeten raadslaging van de commissie begonnen. De Fransche toebereidselen. De bezetting reeds begonnen. Naar van betrouwbare zijde wordt ge meld, zijn van Mainz 38 treinen metFran scho troepen onderweg en loopen sinds Maandag de stations Ratingen-09t, Muel- heim-Speldorff, Duisburg-Hauptbahnhof en Duisburg-Hochfeldsüd binnen. De Temps van gisterenavond schrijft: Elf militaire treinen zijn gisteren over Dusscldorp naar Ra'h gegaan. Rath is de laatste stad in het bezette land bij de grens van het Roergebied. Voorloopiggaan zij niet verder. Als het oogenblik gekomen is, zullen zij over Ketlwig en Werdcl naar Essen optrokken. De burgerlijke autori teiten van Essen hebben verklaard, dat er geen verzet tegen den opmarsch der Franschen zal georganiseerd worden. Volgens de Allgemeine Zeitung zijn Maandagnacht en Dinsdagmorgen verschil lende Fransche militaire staven in Duis burg aangekomen. Ook in omgeving van Neuss hebben Fransche troopenvevschui- vingen plaats,- waarhij men vooral veel zware artillerie opmerkt. L'Oeuvre meldt, volgens TI. N.. dat Don derdagochtend om 5 uur de voorhoede van de Fransche strijdkrachten onder gene raal Degoutte de grens van het neutrale gebied zal overschrijden ten einde op be vel van de regcering over te gaan tot de bezetting van Essen en omgeving. Bt ij kens nadere berich ten is bezetting reeds be gonnen. Men zie hiervoor de Telegrammen. De houding de? Duitsclio regcering. Ook gisteren heeft het Rijkskabinet den ganschcn dag beraadslaagd over den toe stand. Ten aanzien van de te verwachten maatregelen der Rijksregecring vernemen wij, dat zij onmiddellijk na de bezetting van Essen bij allo mogendheden een for meel en scherp protest tegen het Fran- sclio optreden zal indienen. Verder zal zij vermoedelijk, zooals uit verklaringen van den minister van builenlandsche zaken v. Rosonberg blijkt, geen onderhandelingen voeren met de bij dit optreden betrokken mogendheden, zoolang het onrecht voort duurt, en ten slotte zal zij de diploma tieke betrekkingen met deze regeeringen tot liet allernoodzakelijkste beperken. Een oproep tot de bevolking. De rijksprcsilent heeft een oproep ge richt tot de bevolking van het door een nieuwe bezetting bedreigde gebied, waar in hij o.m. zegt: Vreemde en op militair geweld gesteun- do willekeur maakt zich gereed tot een nieuwen aanslag tegen het zelfbcstem- mingarccht van het Duitsche volk. Een nieuwe inval in het Duitsche land wordt voorbereid. De gewold politiek, die sinds het sluiten van den vrede alle mensclmn- reehten met voeten treedt, bedreigt het kernland der Duitsche economie, het brood der Duitsche nijverheid en van den Duilschen arbeid. Het vredesverdrag is daardoor een onmogelijkheid geworden en de levensvoorwaarden van het zoo zwaar lijdende Duitsche volk zullen voortaan nog moeilijker zijn. Wat thans in strijd met het vredesverdrag geschiedt, is niets anders dan de verdere aanwending van geweld, het is een verdragsbreuk tegen een geheel weerloos volk. Tegen een der gelijk optreden hooren wij bij heel Europe en de gcheele wereld protesteeren. Ten slotte spoorde de rijkspresident de bevolking van het bedreigde gebied aan trouw te blijven aan het rijk. Het rijk be looft hun ook trouwe hulp. De houding van België. In de Kamer legde Theunis eene zeer uitvoerige verklaring af omtrent de con ferentie te Parijs en de besluiten die daar genomen zijn. Hij zeide o.m., dat, indien Bclgic besloten beeft naar de Roer op te rukken, dit niet uit wraak, noch uit woe de gebeurt, maar omdat die opmarsch het eenige middel is om eindelijk Duitsch- land's oogen te openen en het te dwingen om in te zien dat het schadeloosstelling betalen moet. De minister vaa builenlandsche zaken, Jaspar, zeide, dat indien België's groote buren het oneens zijn, dit aan Duitsch land geweten moet worden, dat weigert vergoeding te geven voor de misdaden, die het tegen de beschaving bedreven heeft. Niet zonder bitterheid ziet België zich in de noodzaak om te handelen ten einde te verkrijgen wat het toekomt. Wij hadden gehoopt dat Duitschlar.d zedelijk verande ren zou. Die hoop is niet verwezenlijkt. In dien wij thans het Roergebied binnen rukken, is het omdat daar steeds het oor logsgevaar zetelt, dat de wereld bedreigt en ook de kern van den weerstand van onze wettige eischen. Telkens als wij te gen Duilschland optraden, hebben wij iets bereikt. Wij zijn vast besloten, om te krijgen wat ons toekomt, in vrede zoo mo gelijk, zoo niet, clan door dwang. Het spreekt vanzelf, dat wij aan den eersten weg de voorkeur geven. Wij rekenen nog steeds op de me iewerking van Engeland om de uitvoering van het verdrag van Versailles te verzekeren. Het verdrag ver leent ons het recht te handelen, wanneer Duilschland in gebreke blijft. Wij kon den niet wachten tot anderen zouden op treden, om vervolgens gedwongen te zijn hun om een aalmoes té vragen. Bij het debat dat volgde, kwamen vier oud-ministers aan «bet woord. De socialis tische leider Vandervelde, na een uitval te hebben gedaan aan het adres van Enge land, verklaardo niet met de bezetlings- maatregelen tc kunnen instemmen, omdat zij volgens hem moor de arbeiders dan de eigenlijke schuldigen, de patroons der Schwerinduslrie, zullen treffen. Deze verklaring werd evenwel met wei nig overtuiging afgcleg.d. omdat Vander velde voelde, dat hij iang niet alle socialis ten met zich had. Vervolgens spraken zich voor de sanc ties der regeering uit de oud-ministers Hijmans (liberaal),, Carton de Wiart (ka tholiek) en Helleput te (katholiek). Een motie van vertrouwen werd aan iet Jiu Uit de gevoerde besprekingen bleek duide lijk. dat de regcering ruim drie vierde der kamerleden met. zich had. De houding van Engeland. De Britsche ministerrad is togen mor gen bijeengeroepen. Waarschijnlijk zal men dan voldoende op de hoogte zijn van de Fransche stappen en van de houding die Duilschland daartegenover aanneemt Voor de Engelsche houding is vermoede lijk die van den Briischen bevelhebber te Keulen kenschetsend, die zich van alle actieve medewerking ter vergemakkelij king der Fransche troepentransporten onthoudt, doch aan tie werkzaamheden der Fransche officieren geenerlei hinder paal in den weg legt. De houding van Amerika. Amerika heeft Frankrijk officieel me degedeeld dat het ae bezetting van het Ruhrgebied afkeurt. Engeland, Dc Icrsclie kwestie. Een nieuwe politieke p a r tij. Er is een nieuwe politieke partij ge vormd door een te Dublin gehouden con ventie.. welke beoogt de huidige regeering te steunen. De partij zat candidaten stel len voor do komende algemeone verkiezin- gen. De hoofdpunten van haar program zijn de eenheid van Ierland en een samen smelting der partijen, welke voorheen sa menwerkten voor de algemecne ontwik keling van het land. Rywatcrs en mrs. Thomson terechtgesteld Bywalcrs en mrs. Thompson, wegens moord ter dood veroordeeld, zijn gister morgen terechtgesteld. Italië. Prins Omar Pasja gearresteerd. Te Homo is gistermorgen in het Exccl- sior-holel, prins Omar Pasja gearresteerd Do prins wordt beschuldigd van samen zwering tegen den Iialiaanschen staat. Bij zijn arrestatie werden door de politie, be halve belangrijke documenten, ook een aantal juweelcn, ter waarde van 1} mil- lioen lire, in beslag genomen. In het be gin van den oorlog wendde de prins zijn invloed aan om de Turken en Egyptenaren tegen Italië op te zclLcn. Na het sluiten van den vrede bood hij aan Italië zijn diensten aan, maar heimelijk spando hij tegen Italië sameri. Hij vertoefde thans sedert een maand'reeds te Rome, doch had reeds een poging gedaan, om naar Parijs uit le wijken. Amerika. 'iDe finaneicelo conferentie te t Washington. De fundeer i'ngs bespre kingen begonnen. De Engelsch-Arnerikaansche conferen tie over de fundeering der Engelsche schulden is Maandag begonnen. Mellon, de minister van de OVMkist, verwelkomde de Engelsche delegatie. Baldwin, do kanselier van de schatkist, verklaarde in zijn antwoord, dat Engeland een billijke, zakelijke regeling wenscht van zijn oorlogsschuld van 5 milliard dol lar op voorwaarden, die de Engclsch- Amcrikaanschc handelsbetrekkingen zoo weinig mogelijk zouden belemmeren. Men verneemt, dat er reeds Zaterdag een niet formeele bespreking heeft plaats gehad lusschen Mellon en Baldwin over een subsidiair piaa, als men over het Britsche voorstel niet tot overeenstem ming zou kunnen komen. De Amerikanen zullen er n.l, op wijzen, dat zij wegens het bekende congresbesluit niet in staat zijn meer vrijgevige voorwaarden toe te kennen, dan in dat besluit zijn vastgesteld z.oodat zij niet kunnen doen wat Engeland vraagt. Daar aan den anderen kant Enge land zal verklaren builen slaat te zijn aan dc door bet congres gestelde voor waarden te voldoen, zou men dus op het doode punt zijn gekomen. De subsidiaire regeling, die men thans wenscht te treffen, zou zijn, dat van Arnerikaansche zijde gevraagd werd, wat hot Engelsche maximum was, zoodat Mel lon en Hughes dit aan het congres zouden kunnen voorleggen met de toevoeging, dat als het congres geen termen ziet dit toe to staan, verdere onderhandelingen geen doel kunnen hebben." Na de eerste bijeenkomst der Engelsch- Arnerikaansche öchuldcommissie, waar de Engelsche gegevens nauwkeurig werden onderzocht, confereerde Mellon een uur met Harding, die het verlangen te ken nen gaf om van den gang der onderhan delingen volkomen op de hoogte te worden gehouden. In officieele Arnerikaansche kringen verzekert men, dat de voorloopige onder handelingen voor de consolidatie van de Engelsche schuld de overtuiging gewekt hebben, dat een wijziging van de huidige Arnerikaansche Debt Funding Law nood zakelijk is, wil men tot een regeling ko men. Er moet een proefontwerp samen gesteld worden om het congres ter goed keuring te worden voorgelegd. De rege ling, welke de Ver. Staten en Engeland zullen treffen, zal, hoe zij ook uitvallen mag, dienen als voorbeeld voor de rege ling van de schulden van andere landen. Zweden. Slaking in do papierfabricage. Een draadloos bericht uit Stockholm meldt, dat staking is uitgebroken in 23 houtpulpmolens, waarbij ongeveer 5000 arbeiders betrokken zijn. Alle molens zijn aangesloten bij een bond met ongeveer 17.000 arbeiders. BINNENLAND. Evenredige vertegenwoordiging voor de Eerste Kamer. Naar de Haagsche Tedacteur van de „Msb." verneemt, heeft het wetsontwerp tot regeling van de Evenredige Vertegen woordiging voor de verkiezing van de Eer ste Kamer reeds het Departement van Bin- nenlandscho Zaken verlaten en is het thans bij den Itaad van State om advies. De Tabakswet. De Haagsche redacteur van de „Msb." moldt: Naar ik verneem, heeft de Minister van Financiën thans besloten, dat per 1 Fe bruari a.s. de losse verkoop van sigaren verboden zal ?jin, tenzij- deze stuk voor stuk zijn gebanderolleerd.Alle tabaksfabri- caten moeten van dien datum af gezegeld en van banderollen voorzien zijn, uitgezon derd enkele speciale soorten pruimtabak. De Werkloosheidsverzekering. De uitkeering door den R. K. Bouwvakarbeider s b o nd „S t. Joseph" voorloopi g stopgezet. Men meldt vanwege den Ned. R. K. Bouw vakarbeidersboud „St. Joseph": In de bond sraadsvergadering van den Ned. It. K. Bouwvakarbeidersbond „Sint Joseph", werd gisteren naar aanleiding van het voorloopig schrijven van den Minister van Arbeid betreffende de voorstellen van den bond inzake de regeling der werkloos heidsverzekering voor 1923 met algemeene stemmen besloten de uitkeeringen te blij ven opschorten, totdat de Minister een de finitieve beslissing over het voorstel van den bond genomen heeft. Men was van oerdeel dat sommige voor schriften, aangegeven voor het. verkrijgen van een hooger subsidie dan 100 pet. zoodanigen aard zijn dat wegens de wille keur, daarin gelegen, van' toepassing dier voorschriften do grootst mogelijke nadec- len voor do organisatie te wachten zijn. In een uitvoerig telegram is den Minister mededeeling van dit besluit gedaan en aangedrongen, op een spoedige beslissing over 't op 14 December ingediende voor stel van den bond. Vorige week is alreeds geen uitkeering aan de'werldoozo leden van den bond strekt. HET VOOBNAAKSTE NIEUWS. Een voorontwerp rusttijden- en arbeids tijdenbesluit. Het wijkt niet essentieel af van het thans van kracht zijnde besluit. Zal de regcering invoerverboden voor stellen? De regcering zou vooriicmeus zijn ccn regeling to treffen tot het verlccncn van steun aan onze industrie bij leveringen in het buitenland. Door den Ned. R.-K. boinwakarbcidcrs- bon.d „S. Joseph" zijn naar aanleiding van een schrijven van den minister van Ar beid, Handel en Nijverheid betreffende do voorstellen van dien bond inzake de rege ling der werkloosheidsverzekering voor 1922 do uitkeeringen aan de werkloozc le den voorloopig stopgezet. Dc minister van Financiën heeft beslo ten dat met 1 Februari a.s. de losse ver koop van sigaren verboden /al zijn, tenzij deze stuk voor stuk zijn gchanderoleerd. Boslcmitontploffing in het arlillcriopark to Arnhem. Twee dooticn. Vergadering van dc AVoningbomvvctr. „De Eensgezindheid" te Leiden (Stads nieuws, 2do blad). Volgens berichten uit Parijs heeft Poin- caré aan generaal Degoutte hevel gegeven de bezetting van het iiuhrgebied tc begin- Dc Duitsche rijt» sa-cg coring liccft i:i ccn oproep tot dc bevolking in het nieuw l>c- zctlo gebied tot moed en kalmte aange maand. In Rome is Prins Omar Pasja gearres teerd, verdacht vou samenzwering togen den Staat. Rusttijden- en arbeidslijstenbesluiL 1 Voorontwerp voor een T ftlg. maatregel van bestuur. Door Minister Aaibars© ia een voor ontwerp voor een ailgemecnen maatregel van bestuur nopens een rusttijden- en arw beoidslijstcnibeshut voor fabrieken of werk plaatsen, bij den Ho-ogen Raad van Ar- beid aanhangig gemaakt. De inhoud van dit ontwerp -wijkt niet ossen bi eel af van dien van het vigeerende Rusttijden- en Arbeidslijstenbesluit voor fabrieken of werkplaatsen, hoezeer ook do vorm wijziging heeft ondergaan. Dit Iaat- «te is geschied, om d© thans weinig over zichtelijke materie zoodanig te ordenen* dat gelijksoortig© bepalingen zooveel mo gelijk bij elkander zijn geplaatst, wat ver wijzing en herhaling vermijdt. Aangezien het Rusttijden- en Arbeidsbesluit steeds in verband met het Werktijdenbesluit wordt gebezigd, is, ter voroenveudicing der redactie, eenige malen naar laatstee noemd besluit verwezen. ■Wijziging in de str ©klein g der bcs' .r te bepalingen waren noodzakelijk ter.sv v van enkele wijzigingen in de Arte -i 1919. Bedoeld zijn do artikelen 31 in het eerste lid „vijf eren" is ge.-' „vijf en een half uur"), 49 (waai::. tweede lid do duur dor nie.t vciir.c - -- tijden van 2 op 1 uur is teruggooi-.".- o 68 (waarin, in verband met d» wte van het 8c lid, heb nieuwo 11e lid m maakt, dat bij algemecnen maai.rcp'i - m •bestuur ook afwijkingen van het be, k te in het 8alo lid wonden, toegelaten). Ten aanzien van de artikelen van hr-fc ontwerp wordt nog het volgende -o; - merkt Art. 3, eerste lid. treft een regel ine ten aanzien van het vc-rleenen van ïvte i; ten. wanneer langer dan normaal wordt v •- werkt en van te voren vaststaat, dat dir. het geval is. Rekening is gehouden me', het feit, dat het voor do arbeiders, 'lie tijdelijk overwerken, dikwijls veel ar.r.i:- nam ar is den extratijd direct aar; dn werktijd.' te doen aansluiten dan eerst c-a half Uur rust te nemen en daardoor uog la-tor vrij 1© zijn. Hot. tweeds lid geeft de ncodigc vrijheid van beweging, indien als gevolg van on voorziene omstandigheden moet worden overgewerkt. Art. 4 is noodig, omdat op Zaterdag het gros der arbeiders 6 of 5J-4 uur arbeid ver richt zonder een rusttijd' van een half our Het zou zeer hinderlijk, zoo niet onmoge lijk, zijn, om dan na 4)4 uur een rusttijd te geven aan hen, die om bijzondere rede nen dien dag meer dan 5 J4 uur mogen ar beiden. Art. 5 behelst een gcwenschte vereen voudiging voor de werkgevers, di» geen nadeel voor de controle oplevert. Art. 6 sanction lieert door de ereanng noodzakelijk gebleken afwijkingen. Art, 9 heft dc verplichting op, om voor ambachtslieden, die slechts korten tijd. in oen fabriek of werkplaats komen werken cn iu dienst zijn van een anderen werk gever, in die fabriek of werkplaats een arbeidslijst te moeten hebben. Hot ge»-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1