vrijdag s janhari i$23 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN "BUITENLAND. BINNEN 14e Jaargang. Mo. 4019 De ABONNEMENTSPRIJSbedraagtbfj vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2,60 per kwartaal. Bij odzo Agenten 20 cent per week, £.60 per kwartaal. Franco per post 12 96 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondageblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE AOVERTENTIEPRiJS EEDRAAGT: op ZJlcrdaj 31 cont por re-c! Ovori-e da;ap 30 cent per rege| Voor lasesocdjD Modedoclingen wordt hot dubbel, van het tarief berekend. AKTEBTBSTIEX, ran ten hoogste 30 woorden, waarin ülïf wor<len janseboden of -eiwaapd, huur en verhuur k P cn oop f 0a Zaterdags, overige dagen fO.GO. Dit nummer bestaat uit vier bladen waaronder het Geïl lustreerd Zondagsblad. V „Roomsche tweespalt." Onder het klinkende hoofd „Roomsche tweespalt" wijdt het „Hbld." een beschou wing aan de Katholieke partij, die er treurig aan toe heet te zijn. Eerst heeft de actie der „Cranenbur- ghers" van rechts een wig gedreven in de Katholieke staatspartij; nu drijft, vol gens het .Hbld." de oprichting der R.-K. Volkspartij een wig van links. De spleet wordt, zegt hot liberale blad, steeds grooter, en de positie van Mgr. No- lens niet alleen niet plcizierig, maar ge vaarlijk. Met groote belangstelling zal het „Hbld." het verloop van het nieuwe afscheidingo- proces volgen. Wat 'n belangstelling toch aan de over zijde voor wat er in de Katholieke Staats partij voorvalt! En hoe worden de feiten opgebla zen! Dit ie eerst gebeurt met de zich noemende Nieuwe Katholieke Partij,nu heeft hetzelfde plaats bij de z.g. R.-K. Volk spartij. De Volkskrant teekent bij deze iJïïandel9blad"-beschouwingen aan: „De „linkervleugel" der katholieke par tij blijft in de partij en denkt er niet aan, zich van haar los te maken. De nieuwe Volkspartij zal een zeer arm zalig bestaan leiden, of beter, zij zal, bij gemis aan instemming onder onze breede volksgroepen, schier ongemerkt en zeer spoedig verdwijnen. „Volk" en „Hbld." zullen hun aandacht en belangstelling dan weer aan andere verschijnselen kunnen wijden". Aldus oordeelt „De Volkskrant", on haar meening is niet ongegrond. Wie om „Roomsche tweespalt" lachen, lachen te vroeg! De conferentie te Lausanne Een ontwerp -verdrag inzake de Dardanelles. Gisteren hebben de delegaties van En geland, Frankrijk en Italië een aanvang gemaakt, met do besprekingen over bet ontwerp-verdrag, dat zij volgende week aan de Turken hopen te overhandigen. Gisteren hebben zij aan de Turksche de legatie een ontwerp-verdrag in zake de Dardanelles toegezonden, waarin de be- bevoegdheid der commissie beperkt wordt tot controle op de oorlogsschepen en oor logsvliegtuigen. Een nieuw geschilpunt. Gisteren rees, naar de „ÏÏbld."-mede- werker seint, een nieuw geschilpunt over de erkenning door de Turken van de tal- löozc Turksche onderdanen, die vooral sedert 1018 door de consulaten der groote mogendheden genaturaliseerd zijn, zonder dat" de Turksche wet werd toegepast, die o.a. eisclit, dat eerst toestemming voor verandering der nat.ioualiteit aan do Turk sche regeering moet worden gevraagd. Do Turken eischen óf terugkeer tot de Turksche nationaliteit óf vertrek uit Tur kije. De Turken weigerden in het verdrag bepalingen op te nemen aangaande het recht om archaeologische opgravingen te doen, maar zullen de verklaring afleggen, dat iedereen, die overeenkomstig de Turk sche reglementen opgravingen wil doen, dit ook kan. Do Turksche houding. Raoef Bey, de eerste minister der regce- ring van Angora, legde in de rede, welke hij Woensdag in de Nationale Vergadering hield, een belangrijke verklaring af betref fende de houding, welke de Turksche de legatie op de conferentie van Lausanno zal aannemen. Zijn verklaring bevatte, naar de „Tel." meldt, o.m. de volgende punten: 1. Karagalsj is onafscheidelijk van Adria nopel. 2. Turkijo blijft een plebisciet voor West-Thracië eischcn. 3. Turkije kan geen Armccnschen staat erkennen huiten de Armeensche republiek in den Kaukasus rnet de hoofdstad Erivan 4. Alvorens in te stemmen met de vrij heid van de zeeëngton moet Turkije volle dige waarborgen ontvangen betreffende de veiligheid van de Zee van Marmora en van Con9lantinopel. 5. Turkije weigert, elk huilenlandsch toezicht op Turksch grondgebied te aan vaarden. G. Mosoel ligt binnen de grenzen van Turkije, zooals die in het nationale pact zijn aangegeven, en het. grootste deel der inwoners van Mosoel zijn zonen van Tur kije. 7. Wanneer do Turken to Lausanne geen schadeloosstelling kunnen krijgen, moet bot hun worden tor-gestaan, deze zaak af- sondörlljli met Griekenland te regelen. 8. Inzake de kwestie van de capitula ties blijft Turkije trouw aan het nationale pact, waarin de capulaties worden opge heven. Aan het slot van zijn rede zeide Raoef Bey: „Het besluit, dat de geallieerde te Pa rijs zullen nemen, kao gunstig of ongun stig voor Turkije zijn. Wij wachten den uitslag af, en 6tellen ons vertrouwen in God, onzen on verzette! ijken wil en onze macht". Dc Parijsche Conferentie Mislukt. GEEN OVEREENSTEMMING BEREIKT. De laatste zitting. De Parijsche Conferentie is mislukt. Ziedaar het resultaat van al de bespre kingen te Parijs gevoerd. De scherpe tegenstellingen tusschen de Franscho en Engelsche voorstellen bleken niet te overbruggen. Het verschil van mee ning tusschen Poincaré en Bonar Law bleek ondanks alle besprekingen niet u-it den weg te ruimen. De laatste zitting der conferentie ving te half vier aan. Onmiddellijk na de opening heeft mar kies Delia Torretta, de Italiaansche gede legeerde, het Italiaansche plan medege deeld, tegen welk plan Poincaré geen en kele opmerking heeft doen hooren. Inte gendeel, Poincaré schijnt zelfs verklaard te hebborr. dat dit plan, evenals het Fran- sche, zou kunnen dienen als grondslag Yoor de gedachtenwisseling. Daarna heeft Bonar Law een nota voor gelezen, die hij reeds in den ochtend aan Poincaré had doen overhandigen en die het antwoord bevatte op de eerste opmer kingen, door Poincaré tegen het Engelsche plan ingebracht. Poincaré heeft daarop gezegd dat hij het niet noodig vond een debat te openen over de nieuwe nota van Bonar Law, wel ke hij in allo haast, was doorgeloopen het enkele feit, dat zij elke inbeslagneming weigerde, was een voldoende reden voor Poincaré om er de verwerping:^11 Li: Bonar Law heeft daarop geantwoord, dat in tegenwoordigheid van de belangrijk heid van de beslissing, die genomen moest worden, het noodzakelijk was op de meest dlepingaande manier de verschil lende documenten te bestudeeren, die wer den voorgelegd. Daarop hebben de hee- ren besloten de zitting voor een uur op te schorten om aan Poincaré gelegenheid te geven de nota van Bonar Law te be studeeren en aan de Britsche delegatie gelegenheid te geven kennis te van de transactioncele voorsti nemen oorstellen Italië. t Toen de heeren uiteengingen was het 20. Om half zes werd de zitting heropend. De spanning in de omgeving van de con ferentie was ongemeen. Er hcorsehte een ingehouden opgewondenheid. Voor nie mand was het mesr een geheim, dat de breuk onvermijdelijk wa". De zitting duur do tot vijf over half zeven. Daarop gin gen de heeren uiteen en was dus de Pa rijsche conferentie in het water gevallen. Een verklaring van Bonar Law. Na afloop der conferentie legde Bonar Law de volgende verklaring af: De regecring van Z.M.. na met de meest diepe aandacht het Fransehe voorstel te hebben onderzocht, is definitief van oor deel, dat die voorstellen, zou men ze ten uitvoer leggen, niet alleen niet zullen sla gen om de beoogde resultaten te bereiken maar waarschijnlijk ernstige en zelfs noodlottige consequenties zullen hebben voor den economischen (toestand van Europa. Onder die omstandigheden kan de Brilscho regeering zich niet met het voor stel vereenigen, noch verantwoordelijkhe den to dien opzichte aangaan. Te zelfder tijd stelt de regeering des konings het op prijs aan de regeering van de repu bliek. geheel en al ten zeerste betreuren de. dat een onoverbrugbaar meenings- schil op een zoo ernstig punt bestaat, de verzekering te geven, dat de gevoelens van beproefde vriendschap, niet alleen bij de Britsche rogeering, maar naar deze over tuigd is, ook bij het Britsche volk ten aanzien 'van de regecring en het Fransehe volk zonder verandering zullen blijven. Eenverklaring van Poincaré. Ook Poincaré legde een verklaring af, welke luidt als volgt: De regeering van de republiek heeft van haar kant zeer oplettend en zeer streng de Britsche voorstellen onder zocht; on hoe moer zij deze bestudeerd heeft, des te meer heeft zij moeten erken nen. dat zij insluiten een onzaglijke be perking van de Fransehe vordering en een omverwerping van het tractaat van Versailles, zoociat het voor de regecring onmogelijk was, zulk een oplossing ie aanvaarden. De regeerir.g van de repu bliek- betreurt levendig in deze ernstige vraagstukken niet tol overeenstemming te zijn gekomen rnet de Engelsche regeering, maar zij dankt deze regeering voor haar vriendschappelijke verklaringen en kan. haar de verzekering geven, dat ondanks het verschil in standpunt de gevoelens van de regeering der republiek en van de Fransehe natie jegens Engeland onveran derd hartelijk blijven. De stemming te Berlijn. Te Berlijn wordt de toestand als zeer ernstig beschouwd. De Duitseho regeering heeft, na de voorstellen, die ex-staats secretaris Bcrgmann naar Parijs heeft meegenomen en die het Duitsche maxi mum-aanbod befeckenea, verklaard, dat zij geen aanleiding en :jreen mogelijkheid meer heeft om nieuwe voorstellen te doen De houding van Amerika. Uit Washington wordt gemeld: Elke slap der Par;„janhe conferentie wordt in officie-0 'RAj <--n te Washington gevolgd rnet hetf^' p besef, dan wat er gezegd en gedaan wordt van het grootste gewicht zal zijn hij de vaststelling van de toekomstige politiek der regecring. Opnieuw vraagt rnen zich van offieieelo zijde af, hoe Amerika in deze zaak moet helpen, indien de staatslieden van Europa het' niet eens kunnen Worden. Harvey's rol te Washington blijft onbe kend, Hij vertoefde Woensdag den gan- ochen dag op het Witte Huis en het depar. tement van staat, maar hij heeft nietg losgelaten over eventueele besprekingen.. De duur van Harvey's verblijf zal waar schijnlijk bepaald worden door de ge beurtenissen buitenslands. Er zijn geen aanwijzingen, dat de toe stand ten aanzien der Amerikaansche hulp sedert Hughes' rede verder gekomen is. Het lijkt intusschen waarschijnlijk, dat een nieuwe poging zal worden gedaan om de gansche politiek der regeering in het licht der openhaarheid te brengen, wanneer Robinson's motie in den senaat besproken zal worden Robinson zegt, dat hij niet alleen promp te slappen zal vragen, rnaar ook zal verlan ren, da t de com miss i e vgn^n jjfiQldpj Sïfiïëf'rlëjfoifyëmffm.'Van s'aat zal uitnoo- digen alle rapporten en de geheele cor respondentie tea aanzien van de vergoe dingskwestie ter tafel te brengen. Frankrijk. Het Duitsche ncn-agressië-pact. Poincaré heeft aan den gezant van Frankrijk te Washington een telegram gezonden, waarin de Fransehe premier den gezant in verhand met de door den Duitschen minister Rosenberg afgelegde verklaringen tegenover do „Ass. Press" ten aanzien van het non-agressie-pact verzocht aan Hughes, den staatsminister van buitenlandsche zaken der V.S. het volgende op te merken: le. dat het duidelijk Duilsclilands doel was. toen het deze voorstellen deed, om, zooals Rosenberg zelf erkende, ons den linker-Rijnoever te doen ontruimen, voor de verplichtingen betreffend© het herstel zijn ten uitvoer gebracht; 2e. dat het dwaa3 is te. beweren, dat Duitschland, voor het in den volkenbond treedt, niet onderworpen zou zijn aan alle clausules van he vredesverdrag van Versailles dat Duitschlands liandtceke- ning draagt en vrij zou zijn om Frankrijk aan te vallen; 3e. dat de non-agressie-voorstellcn te genover Frankrijk, Italië en Engeland Duitschland geheel meester zouden laten, om onze kleine geallieerden zooals Polen en Tsjccho-Slowakije en zelfs de neutra len zooals Denemarken aan te vallen ten einde gebieden, door Denen en Polen be woond, e heroveren en opnieuw te begin nen met de voorbereiding van een hege monie over Europa. Wij weten nu zeer goed. besluit Poin caré, dat wanneer Duitschland oorlog zal willen voeren, het zich op de kleine na ties zal werpen. Zijn non-agressie-plan zou hem daartoe het recht laten, maar ons verbieden dien staten te hulp te ko men. België. Het aftreden van Thcunis. Van gezaghebbende Belgische zijde wordt, nopens do geruchten in do pers over het aftreden van den Belgischen eer sten minister, verzekerd, dat het niet in de bedoeling van Theunis ligt. na zijn te rugkeer uit Parijs af te treden, zonder dat zulks ovenwei vooruitloopt op zijn la ter aan te nemen houding. Polen Do minister van financiën afgetreden. De Poolsche minister van financiën Jastrzebski heeft zijn ontslag aangeboden hetwelk door den staatspresident werd aanvaard. Deze droeg de waarneming op aan den onder-minister Markofski. Koninklijke besluiten. Bij Kon. besluit van 2 de::ar is aan F. Bakker Schut en E. M. A. dc Brnyn, op hun verzoek, eervol ontsla# verleend uit hun betrekking van notaris, respectieve lijk te Goranchem en Nijmegen, aan eerst genoemde met ingang van 1 Februari, aan laatstgcnoem-cle met ingang van 15 Maart; is benoemd tot directeur van het poët en telegraafkantoor te Yersetke K. R. Klaasesz, thans oommies-tituloir bij den poet- en telegraafdienst. is aan K. B. Hijlkcana, te Utrecht, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als Rijkszuivelcons-ulcnt, werkzaam in de provincie Utrecht, onder dankbetuiging voor de bewezen diensten is benoemd tot. commissaris van politie te Maassluis li. W. Alberti, thans commis saris van politie an NecL Indië, met verlof hier to lande. Georganiseerd overleg Rijksambtenaren. In de laalsigehouden vergadering van de Centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken, was aan de orde de bespreking van een concept-maat regel van bestuur inzake den inkoop van diensttijd en de verhooging van het amb tenaarspensioen. Aangezien echter daags tevoren bedoeld Koninklijk besluit was verschenen, zonder dat de centrale com missie, met het oog op den haar gestel den tijd. in de gelegenheid was geweest van advies te dienen, besloot de commis sie den minister van financiën te berich ten, dat zij, voor zoover zij reeds thans een oordeel over de getroffen regelen kon uitspreken, zich daarmede geenszins kon verecnigen en zich voorstelde, daarover na der haar oordeel ter kennis van de regec ring te brengen. Zij besloot tevens den mi_ nistcr te bezoeken, te bevorderen, dat door een wijziging van de Pensioenwet de termijn voor aanmelding om van de pen- sioensverhooging gebruik te maken, wordt verlengd tot een bekwamen termijn, na de afkondiging van een gewijzigden alge- mcenen maatregel van bestuur; zoo noo dig ware daarbij te bepalen, dat wanneer een ambtenaar op de reeds door hem in nemend 1-4 3 Voorts werd een advies san de regee ring vastgesteld omtrent dp wijziging van het Reisbesluit en werd o.m. besloten te adviseeren, de vijf bestaande klassen van het Reisbesluit terug te brengen to! drie klassen cn eerlang een algeheele herzie ning van dit besluit ter hand te nemen. Besloten werd, aan de regecring inlich tingen te vragen omtrent de werking van het bureau voor herplaatsing van ontsla gen ambtenaren en t.e verzoeken, een on derzoek in te stellen naar wijze waarop ten aanzien van sommige ambtenaren wordt afgeweken van den regel, dat bij opheffing van eenigen tak van dienst met het personeel gehandeld zal worden alsof het personeel van dien lak van dienst één geheel vormt. Do commissie meende, ten aanzien van het ontslag van tijdelijk personeel haar vroeger ingenomen standpunt te moeten handhaven, dat tijdelijk personeel vóór vast personeel moet worden mitsLigcn. Mocht zulks tot onbillijkheden aanleiding geven, dan ware de eenige oplossing, dat, gelijk de commissie vroeger adviseerde, alsnog het wachtgeldenbesluit van toepas sing werd verklaard op tijdelijke ambte naren, die ten minste drie jaar achtereen in dienst zijn geweest, alsmede op hen die in dienst zijn gekomen met het voor uitzicht, na gebleken geschiktheid een vaslo aanstelling te krijgen. Voorts heeft do commissie haar advies vastgesteld inzake hel personeel in dienst van het Rijksadministratiegebouw to Am sterdam. De Land- en Tuinbouw-Ongevallenwet. De datum van inwerkingtre ding uitgesteld. Men meldt aan de „Tel.": Nadat de Land- cn Tuinbouw-ongcvallen- wet den Isten November j.l. in werking was getreden welke datum reeds eon vertraging botcckcnde, daar het oorspron kelijk in de bedoeling lag, de administra tieve inwerkingstelling den lslcn October te doen geschieden werd algemeen ver wacht dat de practische inwerkingtreding met 1 Jan. j.l. zou plaats hebben. Wat de uitvaardiging van 'fc Kon. Besl. betreffende de inwerkingtreding per 1 Nov. j.l. betreft, geschiedde dit alleen, om verplichte be- drijte-aaDgifte mogelijk te maken; blijkens Art. 124 (2) der wet zou artikel 2 op c.cn nader to bepalen tijdstip in werking tra den. Bedoeld artikel luidt: „De arbeiders in verzeker ingsplichtige bedrijven zijn vol gens do bepalingen dezer wet verzekerd tegen geldelijke gevolgen van ongevallen, liun in verband met hun. dienstbetrekking overkomen." Zooals men ziet, ligt dus in dit artikel de eigenlijke kern der. wet opgesloten. En zoo lang dit artikel niet van kracht wordt ver klaard, kan feitelijk niet gezegd worden, dat dc Land- en Tuinbouw-ongcvaIlenws<- in werking is getreden. Bij informatie te bcvoegder plaat?" 12 ons gebleken, dat men in verband met HET VOORNAAMSTE KIEUWS. Overwerk in drukkerijen. De Land- on Tuinbonwongcvallcnivot. Dc Nieuwjaarsrceeptio bij Z. D. H. den Bisschop van Haarlem. Dc Parijsche Confercnlio mislukt Do Ixxsprokingen zijn afgebroken zonder dat overeenstemming is I>ereikt. Verkeringen van Bonar Law cn Poincaré. Een nieuw geschilpunt op do Ct/nferen- f lïo te Lausanne. De houding der Turksche regeering. Ecu uiteenzetting van Poincaré aan Hughes iiizako het Duitsche non-agressic- paet. met uitzondering dan van art. 2, ook do datum van inwerkingtreding van laatstge noemd art. wil verschuiven, daar veronder- teld wordt, dat anders de groote onder linge bedrijfs-organisaties, welke voor een zeer groot percentage met de uitvoering van deze wet belast zullen worden, over niet voldoenden tijd zullen beschikken om do aansluitingen der duizenden land- en tuinbouwers te bewerkstelligen. Nadat eerst gemeend was den datum van inwerkingtreding van art. 2 van 1 Ja nuari tot 1 Maart e.k. te moeten verschui ven, wordt aan liet betrokken Departement thans verwacht dat het wel 1 April, mis schien zelfs wel 1 Mei e.k. zal worden, al- Vorens de wet definitief in werking treedt. De strijd in het Drukkcrsbeilrijf. Over werk vergunningen kunnen worden gegeven. Men meldt aan het Corr. Bur., dal, in afwijking van dc oorspronkelijke beslis sing jvan_het hoofd _dcr Arheidsir.snee.lia zuiks ten gevolge van de zeer bijzonaeré omstandigheden waarin het bedrijf ten gevolge van het huidige conflict verkeert, overwerkvergunningen kunnen worden gegeven. In verhand met deze aangelegenheid had gisteren een conferentie plaals tus schen den minister van Arbeid en de ver tegenwoordigers van de werkgevers in het boekdrukkersbedrijf te 's-Gravenhag© Uit het drukkersbedrijf. In de staking is niet veel verandering gekomen. De „Leeuw. Ct." dio gisteren in een 'oo- knopte u'tgave is verschenen, meldt, dat haar personeel: handzetters, machine- zetters en rotatiedrukkers, te zamen 27 man sterk, 21 man staken. Yan deze 21 personen is 1 35 jaar, 2 zijn 34 jaar, 1 33 jaar, 2 31. jaar, 1 30 jaar, 2 2G jaar cn 1 24 jaar aan de „Leeuwarder Ct." werkzaam geweest. Het R.-K. dagblad „Ons Noorden" te Groningen is gisteren ook niet verschenen. Het „Volk" meldt, dat door dc di rectie van het dagblad „Voorwaarts" gis- teren, aan het personeel is medegedeeld, dat gedurende den opzegtermijn gewerkt zal worden onder dc oude voorwaarden. Uit Den Haag: Twee leden van den A.N.T.B. van hier en uit Leiden, die bij de Zuid Hollandsehe boek- handelsdrukke rij in de Wagenstraat aan het werk zijn gebleken, zijn gisterenmiddag door ruim honderd stakers opgewacht en naar huis en naar het station begeleid. Naar het bestuur van de afd. Am sterdam aan het persbureau „Vaz Diaz* mededeelde zal deze weck geen verande ring in den toestand komen, tenzij do pa troons toenadering vertoonen. Gebruik van eigen automobiel bij dienst reizen. Tn Stel, no. 3 wordt afgekondigd Staats blad no. 741, bevattende het Kon. besluie van den 27sten Decsembcr 1922, lot na dere regeling van de vergoeding wegen* het gebruik van eigen automobiel, bij rei zen ten behoeve \ari het Rijk gedaan, waarbij deze vergoeding met ingang van 1 Januari j.l. bepaald wordt op 20 cente per afgelegden kilometer. Onbetrouwbaar raadslid. Do heer J. N. Krijgsman (S. D.) heef* medegedeeld dat hij ophoudt lid van aen gemeenteraad van Copellc aan den IJssel to zijn. Dit schijnt volgens de N. R. Orti verband te houden met een overtreding van de voorschriften dor w or kei 00 ze n ksa van den Aig. Ned extend schen Mcte.albc- workorabond, welke te rijnen aanzien ia gpcor.stiitoerd. Hij was werkeloos gehoest decli bed bij een p^camcr Patroon ocnige weken gewerkt togen een fho* loon doch zich darribkscb aangemeld voor d» url-keorhrg van steun uit do wcrkcioo- nentas. Kr te dezer isl» proces-rerb»! toren Kom opgemaakt. Tegen den burgen-etste.-. Tijdens do br'.-vudtlin:; van do cznvMn. c boprooting vea ZwijndieoHl kceit d« Ku de' «r wn™ ca D fa* vam'xl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1