w 3 Jaargang. DONDERDAG 4 JANUARI 1923 No. 4018 De ABONNEMENTSPRIJSbedrsagt bl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.60 per kwartaal. Bij onxe Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Franco per post 3 2 96 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezoiiderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent por reg« Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van hot tarief berekend. KLEINE ADVEETENT1EN, van ten hoogste 30 woorden, waarin etrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnur en vexhtioT j^oop en verk oop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. Dii nummer beslaat uit twee bladen V Arbeids-schuwheid. W eerzin wekkend-ka rd vochtig is, om zoo maar in hot algemeen, van de werk loozen te verHarenals ze maar wil den werken. Daarin ligt een ongegronde insinuatie, •welke degenen, die ze uitspreken, in ern stige mate onteert.. 'it Staat book vaat, dat onder de werfc- loozen do overgrooto meerderheid ver keert in den diep beklagenswa arigen toe stand, dat ze werken willen, maar niet kunnen een toestand), welke haast zou kunnen worden genoemd zoo tragisch, als maar denkbaar is. Dit vooropgesteldklaar en onopiwon den, moet ook gezegd, dat er onder de werkloozen meerderen, velen zijn, die een voudig niet werken willenEn de zulken zijn niet alleen tot schande voor zichzelf, maar ook tot sohade van de goed-willende werkloozen. Al was 't alleen maar, doordat hun gedrag den opper- vlalddg-hesehonwenden buitenstaanders aanleiding is voor de hierboven gesigna leerde veralgemeening. Eon staaltje een ernstig een droevig staaltje van arbeid® schuwheid onder weikloozen geeft de N.V. Machinefabriek^ „Wilton" in een breedvoerig schrijven tot de Kamer van Koophandel (zie 2de blad.) Tegen zulke arbeids-echuwhedd kan niet te streng worden opgetreden daar tegen moet worden gehandeld. Maar men late daarbij niet de goeden lijden onder de kwaden zulks zou onrecht vaardig en wreedi zijn. BUITENLAND. De conferentie te Lausanne Weinig nieuws. Het nieuws uit. Lausanne, seint H. N, is zeer schaarseh. Mon manti vnr~ üeringen en blijkbaar wenscht men af te wachten hoe de gebeurtenissen te Parijs zich afwikkelen. Toch blijft de toestand zeer zorgelijk, daar Angora van geen toe geven wil welen ten opzichte van Mo- soel en desnoods bereid heet te zijn daar voor naar de wapens te grijpen. Dc Tur ken doen in particulier.e gesprekken hun best den indruk te vestigen dat wat zij zeggen hun ernst is, en dat zij niet meer zoo als vroeger vaak het geval was, een politiek volgen van loven en bieden. De Parijsche Conferentie. HET ENGELSCHE PLAN. H e t oordeel van Poincaré. Poincaré zeide. bij zijn beoordecling Van het Engelscho plan, dat dit een no vum is ten aanzien van het vredesver drag. dat een aantal bepalingen er van vernietigt, de hetalingsstaterf Aan Londen geheel wijzigt en de commissie, van her stel van al haar rechten berooft. In -den huilenlandschen financieelen raad kun nen Frankrijk, België en Italië in de min derheid worden gesteld door de beslissen de stem van den Duitsclien minister van financiën. Het Engelsche plan maakt geen 'onderscheid tusschen het herstel en de andere a*crplichtingen van het Duitsche rijk. Het is" in algeheele tegenspraak met 'de bepalingen a-an het verdrag nopens de Qcveringen in natura, en maakt, in het minst geen gewas van de prioriteit a'an de kolcnleveringen, die bestemd zijn om de kolen van de verwoeste mijnen te vervan gen.Het verdrag Aan Versailles a'ormt a'oor Frankrijk een hinnenlandsche staatswet, :dic niet kan worden gewijzigd dan door stemmingen in de parlementèn der onder, iteelcenende staten. Het Engelsche plan voorziet in geen onkel pand, waardoor het mogelijk is. te verwachten, dat Duitsch- iland zal betalen na afloop van het mora torium. De geallieerden moeten afstand doen a'an alle rechten, die zij aan het ver drag ontleencn om Duitschland te. nopen zijn verplichtingen na te komen. Hel En. gelsche plan schijnt daarom illusoir en gevaarlijk. Duitschland heeft geen buiten- Üanclsche schuld. De daling van de mark zal zijn binnenlandsche schuld annuleercn IZijn schuld a'oor het herstel, verminderd door het Engelsche plan. zal binnen een •jaar of vijftien kunnen worden afgedaan. Duitschland zal daardoor het eenige Euro- peesche land worden, dat geen enkele bui- tenlandsche verplichtingen heeft. Het Engelsche plan zou de werkelijke stortingen van het Duitsche rijk vermin deren lot ongeveer 27 milliard goudmark Waar «er 80 pet. van de obligaties A en B tbestemd is voor het herstel, zou do totale betaling aan de geallieerden uit dien hoof de slechts 20 milliard bedragen, waarvan het aandeel van Frankrijk ongeveer 11 j.jjmilliard zou zijn. Wat betreft de obliga- tics van de tweedo serie zou het Engcl- "fiche plan het aandeel van Frankrijk tot j ,35 pet. beperken, in plaats van 52 pet., maar het zou liet. aandeel van Engeland van 22 pet. verhoogen tot 47 pet. De Belgi sche prioriteit zou worden geannuleerd, en de leveringen in nalura, gedaan tij dens de periode, gedurende welke de obli gaties geen rente zouden dragen, zouden worden afgeschreven op het kapitaal a-an de Duitsche schuld. Het plan behelst de annulalie van een deel van de Engelsche vorderingen op de geallieerden, maar Frankrijk en Italië zouden moeten afzien van het terugkrijgen van het goud, dat gedeponeerd is bij de Engelsche bank, tot een gezamenlijk bedrag van 1 milliard 400 millioen goudmark. De wedorzijdsche toestand zou aldus zijn: Frankrijk zou aan de Ver. Staten ver schuldigd zijn 14 milliard goudmark, met lasten van 59 milliard, te zanten 73 mil liard, terwijl Engeland aan de Ver. Staten verschuldigd zou zijn 15.5 milliard, met lasten a'an 30 milliard, te zanten 45,5 mil liard. of 62 pet. van het geheel van de Fransche verplichting. Om van Engeland kwijtschelding te verkrijgen van zijn schuld, die geschat wordt op 11 milliard, zou Frankrijk afstand moeten doen van 38 milliard aan obligaties, 92 milliard 600 millioen (het bedrag van de terug te beta len Belgische oorlogsschuld), en 1 mil liard goud mark, gedeponeerd op de En gelsche Bank, daargelaten het verlies dat Frankrijk zou lijden op de obligaties A en B. D o nicw'o toestand teP ar ij 8. De toestand, vóór de conferentie gister middag te zanten kwam, was buitenge woon verward, en tallooze geruchten de den de ronde. Naar het heet heeft Frank rijk besloten het Engelsche plan in geen geval tot basis te nemen, terwijl men van Engelsche zijde zich even hardnekkig e- gen het Fransche plan verzet en a'erklaart in geen geval te zullen meedoen aan eenige geweldmaatregelcn. Naar het heet is ook België met het Engelsche plan niet ingenomen omdat daardoor de Belgische prioriteitsrechten in het gedrang komen De Italiaanschö houding is echter onze- TohcuTnamens zijn regeering ingediend, feitelijk geenerlei houvast heeft en om dat dit plan deels met het Engelsche, deels met het Fransche voorstel in overeenstem ming zou kunnen worden gebracht. In ieder geval zijn Italiaansche uitingen voor de Engelsche oplossing niet zeer bemoedi gend daar men vreest dat Italië, dat toch Tccds een gering deel der Duitsche scha devergoeding te wachten heeft, bij aan neming der Engelsche regeling ongeveer niets zou krijgen. Naar het heet was Mus solini ongerust dat dit het geval zou kun nen zijn en heeft hij er daarom de voor keur aan gegeven, in plaats van zelf naar Parijs te gaan, Torretta tot Italiaansch vertegenwoordiger te benoemen, wiens volmacht slechts ad referendum is. De groole moeilijkheid \roor Frankrijk om het Engelsche voorstel in hoofdzaak te aanvaarden, schijnt te liggen in overwe gingen a'an binnenlandsche politiek, daar Poincaré moeilijk met zijn gehcele hou ding, tot dusver aangenomen, kan breken, zelfs al zou hij overtuigd zijn dat het En gelscho plan financieel en economisch be ter was. De beraadslagingen van gisteren. Officieel wordt over de bijeenkomst te Parijs van gisternamiddag gezegd, dat de beraadslagingen "zijn hervat. Hoewel er groot verschil bestond tus- schen de- onderscheiden plannen, die aan de conferentie zijn voorgelegd, gelooft men toch, dat er geen rede is om een on middellijke breuk te duchten of vrees te moeten koesteren voor het mislukken der conferentie. Dreigende Boerbczetting? De aankondiging van het Britsche plan schijnt te Parijs de grootste sensatie te weeg gebracht te hebben. Een eminent Fransch publicist zeide tot den correspon dent van de „Evening Standard'Ik ken Bonar Law niet, maar ik heb nooit ge dacht, dat er nog eens tijd zou komen waarop ik het zou betreuren, dat Lloyd George is heengegaan. President. Millerand. zoo wordt gemeld, heeft maarschalk Foch op het Elysée doen komen en er wordt geloofd, dat de Franschcn \ran plan zijn om reeds Vrij dag het Roergebied te-bezetten. België. Dreigende MmislercrisiS. Te Brussel doet opnieuw het gerucht dc ronde, dat men in België over enkele dagen, vermoedelijk na het einde der Pa rijsche conferentie, voor oen nieuwe kabi nctscrisi's zal komen te staan. Zij zou vooral haar oorsprong vinden in het feit dat Theunis, die als financieel specialist in de regeering is getreden, ontgoocheld zou zijn door de politieke twisten in het parlement, zooals onlangs oa'er de hooge- schoolkwestie, waardoor hij zich in zijn financieel streven belemmerd voelt. Frankrijk. Mgr. Tiberghienf Uit Rome wordt aan de „Msbd." ge meld: Mgr. Tiberghien, aangetast 'door een ontsteking aan beide longen, is gister middag overleden. Hij werd in zijn laat ste oogcnblikken bijgestaan door mgr. Vanneufville. Mgr. Tiberghien werd in 1868 te Tour- coing geboren, maakte zijn studiën te Kamerijk en Rome en werd in 1892 te Rome priester gewijd. Hij behaalde aldaar zijn doctoraat in de theologie en werd achtereenvolgens tot geheim kamerheer, protonotarius apostolicus jen kanunnik der St. Jan van Lateranen benoemd. In het consistorie van 21 November 1921 koos Paus Benedictus mgr. Tiberghien tot titu- lair-aartshisschop van Nicca, De overle dene was tevens president a-an de Pausc- lijko academie der Onbevlekte Ontvange nis en had zitting in de congregaties voor de Oostersche Kerk en de bommissie „tot behoud van het geloof. V' Rusland. Eon vloot verloren. De bolsjewistische bladen ie Moskou brengen het bericht', dat uotJallen schijn, heeft, dat de Russische vloot $n het Verre Oosten voor sovjet-Rusland Verloren is De vloot heeft onder bevoQiebberschap van admiraal Stark in November Wladi- wostok verlaten, toen deze Stad door de roode troepen werd bezet, r Door de bolsjewisten wordt a'crklaard, dat de a-loot naar de kust van Kamschatka is gezeild met het doel aldaar een anti- bolsjewistische vlootbasis te vestigen. Admiraal Stark is vurig imperialist evenals alle officieren en manschappen an deze vloot. De schepen hebben \-ol- doende voedsel en munitie aan boord. Vol gens te Moskou ontvangen berichten heeft de admiraal zijn positie op Kam schatka zoodanig versterkt, dat het voor de rooden rn ge li ijk. zal 7<;,m om. hem dezen "Ïïe^vërïoren vloot bestiaf waarschijn lijk uit twee kruisers, een zestal kanon- neerboolen en verscheidene vrachlbooten, waarop de vrouwen en kinderen der man schappen, levensmiddelen en munit-icvoor raden zijn ondergebracht. Van Wladiwostok uit is draadloos aan den admiraal geseind, dat wanneer hij zich voor 1 Januari zou overgeven hem en zijn officieren amnestie zou verleend worden, terwijl zij anders vogelvrij zou den worden verklaard. Turkije. Mobilisatie? Een telegram uit Smyrna aan 'dc Lon- densehe bladen meldt, dat vier lichtingen der Turksche troepen zijn gemobiliseerd. Twee andere zouden op het. punt staan onder de wapenen te worden geroepen. Koninklijke Besluiten. Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot bur gemeester der gemeente Sprang-Gapelle C. G. H. H. Meijer; der gemeente Eerscl P. G. A. G. Panken, der gemeente Hooge- loon," Hapert en Casteren en der gemeente YVaalre G. van Dommelen, der gemeente Denekamp J. Wijnia, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag als burgemees ter der gemeenlo Heumcn, der gemeente Bunde J." L. Keysers, der gemeente Her ten J. H. van Geldrop, burgemeester der gemeenten Linne en Beegden, der ge meenlo Drunen mr. H. J. M. Loeff; is benoemd tot gewoon hoogleeraar aan de Technische Iloogoschool te Delft inde afdeeling der algemeene wetenschappen, om onderwijs to geven in de theoretische en toegepaste natuurkunde, dr. A. D. Fok ker to Delft; is benoemd tot directeur van het post en telegraafkantoor te Breukelen K. van der Steen, thans in gelijke betrekking te Nieuweschans; is aan J. A. Wilkens, op zijn verzoek, met ingang van 1 dezer. eervol ontslag verleend uit zijn betrekking a'an notaris te Haarlem. Tuberculosebestrijding. De Minister a-an Arbeid, H. en N. brengt in de ,.Sf.-Ort." ter kennis van de belang hebbende vcrecnigingen op het gebied der tuberculosebestrijding, dat met betrekking tot het Rijkssubsidie voor de bestrijding van de tuberculose voprtaan met. het vol gende rekening moet worden gehouden. Voortaan zal"niet meer tusschcn plaatse lijke vereenigingen en daarmede gelijkge stelde vcrecnigingen lot bestrijding van de tuberculose onderscheid worden gemaakt. In plaats daarvan zal steeds worden ge sproken van plaatselijke vereenigingen tot bestrijding der tuberculose, c.q. onder bijvoeging van den naam der vereeniging bijv. het Groene Kruis, het Witte Kruis, het Wit-Gele Kruis, Vereeniging voor Zie kenverpleging, enz. Afzonderlijke erkenning der a'ereeniging door eenig lichaam of door do Regeering is, na de Koninklijke goedkeuring der sta tuten, niet meer noodig; de statuten moe ten bewijzen, dat de vereeniging zich be zighoudt met de bestrijding van de tuber culose als volksziekte. Bij het ontwerpen of wijzigen der sta tuten dienen eenige bepalingen daarin te worden opgenomen, die in de „St.-Crt." uitvoerig worden vermeld. Het Rijkssubsidie aan de plaatselijke vereenigingen wordt berekend volgens twee grondslagen; De vereenigingen ontvangen in de eer ste plaats vergoed 2/3 a'an het salaris der huisbezoekster. Voor vereenigingen met een wijkverpleegster-huisbezoeksler wordt het 1/3 van het salaris der wijliverpleeg- sler-huisbezoekster beschouwd als A*ergoc- ding voor haar diensten als huisbezoek- ster. In het salaris a'an de (wijkverpleeg ster-) huisbezoekster is ook begrepen het bedrag, dat de vereeniging uitgeeft aan verzekeringspremie, aan bijslag voor het gebruik van een vervoermiddel of voor dienstkleeding, alsmede het bedrag, dat eventueel redelijkerwijze ia rekening wordt gebracht voor het genot van vrije woning. De vereenigingen ontvangen in de twee de plaats een ze^er bedrag per hoofd der bevolking, waarover zij baar werkzaam heden uitstrekken. Dit bedrag wordt Lel— kenjare bepaald naar de som, die op den begrootingspost beschikbaar blijft na af trek van hetgeen overigens uit dien post moet worden bestreden. Het volgens dezen tweeden grondslag uitgekeerd subsidie is bestemd om to wor den besteed voor de helft voor \-erplcgings doeleinden. Acht nien wijziging van deze verhouding wenschelijk, dan is daarvoor toestemming van den inspecteur noodig. De voorwaarden, waaraan de vereeni gingen moeten voldoen om a'oor Rijkssub sidie in aanmerking te komen, zijn opge- Do rangschikking van het iwu««- pcrscnecl. Naar wij vernemen is het der commissie in tweeden aanleg, belast met de rang schikking van het militair personeel, ge bleken dat de rangschikking bij dc korp sen op zoo'n uiteenloopende wijze heeft plaats gehad, dat het haar niet mogelijk is de ingekomen bezwaarschriften naar waarde te beoordeelen. Ernstig wordt overwogen om even als bij de muziekkorpsen heeft plaats ge had de reeds plaats gehad hebbende rangschikking als nict-gedaan te beschou wen en alsnog over te gaan tot het op- w rangschikken a'an het geheele mi litaire personeel onder een een-hoofdige leiding, zoodat een en ander zal geschie den naar denzclfden maatstaf. „Tel." Posttaricvcn. Op vragen van den heer Weilkamp, lid van de Tweede Kamer, betreffende ver laging van de post tarieven: 1. is het juist, dat de minister voorne mens is, bij de posterijen A'oor de sleden een verminderd stadstarief in te voeren? 2. Zoo ja, is dan de minister bereid een overeenkomstig verminderd tarief voorde plattelandsgemeenten A-oor te stellen? heeft de minister van waterstaat geant woord 1. Nopens de invoering van lagere post taricvcn is door ondergetcekende nog gee ncr'.ei beslissing genomen. Hij is evenwel van meening, dat. indien tot een vermin derd tarief voor het z-g- locaal verkeer mocht worden overgegaan, alsdan geen onderscheid kan worden gemaakt, tus- schen de regeling ten opzichte van steden en die ten opzichte van dorpen. 2. Met het oog op het bovenstaande kan deze vraag onbeantwoord blijven. Onze kustverdediging. Volgens het. „Yad." heeft in 1920 de ge wezen Duitsche vlieger Ie luitenant Kurt Vogel, in opdracht van de Ncderlandsche regeering, fotografische opnamen ge maakt van onze kustverdediging. Er zijn volgens genoemd blad viervluch ten gemaakt. De eerste had 28 Mei plaats van Amsterdam naar Leiden—Den Haag en Maaldrift. Er werd ruim 1 uur gevlogen. Op 10 Juni werd 4 uur gevlogen van Amster dam naar Maaldrift, Soeslerberg en Den Helder. Op 17 Juni langs de kust van Zand voort naar Hoek van Holland 2 uur en op 19 Juni van Maaldrift, naar Den Hel der. Hoek van Holland en terug 2 uur 50 minuten. Do machines waren door de. K. L. M. aan de regeering verhuurd en het. was mo gelijk, dat op last van de Nederland se he regeering. een gewezen officier van het Duitsche leger honderden fo- I tografische opnemingen kon maken van onze verdediging van uit een Engel sche vliegmachine bestuurd door een E n g e 1 s"c h e n vlieger, terwijl gevlo gen werd op 6000 A'oet hoogte. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Gepubliceerd worden de voorwaarden voor bet verkrijgen van Bijks-subsidio door vereenigingen op hot gebied der tu- berculosc-bestrijding. Betreffende de invoering van lagcro posUaricven is door den Minister van Wa terstaat nog gecnerlei beslissing genomen Critick van Poincaré op de Engelscho voorstellen. Hij noemt het Britsche plan gevaarlijk. Een l>eraiddclingsvoorstcI, om het Fran- sclie plan voor één jaar te aanvaarden, wordt ter conferentie overwogen (Tele- grammen). De Russische Oost Zee-vloot verloren? Over tijdelijke invoerbeïemmeringen. De algemeene vergadering vanwege den Middenstandsbond, ter bespreking van het vóór en tegen wan tijdelijke invoer beïemmeringen, zal worden gehouden op Woensdag 17 dezer te Amsterdam. Inlei ders A'an het onderwerp zullen zijn de heer dr. Jan van Best te Eindhoven, oud lid van de Tweede Kamer, mr. J. G. Schürmann, te Rotterdam, lid van den raad van advies, en mr. A. C. Josephus Jitta, te 's-GraA'enhage, sccretarip van den Hoogen Raad \-an Arbeid. De staking in het Drukkersbedrijf. Weinig verandering. In den toestand in heb Drukkersbedrijf weinig verandering gekomen. Ia Den Haag heeft men gebruik go- maaikt van de gelegenheid, die de staking bood, om het Dagb 1 ad a-an Zuid- Holland en 's-G r a v e n h a g e, dat den kaatsten tijd toch weinig floreerde, op te heffen. Het werkgeversic.rgaan De Nieuwe G o u rant heeft de arbeiders weer het - werk deen herrvatten door eenige conees- gebrcid. Te Amsterdam is echter het werk op eenige drukkerijen waar concessies zijn ge-daan hervat. Het aantal stakers in do hoofdstad 7.ai •- thans nog slechts ongeveer 250 bedragen. De bomlsAnikkoriien van den Alg. Ned. Diamantbewerkers bond zal zich aan heb nieuwe contract houden, zcodat tiaar de staking blijft voortduren. Statenkieskring G°uda. De R.-K. Centrale Kies vereeniging „Statenkieskring Gouda" heeft aan de be sturen van do tot den „St.atenkioskring Gouda" behoevende locale R.-K. Kiesven- eenigingen de volgende circulaire gezon- den „In den loop van deze en het begin «Ier volgende week zal de Firma B. A. Y c-rzijl te Gouda TJ toezenden de. voor do stem ming voor de definitieve lijst van candi- daten der Provinciale Staten in den Statenkieskring Gouda, in Uwe Kiesvcr- eeniging benoodigde stembiljetten, naam lijsten en proces verbalen. "Het kwam ons ge wenscht voor U daar van mededeeling to doen, opdat U reeds nu gelegenheid heeft te bepalen wanneer in Uwe Kies vereeniging de stemming zal plaats hebben. - T j Uwe aandacht zij er op gevestigd, dat uiterlijk op 1 Februari a.s. de stemming in Uwe vereeniging .m-oet zijn geëindigd' en uiterlijk op '2 Februari de uitslag daar van, vergezeld van de hes-c-hc-iden, aan heb secretariaat te Gouda (Karcemelksloob 58) moet zijn ingediend. W Wanneer U zich verder houdt -aan de bepalingen, die verleden jaar golden bij de in do Kies vereeniging gehouden stem- - ming voor de groslijst voor de Tweedo Kamer, zal een goede gang van zaken al leszins worden bevorderd, echter moeten .1 ditmaal op elk stembiljet 10 hokjes wot- f den ingevuld. i Alleen de voor dc Provinciale^ Staten kiesgerechtigde leden mogen aan de stem ming deelnemen. Door 't Centraal Bestuur zal op .Zondag 4 Februari, des middags 12 uur, in liet go- bouw van de R.-K. Lees ver eenaging, West- haven te Gouda, do uitslag van do stem ming Avorden a-astgesteld. De leden dor aangesloten vereenigingen kunnen deze zitting bijwonen". Een afgewezen salarisverlaging. De gemeenteraad van Epc heeft on langs besloten aan Gedep. Staten te aer- zoeken de jaarwedden van burgemeester, secretaris en gemeente-ontvanger me 16.6 c/o te verlagen, op welk verzoek arwij- zend' is beschikt. Thans heeft de raad be sloten, om aan de Koningin te verzoeken bet besluit van Ged. Slaten te voraiet.gen. niettegenstaande de burgemeester erop wees, dat er ia deze geen beroep kao ■««- den gedaan,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1