14e Jaargang. WOENSD&G 27 DECEMBER 1922 No. 4012 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.50 per kwartaal. Bij ome Agenten 20 cent per week, 2.C0 per kwartaal. Franco per post 12 05 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ot. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. I!. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 80 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADTERTENTIEN, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen fO.öO. Dit nummer bestaat uit twee bladen Pensioen gemeentepersoneel. 't Blijkt, dat omtrent het oniangs door öen Leidschen Raad genomen besluit in zake pensioen-korting voor het gemeente- personeel misverstand heerscht. Ook in een ingezonden stuk van „Politieman" in Ons blad van Vrijdag is dat misverstand naar voren gekomen. Wij hebben er toen met een enkel woord op gewezen; en wil len er nu wat meer over zeggen. Eerstens: het weduwenpensioen, waarvoor slechts een procent wordt Sperhaald. Voor dit pensioen (niet voor het eigen pensioen, zooals we zullen zien) ia inder daad een salarisgrens bepaald. Om een pensioen-technische reden, is de maxi mum-basis voor dit pensioen 3000 gld. wie méér dan 3000 gld. verdient, be hoeft toch maar voor 3000 gld. zijn te storten. Die pensioen-technischo reden, welke we bedoelen, spreekt duidelijk uit de volgende cijfers, welke men eens met eenige aandacht moet nalezen. Hot. weduwen-pensioen bedraagt 50 van het salaris tot het salaris 2000 gld. bereikt en 40% van 1000 gld. Hieruit volgt, dat de maximum-basis voor dit pensioen is 3000 gld n.l. 50 van 2000 gld. en 40 van 1000 gld. 1400 gld. En daarom behoeft voor dit pensioen niet betaald te worden van bedragen bo- yen 3000 gld. salaris. Bij het eigen pensioen is het ech t-er anders. Bij dit pensioen, waarvoor veel meer op het salaris wordt verhaald n.l. 3 geschiedt dat verhaal of die korting over het volle tractement. En dit niettegenstaande het maximum- pensioen 4000 gld is al heeft men b.v. 20 000 gld. salaris, men krijgt toch niet meer dan 4000 gld. pensioen. Wij willen nu een paar voorbeelden geven wat Leiden betreft. Iemand met 2000 gld. salaris zal gaan fcc-falen 3* van 2000 gld. 70 gld. (Max. pensioen 1400 gld., max. wed. pen sioen 1000); met, 4000 gld salaris 3 van 4000 gld. en van 3000 gld. 135 gld; (max. pensioen 2300 gld., max. wed. pensioen 1400 gld.) met 0000 gld. salaris 3 van 0000 gld. en van 3000 gld. 195 gld; (max. pensioen 4000 gld. max. wed. pensioen 1400 gld.); met 12000 gld. salaris 3 van 12000 gld. en 5 van 3000 gld. 375 gld. (max. pensioen 4000 gld., max. wed. pensioen 1400 gld.); Hoe nu is hèt gemeentebestuur er toe gekomen om 3$ voor het pensioen te gaan verhalen? 't Mag bekend worden verondersteld. Met ingang van 1 Jan. 1923 treedt een ïvcuwe pensioenwet in werking, waardoor de pensioenen worden verhoogd, en welke Rijkswet ook met zich brengt, dat de ge meente jaarlijks voor een grootcre uit gave komt te staan En worden nu deze meerdere kosten voor de gemeente gedekt door die korting van 3$ Niet geheel en ah De pensioen-verhooging kost meer aan de gemeente, want de gemeente be taalt 15$ over de volle salarissen, zonder de limiet van 3000 gld. voor het weduwen- pensioen. Iemand met 6000 gld. salaris b.v gaat betalen 195 gld. (zie hierboven), maar de gemeente moet voor hem 210 gld. betalen Ook zijn er voor de gemeente krachtens de nieuwe wet meerdere kosten gekomen voor losse cn tijdelijke ambte naren. Van de plm. 124000 gld. meerdere kos ten gewone gemeente-ambtenaren worden door de 3$ korting slechts plm. 88000 verhaald. Op voorstel van B. en W. heeft dus de Raad van Leiden de gemeentelijke vilgaven voor 1923 verzwaard met 36000 gld welk geld strekt, om de door den Rijkswetgevei' ingevoerde verbetering van de pensionneering van het gemeente- personeel niet geheel door dat personeel zelf te doen behartigen. Zoo dit besluit- niet wa/S genomen op voorstel van B. en W. wij gelooven dat de strekking er van door sommigen als „rood", als puur-socialistisch zou zijn aangeduid Trouwens, terwijl in Lei don de so- 'eiaal-democraten dit voorst-el van B. en W. fel bestreden, hebben zij in Am sterdam een ongeveer gelijk (voor het personeel echter ongunstiger) voorstel van B. en W. warm verdedigd. O, die politiek! Is nu door die 3$ korting het inko men van het gemeente-personeel verslech terd? Uit wat wij hebben verklaard, blijkt reeds, dat daarop niet, onvoor waardelijk bevestigend mag worden ge antwoord. Zeker, het loon, dat men ont vangt, is minder geworden, doch daarte genover slaat een verbetering van het pensioen. En, al is 't volkomen waar, dat vooral op de laagst-be- z o 1 d i g d o n die korting van 3$ zwaar drukt er is* toch een lichtzij de, waarvoor men de oogen niet mag buiten. In dezen tijd vooral wordt, ongetwijfeld vaak met opzet, steeds de donkere kant der dingen naar voren gebracht. Is het voor een getrouwd man, vooreen huisvader niet- een benijdenswaardig voor recht, te hebben een vrij vaste betrekking zeker te zijn van een goed pensioen voor zichzelf of (en) voor vrouw en kin deren. Ons dunkt velen, in alle stan den, buiten het gemeentepersoneel zullen op zulk een positie begrijpelijker wijze jaloersch zijn! Wij hebben het niet ondienstig geacht gezien het vele misverstand de pon- sioenkwcslio, speciaal voor wat Leiden betreft, nog eens wat nader te belichten. De hoofdarbeid van Pasteur beschouwd in 't licht der historie. (1822—27 December 1922.) (Na de artikelen, door onze redactie over den. grooben Pasteur geschreven, geven wij alsnog gaarne een plaats aan een artikel van dir. Hoffman, van welk artikel wij heden den -gedenkdag van Pasteur8' geboorte heb eerste gedeelte plaatsen.) T. Sedert de aloude dagen van Hippo crates heeft, zonder zelf geneesheer te zijn. Pasteur, dae heden honderd jaren -geleden geboren werd, wel den grootsten invloed op de wetenschappelijke genees kunde uitgeoefend. Zeker niet minderen invloed dan een Vesaldus, die den voor artsen onmisbaron ontleedkundigen bouw van den mensch vaststelde, en dan een Paracelsus die wetenschappelijk artsenij- kruiden-onderzoclc cischte in het liohit van de overlevering der eenwen. Pasteur is gebleken de duidelijkste fi guur in de geschiedenis der geneeskunde te zijn, waarin de wondervolle trits, de drievuldigheid onzer kunst zoo heerlijk uit schittertde geneeskunde als nieuwere voortschrijdende wetenschapde genees kunst als aloude verborgen overlevering of traditie en de miraculeuze genezing als alles overheers cbende gratie Gods Heb volgend woord is van Pasteur: „De grootheid der menschelijke daden „is afhankelijk van de hoogheid der in geving, die ze liet geboren worden. Ge lukkig hij, die in zich zeiven een ideaal „van schoonheid draagt, waaraan hij ge- „hoor geeft„een ideaal der kunst, e?n „ideaal der wetenschap,.... een ideaal „des Evangelies". De drievoudigheid der geneeskunde als traditie cn wetenschap en Gods allesover- t,-effende genade is in onze tijden niet •beter te erkennen dan in de wijzen van genezing der hondsdolheid. De wetenschappelijke eere der glorieus genezer.de bestrijding der vreeselijke hondsdolheid is, te midden van den ont- zaïgwekkenden anderen hoog-wetenschap- pelijken levensarbeid van den grooten Pasteur, toch wel zijne hoogste centrale e.ereHierin verschijnt hij tot heden in de geschiedenis als de centrale figuur in de historische eenheid der geneeskunde in haar aardsch dualisme van "voortschrij dende wetenschap en overgeleverde kunst De grooto lessen der geneeskundige historie der Epidemiologieën waren: be paalde besmettel ijko ziekten schijnen of blijken het meraschelijk lichaam maar een maal aan te tasten en na genezing, dat lichaam verder onvatbaar voor dezelfde ziekten te maken. Het doet er hierbij niet toe of de bepaalde besmettelijke ziekte in zwaren dian wel in lichten vorm ware op getreden. En het doet cr verder hierbij niejb toe, of die ziekte al of niet kunst matig was opgewekt, in het eerste geval door al of niet verdund of verzwakt ziek tos. tafgif dor zelfde of gelijke of gelijk soortigo ziekte. Het stelsel van Pasteur is de organi sche technische projootie in do moderne wetenschap van deze aloude lessen der historie, daarbij die lessen^ systematisch geordend door de rede en uitgebeeld door moderne techniek. In tal van geschriften en redevoeringen van huidige medische geleerden is in den laats ten tijd dit stel sel uitvoerig geteokemd. B-oven werd het in enkele hoofdlijnen door ons uitgestip peld. Duizenden danken, na dank aan God, a.a-n dezen wctenschappelijken arbeid van Pasteur hun leven. Dr. A. C. A. HOFFMAN". BUITENLAND. De conferentie te Lausanne. EEN TURKSCH PROTEST. De Turksche delegatie zond aan den voorzitter van de subcommissie voor de regeling der minderheden-kwestie een brief, waarin geprotesteerd wordt tegen de toelating van de Bulgaarsc-ho en Ar- meensc-lïó delegaties lot de volgende zit ting. Zooals bekend, was besloten, deze delegaties in de eerst volgende zitting le hooren. De Turksche delegatie voegt aan haar protest de verklaring toe, dat zij aan een dergelijke zitting niet zal deelnemen. Dehouding van Griekenland In een officieel communiqué door de Grieksche regeering gepubliceerd, wordt gezegd, dat Griekenland geen plan heeft om toe te geven in de kwestie van het pa triarchaat, zelfs indien de geallieerden te Lausanne de Turksche zienswijze aan vaarden. De Grieksche regeering acht deze kwes tie van het hoogste belaDg. Er zou geen enkele regeering in Griekenland gevonden worden, die een verdrag zou teekenen, dat de verwerping inhoudt van het pa triarchaat. Do bladen te Athene melden, dat de re>- geering aan de conferentie van Lausanne heeft medegedeeld, dat zij in het belang van den vrede hoogstens kan toestemmen in een verplaatsing van den patriarch M©_ •letios, die af zou treden. Een verplaatsing van het patriarchaat van Conslantinopel besloot zij te verwerpen. Griekenland. Do toestand. Admiraal Goudas en generaal Strategos die bij de executie van den vroege-ren pre_ mier Gounaris en zijn vijf mede-minis ters tot levenslange gevangenisstraf wer den veroordeeld, zijn op eersten Kerstdag formeel gedegradeerd. De tegenwoordige, premier," Gonatas, heeft de functie van den minister van oorlog op zich genomen, die op eersten Kerstdag naar Thracië is vertrokken. Een decreet van den minister van oor log roept 17 lichtingen Mohammedaansche reservisten onder de wapens. Zij, die zulks wenschen, kunnen een vrijstellingsbelas- ting betalen. Portugal. Een bomaanslag op liet Ifaliaanseh consulaat to Lissabon. Voor de deur van het Italiaansche consulaat te Lissabon is een bom - ont ploft, die onbeteekecende schade aange richt heeft. Er is een brief gezonden, waaruit men opmaakt, dat de aanslag te gen bet fascisme bedoeld was. Amerika. HET HERSTEL VAN E'JROPA. Borah'a voorstel inzake een wereldconferentie. Het amendement op de marine-bègroo- ting is bij den Senaat ingediend. De uit- noodiging van Senator Borah, een leider dor onverzocnlijken, aan den president om 'n conferentie der mogendheden bij een te roepen, ten einde de economische kwesties te bespreken en vermindering der bewapeningen ie land cn ter zee te be werkstelligen, heeft verdeeldheid doen ontstaan onder de onverzocnlijken in den Senaat en belooft ook aanleiding te zullen geven tot heropening van het algemeen de bat in zake de deelneming van Amerika aan de aangelegenheden van Europa. Borah heeft ern verklaring gepubli ceerd, waarin hij verklaarde, dat Europa geholpen moet worden. Indien het vraag stuk niet wordt opgelost, zeide hij, zou dit kunnen heteekenen een ontzaglijk vcr_ lies voor de Amerikaanscho producenten en een nieuwen oorlog. Het voorstel van Borah wordt aangeval len door den republikcinschen senator Johnson (Californië), die verklaarde, dat het plan de economische nooden van Europa en de warboel der schadeloosstel ling in de Amerikaauschc wetgeving zou overbrengen. Deze verklaring was het eerste uiter lijke teeken van een breuk in de gelede ren der onverzoenlijken in den Senaat naar aanleiding van het voorstel van Bo rah, dat is ingediend als amendement op de Marincbegrooting. Japan. De overeenkomst van Washington. Oetsjida, de minister van buitenlandsche zaken, heeft in een toespraak tot de lei ders in het Hoogerhuis een overzicht ge geven van de buitenlandsche staatkunde van de regecring. Hij zcido daarin, dat de regeering nu te werk ging op grond van de onderstelling, dat alle Washingtonscho overeenkomsten naar bchooren zouden geratificeerd wor den. Oetsjida sprak verder de hoop uit, dat in het geval dat de nog niet be krachtigde overeenkomsten door de mo gendheden. die daarmee nog gewacht heb ben. niet erkend mochten worden Japan de noodige stappen zou doen voor de op lossing van de dan ontstane problemen in samenwerking «iet Engeland en -Amerika. Van het Vatieaan. 's PAUSEN KERSTWEN SCHEN. Z. H. de Paus ontving Zondag bet H. College, dat Hem zijn Kerstwenschen kwam aanbieden. Kardinaal Vannutelli las een huldigingsadres voor. In Zijn antwoord sprak de II. Vader over de kribbe en drukte daarbij Zijn •liefde uit voor de kinderen, waarbij Hij zinspeelde op de 400 Armcensche weezen, die in het Pauselijk kasteel van Castel- Gandolfo zijn opgenomen. Z. H. besloot met Zijn beste wenschen uit te spreken voor het II. College, voor de kerk en voor de lijdende menschelijke samenleving, opdat niet in uiterlijke vor men, maar vooral in het diepst der harten die ware vredo moge opbloeien, welke al leen Jezus Christus kan geven. De Paus ontving talrijke telegrammen van gelukwensch van staatshoofden, over_ sten van godsdienstige orden en voorzit ters van groote katholieke vereenigingen Buitenlandsche Berictten. Spoorwegongelukken. Uit Saint Denis wordt gemeld: Een per sonentrein is in botsing gekomen met een locomotief. Twee personen werden gedood en 5 gewond. Op het station te Keulen heeft een treinbotsing plaats gehad. Twee reizigers werden gedood cn veeTtien gewond. Spoorwegongeluk in Spanje. Uit Valencia wordt gemeld: Bij Jativa zijn twee treinen met elkander in botsing gekomen. Er zijn acht docden en verschei dene gewonden. Brutale juweelendiefstal te New-York. Eon brutale diefstal heeft te Ncw-York plaats gevonden. Terwijl de stiatcn in ver band met de Kerstdrukte vol voetgangers waren, sprongen plotseling drie mannen uit een auto, Zij drukte een ruit van juweliers- winkel in en verdwenen met 7-2 diamantjes ter waarde van 10.000 dollar. Een gasontploffing te Opeau.- Een ernstige gasontploffing had plaats in een groote fabriek van chemische produc ten te Oppau. Drie arbeiders werden ern stig gewond. Een brand op de Antillen. Een hevige biand heeft de gendarme,rie- kazerno en een tiental huizen te La Pointe a Pitre vernield. De schade wordt op drie milliocn geschat. Ernstige brand te Chicago. Het Dearborn Streetstation, in de wan deling bekend als Polk-station, is door brand vcrn'eld. Daardoor missen thans acht van Chicago uitgaande spoorlijnen hun „onderdak." Een kasteel afgebrand. Gisterennacht is het kasteel „La Héron- nière" van generaal Morel te Boschvoordo bij Brussel afgebrand. De bewoners bekwa men geen letsel. Een kostbare verzameling oudheden ging echter in vlammen op. Do schade wordt op 2 millioen frs. geschat. Groote brand. Uit Los Angeles wordt gemeld: Ten ge volge van een brand in de voorstad Univer sal City zijn meer dan 1 millioen voet films vernield. Eén man werd gewond. Dc schado wordt geraamd op 350.000 dollar. Een prooi der golven. Te New-York is de schoener „Rosa Ter- lita" komen binnenvallen, die 86 dagen lang ten prooi aan wind en golven, op den oc.eaan heeft rondgezwalkt. Het roer en het zecanker zijn verdwenen; van den be zaansmast is nog slechts een stompje over. De provisiekamer van het schip was reeds tien dagen vrijwel geheel leeg, toen de „President Garfield" het hulpelooze vaar tuig ontmoette. De bemanning, uit negen personen bestaande, was uitgehongerd. BINMEf^LAMD. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Do teruggang in dc R.-K. Vakbeweging. Bcspreldngen omtrent do iverkloozcn- kassen in 1923. Borah verklaart, dat Europa geholpen moet wonden, toncinde geweldig© schade voor de Amerikaansche producenten cn een nieuwen oorlog te voorkomen. De Commissie van Horstel stelde vast dat Duitschland opzettelijk aan zijn ver plichtingen is tekort gekomen. De eerst© Encycliek van Z. H. Paus Pius XV (2d© blad). Verkiezing Prov. Staten. Candid.aa.tstelling t© 's-G rayenliage. Te 's iGravemhage zijn de verkiezingen voor de voorloopige groslijst van do oan- didialen der Provinciale Staten vastge steld, Het gelioele resultaat is, dat mej. van Benkei en de lieer Borghols door alle drie kieskringen zijn gesteld. Verder zijn de hoeren prof. Veraart, Guit en Quant in twe© kringen candidiaat gestold de aftredende leden Wesseling en Silvdus alleen in kieskring I en het af tredend lid do hec-r baron van Voorst tot Voorst alleen in III. Verder zijn nog in een kieskring candidoat gesteld de heeren mr. D. J. v. d. Oever, J. P; van He ijst en Ir. H. Teeuwissen. Uit hef Dmklccrsbeilrij f De verwerping van de C. A. O. door den A. N. T. B. Het algemeen hoofdbestuur van de Fe deratie der Werkgeversorganisatie in hot Boekdrukkersbedriji heeft te Amsterdam een langdurige vergadering gehouden ter bespreking van den toestand, ontstaan door verwerping der C. A. O. door het congres van den Algemeenen Nederland- «clien Typografenbond. Vérstrekkende maatregelen, die een gevolg moeten zijn van deze situatie, werden voorbereid. „Kerst"-vergaderingen. Te Amsterdam hebben plaats geharl da gebruikelijke „Kerst"-vergaderingen van SDA.P. cn Communisten. Voor do S.D.A.P. heeft Mr. Mendels ge sproken over den Vrede. Op de communisten-vergadering werd Rusland ten voorbeeld gesteld als een heilstaat van den vrede. Een stukje uit het verslag: Onder applaus deelde de voorzitter me de, dat de heer Colly uit Rusland was te ruggekeerd en bereid was, enige mede deelingen te doen. Spr. bracht de grollen, van het Ilirsi- snhe proletariaat aan liet Nederlandsrhe over. en deelde onder ■hilariteit mede, dat hem vaak gevraagd werd: „Wanneer komt nu bij jullie de revohirie?" waarop het hem moeilijk viel te mooie:! aaïwoor- 'Ül-JL Dkl gelooven we. Teruggang in de R.-K. Vakbi vcmng. In het derde kwartaal van dit jaar is heit ledental der bij het Bureau voer do Iï.-K. Vakorganisatie aangesloten vak bonden met 6263 achteruitgegaan. „De It. K. Vakbeweging" schrijft naar aanleiding hiervan ouder moor het vol gende „Dit verliescijfer is nog altijd hoo-g, of schoon het circa één derde lager is dan in ■het voorgaande kwartaal, toen het. 9260 bedroeg. Dolt deel onzer msn&chen, die de vak beweging uitsluitend beschouwen als een i-oons v er hoogdngs- of werklocsheidsver- zekerings-apparaab, zullen we op dezo wijze wel spoedig geheel kwijt ziin. Wij zeiden reeds, dat die teruggang over de geheel e linie plaats heeft, hetgeen kan blijken uit de volgende vergelijking om trent het verlies van de ander© vak cc a- tra'len 1 Juli 1 Oei. in 1922 1922 Verlies procenten N. V. V. 210.608 205 209 5399 2,56 K.-K.Vaikb. 134.703 128.440 G263 4.G5 C. N. V. 67.914 63.392 2522 3,71 1 A. N. V. 49.510 48.233 1277 2,53 N. A. S. Zooals hieruit blijkt, kunnen wij van het N. A. S. geen cijfers geven, omdat onze „vrije" collega's zoo vrij zijn geweest om sedert 1 April, toen hun ledental als 27.145 werdopgegeven, geen cijfers meer te pu bliceer© n. Overigens blijkt uit dit staatje, dat ons verliescijfer, zoowel ncaninaal als relatief, het hoogste was. Ditzelfde, was ook het vorig kwartaal het geval, zelfs in nog sterkere mate, zoo dat onze positie er over het algemeen niet op ia vooruitgegaan. Als niettemin de hoogste cijfers van vóór de crisis tegenover elkaar vergeleken worden, staan wij er niet het slechtste voor; want sindsdien ziin do verliezen der beide socialistische vakoe rubral en nog altijd, het zwaarst. Intusschen mogen wij dit in geen geval •als een soort van troost aanmerken. Wij moeten integendeel al het mogelijke doen# om den teruggang bot staan te brengen# en met kracht ij veren voor een ommekeer die afdoende is, en onze positie wederoml gaat versterken. Wcrkeloozenkas in 1928. Do Minister van Arbeid heeft de vol gende circulaire aan de gemeentebesturen gericht Gedurende do jaren 1921 en 1922 werd aan werkeloozenkassen, die uit hoofde van omvangrijke crisis-werkeloosheid een paar reglementaire verplichtingen niefc konden voldoen, bijzondere steun vei> leend, welke in 1921 voor rekening van rijk en kassen en in 1922 voor rekening; van rijk, kassen en gemeenten kwamen. In *1923 zal de regecring echter niet meer, dezen vorm van steun toepassen,' doch. in aansluiting aan het advies van den Nod. Werkcloosheidsraad en overeen-' komst:g haar mcdcdoelingen bij do behan deling der interpellatie van den heer J-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1