No. 3994 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUITENLAND. BINf^E $IAND. ZATERDAG 2 DECEMBER 1922 ^ABONNEMENTSPRIJSbodraegt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week. Bij onze Agenten 20 cent per week, Franco per poet 2.50 per kwartaal. 2.60 per kwartaal. 12 96 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar j|a betaling van 50 ct. per kwartaal, bjj vooruitbetaling. Af- [derlnke nummers 6 ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Bit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. It. lit nummer bestaat uit vier laden, waaronder het Geïi- istreerd Zondagsblad. Sint Nicolaas. pit algemeen© volksfeest is jomsch in z'n oorsprong en in z'n naam: int Nicolaas. Roomsch óók in do viering? 'I Ligt «t aan. Bij uitstek is dit feest geëigend om op delicate, op 'l bedekte wijze goed te «d aan anderen. En zóó wordt er dan iRoonische wijze feest gevierd. De courant staat dezer dagen in het tce- van het Sinterklaas-feest, althans oorzoover betreft do advertentie-kolom en, die u altijd met aandacht leest, en wrin u, deze week meer nog dan anders, !erlei nuttigs en moois en lekkers wordt lugebodcn. Waar zult ge uw inkoopen doen en wat ill ge koopen? zoo gse nog niet met ir surprises klaar zijt. Daarin mogen wij u niet raden een ,ies in deze zou u trouwens ook niet zoo hoogen j.iijs stellen, dunkt onsl Maar wel willen wij ons veroorloven, in >t algemeen hieromtrent een opmerking j maken. En wel deze: 't Komt ons voor, dat aan den goeden int wel eens wat tè veel voor de kinde- ea wordt gevraagd! Het heeft soms den chijn, alsof liet speelgoed haast niet, uur of kostbaar genoeg kan wezen. Men vergeto foeh niet, dat een-lcind an nature met weinig tevreden is idat het de veel-eischendheid geleerd oet worden, Gelukkig de groote menschen, wier and óók neg gauw gevuld is; 't zijn ka- akters, die verblijdende tevredenheid litstralen over hun naaste omgeving en vat zonneglans over de in sombere onte vredenheid morrende, nooit voldane sa- K\«v\<SN\tlg- Maar hoe zullen de kinderen worden, wier iinderhand al niet meer gauw is gevuld dank zij de niet verstandelijk geleide liefde of misschien zelfs de liefde- iooze hoogmoed van de ouders! Niet tè goed 2ijn niet te vèr willen pringen 't Is een Sint-Nieolaas-praatje van, mec- len we, ietwat paedagogischc strekking, uardoor we 'n practised Katholieko le- «nsregcl in het volle licht zetten: Ook ;et Sinterklaas moeten we onszelf er ver- ntwoording van geven, hoe de dubbel- Ijs rollen; of ze zóó hollen, dat er, ge ien de aard van het mooie volks- en ge- iosfeest, het meest mogelijke goed mede rordt bereikt. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. De conferentie te Lausanne. VERDAGING DER CONFERENTIE? Aan het „Hbld." wordt geseind, dat ©ru ig overwogen wordt, de conforentio den iden December te verdagen tot begin ebruari, opdat Ismot confereercn kan te Qgora e.n ook de anderen het eens "kun- ffl worden ovor do belangrijkste kwes- voor definitieve beslissing©! lorden genomen De Amerikaansche do- Egatie dringt aan op verdaging der con- |j| irentio, daar zij er van overtuigd is, dat conferentie anders op een mislukking loopt. Uitwisseling van krijgsgevangenen en burgerbevolking in Turkije en Griekenland. officieelc communiqué zegt: De immissie voor de territoriale en militai- II kwesties verleende Nansen gehoor, die o commissie op de hoogte stelde van zijn «H wichten omtrent de noodzakelijkheid Jin een snelle uitwisseling van. bevolkin- en gevangenen tusschen Griekenland a Turkije. Na een discussie, waaraan Is- Kt, Barrère en Curzon deelnamon, werd poten een subcommissie te vormen, be lande uit vertegenwoordigers van Bri die, Italië, Frankrijk, Griekenland en ïftije ais vooigezeten door den Italiaan hen gedelegeerde. Deze commissie heeft J it taak zoo spoedig mogelijk het sluiten ln,een overeenkomst tusschen de belang "•benden voor te bereiden. De petroleum strijd. «outer's vertegenwoordiger ter Confe ctie is gemachtigd te verklaren dat in Werenliekringen ten volle wordt be- 1 r«pen dat alle geruchten, hierop noerko- Knde dat de petroleumbelangen in de tafereel ie predomineeren, "toe to soli rij- zijn aan onophoudelijke pogingen van Bghebbende partijen en de wereld in don gestuurd om den indruk te wek dal de conferentie geen vorderingen Jkt en alleen werkt in heit belang van ''slisten. Reuter is gemachtigd te ver klaren, dat de conferentie de petroleum niot heeft besp*'oken en niet bespreekt cn dat er geen voorname petroHcumverlegen- woordigers in, of in de nabijheid van Lau sanne vertoeven. Dc neutralen en de capitulaties. De diplomaueke vertegenwoordigers van verscheidene neutrale landen, Spanje, N c d e r 1 a nd, Noorwegen, Denemarken, wachten te Lausanne op het oogenblik, dat de capitulaties in bespreking zullen komen. Zij hebben de verzekering gekre gen, dat hun zal worden toegestaan, allo opmerkingen in het midden te brengen, die zij dienstig zullen achten. Duitschland. KAPITEIN EHRHARDT GEARRES TEERD. Kapitein Elirhardt, een van de leiders van do Kapp.-Putsch, tegen wien een be vel tot inhechtenisneming was uitgevaar digd, is to Münohen gearresteerd. Ziju arrestatie geschiedde op grond van de destijds bij verstek ingestelde vervol ging, waarbij Elirhardt beschuldigd werd, een belangrijk aandeel te hebben gehad in de Kapp-Putsch en waarin hij dus van hoogverraad beschuldigd werd. Kapitein Enrh&rdt werd door de be ambten van den rec-hter-commissaris bij het rijksgerecht Metz opgespoord en ge vangen genomen. Na een kort verhoor lo Metz werd Ehrhardt Donderdag avond om haif acht onder verzekerde be waring naar Leipzig overgebracht, waar hij gistermorgen aankwam en onmiddel lijk naar de onderzoekingsgevangenis van het rijksgereo'it werd overgebracht. In den loop van den morgen vond een tweede kort verhoor van Ehrhardt plaats •door den procureur-generaal bij het rijksgerechtshof. Metz, die het onderzoek tegen de mannen van de Kapp-Putseh leidde, vertrok gistermorgen eveneens van München naar Leipzig, om het onderzoek voort to zetten, To München gaat hardnekkig het ge rucht, dat men ook generaal von Lütwich, die zich onder valschën naam in de buurt van de Beiersche hoofdstad ophoudt, op ■het. spoor is. To Leipzig wordt Ehrhardt zeer zorgvuï dig bewaakt, daar men pogingen tot be vrijding vreest van. de zijde der lijfwacht, waardoor hij te München en te Salzburg sboeds omgeven was. Vermoedelijk zullen de voorbereidingen tot het proces nog ecnigen tijd in beslag nemen. Do arrestatie van Ehrhardt heeft te München groot opzien gebaard, daar de Beiersche autoriteiten tot het laatste oogenblik de aanwezigheid van Ehrhardt in Beieren hadden ontkend en een groot deel der bevolking geloofde, dat de Ber- Ifjnsche berichten, volgons welke Ehr hardt met de zijnen zijn hoofdzetel te München had, kwaadwillige pogingen tot ophitsjng waren. De Inter-geallieerde Controle-commisfejie. Een nota van den gezantenraad. Daar Duilsclilard niet. voldoende gevo' heeft gegeven ar«n de eischen der controle commissie, betreffende de satisfactie en horstel in verband met de incidenten in Stettin, Passau en Ingolstadt, waar amibtcnaren van de geallieerde militaire controle-commissie bij do uitoefening van hun taak gemolesteerd werden, heeft gisteren de gezantenraad aan den Duit- schcn gezant te Parijs een nota doen toe komen. Do nota stelt de Duitsche regeering in kennis van de volgende, door dc geallieer den genomen besluiten: Vóór .10 December zal de Duitsche re geering satisfactie moeien geven voor de incidenten io Passau en Stettin. In verband met de affaire Ingolstadt zal do commissie van controle aan de Duitsche rogcerirg maatregelen van her stel cn sancties voorleggen, welke de Duit sche regeering zal hebben uit te voeren. De minister-president van Beieren zal in een schrijven aan de militaire controle commissie. deze excuses aanbieden over dc incidenten van Passau en Ingolstadt. Gorvoemdo steden zullen elk een boolo van 500.000 goudmark te betalen hebben. Ingeval de betaling van deze som niet of slechts gedeeltelijk vóór 10 December heeft plaats gehad, zullen de geallieerden beslag leggen op een bedrag van 1.000.000 goudmarken, eventueel het niet betaald© gedeelte van deze som, uit de baten der Beiersche regeering in den Palts. Do kwestie van herstel. Bonar Law voor verlenging van het moratorium. H. N. verneemt uit Berlijn: Naar mon uit Parijs verneemt zou Bo- nor Law voornemens zijn het morato rium voor DuiUchland 'met twee maan den te verlengen, zoodat dus de betalingen eerst in Maart zouden behoeven te wor don hervat. Frankrijk. Do crcilieten voor Syrië. De Kamer heeft de credieten goedge keurd voor de effectieven in Syrië, nadat de minister van oorlog had verklaard het huidige effectief van 20,000 man niet te kunnen vermin rif.ren.. Dreigende staking von l;°kkeetpatroons. Naar aanleiding van het feit, dat de prefect van do Seine heeft bepaald, dat met ingang van 2 December de prijs van het brood 1.13 Ir. zal bedragen inplaats van de 1.15 f?., waarom de bakkerspa troons hadden verzocht, hebben dezen be sloten 2 December het bakken van brood om 12 uur stoo tc zetten. Engeland. Het Lagerhuis cn do Wc-rldoosheid. Het amendement der Arbeiderspartij op het adres van antwoord op de troon rede, waarin betreurd werd dat do rogee- ring te weinig doet tot bestrijding der werkloosheid, is na een saai debat dat twee dagen duurde, verworpen met 303 tegen 172 stemmen. De scherpe critiek der arbeiderspartij is verijdeld ctoor de mededeelingen dor regeering aangaande de door haar getrof fen maatregel *.i en gemaakte plannen. Allo partijleiders hebben over do werk- loosheidskwcstie gesproken. A9quith zeide namens de liberalen dat Engeland van alle landen der wereld het meest to lijden heeft onder de crisis, totdat de in- ternalionalo handel weer op het oude peil is gebracht. Dat is do sleutel van het vraagstuk der werkloosheid. Ilij was er 'ton zeerste voor, den handiel aan te moe digen wanneer -het mogelijk is dit te doon op juisten economischen grondslag en zonder aanwending van beschermende rechten, Bonar Law zoo© dat een.nevel van on zekerheid over geheel Europa blijft zwe ven en dat zoolang die nevel niet is opge trokken, van herstel van den normalen handel geen sprake kon Griekenland. Het ü'eurspol te Athene. Dc indruk op e x-k o n in g Gonstantijn, Volgens borie nt en uit Palermo, was ko ning Conslantijn zeer geschokt bij het ver nemen der terechtstelling zijner medewer kers en vrienden. De ex-koningin reed de verschillende redactiebureaux af om la tere bijzonderheden te vernemen. De koninklijke familie zal tot ongeveer April te Paflenne blijven om zich dan naar Amerika te begeven, waar, zooals bekend, 'skonings broeder, prins Christof_ fel, woonachtig is. Abdicatie van den koning? Dc koning van Griekenland heeft naar aanleiding van bet proces, dat Maandag 'a.s. tegen zijn reef, prins Andreas, wordt aanhangig gemaakt, zijn abdicatie aange boden aan het revolutionaire c-omitó van Athene. Turkije. De Geallieerden verlaten ConstantinopeL Uit Constantinepel is bericht ontvangen, dat de geallieerde officieren, zoowel En- gelsc-he als andore, naar hun respectieve landen zullen terugkecren, waarschijnlijk reeds Maandag a.s., aangezien onder de nieuwe groepeoring van de militaire po litie, door Refet Paclia in het leven geroe pen, hun diensten niet meer noodig zijn. De politie is r.u geheel en al onder Turksch beheer gekomen. Onlusten to Smyrna. Volgens verklaringen van te Athene uit Smyrna aangekomen reizigers, hebben de Turken in die stad een betooging gehou den om den terugkeer van de christelijke bevolking, sedert wier vertrek de zaken Te Smyrna geheel stilstaan. Kemalistisc'he troepen trachtten de demonstranten uit een (e drijven, waardoor er een hevig ge vecht ontstond, dat urenlang duurde en waarbij aan weerszijden 500 dooden en gewonden vielen. Het gebrek aar. brood to Smyrna, verer gert den toestand., zeggen de reizigers. „Tel." Amerika. De Icgcrslcrltte onvoldoende geacht. Weeks, de Staatssecretaris van Oorlog, verklaarde in rijn gisteren aan het Con gres uitgebracht jaarverslag, dat het le ger ter sterkte van 12.000 officieren cn 125.000 man op het oogenblik onvoldoende is voor de veiligheid de^land. Wij kun nen, verklaarde hij, nooit weer de fout begaan, te verwachten dat in één nacht tijds een goed soldaat wordt gevormd en da/t goede officieren in den tijd van drie maanden in grooten getale werden gele verd.'Dc staatssecretaris zegt dat hij in ziet dat dc financipele toestand van het oogenblik het departement van oorlog zou verhinderen, onmiddellijk lot bet maxi mum in de behoeften te voorzien, doch 1 hij bepleit een 200 snel mogelijke recon structie van het officierscorps tot een minimum van 13.000. Hij zeide de achter lijkheid dor Vereenigde Staten wat de ontwikkeling van de luchtmacht betreft to betreuren en pleit voor de zoo spoedig mogelijke instelling van een doeltreffende luchtmacht. Mexico Ernstig© onlusten in Mcxieo-City. Reuter meldt uit Mexico-City: Donderdagnacht zijn hier twintig doo den en meer dar vijftig gewonden geval len ten gevolge van ernstige onlusten, waarbij het raadhuis werd bestormd. De incidenten werden ingeleid door een de monstratie der vakvereeniging togen de stadsoverheid omdat de waterwerken de fect waren m?t het gevolg dat een gebrek aan water ontstond. Do politie schoot eerst over de hoofden der betoogers. Toen dit zonder gevolg bleef, loste zij een salvo op de menigte. Dtze slaagde er naderhand in, in het stadhuis to dringen, al de kost baarheden verbrijzelend. De federale troe pen dreven ten slotte de betoogers uiteen: het stadhuis was eclitc? intusschen op verschillende plaatsen in brand gestoken on het meubilair totaal vernield, 's Mor gens hadden er weer botsingen plaats tus schen politie tè paard en betoogers: daar bij werden er weer zes gewond. KATHOLIEK JEUGDWERK. Z. D. H. de B-'sschop van Haarlem, Mgr. A. J. Callicr, heeft volgens de „St. Bavo", aan de Diocesane Commissie voor de R. IC. Jeugd-Organisatie in het Bisdom Haar lem medegedeeld, dat liet volgend werk program is goedgekeurd: 1. Oprichting of reorganisatie van den Jongevrouwenbond, volgens de goedgekeur de Statuten. 2. In elke parochie een jongens- en een meisiespatronaat. 3. Een jongens- en een meisjes-vereeni- ging voor leerlingen van Mulo en voor de middenstandsjeugd. 4. De jeugdvereenigingen voor leerlingen van H. B. S., Gymnasia en Lycea. 5. Het R. K. werk voor de geestelijk ver waarloosde jeugd, nl. a. het St. Franciscus Liefdewerk: b. het Sint Francisca Bom ana Liefdowerk; c. het woonwagen- werk. 6. Het R.K. werk der vacantiebezigheïd, vaeantiehuizen en kinderspeeltuinen. 7. De uitvoering van de leiddraad over de samenwerking van Jeugd- en Vakorgani satie. 8. Het houden van toezicht op de bestaan de Jeugd-Vereenigingen en Jeugd-instellin- gen en het onderzoek naar den stand van het Jeugdwerk. DE R. K. ONDERWIJZERS. De officiccle wenschen. In het jongste nummer van „Het Katho lieke Schoolblad", wordt 't standpunt der Kath. Onderwijzers inzake de bezuiniging als volgt samengevat: 1. De Federatie van Dioc. Ver. van R. K. Bijz. Onderwijzers in Nederland staat op het standpunt, dat als de toestand van de schatkist bezuiniging noodig maakt, de gevolgen dezer bezuiniging door alle groe pen der bevolking naar verhouding van een ieders draagkracht moeten worden ge dragen. 2. De Federatie meent dat bezuiniging op het onderwijs is door te voeren ten op zichte van het leerlingental per onderwij zer en per school, door inperking van het- Mulo, invoering van het- Ulo, door beper king van de uitgaven voor vervolgonder wijs, opleiding en toezicht. 3. De R. IC. Onderwijzers meenen, dat aan andere Departementen het wapen der bezuiniging meer gehanteerd kan worden, blijkens de rapporten der Bezuinigingscom- ntissie en der Rekenkamer. 4. De R. K. Onderwijzers zijn tegen clas sificatie, doch voor standplaats-toelage, wijl deze alleen rechtvaardig werkt. Zij zijn tegen uitbreiding van het aantal klas sen, doch wenschen, zoo noodig, dat ook hier op allen de druk gelijk werke. Scholenbouw voor Lager Onderwijs. Voorkoming van het zonde noodzakelijkheid bouwen. Ingediend is eeii wetsontwerp tot wijzi ging der wet van 21 April 1922 houdende matregelen ter voorkoming van het zonder noodzakelijkheid bouwen van scholen voor lager onderwijs. In de Memorie van Toe lichting wordt erop gewezen, dat het zich laat aanzien dat het wetsontwerp tot wij ziging der Lager Onderwijswet 1920 niet meer voor 1 Januari a.s. tot wet zal wor den verheven, zoodat het wensehelijk den termijn, gedurende welken de wet van 21 April 1922 van kracht is, te verlengen. Het ligt in de bedoeling tegelijk met de inwerkingtreding van eerstbedoelde wet den duur van het bouwwetje te beëindigen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Verschenen is het voor-ouitwerp vaneen werktijdenbesluit voor fabrieken of werk-* plaatsen, dat door den Minister van Arbeid bij den Hoogen Raad van Arlx-wl is aan hangig gemaakt. Wogverbetoring in Zuid-Holland. Verdaging der Conferentie te Lausamro tot Februari? Kapitein Ehrhardt nabij Miinelien gear resteerd. Een nota van den Gezantenraad Duitseliland. De koning van Griekenland wil afstand doen van den troon. Bonar Law voor verlenging van het mo ratorium aan Duitschland. Ernstige onlusten in Mexico City. Prov. Staten van Zuid-Holland. Verbetering van het wegennet. Met betrekking tot het vraagstuk be treffende verbetering van het wegennet in Zuid-Holland stellen Gedep. Staten aan de Statenvergadering voor te besluiten: Den weg loopende van Rijswijk (Hoornbrug) naar Do Vink (aansluiting aan den Rijksweg) nabij Leiden mot de daartoe behoorende kunstwerken en ber men in eigendom, onderhoud en beheer bij de provincie over te nemen en te verbete ren en in afwachting -an die overneming onmiddellijk het onderhoud van den be- staandon weg door de provincie te doen geschieden een en ander met uitzonde ring van de door de Gedep. Staten aan te wijzen gedeelten in bebouwde kommen, o.a. onder voorwaarde dat de gemeenten. Rijswijk, Storapwijk, Voorburg, Veur en Voorschoten 10 pet. bijdragen in de kosten van verbetering van den weg en van de daarin gelegen kunstwerken voor zoover binnen haar gebied gelegen tot een door Gedep. Staten voor elke gemeente vast to stellen bedrag binnen een of meer door dit college te stellen termijnen. Voor het ge val deze bedragen te zamen de som van f 40.000 overschrijden, worden zij ponds pondsgewijze verminderd tot dit totaal be drag. Wijzigingen in het werktijdenbesluit. Het Werktijdenbesluit van 23 Sept. 1920, waarbij de afwijkingen van de normale wenktijdebopalingen waren vastgesteld was uiteraard gegrond op een werktijd van 8 uur per dag en 45 uur per week. Nu de normale werktijd is gesteld op S y* uur per da-g en 48 uur per week, dient 't be- filoiit natuurlijk op tal van plaatsen to woorden herzien. Do Minister van Arbeid heeft nu een voorontwerp voor een nieuw Werktijdenbesluit bij den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig gemaakt, waaraan wij het volgende ontleencn: In art. 3 sub. d. is ten behoeve van in richtingen, die voor hotels enz. groenten en aardappelen schoonmaken, bepaald, dat zij in plaats van den vrijen Zaterdag middag, een anderen vrijen middag of een vrijen Maandagochtend aan hun perso neel kunnen toestaan. Een zelfde bepaling is gemaakt om tegemoet te komen aan speciale toestanden in de gemeenten, waar op Zaterdag weekmarkten worden gehou den. In art. 4 is het uur, tot welk 's Zon dags in leerfabrieken mag werden ge werkt, verlaat tot 12 uur, opdat de arbei ders een betere gedegenheid tot lierkgaan krijgenverder wordt, in dit art. 2 uur Zondagsarbeid in de azijnmakerijen toege staan. In fotografische ateliers mag voor taan, als er oen vrijen Maandagmorgen is. Maandags om half een worden, begonnen Terwijl nu neg voor alle vrouwen Zator- da>gmiiididagarbcid in dc zuivelbedrijven ia toegestaan, wordit dcz.e_in het voorstel be perkt tot vrouwen, die geen huishouden te verzorgen hebben. In art. 10 wondt Zon- dagsambeid in banketbakkerijen toegestaan uitsluitend v oor kokswerk. In art. 14 is een regeling ontworpen, die zich zoowel aanpast aan de behoefte vaa het slaigersbedxijf als aan die van poeliers en visohhandelaren. Art. 22 geeft een re geling, die in ld e-ormakers w er.kpl aata en Zaterdagmiddiagwe-rk voor coupeurs moge lijk maakt, mits zij een anderen middag n£ Maandagochtend vrij krijgen. Heb aantoil bedrijven, waar een twoo- plocgen-stelsr.l is toegestaan, k belangrijk uitgebreid. Deze uitbreiding omvat o.a. aardewerk-, automobiel-, gloeilampen-^ kunstzijde-, kunstmest- en vliegtuigen- fabrieken, spinnerijen en weverijen, tapijt- fabrieken en woLlcnstoffenfabrieken.- Er i« oen regeling getroffen voor cenige bed rij- ven, die geen continu-arbeid hebben, maar waar wel af en toe de noodzakelijkheid i bestaat om 24 uur achtereen te werken. Het drie-ploegen stelsel as toegestaan voor do volgende bedrijven, dus geen indivi- ducele vergunning moor behoeven. cement-, zeep, papier- en ca cao fabrieken en ccuigc andere.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1