BUITENLAND.
4e Jaargang.
WOEKSDAG f22 NOVEMBER 1922
Ho. 3985
lï De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, 2.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal.
Franco per post 3 2 95 per kwartaal.
Det Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
epen betaling van 50 ct. per kwartaal, b§ vooruitbetaling. Af-
onderliike nummers C ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit b!ad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 1
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verhuur
j,oop en verkoop T 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50.
'■jit nummer bestaat uit twee bladen
De juiste gedragslijn.
Wij ontvingen „Onze Strijder", week
blad van den Ned. R.-K. Bond van Over
heidspersoneel „St. Paulus", waarin een
uitgebreid verslag van het congres, door
genoemden Bond gehouden op Donderdag
8 Nov. j.l. te Utrecht, met verzoek er
3t. jen „commentrarieerend oordeel" over uit
Ie spreken. Dat verzoek is ons een zeer
welkome gelegenheid, om iet3 to zoggen
over de op dat congres aangenomen-motie,
de bekroning er: samenvatting van liet
fla&r gesprokene. Doze motie luidt:
tDe Ned. R.-K. Bond van Overheidsper
soneel „St. Paulus", in buitengewoon
'Congres bijeen op Donderdag 9 November
,1922 in het St. Josephgebouw, Kromme
'Nieuwe Gracht te Utrecht, ter bespreking
|van het in te nemen standpunt bij bezuL
,oiging, waarbij de arbeidsvoorwaarden
„van het personeel betrokken zijn;
gehoord de inleidingen van den Zeer
„Eerw. Heer Rector J. G. Jansen en van
tpb )rof. Mr. J. A. "Veraart en de daarbij ge
voerde discussie;
.besluit ter kennis van de betrekken
.autoriteit-en te brengen:
,.dat de Ned. R.-K. Bond van Overheids
personeel „St. Paulus" bereid is mede ie
[g „verken aan de eventueel noodzakelijke
„versterking der financieele positie van
,9lad en land, onder voorwaarde dat:
a. „niet alleen, of voor het grootste deel
„bezuiniging wordt toegepast op het
„personeel in dienst der Overheid;
b. „de voorgenomen of nader aan de
„orde te stellen bezuinigingsmaatre-
„gelen, waarbij de arbeidsvoorwaar
den van bet Overheidspersoneel
„zijn betrokken, met zoo volledig
„mogelijke overlegging van desbe
treffende stukken in bet Georga
niseerd Overleg worden behandeld;
„dit overleg bet karakter draagt van
„onderhandeling tusscben twee par
tijen, waarbij met inachtneming van
„de thans geldende wettelijke be
swaren de bevoegdheid van dit over
„leg zoo ver mogelijk worde doorge-
„voerd".
De;
De bier uitgestippelde gedragslijn is de
juiste
Deze motie is wei-overwogen en klaar-
joordacht.
wij eenigë aanmerking zouden wil
len maken, dan zou bet slecht9 d.eze zijn,
dat in de vierde alinea* bot woordje
ve ritueel o,i. wat vreemd staat. De
L'eli versterking dei' financieele positie van
'ad en land toch is niet slechts e v e n-
iueel, doch reed9 werkelijk noodzake
lijk!... Bedoeld is waarschijnlijk, dat ge-
worde: dat de Ned. R.-K. Bond van
Overheidspersoneel „St. Paulus" even
veel (n.l. als het gevraagd wordt; als
iet noodig is) bereid is mede te werken
san de noodzakelijke versterking der fi-
1"| aancieele positie van stad en land, enz.
Maar, zooals gez-cgd, deze motie geeft
,j juist, zeer juist aan de gedragslijn te vol
gen door bet Overheidspersoneel bij bet
Ireigen van verslechtering der arbeids
voorwaarden.
Ook buiten het Overheidspersoneel
sa buiten het Overheid spersoneel kan
men met deze motie z'n nut doen!...
De conferentie te Lausanne.
rURiaSE WEIGERT TE ONDERMAN-
f. SflELEN MET DE DOOR DE ENTENTE
ITTGENOODIGDE MOGENDHEDEN.
iet officieel© communiqué.
De conferentie beeft gisterochtend om
jit uur haar eerste bijeenkomst gehouden
tanwezig waren de gevolmachtigde ver-
egenwoordigers van Engeland, Frankrijk,
ïio| - Japan, Griekenland, Roemenië, Zuid
lav ie, Turkije. Ook waren er de verte-
!«nwoordigers van de Yerëenigde Staten.
Eon ontwerp-reglement werd ter goed-
•ouring aan de vergadering voorgelegd,
lal voorloopig reglement voorziet, datbe-
lalve de staten, die op de bijeenkomst van
gisicTochfend aanwezig waren, ook de
®vorstaten van de Zwarte*Zee aan de
n| onféten-lic zullen deelnemen ter bespre-
sd ;'ng van de kwestie van de zeeëngten. An-
e js «e staten, die belang hebben bij de aan-
degenheden van het Naburige Oosten,
innen toegelaten wonden mondeling of
;CÜ cheiffolijk hun opmerkingen te doen ken
jjjs P over de kwesties, die hen onmiddel-
'l!i aangaan.
Turkije heeft te kennen gegeven, 'dat
niet die andere staten niet kan onder-
adelen, daar de staten, die zullen deel-
ICrnen aan de onderhandelingen, opgc-
10err'd zijn in de nota der drie geallieerde
van 23 September en in de ant-
?ord-nota der Turksche regeering van
October, alsmede iq verband met het
feit dat de ïcgeering van Angora aan haar
vertegenwoordigers dienovereenkomstige
volmachten heeft verstrekt.
Volgens de Turkscho opvatting du3
hebben de uitnoodigende drie groote mo
gendheden hun oorspronkelijk plan, om
alle andere, niet onmiddellijk bij de Turk
sche kwestie betrokken, staten van de
conferentie uit te sluiten, niet gehand
haafd, terwijl de Turksche delegatie zich
op het standpunt plaatst, dat zij geen vol
machten heeft medegekregen om ook met
de overige mogendheden te onderhande
len.
Dit verschil van opvatting kan reeds in
zake de kwestie der capitulaties tot een
conflict leiden, daar een aantal Europee-
scho mogendheden, die evenwel op deze
conferentie niet vertegenwoordigd zijn,
eveneens ten zeerste bij dit vraagstuk zijn
geïnteresseerd.
In de middagzitting der conferentie wek
re kwesties (het stelsel van de zeeëngten)
conferentie op, hun meeningen omtrent
•de te behandelen kwesties naar veren te
brengen. Hierbij werd het woord gevoerd
door Garoni, Borrère, Hayashi (Japan) en
lord Curzon. Volgens het officieel commu
niqué spraken deze sprekers slechts in
hoofdzaak den wensch uit ,dat de confe
rentie tot goede resultaten zal mogen lei
den.
Mussolini en Poincaré hebben-gistermid
dag en ook des avonds verscheidene groe
pen van journalisten ontvangen.
Interessant was daarbij de mededceling
van Poincaré, d*t door elk van de delega
ties der drie uitnoodigende mogendheden
een afzonderlijk communiqué zal worden
uitgegeven. Poincaré sprak daarbij de
hoop uit, dat deze communiqué'» niet al
te veel van elkander zouden verschillen.
Er zijn drie commissies gevormd. 1. een
commissie voor de territoriale en militai
re kwesties (het stelsel van de zeeëngten;
voorzitter lord Curzon. 2. Een commissie
voor het stelsel der vreemdelingen en
der minderheden in. Turkije, voorzitter
markies Garoni- 3. Een commissie voor
financieele, economische, spoorweg-, ha
ven- en. gezondheidskwosties^ voorzitter
Barrère.
Deze commissies zullen subcommissies
vormen, die vrij zullen zijn in de keuze
harer voorzitters.
Poincaré teruggekeerd.
V.D. seint draadloos:
Poincaré is uit Lausanne teruggekeerd.
Gemeld wordt, dat hij zeer voldaan is en
verwacht, dat de oonferentie tot den vre
de zal leiden. Heden komt de Fransche
Ministerraad bijeen.
Do vredesvoorwaarden der
geallieerden.
Volgens de „Chicago Tribune" zouden
de vredesvoorwaarden aan Turkije, waar
omtrent Lord Curzon en Poincaré het te
Parijs eens zijn geworden, als volgt lui
den:
1. De absolute vrijheid van de zee-eng
ten moet worden verzekerd. Zij moeten in
tijd van oorlog voor oorlogsschepen open
zijn, terwijl de zones langs de straten
moeten worden gedemilitairiseerd
2. De geallieerden zullen .militaire en
maritieme dwangmaatregelen tegen do
Turken nemen, indien zij weigeren de
vredesvoorwaarden te aanvaarden. Hier
voor zullen ook Roemeen sche en Joegosla
vische troepen worden gebruikt.
3. De geallieerden zullen Constantinopel
en de neutrale zones in Klem-Azië bezet
houden, totdat het vredesverdrag door
alle'geallieerde parlementen zal zijn ge
ratificeerd.
4. De capitulaties zullen worden afge
schaft, maar hel beginsel, der capitulaties
zal onder een anderen naam worden ge
handhaafd.
5. Do mandaten voor Palestina, Syrië
en Mesopotamië,'met inbegrip van de olie
velden van Mossoel, zullen worden ge
handhaafd.
6. Alle concessies, welke voor den oor
log door de Turksche regeeringen zijn
verleend, pioeten worden gehandhaafd
met uitzondering van die, welke aanDuit-
schers zijn toegekend.
7. Het wapenstilstandsverdrag van Mu-
dania zal van kracht blijven, totdat het
verdrag is geratificeerd.
8. Alle kerkhoven van geallieerde mi
litairen in Turkije moeten voor goed aan
do geallieerden worden afgestaan.
9. Do Dodecanesus zal onder Italiaan-
sclie controle blijven, totdat de geallieer
den een andero regeling hebben getrof
fen.
10. De militaire macht van Turkije zal
worden beperkt; die in Europeesoh-Tur-
kije zal worden beperkt, doordat het le
ger uitsluitend mag worden gevormd
langs den weg van vrijwillige dienstne
ming.
11. Bescherming der Christelijke min
derheden onder toezicht van geallieerde
off
en.
12. Terugbel';üng der schade toege
bracht aan de eigendommen van onder
danen der geallieerde stalen ten gevolge
van den oorlog.
reie nuttige Geschonken
Poeösdcozen en Kasten
isitèasien, Kriiidenstellen
Eierrekjes en Lepelrekken
13. Geen eiscben tot schadevergoeding
door Griekenland in verband mot in
Klein-Azië aangerichte schade.
De Paus en de Armeniërs.
De Pauselijke nuntius in Bern, mgr.
Maglione, heeft -zich naar Lausanne be
geven, teneinde aan het bureau der con
ferentie, een memorandum te overhandi
gen, waarin ten behoeve der Armeniërs
gevraagd wordt dat zij ofwel behoorlijke
bescherming van Europa zullen erlangen,
ofwel een eigen vaderland zullen krijgen,
waar zij hun eigen maatregelen tot zelf
behoud kunnen nemen.
Verklaringen van Mus solini.
Mussolini heeft aan journalisten ver
klaard, dat hij in zekere mate voldaan is
over de besprekingen, die hij deze laatste
dagen met andere vertegenwoordigers der
entente gevoerd heeft. I-Iü hoopt binnen
kort nog meer voldaan te zijn en sprak er
zijn vreugde over uit, dat de activiteit van
Italië in de internationale politiek grooter
geworden is. Italië moet in overeenstem
ming rnet de andere entente-landen arbei
den aan de algemeene heropleving van
Europa, met name door nieuwe handels
verdragen.
Duiischland.
DE KABINETSCRISIS OPGELOST.
Dr. Cu no geslaagd.
De rijkspresidéht benoemde gisteravond
Geheim-rat dr. Cpno tot rijkskanselier.
De ministerlijsl van het nieuwe kabinet
luidt als volgt:Dr. Heinze, Justitie; Becker
Hessen, Economische Aangelegenheden;
Dr. Braun, Arbeid; Dr. Müller-Bonn, Le
vensmiddelenvoorziening en Landbouw;
Dr. Hermes, Financiën; Dr. Albert, Schat
kist; Dr. Gessier, Rijkswecr; Grönerr, Ver
keerswezen; Stingl, Posterijen.
Omtrent de portefeuille van Binnenland
sche Zaken is nog geen definitieve beslis
sing genomen. De onderhandelingen be
treffende het departement van Buitcn-
landsche Zaken, welke rnet een diplomaat
worden gevoerd, zouden niet voor heden
geëindigd zijn.
Engeland.
Do Iersche kwestie.
Een dreigement van
De Valera.
De Valera heeft een boodschap uitge
geven, waarin hij te verstaan geeft, dat
indien Erskine Childers ter dood wordt
gebracht, de republikeinen weerwraak
zullen nemen.
Do verkiezingen.
De laatste uitslag der verkiezingen is
thans hekend gemaakt, en de eindstand
der partijen wordt aldus: conservatieven
343, arbeiderspartij 144, nationaal-libera-
len 59, onafhankelijke liberalen 55, onaf-
hankelijken 14.
Ramsay Macdonald is gekozen als par
lementair leider van de arbeiderspartij.
In het vorige parlement was Glynes de
leider.
Bonar Law en tic werkloozeii.
Bonar Law heeft geweigerd de verte
genwoordigers der werkloozcnorganisaties
te ontvangen en hen verwezen naar de Mi
nisters voor Volksgezondheid en voor Ar
beid, die bereid zijn hun uiteenzetting aan
te hooren.
De weigering van Bonar Law om de
werkloozen te ontvangen zal vermoedelijk
zeer ernsLige gevolgen hébben, aangezien
de werkloozenorganisatie op haar stuk
blijft staan en zich niet laat afschepen.
De Organisatie heeft heden 100.000 werk
loozen door een proclamatie bijeengeroe
pen om in Downingstreet te betoogen en
er bestaat niet de minste twijfel of een
dergelijk getal is in Londen makkelijk bij
een te krijgen.
De houding van Bonar Law wordt door
verschillende leden van zijn eigen partij
afgekeurd.
In het schrijven', waarin Bonar Law
zegt de deputatie niet te kunnen ontvan
gen, wordt erop gewezen, dat de Ministers
van Arbeid en van Volksgezondheid als
leden van het Kabinet zich met deze aan
gelegenheid hebben bezig te houden.
Mocht het antwoord dier Ministers onbe
vredigend zijn dan- kan de kwe'stie op
grondwettige wijze, n.l. door een interpel
latie in het Lagerhuis (e berde worden ge
bracht. Bonar -Law zegt ten slotte over
tuigd te zijn van de moeilijkheden waarin
de werkloozen verkeeren en alles te wik
len doen tot leniging, 'doch niet le kun
nen afwijken van zijn voornemen, geen
deputaties te ontyangen in zaken die lot de
competentie zijner collega's behooren.
Italië
Mussolini en de H. Stoel.
Ondervraagd raar de betrekkingen tus
scben de Italiaansche regeering en het
Vaticaan, zeide Mussolini, dat hij gods
dienstig was en legen alle anti-clericalis-
me. Hij zeide, dat het clericalisme een
groote moreele en geestelijke kracht is,
die niet miskend kan worden. Het Quiri
naal denkt dan ock met het Vaticaan har
telijke betrekkingen te onderhouden.
Volgens een goed ingelicht persagent
schap zal Mussolini eerlang den koning
een lijst van nieuwe Senaatsleden ter
goedkeuring voorleggen. Tot de nieuw
voorgestelde Senaatsleden behooren ook
kardinaal Maffi en mgr. Endrici, aartsbis
schop van Trente, Indien dit bericht juist
is, zal de eerste Roomsch-Katholieke bis
schop sedert 1870 den drempel van het
Sènaatsgebouw overschrijden.
Spanje.
Bloedige manifestatie.
In het volkshuis te Madrid werd gister
morgen een congres gehouden van den
arbeidersbond. Jouhaux en de Noderland-
sc-he gedelegeerde Oudegeest, als verte
genwoordiger van de internationale van
Amsterdam waren aanwezig.
Toen de Nederlandsche gedelegeerde het
woord wilde voeren, verzetten Spaansche
syndicalisten zich daartegen. En ontstond
een handgemeen, waarbij van weerszijden
schoten vielen. Eén persoon werd gedood.
Amerika.
Het wetsontwerp inzake de Regecrïngs-
subsidie aan de Scheepvaart.
President Harding verklaarde in een ge
zamenlijke zitting der beide Huizen van
het Congres, dat het noodzakelijk is, de
wet betreffende de subsidie aan de Ame-
rikaansehe scheepvaart aan te nemen, ten
einde te -vermijden, dat de" regeering groo
te verliezen zou lijden.
Harding verklaarde te erkennen, dat
sommige kringen dezen maatregel vijan
dig gezind zijn, doch hij was van oordeel,
dat er geen ander middel bestaat voor het
scheppen eenec groate Amerikaansche
handelsmarine, welke in overeenstemming
is met Amerika's bet-eekenis op handelsge
bied, en welke in vredestijd vrachten zal
kunnen vervoeren en in oorlogstijd zal
kunnen medewerken aan de landsverdedi
ging.
Turkije.
Paniek in tic Imrem.
Volgens een bericht uit Constantinopel
aan de „Corriere della Sera" is onder de
vrouwen van den gevluchten sultan een
ware paniek uiigebröken. De drie wettige
echtgenooten hebben de regeering te An
gora om financieelen bijstand verzocht.
In 't geheel *zijn in de harem 200 odalisken
volkomen zonder middelen aan ellende
blootgesteld.
De Regeering en de Middenstand.
-Voor ©enigen tijd. heeft de E.-K. Ve-reeni-
ging „Maastrichtsohe Middenstand" zich
iper schrijven tot de Regeering gewend
met het verzoek in verband me.fc de heer-
sahen.de malaise voorzieningen te treffen
voor den handoldr ij venden en industrieel en
middenstand.
In antwoord daarop ontving het bestuur
heb volgende schrijven van den Minister
president
„De Kegeering beseft volkomen de moei
lijkheid, waarin de winkeldrijvende en in-
dustrieele middenstand thans verkeert. Er
is een algemeene economische inzinking
waarneembaar en alle deelen der Maat
schappij lijden onder de hee-rschende
imalaise. De Kegeering vermag daartegen
over niet genoeg, om het kwaad geheel
af te wenden. Zooveel -als eohter in haar
vermogen is, houdt de Kegeering, zoo als
u bekend is, rekening met uw belangen
en reeds in het voorjaar van 1920 heeft
zij voorzieningen getroffen, om den han-
deldrijvenden middenstand te hulp te
•komen. Algeheel© verbetering zal echter
slechts kunnen volgen, wanneer de econo
mische toestand in alle deelen is verbe
terd en tot het meer normale is terugge
keerd".
Voor den zomertijd.
Namens het bureau van den Midden
standsbond, Ned er 1. Bond van Vereeni-
gingen van den Ha.ndeldr ij ven-den en van
den In du strieelen Middens tand, is aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken
een adres gericht, waarin verzocht wordt
niet te zwichten voor den aandrang om
den zomertijd op te heffen, doch do thans
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Mgr. Nolens over de militaire rede van
den heer Colijn (Verslag Tweede Kamer).
Een Nederlandse he tulpeuzcnding naar
Frankrijk.
Opdracht van de levering van aanzien
lijke hoeveelheden cement voor de Zuider
zeewerken aan de Noord-Duitsehc ccment-
industric?
Do Rotterdam sche veemarkt verlaten,
maar handel in runderen cn vette kalvo-
i*cn in de omgeving van de veemarkt.
De Conferentie te Lausanne heeft haar
werd aangevangen. Do Turken verzetten
zich tegen de toelating ter conferentie van
de mogendheden, die niet in do oorspron
kelijke uitnoodiging zijn genoemd.
Poincaré reeds teruggekeerd naai' Parijs
De mogelijke vredesvoorwaarden dei
Geallieerden aan de Turken.
Dr. Cuno is er in geslaagd een Rabine*
samen te stellen
daaromtrent bestaande regeling te hand
haven.
De conferenties van Minister Aalbcrss.
Gistermiddag heeft do Minister van
Arbeid ©en conferentie gehad met indu-
etrieelen en arbeiders uit d© confectie-
nij verbeid ter bespreking van don toestand
in die industrie en van de middelen, die
tot verbetering zouden kunnen leiden.
Voor deze conferentie waren uitgenóo-
digd vertegenwoordigers uit het heeren-
CpnfcctiebedT.'jf; de dameseonfectie en dé
'lingerie, zoomede een fabrikant van kou
sen ciï handschoenen.
Naar medegedeeld werd, zou vooral de
dameseonfectie en lingerie en de 'hand
schoenen- en kóusenfabrieage groot na
deel ondervinden van den invoer nib het
buitenland, welke veelal geschiedt tegen
prijzen, die ver beneden den kostprijs
van het binnenlandsch product liggen. Be
langhebbenden bij deze industrie drongen
dan ook sterk aan op beschermende
maatregelen.
In verband met den toestand in het be
drijf der heereEconfectie werd ,o.m. nog
ter sprake gebracht de steunverlcening
van overheidswege aan de Coöperatieve
Groothandels vereeniging De Handelska
mer.
Cement voor de Zuiderzeewerken.
Haar ons uit Essen wordt gemeld, zou
de Nederlandscho regeering hebben be
sloten, de levering van aanzienlijke hoe
veelheden cement voor de Zuiderzeewer
ken op te dragen aan de Noord-Duilschö
cementindustrie, met name aan de cement,
fabrieken in het' distriot Hannover.
,X R. Crt."
Bond van Rijwiel- en Motorhanclelarcri.
Do Bond van Rijwiel en Mo torhand ©La
ren (B. R. H. N.) hield zijn 19de jaarver
gadering in de zalen van „Bellevue" té
Amsterdam.
De verlies- en winstrekening sloot me?t
een nadeelig saldo van 3370.09, waarte
genover stond een reserve-fonds van
4560.63 en een belangrijk bedrag nog
niet geïnde contributie. Voor het loopen
de boekjaar werd een bêgrooüng vastge
steld tot een bedrag van 37.500. Het be
stuur is thans samengesteld uit de hoeren
J. Backman, Assen P. den Boer, "Wissen-
kor.keS. Bossen, HillegomA. Bosnia,
LeeuwardenH. Buenen, den BoschH.
J. Kleinstra, StadskanaalH. Ivccrsel-
man,, ZutplienP. J. Liedmeier, Zaandam
C. van Maren, OverveenA. de Rooy,
Boskoop; Jos. Royen, NuthP. Spools tra,
Utrecht en H. Wevers, Enschedé, die do
functies onderling zullen verdeelenl
Een belangrijk punt van behandeling
was de vraag, of al dan niet opnieuw een
overeenkomst met den groothandel, ba-
lichaamd in de Ned. Vereen. De Rijwiel
en Auto mob i e 1-Lidus triezou worden aam-
gegaan, waartoe, na uitvoerige discussie
ten slotte besloten werd.
Verder vormde liet punt: bestrijding der
marktveniterij en het z.g. goedkpope win- v
kelbedrijf een belangrijk onderdeel van dé
besprekingen.
Een voorstel tob het uitgeven van een'
obligatie-leening, ten belioeve van den
aankoop van een eigen bondsgebouw, werd
aangenomen.
Statsn-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren.
Mededeelirsg.
De V o o r z. zegt, dat do Minister vad
Binnenlandsche Zaken door treurige fami
lieomstandigheden (ziekte yan zijn moeder)'
verhinderd is hier aanwezig te zijn. Do
Minister van Financiën zal zijn plaats ver-
