BIN N E N L A NB. 0 Jaargang. BÓNDEStSfiSe 16 MOVENEER 1922 No. 3S80 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.60 per kwartaal. onie Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal, franco per poet 2 96 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a verkrijgbaar i betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- srlrike nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent por regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE AOTERTENTIEN', van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. gummer bestaat uit twee bladen ifi m de arbeid°rs. oals men weet, heeft de heer Wijn- Dinsdag in de Kamer den heer Troel- een bondgenootschap tusschen com- :o; sten en sociaal-democraten aangebo- 't Is bekend, dat de sociaal-demo- j ii om allerlei redenen niets moeten m van een samengaan met de com- sten. strik is listig gelegd. De heer Wijn- heeft het program voor samenwer- aangegeven en wil er desgewenscht vel wat aan schaven, grondslagen zijn: iid tegen elke verdrukking; odhaving van den maximum-arbeids- van acht uren ickering van een bestaans-minimum alle arbeiders en daarmee gelijkge- leffin.g van alle wetten, die in Neder- nf Indonesië de vrijheid der arbeiderB e belemmeren eslaeneming en distributie van wo- M plicht neutraal kosteloos onderwijs peering der crisis- en oorlogsschul- sterlce progressieve belastingen, il op het vermogen; ledirre onenbaarheid in de buitenland betrekkingen bevri'kling van Indonesië. wat kunnen de sociaal-democra- laar tegen hebben?! straks Trnelstra de aangeboden wei eert dan zal bet nog luider en uit geschreeuwd, dat do S. D. A. P. enst, staat van de bourgeoisie! zijn benieuwd hoe Troelstra den zal ontspringen. et Vol1'-" wil 't hem gemakkelijk ma joor Wiinkoop en de zijnen als „ver- den" voor te ntellcn. zullen de roode partijen nu heftig elkaar zien uitpakken om de ers, ja, maar niet zoozeer om het n g. als wel om de gun st van de over „verdwazing" gespro- 3? di BUITENLAND. ;rba ,|j0 De crisis in het Oosten. MEMORANDUM VAN CURZON. incaré heeft g b o z w a r ilerenmiddag heeft Poincaré het En- memorar.dum overwogen. Havas ,n,CF1 et te weten, dat de inzichten, in het orandum ontwikkeld, nagenoeg met nzichten van de Fransche regeering lenslcmmen, waarvan de basis de ge- irde overeenkomst van 23 September 3e 3 avonds nog heeft Poincaré naar en geseind, dat hij in het memoran- niets zag, dat een bezwaar zou kun- vormen tegen een overeenkomst no de beginselen, die de Engelsche, Ui Khe en Itaiiaansche delegaties te |i| anne zullen toepassen. ia daarom waarschijnlijk, dat Cur- •g deze week naar Parijs zal komen de bespreking met Poincaré. D'J fncaré zal vermoedelijk op 20 Novem- de openingsvergadering bijwonen, er niet het. woord voeren, at het memorandum van lord Curzon mJ? 'H, is men :n Parijs van meening, dat W&rt SGCn moeilijkheden .zal ontmoe- im met do Engelsche regeering tot i0Jtcnstemming te komen. Indien deze ting juist is, zal Curzon einde der naar Parijs gaan en vandaar met ia' wré naar Lausanne doorreizen, Times meldde, dat de jongste gedach ding tusschen Londen en Parijs ailstekenden indruk heeft gemaakt, land heeft de uitdrukkelijke verze- ontvangen, dat als de Turken zou- Pogen tegen de overeenkomst van ha in te handelen, Frankrijk bereid eld tegenover geweld te stellen. disci'16'' icrneemt is de houding van *1 even beslist. aanleiding van de reis van Ismet naar Parijs, verneemt de diploma- 1 medewerker van de Daily News, dat jtté hem gezegd heeft, dat hij het toelaatbaar acht besprekingen of on- jg toe 'adelingen van welken aard ook, met joe ;aan le knoopen, alvorens do oonfe- GOfltoin Lausanne begint.. f 0.1 Nel pasja b ij, P o i n c a ré. yuM. IBcar^ ontving Ismet pasja. Hij bood rme^taani- der geallieerden verontschuldi- aan voor het uitstel der conferen. 'met verklaarde, de hem opgegeven jto volkomen lo billijken, doch wees onwenschelijke eener nieuwe ver- J. C EN, 2e? 30B va- in ct. Duitschland. DE REGEERINGSC.RISIS. Besprekingen met de part ij leiders. De toestand is op het oogenblik, on danks allerlei gelanceerde berichten, nog zoer duister. Verschillende namen voor de te bezetten posten, waaronder die van hot rijkskansehtischap, berusten nog slechts op veronderstellingen, niet op fei ten. Gedurende dec risis zal, zooals gewoonlijk, het demissionaire kabinet de loopende za ken blijven afdoen. Hoe lang de crisis zal duren, waagt niemand te voorspellen, om dat zij van zeer bijzonderen aard is en de oplossing uitermate lastig zal vallen. Er zijn reeds verschillende besprekingen ge voerd met partijleiders en andere voor aanstaande perseonlijkhedcn uit regec- ringskringen, doch de opdracht tot vor ming van een kabinet is nog niet gegeven Uit alles blijkt, dat Ebert wil beproeven een kabinet van deskundigen te vormen en zijn medewerkers vooral zal trachten te zoeken op het gebied van de economie. Er gaan evenwel hardnekkige geruchten, dat de burgemeester van Keulen, hetcen- trumlid-Adenauer. in aanmerking zou kö men voor Rijkskanselier. Een ander can- didaat, die veel genoemd wordt en voor wiens keuze zou pleiten dat hij met het belangrijke vraagsluk der schadcv_rgue- ding geheel vertrouwd is, is de gezant te Parijs, dr. Mayer. Dena weer noemt vice-kansclier Bauer als den toekomstigen rijkskanselier en verneemt, dat Bauer voornemens is een kabinet* van „persoonlijkheden'' samen te stellen. De directeur-generaal van de Hamburg-Amerika Lijn, Cuno, zou in aan merking kom n voor het ministerie van buitenlandsche zaken. Vön Raumer voor het ministerie van de schatkist, en de vroeger onafhankelijke socialist HiLferdin voor het departement van wedepnnbouw. net ministerie van binnenlandsche za ken en het ministerie van economische zaken zouden ter beschikking van de so ciaal-democraten worden gesteld, terwijl dr. Brauns het ministerie van arbeid zou behouden, evenals Hennes financiën zou blijven leiden. Dr. Cuno zou evenwel reeds verklaard hebben een portefeuille niet te willen aan vaarden. De kabinetscrisis zal in geen geval in vloed hebben op de besprekingen in zake de slabiliseering, daar het programma, vervat in de nota aan de Geallieerden, niet zoozeer een daad van het mïnisterie- Wirth is, als wel het resultaat van bespre lcingen met alle politieke partijen. Welke regcering er dus aan het roer komt. zij zal met de meening der partijen rekening moeten houden en aan dit algemeen pro gram moeten vasthouden. Het Seniorenconvent besloot tijdens de crisis de bijeenkomsten van den Rijksdag toch voort te zeilen, doch alleen ter be handeling van huishoudelijke vragen en eventueele initiatief voorstellen van leden De houding der Duiscche volkspart ij. De „Kreuzzeiiung" schrijft o.a., dat in een eventueel nieuw kabinet zonder do sociaal-democraten de Duitsclie volkspar tij tot medewerking bereid is. Het blad deelt verder over dc stemming in laatstgenoemde partij mede, dat door do partij de meening wordt voorgestaan, dat een kabinet der arbeidsgemeenschap wel de gelukkigste oplossing is, daar zij de mogelijkheid biedt, alle krachten sa men te brengen. Deze noodzakelijkheid doet zich vooral gelden bij de bezetting van het ministerie van buitenlandsche zaken, dat van econo mie en van financiën. De leiding van deze ministeries moet, evenals die van het ministerie van ver keer en van posterijen, in koopmanshan den gesteld worden. Dc onrust iu liol Rijnland. Het blijkt, dat verschillende berichten over de onlusten in een aantal Rijnsleden vèr overdreven zijn, naar men zegt, om politieke doeleinden te dienen. I>6 correspondent van de „Vorwarts"' te Düsseldorf meldt in strijd met verschil lende «ensalioneele berichten, dat de vak- Ycreenigingen en de bedrijfsraden wel be sloten hebben cic staking onder leidin van eerstgenoemde door te zetten, doch dat zij zich tegen een algemeene staking hebben verklaard, Tot bijlegging van hot geschil is een commissie uit de vakver- eenigingen benoemd. Bij de meeting van Dinsdag zijn niet alleen geen dooöcn gevallen, er zijn zelfs geen scholen ge'osl. Te Essen is Dinsdagavond overeenstem ming bereikt tüèschen de drie metaalbe werkersbonden en dc werkgeversbonden. Wat Crefcld betreft, alle berichten om trent levensmidc'c-Ienonliislen in deze stad zijn verzonnen. Wel slaken do metaalbe werkers wegens een loonkwestie. maar de beweging heeft een normaal verloop en heeft met de staking te Düsseldorf niets uit te staan. Dc voorstelling, alsof er een georgani seerde actie in het Rijnland zou beslaan, welke zich geleidelijk van de eene stad naar de andere zou uitbreiden, is dan ook in slrijd met dc waarheid. Een middagblad kondigt met groote let ters aan, dat ook te Berlijn plunderingen hadden plaats gehad en constateerde, dat de duurleon-1 usten dus ook op de hoofd stad schenen te zullen overslaan. In werke lijkheid had men te doen met een roof overval door een ach!tal opgeschoten jongens, die een levensmiddelenwinkel binnendrongen, rijken buil maakten en aan den haal gingen, vóór de politie Ier plaatse was. Engeland. De verkiezingen. Reuter seint uit Londen: De eerste uitslag is gepubliceerd om 10 uur: het was de herkiezing van den con servatieven candidaat voor Wallasey met een overweldigende meerderheid. Om tien uur was de ;tand der partijen: conservatieven -14: nai'uuaa'.-libertden 7; liberalen 5; arbeiderspartij 4; onafhanjien kelijken 1. De eerste verandering in den stand der partijen was de vooruitgang der liberalen te Greal-Yarmoulh, waar de liberaal in een 'driehoeksverkiezing een zetel ver overde. die tot nog too conservatief was geweest. Het spoorwegpersoneel. Het comité van actie uit de samenwer kende spoorwegorganisaties lieeft gister avond te Utrecht vergaderd, ter bespre king- van de bckwnde' voorsteRen—der_di=_ rectic van de Nederlandsche spoorwegen. Meegedeeld kon worden, dat de directie een aantal toezeggingen wil doen, waar door, naar de mcening van het comité, een oplossing van het conflict mogelijk werd geacht. Deze toezeggingen komen hierop neer, dat, wanneer de organisaties de 8'j pCt. pensioenstorting aanvaarden, de reeds ingevoerde 10 pCt. verlaging der loonen van het werkplaatspersoneel zal worden teruggebracht tot 7 pCt. Voorts dat gedurende 1923 de directie geen ver dere voorstellen zal doen omtrent vermin dering van loonen, tenzij de bezoldiging van het personeel zeer belangrijk zou uit gaan boven die in andere bedrijven. De nieuwe pensioenregeling, die voor het spoorwegpersoneel belangrijke verbeterin gen bevat, zal ook wat den datum van in werkingtreding betreft, zooveel mogelijk in overeenstemming ziin met de rijksrege ling. Omtrent de classificatie heeft dc di rectie zich verbonden te zullen bevorde ren, dat daarmede niet meer dan onge veer een millioen gulden zal worden be zuinigd. Het comité van actie had den hoofdbe sturen geadviseerd onder deze voorwaar den de pensioenregeling te aanvaarden, waarmede al de vijf organisaties accoord zijn gegaan. Van deze beslissing zal van daag aan de directie mcdedeeling worden gedaan. Werktijdverlenging en tariefsverlaging. Aan het personeel van de Noord- Zuid-Ho 11 and s cho Tramweg- maatschappij, de Electrische Spoor weg-Maatschappij en de Mij. tot exploi tatie van tramwegen hebben de directies medegedeeld, dat zij het voornemen heb ben den werktijd te verlengen, ten einde te komen tot een tardefsvermindering van ongeveer 20 pCt. vocht 10 ritt enkaarten en. voor in te voeren 5-rittenka.arben. Voor wagenvoerders zal o a. de werkweek op 50 uur gebracht worden. Aan het personeel wordt gelegenheid gegeven zijn wenschen betreffende de nieuwe regeling voor 1 December kenbaar te maken. Uit de textielindustrie. De Vereeniging van Katholieke Werk gevers in de Textielnijverheid heeft, na dat de onderhandelingen over het afslui ten van een loonovereenkomst zijn afge sprongen, aan de werknemersorganisaties medegedeeld, dat de vereeniging zelf een nieuwe loonregeling heeft ingevoerd. In deze uniforme regeling is bepaald, dat de normale arbeidsduur 48 uur bedraagt of zooveel meer als krachtens de Arbeidswet wordt toegestaan. Het persoonlijke mini mumloon zal worden afschaft en daarvoor een gemiddeld minimum loon (richtloon) in de plaats gesteld worden. Dit minimum- richtloon is 5 pCt. lager dan het tot nu too geldend persoonlijk minimumloon. De Christelijke Feestdagen, vacantiedagen en verzuimdagen zullen voortaan alleqn aan gehuwden en kostwinners en wel met het minimumloon worden betaald. Verder vermeldt deze regeling, dat de kinderbijslag voorlaan door alle leden zal l worden uitbetaald. De hoofdbesturen van de téxtielarbei- dersvereenigingen „St. Lambertus" en „De Eendracht" hebben aan de Vereeni ging van Tilburgsche Fabrikanten van Wollen Stoffen medegedeeld, dat de ar beidersorganisaties hare medewerking niet wenschen to verlcenen om voor de wol- lenstoffenindustrie art. 28, lid 7 der Ar beidswet toe te passen. (Herplaatst wegens onvolledigheid van vorig bericht). Uit het drukkersbedrijf. De Federatie der Werkgeversorganisa ties in het Boekdrukkersb edTij f zal in ge meenschappelijke algemeene vergadering te Amsterdam op 19 en 20 December o.m. de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor de grafische vakken voor 1923 en 1924 behandelen. De Algemeene Nederlandsche Typogra fenbond houdt op 4 en 5 December een buitengewoon congres te Amsterdam, ter behandeling van de nieuwe collectieve ar beidsovereenkomst voor de grafi-sche vak ken. Uit het bakkersbedrijf. net collectief contract. Naar wij vernemen is in een gisteren gehouden bijeenkomst van vertegenwoor digers der organisaties van arbeiders en patroons in het bakkersbedrijf, door de werkgevers medegedeeld, dat zij de loo iende overeenkomst betreffende de beidsvoorwaa-rden legen 1 Januari a.s. op eggen. Uit de sicarenindustrie. Geen Spaansche order. In bet „Tijdschrift van den Nederland- schen Werkloosheidsraad" is een over zicht gepubliceerd, bevattende de maat regelen welke, in Zwitserland genomen zijn, ten einde dc werkloosheid zooveel mogelijk te voorkomen of door middel van werkverschaffing te bestrijden. Ook daar gaat het met de siaarenin- ttPEtrle. slecht. Vandaar dat de Zwitser- sche Eondsraad in ziin vergadering van 10 October j.l. besloten heeft, dat voor uit te voeren sigaren een valutacompen- satic van 8 francs zal worden verstrekt, dat is circa f 3.75. Door deze hulp zullen de fabrikanten 90 millioen senoritas voor de Spaansche regie kunnen uitvoeren. Uit deze mededeeling blijkt, dat de tweede groots order van Spaansche seno ritas. waarvan verwacht werd, dat deze in Nederland geplaatst zou worden, thans in Zwitserland wordt uitgevoerd. Decentralisatie uitvoering Ongevallenwet. Het dagelijksch bestuur van het B-K. Verbond van Werkgeversvakvereenigingeu heeft aan do Tweede Kamer een adres gezonden inzake de voorgenomen decen tralisatie der uitvoering der Ongevallen wet. De Raad van Amsterdam besluit met 2311 stemmen, het voorgestelde adres tegen de huurwetverruiming aan de Twee de Kamer te zenden. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Interpellatie werkeloosheid. De Minister van Binnenlandsche Zaken, do heer Buys de Beerenbrouck, beantwoordt de in een. gedeelte onzer vorige oplage reeds kort saamgevatt® vragen van den heer v. d. Tempel. Ad 1. Hoezeer de adviezen der commis sie werden gewaardeerd, was de samen stelling en de uitgebreidheid der commas aio van dien aard, dat zij minder geëigend was voor het geven van advies. De Staat moet te veel rekening houden met den financieelen toestand van Rijk en Ge meenten. De regcering besloot toen aan stonds tot de instelling van een kleine commissie van advies, die ook anders zal zijn samengesteld dan de groote. De oo^n- missie zal bestaan uit 9 ledende Ned. Werkeloosheidsgraad, zal vier leden voor dragen, 2 van de werkgevers en 2 van de werknemers. De voorzitter van dien Raad zal voorzitter zijn van die commissie en do 4 overige leden zullen door de regee ring worden benoemd als vertegenwoor digers de,r regeeri nga-d epartementen Hiermede is dus ook vraag 2 beant woord. De werkverschaffing is van Arbeid over gebracht naar Binnenlandsche Zaken, omdat er nauw verband tusschen werk- versohaffing en steunregeling bestaat en omdat de ervaring, in Emimen opgedaan, deze is, dat deze regeling goed werkt. Ad. 3. De beslissing door den Minister raad genomen om de werkverschaffing naar Binnenlandsche Zaken over te bren gen is zoo laat genomen, dat de opmaking der beigrooting reeds zoover gevorderd was, dat het bezwaarlijk was daarin nog verandering te brengen. Door spreker zal deze zaak bij de Memorie van Antwoord worden in ordo gebracht. Do regeerdng zal 2 millioen gulden uittrekken voor werk verruiming. De reeeerinir zal dus krachtig HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De regcering za 1 twee millioen guldon uittrekken voor verruiming van werkge legenheid, doch geen algemeene steunrege ling in het leven roepen (Zie Tweede Ka mer.) De regeering is bereid in 1923 aan werk- loozcnkasscn, die met 100 subsidie niet aan haar verplichtingen kunnen voldoen, in bijzondere omstandigheden tot 150 <ti in zeer bijzondere gevallen tot 200 te subsidiccrcn. (Z e. Tweede Kamer YVerktijdverienging en cp dc N. Z. H. Tram. tariefverlagiug Do besprekingen van den Duitsehen rijkspresident mot de partijleiders tot op lossing der regetringscrisis. Poincaré ziet in het memorandum van Curzon geen bezwaren om tot overeenstem ming te geraken De eerste verkiezingsuitslagen in Enge land. werken in de richting vr.n werkverschaf fing Ad. 6. opr. heeft geen nieuwe argumen ten gehoord voor de in deze vraag ge-" vraagde toezegging. Intusschcn is een nieuw collectief arbeidscontract in de maak cn spreker wil dat afwachten. Ad 7. Wat de uitgetrokkenen en niet- verzokerden betreft, is het antwoord ont kennend. Steunverleenhig is een nood maatregel en de regeering blijft op Iv-t standpunt staan, dat dit de opvatting moet blijven, die verloren zou gaan bü 'net. uitvoeren van een algemeene steunregeling Do Rijksbijdrage zou volgens den hecir v. d. Tempel 50 pCt. moeten bedragen Er - wordt alleen 25 pCt. gegeven vcor de uit getrokken arbeiders. De rnrerriócr kan 'niet verder gaan De regeering heeft i c - .wongen in sleten de mate van den steun voor ieder geval afzonderlijk te bepalen in verband met de financieele draagkracht der ge meenten en den omvang van do werke loosheid Deze regeling zal 1 Januari a.s. in werking treden. Een eigen toeslag zal daarbij niet ge geven mogen worden. De regeering zal ook hierbij ieder f ^«"dm-lijk beant woorden. De Minister van 'ja.cL, de heer Aal* be,rse, beantwoordt de overige vragen Ad 4 en 5. De regeering heeft bet advlea van den Werkeloosheidsraad met belang stelling gehoord en zal dit grootendeela opvolgen. Do bedoeling is den toeslag to verhoogen in 1923, voor kassen, die niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen, in liet algemeen tot hoogstens 150 pCt en in lioogie uitzondering tot 200 pCt. De kas sen mogen niet meer dan 60 dagen per kalenderjaar uitbetalen en bij seizoen arbeid niet meer dan 36voorts 6 dagen wachttijdhet maximum voor de uitkee ring maf co pCt. Vot loc T> ield-ji je- 1>1> ae komst van vreemde arbeiders <|oor middel van de pasvisa. In de mijn streek was in Augushifl 18 pCt. van de werklieden Duitschers Spreker ptelt zich geregeld op do hoogte van den toestand in zake de buitenlandsche arbeiders m overleg met gemeentebesturen en organi saties. Als spr. op de hoogt® is zal hij een beslissing nemen. De beer v. d. Tempel (Soc.-Dem.) die heelemaal niet tevreden is, dient twe® rnotie« in. In één wordt opheffing ge vraagd van de uitsluiting der typografen. Do tweede luidt: Do Kamer, van oordeel dat in dez® abnormale ■tijdsomstandigheden in den nood der wer- kelooze arbeiders moet worden voorzien door werkverruiming en werkverschaffing, op uitgebreide schaal zoowel rechtstreeks van rijksweg® als met steun van het rijk; dat bijzondere hulp moet wc-rden ver leend aan de werkeloosheidskaesen op ds wijze als is aangegeven in het adres van den Werkeloosheidsraad dat steunverleeening moet worden ge organiseerd, waarin het Rijk aan do Ge» moento voor tenminste 50 pOt. bijdrage noodigt de Regeering uit dat op dez® basis zoo spoedig mogelijk een regeling tot stand komt, cn gaat over tot de orde van den dag. De heer Smeenik (A.-R.) anbt twe® millioen gulden voor stoun veel to laag. Spreker vraagt speciaal voor de visschert steun. De heer Hermans (R-K.) betoogt, dat de buitenlandsche arbeiders geweerd moeten worden. De heer Snoeck Henkeman® (C.-H.) wensoht scherpere controlo op de wenkeloozen, of zij wel werk zoeken enz. Hij acht dit. noodig. De heer Visser van JJ zendoorn (V.-B.) acht den huidigen toestand niet van voorbij gaanden aard, maar zal voort duren nog ge-ruimen tijd. Verzekering teger

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1