BINNENLAND. |4e Jaargang, DINSDAG 7 KGUiL.-.BER 1922 No. 3972 Sl DeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.50 per kwartaal. Bij onApen ten 20 cent per week, Franco per post 2.60 per kwartaal. 12 95 per kwartaal. r i Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar n betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- '^derlijke nummer» 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TELEFOON INTERC. 935 -> POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zalcrdas 8J cent per ro^el Overige dasen 80 cent por rope Voor Ingezonden Mededoelingen wordt hot dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENT1EN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eu verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.50. pit nummer bestaat uit twee bladen Georganiseerd overleg. 'in „Onze Strijder", orgaan van den Ned. jt-K."Bond van Overheidspersoneel, viel aandacht op het verslag eener verga dering der afdeeling Leiden van genoem den Bond; en we lazen daarin o.m.: Bij de rondvraag kwam nog iets ter sprake, wat geheel als uit den tijd moest beschouwd worden, n.l. invoe ring van een nieuwe dienstregeling bij de brandweer zonder overleg met de organisaties en nog zonder te zijn be handeld in het georganiseerd overleg. Naar aanleiding hiervan willen we 'n paar korte opmerkingen maken. Eerstens deze: Voor ons blijft in het igemeen vast staan de goede bedoc_ jng der directie van een gemeentelijk bedrijf, zoo deze de arbeidsvoorwaarden regelt buiten de betrokken arbeiders urn b( althans buiten de organisaties der ar beiders. Wij kunnen 't ons best inden- ken, dat zulk een directie eerlijk over tuigd is, zóó goed te handelen. Waar, dit vooropgesteld, voegen wij iler, vervolgens, onmiddellijk aan toe: Tóch is zulk een handelwijze verkeerd Verkeerd alleen reeds, omdat het getuigt io vasthouden aan eigen inzicht, terwijl tijd andere e i s c h e n stelt. Zeker, 'wanneer die eischen van den tijd in zich in de gevolgen noodlottig zouden zijn zouden indruischen legen onze begin selen dan mogen wij er nooit voor wijken. Maar van het georganiseerd over- icg kan zulks niet worden verklaard, i n- tegendeel al zijn wij gelukkig niet 'zoo idealistisch, dat wij desillusies daarbij [jouden buitensluiten Deze paar opmerkingen strekken na- 'tuurlijk verder dan het bovengenoemde BUITENLAND. De crisis in het Oosten. DE EISCHEN VAN ANGORA VOOR DE /H CONFERENTIE TE LAUSANNE. De Nationale Vergadering van Angora heeft aan Ismed Pasja de volgende in- Iructie gegeven voor de conferentie te douime: lo. De verkrijging van grenzen oor Turkije, welke in overeenstemming ijn met het Nationale Pact; 2o. Schade- oosstelling van Griekenland; 3o. Ophef- ('er capitulaties; 4o. Wijziging der erht van Irak; 5o. Algeheele onafhan- bbes ^jkhcid van Turkije op financieel, eco- [m- lomiseh en politiek gebied. Bcfet Pasja heeft den Turkschen Senaat Monden. De geallieerde generaals zul- „i! een conferentie hebben met Refet i. De Turksche eischen afgewezen. De Hooge Commissarissen hebben aan t Angora-regeering medegedeeld, dat zij u de bepalingen van den wapenstilstand M Mudania vasthouden. De geallieerde Ntegenwoordigers hebben ook de andere pksche eischen betreffende de doorvaart nor de zeeëngten afgewezen. De toestand te Constantinopel. Hot bewind te Constantinopel is sinds nndagnvond geheel in handen der natio- 'lislen. De regeering te Angora heeft het Wen van Bef et Pacha onvoorwaarde- |t goedgekeurd. Alle daden geschieden in der nationale vergadering. Onophoudelijk hebben er manifestaties l '^€r eere van de overwinning der roche democratie". Het middenpunt *f betoogingen is de Circle d'Orient, Mr Refet Pacha zijn hoofdkwartier heeft. De nieuwe regeering heeft onmiddellijk drankverbod, dat voor de Mohamme- Men altiid geldt, uitgebreid tot de ge- We bevolking, o weigering van den sultan om af- 'n doen, kwam zeer onverwacht, en opmerking van de nieuwe regeering, Z'J geen tijd had zich met zulke klei noden te bemoeien, klonk Mehmed VI "^Heilspellend in de ooren, dat hij tl Heeft het paleis militair te laten DSCi waartoe 2 compagnieën garde - - jlcrs zijn aangewezen Er hebben een arrestaties plaats gehad en van de JRe functionarissen van Mehmed zijn er «oo.ebts in dienst gebleven: de chef le' commandant der gendarme- e" de militaire gouverneur. De Khcma- «i; 3.en Hen echter gedwongen de .!ina-lstische uniform aan te nomen, nirt in i men de geheele omgeving WH 'Men sultan^ ontslagen. itl^ lil 0n3^anHinopcl wordt gemeld, dat an getracht heeft de stad te vorla- Ji ,1J ,Vrerd echter door de bevolking ord om zijn plan ten uitvoer te r xvich'^n uit. Constantinopel extremistischc Turken zelfs niot gezag van Moestafa Kemal er kennen, en in de voormalige Turksche hoofdstad hevige onlusten hebben uitge lokt. Zij begaven zich in massa naar hot paleis van den sultan, waar hevige botsin gen tusschen hen en de Engelsche troe pen plaats hadden. Thans doet het gerucht de ronde, dat de sultan zou zijn ontvoerd, maar men verze kert tevens van verschillende zijden, dat hij de vlucht genomen heeft. Het land is ten prooi aan volslagen anarchie. Turksche gendarmerie in neutraal gebied. De Turksche gendarmerie rukt op in hot neurtnaail gebied van Tsjanair, dat <Loor de Britscho troepen wordt bezet. Duitsehland. DE KWESTIE VAN HERSTEL. De Duitsche voorstellen onbevredigend. Vertrek der Commissie van Herstel. De tekst van de Duitsche voorstellen aan de Commissie van Herstel was gis teren nog niet openbaar gemaaki, doch het verluidt, dat de Commissie er geen bevrediging in vindt. Vanuit Parijs wordt gemeld, dat de DuiLsche regeering voor de zooveelste maal haar standpunt ten opzichte der kwestie van herstel heeft uiteengezet en in haar nieuwe voorlsellcn uitdrukkelijk verklaart, niet in staat te zijn met eigen middelen een sluitende begrooting to ma ken. Met behulp van een internationale lecning van ten minste 500 miilioen goud- mark zou haar dit wel mogelijk zijn. In de voorstellen van de Duitsclio regeering wordt overigens ook nog de mogelijkheid van het sluiten van een binnenlandsclio leening overwogen, terwijl ten slotte de rijksregeering haar bezwaren tegen de fi- nancieele controle herhaalt cn op de inoei li.jkheden wijst, die aan do leveringen in r-atura verbonden zijn. Men gelooft, dat de commissie niet voornemens is over de voorstellen der Duitsche regeering to Berlijn verder te on derhandelen en de „Voss. Zlg." spreekt er reeds van, dat de commissie Donderdag zal vertrekken. Dit blad zegt, dat, wat de herstelcom missie tegen de Duiteclie voorstellen beeft aan te voeren, klaarblijkelijk op t \oigende neerkomt: De herstelcommissie is naar Berlijn gekomen om van de Duit sche regeering inlichtingen te verkrijgen omtrent de wijze, waarop Duitsehland in de mogelijkheid zou komen, zijn herstel- verplichtingen na to komen. In plaats daarvan heeft de Duitsche regeering slechts over de mogelijkheid van een sta bilisatie der mark onderhandeld. Het voorstel, dat de hcrstelcommissio met een internationaal financieel consortium in Terbinding zou treden om een leening van 500 miilioen goudmark tot steun van de Duitsche mark te verkrijgen beteekent, dat. de srteunactie van de schouders der Duitsche regeering wordt afgewenteld cn op die der herstelcommissie wordt ge legd. Of deze meening juist is, valt niet met zekerheid te zeggen, doch het blad zegt vorder, dat in de nota van Herme3 wordt betoogd, dat een stabilisatie van het Duit sche geld in hoofdzaak daérvan afhanke lijk is, dat de herstelverplichtingen van Duitsehland tot een dragelijk bedrag wor den verminderd. Dit is evenwel niet ge schied. Desniettegenstaande poogt de Duitsche regeering de stabilisatie van de mark te bereiken. Dit is slechts mogelijk met behulp van een buitenlandsche lee ning Do rijksregeering stelt de herstel- commissie voor zich met een interna- i ionaal financieel consortium in verbin ding te stellen, dat gemeenschappelijk met de Duitsche rijksbank een interna tionale leening fier hoogte van het reeds genoemde bedrag zou opbrengen. Hierin is voor de eerste maal en tegen aller verwachting in de meening uilge sproken, dat de rijksbank, in strijd met do tcf nu toe weigerende houding van den president Havenstein, bereid is met een deel van haar goudvoorraad en in verbin ding met de internationale financieele we reld aan de steunactie voor de mark deel te nemen. Do Parijsche pers geeft dr. Wirth de schuld, dat de onderhandelingen aldus ge- loopen zijn en zij meent, dat Hermes als rijkskanselier een beter resultaat zou heb ben bewerkstelligd. De binnenlandsche toestand wordt dien tengevolge weer iets gespannen beschouwd ec verschillende Berlijnsche bladen zien hierin aanleiding om openlijk te spreken over de meeningsverschillen, die geruimen tijd reeds heerschen tusschen Wirtli en Hermes cn daarin gelegen zijn, dat laatst genoemde ook blijkens de vroeger te Pa rijs gevoerde onderhandelingen de Erfüh- Iungspolilik verder wil doorvoeren dan Wirth, die meent, dat (hans het uiterste bereikt is. De kanselier heeft evenwel niet slechs de meerderheid van het kahinet doch ook die van zijn partij, waarin Her- mos een meer rechtsehe positie inneemt, achter zich. I Het indexcijfer. Volgens de gegevens van het Rijksbureau voor do Statistiek is IiqV indexcijfer in Duitsehland (voeding, licht, woning, klee ding en verwarming) vim 13319 in Sep tember gestegen lol 22060 in October. Hier bij is goen rekening geltowdcn met de prij zen van de laatste week in Oef ober: in deze woek heeft het indexcijfer 24702 be reikt, of het 247-voudigc van de vredes prijzen. Engeland. De verkiezingsstrijd. Het aantal candidaten, gesteld door do vier voornaamste politieks partijen bij de aanstaande algemeene verkiezing luidt als volgt: conservatieven 483, nationaal- of Lloyd George-liberalen 178, onafhankelij- ken of Asquith-liberalon 325, arbeidspartij 41G, andere partijen 42. Het totaio aantal candidaten is dus 1414. De lersche quaestie. De Valera onwrikbaar. De Valera lieeft een'verklaring open baar gemaakt, waarin 'bij de geruchten omtrent vredesonderhai delingen tegen spreekt, en zegt: De eischen der republi keinen zijn onwrikbaar, cn „een overwin ning voor de republiek of een volslagen nederlaag zijn de cenigo, alternatieven". Zuid-Afrika. Rhodesië wil onafhankelijk blijven. De uitslag van liet referendum in Ttlio- desië is: 8774 voor een verantwoordelijke regeering, en 5989 voor aansluiting van Rhodesië bij de Unie van Zuid-Afrika. Buitenlandsche Berichten. Mijnongeluk. Negentig m ij uw e r k o r ve rg'i f tig<l. Uit Spanglcr (Pennsylvanie) wordt ge meld: In een der mijnen heeft een gewel dige ontploffing plaats gehad, waarbij ne gentig mijnwerkers, die juist den arbeid hadden aangevangen, werden vergiftigd. Een reddingsploeg is reeds in den mijn af gedaald Noodlottige ontploffing. In een drogisterij te Stepney (een deel van Londen) bevonden zich de 38-jarige eigenares en haar 14-jarig zoontje, bene vens een 60-jarige vrouw, op het oogen- biik, dat er door onbekende oorzaak een geweldige ontploffing ontstond. De eige nares werd op slag gedood, terwijl de twee overige personen zwaar gewond wer den. Dadelijk brak er brand in den winkel uit, maar de beide gewonden konden met levensgevaar door een voorbijganger ge red worden. Kerkdiefstal. Na de kerkelijke plechtigheden op Al lerheiligen in de kathedraal van Reims waren een zeer kostbare kelk van kardi naal Lupon en een gouden pateen zorg-* vuldig in de sacristie opgeborgen. Toen men de heilige voorwerpen weer in de schatkamer der kathedraal %vilde plaatsen kwam men tot de ontdekking, dat zo ver dwenen waren. Onmiddellijk werd, ook door de politie, een onderzoek ingesteld, doch tot dusverre heeft men nog geen spoor der -heiligschenners kunnen ontdek ken. Orkanen in Colorado cn Oklahoma. Bij een tornado die in de olievelden te Oklahoma gewoed heeft, zijn 5 personen gedood en meer dan 50 gewond. In de Oostelijke Rocky Mountains woe den hevige sneeuwstormen, tornado's en onweder, waardoor tot dusver, voor zoo ver bekend, twee personen zijn gedood en talrijke gewond. Er is enorme rnaterieele schade aangericht. Een zestal sleden en dorpen in Oost-Colorado zijn van alle te lefonisch en telegrafisch verkeer met de buitenwereld verstoken. Sinds zes uren bestaat er ook geen verbinding met Pueblo Wijziging van de Rad en wet. Ingediend ie een wetsontwerp tot wij ziging van de Radenwet., betwolk blij kens de memorie van toelichting be oogt eenigo wijzigingen aan to brengen, welke ten doel hebbon, de laslen. voor het rijk verbonden aan do organisatie der so ciale verzekering, te verminderen. In de eerste plaats wordt daartoe een wijziging voorgesteld, strekkende om do beide thans te 's-Gravenhage en te Am- hem gevcöligdo verzekeringsraden tot één verzekeringsraad terufc te brengen. In do tweede plaats wordt voorgesteld, het in stituut der plaatsvervangende voorzitters der Raden van Arbeid te doen vervallen. Voorgesteld wordt, met do waarneming van het voorzitterschap bij afwezigheid of ontstontenis van den voorzitter te be lasten het oudst, in jaren zijnde boel uure lid. Do mogelijkheid bestaat evenwel, dat het waarnemen van het voorzitterschap van oenigszins langoren duur zal zijn; b.v. in het geval van vacature. In zooda nig geval zal het wenscholijk kunnen zijn. dat een ander persoon mol. do waar noming van het voorzitterschap belast wordt, en eveneens moot de mogelijkheid beslaan, don plaaf6voivaneend vcorziltor oon vergoeding toe te kennen. De ervaring hoeft aangetoond, dat aan het instituut dor plaatsvervangers van 40 'bezoldigde leden van den Verzeke ringsraad geen behoef to beslaat. Daar om wordt thans, met het oog op de daar mee (o verkrijgen besparing, voorgesteld dit instituut lo laten verval Ion. In de vierde plaats wordt voorgoeleld, do vergoedingen, toegekend in ito vol go ar tikel S3 cp do kosten in artikel 9G onder d bedoeld, niot langer door hot riilc te doen dragon. Het betreft hior in hoofd zaak kosten van dienstreizen van do voorzitlers en leden dor R<adon van Ar- beid on vergoedingen voor tijdverzuim dier loden. Op do bogrooting voor 1922 was daarvoor uitgetrokken oon bedrag va n f S3.000. Het aantal bezoldigde loden dor Ver zekeringsraden bedraagt op dit oogenbMk drie. Dij samenvoeging van beid© Raden zou dit aantal, in verband met do te ver richten werkzaamheden, op zes bepaald kun-non worden. Hot ligt in do bedoeling, dit aantal, indien mogdiilc. geleidelijk in lo krimpen. Daartoe zal bii voorkomende vacatures nagegaan worden, of vervul ling nioodzakelijlrfsT Zomertijd. Hot hoofdbestuur dor Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel hoeft, aan de Tweede Kamer verzocht don Zomertijd to hand haven cn der betrokken Minister te ver zoeken stappen te doen om tot een intern nationale eenheid van TCgeling le geraken. Het hoofdbestuur noht een uniforme regeling gewenscht niet alleen voor han delsbelangen (spoor wegen, posterijen eu telegrafie) maar ook in het belang van den mefceorologisöhen dienst, van de veiligheid van do scheepvaart en het luchtverkeer. Spoorwegpersoneel. Naar de „Tel." meldt, hoeft hot- comité van actio uit de spoorwegorganisaties Zaterdag ©en langdurig onderhoud go- had mot don minis!er van waterstaat, wien zij do bezwaren dor hoofdbesturen tegon de voorstellen van de dirociie dor Nederlandscho spoorwegc-n on hun afwij zende houding daartegon uitvoerig heb ben toegelicht. Do minister zegde too. de mededeelin- gon ernöfig te zullen overwegen on zo tor kennis en tor beslissing van den minister raad te zullen brongen. Aan het comité zal dan d© beslissing worden meegedeeld. Steun aan werklooze sigarenmakers. De Si gore ntmakcrsibo nd. heeft van den Mmisbar berioht ontvangen, als antwoord op oen telegram, dat de Bond Zaterdag aan den Minister had gericht, dot aan de betrokken gemeeiutebceturen zal worden medegedeeld, dat de steunregeling der sigarenmakers op denzelfden voet kan worden voortgezet. Dc nieuwe Postzegels. Naar dc „Maasbode" verneemt* zijn thans de cliché's voor de nieuwe postzegels van 1, 2, 2J cn 4 cent in aan maak. De uitgifte van deze nieuwe zegels is binnen een paar maanden te verwach- len. Als ontwerpen voor deze zegels zijn genomen do daarvoor in aanmerking ko mende inzendingen op de bekende prijs vraag, welko het vorig jaar is uilgeschre ven, n.l. voor de zegels van 1 en 2 cent de otjIwerpen van M. de Klerk, voor den 2}- cents zegel die van de Roos en voor den 4-cenls zegel die van v. d. Vecht. Het huwelijk van den ex-Keizer. Zondagmorgen is de heer J. T. MaiLUhofc, als vertegenwoordiger van de Duitsch Noitionail© Partij met den hoer L. Hodz- hans, aiLs modegedelogeerdje, per auto naar Doorn vertrokken, «m, volgens schrift©-,, lijko opdracht van genoemde partij, den keizer, ter gelegenheid van diens huwelijk, een bloemstuk aan te bicden. Do beide hoeren werden niot door don keizer zelf ontvangen maar door den hof maarschalk Graaf Von Moltko, aldus het H. D. Een H. D.-telegram uit Berlijn meldt: „De pers neemt slechts weinig notitie van hert. huwelijk des keizers. Vele bladen vermelden in een hoekje enkede punten van het programma. Do Lokal Anzeiger, eens het lijf orgaan van den keizer, vraagt medelijden voor don eenzamen banneling van Doorn, die thans do hand. uitstrekt naar de mogelijkheid van oenig nieiuw ge luk". In oen beschouwing over do bruiloft te Doorn schrijft een correspondent aldaar van de Daily Mail oa „Door de bruiloftcomedie zou dc aan dacht afgeleid kunnen worden van do erri etage politieke gevolgen, welke zij zou kunnen hebben. Prins es Hermino is er niet HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Ingediend Is een ontwerp tot wijzigiiq van de Radenwet. Bezuiniging op dc or ganisatie der sociale verzekering. Samen-, verging verzekeringsraden Den Haag— Anrheni. Afschaf ring plv. voorz. Raden va:. Arbeid. De Gemeenteraad van Leiden heeft be sloten voor do wcrkloozcn een upart© stcuneoimnissio in het leven te roepen, los van hel Burg. Armbestuur. De crisis in bet Oosten door de eischen der Khcmulisten verscherpt. Dc conferentie te Lnuxaiuic uitgesteld. Do besprekingen met do Commissie vun Horstel le Berlijn afgestuit op do Duitsche voorstellen. De toestand in Duitsehland gespannen. do vrouw naar om 7.00 maar gonoegen to nemen met gcvangenselvap in een Hol- lamlsoh kasteel. Zij ia een eerzuchtige on resolute wouw, die zal verlangen een wezenlijke positie in te nemen en niet slechts de schaduw orv.-iu le hebben. Zij is d '.orknoed in do politick cn leidde tie politieke riohting van een Siloziseh dag blad, dart haar eigendom was, met groot© bekwaamheid. „Zij zou wel eens kunnen blijken even gevaarlijk to zijn ill Holland als keizerin Zila in Zwitserland was" „St. Joris". Do Nod. R.-K, Slagorftgczcllenbond „St Joris" kwam Zondag to Utrecht in bonds vergadering bijeen onder leiding van den beer J. A. T. Schuff. Blijkens de uitgebrachte jaarverslagen bedroeg op 1 Juli 1921 Iieti h-denlal 960 011 op 1 Juli 1922 totaal 850. De bcgrooting werd vaslgeéleld of eon eindbedrag van inkomsten en uitgaven van ƒ28.440 en de jaarverslagen werden r.a cenigo beraadslaging goedgekeurd In het bestuur werden herkozen de hoe ren A. van Rijswijk, A. G. Lindeman en A. Pan, terwijl in de plaafs van den aftreden den heer II. van Kan, die zich niet meer bo chikbaar stelde, werd gekozen d^ heer F. ven Nun wegen te Den Hang. Ten opzichte van een voorstel van de afdeeling Rotterdam om den Bondsraad het besluit te doen nemen den Bedrijfu- r: ad op to heffen, word het bcstuu' op gedragen naar bevind van zaken le han delen. Langdurig werd ook gediscussieerd over een voorslcl-Ulrecht oni ook vrou welijke bedienden in den hond op Ie ne men. Besloten werd hieromtrent overleg te plegen met den R.-K. Bond van Han- o.els-, Winkel- _cn Kantoorbediende" en hot advies in le winnen van hel. R.-K. Vak bureau. Ten slotte sprak de beer Ni.jkamp, afge vaardigd© van liet R.-K. Vakbureau, do vergadering toe. De Vrijheidsbond. De Roads- en Statenleden in den Vrij heidsbond hebben in <1© te Utrecht ga houden vergadering geprotesteerd legen ie gro-of© inmengdng van dc regooring in gemeentezaken. Dr. II. J. Vos hield een inlei'ddng over do laak van de gemeentelijke overheid inzalco do bestrijding van de werkloosheid, waar bij hij tot de conclusie kwam, dat het wen- sehol ijk is, all© groepen van werkloozen in dozen crisistijd in één gomoensol.a tpo- lijk gemeentelijk instituut onder te bren gen. dot onafhankelijk van het armbestuur werkt. Morgen zal het 25 jaar geleden zijn, dat de Minister van Waterstaat, prof. O. J. v. Swaay, word belast met hert geven van onderwijs aan do voormalige polirtoctv- nisdho ©obool t© Dolft. Gemengde beriuiue< Verdronken. Een man, uit Alkmaar afkomstig, din onder don invloed van sterken drank ver keerde, zou zich in den nacht van Zaton- cag op Zondag aan boord begeven van een aan hot Damrak liggend tjalkschijv waarop hij als knecht voer. Hij liep do loopplank mis, raakt© tn water cn verdronk, zonder dat iemand er iets van bemerkte. Zondagmorgen, toen de scliipp-r van dé tjalk over boord keek, zag hij het lijk va< don knecht op het water drijver:. Zaterdagmiddag is de 65-jarige echt- genooto van den heer A. v. d. W„ to Lck- kerkerk, in een sloot achter do woning verdronken. Brand. Gisternacht r.nlstond brand in hel huil van den heer Kouw aan do Ouderkcrkor- kan te Diemcn. Om reeks half vier wer den dc bewoners wakker door ©oa vcvemd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1