Eir:spas 24 October 1922 No. 3961 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN 'BUITENLAND BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, :2.60 per kwartaal. m oDse Agenten 20 cent per week, -2.60 per kwartaaL Franco per post J 2 #6 per kwartaaL I GeHlustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van CO ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- derlüke nummers 6 ct.f met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 80 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 'a Zaterdags, overige dagen f0.50. nummer bestaat uit twee bladen DN Duitschland. EN NIEUWE regeeringscrisis? egraanomslag en de deviezenverordening. Do Duitsche rijkeregeoring komt waar- ïijnlijk weer in een nieuwe impasse c,r de zich om haar heen ontwikkelende jiiijkheden. jwel de verhoogimg van de prijzen het eerste derde van den graan-om- a!s de nieuwe deviezen-verordening iben ernstige meeningsversohiLIen, niet ren tusschen de partijen, maar in den iem van de regecring doen ontstaan, i sociaal-democraten verklaarden, dat onder geen omstandigheid met de ver ding der prijzen, waartoe besloten is, zullen gaan. Zij zouden zelfs ge bigd hebben met een uittreden van de jaal-democratische ministers uit de re- ring. )e rijksregeering is gistermorgen voor a kabinetszitting bijeengekomen, welke urde tot het. openen van den rijksdag. voornaamste punt van bespreking in te zitting van het kabinet was de kwes- I van de deviezen-verordening. Naar het Cht Uhr Abendb'.' verneemt, is de rijks. nister van economische zaken Schmidt tor een aanmerkelijke verscherping van deviezen-verordening opgekomen en eft hij concrete voorstellen gedaan over maatregelen, welke naar zijn meening j&ten worden getroffen om den verderen Ivan de mark te voorkomen. De uiteen gingen van den minister van economi- he zaken stieten evenwel bij do overige ion van het kabinet op een beslisten te- nstand. Zoo moet zich ook do vortegen- lorèiger van het rijksministerie van fi- ifctën, staatssecretaris SchröcFéiy 'tegen meening van den rijksminister van eco- misclie zaken hebben verklaard. De te- stand van het rijksministerie van fi- iciën is des te opmerkelijker, omdat de rvullings-roaatrege 1 en, vooral de uit- fla van de goudsohatkistwissels met be- mdige waaixie, van het ministerie van ancien afhankelijk zijn. Gistermiddag om 5 uur heeft rijkskan-" lier dr. Wirth een bespreking met de rtijleiders gehouden teneinde over de rsluiten van dun kabinetsraad ten aan- i'.Q van den graanomslag en de deviezen- rrordwiing te onderhaftdelen. In deze bijeenkomst heeft dr. Wirth ijn economisch programma vóór de eerst- emende lijden uiteengezet. Dit program- a omvat de volgende 3 punten: 1. Be- rrkong van de leveringen in natura, ten folge van de geweldige depreciatie van rnark. Tevens hoopt men op deze wijze i prestatievermogen te kunnen doen ■'nomen. De beperking van leveringen m de eerste plaats voor de kolenleve- Egen aan de entente gelden. 2. Samen- wking van alle politieke en economi se kjachten, ten einde de economische «is te bestrijden. Het 'ligt voor de hand, dit punt van het programma de uit leiding van de regeeringscoalitie door W opnemen van de Duitsche volkspartij wogt. 3. erhoogioig van de arbeidspres- |'ie. Of de rijkskanselier met dezen wh het verlengen van den 8-urigen ar tsdag boopt te hereiken, wordt niet fier medegedeeld. Wirth zou waarschijnlijk nog gisteren Programma ter kennis van rijkspresi- it Eberf gebracht hebben, en er de ka- etskwestie aan verbinden. Van of- Me zijde wordt erop gewezen, dat on- F? d'it programma, de rijksregeering r J!10'1 aan denkt, haar politiek van ver- van het vredesverdrag op te geven ra's voorhoen zal zij steeds in de male 311 mogelijke aan de verplichtingen ■w Duitschland voldoen. De verijdelde aanslag op Wirth. dii v^eUÖ ®er^ner Zeitung verneemt, fcwiK ver^00ren zake den tegen mh voorbereidenden aanslag v-astge- 2'\dat de aan®la£ Zondag 15 October «o had moeten hebben. Frankrijk. Dc kwestie van HcrstoL r; 7;T'1 !v ®otPransc'he memorandum. lifv!>aS ,fint uit ParÜs> dat de Gommis- tb erste* 111 een niet officieele zit- ftL van 4~~7- uur duurde, het loyiJw V00rsteI lot inrichting van een itsnivt de ^u'tsche financiën heeft bm eTl|' ®ar'h°u heeft het memoran- ^OTdedigd en bepaaldelijk goant- fe va juridische bezwaren"van de zij- ^bury Engelscken gedelegeerde Wnf°r|3nV'Si'0 heden beraadslagen t^.jWen om den val van de mark eland. DE POLITIEKE CRISIS. Bon ar Law leider 'dor conservatieven. Zooals verwacht, heeft de vergadering van conservatieve leden van Hooger- en Lagerhuis gisteren Bonar Law tot leider der partij benoemd. Onmiddellijk na af loop der vergadering, begaf Bonar Law zich in audiëntie bij den koning in het Buckingham paleis, waar hij officieel de taak aanvaardde om een ministerie samen te stellen. Het voorstel om Bonar Law tot partij leider aan te stellen werd door markies Curzon gedaan, ondersteund door Stanley- Baldwin, die, naar men meent, in het nieu we Kabinet vermoedelijk kanselier van de schatkist zal worden. Bonar Law werd, toen hij opstond om voor zijn benoeming te danken, met geestdriftige toejuichingen begroet. Men verneemt, dat de nieuwe premier tot dusver nog geen verklaring omtrent de politiek die hij denkt te volgen, heeft afgelegd. Tegen het eind der week echter zal hij in zijn kiesdistrict, Glasgow, een redevoering houden, en van die gelegen heid gebruik maken om zijn regeerings- programma te ontwikkelen. Hij heeft ech- tor te verstaan gegeven, dat de nieuwe regeering de verplichtingen ten aanzien van het, Icnsche verdrag moet nakomen en zelfs zijn medestanders, die tegen de Ier- sche politiek van de coalitie gekant wa ren, erkennen, dat de ratificatie van de Iersche grondwet de eerste daad moet zijn van het nieuwe parlement zoodra dit bijeenkomt. - Bonar Law heeft zich zeer waardeerend uitgelaten over zijn voorgangers in de re- geering. Ten opzichte van Lloyd George zeide hij, dat als er in de toekomst ver schil van meening tusschen hen ontstaat, zijnerzijds de politieke strijd zonder eelti ge hatelijkheid zal worden gevoerd. Hij zal steeds de lijden in herinnering houden waarin hij in de groote crisis met Lloyd George heeft samengewerkt on nooit de diensten vergeten, die Lloyd George toen het vaderland bewezen heeft. Op voorstel van Bonar Law is een motie van dank aangenomen voor de diensten die Austin Chamberlain de partij en het land heeft bewezen. Bonar Law voegde er aan toe, dat hij voornemens is degene die de vorige week Chamberlain tegen hem zelf hadden gesteund, toch uit te noodi- gen zitting te nemen in zijn nieuw Kabi net, omdat hij hoopt, dat de conservatie ven als een gesloten partij zullen optre den. Men gelooft dat het Parlement, ver moedelijk Donderdag zal worden ontbon den, zoodat de verkiezingen op 15 Novem ber kunnen plaats hebben en het nieuwe Parlement op 20 November kan vergade- ien. Men verwacht voor heden de benoeming van de voornaamste leden van het Kabi net. Lloyd George's afscheid. Lloyd George bracht gister zijn officieel afscheidsbezoek in het Buckingham Pa lace en nam formeel afscheid van den ko- n:"ng. De ex-premier is druk bezig met zijn verkiezingscampagne en zal in den loop dezer week verschillende vergaderingen hl Londen en de provincie toespreken. Italië liet congres der fascisten. Naar uit Rome wordt gemeld, ia gisle- ten in Napels het fascisten congres, dat tot 30 October duurt, begonnen. Zonder dat de regeering bij machte is tegenmaat regelen te treffen, zijn ongeveer drie tot vier divisies fascisten ter sterkte van 10.000 man elk geconcentreerd. In Zuid-Tirol worden de deelnemers door fascistische spoorwegbeambten in ex tramtreinen vervoerd. Buitenlandsche Berichten. Een Fransche monitor vergaan. De bark „Ondina" heeft 32 schipbreukelin gen van den Fransclien monitor „Gambelta" van St. Malo opgenomen. Do équipage van de i,Gambelta" bestond uit 32 man. Zes man wor den vermist. Een scheepsramp. Lloyds verneemt uit Stockholm, dat de Zweedse he kuststoomer „Oerefrund" van Gefle naar Stockholm, geladen met vrachtgoed, bij Bjoern gestrand is. Hot schip is totaal verlo ren. Vele leden van de bemanning en ook pas sagiers zijn verdronken. Overstrcomingen in Costa Rica. Uit San José (Cosla-Rica), wordt gemeld: Bij overstroomingen in de streek van Critina, welko het gevolg waren van hevige regens, zijn 15 porsoneu verdronken. Treinhandieten. In <Ien express MarseilleParijs is Zater dagavond wederom een brutale aanslag pleegd, welko ditmaal echter voor den aan gevallene buitengewoon gunstig is afgeloo- pen. Tusschen Avignon en Orange voelde een Parijsche koopman, die »n een derde-klas wagon ingedommeld was, dat iemand hem zijn portefeuille poogde te ontfutselen. De reiziger verloor zijn koelbloedigheid! niet, doch greep den aanvaller bij de keel en trok tegelijkertijd aan de noodrem, terwijl hij met alle kracht om hulp riep. Een soldaat, die zich in het aangrenzende ccmpartemcnt bevond, kwam juist bijtijds om den dief, die een revolver getrokken had, bij den arm te grijpen. Spoedig was nu do trein- roover, een Parijsdie apache van 17 jaar, ontwapend. Tc Orange werd hij aan de politie overgeleverd. Een opperhoofd opgegeten. Uit do officieele rapporten van het bestuur van den Belgischen Congo, die te Brussel zijn ingekomen, blijkt, dat in het gebied van de Khansa Lubu, een streek die nog geheel en al onontgonnen en woest is en waar de inboor lingen nog aan menscbencten doen, onlangs een groot opperhoofd, geheel volgens den ritus die bij zijn stam geld-t, is c (gegeten. Het kolo niaal bestuur beeft naar die streek een mili taire expeditie gezonden. „Tel." DE NOODTOESTAND DER TUINDERS De Minister van Landbouw a. i. noodigt de organisaties uit tot een bespreking. Naar wij vernemen, lieeft de Minister van Landbouw a. i. de organisaties van belanghebbenden in het tuinbouwbedrijf uibgenoo'digd tot een bespreking te houden over den toestand, waarin het tuinbouw bedrijf, inzonderheid in de provincie Noord-HoLLand, verkeert en over de mid delen, welke ter verbetering zouden kun nen worden aangewend. Dftze-bes-pi^cikang zal Woensdagmiddag a.s. op het Departe ment van Landbouw plaats hebben. Een adres van den A1 g. R.-K. Landbou w-B e d' r ij f s r a ad Het Bestuur van den Algemoenen R.-K. Landbouw-Bedrijfsraad heeft zich dezer dagen tot den Minister van Landbouw a i. gewend met een schrijven, waarin drin gend wordt verzoohit de belanghebbende organisaties van werkgevers en werk nemers in het tuinbouwbedrijf bijeen te roepen tot een bespreking betreffende den toestand in den tuinbouw en tot beraming van middelen, die kunnen worden aange wend om den ondergang van dit bedrijf te voorkomen. In het schrijven wordt er op gewezen, dat het tuinbouwbedrijf den on dergang nabij is en dat tengevolge daar van ook de arbeiders, in den tuinbouw werkzaam, tegelijk met hunne voormalige werkgevers, volslagen werkloos zullen wo? den. Een rede van den Minister van Landbouw, ad interim. Op de vergadering van den Aartsdioce- sanen R.-K. Boeren, en Tuindersbond te Deventer gehouden kwam na de pauze jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, minister van tmncnlandsche zaken en minister van landbouw ad interim. Deze zeide o.m. het volgende: Tusschen volk en regeering behoort ver trouwen te bestaan en dat vertrouwen is niet mogelijk als er geen openhartigheid :s. Laat ik het recht hebben van de boeren liet vertrouwen te vragen dat de minister van landbouw ad interim noodig heeft. Toen ik in 1918 tot het ministerambt ge roepen werd, heb ik daarom niet gevraagd Steunende op Gods zegen on op den steun van het Nederlandsche volk hebben mijn ambtgenoot en en ik het schip van staat di r de branding gestuurd en dat is ons gelukt., dank zij -ook de hulp van de katho l'eke boeren. Na de vier jaren die achter ons liggen kan men getuigen dat het in ons door God gezegend vaderland vrij goe.d gaat En nu, in Augustus 1922, vroeg men mij opnieuw voor het ministerambt, en heb ik gezegd: Indien God het wil, dan vooruit maar! Bovendien, als het vertrouwen van H.M. de Koningin en in meerdere of in mindere mate het volk ons roept, is liet onze plicht, het land te dienen. Ik zal trachten mijn plicht te doen, niets meer, niets minder. Ik beloof U echter niets, geen -enkele wet ook! Maar ik zal mijn work zoo goed mogelijk doen, als gij mij relpt en voorlicht. Het is mij een voorrecht. U, voorzitter en secretaris van den Nederlandschen Boerenbond, te danken voor de inlichtin gen, mij verschaft, bij het werk dat ik moet volbrengen. Als ik zóó mijn taak op vat, geloof ik dat als ik na weken, maan den. jaren liet ministerieele pad is glib berig. er liggen sinaasappelen- en bana nenschillen! als minister zal aftreden, gij zeggen zult dat ik U beij meegevallen. Dat wensch ik nederig te bereiken. Nede righeid is een kostbaar iets voor een Christen, ook voor een ministerIk zou het ambt niet hebben aanvaard, als ik niet wist waartoe organisatie in staat is. Mijn gelukkigste en mooiste oogenblikken heb ik in organisaties doorgebracht,die beharti ging van geestelijke en stoffelijke belan gen beoogden. Regeering en organisaties hebben elkaar noodig: Uw voorlichting neb ik noodig. Benige dagen na mijn optreden als mi nister van landbouw ad interim heb ik mijn ambtgenooten geprovoceerd, een brief te richten tot de departementen, waarin werd verzocht, in den vervolge aüe maatregelen, den landbouw rakende, slechts met. mijn voorkennis te nemen. De •toekomst moge geven dat deze brief uit komst. brenge! Land- en Tuinbouwongevallenwet Aangifte der werkgevers van hun bedrijven. In verband met het in wenking treden van de Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922 op 1 .November a s is bepaald, dat de werkgevers in het tijdvak van 1 Novem» ber1 December 1922 aangifte zullen heb ben te doen van het e.xploiteeren van hun bedrijf. Bedoelde bedrijfsaangifte moet in duplo geschieden ten kantore der poste rijen, binnen welks kring de betrokkene woonplaats heeft. De betrekkelijke formulieren, welke in duplo moeten worden ingevuld zuilen, naar wij vernemen, spoedig op de postkantoren verkrijgbaar zijn. Invoerrecht op sigaren. Geen valutaree hl. Verschenen is de memorie van ant woord op het wetsontwerp tot wijziging van het invoerrecht op sigaren. Hieraan is het volgende onleend: De klacht van vele leden over do sobere toelichting is wellicht een gevolg van de te grootsche opvatting dier leden van het onwerp. Een ingrijpende wijziging van or.ze „economische politiek" had inder daad- in den breede beliooferi te worden ingelicht. Doch hiervan is in het onder havig ontwerp evenmin sprake als van het invoeren van een valuta-recht, dat tot consequenties ten aanzien van andere industrieën zou moeten lelde. Ook zij, die valuta-rechten als tijdelijken maatregel verdedigen, zullen de groote bezwaren daartegen ongetwijfeld niet miskennen. Over de vóór- en nadeelen van valuta rechten behoeft intusschen bij dit ont werp niet te worden gesproken. De in voering van een valuta-recht beoogt het niet. Het beoogt slechts de veiligstelling van het in 1921 aanvaarde invoerrecht, waarvan, doordat het een waarde- recht is, de grondslag is verzakt. Na te hebben betoogd, dat dit ontwerp nooit een antecedent kan zijn lot invoe ring van rechten op artikelen, die tot dus ver vrij binnenkwamen, of tot verhooging \an bestaande specifieke rechten, dan wel tot herziening van bestaande waarde- rcchlen, in dien zin, dat kostprijs plus in voerrecht den eigen binnenlandschen kostprijs vormen, verklaart de minister, da.' het oenige doel van het ontwerp is, den invloed van do daling der valuta op het invoerrecht te voorkomen. Dit is pre cies het tegendeel van een „valuta-recht", dat juist aan de daling van de valuta in vloed op het invoerrecht wil toekennen. De kwestie-Dr. Tack. Waarom het verzoek tob het geven van onder w ij s niet werd ingewilligd. Op do vraag van het Kamerlid, den heer Gerretson aan den Minister van Oa derwijs, K. en W. betreffende de reden van het niet inwilligen ran het verzoek van dT. Taok tot het geven van M. O in ons land, heeft Minister de Visser het vol gend antwo-ord gegeven: De beslissing omtrent de vraag, of aan vreemdelingen de in art. 4, tweede lid, der Middelbaar-onderwijswet bedoelde vergun ning al dan niet behoort te worden ver leend, wordt bepaald door de persoonlijke eigenschappen en antecedenten van de be trokkenen in verband met de aan onder wijzers van Nederlands-oke scholen te stel len eisohen of andere redenen van alge meen belang. Hoewel ondcrgeteekende met bet oog diaarop een openbare uiteenzetting van do motieven, welke hem bij de voorbereiding van dergelijke beslissingen van persoon lijken aard hebben geleid, in het algemeen niet gewenscht acht, meent hij ten aanzien van de weigering der door dr. Tack ge vraagde vergunning toch nog het volgende te kunnen mcdedeelcn. Uit den aard der zaak verdient het aan beveling het onderwijs in de Nederland sche taal en letterkunde bij voorkeur aan Nederlanders op te dragen. Dr. Tack is van Belgische nationaliteit en was ten tijde der aanvrage met het oog op zijn staatkundige antecedenten in Duitschland gevestigd, waar hij een betrekking van wetenschappelijken aard had gekregen. Deze omstandigheden, in verband met. den aard dier antecedenten, welke bekend mogen worden ondersteld, hebben ondcr geteekende aanleiding gegeven niat er toe HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Een redo van Minister Ruys de Boeren-', brouclc op do vergadering van den Aarts- diocesanen R.-K. Boeren- cn Tuinders- bond. De memorie van antwoord inzake hel wetsontwerp tot wijziging van het invoer recht op sigaren. B. en W. van Nijmegen hebben een voor stel gedaan tot invoering van een gemeen telijke belasting op vrachtauto's cn auto bussen. Bonar Law tot leider der Engelsehc con servatieven gekozen. Parlcmentsontbindiug deze week te wachten. Duitschland voor ccn nieuwe regcerings- crisis? Dr. Wirth zet zijn economisch program ma tegenover de pnrtiilcHlcrs uiteen. mede te werken, dat dr. Tack de door hem gevraagde vergunning werd verleend. Schijnwerpers aan motorrijtuigen. De Minister van Waterstaat heeft be paald, dat het verboden is, buiten stede lijke bebouwde kommen binnen den af stand van 20 M. gemeten uit de naasrt- bijzijnde afduiiinrichtingen van beweeg bare bruggen, die voor de scheepvaart ge opend worden of geopend zijn, aan motor rijtuigen verblindende verlichting (schijn werpers) te bezigen. De verhooging van de schadeloosstelling voor Kamerleden. De Middenstands-Unie hoeft tot de Eerste Kamer een adres gericht, waar in zij er ten sterkste op aandringt, de wijziging in liet lilde Hóofstuk der Grondwet, welke o,m behelst de verhoo- ging van de schadeloosstelling van de Kamerleden bot 5000, niet aan te nemen Een proefproces tegen het C. V. B. Tussahen het Centraal Vexrekenkantooi voor Brandstoffen, de regeering en het ccmité tot behartiging der belangen van de deeligerechtagdlen in bet restitutiefonds is thans een overeenkomst tot stand ge komen waarbij partijen zich verbinden do beslissing over het gerezen verschil in zake de udtkeering van het resteerende deel van dat fonds te laten afhangen van den uitslag van één voor de 's-Graven- haagscho rechtbank aanhangig te maken proefproces. Hetgeen in dat proces tusschen den eischer, het C. V. B en den Staat bij ge wijsde zal worden beslist, zal tusschen de tot het comité toegetreden groote verb Ai kers, het C. V. B. en den Staat vaststaan, evenals of het bij gewijsde ook tusschen hen was beslist. Een der groote verbrui kers zal ten spoedigste het O V. B. dag vaarden cn in die procedure zal de Staat tussohenkcanen. Wordt het O. V. B. ver oordeeld tot rentevergoeding, dan wordt aan alle deelnemende groote verbruikers rente vergoed van 15 Aug. 1921 af. De Staat heeft zich voorts tegenover 't O V. B. verbonden te zijnen laste te nemen alle bepalingen, die het C. V. B krachtens het vonnis en de overeenkomst zal hebben to doen, voor zoover het daartoe niet bij machte mocht zijn. Naar wij vernemen, zal als eischer in het proefproces optreden de grootste be langhebbende, n.l. de gemeente Amsterdam Ncdorlaudseho Spaarverzckering voor Katholieken. Den 21sten dezer had de Algemeene Vergadering van Aandeelhouders der Ned. Spaarv&rzekering voor Katholieken to 's-Gravenhage plaats, ten kantore der N.V. onder presidium van den President-Com missaris, Ir. L. J. M. Feber, lid der Twee de Kamer der Stolen-Generaal. Het jaarverslag, do Balans- en Verlies- en Winstrekening werden met algemeens stemmen goedgekeurd, welke na een pre mie-reserve van ƒ7056.29 met een bruto winstsaldo sloot van ƒ16835.71. Hiervan werd als onverplicht gereserveerd voor administratie 8862, voor pensioenfonds ten gunste van het personeel 1237,12; na de reserveertng werd de winst stotuair verdeeld. Van het ter beschikking gestel de bedrag van de Aandeelhoudersverga dering werd ƒ802.48 bestemd, voor den R.- K. Bond van Groote Gezinnen ƒ302.48, voor do R.-K. Verceniging voor Studiebe- Iangen ƒ200; voor den Eucharistischen Bond ƒ100. Verder werd volgens de statuten der Ni V. van de winst aan het Doorluchtig Epis* copaat van Haarlem ter beschikking ge< steld voor do noodlijdende kerken in Nev dcrland ƒ416.24; de Missiën in Neder Oosfy en Wesl-Indië ƒ416.24. Tevens werd vastgesteld 15 dividend uit te keeren, zijnde ƒ30. per aandeel. Dt lieer J. P. Stuyt, candidaat-Notaris to Alkmaar- werd mot algemeene stemmgenl als Commissaris herkozen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1