VRIJDAG 13 OCTOBER 1922 No. 3952 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUITENLAND. BINNENLAND. STADSNIEUWS. ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 8.60 per kwartaal. BS on te Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Jrweo per poel 12 96 per kwartaal. OtHlustreerd Zondagsblad la voor de Abonnd'a verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- J [jtliike nummers 6 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige «lagen 10.50. nummer bestaat uit twee bladen De mammon. 'verband met het verzoek van Leidens jemeester om salarisverlaging, wezen er dezer dagen op, dat de maatschap- jke toestand niet beter worden kan, als i maar altijd tracht t© halen wat lo halen s. ezelfde gedacht© vonden wij gisteren jt in een liberaal blad: „Het "Vader- H". jttend met een Anarchisten-congres, Dndag te Utrecht gehouden, waaraan blad geen beteekenis toekent, ver ft het: Maar zij doen wel kwaad in dien __n, dat zij het getal vermeerderen van hen, die meenen dat men er met praten komt. De maatschappij moet anders worden, zeker, maar dan is ook hier het woord van de Gcnestet van toepassing, dat Jan met Jan moet be- _ginnen. Dat wil zeggen, dat de indi- I viduen beter moeten worden, los van den Mammon in de eerste plaats. Maar daarvan werd met geen woord gerept. ds van den Mammon, el liberalisme heeft doordat het den nmon aanbad een reactie ontketend, op hare beurt ook weer voor den imon ligt neergeknield, i Christelijke beginselen moeten de Ischappij redden zijn daartoe machte. aar de Chistelijke beginselen moeten ook leven in de Christenen... die Christelijke beginselen zullen individuen beter maken lo© van Mammon", los van den geldgod geldgod, die niet alleen zijn aanbid- onder de rijken vindt De Oostersche kwestie. DE MUDANIA-OVEREENKOMST. ordbreuk der Turken. JSpe overeenkomst van Mudania zou in nacht van morgen in werking tredon. strijd met deze overeenkomst hebben duizend man Turksche troepen de iwe grenslijn op het schiereiland van overschreden en zijn verscheiden© •gllen in de richting van Constantieopel 'Gerukt. aeraal Harington heeft, naar de „Ti- meldt, onmiddellijk een vliegtuig deze troepen gezonden, dat daar een ^■irschuwing zal uitstrooien aan den imandant. Britsche commandant aan d© Aziati- zijde van de Dardanellen zond een lementair met een witte vlag om een •elijke medeöeeling over te brengen. leneraal Harington heeft bovendien telegram gezonden aan Ismed pasja en Moesfafa Kemal, waarin hij wijst op inbreuk op de overeenkomst, welke r deze nieuwe oprukkende trocpenbe- ing wordt gemaakt. et is mogelijk, dat dezo oprukkende ïeging werd uitgevoerd door den een tnderen ondergeschikten commandant, tr dat deze daartoe van hooger hand heeft ontvangen. sonen, die op de hoogte zijn van de ïsche diplomatieke usanties beschou- dezen inbreuk op het verdrag echter zeer ernstig. Men heeft het gevoel, dat Purken wellicht van plan zijn, om een ie positie ten opzichte van Constan te bezetten, om in staat te zijn intruiming van deze stad door de bui- andsche troepen te eischen voordat onferentie omtrent het Nabije Oosten ut. Turksche troepen hebben gister het Ghebzen ontruimd. Overeenkomstig «palingen der Mudania-overeenkomst het dorp Zondag in handen der Na risten. Uit deze houding der Kema- t schijnt hun bedoeling te blijken, om 'e houden aan het overeengekomene effende de neutrale zones. Duitschland. IDe bestrijding der inflatie. r de Lokal Anz. verneemt komen de '■•regelen die de regeering van plan is toffen tegen de voortwoekerende in- 8 neer op een verbod van koop of ver- II !wn buitenlandsche valuta voor spe- *«eve doeleinden. De banken zullen «ebt worden daarop toezicht te hou Bovendien is de regeering voorne- voor 400 millioen goudmark schat- Jbligaties, die 4 percent rente zullen P» uit te geven, om het hamsteren "Uifenlandsch geld door het publick Lt! te gaan. kking van de schatkist-obligaties de ontvangsten uit de uitvoerhef- [jP uit de verhoogde steenkool-belas sen. Volgens de Vciwarts zal voortaan elke aankoop van vreemd geld verboden zijn, tenzij ©trekkend voor de betaling van in gevoerde waren. Van industrieelen kant wordt in den Lo_ kal Anz. de noodzakelijkheid van een pro ductie-belasting ter steviging van den markkoers bepleit. De graanprijzen. De Duilsche rijksraad heeft met 47 te gen 13 stemmen een wetsvoorstel aange nomen, waarbij de prijzen voor het eer ste derde gedeelte van den graanomslag belangrijk worden verhoogd. O.a. wordt de prijs per ton rogge van 6900 op 20.500 M. verhoogd. Do overige prijzen worden naar rato verhoogd. Bij de prijsbepaling heeft men het indexprocédé als grondslag genomen. De prijzen voor den graanom slag zullen ook nu neg slechts 1/5 van den prijs op de vrije markt van 10 dezer bedragen. Massa-ontslag bij den telefoondienst. Naar de Berliner Zeitung am Mittag ver neemt, heeft do postdirectio aan 600 te lefonisten tegen 1 Nov. ontslag aangekon digd. Als reden wordt opgeheven, dat het aantal telcfoonabonné's is verminderd. Oostenrijk. Dc hulpactie. Een uiteenzetting van bondskarselier Seipel. De Oostenrijksche bondskanselier Seipel heeft gisteren in den nationalen raad een rede gehouden over het protocol van Ge- nève. Seipel wees er bij deze gelegenheid op, d.at de Volkenbond zich daarmede in dien geest wiide uitspreken, dat Oosten rijk geholpen kan worden. Het is moge lijk, dit land te redden, doch alleen met steun van het buitenland. Daarmede is bevestigd, dat Oostenrijk inderdaad bui tenlandsche hulp behoeft. „Wij moeten aldus Seipel om de verlangde credieten te verkrijgen, zware offers brengen, doch ik verzoek te wil len denken aan den tijd, wasrin wij de ineenstorting van ons geheele economi sche en sociale leven ieder oogenblik ver wachtten. Dat waren de tijden, waarin allerlei geruchten de ronde deden, bijv. dat onze buurstaten er slechts op wacht ten, on3 land onderling teverdeelen of dat de een of andere^ mogendheid een man daat over ons land zou krijgen. De Volkenbond biedt ons garanties aan, waarvoor wij als tegenprestatie© zekere hervormingen moeien aanbrengen in ons economische leven, waaraan de deskundi gen uit den Bond zullen medewerken. Een controleur-generaal, welke namens den Volkenbond optreedt, zal invloed ver krijgen op onze binnenlandsche aangele genheden. Er ligt in den eisch tot con trole een zeker verwijt tegen ons opge sloten, doch dit is niet geheel zonder grond, omdat niet alles is in het werk ge steld, wat kon worden gedaan om den toestand van Oostenrijk van binnen uit te verbeteren. Ons volk wil, dat wij het door dezen laatsten zwaren tijd heen helnen, opdat het voor het ergste gespaard blijf. De sociaal-democratische sprekers be streden. naar de ..Tel." meldt, krachtig het protocol van Genève. De voormalige bondskanselier ör. Renner verklaarde, dat men in waarheid niet aan den Volkenbond maar aan het buitenlandsch particuliere kapitaal den sleutel uitlevert van de Oos tenrijksche circulatiebank en van de fi nanciën van den staat. Frankrijk. Eon Premicrsconforcnüe? Het wordt waarschijnlijk geacht, dat in het begin der volgende week, waarschijn lijk te Boulogne, een bijeenkomst der ge allieerde premiers zal plaat© hebben, ten einde in groo'e lijnen de gemeenschappe lijke houding op de a.s. Oostersche vredes conferentie vast te stellen. Engeland. DE POSITIE VAN LLOYD GEORGE. Naar Let eind© der Coalitie. H.N. meldt uit Londen: Het Engelsclie liberale blad, de Star, meent te weten, dat Lloyd George in zijn rede van Zaterdag, in hoofdzaak den na druk zal leggen op het feit-, dat de vast beradenheid door Engeland, getoond in de Oostersche onderhandelingen, niet alleen het principe heeft gered, doch ook het Engelsclio prestige bij de Turken ten zeer ste heeft verhoogd. Het schijnt echter twijfelachtig of dit de situatie voor de coalitie zal kunr.cn edden, aangezien van de coalitieconservaticven zeker een kleine tweehonderd liever hun eigen weg zullen gaan, dan langer zich te voegen onder de liberale invloeden van Lloyd George en do zijnen. Vermoedelijk zullen Chamber lain en Lord Birkenhead de coalitie trouw blijven, terwijl Churchill als wild-libe- raal zeker op de hand van den premier is. Men vcrkeefL in twijfel omtrent Wor- thington Evans en eenige andere leiders van den tweeden rang. Wat echter de premier Zaterdag zal zeggen, zal vermoe delijk in beteekenis achterstaan bij het besluit, dat de conservatieve partij in haar jaarvergadering op 14 November zal nemen. Valt daar de beslissing tot zelf standige actie en breuk met de coalitie, den komt de strijdkas der Unionistische partij, die minstens twee millioen pond bevat, in hander. der meerderheid en moet Lloyd George den stembusstrijd vrij wel zonder financieele hulp van betee kenis zien te voeren, iets wat hem, wat het geld betreft, bijna op gelijk niveau zou brengen met de Arbeiderspartij, zonder dat hij, als deze. over een groot aantal ge schoolde vrijwilligers als stembusagenten beschikt. Men meent, dat Lord Derby de leider der Unionisten zal zijn. Rusland. Muiteri] hij hot leger. In het gebied van Drodekowo i© in het leger van generaal Dietrich muiterij uit gebroken. De kozakken sloten zich bij de boeren aan. Amerika. De verliezen der Mijnwerkersstaking. Bradley, de voormalige voorzitter der nationale koleivereeniging, heeft een sta tistiek gepubliceerd, over de verliezen, welke bij de jongste mijnwerkersstaking zijn geleden. Bradley geeft als totaal verliescijfers aan, ongeveer 1.500.000.000 dollar. Onder verdeeld waren volgens zijn berekening de verliezen als volgt: Loonderving door de mijnwerkers 550.000.000 dollar; verlies voor do spoorwegen 375.000.000 dollar cn voor het publiek aan brandstof 500.000.000 dollar. De schade voor de mijneigenaars schat Bradley op 50.000.000 dollar. Japan. Beperking van den VIooUxww. Achtduizend arbeiders bij de Japansche scheepswerven zijn ontslagen, overeenkom stig de op de conferentie van Washington besloten vermindering van den vioolbouw DE STAKING IN DE SIGARENNIJVERHEID Op hot voorstel tot bemiddeling van don commissaris der Koningin in Noord-Brabant bobben het Verbond van vereenigingen van si garenfabrikanten in Nederland, de Nederland- sche R. K. vereenigingen van sigarenfabrikan ten, do Vereeniging van R. K. sigarenfabrikan ten Eindhoven, de Vereeniging van R. K. siga renfabrikanten Valkenswaard en de Vereeni ging van R. K. sigarenfabrikanten De Kempen ongeveer bet volgende geantwoord: Wij hebben de eer uw Excellentie mede te doelen, dat uw brief van 10 October 1922 in een gecombineerde vergadering van onze ver bonden op 11 October een punt van ernstige bespreking hoeft uitgemaakt. Alhoewel onze verbonden in beginsel bereid zijn, mode le werken aan oplossing en beëindi ging van bet conflict, dat bestaat tusschen de verbonden en de betrokken werkliedenorgani- ealies, en zij uwe goode bedoelingen inzake de door u aangeboden bemiddeling, om dat conflict tot oplossing te brengen, op zeer hoo- gen prijs stellen, meenen zij toch geen positief antwoord op uw brief te kunnen geven, aange zien bet conflict in een zoodanig stadium ver keert, dat voorloopig geen gebruik kan worden gemaakt van een voorstel tot bemiddeling. Zij zouden echter gaarne zien, dat u aan eenige door de verbonden aangewezen leden een audiëntie zoudt willen toestaan. De Nederl. R K. Tabaksbewerkersbond St. Willibrordus heeft de bemiddeling van den commissaris der Koningin in Noord-Brabant aanvaard. De Utrecblsche medewerker van d« Stand, meldt, dat het hoofdbestuur van de Christ, or ganisatie van Sigarenmakers gezamelijk mot bet CLrist. Nationaal Vakverbond een onderhoud gehad beeft met den minister van binncnland- scbo zaken. Uit het onderhoud bleek, dat bet niet de be doeling van den minister was de reglementaire kasuitkeeringen stop te zetten, zoodat deze Za terdagavond weer uitgekeerd zullen worden. De besturen wezen er op, dat bij de sigarenmakers werkzaam voor de Spaanscbe Regie, van wie Woensdagavond 1800 in ons land ontslagen zijn, reeds voor het conflict voor steun in aan merking kwamen. Betreffende deze categorie van mensclien zegde de minister nadere over weging toe. Spoorwegpersoneel. In de gisteren gehouden conferentie tusschen de directie der Nederl. Spoorwegen en de hee- ren Mollmaker cn Timmermans, resp. voorzit ter cn secretaris van bet comité der samen werkende spoorweg-organisaties, beeft! de direc tie zich hereid verklaard het geheele comité Zaterdagmiddag a-s. in buitengewone oonferen- tie to ontvangen, iter bespreking van den toe stand* Het oomité van actie uit de samenwerkende hoofdbesturen de-r spoorwegorganisaties heeft een zeer uitvoerigen brief gezonden aan den •minister van waterstaat, waarin hem wordt ver zocht zijn medewerking te onthouden aan de wonsohen van den raad van commissarissen der Spoorwegen, zooals kenbaar gemaakt in diens brief d.d. 6 Juli jl. aan de ministers van waterstaat en van financiën, noch zijn goed keuring te hechten aan de door de directie aan gekondigde verlaging van de inkomsten van het personeel. De commissie heeft voorts ver zocht voordat de minister in deze een beslissing neemt, in de gelegenheid te worden gesteld, dit adres bij den minister nader mondeling toe te lichten. „Tel." Arbeid in schoenfabrieken. Verlenging arbeidstijd- Do minister van arbeid heeft, beschikkende op een gemeenschappelijk verzoek van den Neder landsehen R-K. Bond van Schoenfabrikanten en den Nederigndschen R.-K. Lederbewerkers- bond lot het bekomen van en vergunning, als bedoeld in art. 28, 7de lid, der Arbeidswet 1919; gelet op de betrekkelijke wetsartikelen, alsmede op de ingekomen ambtsberichten: tot wederopzegging toegestaan, dat in schoen fabrieken door mannen, vrouwen en manne lijke en vrouwelijke arbeiders van 16 en 17 jaar gedurende 10 uren per dag arbeid wordt verricht op: a. de eerste 5 werkdagen der 6 weken, val lende vóór de Goede week, met uitzondering dc-r weck, waarin 19 Maart valt, of, indien 19 Maart op een Zondag valt, gedurende de eer ste 5 werkdagen der 5 weken, vallende vóór' de Goodo week; b. de eerste 3 werkdagen der Goede week; c. do eerste 4 werkdagen der Paaschweek; d. de eerste 5 werkdagen der opvolgende 4 weken aanvangende des Maandags na de Paaschweek; e. de eerste 4 werkdagen der week, waarin Hemelvaartsdag valt; f. de eerste 4 werkdagen der week vóór Pinksteren; g. de eerste 4 werkdagen der Pinkslerweek; h. de eerste 5 werkdagen der volle laatste week van September en op de eerste 5" werk dagen der 2 eerste weken van October of der week, vallende gedeeltelijk in September en ge deeltelijk in October, en der eerste volle week in October; onder voorwaarde, dal: lo. op die dagen de arbeidstijd van de be trokken arbeiders in zijn- geheel gelegen is tusschen 6 uur des vóórmiddags en 7 uur des namiddags; 2o. in de weken, waarin die dagen vallen, door do betrokken arbeiders niet langer ar beid wordt verricht dan gedurende 55 uren per week; 3o. de weekloonen der betrokken arbeiders met zooveel maal 1/48 worden verhoogd als er meer uren dan 48 in de betreffende week ar beid is verricht, terwijl, voor het geval, dat ricbtloonen worden betaald, deze richtloonen op dezolfde wijze- moeten worden verhoogd; 4o. door de betrokken arbeiders in een ka lenderjaar niet langer arbeid wordt verricht dan gedurende 2500 uren; Gemeenteraad. Verbetering bruggen, enz. Tengevolge van de inbcdrijfstelling van de nieuwe koolgasstokerij met de daarbij behoorende cokessortcerinrichting is het noodig geworden, dat, voornameiijk ten behoeve van de aflevering van cokes, ge noemde fabrieken beschikken over een uitgang aan liet oostelijk gedeelte van het fabrieksterrein. Hiervoor komt de oost zijde van de Oosldwarsgracht cm ver schillende redenen het meest in aanmer king. Aan het maken van dezen nieuwen uilgang zal onder meer verbonden zijn het -verhoogen van een gedeelte van de. Oosldwarsgracht (O.Z.) benoorden de Langegracht, liet plaatsen van een muur met inrijpoort langs een gedeelte van de Langegracht en de O os Ld wars gracht, ter wijl het nog niet gedempte gedeelte van laatstgenoemde gracht, ten noorden van de Langegracht. binnen de begrenzing en afsluiting van het fabrieksterrein zal ko men te vallen. Een en ander is in de mis sive van Commissarissen nader omschre ven en ep de bij de stukken gevoegde lee- kening aangegeven. Het is geweri'seht, dat tegelijk met de uitvoering van deze werken de verbete ring ter hand genomen wordt van de brug gen met opritten, welke zich in do on middellijke nabijheid van deze zijde der Lichtfabrieken bevinden. Voor bet gewo ne verkeer toch liggen de Looiersbrug, de Oostdwarsbrug en de Greinbrug hinder lijk hoog; ook zijn de hellingen naar die bruggen te ste<5. Bestuurders van vuilnis wagens en andere voertuigen moeten bijv. met groot beleid manoeuvreeren om, ko mende van de Oosldwarsgracht, over de Oostdwarsbrug cn de Looiersbrug de Langegracht te bereiken en reeds meerma len zijn op dien hoek ongelukken voorge vallen. Indien derhalve len behoeve van den afvoer van cokes van dc Lichtfabrie ken een behoorlijke toegang naar het fa brieksterrein wordt gemaakt, verdient het aanbeveling ook de naaste omgeving voor het tegenwoordige rij verkeer geschikt te het voornaamste nieuws. Do Ned. R.-K. Tabaksbewerkersbond hoeft het Ijcmiddclingsaa'iibod van den Commissaris dec Koningin in N.-B. inzake het conflict in dc sigarcnindustric aan* vaard. Verlenging van den werktijd in do schoenindustrie. In het tweede blad wordt een bcselirij- ring gegeven van de „Missie in die festo* van Alphons Dicpcnhrock. DèTTufken hebben de overeenkomst van Mudania geschonden door het binnenruk ken van treepen binnen dc neutrale zon©. Een conferentie dor Geall. premiers te Boulogno verwacht. ..Dc dreigende ineenstorting van de En- gclsche coalitie. maken. Hiertoe is in de eerste plaats noo_ dig verlaging c?er doorvaarlhongt? en ver sterking van de drie genoemde nruggen. De doorvaarthoogto ware dan te -erlagen tot 0.73 M. -f N A.P. hetgeen overeenkomt met die der I.akcnbrug (in den Ouden Singel over dj Volmolengracht). welke brug de laagste is van alle vaste brug gen, die op den weg van het groot vaar water (Oude Vest), naar de Looiersbrug moeten worden gepasseerd, zoodat de mo gelijkheid van doorvaart naar de Lange gracht ten gevcige van deze vrrlasTng niet zal worden verminderd. Een tmnniore doorvaar!hoogte zou geen nut hebben.Ook de Langegracht, zelve zal t oogank eb ik blij ven voor hoogeie schepen, aan weerskanten van de Oostdwarsbrug in die gracht beweegbare bruggen zijn gele gen, n.l. aan de Oostzijde de Houlmarkts brug en aan de Weslzijde de Volmolen- brug en de Langegrachtbrug. De genoem de hoogte van 0.73 M. N.A.P. \ordcrt e?n rijdek ter hooglo van ongeveer 1.12 M. N.A.P.overeenkomende met. het bestaande dek der Looiersbrug. welke der halve niet verlaagd wordt; daarentegen moeten do Oostdwarsbrug en de Grein brug. wier dekhoogto thans resp. 1.54 M. en 1.44 M. N A.P. bedraagt, ppn aan zienlijke verlaging ondergaan, wiarmede een verflauwing van de loegangshellingen gepaard gaat. Bovendien zal de Looiers brug worden versterkt cn zal de Oost- «iwarsgraebt, zoowel aan de zijde van d& Looiers- als aa.o die van Greinsbrug. een schuine verbreeding verkrijgen, ten einde het rijden var. c.e eeno naar dp brug te vergemakkelijken De kosten van de uit te \ou :ken worden globaal geraamd op 18000. Waar dc voorgenonvm verbetering, in het bij zonder de verlaging van .de 'meergeme'de bruggen, voor prn deel ten goede zal ko men aan het algemcene verkeer met vcer_ tuigen in dc gemeente, bestaat er alle reden om ook een gedeelte van de totale kosten rechtstreeks ten laste le brengen van de gemeente-begrooting. Dit neemt evenwel niet weg, dat de verbetering van den toestand ter plaatse toch hoofdzake lijk geschiedt ten behoeve van de lichtfa brieken, die bij de verandering der nabij gelegen bruggen immers evenzeer gebaat zijn. Met het oog hierop meenen B. en Av\, na overleg met commissarissen en over eenkomstig het advies van de commissie van fabricage, cat van gemelde 18000 een bedrag van 12000 voor rekening van de Stedelijke Fabrieken van Gas cn Electri- cit.eit.en een bedrag van ƒ6000 rcchlstrceki ten laste van de gemeentebcgrooting be hoort te komen. Op grond van bet bovenstaande geven B. en W. den Raad in overweging: a. te verklaren, dat dc op de overgelegde situatie-teekening rood omlijnde 'gedeel ten van de' Oosldwarsgracht (waterweg) en van de Oosldwarsgracht O.Z. niet meer voor den openbaren dienst bestemd zullen zijn; b. door vaststelling van een suppleloi- ren begroolingsslaal een bedrag van 18000 te hunner beschikking te stellen voor de verbetering van de Looiersbrug, en de Geinbrug met de daarbij behooren de opritten, en voor de uitvoering van de verder door Commissarissen der Lichtfa brieken noodig geachte werken, een en am.- der onder bepaling, dat 2/3 gedeelte der kosten door de gasfabriek aan de gemeen», te zal worden gerestitueerd. Afwijking van de voorwaarden der ver gunning aan de Loidsehe Duinwater- maatschappij. Eenigen tijd geleden wendde de Leid- sche Duinwatermaatschappij zich tot B« en W., met het verzoek een wijziging vaaS het in 1922 ingevoerde „groot watertarief* wel te willen goedkeuren. Tengevolge vaif de stijging der productiekosten tocH moest volgens dat tarief het water aa$ enkelen, die duinwater bij groole hoeveel heden over dén Meter betrekken, de z.g, groot-watergebruiker^ beneden kostpriji geleverd worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1