Fitenland. Jaargang. WOENSDAG 11 OCTOBER 1922 No. 3950 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN Zondagsblad. binnenland. 'e Eeicbeke Sou/temt abonnementsprijs bedraagt bli vooruitbetaling Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdaqen. tlu» TviiHan IS cent nar btapV 2.R0 nar Inrnrtanl Voor Leiden 19 cent per week, 2.60 per kwartaal. Bij on se Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Pr an oo per post J 2 96 per kwartaal. I Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar (D betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- [derlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. de advertentieprijs BEDRAAGT: op Zaterdag SS cent per regel Overige dagen SO cent per regel Voor Ingezonden Mededelingen wordl het dabbele 5- van het tarief berekende KLEINE Aü VEETEN TIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 'a Zaterdags, overige dagen f0.50. i nummer bestaat uit twee bladen i administratie herinnert er aan dat het nnementsgeld ad 50 cent 4e kwartaal op Zondagsblad heden moet worden betaald. Salaris burgemeester en pessimisme. 1$ bekend, dat Loidena burgemeester Baad heeft gevraagd, aan Gedep. jen te willen verzoeken, onder Konink- i goedkeuring, zijne jaarwedde met in- g ven 1 Jamuari 1923 te willen vaat- ka op 10.000 's jtaars (inplaats van, SOOO 'sjaare), dus met 1/6 te verminda- 'ij hebben daarvan mecLeideeiLing gedaan im iiiummer van 29 Septemberen er commentaar aan verbonden, 't Wilde voorkomen, dat het mooie in deze daad jende voor zichzelf sprak;aan cri- daohten we geen enkel oogenblikl w na dien is er al vrij wat geschreven deze burgemeesterlijke daad. ihiVkiig is niet door een in uitbundig- banale lof de hobele daad besmeurd eden. Er is gekomen oen plaat van Amsterdammer", waarin burgemeester tijselaar wordt voorgesteld als Pieter wnszoon van der Werf, die tot do jerige burgers zegt: „Ik ben bereid linker arm te offeren"! in caricar ing zoo ieta wel. den anderen kant is er wed een om-laag-halend© erdtiek op af ges aho rn als „Het Volk" en „Do Vrije list" ze erkennen het goede in het meesitelijk optreden. Laatstgenoemd eckrijft b.v. over: „een sympathiek f. Haar„als dit tot gevolg heelt teadera met een inkomen van 30. /6, d. i. 5 gulden per week, mindter l moeten *tw*M«uwu:uteügeiijko ezemingem worden er onmiddellijk rastgeheolit. hier nu een treffend voorbeeld van wij zouden willen noemen: pes s i me van die zwartkijkerij in samenleving men iets ele-chts opmerkt, dan houdt ce oogen afgewend van het goedie in middellijke nabijheiden, als men n ^:eds ziet, dan tuurt men de verte in iets slechts naast te kunnen van den burgemee ester vindt op zichzelf goedmaar men haalt ir]] ilere dingen bij, om er toch maar een j to over heen te kunnen -wei-pen. Niet f heb de Burgemeester is, die de re stelt maar zeó is nu eenmaal de «kwaal van zeer velen. Ik nuchter, en zekerwelk meevoe- menseh zal aldus- redeneeren„De meester van Leiden laat 1/6 deel van EQ aferis vallen, dus moet een werk- die 30.per week verdient, dat aar doen n a t u u r 1 ij k". Wie :eert er zoo? d, zelfs al zouden er zijn, die zóó leeren al zouden er Raadsleden medewerken aan de verlaging van hargemeesteriijk salaris, in de hoop, fit mosje hebben een zóó ver doorge- M «i gevolg als hierboven aangeduid id oog blijft, deze daad van den burge- feitelijk op zichzelf staan, salaris-verlagingen van anderen toch i ïjlciad eventueel weer opnieuw heb- oooideelen en te beslissen. ir verderWaarom nu toch eens niet forzoek van Leiidens burgemeester om »-TO-]aging beschouwd als een vooï '1 in broeden zin, met w ij d e king. Een voorbeeld, welks strekking zoo willen en ook zeker, mogen aaa- „Menschen, van hoog tot lager, 1 niet, vóóral niet in dezen tijd, als nensleus, ais tot een hoogste geluk: talen wat er te halen tGeeft ook eens wat van nw >1*11 vrij willig prijs, als Maar- lijk de gemeenschap zulks noodig of lelijk maakt". En dit is dan een voor- waaraan zoo velen zich kunnen spie- - zich moeten spiegelen, wil i "ff^meen-e malaise niet tot- nog diépere &*g voeren De Oostersciie kwestie. CONFERENTIE TE MUDANIA. De overeenkomst get eekend. 'aal Harington deelde '®id Paclia den tekst mee van een llie, welke in overeenstemming met ünscho en Italiaansche generaals 'gesteld. De conventie voorziet in ;ave van Thracië aan Turkije, op lrde, dat een neutrale zone, welke gemengde commissie bepaald zal om de veiligheid der troepen en 'sid der zeeëngtep te verzekeren door de Turken zal worden geëerbiedigd. Harington hield een rede, waarin hij er den nadruk op legde, dat de Turken op het punt stonden, hun nationale wen- schen te verwezenlijken, zonder verder bloedvergieten. Ismid antwoordde, dat hij de conventie had bestudeerd in dcnzelfden geest van verzoening en goed vertrouwen als door de geallieerden getoond was, maar in ver band met zekere punten was het noodig, Angora van den inhoud der conventie in kennis te stellen. Nader wordt gemeld, dat de overeen komst hedennacht werd geleekend. Deelneming van Amerika? De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat Amerika bereid zal worden gevonden om deel te nemen aan de conferentie in het Nabije Oosten te houden ter regeling van de vrijheid van de Dardanelles, maar de Amerikaansche- deelneming zal zich enkel tot dat onderwerp bepalen. Duitschland. Het Rathcuau-proeca. Wolff seint uit Berlijn, dat gisteren, do getuige Brüdigom uit Frankfort is ge hoord. Deze verklaarde, dat Tillessenhem had gezegd: Men kan den toestand slecli(« verbeteren, wanneer de arbeiders worden geprovoceerd. Om elf uur had een onderhoud plaats en om 2 uur zat Brüdigom op den trein naar Munchen. Hij kreeg 2Ö00 Mark." Te Munchen had kapitein-luitenant Eoff- mknn hem gezegd, dat zijn werk daarin bestond om de arbeiders te provoceeren. Slechts op die wijze zou een revolutie te verkrijgen zijn. De arbeiders zouden ge prikkeld worden, wanneer Scheidemann, Rathenau, von Gerlach tem anderen, wier namen getuige zich niet meer herinnerde, vermoord zouden worden. Brüdigom moest zich persoonlijk ter _be^bA^k^öT 1 5teUP'Rlarir en'terBe "naar Frankfort te rug. Ik ging er naar de redactie van de Volkstimme. aldus get., en vroeg, wat ik doen kon. Wij begaven ons daarop naar politie-president Erlcr, die verklaarde voorloopig niets te kunnen doen.Ik moest trachten meer te weten te komen. Daar mede begon mijn rol als spion. Ik nam deze op mij, daar de politie-president beloefde mij moreel te zullen dekken. Ik ging naar Tillessen, die mij met een on bekend persoon naar Berlijn zond. Deze bracht mij daar in een lokaal te samen met een derden man. Uit een en ander maakte ik op, dat hij wist, dat ik in dienst van Tillessen was. Daar ik zeide met toestanden in Kassei vertrouwd te zijn, reisde de onbekende met mij der waarts. Ik kreeg persoonlijk den indruk dat iets zou kunnen of moeten gebeuren. Deze verklaringen, ziei Brüdigom, zijn geheel naar waarheid en bevatten nog niet alles, wat Tillessen deed en zeide. Get. verklaarde 'dit op de door hem afgelegde eed. Te half drie werd de zitting tot heden verdaagd. Nieuwe aanslagen voorb ereid? Naar aanleiding van een bevel tot ar restatie, uitgevaardigd door den procu reur-generaal, zijn gistermogen verschei dene leden der organisatie Oberland gear resteerd onder verdenking, een moordaan slag te hebben voorbereid. Volgens de „Münchener-Augsburger Abendzeit.ung" schijnt een aanslag beraamd te zijn op een aantal leidende politici. Oostenrijk. De hulpactie. De burgerlijke meerderheid begroet de overeenkomst van Genóve tot herstel van Oostenrijk als den eenigen urtweg, die - mogelijk is. Het is nauwelijks aan twijfel onderhevig, dat de burgerlijke meerder heid van het parlement de overeenkomst zal goedkeuren. Het is eigenaardig, dat de links-radica len tegen den bondskanselier Seipel een agitatie op touw zetten, die wordt inge leid door een oproep der communisten in de „Rot© Fahne", waarin Seipel van „land verraad" wordt beschuldigd. Het was te verwachten dat de linksradicalen alle po gingen zouden aanwenden, om de burger lijke regeering van de verdienste, Oosten rijk gered te hebben, te berooven. Engeland. DE POSITIE DER REGEERING. De oppositie tegen Lloyd George. Geheel onverwacht kwam gisteren het bericht over een aanstaand heengaan van Lloyd George. Het feit, dat Curzon den laatsten tijd meer dan Lloyd George op den voorgrond trad, deed reeds vermoe den, dat er iets op til was. De buitenland- sche politiek van Lloyd George maakte den laasten tijd dan ook nog al ontevre- dcneBj hoewel zulk* piet dadelijk ken baar werd gemaakt. In kringen der con servatieven verwijt men hem vooral zijn politiek ten opzicht van het Oosten. De binnenlandsche toestand wordt dan ook iederen dag onzekerder. De Times zegt: De aanvallen die op den premier de laatste dagen zijn gedaan, hebben een toestand geschapen, dien noch hij noch de regeering in haar geheel kan negeeren. Wat de regeer ing zal doen is alsnog 'on bekend. Waarschijnlijk heeft zij de ge dragslijn nog niet vastgesteld, maar iets dient gedaan te worden en wel spoedig, indien de regeering de ernstige °chade, aan haar positie toegebracht, wil herstel len. De politieke correspondent van de Daily Mail schrijft: Op het óogenblik is de pre mier niet voornemens af te treden. Zel den is hij van zoovele politieke kanten aangevallen, waarvan sommige hem tot- nutoe vriendschappelijk gezind waren. Maar zijn uitgesproken voornemen is op het oogenblik aan te blijven en zijn aan vallers in het Lagerhuis tegemoet le tre den, wanneer dit den 14dcn November bij eenkomt. De verhouding van den premier tot de unionistische partij wordt moeilij ker en een breuk tu=schen hem en de unionisten maakt den toestand belangwek kond. De Nationale vereer.igdo arbeidersraad, ertegenwoordigende den algemeenen raad an het vakvercenigingscongres, de parle mentaire arbeiderspartij en het bestuur der arbeiderspartij heeft Maandag te Lon_ den vergaderd ever den politieken toe stand in verband met het Naburige Oos ten. Hij nam een resolutie aan verklarende dat de raad overtuigd was dat er geen zweem van een rechtvaardiging voor een oorlog aanwezig was, daar ton aanzien an alle es-sentieele punten de verschil lende partijen overeenstemmen óf over hun regeling óf over-hnn verwijzing naar Tiniticve beslissing^löt -' .eindiging niet slechts van de rampspoedige politiok ke gevolgd is, maar ook van de regeering welke voor die politiek verantwoordelijk is. De raad is overtuigd dat de regeering zoozeer in zichzelf verdeeld en zoo in dis- crediet in het buitenland is, dat zij alleen kwaad kan doen aan de Britsche nationa le belanden en onbekwaam is het land to 'ertegenwoordigen op eenigerlei belang rijke internationale conferentie. De raad verlangt deswege de verkiezing van een nieuw parlement. Lloyd George schijnt wel eenigszins on der den indruk te zijn gekomen van de steeds scherper wordende critiek op de regeeringspolitiek in het Oosten. Hij schijnt niettemin onbevreesd en is voorne mens Zaterdagmiddag te Manchester een rede te houden in een belangrijke politie ke bijeenkomst. Uit Londen wordt gemeldt, 'dat deze zet van den premier als zeer tactisch wordt geprezen; aangezien hij daardoor zeker dat de avondbladen van dien dag, de geheele Zondagpers en de bladen van Maandagmorgen alle aandacht aan zijn woorden zullen wijden. Men gelooft trouwens, dat hij reeds een grooten stap c-p den weg naar de over winning heeft gezet, aangezien de eenige man die in aanmerking zou komen zijn op volger te worden, n.l. Bonar Law. Dinsdag een langdurig gesprek met Lloyd George en de Whips heeft gehad, waaruit naar men meent te weten een hernieuwde menwerking is geboren. Onmiddellijk na het vertrek van Bonar Law volgde de be kendmaking der voorgenomen redevoe ringen van den premier en van Chamber lain. Het schijnt inmiddels wel zeker, dat er zoo spoedig zich een goede gelegenheid voordoet een besluit tot ontbinding het lagerhuis zal worden uitgelokt. Het gebrek aan andere leiders zal voor de zoo veelstomaal de redding van Lloyd George en van de coalitie zijn. Immer, noch de „socialistenvreter", lord Northumberland, noch lord Salisbury komen in aanmerking al9 premier, terwijl ook lord Derby, hoe vaak ook genoemd en hoe geschikt voor een rol, op het tweede plan, niet van het hout is, waarvan men onder de huidige omstandigheden premiers snijdt. De lersche kwestie». Gevechten in een gevangenis. In de Mountjay-gevangenis te Dublin is plotseling een opstand der gevangenen, die gesmokkelde wapenen in handen had den gekregen, uitgebroken. Bij de verwoede gevechten, die volg den, werden, een soldaat en een gevange ne gdood. Meerdere personen werden ge wond. Er is niemand ontsnapt. Amerika, Hot economisch horstel der wereld. Uit New-York wordt 'gemeld, dat de Amerikaansche regeering ervan overtuigd is, dat de tijd gekomen is om ernstig te 'beproeven de werekl-finaneiën in orde te maken. De Amer. regeering zal spoedig definitieve stappen doon voor de regeling der oorlogsschulden, voorafgegaan aan een economische conferentie met de Euro peesche mogendheden. De correspondent van de World* be weert, dat de regeering de aanneming overweegt van de uitnoodiging om deel te nemen aan de algemeene conferentie te Londen over de wereldfinancieele en nij- verheidskwestias welke, naar men ver wacht, binnenkort zal worden vefzonden. Do Amerikaansche vertegenwoordiger zal dan deelnemen aan de besprekingenen meestemmen met deze reserve, dat zijn actie de sanctie van het Congres behoeft. De huidige plannen zijn ten eerste Home te polsen, wanneer deze aankomt, over de voornemens van Engeland ten aanzien der regeling van de schulden. Ten tweede: indien de Britsche voor stellen onvereenigbaar zijn met de beper kingen, door de Funding-commissie opge legd, zal aan het Congres verzocht wor den, eenige beperkingen, aan de commis sie opgelegd, op te heffen, zoodat de com missie een bas's voor besprekingen heeft. HET DOORLUCHTIG EPISCOFAAT EN DE RUSSISCHE HONGERSNOOD. Het Doorluchtig Episcopaat van Nederland, gevolg gevend aan het Pauselijk schrijven van Z. H. Pius XI d.d. 10 Juli 1922 tot inroeping va® liulp voor de slachtoffers van den hon gersnood in Rusland, wijst als zijn officieel gevolmachtigde aan de Katholieke So ciale Actie te Leiden en noodigt de R. K. Geestelijkheid en de Geloovigon ten drin gendste uit, op milde wijze aan den oproep van Z. H. gevolg -te geven en de aalmoezen recht streeks aan het adres van het Centraal Bureau der K. S. A. te Leiden toe te zenden, die deze «=-£. H. zal_pvermalen. h anions W C„3r, t-., 1 Bisschop v a I, - DE K. S. A. D e K. S. A. en hongerend Rusland. Naar wij van het Cenrtaal Bureau voor de K. S. A. vernamen, is door de Nederlandsche Katholieken in totaal reeds ongeveer een kwart ■mi.llinr.-n gulden bijeengebracht voor de Pause- ijjke hulpactie in het Russische hongergehied. Comité's. vereeniging of particu lieren, die duurzame levensmiddelen, kleeding e. d. voor den afgrijselijk en hongersnood m Rusland wenschen bij te dragen, kunnen ten allen tijde goederen opzenden naar Rotterdam. Daartoe gelieven zij eerst aan het Centraal Bu- rcati dor K. S. A. te Leiden het benoodigde aantal wiit-gelo labels aan te vragen, om deze aan elk colli (baal, mand, kist, enz.)r te be vestigen. Op deze labels is vermeld èn het adres dor opslagplaats te Rotterdam èn het adres dor bestemming in het Russische hongergehied. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Door liet Doorluchtig Episcopaat is aan do K.S.A. opgedragen de aalmoezen voor Rusland in te zamelen. Dc Minister van Arbeid over de Huur- commissies. Het invoerrecht op sigaren. De overeenkomst tc Mudania gcteckend. Do oppositie tegen Llovd Gccrgo alge meen. Lloyd George zal Zaterdag zijn buiten- landsche politiek verdedigen. Pogingen van Amerika tqf economisch herstel der wereld. Sprekerabemidd olin g- Ten behoeve vam volksuniversiteiten, vereen-, enz. is het Centraal Bureau voor do K. S. A. te Leiden reeds eenige tijd bezig met bot voorbe reiden va® een z.g. „sprekersbeurs". Geleide lijk aan wordt door middel van rragenlij oen kaartregister aangelegd, waarop naam en onderwerpen van hen, die bereid zijn voordrach ten of reeksen van voordrachten te houden worden geboekt. Ook de voorwaarden worden genoteerd, wanneer zij bekend zijn. Wel is waar was het Bureau altijd reeds op bescheiden schaal im dezen geest werkzaam, doch vam nu af aan zal aan deze bemiddeling veel zorg worden besteed. Zij staat ten allen tijde koste loos ton dienste va® allen, die zich tot baar wenden. Minister Ruys de Beerenbrouck terug. De Voorzitter van den ministerraad, de Minister vam Binnenlandsclie Zaken, jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, is Maandag avond. uait Limburg, waar hij zijn verdol doorbracht, te 's-Gravenhago teruggekeerd en heeft gisterochtend zijn ambtsbezig heden hervait. De Ministerraad. Sinds het optreden vam het nieuwe kabinet-Ruys de Be-erenbroucik wordt de gewone Ministerraad niet meer, zoo ais tot dusverre steeds gebruikelijk was, in dien (namiddag gehouden, doch op Dinsdag en Vrijdiag voormiddag. Dc Marinewerf tc Amsterdam. Opheffing aanstaande. Uit goede bron verneemt de ..Tel" dat het in het voornemen van den Minister van Marine ligt om de Marinewerf te Am sterdam geheel op te heffen. De Huurcommissie. Schrijven van den Mimister van Arbeid. Schrijven van de minister van arbeid. Do minister van arbeid heeft den vol genden brief aan die Gcd. Staten der ver schillende provinciën, gericht: Het is mij gebleken, dad de wcikzaam- hteden vam. do Huurccinrni&sies in 1921, in vergelijking met die van vorige jaren, over het algemeen zijn verminderd. Zou reed's hierdoor een vevmnidering yam uitgaven verwacht mogen, worden, de salarissen voor het personeel der commissies, die in den loop der laatste jaren zijn verhoord of op een .hoog peil vastgesteld, reven mede aanleiding om op vermr' ,-an uitgaven bedacht te zijn. Tot - is evenwel van vermindering van m weinig of niets gebleken. Het is driegend noodig, dat zeer spoedig tot beduidend© verlaging vam uitgaven wordt overgegaan. Heit wil mij voorkomen, dat in order- scheddeme gemeenten wel tot opheffing van de huurcommissie kan worden overge gaan. In veel gevallen rechtvaardigen d© geringe werkzaamheden do daarvoor ga maakte kosten niet. Mocht in sommigen dier gemoeten de algeheel e opheffing van de commissie thans nog te veel bezwaren opleveren, dan kan wellicht me1- een huin- commissie voor een complex van gemeen ten wordieai volstaan. Daarnasst kunnen salarissen, toelagen en vacantiecoll m be- langrijk verlaagd worden Ik verzoek uw college het b-n -..-.nde spoedig ter kennis van de betrokken go- moged.jko te nrowlrote t~ l-,r^n- voeren. Prov. Staten Zuid-Holland. Bij Kon. besluit is aan den Commissaris der Koningin in de provimie 7. 1-Holland machtiging verleend tot het bijeer.vaepen vam de Staten dier provincie in bui tentge wone zitting op Dinsdag as. ..St. Crf Salarisvermindering gem-2?nv-personeel. De organisatie van ambtenaren en werklieden te HaaHem hebben geweigerd in te gaam op het voorstel van wethouder Boanans om voor 1923 vrijwillig afstond te doen van den vacantietoeslag ond°r de verzekering, dat verder dat jaar de in komsten van het personeel niet meer ver minderd zouden worden. Invoerrecht op sigaren. Het Verbond, van Vercenigingen van Sigiairenfabrdkanten im Nederland, de Nederlandistdhe R.-K. Vereeniiging van Sigarenfabrikanten, de R.-K. Vere.enitgmgsn vam Sdgarenfabrikanten Eindhoven, Vak kernwaard en De Kempem hebben naar aanleiding van het ontwerp va>n wet be treffende de wijziging van hei inv^'recht op sigaren, een adres aam de Tweed© Kamer gezonden. Daarin werdt er co be wezen, dat, door de vaJutaverhoudrngcn abnormaal s 'lage productiekosten elde-a oorzaak zijn, dat reeds thans hier tc lande sigaren uit Duitschlamd worden ingevoerd tot een prijs vam 13 per 1000 en feger, daartegen bedraagt alleen het minimum loon 21.per mille. Het door de regeering voorgestelde recht van 15.— per milli is volgens ad.rcss. wel een stap in d© goede richting, deen niet voldoende. Zij zijn van meening, dat een afdoend© bestrijding van de werkeloosheid en een opleving vam di© Nederlandsche Sagarenlindustrdie alleen to bereiken is door het minimum recht op 25.— per 1000 te brengen, zijnd© het verschil in productie kosten. Het Collectief Contract in de Typografie. Naar het „Ctr." verneemt, hebben d© onderhandelingen tusschen werkgevers ^en werknemersorganisaties in de typograho, in zake het nieuwe collectief contract, tofc nu toe weinig resultaat opgeleverd. Deze week wordt weer een nieuwe con ferentie gehouden. De staking in de sigarennijverheid. Men meldit, dait^het te Utrecht ontvangen telegram, waarin de regeering order geelt d© uitkeering aan uitgetrokken werkloozO sigarenmakers te doen eindigen, aangezien door d© staking der sigarenmakers, d© werkgelegenheid in dit bedrijf is verruimd ■aan alle bij d© regeling betrokken gemeeiv ten zal worden gezonden. Naar „Het Volk" meldt, hebben de b<s sprqldngem, die Maandag tusschen de visö arboidenaoa-ganisoties in het sigiare nbed rijfi hebben plaatsgehad, geen resultaat °pg©« leverd. De staking in de Amsterdamsche havea Het hoofdbestuur der Scheepvnartvesr- eeniging Noord bericht-, dat vanochtend volgende besluit, tcenomen is- o-'ut ha-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1