buitenland. BINNENLAND. WOEfriDAG 27 SEPTEMBER 1922 No 3339 «bonnementsprijs bedraagt bij vooruitbetaling Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. t_ 'O KA- I4I Leiden 19 cent per week, 2.50 per kwartaal. 'M' Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Ke pcr poBl 3 9 95 per kwartaal. n.mn«treerö Zondageblad ie voor de Abonné'e verkrijgbaar Sine van 60 ct. per kwartaal, bij voornitbetalinB. Af- Kilijke nummers 6 ct., met GeHlnetreerd Zondagsblad 10 ct. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op 21 terdag 33 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbeio van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden nnngeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f 0.50. nummer bestaat uit drie bladen De Missie. tm verslagen worden vaak niet ge in Doch de korte verslagen van het jrnationaal Missie-Congres Ie Utrecht treil niet worden overgeslagenI Zij moeten medewerken om de liefde voOr (,e versterken en te verdiepen liefde om het Rijk Gods op aarde urt eiden. ■>at op de eerste plaate. En op de tweede plaats om te verleven- ón onze dankbaarheid voor de lote gave Gods van het geloof onze lardeering voor wat wij, Katholie- it bezitten. [en leze in verband met dit laatste het anient uit de rede van Mgr. Diepen (2de d!, en men zal zich b.v. getroffen ge- elen door wat daar wordt gezegd over Katholieke Pers. En uit die dankbaarheid en waardee nd zal dan ook als vanzelf voortkomen opgroeien wat wij op de eerste plaats smden: de Missie-liefde. )io liefde moet onder ons, Kathol'ie- Nederlanders, leven ons allen be en opwekken tot daden. zij de vrucht van het hecrlijk- ioone Missie-Congres! Volkenbond. Nederland en de ontwapening. ür. Loudon heeft in de plemimzitting gisteren verklaard, dat regeering en Ik van Nederland vurig naar ontwape- ig verlangden, maar dat zij bezwaren ben tegen een wederzijdsch garantie- drag. ïhch", zoo voegde hi,j eraan toe, „zal Ncderlandschc delegatie niet tegen de olulie, welke over het verband tus- icn ontwapening en garantaeverdrag voorgesteld, stemmen, daar zij de zeer pgaandc studie, welke reeds heeft aals gehad, wil aanmoedigen". De Oostersche kwestie. DE GRIEKSCHE REGEERING AFGETREDEN. ning Constant ij n doet Island van den troon. dagen lang gevreesd was is lans geschied. De Grieksche regeering is sieren afgetreden en koning .Constanfcijn ieft ten gunste van dein kroonprins af- iiid gedaan van den troon. Gistermorgen bad nog een ministerraad laats, waarin de regeering kennis nam ar. de voorwaarden der geallieerden in rband met de uitnoodiging aan Khemal cha. Een antwoord hierop werd onnoo- geacht, tot het antwoord van de re- ring van Angora bekend is. iMen verwacht dat dit antwoord, na rijp jraad, wel anders zal luiden, dan de loghartigo beweringen van thans- doen irmoeden, omdat de Turken bij eenig kdenken wel tot de slotsom moe ton ko- len> dat zij hun positie overschatten. Hun schatkist is uitgeput, de troepen slecht toegerust en de algemeene pnie is tegen Turkije, terwijl de Grie ten de voorwaarden door de geallieerden peesleld als een doodsteek voor hun ind boschouwen De Grieken zijn over- Ui-d, dat, tenzij de geallieerden tusschen- Sjden komen, hun eigen leger en vloot wmschools in staat is om de Turken te ""hinderen de zee-engten over te steken. Tgcmeen is de wcnsch naar den terug- teer van Venizelos, die de eenige man kjnt om Griekenland thans te redden. Hot kabinet heeft zich ook bezig gehou- kn met de vraag of het niet mogelijk zou jn hem oen dergelijke positie te geven 8 destijds kolonel House had en hem als l rouwensman te laten gaan, waar •riekenlands belangen konden worden end. De royalisten verzetten zich na- rijk.(cgen dit plan, doob het is nog O'i' hoe de beslissing zal uitvallen en pn 1\ C0" ll^n°°diging aan 'Venizelos onri °0r'c^^' Qf deze er op zal ingaan, ^.r althans voorwaarden to stollen j. voor inwilliging vatbaar zijn. Dr J? Gonslantijn, die eenige dagen slot To'.oe vertoefde, is gister we- ,aar Athene teruggekeerd. IMinH ?'rec'e gevolgen van zijn troons fwen ZU Z'jn is moei!iik dadelijk te aIs zou ministerraad d u- i k'Jon aangezocht om Grieken iar.,.,'J 0 aanstaande diplomatieke onder riten ov?r Iie*" Nabije Oosten te terp .Vcri0ot;n\voordigen, wordt van an- z,Jde tegengesproken. Turken in de neutrale zon e. vo°i'trukken der Turksche troeoen "oulralc zone houdt aan. Terwijl de Turksche cavalerie-af deel ing ter sterkte van 2000 man nog steeds te Erenkuey ver toeft, is een andere afdeeling de neutrale zone van utt de richting Bigha binnenge rukt. Klaarblijkeliji waren beide operaties beraamd voordat de geallieerden nota was ontvangen, zoodat zij niet noodzakelijker wijs een vijandelijk karakter behoeven te Intusschen stelt generaal Harington al les in het werk om de Turken tot den te rugtocht te bewegen. Naar gemeld wordt, heeft Kemal eerst Maandag de geallieerde nota ontvangen. Eist-hen van Khemal Pacha? Het Exchange agentschap seint uit Pa rijs, dat te Londen een bericht ontvan gen is van Khemal Pacha, waarin 't heet, dat deze zekere voorwaarden heeft ge stipuleerd, welke vervuld moeten worden, alvorens de voorgestelde vredesconferen tie kan plaats hebben. De vertegenwoor diging van Rusland en Bulgarije wordt geëischt te dezer conferentie, benevens het toestaan aan die Turken, om Thracië oogenblikkelijk binnen te rukken. Voorts wordt als conditie gestold, het eindigen van alle Britsche vloot-manoeuvres en militaire actie.. De paniekstemming te Constantinopel. De grootvizier van het kabinet te Con stantinopel, Fezzi Pasja, de minister van buiténlandsche zaken en de minister van binnenlandsche zaken hebben den Sultan hun verzoek om ontslag overhandigd. Men 3taat voor de vorming van een nationalis tisch kabinet. Aanhangers van Kemal ach ten de voorwaarden, die te Parijs zijn vast gestold, ontoereikend. Men houdt reke ning met een aanval der Kemalisten op Constantinopel. Gistermorgen brak te Constantinopel een groote brand uit in de Grande Rue de Pcra, het centrum der Europeesche wijk. Al aanstonds deden de meest sensationee ls verhalen de ronde over de oorzaak daar van. Alle winkels en bazars werden terstond gesloten, de luiken en deuren vastge maakt, terwijl men aan alle kanten sol daten, politie en brandweermannen heen en weer zal trekken. De paniek te Constantinopel schijnt met het uur toe te nemen. Alle internationale treinen tot 16 October zijn reeds bezet. Aftreden van den Sultan? De consternatie wordt nog vergroot door het aftreden van het kabinet. Naar verluidt zal Kemal er op aandringen, dat de sultan ten behoeve van zijn zoon zal aftreden en dat Moestafa Kemal groot-vi zier van het Turksche rijk wordt. De zetel der nationalis tische regeering naar Konia verplaatst. Naar de „Corriere dolla Sera" meldt zal de regeering van Kemal pasja, alvo rens zich definitief te Constantinopel te vestigen haar zetel naar Konia overbren gen. België. Baron do Favereau f De Libre Belgique meldt, dat baron de Favereau, de voorzitter van- den Senaat, .gistermiddag op zijn landgoed Jeuneret is overleden. Duitschland. De dreigende noodtoestand. Verscheidene Duitsche bisschoppen heb ben vermaningen tot de katholieken ge richt in verband met den mogelijken nood toestand in den aanstaanden winter. Zoo wees de aartsbisschop van Frei burg er op, dat alles er op wijst, dat de oogst niet gunstig zal zijn en dat de nood slechts weinige huizen zal voorbij gaan. Hij dringt ei' op aan, niet zijn toevlucht te nemen tot den klassenstrijd en af te zien van al het overtollige en alle genoe gens en terug te keeren tot den waren christelijken levenswandel. De bisschop van Trier spreekt de ver wachting uit, dal. de geestelijkheid op vrij willige beperking bij de gcloovigen zal aandringen. Oostenrijk. De Oedictvorlccning. Uit Parijs wordt, gemeld: De commissie van vijf, die zich bezig houdt met de Ooslenrijksche kweslie, ver gaderde Maandagmiddag in tegenwoordig heid van den Oostenrijkschen bondskan selier dr. Seipel en besloot om aan de com missie, welke gisteren bijeen zou komen, op te dragen den definitieven tekst vast te stellen van de bepalingen betreffende de politieke garanties in verband met de handhaving van de §ouvereiniteit van Oostenrijk en de nationale en territo riale integriteit van dat land. Ten opzichte van de ganCTideering der regeeringen van de leeningen zal Oosten rijk een regeling verkrijgen, welke op de volgende basis berust: Frankrijk, Enge land, Italië en Tsjecho-Slowakije zullen elk 20 percent van 't totale bedrag garan deeren. Aan de andere slaton, leden van den Volkenbond, zal woTden verzocht om de overige 20 percent te garandeeren. Zwitserland. De wet-Kuboriin verworpen. Bij het Zondag in Zwitserland gehouden referendum i3 de wet-Haberlin (een ont werp, waarbij iedere revolutionaire agi tatie tegen den Staat strafbaar wo"dt ge stold) met •'•372.937 togen 299.773 stommen verworpen. Amerika. Oud-president AYSlson weder ten tcoceele. De correspondent van de „Times" to Washington meldt, dat oud-president Wilson het gunstige oogenblik afwacht om een verklaring van groot belang het licht te doen zien. Het is geen geheim, zegt de correspondent, dat Wilson gelooft, dat de democratische partij terugzinkt in een zuiver negatieve politiek en dat hij al het gewicht van zijn gezag dat grooter is dan velen gelooven zal bezigen in de richting van iets meer positiefs en krach tigs. Hij zal, naar de correspondent ver neemt, een oproep uitvaardigen tot toe treding van Amerika, tot den Volkenbond op grond hiervan, dat Amerika's weige ring om tot den Volkenbond toe to treden verantwoordelijk is voor vele der rampen van de laatste drie jaren en dat het voort duren van dit blijven buiten den Volken bond de verwarring moet bestendigen, waarin de wereld thans verkeert. Buitenlandsche Berichten. Een cycloon in Frankrijk. M i 11 i o e n e n schade. Het Seine- en O isarte-ment ia o>p vroe- selijke wijze door een cyoloon geteisterd. De aanblik in die omgeving van Mclun en Gorbedl is -troosteloos. Boven Gorbeil woedde de cycloon, terwijl de bliksemstralen onophoude lijk elkander opvolgden en een hagelbui zich ontlastte, zoodat de grond weldra als met 'n sneeuwkleed bedekt scheen. Alles kraakte en htak. De veldgewassen waren totaal vernield, terwijl de telefoon- en telegraafpalen langs de wegen liggen naast de talrijke gebroken en ontwortelde hoornen De cycloon duurde 20 minuten, maar geen inwoner kan zich herinneren ooit zulk een ramp te hebben meegemaakt. Te Melun brak de cycloon met eenzelfde woede los. Bliksemstralen, windvlagen, hagel en regen volgdtn ook hier elkander bijna oen half uur lang op. Evenals te Gorbiel is ook te Mehin het telefoon- en telegraafnet geheel vernield, zijn boomen ontworteld en is' de ocgst gansch verwoest. Bijna geen enkele vensterruit is heel gebleven. To Lieusaint alleen schat men de schade op meer dan een inillioen francs. Rots ingestort. Een telegram uit Stockholm meldt, dat het bovenste gedeelte van een rots, ten Oosten van de douane-gebouwen gelogen, ingestort is. Het gevaarte kwam terecht op versoheiden aan den voet der rots gelegen gebouwen, een entrépot, een restaurant, een fabriek, die ge heel onder de puin en bed-olven werden. Men vreest, dat er meer dan 100 personen bij deze raimp zijn omgekomen. Een later bericht spreekt echter slechts van vijf dooden. Bandietcnferreur In Alg'ers. Eenige bandieten hebben schrik en ontstel tenis verspreid in de streek van Rio-Salado (Algiers). Zij drongen een hoeve binnen, be woond door een 40-jarig echtpaar en hun vier kinderen. Met ongehoorde onmonschelijkheid slaken zij met bun dolken op de verschrikte familieleden in en doodden don vader,zijn 15- jarige dochter en een 2Yi-jarig zoontje. De Hei vergaan van de „Speedy". De Britsche torpedojager „Speedy", die na een aanvaring met een Sorvisdh stoomschip (vroegere telegrammen spraken van een Neder- landisch stoomschip.1) verleden Zaterdag avond in de Zee van Marmora zonk_ verdween binnen zeven minuten en 1 officier en negen mansohappen verloren hierbij hot leven. De commandant Wilkinson die op do brug vain den torpedojager stond, sprong, toen de torpe dojager zonk, overboord. Hij zwom cenigen tijd om de plek heen, daar hij hulpgeroep hoor de, doch kon in de duisternis geen verdere over levenden vinden. 87 officieren en manschap pen werden gered. Gevaarlijk heerschap. Te Auchy-lès-la-Bassée vervoegden zich twee gendarmen aan de woning van een mijnwerker om hem te arresteeren in verhand met diens poging om zijn schoonvader en zwager met een revolver te dooden. De mijnwerker, die zijn huis had gebarricadeerd, weigerde te openen cn loste verscheidene scholen op de politieman- non. Een der gendarmen weijd onmiddellijk gedood, de andere zoo ernstig getroffen, dat men voor zijn leven vreest, Do dader is ontko men. i HET INTERNATIONAAL «WISSIE- CONCRES. (Vervolg van het 2de blad^. Nog spraken op de eerste vergadering van Maandagavond dr. Louis, namens Kar dinaal Sehulte, terwijl tot slot van den avond de Deensche Priester-student Fr. Maribbe den groet bracht van de Katho lieke Denen. Gisterochtend vingen de Congresverga deringen aan. Dr. A. Freitig S. V. D. hield in het Duitsch een rede over: „Wat is Missie- wetenschap en waarop is zij gebaseerd?" 's Middags was er een bijeenkomst voor de leden van c'en Priesler-Missiebond. Gisteravond was de vergadering gewijd aan Nederl.-Indië. Zij slond onder leiding van irvr. D. A. I'. N. Kooien, uit Utrecht. De voorzitter van de Indische Missie- vereeniging, dr. J. G. Vriens, uil Nijme gen, hield een inleiding over art. 123 van het Regeeringsreglement: Dit artikel, luidende: „De Christelijke leeraars, pries ters en zendelingen moeten voorzien zijn van een door of namens den Gouverneur- Generaal te verleenen bijzondere toelating om hun dienstwerk in eenig bepaald ge deelte van Nederlandsch-Indië te mogen verrichten; wanneer d'ie toelating scha delijk wordt bevonden of de voorwaarden daarvan niet worden nageleefd, kan zij door den Gouverneur-Generaal worden in getrokken", geniet, zeide spreker de bij zondere belangstelling van de Katholieke Staatspartij. Dit artikel 123 is in 1854 op genomen in het Regeeringsreglement, als uitzonderingsmaatregel in strijd met het beginsel van vrijheid van godsdienst, uit vrees voor den ijver van christelijke gods- dienstleeraren, terwijl in art. 119 van het Regeeringsregicmcnt een liberaal begrip van godsdienstigheid opgenomen is: n.l. „Ieder belijdt zijne godsdienstige meenin gen met volkomen vrijheid nehoudens enz," Naar spr. meening is dit art. 123 on duldbaar, vooral in handen van ambte naren. die tegen missie en zending gekant zijn. Spr. ging vervolgens het standpunt na, dat de gereformeerden en de zendings genootschappen tegenover art. 123 inne men. Dikwijls is misbruik gemaakt van dit artikel, vooral tegen-de katholieke Missie, en dat wel onder het voorgeven van veretoring van de openbare rust en orde. Tegen dit willekeurige gebruik van de wettelijke bevoegdheid heeft de Indische missievereeniging den strijd aangebonden. Haar pioniers, aldus ging spr. voort, heb ben de onbeperkte vrijheid voor onze mis siën en missionarissen geëischt. Word't, zoo is spr.'s meening, art. 123 afgeschaft, dan wordt aan de missie in Indiö mis schien de grootste weldaad bewezen, die zij ontvangen kan Ir. dr. L. J. M. Feber, lid van do Twee de Kamer spral^ vervolgens over Indië en de Islam. Federatie der Dioc. R.-K. Volks- en Werkliedenbonden in Nederland. Onder Vooriitifcersoh-ap van den heer Henni Etelimans kwam M-aaind&ig j.l. te Ulr-eoht bijeen die adigieoneene vergadering van bovengenoemde Federatie- In zijm openingsrede hieLd de Voorzitter eene beschouwing over de huidige econo mische moeilijkheden, veroorzaakt door drie machten, waartegenover wij in ons Nederland niet veel vermogen: die oude diplomatie, die dien vrede wil brengen zonder zich te baseoren op het recht, het kapitalisme, dat ge*en gemeenschapsgevoel en .geen verantvoordel ijkheidsgevoel heeft en liet bolsjewisme, de consequentie der valsohe beginselen van de vorige eeuw. Deze dirie machten stoelen volgens spre ker op één wortel, het ongeloof. Spreker constateert, dat dius de huidige crisis m haar diepste wezen is een geestelijke crisis en trekt daaruit ten opzichte van het werk der standsorga-nisatie in het verleden en voo,r do toekomst zijne conclusies. Spreker meent, dat veel meer daai in het verloden geschiedde, in de toekomst het werk zal moeten wordien „igeindiividuaiLicaerd", waar voor spreker verso'haSeude middelen aan wees. Spreker deelt mede,, dat het bestuur, nu van do ziekteverzorgingswet, in verband mat. den toestand van. 'sRijks schatkist, voorloopig wel niet veel komen zal, den draad we,er heeft, opgevat en spoedig hoopt voor te leggen plannen omtrent reorgani satie van bestaande ziekenfondisen, het op richten van nieuwe en het geven van ceni t.rafle leiding aan die fondsendat het R..-K. Vakbureau-bestuur over deze materie eone conferentie vroeg, welke binnenkort zal plaats hebben dat het bestuur eene commissie benoemde voor het bestiideeren van het crediet-viraagstuk voor de arbei ders en liet formuleeren van voorstel 1 en dab het bestuur onderhandelt over een. mogelijk gemeenisohappehijk beheer der reeds bestaande brandverzekeringen van dc boeyeniorgamsotiesdat de Centrale Volksbank zich gunstig blijft ontwikkelen, zoodat hot net-to ingelegd bedrag de. 7 ton reedis nadert.dab ten bate van de nood- HET V003NAAASSTE NIEUWS. Opening van de Leidsche Winkelweek. Dc elecirifieatie van den spoorweg Am sterdamLeiden. Het Internationaal Missie-Congres to Utrecht. Do Sociale Week to Eindhoven. Wijziging invoerrecht sigaren. Indien 30% dor waarde minder bedraagt dan ƒ15 per 1000 stuks, wordt nog een specifiek recht geheven van 15 per 1000 stuks. De Grieksche regeering afgetreden. Koning Conslantijn doet afstand van den troon ten gunste van zijn zoon. Aftreden van den Sultan van Turkije t© wachten? Paniekstemming te Constantinopel. Vermaningen der Duitsche bisschoppen in verband mot den mogelijken noodtoe stand in den aanstaanden winter. •lijicLer.id© Christelijke a rbeij craorgn-rntsa tie van Oostenrijk can beroep zati'vn.rden ge daan op de afdeelingen, in afwachting waa-rvaa het bestuur reeds 200naar Oostenrijk zond dat spoedig ka.u worden tegemoet gezien de op richt i"" non er af deeling „Kunst en Ontspan g". waarin zullen worden samengebracht de in de plaatselijke vereenigingein bes-taande mu ziek- zang- en t-couee-lget&el&ehr..ppcn dat het aantal deelneme-rs aan dc reis naar Rome, in 1923, reeds 140 bedraagt, zoadat do uitvoering der plannen hoogstwaar schijnlijk verzekerd is. In het debat over de openingsrede en de mededeelingen werd er op aancclrongen, dimt he.t Bestuur mot het Vakbureau- bestuur bij de Regeering stappen zou doen tot vlugger doorvoering van werkve.rsohaf- ftrugsiplannen, z-oodat liet demorilkseerend leegloopen spoediger zal ophouden. De' Geestelijke Advisaur diro<ng aan op het verschaffen van gegevens omtrent do gelegenheid tot Mishoohen, welke vooral de Katholieke patroons ge-ven op -da af geschafte Katholieke feestdagen, zulks in verband met. de indertijd door de Katho lieke patroons gedane toezegging daarom trent. De no-tulm der vorige vergadering wer den goedgekeurd. Eveneens d-s rekening en verantwoording over 1920 en het verslag van den Secretaris. De rekening over 1921 en d© begrooting over 1923 werden aange houden tot een binr.enikort te houden vct- vol gv ergiad-ermg Besloten werd lot het houden eener con ferentie van de Secretarissen ever do samenstelling dor jaarverslagen tot het ge-leidelijk doorvoeren van hot vijf-afdee- lin,gen-systeem in de geheele organisatie tot het oprichten van diocesane kleinvca- ceii'traiLes en -verzekeringen met eene her verzekering bij de Fede.naitae, waarvoor ontworpen reglementen werden goedge keurd en hot het verlagen van de-n prijs van het weekblad vatn .«De Volkskrant" tot 3 oer.tt per exemplaar, met ingang van l Januari a-s. Bij de rondvraag werd ter sprake ge bracht het vers aflijnen van het artikel in ..Het. Roer" over de Bedrijfsorganisatie, het uitgeven in brochure-vorm van dat artikel en het gerucht, daar omheen gemaakt. Na ampele bespreking keurde de verga dering het standpunt, door het bestuur in- gemr-men in zijn bekend communiqué-, una niem g.oed. Van Bestuurszijde werd mede gedeeld, dat tegen eene conferentie met -het Vakbnroau-Bestuur geen bezwaar be staat en diait eene bespreking, al werd deze overbodig geacht-, dam ook niet gewei gerd is. Het invoerrecht op sigaren. Een specifiek recht v a ƒ15 per duizend. Een wetsontwerp is ingediend tot wijzi ging van het invoerrecht op sigaren. Brj de wet van G Mei 1921 werd zoo merkt de Memorie van Toeflidhtóng op een irt- voenredht op sigaren vastgesteld van 30 van de waarde, ten einde de Node-riancU- scihe sigaren-industrie een bilüijke oompeiv salie be geven voor dé nadeden haar door de invoering van den tabaksaccijns berok kend. De beteeken is dec er compensatie is door de enorme daling der waarde van d« ingevoerde Duitsche sigaren groetende els verloren gegaan. Zij is te herstellen door maast het waardereoht alternatief een spe cifiek recht te steden van 15.per 100Ö sigaren, met dien vershandte, dat dit laat ste recht verschuldigd zal rijn, indien! 30 dor - waardie minder bedraagt da-K ƒ15— per 1000 stuks. Het cijfer van ƒ15.—» leemt ongeveer overeen met 30 van del waarde van Duitsche rigorer, zooals detzd was tijdens de invoering van oonmende wet. Art.. 1 van' het ingediende wetsont werp strekt hiertoe. B\j do, v.-iri-eteLmg vofli een minimumredht voor sigaren, rekening worden gehoude». o-et dc bopa^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1