buitenland. n.y.vh. j.c.bernard in de voor- 1 BINNENLAND. 13© Jaargang. ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1922 ivo. 393C 3)e £eid^elve©ou^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, :2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, :2.60 per kwartaal. Franco per post r 2 95 per kwartaal get Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'6 verkrijgbaar lecen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- jonderlijke nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON 1NTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zjierdas 35 cent per repel Overige linzen 30 cent per regel Voor Ingezonden Medcdeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIEN, van ten hoogste GO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden ot gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overise dagen f 0.50. Dit nummer bestaat uit lier bladen, waaronder het jeillustreerd Zondagsblad. HET GROOTE. Groite... wat groot? Groot, er is zooveel groot's, zet me een oderen titel; lui, wat ge te zeggen hebt, nders in. Nécn, ik zeg, het groole. 'Een groot congres. Een groot congres. 0anders niet.,-. congressen.... zijn talrijk als do regen. Er is wat van waar, en toch zeg" ik en groot congres, een buitenge- foon congres, een'congres in ons land tot i toe niet geweest. Een congres, dat aan- onds aangekondigd wordt door heerlijke [aten, die gij zult zien in kerken en ge- luwen, zult zien- op de straten, ge zult rdaar misschien even van opschrikken, de plaat van Dorus Hermsen ziet, S Dorstellcnde de H.II. Eucharistie. De Aal, .die verkondigt en oproept tot het rootc, dat is het Eucharistisch con ies, dat 20, 21 en 22 October te Amster- irn gaat gehouden worden. 6 voor Amsterdam dus Neen lo Amsterdam, maar voor geheel land. Een bijzondere hulde en aanbidding al Nederland die dagen brengen aan den ld onzer altaren. Te Amsterdam zal het centrum zijn. Jaar heel het land wordt opgeroepen ide fe doen. En hiermede hebben we het groole in luid. En \vo hopen nog meer te luiden. 'M fe luiden dat allen te Leiden en streken die dagen mede doen aan de 1de, zóó te luiden dat velen deelne- n aan het congres ik meer zal worden medegedeeld. B. v. L. 4 Be dwaasheid. dwaasheid van het menschel ijke, als staat op zichzelf en niet wordt gestut den Godsdienst zij blijkt iederen rondom ons; en... ook niet meer alen in ons? menschel ijke wijsheid wordt een aasheid, als zi j is los gescheurd van de der Waarheid; als zij de oogen sluit het Licht ;Ea die dwaasheid, zij spröekt vooral e fes uit het groole wereld-gebeuren van gt'iMen laatsten tijd'; uit de conferenties en jrekingen der wercld-heerschers. ijjffEa.nu... uit de berichten over een reigenden oorlog op den Balkan! Heeft de menschheid dan nog niet vol- e geleerd uit den pas-beëindigden uropeeschen oorlog?' 'Als er een Balkan-crisis is, dan komt laar maar al ti gemakkelijk een Euró- peesclm crisis uit voort. Hel jaar 1914 heeft de wereld hierin een ven, die blijkbaar weer vergeten of., waarvoor de machthebbers onver- chillig zijn. Engeland en Frankrijk stoken en wroe ten in den Balkan om ieder de eigen be langen tc kunnen behartigen misschien kn koste van den wereldvrede 0. dat de knic-ën zich weten te buigen oorden God der wereld, opdat Hij in Zijn ''aderlijke Barmhartigheid de monsch- N bespare, wat der menschen verdwa ling als 't ware over de wereld afdwingt. Dal de ware wijsheid der kinderen Gods Nogc kecren de verschrikkelijke gevol- 'en ('er zondige dwaasheid van dc groo- en der aarde Volkenbond. Hongarije locgelaten. Do i'olitieke commissie heeft met al- fwnecue stemmen besloten Hongarije tot en Volkenbond toe te laten. Alle leden groetten Hongarije op hartelijke wijze Duitschland. Duitseh-Bclgische onderhandelingen. Duitsche antwoord. Dist er morgen heeft dc heer Landsberg, •"tsch zaakgelastigde te Brussel, een gébracht aan minister Jaspar om de spoedige mededceling van Duifscli n's antwoord aan te kondigen. Vcr- '®'ng was ontstaan door de reis van Ha- J ,n naar Londen. Deze reis kon ech- ..r-I?n. dien aard zijn, dat het antwoord Duilschland er door bespoedigd werd ^r het anlwoord zelf heeft de heer Wdsberg zich r.ict uitgelaten, if verklaringén, door minister Jaspar ="'gd, blijkt inlusschcn, dal /lo' termijn vaif drie dagen, voor het verstrijken van het antwoord bepaald, niet zoo strikt moet opgevat worden. Na het vertrek van den lieer Landsberg brachten sir Graham, Brilsch gezant en de heer Jaunez, Fransc.h plaatsvervan gend zaakgelastigde, een bezoek aan mi nister Jaspar, die in de namiddag een on derhoud had met den premier. In afwachting. Een officieus communiqué omtrent de houding, die België zal aannemen, indien Duitschland den heden vervallenden ter mijn niet voldoet, zou kort geleden waar schijnlijk hevige beroering hebben veroor zaakt, evenals de pessimistische berich ten van de anders gewoonlijk optimisti sche New-York Herald". Thans bewaart men echter zijn kalmte en wacht dc ver dere gebeurtenissen af. Naar de „Voss. Zlg." verneemt, verwacht men, dat Havenstein Maandag of Dinsjrag uit Londen zal zijn teruggekeerd. Men zal eerst na het mondelinge rapport van den president der rijksbank liet resultaat van zijn Londensche besprekingen nauwkeu rig kunnen vaststellen. Waar het om gaat, was reeds in hoofd zaak bekend. Het reeds in een vroeger sta dium van de DuitscliBelgische garantie besprekingen behandelde denkbeeld van de overname der garantie door de bank van Engeland zal in zoodanigen vorm wor den verwezenlijkt, dat de bank van Enge land de schatkistlions garandeert. Do looptijd za! tot zes maanden blijven beptfbkt. Daarentegen zou de Duitsche re geering van de bank van Engeland een prolongatie voor achttien maanden ver krijgen. Daardoor zal het deponeeren van de 100 mililoen goud mark, hetgeen de Belgische rogcering geöischt heeft, in dien dc schalkislbons bet onderschrift, van den president van de rijksbank dra gen, ook overbodig worden. Dat ook een Hollandsche garajjfjr _ir. ,ecrd. doch niet in overecn=!emming met dc feiten. Nieuwe spoorwegstaking in voerbereiding? Naar het sociaal-democratische corres pondentie!.) urea-u te Berlijn mededeelt, wordt sinds korten tijd een nieuwe actie van heit spoorwegpersoneel in AVes't- en Zuidi Duitschland voorbereid, welke actie uitgaat van communistische zijde. Van bij zondere bet eekenis is het, dat in het Westen vian Duiitschüand ook een gedeelte van de christelijke arbeiders in de be weging betrokken is. Het correspon.denibiebure.au deelt daar over het volgendie medeDe nieuwe spoor- we.gact.ie, welk© voorloopig slechts een deel van het personeel omvat, gaat van Keulen uit, waar eenige diagen geleden een oon- ferenitie van de communistische bestuurs leden uit het. bezette gebied en uit een dee;l van het R oerbekken plaats had. De beweging heeft zich tot- nu toe on gestoord kunnen uitbreiden, daar de bond van Duitsche spoorwegarbeiders, welke de overgroots meerdenheid d ers poor weg ar be is ders omvat, o.p het oogenblik zijn bijeen komst te. Münc'hen houdt en de bestuurs leden, die zich ongetwijfeld tegen de actie zouden hebben verzet, niet aanwezig zijn. De communisten hebben ook andere, niet op hun grondslag staande, arbeiders trach ten over te halen zich bij de. actie aan te sluiten, daar bijna overal de laatste sala.- risverhoogingen der rijks- en staatssarbei- dons ontevredenheid hebben verwekt. In Keulen wordt geöisdht, dat. de regee- rïmg in de eerste plaats een toeslag zal geven voor het aanschaffen van winte-n voorraden en bleederan Men eischt ech ter ook, dat met het oog op de toenemende duurte en het overbieden door de bezet tingstroepen van de binnenlandsche bevol king de Duitsche regeering de salarissen en loonen voor de ambtenaren en arbei ders in francs zal uitbetalen. Deze communistische beweging heeft zich intusschen ook in Württemberg voor gedaan en heeft daar in spoorwegkringen grooten bijval gevonden. Opmerkelijk is het feit., dat de commu nis tisohe arbeiders in het bezette gebied reeds met de commissie van het Rijnland .in contact zijn getreden. Naar uit betroir bare bron wordt gemold, heeft te Keulen het comité van actie, dat zich reeds ge. vormd heeft, de volmacht de entente de bij zondere belofte te doen, dat in geval van een staking de entente-treinen volgens het plan zullen worden vervoerd. Hot Berliner Tageblatt", dat het be richt van het corrosponder.'ticbureau over neemt, geeft het onder alle voorbehoud weer, daar dergelijke interne gebeurtenis sen binnen arbeiderskringen! moeilijk te controleeren zijn. Naar een ander agentschap uit Müncben bericht, kwam het op de gisteren gehouden vergadering van den Duitsehem spoorweg- arbeidersbond tot stormachtige toongelen, toen bekerd werd. dat <1 nationalisten gepoogd hadden de reipubb^inscshe vlag van het gebouw te verwijderen. Ro.odc nederlaag in Thuringen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen :in Thuringen hebben de niet-socialistische partijen de overwinning behaald. Van 3Gb VISCHMARKT - KOORNBRUGSTEEG PETROLEUMKACHELS beslist reukyri*. zetels zijn er 195 verworven door nieh socialisten en 1G1 door socialisten. De zoo genaamde Kreisrats-verkiezingen hadden een soortgelijk resultaat. De Thüiïngsehe minister van binnen- landsche zaken, Hermann, had vóór de verkiezingen \erklaard, dat de verkiezin gen een graadmeter zouden zijn voor het of niet verder bestaan der regeering. De regeering zal dus fatsoenshalve niets anders kunnen doen dan aftreden Oostenrijk. Amorikaansclie credict? H. N. uit Weencn: Het Ncucs Wiener Journal maakt mel ding van een verklaring van het lid van den Amerikaanschon senaat James Hamil ton Lewis, waarin deze zegt. dat volgens door hem ontvangen berichten, Amerika binnen ongeveer \-ier weken het beschik baar gestelde crcdiet lot een bedrag van ten minste zeventien millioen dollar aan Oostenrijk zal aanbieden. Amerika zal de vereeniging van Amerikaanscha financiers die zich met het Oostenrijksche crediet- vraagstuk heeft bezig gehouden, naar aan leiding van dc desbetreffende adviezen van den Volkenbond machtigen deze cre el ie ten ter beschikking te stellen. Dit be, richt is echter verder nog niet bevestigd. De drukker.^staking geëindigd. De staking der derkk- s welke den lslen geThgci. Rusland. De onderwijzers in Sovjet-Rusland. Dé Izwe-sfcia schrijft in een artikel over den toestand der Russische onderwijzers: .Zoolang het onderwijze rsvraagsluk niet is opgelost, zal ook de schoolkwestie niet zijn op te lossen. Zonder onderwij zers geen scholen, en de onderwijzers zijn thans gekomen lel de uiterste grens van hetgeen menschen kunnen verduren. Ze ker, is er geen categorie van arbeiders in Rusland die zoozeer op den achtergrond •is gedrongen en (lie. zoozeer de noodzake lijkste levensbehoeften moet or.'bc-ren als dc onderwijzersstand. Volgens berichten in bladen te Irkoelsk is men in Siberië aan de onderwijzers voor achterstallig salaris een reusachtige som schuldig. Op sommige plaatsen weet m'en zelfs niet hoe hoog het bedrag is; men houdt er genu aanteekening van. De chronische achterstand in de uitbetaling der sagarissen c-n het geringe bedrag der bezoldiging maken, dat de onderwijzers wel volmaakt onverschillig ten opzichte van hun taak moeten worden. Hoe is het mogelijk, dat zij aandacht, schenken aan hun werk, wanneer zij voortdurend hon ger lijden en met weten hoe zich te klccden Het aantal or.derwijiers in Rusland is niet groot; op verscheidene plaatsen is er gebrek aan onderwijzers. En ook het ge- holle van hei onderwijzers.:oeps is niet meer zoo goed nis hc geweest is: óe beste krachten hebben liet onderwijs ver laten. De overheid moet zorgen, dat de onderwi jzers van hun kwellende zorgen van thans"1 bevrijd worden, zoodat zij weer aandacht aan hnn werk kunnen schenken en hun aantal zal toenemen. Doet men dit niet, dan zal het onderwijs in steeds grc.nter verva, raken. Lcoerschaïdaal. De sovjelregeering hal onlangs een com missie benoemd onder leiding van Dzer- jinsky, het voormalige loofd der Tsjecka, teneinde den inventaris op tc maken van alle staats-eigcndommei. Eveneens liad de commissie instructie gekregen de mo gelijkheid te onderzoekon. om een gedeel te daarvan uit te voorin. De werkzaamheid vai deze commissie hééft nu groote ontsteltenis teweegge bracht onder de hoogerc ambtenaren der commissariaten en andire sovjet-inslel- lingen. De commissie heft n.l. groole le- gervooraden ontdekt, wdke niet geregis treerd waren. Dzerjinsly houdt eraan vast, dat de militaire ui tori te it en deze overschotten zullen uitleveren. Sklansky, de vice-voofeiUer van den militairen raad heeft eei beroep gedaan op den steun van Rvloff. Dz.erjinsky blijft er evenwel bij, dit. de voorraden heimelijk door de hoogen militaire auto riteiten zijn achtergehouden, terwijl hij tevens-van meening is. dit behalve' het nict-ingesclircv'on maferiail. ook nog een overschot is op de wel geiegisliv mde goe deren, welke onmiddellijk verkocht zou den kunnen worden. Denemarken. De oogst voor-ui l/icli ten. Madsen Mygdal, de minister van land bouw, heeft in een persinterview gezegd, dat dc oogstvcoruitzichlen aanmerkelijk slechter zijn geworden door den aanhou denden regen, doch dat nog niet vast slaat of werkelijk veel schade daardoor is ver oorzaakt. Op de eilanden Seeland en Funen staat do oogst voor het grootste gedeelte nog te velde en zoo de regen aanhoudt, zal de kwaliteit, van den graanoogst waarschijn lijk daaronder lijden. Ook de beetwortel- oogst, die kort geleden nog zeer goed be loofde te worden, zal vermoedelijk de ge volgen van het regenachtige weder onder vinden. Er zijn thans echter aanwijzingen, dat het weer misschien beter zal worden en zoo er droge winden en zonneschijn ko men, zal dal over het algemeen aan den oogst ten goede komen. Turkije. DE GEALLIEERDEN EN TURKIJE. De positie van Frankrijk. Dc Parijsche bladen geven een over zicht van de positie der Fransche regee ring in het conflict lusschen Griekenland en Turkije en herinneren er aan, dat Frankrijk er al lijd bovenal waarde aan heeftgehecht, dat er een wapenstilstand lusschen de oorlogvoerenden zou worden gesloten ten einde zoo spoedig mogelijk de algemeene vredesonderhandelingen tus scheri Turken en geallieerden te kunnen hervatten. Met name de ..Echo de Paris" is van oordeel dat de houding van Frankrijk be paald worde door de volgende pverwegin- gen: 1. De Turksclïe overwinningen moeten 2. Gezien den overwinningsroes, waarin de Turken thans door hun successen ver- keeren, kan men hen moeilijk bereid ver onderstellen om concessie te doen. De vergadering van den Engels c h en Ministerraad. Naar Reuter te Londen heeft vernomen, is a's resultaat van den Ministerraad ge bleken, dat er nan de zijde der Engelsche regeering volkomen overeenstemming met Frankrijk lieer'scht nopens de noodzake lijkheid om de neutraliteit tc handhaven in de geheel van troepen gezuiverde neu trale zone. Men is overeengekomen om een gezamenlijke voorloopige mededeeling van de Fransche, Engelsche en Italiaansche regceringen hjeromlrent aan Moestafa Kcmal te doen toekomen in afwachting van een permanente schikking. De Roemeensche cn Servische regeerin gen zien me[. groote bezorgdheid een te rugkeer van de Turken in Thracïë tege moet. Naar verluidt stelt de Engelsche regeering zich op het standpunt, dat er binnenkort een conferentie moet plaats hehben om over den toesland te beraad slagen. Dit moet een conferentie zijn uit sluitend van de voornaamste geallieerden en do oorlogvoerende partijen, doch ook Roemenië en Zuid-Slavië moeten er ver tegenwoordigd zijn, daar dez.e beide lan den een zeer onmiddellijk belang hebben bij regelingen betreffende do zeeëngten en bij het Europa betreffende gedeelte eener overeenkomst met Turkije. N o t a's van F r a n k r ij k en Engeland. De Fransche regeering heeft officieel ter kennis van de Eugelscho regeering ge bracht, dat ook zij, zonder te prejudi cieereu op do vaststelling van het. toekom stige vredesverdag, het wenschelijk acht de neutraliteit te handhaven van de z.öne, welke gemeenscbape'iijk" door de gealli eerden in het gebied van Conslanlinopel en de Dardanellen is bezet. De Fransche regeering is bereid gemeen schappelijk met die van Engeland en Italië de regeering van Angora er van kennis te geven, dal., naar men verwacht, de Turk sclic troepen deze zóne zullen eerbiedigen Ook de Ilaliaarsoho regeering heeft zich tot een dergelijken stap bereid verklaard cn wenschl geen vijandelijkheden in Klein Azviö, waarvan de terugslag in Europa zou kunnen worden gevoeld. Ten opziohle van de Dardanellen is klaarblijkelijk volledige overeenstemming bereikt, zoodat de vlaggen der geallieer den reeds waaien over de streken waar voor het nationalistische leger reeds een waarschuwing heeft ontvangen, om daar zijn opmarsch niet voort Ie zeilen »D c bra a d e S m y r n a. Ilel oorlogsschip „Iron Duke' is giste ren. naar de „Tel" meldt, te Conslanlino pel uit Smyrna aangekomen en meldl, dal. liet grootste dool van. de stad in dc asch werd gelegd Your de brand uitbrak, hebben op groote schaal plunderingen en moorden plaats gehad, waarbij minstens één Britsch onderdaan, een tachtigjarige HET VOORNAAMSTE KIIUWS. Een ïiouinklijk Be.sluit gcofl bepalingen lot wering van ziekten onder het pluim gedierte. Groote hyaeinthen-tentoottsleninq (e No wd wijk. Do Geallieerden cn Turkije. Frankrijk eu Engeland eenstemmig over dc houding ton opzichte van dc Oostorsehc kwestie. Communistische actie onder liet Duit-, sehe spoorwegpersoneel. Amciikaansel; crcdiet voor Oostenrijk? lersche dokter, cm het leven kwam. De meeste Britsche onderdanen hadden met den consul-generaal enkele dagen tevoren de stad verlaten Hun huizen werden daar na geplunderd. Tweehonderdduizend Grieksche vluch- telingcn, die voor het oprukkende nafio- nalislische leger vluchtten, verkeérèn in dernisvvekkenden toestand, doordat alle bakkerijen en winkels met levensmidde len vernield zijn. De slad Tsjanak werd m staat van verdediging gebraclit met het oog op een mogrlijken aanval van de Turk sche nationalisten. De correspondent van Reuter Ie Smyr na. die aan boord van liet hospitaalschip Maine" op Maita is aangekomen, seint, dat toen hij Smyrna verliet, do "Turken nog aan het plunderen en moorden waren. Honderden lijken liggen in de straten. Do Turken deden geen pogingen om de orde te herstellen. De BriUcn hebben alle pa trouilles en wachten ingetrokken.' De Christenen verkeeron in een afschu welijke positie tengevolge van het optre den van het Grieksche leger, dat bij zijn terugtocht steden en dorpen in brand stand in booten en op den havendam. zon der voedsel en water, ofschoon do Brillen alle mogelijke hulp hebben ycrleend. De Europeésehe en Amerikaansche fi- nancieele verliezen zullen waarschijnlijk zeer groot zijn. Verschillende Amerikann- sche Labakshuizen zijn een prooi der vlam men geworden, zoodat de Amerikaansche verliezen alleen op meer dan 5 millioen •dollar worden geschat. Bovendien zijn de meelvnir; M--n val het Steuncomité voor het Naburige O os ten. welke voor de vluchfelïngen waror bestemd, verbrand, waardoor de nood aanmerkelijk verhoogd zal worden. China, Kabinetscrisis. Het kabinet is afgetreden, daar liet par lomenl weigerde zijn goedkeuring Ie hech ten aan de benoeming tot premü van Tang Sjao Ji De Rijksmiddelen. In Augustus. De miiMelen hebberig in Augustus opge- bnaabt 35151.12157, tegen een raming van 35.800.083.33 en Augustus 1921 32 948.628 29 De eerste acht. maanden hebben opgeleverd 293.517.079.98'; tegen een raming van 280 400.GGG G4 en in 1921 237.200 0-10.37 Regeeringsplannen. Naar het ,.Hbld." van doorgaans goed ingelichte zijde ven-neemt. ligt. o.m. het volger.de in de bedoeling van het gerecon strueerde kabinet De door veering der ziekteverzekoriius- wetten zal worden uitgesteldde scci°le verzekering zal worden- omgewerkt, in dien zin, dat er komt eenheid van ujbvoeriner, waardoor belangrijke administratieve be- zuinigng wordt bereikthet aanval Raden van Arbeid zal worden ingekrompen tob een twintigtal; de Huurwetten zullen gc- leideliik worden afgeschaft de behande ling der vlootwet zal worden uitgesteld tot een deskundige commissie zal hebben nagegaan, wat, in verband met de jongste ervaringen van elders, voor do verdedi ging va.n ons land en zijn koloniën het meest, rationeele kan worden geacht Voorts ligt het in de bedoeling, het Departement van Landbouw geheel oo t* heffen. Dat dit neg ad imiteTim door minis ter Buys wordt waargenomen, vindt daar in zijn oorzaak, dat de reorganisa! io- maatregclon nog niet. gereed zijn Vcroenigdc Vergadering van de beido Kamers op Zaterdao: 10 Septeinl>er 1922 tot sluit'ug van de tegenwoordige buiten gewone zitting der Statcn-Generaal. JV o o r i t t o r de heer .J. J. Cr. B a- ron Van Voorst tot. Voorst. De V o o r z i II er doet door den grif fier van dc Eerste Kamer voorlezen oen Koninklijk Besluit van 30 Augustus 1922 no, 41, waarbij do Minister van Binnen-'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1