BUITENLAND,
BINNENLAND.
jaargang
DO^DEÜDAfa M SEFTEïtóBEÜ 1922
No. 3928
ONNEMENTSPRUS bedraagt bij vooruitbetaling
rdirien 19 cent per «eek, 1Ï.H» per kwartaal.
"^Agenten 20 cent per week, ;2.6« per kwartaal.
j per post
12 96 per kwartaal*
Lhatreerd Zondagsblad ia voor deAbomXPs verkrggbaar
r11 van 60 ct. per kwartaal, bp vooruitbetaling. Af-
Knommers C ct„ met Geitlnatreerd Zondageblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 36 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Hededeelingen wordt het dnbbeïe
van het tarief berekend.
KLEINE A9YEBTENÏTEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur,
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dasen f 0.50.
immer bestaat uit twee bladen
De Missie's
Minderbroeders.
InciscuB had te Florence een sa-
mist met zijn raadsman en boezem-
t Kardinaal Hugolinus, den lateren
Gregorys. Franoiscua sprak tot den
Lj: Grootelijks ben ik bezorgd,
mijn broeders naar verre landen
ten heb om daar te blijven". „Waar.
fc antwoordde de Kardinaal, hebt
broeders zoo ver wei
dat
honger sterven en zooveel andere
lakken lijden?" Hierop hernam Fran
met vuur en in profetischen geest*
,ft of nuent gij. dat de Keer de
L sieehls voor deze provincie'» ge
il heeft? In waarheid ilk zeg u, dat
ier de Decoders het ft uitgekozen en
len tot giluk en heil der zielen in
becle wereld: en zij zullen niet
in de laad en der geloovigen maar
ff in die cr-r ongeloovigei opge-
worden, en wanneer zij onderheu-
rat zij den Heer beloofd hebben, za'
er hun het noodige schenken zoowel
landen der heidenen als der geloo-
ielijker had Franciscus de ^posto-
roeping zijner Orde niet kunnen
rijven. En wat hij in woorden uit-
wilde hij toonen in daden. Ondanks
erhaaldelijk mislukken zijner pogin-
zelf naar de heidenen te gaan, be-
hij in 1218 opnieuw door zijn voor
de broeders op te wekken tot het
werk. Zijn besluit drukte hij uit
woorden: „Dierbare broedersl Ik
plicht het voorbeeld aller broeders
n. Wanneer ik dan mijn broeders
eod tot lijden en smaad, tot honger
st en alle soort ontbering, dan lijkt
lij billijk, dat ook ik mij naar een
begeef, vooral daarom,opdat mijn
ere de moeilijkheden met grooter ge
dragen wanneer zij hooren, dat ik
fde verdraag". En in zijn Regel
ef hij een apart hoofdstuk neer „over
naar de Saraoenen en andere on-
'igen willen gaan".
is dan ook van zelfsprekend, dat
de eerste ja re» der Orde, de Mind er
as den missiearbeid onder de heide -
iet begeestering beoefenen. De tijd
ai volledige geschiedenis der Fran-
iscbc missie's te schrijven is nog
ikomen: daartoe moet nog veel
iwerk verricht worden: wat we
reeds kennen is voor ons een
itbaar getuigenis dat de Orde in
zeven eeuwen van haar bestaan aan
Verlangen van haar H. Vader naar
iten heeft beantwoord. In onze dagen
het minst tracht zij haar ouden mis-
[em te handhaven en te bevestigen.
Cder .vijf werelddeelen we ook be-
overal vinden we de Zonen van
fecus.
Europa arbeiden zij altijd nog in de
met zooveel martelarenbloed geze-
missie's van den Balkan, n.l.- Bos-
Herzogewina, Albanië, Montenegro,
Constantinopel. (1). Vijf Bie-
'peo, geholpen door 365 Franciscanen
b aan de zielzorg der katholieken en
keering der Mahomedanen en Schis-
ken.
Footsie uitbreiding hebben de hei-
hise's in Azië. In dit werelddeel lig-
Iwee aan het Franciscaansch hart
allen dierbare missie's van het H.
en China. De Custod'ie van het H.
de cenige missie door den H. Va~
irsoonljik gesticht, door de Orde ten
van ontelbare ofers zeven eeuwen
«waard en bewerkt. Zij omvat Ar-
tyrië, fBeneden-Egypte, Palestina
eilanden Cyprus en R hod us. Als
en voornaamste plicht der missie
tstina werd altijd beschouwd de be-
S der H. Plaatsen, waar Onze Heer
Ipistus leefde en stierf. En wat
'den van kruisvaarders, wat alle
Won niet bereikt hebben, dat is
Z]J het ook ten koste van ontzet-
Jffers aan Franciscus en de zïj-
J® nebben de H. Plaatsen voor de
eho Christenheid gered. Voor den
kerkten er in 51 kloosters meer
Franciscanen.
China oefenen de Minderbroe-
^'s het einde der 13e eeuw het mis
I U't on in 1307 kreeg China zijn
"«schop in don persoon van P.
Manie Corvino. Van de 38
w 'hc Vicariaten worden er thans
freer dan 200 Minderbroeders bij—
i °/'r een goede 100 inheemsche
bestuurd. Onder leiding van
mmpr werken in het Vicariaat
O eV ^ederlandsche Francisca-
Chineesche priesters.
,1,«lelijk kleine missie bezitten
Minderbroeders in Japan,
"o kieren Van Franciscus
pijnen leed de Franciscaansche missie
voel door het vertrek der Spaansche mis
sionarissen, tengevolge van den Spaansch-
Amerikaanschen oorlog:' een honderdtal
zet thans het roemrijk wenk voort.
Gaan we nu naar Afrika. Hier treffen
we de Orde aan in Neder-Egypte, dat tot
het H. Land behoort. In Boven-Egypte ar
beiden de missionarissen aan de bekee-
ring der Mahomedanen en de terugvoe
ring der schismatieke Kopten in den
schoot der Kerk. Door aanhoudenden ar
beid kon men het in 1892 brengen tot de
oprichting van een Koptisch-Katholiek
Bisdom.
De Mahomedanenmissie van Tripolis,
waar een veertigtal Franciscanen werk
zaam zijn, blijft een der meest moeite
volle en ondankbare missie's. Hetzelfde
moet gezegd worden van Marokko, dat
Franciscaansch missieland sinds de dagen
van Franiscus, die zelf de vijf eerste mis
sionarissen er heen zond. Het zijn deze 5
Minderboeders, die als eerstelingen der
Orde hun bloed voor Christus offerden.
Ook de oude Franciscaansche missie van
Mozambique is sinds 1898 door de Orde
'weer opgenomen.
In Amerika dient men onderscheid te
maken tusschen missie en missie. Missie
in den strengen zin van het woord is: het
bekeeringswerk in de landen, onderwor
pen aan de H. Congregatie van de Voort-
plantinge des Geloofs, of wellicht nog juis
ter het werk der heiden-missie's. In de
zen zin genomen dan zijn er in Amerika
betrekkelijk weinig missie's. Verstaat men
onder missie en daar is niet veel te
gen "ook het moeizame bekeeringswerk
ander de z.g. katholieken, dan is het mis
siegebied heel wat grooter. Dit laatste
missiewerk beoefenen b.v. de Nsderland-
sche en Duitsche Franciscanen in Brazi
lië, de Belgische in Chili.
Wij geven hier alleen de heiden mis
sie's onder de Indianen,
In Noord-Amerika neemt het aantal in
boorlingen van jaar tot jaar of, zoodat de
missie's daar van minder beteekenis zijn.
Toch werkt de Orde zegenrijk onder de
Indianen van Californië, in Arigona,
Nieuw-Mexico, Michigan en Wisconsin.
In Zuid-Amerika is de Indianen-missta
veel uitgestrekter. Zij breidt zich uit
over Peru, Chili, Argentinië, Bolivia en
Brazilië. In Peru verslindt het moordend
klimaat aan de Ucayali de beste krachten
In Bolivia hebben de missionarissen be
halve de moeilijkheden der missie nog de
tegenwerking der vrij-metselaars-regee-
ring.die zelfs de half-heidensche Indianen
tegen hen ophitst. In Argentinië, in de
wilde streken van de Gran Chaco, moeten
de missionarissen hun Indianen in een
soort reductie's samenbrengen om zoo het
geloof onder hen te bewaren. De Neder-
landsche Franciscanen in Brazilië hebben
sinds korten tijd betrekkingen aange
knoopt met de heidensche Indianen in
hun gebied.
Het kleinste missie-gebied bezit de Orde
wel in Australië. Hier zijn de Paters werk
zaam op eenige missie-staties in den om
trek van Sydney. Eenige Nederlandsche
Franciscanen leiden daar een College voor
toekomstige priesters.
Ziedaar in vogelvlucht het missioveld
door de Orde van den H. Franciscus be
werkt. Ook heden ten dage is nog waar
heid wat de oude kroniekschrijver in den
aanhef der lijdensgeschiedenis van de
eerste Martelaars der Orde aanteekent:
„Als onze H. Vader gelijk eens de patri
arch Jacob zag, dat hij tot een groot volk
zou aangroeien, en zijn nakomelingschap
(alrijk zou worden als de sterren aan het
firmament, wenschte hij naar de hem
dane openbaring, dat zijn zonen zich naar
de vier windstreken zouden uitbreiden, en
de prachtige boom zijner Orde de takken
tot aan de uiterste grenzen van den aard
bol zou uitstrekken".
M. L. V., O.F.M.
1) Duidelijkheidshalve volgen we de
oude vóór-oorlogsche verdeeling, vooral
wijl deze kerkelijk nog bestaat.
Volkenbond.
De Oostennjksche kwestie.
De financieele commissie van den Vol
kenbond heeft haar werkzaamheden be
treffende het Oostenrijkse he vraagstuk
beëindigd. Naar men meent, zullen de noo
dige credieten voor het herstel liooger
moeten zijn dan de 15 millioen pond Ster
ling, welke Bondskanselier Seipel noodi
achtte.
Het Esperanto.
De commissie belast met het onderzoek
nopens een erkenning van het Esperanlo
als officieele internationale taal heeft de
be^udeering dezer kwestie verwezen
na^r de commissie voor de infellecluei
samenwerking, wat als oen éhec wordt
beschouwd.
Duitschland.
De Duitsch-Belgische besprekingen.
Gisteravond heeft de Duitsche regee
ring de officieele Belgische nota ontvan
gen. Deze zou hedenmorgen gepubliceerd
worden, zoodat beden omtrent de houding
van de Duitsche regeering nog geen offi
cieele mededeeling kan worden verstrekt
Eén ding staat thans reeds vast Er kan
geen sprake zijn van, dat de regeering
op de Rijksbank eenige pressie zal uitoefe
nen- om de bewuste 100 millioen goud
mark bij een Belgische, of zelfs bij een
neutrale bank te deponberen.
Omtrent hetgeen verder zal geschieden
verkeert men volkomen in onzekerheid.
Eenerzijds wordt op een drie-daagsch ul
timatum van België gezinspeeld, ander
zijds meent men, dat de Belgische regee
ring de herstelcommissie zal voorstellen
maatregelen tegen Duitschland te nemen,
nadat het ingebreke-blijven wettelijk zal
zijn vastgesteld.
Deze en andere geruchten zijn evenwel
niet gegrond op betrouwbare berichten
uit Brussel of Parijs. Uit laatstgenoemde
stad wordt aan het „Acht Uhr Abendbl."
geseind: In politieke kringen alhier wordt
rekening gehouden met de mogelijkheid
van een compromis ten aanzien voor de
kwestie van de Duitsche schatkistbons.
De door Duitschland verlangde prolonga
tie zal worden toegestaan, doch niet voor
achttien maanden, doch voor een jaar.
De Belgische, Italiaansche en Engelsche
gedelegeerden hebben met dit voorste!
reeds ingestemd. Men verklaart, dat Poin-
caré dit voorstel ook goedkeurt, daar de
wensch heerscht bij de crisis in het Na
bije Oosten niet ook nog een nieuwe her
stel-crisis uit te lokken. Een regeling
wordt door de Fransohe regeering ook
daarom ge wensch t, omdat een nieuwe
herstel-crisis de overeenkomst tusschen
Stinnes en De Lubersac in bijzondere ma
te zal beïnvloeden.
Te Berlijn verheelt mea zich niet. dat
de Oostersche crisis dé' herstel-kwestie op
gevoelige wijze ken beïnvloeden en in te
genstelling met de lezing van den Parij-
schen correspondent van t „Acht Uhr
Abendbl." vreest men, dat deze invloed
niet bepaald gunstig voor Duitschland zal
zijn. Men beschouwt deft toestand van En
geland tengevolge van de Khemalistische
overwinningen als verzwakt en verwacht
dat Frankrijk hiervan gebruik zal maken
om Engeland concessies af te dwingen in
zake het herstel-probleem voor politieke
concessies in het Oosten.
De „Vossische Ztg." schrijft omtrent
den nieuwen eisch van België: „Alle mo
gelijkheden van een bevredigende oplos
sing der garantiekwestie zijn door het
onverwachte besluit van het Belgische ka
binet vernietigd. Men moet dit met groote
teleurstelling en diep leedwezen vaststel
len. De Duitsche regeering zal zich bui
ten staat moeten verklaren, aan de Bel
gische eischen te voldoen. De Belgische
regeering zal daarvan mededeeling doen
aan de herstel-commissie en voor de her
stelcommissie zal zich binnenkort de
strijd om het moratorium opnieuw ont
spinnen.
Het had er allen schijn van, alsof door
de beslissing van 31 Augustus het mora
toriumprobleem voor de 'eerstvolgende
maanden in een eenigszins gunstiger vaar
water was gebracht, tot de voorwaarden
zouden zijn geschapen om het in zijn ge
heel op een nieuwe basis te behandelen.
lt Besluit van de Belgische regeering heeft
de situatie noodeloos verscherpt. De Bel
gische regeering heeft hierdoor de Euro-
peesche zaak geen goeden dienst bewezen'
Een nieuwe betaling van oen half
millioen pond.
De Duitsche regeering heeft de Brit-
sohe cn Fransche regeering medegedeeld,
dat den 18den September de verdere be
taling van een half millioen pond storting
op de vereffeningsbetalingen van 15
Augustus zal worden gedaan.
Frankrijk.
Ultimatum der Mijnwerkers.
Het mijnwerkerscongres te Angers
heeft de volgende resolutie aangenomen:
Na kennis te hebben genomen uit de pers
van de eigenaardige positie, welke de pa
troons en de Regeering denken in te ne
men tegen den achturendag om zijn uit
werking te niet te doen cn om door mid
del van amendementen het oude regime
nopens den werkdag te herstellen, ver
klaart het congres dat het niet kan geloo-
ven, dat het Parlement geen rekening zou
kunnen houden met het advies der mijn
werkersorganisatie; dat de dag dat een
der Kamers zich tegen de wet van 24 Juli
1919 zal verklaren door nieuwe bepalin
gen aan te nemen die de tegenwoordige
wet in haar grondbeginselen zouden aan
tasten, beslissend zal zijn voor de
houding die het syndicaat der mijnwer
kers zal moeten aannemen ter» verdediging
zijner verkregen 'rechten. Het congres be
sluit onmiddellijk en zonder verder over
leg. dal. zoodra een dergelijke houding van
de uitvoerende en wetgevende macht ter
kennis van de aangesloten syndicaten en
van geheel het verbond zal worden ge
bracht door het federaal bureau, dit het
sein zal zijn voor een opstand van het ar
beidersgeweten die tot uiting zal komen
in een onmiddellijke en algemeene neder-
jing van alle werk. Het congres belast
de nationale raden met de eventueele uit
voering van dit besluit.
Engeland.
Mgr. Turner over Ierland.
De bisschop van Buffalo, mgr. Turner,
heeft in een interview Amerikanen ge
waarschuwd om geen geld aan de Iersche
republikeinen te zenden. Hij keurde het
optreden van De Valera, waarmee hij
vriendschappelijke betrekkingen onder
houden had, af en zeide, dat de voorstan
ders van de republikeinsche zaak slechts
een handvol misleide en in dwaling ver-
keerende personen waren, die naar band'ie
tendaden overhelden.
De bisschop adviseerde de Amerikanen,
de zaak van den Ierschen vrijstaat te steu
nen.
Mgr. Turner is zoo pas teruggekeerd
van een bezoek van drie maanden aan Ier
land, waar hij zich goed van den toestand
op de hoogte heeft gesteld.
Naar zijn zeggen zijn 90 pet. der Ieren
voor de toepassing van het EogelschIerl
sche verdrag.
Griekenland.
De Griekseh-Turksclie Oorlog.
De terugkeer der Grieksche
troepen.
Een bericht van het Evchange-agent-
schap uit Athene meldt, dat op dit
oogenblik 40.000 man Grieksche troepen
reeds uit Smyrna zijn teruggekeerd, 33.000
uit bet Noordelijke gedeelte van Kloin-
Azië en 30.000 uit Chesne. Er blijven nog
ongeveer 60.000 man Grieken over, die nog
verscheept moeten worden.
Het landen van de Grieksche troepen in
den Pyraeus gaat ordelijk zijn gang.
De kust van de zee van Marmora wordt
nu van de Grieken bevrijd en langzamer
hand bezet door Fransche detachementen
welke de aankomst afwachten van de Khe
malistische troepen.
Te Constantinopel is de rust tamelijk'
hersteld na de heftige demonstratie van
Zondag waarbij de Europeesche winke
liers in de Perawijk zoozeer werden ge
schaad. Door de intergeallieerde bevelheb
bers werden de rr-!,■:«> maatregelen ge
nomen, om elke bolsjewistische agitatie
den kop in te drukken.
Reuter verspreidt het nieuws, dat er
geen geloof dient gehecht aan het in de
Parijsche „Matin" verschenen bericht uit
Belgrado, volgens hetwelk do Grieksche
en de Britsche gezanten te Belgrado en te
Boekarest gezamenlijk bij de regeeringen
van Joego-Slavië en Roemenië hebben
aangedrongen op de tusschenkomst der
beide regeeringen, met het doel om een
status quo in de Balkanslaten te handha
ven.
Muiter ij in bet Grieksche
leger van Thracië.
Er worden enkele gevallen van muiterij
gemeld in het leger van Thracië dat de
mobilisatie eischt. Ook onder de marine
heerscht een onrustige stemming.
Naar de „Daily Mail" meldt zou Zondag
te Boeja, een voorstad van Smyrna, een
bejaard Nederlandsch paar, genaamd de
Jung (de Jong?), bij vergissing door Turk
sche ruiterij zijn gedood.
Palestina.
De afkondiging van het niaudaaL
Opgewondenheid onder
de Arabieren.
Speciale berichten uit Jeruzalem, aldus
de „Msb." geven de bijzonderheden over
de plechtige proclamatie, welke Maandag
door sir Herbert Samuel uit naam van de
regeering werd afgekondigd ter gelegen
heid van het in werking treden van het
mandaat over Palestina.
De plechtigheid had plaats in het hui
dige regeeringsgebouw te Jeruzalem, het
welk de voormalige Duitsche school is
der Hospitaalorde.
Sir Herbert Samuel legde een drievoudi-
gen eed af van trouw aan den koning, aan
zijn ambt in het mandaatland en aan de
bevolking van het land. In zijn redevoe
ring zeide hij, in het bijzonder over de
gevoelens der christenen sprekende, dat
hij hoopte, dat deze een groote gerust
stelling mogen ondervinden wat betreft
hun godsdienstige belangen in het Heilige
Land.
De Arabische bevolking verkeerde Maan
dag in een hernieuwd stadium van opge
wondenheid en had voor dezen dag een
algemeenen rouw uitgeroepen. 'Verschil
lende bazars en winkels in de stad waren
gesloten. De chauffeurs der taxi's en de
rijluigkoetsiers waren zelfs in staking ge
gaan voor dien dag, doch toen de mili
taire gouverneur, Ronald Sforr, liet drei-
gen met intrekken der rijvergunningen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Vergaderiug van de R.-K. Kamer-Ccn-
Gctvijzigdc Bisschoppelijke bepaling
omtrent voetbalspel op Zondag.
Misbruik van 's Rijks Draadloozcn Dienst
(Gemengde Berichten).
Het ministerie van Financiën en het
vrouwelijk personeel.
De Duitsch-Bclgisehe onderhandelingen
Een nieuwe betaling door Duitschland
van een lialf millioen pond.
Actie der Fransche mijnwerkers tegen
verlenging van don arbeidstijd.
scheen de voorgenomen staking te ver
loop en.
Op merkelijk was het, dat de beeltenis
sen van den Duitschen keizer en der kei
zerin duidelijk voor het publiek door de
geopende vensterarmen van de Duitsche
school zichtbaar waren.
Van de vooraanstaande Arabieren te
Jeruzalem was niemand tegenwoordig.
Van het Vaticaan.
's Pausen eerste Encycliek.
In Vaticaansche kringen verluidt.dat de
voor September aangekondigde publica
tie van 's Pausen eerste encycliek, weder
om uitgesteld is. De datum van de pu
blicatie is nog niet vastgesteld.
De reis van de Koningin naar Scandinavië
De Seraphynen-orcLe, welke de Koning
Tan Zweden aan onze Koningin heeft ver
leend, is de eerste van alle Zweedsche or
den en werd in 1334 door Magnus IV in
gesteld om de herinnering aan hot beleg
van Upsala te bewaren en het Katholieke
geloof te beschermen. Het aantal leden is
beperkt tot 32, waarvan 8 vreemdelingen
zijn De decoratie bestaat uit oen gouden
kruis mot acht punten, aa-n de vier hoeken
hangen Seraphijnea. Op hot middensehiLd
staan de letters 1, H. S. (in hoe sïgno
Hot kruis is gedekt door de koninklijke
kroon. De ridders dragen de decoratie en
écharpe aan een breed hemelsblauw lint
en de plaque op de linkerzijde van de
borst.
Hot grootkruis van de Wasa-orde van
Zweden, aan onzen minister van buiten-
lawdache zaken verleend (de rang van
groot officier, dien het telegram noemde,
bestaat' niet), wend in 1772 door koning
Gustaaf III gesticht. De orde telt drie
klassen, grootkruizen, ooimmandeurs en
ridders, en is ingesteld ter herinnering van
verdiensten op kunst-, landbouw handels
en industrieel gebied.
De orde besitaat uit een Grieksoh kruis
in goud, met wit geëmailleerd, tusschen
de takken vier gouden kronen cn in het
midden een dubbele gouden garf (vaas be
te ekend garf), omringd door een rooden
band, waarop men leestGustaf den tred-
je matintare MDCCLXXIÏ. De decoratie
wordt aan een groen lint gedragen.
De heer van Ravesteyn hoeft den Min.
van Buitenl. Zaken de volgende vragen ge
steld, meldt de „Trib."
Wil de minister meedeelen, met welk
doel hij in zijn ambtelijke functie de
Koningin heeft vergezeld op de reis naar
de hoven van. Kopenhagen, Stockholm en
Christiania 1
Heeft het bezoek de bevordering van
commercieele en economische betrekkin
gen ten doel gehad of had het een verdere
strekking, namelijk een algemeene poli
tieke toenadering tot de regeerangen der
Scandinavische staten?
Kan de Minister meedeelen, welke kos
ten voor den Staat der Nederlanden uit
deze bezoeken voortvloeien?
De sluitingszitting van de Staten-Generaal
Bij Kon. be>sluit van 30 Augustus is be
paald
De tegenwoordige buitengewone zitting
der Staten Generaal zal worden gesloten
op Zaterdag 16 September, des namiddag»
te 3 uren.
De Minister van Binnenlandsohe Zaken
is gemachtigd zich op het in art. 1 var-
melde tijdstip te begeven naar de verga
dering dor Staten-Generaal, ten einde in
eene veroenigde vergadering der beid»
Kamers de zitting in naam dier Koningin'
te sluiten.
De Winterdienst der Spoorwegen.
Naar wij vernemen zal de gewijzigd*
dienstregeling der spoorwegen, de zg.
winterdienst mot 8 October, dus tegelijk
met het eindigen van den zomertijd, wor
den inge%-oerd. In het algemeen is het aan
tal treinen niot veranderd. Slechts zijn
voor verschillende treinen de uren vaU
