Jaargang.
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1922
No. 3911
B:
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
UITENLAND.
BINNENLAND.
'e Ecicbelve Sou/tarnt
iONNEMENTSPRIJS bedrs^gt t vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week, -L.50 per kwartaal,
onie Agenten 20 cent per week, :2.60 per kwartaal
Ut» per P<>Bt 8 5 Per kwartaal.
ti Geïllustreerd Zondageblad Is voor de Abonné'e verkrijgbaar
betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
rlqke nummera 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON 1NTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG
op Zaterdag 36 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50
ummer bestaat uit twee bladen
11 ferkgever en werknemer.
een bericht wan het Persbureau
)iazi F»
n» directie van de Glasfabriek Uto (fa.
an Jansen) te Schiedam, ziet in ver-
12 met de geringe koopkracht van de
gende landen, evenmin ais andere
brieken in oaus land, kans haar be-
op gang te houden. De moeilijkheid'
Ij. ifdza-kelijk .gelegen in de hooge be-
)n o&ten. Nu is een aantal arbeider»
ligd, dat zij, wanneer zij belang er-
ebben, de bedrijfskosten aanmerke-
unnen verlagen en aldus, gepaard
atensdeven arbeid, het bedrijf ioo-
kunnen maken. De firma is ook van
eemin g.
zoover dit bericht. Hierop volgt dan
V' korte uiteenzetting van de wijze,
'i p men de arbeiders belang kan doen
$j i bij het bedrijf
lt, i is overeengekomen, dat de firma
mimercieele gedeelte der zaak blijft
dus den inkoop van grondstoffen
verkoop der producten. Wekelijks
fgerekend: de firma betaalt het
iceerde glas na aftrek om. van het>-
aan grondstoffen heeft geleverd,
ersohil t-ussohen een en ander is het
sloon en dit wordt, in verhouding
en vastgestelde schaal, elke week
iet werkvolk verdeeld. Wordt dus
gewerkt dan ontvangen de werkne-
m hoog, en bij slecht werken een
Een reservefonds moet als
ireker dienst doen.
te beoordeel on, of deze wijze van
do arbeiders zioh bij hot bedrijf
in interesseeren, de meest-juiste is
>ver beschikken wij over te weinig
oppervlakkig l>ezien lijkt 't ons
beorotaseh-mooi, dan practisoh-uit-
ir.
twijfeld is echter het streven
en!
erkgever moet de werknemers doen
of althans doen inzien, dat
irijf ook hun bedrijf is.
tisch schijnt ons het moeilijk uit-
ar, dit te doen door een loon uit te
wisselend inet de gTootere of
winst. Over ddt systeem is trou-
1 keel wat geschreven; en er zijn
voorstanders meer van.
er zijn ook nog wel andere mid-
da ad werkelijke belangstelling
werknemers in het bedrijf te trek-
ok middelen, die niet. direct dezer
jk belang naken. Overleggen en be
ads zulte meer gebeurde, zou
wal in menig bedrijf „de bedrijfs-
aanmerkelijk kunnen verlagen" en
loonend kunnen maken."
België.
Hot proccs-dc Beuckelaere.
jdoodstraf geëisoht
n urenlang requisitoir eisohte gis-
auditeur-militair de doodstraf
tdiel de Beuckelaere, hem schui
felend aan hoogverraad. Deze
rcrd met gemor door het publiek
[en.
et pleidooi van mr. Van Dieren,
fstcn verdediger van de Bencke-
tippon wij het volgende aan.
wÜst erop, dat de Beuckelaere
ervolgd om zijn ideeën. Daarom
ien hem als politiek tegenstander
vallen. En dit geschiedde door
ae' stukken, die werden aange-
door „Wulluf", alias Rudiger, die
t vaderlandsliefde te handelen,
en dagen voor de verkiezingen in
rd de campagne in de pers inge-
uen dagen voor de verkiezingen
wksvertegenwoordiger Ad'ieb de
a^e> die toevallig korporaal was
'h het Belgische leger, gearres-
Seen politiek proces? Men onder-
e Beuckelaere over alles, behalve
uitsche stukken. Het was niet
cm tien dagen voor de vexkie-
P nnresteeren. Hij zou niet ge-
Jn. En thans zit die man a! ne-
'j en gevangen, hij weet, dat bij
door vrouw en kinderen me-
n gestort wordt. Toch heeft hij
uden en blijft hij optimistisch,
rn a recht zal zegevieren en
tue Beuckelaere weent). Het is
®n Raming als Vlaming ver-
Lnfen- 1)0 "Vlamingen zijn eer-
nschen. Negen en negentig pex-
°en hun vaderland lief en on-
owantoestanden op het front
^öt ni ,aPlin8iei1 moedig gestreden.
dat' als de duizenden Vlaamsche jongens
in don modder van den Yzer gesneuveld
zijn, zij niet enkel vielen voor het staats
begrip België, maar ook wisten, dat Vlaan
deren in België lag. Zij zijn gevallen voor
Vlaanderen'8 cultuur en voor Vlaande-
ren's recht.
Wat De Beuckelaere betreft, hebben ge
tuigen verklaard, hoe hij de soldaten
moed insprak en aanspoorde, om het laat
ste hoekjo van België te verdedigen, on
danks de toestanden, welke hem griefden
De Beuckelaere is ook een geleerde. Hij
is doctor in de geschiedenis, laureaat van
dn Dumontprijs en bekwam ook een reis
beurs. Is het te verwonderen, dat een
man, die dergelijke kennis bezit en zoo
eenvoudig en rondborstig is, bemind werd
en als leider werd aangezien. En zult gij
kunne begrijpen, dat De Beuckelaere, ter
wijl hij kamerlid was en als een oproer
maker werd aangezien, na den oorlog in
twee jaren tijd den titel verwerft van
doctor in de rechten? De Beuckelaere is
een werker.
Wat de Duitsche documenten betreft:
wij zeggen, dat ze valsch zijn. Van waar
komen ze? Uit de bureelen van het mi
nisterie van oorlog? Misschien wel, mis
schien niet. Wie heeft ze uitgebracht,
heer auditeur? Vooraleer De Beuckelaere
te arresteeren, had gij u moeten overtui
gen van de authenticiteit dier documen
ten. Had remand er belang bij, die docu
menten te kennen? Wulluf moet ons zey-
gen, wat hij er voor betaald heeft. De
Duitschers doen veel voor geld. Vergeet
niet, dat Wulluf, in opdracht van een ze
ker blad, naar Duitschland is getogen,
om een docunaent op te sporen tegen ze
kere partij. Ik stel mij dien Wulluf voor,
naar Duitschland reizmde en vragende
oan een of anderen Duitscher: „Hebt gij
geen documenten over de frontpolitiek,
tegen De Beuckelaere bijvoorbeeld?"
De Duitscher zal geantwoord hebben:
„Betaalt gij ervoor?"
„Zeker! zei Wulluf'. Spoed'g kwam de
Duitscher hem het beruchte Duitsche do
cument Stelde brengen en streek die rich-
tige Summe op.
En wilt gij nu weten hoeveel Wulluf be
taald heeft? Of liever, hoeveel geld men
hem in de handen heeft gestopt om te be
talen? Ga dan zoeken iu de bureaux van
een Brusselsch blad (gelach). Wulluf
heeft tot drie maal toe geweigerd te ant
woorden op mijn vraag, hoeveel hij be
taald heeft voor die documenten. Die wei
gering is kenschetsend. Wij zouden niet
mogen weten, waar die stukken vandaan
komen, waar het gerecht, gebruik van
maakt (beweging). De verdediger eindigde
•zijn sterk gedocumenteerd en overtuigd
pleidooi met vrijspraak voor De Beucke
laere te vragen. Heden volgt het pleidooi
van mr. Pickard en uitspraak van het
vonnis.
Duitschland.
DE KWESTIE VAN HERSTEL.
Een oatastrofe onvor-
m ij d e 1 ij k?
De tegenvoorstellen der Duitsche re-
geering aan de Commissie van Herstel
schijnen een nieuw crit.iek stadium ge
opend te hebben. Naar verluidt zijn deze
yoorstellen onaannemelijk verklaard.
Dena meldt,' dat de Duitsche regeering
heeft aangeboden een bedrag in goud in
het bezette gebied als onderpand voor de
kolen- en boutlevenngon te de)onen*cn,
doch dat het te Pirijs opgegeven bedrag
vsn 50.000.("00 goudmark onjuist is. De
gedelegeerden van de oommissie van her
stel zouden over dit voorstel zocr ver
baasd zijn geweest, daar de kolen- en
houtleveringen niet de kern van de on
derhandelingen uitmaken. Ook de andere
voorstellen van de Duitsche regeering
moeten volgens Ententekringen te Berlijn
volstrekt onaannemelijk zijn.
Ondertusschen komt de val van de mark
de onderhandelingen nog meer bemoeilij
ken. Indien deze daling voortduurt ver
wacht men, dat de rijksregeering den
rijksdag zal bijeenroepen om nieuwe vol
machten van het parlement te vragen.
Conferentie tusschen
rijkskanselier en vak-
vereenigingen.
De rijkskanselier ontving gisternamiddag
de vertegenwoordigers der voornaamste
vakorganisaties tot het houden van be
sprekingen over de kwestie der afwending
van'de dreigende economische catastrofe
De vertegenwoordigers der vakvereeni-
gingen dienden een reeks voorstellen in.
Doze voorstellen zijn vervat in de vol
gende eischen:
inbeslagneming van levensmiddelen,
kleeren en schoenen en distributie daar
van;
invoering van een gedwongen koers van
'de mark;
vaststelling van maximum-prijzen;
concentratie van den geheelen uitvoer
handel in handen van de regeering;
monopoliseering van het financieele
verkeer door de rijksregeering;
scherpe controle van de prijzen door
het rijk;
onmiddellijk verbod van do fabricatie
van luxe-artikelen, likeuren, confituren,
chocolade en champagne;
vermindering van de hierfabrikatie;
invoerverbod van luxe-artikelen.
De rijkskanselier gaf een uiteenzetting
van de tegenwoordige en vroegere onder
handelingen over de herstelkwestie en
van de politieke oorzaken van den tegen-
woord igem dreigenden'toestand. Hij ver
klaarde, dat de regeering voor buitenge
woon ernstige beslissingen stond. Hoe
deze ook zullen uitvallen, zij zullen reke
ning moeten houden met de noodzakelijk
heid, dat de uitvoering van het'ons opge
legde daar haar grens vindt, waar de
broodvoorziening van het Duitsche volk
in gevaar komt.
De vakvereenigingen waren het hiermee
eens. De door haar gedane voorstellen
werden rijpelijk overwogen en zullen, een
voorwerp van verdere beraadslaging met
de betrokken departementen uitmaken..
De burgerlijke pers te Berlijn is alge
meen van oordeel, dat de eischen der vak
vereenigingen een dwaasheid zijn.
Engeland.
De dood van Collins.
Een telegram van den Paus
De Iersche voorloopige regeering heeft
van overal bewijzen van deelneming ont
vangen, waaronder ook een telegram van
den Paus, die zegt door deze politieke
moorden diep te zijn geroerd. De moord
op Wilson en nu die op Collins, zegt het
telegram, bewijzen hoe noodzakelijk het
is, dat de massa's terugkeeren tot de
christelijke leer van vre-1.. en liefde onder
de menschen en tot be» inzicht dat de
zegepraal van eenige zaak niet door ge
weld kan worden verkregen.
Winston Churchill, die als minister van
koloniën veel met Colilns had te doen,
zegt: Hij was een man groote onver
schrokkenheid, d'i,e zich liet -leiden door
zijn groote toewijding aan zijn land, aan
welks toekomst hij nimmer wanhoopte.
Zijn energie en doorzicht maakten hem
tot aangewezen leider zijner landgenoo-
ten.
George Bernard Shaw, die zelf Ier is,
zegt: Als bet doodschieten van Collins
niet ten gevolge heeft, dat elke Ter zich op
geeft als vrijwillig rustbewaarder, is het
gedaan met Ierland. Als deze regeering
onmogelijk zou blijken, zou iedere andere
regeering onmogelijk zijn en zou de zelf-
regeering een elfvernietiging worden.
De geheele Engelsche pers wijdt herin
neringsartikelen aan den doode.
De bladen gaan nog steeds voort aller
lei bijzonderheden omtrent Michael Col
lins, zijn leven en zijn lotgevallen te ver
tellen. Zoo wordt thans gemeld, dat hij
venmoord is juist op den dag, waaropzijn
huwelijksdatum was vastgesteld. Die da
tum was, zooals zijn bruid, Kitty Kier-
deelt verder mede, dat zij in verband met
den dood van Griffith, doch juist nu was
men besloten tegem het eind dezer maand
in het huwelijk -te treden. Mi&s Kiernan
delt verder mede, dat zij in verhand met
haar verloviDg zelf ook blootstond aan
vervolging van de zijde der rebellen, die
haar eerst dwongen haar wening te Gra-
nard, in het graafschap Longford, op te
geven en later weer van Banger naar In-
niskillen te verhuizen.
Woensdagmorgen is het lijk van Col
lins een eenvoudige kist opgesteld in
de doodenkapel van het St. Vincentius-
hospitaal, waar vier officieren een eexe-
wacM vormen. Woensdagavond om zeven
uur werd het lijk overgebracht naar het
raadhuis, waar het publiek er langs zal
mogen défileercn. Collins is gekleed in de
gewone militaire uniform, een rozenkrans
in de saamgeivouwen handen. Nu de glim
lach is verdwenen, ziet men eerst goed de
zuivere snede van zijn gelaatstrekken en
zijn heerschersuiterlijk.
Uit Belgast komt het bericht-, dat mein
daar reden heeft te geloovcn, dat de
moord een gevolg is van een vonnis, door
do Iersche Republikeinsche Broederschap
over Colilns uitgesproken.
De bijeenkomst van het Dail Kireann
schijnt nu toch weer en voor onhepaalden
tijd te zijn uitgesteld, daar natuurlijk de
mooilijkheden, aan het houden eener zit
ting verbonden, thans grooter zijn dan
ooit.
Men gelooft niet, dat in deze omstan
digheden de arbeiderslcdien uitvoering
zullen geven aan bun dreigement, om hun
mandaten neer to leggen, daar dit de zwa
righeden nog slechts zou vergrooten.
John Collins door do op
standelingen gevangen
genomen en weer
vr ij gelaten.
John Collins, een broer van wijlen gene
raal Mic-hael Collins, werd Woensdag
avond, toen hij op weg was van Clcna-
kiltr naar het graafschap Cork, door de
opstandelingen gevangen genomen en
vastgehouden tot Donderdagmorgen, waar
na hij werd losgelaten. Hij vertrok gister
middag naar Dublin en verklaarde bij zijn
aankomst, dat onder de rebellen groote
vreugde heerscht over den dood van Mi
chael Collins en dat zij dit als een succes
beschouwen. „Tel."
Frankrijk.
De staking te Hdvre.
De toestand te Havre is ernstiger ge
worden, de werkwilligen worden op alle
mogelijke wijze gemolesteerd. Men heeft
ook getracht, te verhinderen, dat de trein
reed. Om elf uur moest, ondanks de pro
testen van het personeel, de dienst ge
staakt worden. In verschillende auto gara
ges heeft vervolgens het aanwerven van
krachten voor de haven plaats gehad, dooh
taxi's en-rijtuigen weiden voor de stations,
door de stakers aangehouden. De politie
moest tal van samenscholingen uiteendrij
ven. Hier en da-ar kwam het tot botsingen
maar deze onlusten waren niet van ern-
8tigen aard.
In de haven is de staking 'algemeen. Zij
telt ongeveer 6000 man. Zes schepen, die
nog niet geheel gelost waren, zijn vertrok
ken, om te Duinkerken of Antwerpen ver
der te lossen. Ook op de gasfabriek is de
staking algemeen, maar de gemeenteraad
heeft do no odd go maatregelen genomen.
Ook de bouwvakarbeiders hebben het
werk neergelegd, terwijl op de chemische
fabriek voor de bereiding van kleurstof
fen een 500 tal werklieden zijn weg ge
bleven.
Rusland.
Het proces te Moskou.
Het politiek bureau te Moskou eischt
overbrengng van de ter dood veroordeelde
sodaal-nevolutionnairen naar een gevan
genis dn Siberië.
Vermoed werd, dat heb in de bedoeling
ligt van degenen, die dezen e-isoh stellen,
de gevangenen in het geheim terecht te
stellen. Tot dusver heeft de raad van
volkscommissarissen nog niet zijn goed
keuring gehecht aan het plan.
Amerika.
De spoorwegstaking.
Het verkeer op de Zuidelijke' spoorwegen
dat het meeste door de staking in de war
gebracht was, is heden verbeterd.
Nadat de troepen uit de spoor weg werk
plaatsen in het Zuiden zijn teruggetrok
ken, zijn de arbeiders, die bij wijze van
protest het werk verlaten hadden, weer
naar den arbeid teruggekeerd.
Talrijke gewelddaden, meestal van klei-
ren aard, worden voortdurend nog op
vede lijnen gepleegd.
Een geweldige ontploffing had plaats te
Venice (Illinois). Te San Bernarddo (Cali
fonrië) werden bommen geworpen en te
PaduoaJh (Kentucky) en Little Roch (Ar
kansas) kwam het tot vechtpartijen.
De verwerping door de directies van de
bemiddelingsvoorstellen, inzake liandha-
ving der senaoriteitsreohten van het sta
kende werkplaats en porso neel bij weder in
dienstneming, heeft, naar heb schijnt, de
hoop verijdeld om de spoorwegstaking tot
een oplossing te brengen.
Jewell, de leider der stakers, ver ld aart,
dat de directies thans de deur gesloten
hebben voor den vrede en dat de vereeni-
ging van werkplaat se nperso neel nu moet
strijden voor haar bestaan.
Een communistische samenzwering ontdekt
In officieele kringen wordt medegedeeld,
dat die a-rrestatie van zeventien commu
nisten te Michigan het bestaan aan het
licht heeft gebracht van een samenzwering
tot organisatie van communistische groe
pen bij leger en vloot en de instelling van
een militante actie door de communisten
in de Vereenigde Staten. Verder wordt
'beweerd, dat er een definitief verband is
tot stand gekomen tusschen de Ameri-
kaansche communisten en de bolsjewisten.
Tot 25 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Twee mannen, die het vorig jaar een
posttrein aanhielden en er voor een waar
de van 2 ys millioen dollar aan contanten
en effecten uit stalen, zijn tot 25 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld.
Italië
Muiterij te Napels.
Te Napels is de bemanning vaai het
stoomschip „Philadelphia" a-an het muiten
geslagen. De mannen vernielden do rui
men, staken het schip in brand en tartten
den commandant en officieren. Een verbit
terd gevecht van man tegen man 'ontstond
waarbij door de officieren onder de mui
ters werd geschoten. Carabinieri grepen
in en axesteerden 150 matrozen.
Spanje;
De poststaking geëindigd.
De staking bij de posterijen is geëindigd
Het personeel heeft toegegeven.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Het einde van de staking in de Rijn.
sleepvaarL
Vergiftigde bonbons en cigaretten. Een
complot van bedwelmers Ontdekt (Ge
mengde Berichten
De besprekingen te Berlijn schijnen een
catastrofe voor Duitschland onmogelijk to
kunnen afwenden.
Paus Pius XI uit zijn droefheid over de
politieke moorden in Ierland.
De doodstraf geëischt tegen de Beucke
laere.
De uitvoering van de Tabakswet.
Inzake de Tabakswet, verkeeren de
meeste belanghebbenden in onzekerheid
hoe te handelen met, bij den drukker, be
schadigde of bedorven zegels en bande
rollen. Deze zegels kunnen, volgens een
bepaling van den controleur uit Haarlem,
door de betrokkenen, bij den ontvanger
der accijnzen, die de zegels heeft uitgereikt
te-r vernietiging respect, vergoeding wor
den ingeleverd. De waarde wordt dan bij
een volgende bestelling verrekend.
Men schrijft uit Eindhoven aan de
„N. R. Crt.":
De Tabakswet treft tot nu toe geen doel
voor zoover daarmede tevens controle op
de huisnijverheid wordt beoogd.
In centra der tab aks nijverheid duurt
het fabriceeren .in woningen wa-ar 1 tot 3
p&rsonen samen arbeiden, nog steeds on
gecontroleerd voort, en wed in dien zin,
dat de productie ongebanderoHeerd, of
niet veraccijnsd, gereeden aftrek vindt bij
venters, winkeliertjes, herbergiers en par
ticulieren dus tot schade van den eer
lijken fabrikant- en 's rirks schatkist
De staking iu hot sleepvaartbedrijf
geëindigd.
Naar aanleiding van het antwoord op
de door den Centralen Bond van Trans
portarbeiders aan de commissie tot rege
ring van de loonen en arbeidsvoorwaarden
in liet RijnsleepvaaTt- en scheepvaartbe
drijf toegezonden motie d.d. 21 dezer,
waarin de commissie meedeelde, dat de
werkgevers niet geneigd waren, andero
voorwaarden, te aanvaarden dan door de
commissie voor en tijdens de staking aan
geboden, hebben Woensdagmiddag de le
den van den Centralen Bond met meerder
heid van stemmen besloten, het werk op
de oude loonen en voorwaarden le hervat
ten. Gisterochtend heeft het hoofdbe
stuur van dea Centralen 'Bond het con
tract der werkgevers geteckend. Hierbij
is bepaald, dat de op 10 Juli j.'. door den.
Centralen Bond geproclameerde slaking
voor het personeel van Rijnslecphooten
en de booten van de Belgische vaart
wordt opgeheven; dat de Centrale Bond
eryopr, zal zorgen, dat de „sympathicsta-
king" van de Duitsche vakbonden beëin
digd wordt, en dat de Bond het werk laat
hervatten op de loonen en voorwaarden,
die de werkgevers in het Rijnsleepvaart-
bedrijf en de Belgische vaart voor liet
uitbrcke.n van de staking hebben aangebo
den. De conlractueele overeenkomst
duurt tot 1 Juli 1023.
Bakkers-arbeid.
Bij min. beschikking is toegestaan, dal)
o.a. in de volgende gemeenten of gedeel
ten van gemeenten tusschen 5 en 0 uur
voo-rm. bakkensarbeid wordt verricht
aile gemeenten in de provincie Zuid-
Holland, mot uitzondeirin.g van de
gemeenten: 's-Graven-hage, Rijswijk, Voor
burg, Gouda, Delft, Rotterdam, behalve
Hook van Holland, Leiden, Gorin-
chem, Dordrecht, VLaardinigen, Ma-assluis,
Schiedam.
10 uur bolienpellen na 15 Augustus?
Het ,,Wkbl. v. BL Crt." maakt mcldiog
van een met den Minister van Arbeid ge
voerde correspondentie teneinde om. ook
na 15 Augustus (den datum, tot welken
do collectieve overwerkvergunning van
bloembolilenpelleni gold), 10 uur per dag
te mogen arbeiden. Uit het antwoord vaö
den Minister blijkt nogmaals:
le dat van de werkzaamheden in het
bedrijf strikt alleen het pellen onder de
wet valt
2e dat na 15 Augustus elke ondernemer,
die het noodig heeft, op de bekende wijze
per formulier aan zijn Arbeids-Inspeotio,
overwerkvergunning moot aanvragen, die l
wel zal worden verleend.
Door den R.-K. Dioc. Kweekers bond
was den Minister eveneens verzocht, voor
wat betreft de bedrijfstakken: pellen, ver
pakken en verzenden van bloembollen
verlenging van den arbeidstijd te willen
toestaan, tot een maximum van 10 uren
per dag.
Van den juister is daarop het volgend
entwoord ontvangen:
„Artikel 1, eerste lid, onder a dor Ar-
