BUITENLAND.
13e Jaargang.
B5^SB&G 23 JULI 1922
N o. 3 i 8 5
3)e £^beHe ©ou/fca/nt
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, 12.60 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, 5 2.60 per kwartaal.
Franco per post 2 95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
tegen betaling van 60 cL per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af
zonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. .1
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG i
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEDÏE ADVBBTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waar la
betrekking n worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en v rkoop 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.30
Dit nummer bestaat uit twee bladen
De Troonrede.
*Een sobere Troonrede.
'f. Was ook niet anders te verwachten.
iHet vandaag geopende „Eiitlinjgsjaar"
flient, om in tweede lezing de Grondwets
wijzigingen te kunnen aannemen.
Zooals men weet, zal de korte tijdsduur
van deze opening der nieuwe Slatea-Ge-
neraal lot de spoedig volgende gewone
jjaarlijksche sluiting gelden voor een vol
parlementair .jaar. (We krijgen dus in
ji925 alweer Tweede Kamerverkiezingen).
De gewone jaarlijksche Troonrede komt
Iflus ook nu in September, bij de opening
>an de volgende zitting.
De bede van de Koningin tot God om
Wijsheid moge weerklank vinden in etui
senden harten!...
Wij beleven wie zal het betwijfelen?
inderdaad „moeilijke tijden". En de
Koningin waagt zich niet aan den wensch,
'dat ons dierbaar Vaderland in deze tijden
bpstijge uit de malaise tot vroegeren wel
vaart. Zij beperkt zich tot de bede, dat
God het land voor verdere „inzin
king" moge behoeden.
En wie ziet naar andere landen van
Europa moet erkennen, dat wij God al niet
dankbaar genoeg kunnen zijn, indien de
toestand van ons land niet verslechtert
Smeeken wij daarvoor mèt onze Lands-
Vorstinne Gods al-vermogenden zegen af!
V „Gevoeligheden."
Men schrijft uit, naar het heet, -parle
mentaire kringen aan het „HblcL":
Er schijnt een oogenblik sprake te
zijn geweest van een opdracht tot Ka
binetsformatie door dr. De Geer, uit
overweging dat de Protestantsche groe
pen in de rechterzijde aanmerkelijk zijn
versterkt, maar, daar hierdoor gevoelig
heden aan Roomsche zijde zouden wor
den gewekt, zou ten slotte aan den heer
Buys de Beerenbrouck de eer geiaten
ziin. Vfinr do j,..;. o"ul,ulcu
kunnen we evenwel niet instaan.
Aardig, zoo'n berichtje!
Als men den lieer Ruys de Beerenbrouck
was voorbijgegaan, zouden er „gevoelig
heden" aan Roomsche zijde zijn gewekt!
Men kan ook die „Roomschen" tegen
woordig niet meer in een hoek duwcu
't i9 een rare tijd!
Maar, zou het doel van zoon „parlemen
taire" 'berichtgeverij niet zijn, „gevoelig
heden" aan anti-papistischen kant te
prikkelen
Wij zouden haast zeggen, da't die bedoe
ling er dik op ligtl
Dat alle drie de coalitie-partijen de
licofden koel mogen houden I
V Voor de goede zaak.
Bij de beoordeeling van anderer levens
waarde voorzoover zulk een. beoordee-
liug mag worden geacht op onzen weg te
liggen moet men zich niet laten ver
blinden door den glans, die de menschen
omstraalt, door de bewondering en ver
eering waarin zij zich mogen zonnen....
Dat alles kan aan de oppervlakte wezen
ien niet de wezenlijke waarde aanduiden.
De geestelijke waarde van anderer le
vens en van ons eigen leven, natuur
lijk! moet worden opgemaakt uit den
'staat van de geestelijke gezondheid. En
nu is de ziekte, die de menschen als met
der dag erger aantast: de „egomanie", de
ik-zucht of ik-ziekte.
Dat is de grooto geestelijke kwaal der
imenschheid, die de dagelijksehe practijk
van het Christen-zijn teneenenmale ver
slapt, ontzenuwt of zelfs vernietigt.
Dat is een zielsziekte, die den wil ver
lamt en den hartstocht vrij spel geeft.
Idealen kent de egoïst niet.
IIij hecht zich alleen aan de uiterlijk
heid.
t Héél zijn leven mist grootheid.
Als wij zoo dien. kwaal van het egoïsme,
'de ik-zucht kennen in andercai, moeten wij
ons zelf beschouwen, den moed hebbend,
om ook daar de werkelijkheid te willen
zier.
De Katholiek moet, wars van de ik
zucht, geven van zijn geld, zijn tijd, zijn
persoon aan do goede zaak!
Onbaatzuchtigheid is het kenmerk van
don Katholiek. Eq fo midden van al het
vluchtige alledaagsche gewriemel mag en
moet wel eens worden herinnerd aan het
de ecuwen-overheerseliende en alle z'elen
b.T.dendo woord van -Christus: „Aan uwe
liefde zal men erkennen, dat gij Mijne
navolgers zijt"
Duitschland.
De nota van Poiiicaré.
Do nota, die Poincaré op 19 dezor tot
flea Fransclicn gedelegeerde in de com
missie van herstel heeft gericht, vóór ont
vangst van het verslag van de waarborg-
commissie, geeft slechts ten deele do op
vallingen van de Fransclie regeering weer
Poincaré staat in schriftelijko en monde
linge verbinding met de Fransche delega
tie in de commissie van herstel.
liet standpunt van de regeering blijkt
uit het geheel van die mededeelingen en
niet uit die nota die op zichzelf staat on
buiten verband ermee ontleed is.
Havas meent to weten dat Poincaré er
in zal toestemmen naar Londen te gaan om
met Lloyd George overleg te houden in
het begin van Augustus, na onderzoek van
het verslag van de waarborgcommlssie,
zonder af te wachten dat de commissie
van herstel over het verzoek om een mo
ratorium beslist.
Duitschland stemt toe in de financieel©
curat cole.
In antwoord op de memorie van de
commissie voor de waarborgen heeft rijks
kanselier Wirth verklaard, dat de Deut
sche regeering, trots den zwaren druk,
dien do beoogde maatregelen voor Duilsch
land zul.'en opleveren, op zic-h neemt dat,
voor den duur van het moratorium te
vervullen.
De Duitsche regeering heeft zich vooral
lalen leiden door de overweging, dat daar
door tegelijkertijd voor de vergoedii'gs-
commissie een grondslag zou worden ge
legd, waardoor rekening zal worden ge
houden met den gevaarlijken economi-
scnen en financieelen toestand, waarin
Duitschland verkeert. Dr. Wirth verklaar
de tevens, dat de aanvulling door Duif sch
land geschiedt in de opvatting, dat de
souvereinileit van Duilschland gehand
haafd zal blijven, dat niet zal worden in
gegrepen in het bestuur, en dat het be
lasting- en handelsgeheim zal worden ge
ëerbiedigd.
Do nieuwe kolen levering.
De Commissie van Herstel heeft bepaald
dat DuitsclilanA A ^~T VUL
t,.„pi ijveren 1.723.000 ton
ion, waaronder 125.000 ton
Opper-Siiezische kolen, welke Duitsch
land van Polen moet koopen.
Duitschland had een vermindering ge
vraagd van G00.000 ton.
Volgens de deskundigen is nakoming
van het nieuwe program onmogelijk
Het karakter der Ccnlrumspartij.
De Duitsche centrumspartij heeft een
oproep gepubliceerd aan de leden, waarin
zij meedeelt, dat de partij haar medewer
king wil verleenien lot de vorming van
een groote, sterke, christelijke middelpar
tij. d-ie trouw is aan de grondwet. Daarom
zal het centrum bij de e.k. verkiezingen
een groot aantal niet-katholieke candida-
ten stellen.
Do Beierscho rogeeri ngserisis.
Uit München wordt gemeld, dat de
Beiersche minister van koophandel, Hamm
aan den minister-president, Lerclienfeld,
heeft meegedeeld, dat hij uit het kabinet
treedt. Dit beteekent dat de Democraten
nie{ langer willen gerekend worden tot
de Beiersche regeeringscoalilie te behoo-
ren.
De wet tot bescherming der republiek.
Beieren kondigt een
eigen verordening af.
Het conflict met liet rijk, waartoe de
Beiersche regeering het door haar intran
sigente houding ten opzichte van de wet
tot bescherming der republiek heeft gedre
ven, is door de afkondiging
een voot Beieren geldende verordening
welke in de plaats moet treden van de
rijkswet, in een acuut, stadium gekomen.
In een officieele mededeeling zegt de
Beiersöhe regeering, dat zij in de rijkswet
tot bescherming van de republiek in over
eenstemming met de overwegende meer
derheid van het Beiersche volk een schen
ding moet zien van de rechten der staats
burgers en de grondbeginselen der demo
cratie, zooals deze tot uiting komt in
Duitsche grondwet, maar tevens ook een
inbreuk op de souvereiniteit der landen op
het gebied der justitie en der politie. Do
mededeeling spreekt dan van de groole
opwinding onder de Beiersche bevolking,
welke bij onvoorwaardelijke tenuitvoerleg
ging van deze wet tot ernstige verstoring
der openbare veiligheid in het rechts van
den Rijn gelegen deel van Beieren kan lei
den. Voorts wordt gezegdHet zou op
het huidig oogenblik onvereenigbaa-r zijn
mot het belang van het rijk en met na
me met de noodzakelijkheid om de grond
wet krachtiger te besohermen, wanneer
do uitvoering van deze wet in het rechts
van den Rijn gelegen deel van Beieren
zou worden geweigerd.
Daarom is het noodig deze voorschrif
ten, die voor Beieren onaaninemélijk zijn,
om te werken, waarbij gehandeld moet
worden in overeenstemming met de grond
wet.
Do voortzetting van alle met den moord
op Ra lie na-u in verband staande strafver
volgingen en dia tegen de organisatie O
wordt door d© Beiersöhe verordening niet
aangeroerd. Do officieele mededeeling
neemt geen stelling ten opzichte van de
wet inzake de instelling van een ïbedehs-
krimi nalpolizei, daar deze nog niet in weiy-
king is getreden. De Beiersche regeering
verklaart echter, dat een eventueel in
breuk maken in de Beiersche souvereini
teit bij de uitvoering van deze wet niet
kan worden geduld.
Ten slotte stelt de Beiersche regeering
er prijs op uiting te geven aan haar on
wrikbare trouw aan het rijk.
Do vrccmdclingeutocslag.
In de Berlijnsche Kamer van Koophan
del hebben besprekingen plaats gevonden
over verschillende vormen van den z.g.
vreemdelingentoeslag. Er is een motie
aangenomen, waarin o.a. gezegd wordt,
dat alle mogelijke toeslagen voor buiten
landers moeten worden verminderd, aan
gezien zij, wegens hun ongunstige uit
werking op het buitenland, buitengewoon
schadelijk zijn.
Engeland.
De toestand In Ierland.
De operaties.
Uit Dublin wordt gemeld, dat de strijd
te Walerford 9 dooden en 19 gewonden
gekost heeft. Slechts 100 rebellen zijn ge
vangen genomen bij den strijd te Limerick
9öC zijn Zuidwaarts ontsnapt.
De nationalisten zijn aangekomen op een
punt 05 K.M. van Cork en rukken langzaam
voort in het berggebied, waar de rebellen
loopgraafstollingen bezet houden, spoorwe
gen vernield hebben en wegen ondermij
nen. Men verwacht dat de operaties hier
eenigen tijd zullen duren, daar de hoog
ten tusschen Mallow en Cork ter weerszij
den van de hoofdwegen overvloedig gele
genheid bieden voor guerrilla-taktiek.
Reizigers uit Cork zeggen, dat do bur
gerij daar tegen de rebelicn is, maarrnach
tcioos is ,^ggfinoyer ptA»V1
Rebellenleiders gevangen
genomen.
Tijdens de voorbereidende operaties om
ook Cork tot onderwerping te brengen,
zijn verschillende leiders der rebellen in
handen der troepen gevallen. Documenten
van veel belang zijn buit gemaakt, evenals
groote hoeveelheden wapens en munitie.
De beweging verloopt.
Volgens de Daily News, bestaat het mee
rer.deel der rebellen uit mannen uit de
graafschappen Kerry en Cork, van wie
nu velen huis toe gaan.
De aartsbisschop van Tuam heeft Zon
dag het ongeduld van de bevolking over
de rebellie vertolkt door te zeggen, dat,
irdien men nu gezond verstand en gema
tigdheid liet gelden, „het land nu zou
kunnen glimlachen zooalg het nooit ge
glimlacht had". Hij deed een beroep op de
jonge mannen om het land voor verwoes
ting te bewaren. Er moest godsvrede ko
men en dan moest het parlement regeeren
In Cork is een sterke beweging ton gun
ste van den vrede gaande en Zaterdag is
een bijeenkomst in verband daarmee be
legd Men weet nog niet, of zij doorgegaan
13, wegens de storing is het telegrafische
verkeer.
Noodlottige schoten.
Drie meisjes, die na verboden tijd van
den Vrijstaat, naar het gebied van Ulster
overstaken, werden, toen zij weigelden
hait te houden, door een schildwacht be
schoten. Twee der meisjes werden doode-
lijk gewond.
Hongarije.
Dc gevangenneming van Hejjas.
Telegrammen uit Boedapest melden,
dat de aanhouding van luitenant Hejjas
het begin beteekent van den strijd tus
schen de ontwakende Hongaren en de re
geering. De ontwakende Hongaren heb
ben reeds duizenden circulaires laten ver
spreiden, waarin Hejjas den „grootslen
hc-'kl van het christelijke volk" wordt ge
noemd en tevens „een slachtoffer var de
democratische bloedzuigers" wordt gehee
ten Een dergelijke vernedering kan het
ontwakende Hongarije niet dulden en daar
om wil het Hcjjas uit den kerker bevrij
den. Zondagavond heeft te Boedapest een
groote vergadering van de ontwakende
Hongaren plaats gehad. Verschillende
sprekers hielden ophitsende toespraken.
Na afloop der vergadering hebben duizen
den beloogers getracht de gebouwen der
sociaal-democratische Nepszava cn de de-
mcralisehe Vilag te bestormen. Een ster
ke politiemacht wist dit te beletten.
Meer dan 100 personen zijn in hechte
nis genomen. Hejjas is in de cel opgeslo
ten. waarin destijds graaf Andraszy gevan
gen heeft gezeten. Te Boedapest is de
stemming erg op^ewondon. l\Ien vreest
nieuwe relletje-s van het Ontwakende Hon
garije. Alle openbare gebouwen worden
door politie bewaakt,
Italië
Orlando geen kabinetsformateur.
Naar de Romeinsclio correspondent van
de Times reeds Zondag aan zijn blad sein
de, zou de actie van de Populari het mo-
■elijke kabinet Orlando reeds op loss©
schroeven gesteld hebben.
Een regeering Orlando zou gesteund
hebben, naar men eerst meende, op een
groep, bestaande uit de Populari, de De
mocraten en de Reformisten, bene\ens
een twintigtal Agrariërs, een meerderheid
vormende van 319 stemmen.
Do Populari hebben echter in een Zon
dagavond gehouden meeling nogmaals uit
dinkkelijk verklaard, dat zij van samen
werking met de uiterste rechterzijde riets
willen welen.
Naar ons nader gemeld wordt, heeft
Orlando dan ook de opdracht om een mi
nisterie te vormen neergelegd. De koring
heeft thans Nicola er mee belast.
Het Albancensch-Ilaliaanseli conflict.
Tengevolge van de onderhandelingen
tusschen den markies van Durazzo en de
rogeering van Tirano zijn de incidenten,
welke onlangs tusschen Italië en Albanië
plaats hadden, gelukkig opgelost.
De Albaneesche regeering heeft haar
verontschuldigingen aan de Italiaansche
legatie aangeboden en bestraffing der
voor de incidenten verantwoordelijke per
sonen toegezegd.
Bulgarije.
De advocaat staatsambtenaar.
Uit Sofia wordt gemeld: De regeering
heeft een wetsontwerp uitgewerkt inge
volge hetwelk het beroep van advocaat
tot een staatsambt zal worden verklaard.
De advocaten verzetten zich krachtig bier
tegen. Zij meenen, dat deze wet een wraak
neming is van de aan het roer zijnde par
tij der agrariërs wegens het besluit van
hel jongste advocatencongres, om geen
lid -riaTor oaclii jynnr .gerecht of voor
Rusland.
Opstand in Sovjet-Oekraïne?
De Oekrainische bladen berichten, dat
een opstand in Sovjet-Oekraïne is uitge
broken. De opstandelingen zouden zich
van Kamenecs Kolski hebben meester ge
maakt en Sovjet-ambtenaren hebben ver
moord.
Lonin weer aan liet werk.
De correspondent van de* Observer t©
Moskou heeft aan Radek gevraagd, of Le
nin werkelijk ato zoover beter is, dal hij
weer kan arbeiden. Ja zeker, heeft Radek
hem geantwoord, wij zijn gelukkig, dat
Lenin tijdens de jongste crisis weer een
deel der regeeringsveranlwoordelijkheid
op zich heeft kunnen nemen.
Daarop deelde Radek den correspondent
mede, dat Lenin zelf de instructies aan
Litwinof in den Haag heeft verstrekt.
Naar verluidt heeft Lenin zich als volgt
uitgelaten, toen hij hoorde dat de confe
rentie in den Haag op niets was uitgeloo-
pen. De kapitalistische plunderaars heb
ben Rusland uit den Haag gejaagd
Amerika.
Do stand der mijn- en spoorwegstaking.
Hoezeer het economische leven in de
Ver. Staten is geschokt door de slepende
stakingen in het mijn- en spoorwegbe
drijf, blijkt uit de uitlatingen van hoog
geplaatste ambtenaren in het departe
ment van handel en arbeid, <iie van cor
deel zijn dat de kolennood dezen winter
niet kan worden vermeden, daar de kolen-
reserves vrijwel reeds zijn opgeteerd, ter
wijï het tekort niet meer tijdig zal kun
nen worden aangevuld, zélfs indien de
arbeid in de mijnen aanstonds in zijn ge
heel mocht worden hervat. Vandaar dat
er ernstig over wordt gedacht wederom
den brandstof-controleur uit de oorlogs
dagen in eere te herstellen en hem de
zelfde bevoegdheden te geven als hij des
tijds had over de kolendislributie. Alvo
rens dit te kunnen doen, moet de presi
dent machtiging van het Congres hebben,
doch men neemt aan dat. indien de toe
stand inderdaad zoo dreigend wordt als
men vermoedt, het Congres den president
de noodige bevoegdheid zal geven.
Intusschen is het conflict bij de spoor
wegen terug gebracht op de quaes tie van
de z.g. ancienmleitsrechten der stakers,
die door andere arbeiders vervangen zijn.
Indien de spoorwegdirecties middelen zou
den kunnen vinden, waarbij de ontslagen
lieden -wederom te werk kunnen worden
gesteld, zonder hun pensioen en andere
rechten te derven, die zij door langduri-
gen dienst hebben verworven, zou een re
geling niet vee-1 moeilijkheden meer ople
veren. De stakers zijn verbitterd te zijn
achtergesteld bij niet-aangesloten lieden,
die in dienst zijn genomen om de staking
den kop in te drukken. Toen deze „onder
kruipers" werden aangenomen, werd luin
door de spoorwegdirecties beloofd dat zij
permanent werk zouden hftbb.ea en piet
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De Troonrede. i
Berichten over het nieuw te vormen ka
binet
In dit nummer wordt een uiteenzetting
gegeven van de Land- en Tuinbouwonges.
vallenwet
Wij deelen een en ander mede over d&
bescuit-fabricage C.Nutrix" te Leiden).
De Christ. Hist Nederlander schrijf
over het R.-K. Centraal Bureau voor Ofc
derwijs en Opvoeding. (Uib d© Pers.)
De houding van Beieren ten opzicht©
van de wet tot bescherming der Republiek.
De vervolging van luitenant Hejjas.
Een spoorwegongeluk in Rusland en een
in de nabijheid van Bagdad.
De cholera in Rusland. Verschrikkelijke
toestand in
De orthodoxe metropoliet Benjamin door
de Sovjets ter dood veroordeeld. (Telee
g rammen).
door- de stakers zouden worden verdron
gen, wanneer deze wederom in dienst zou
den treden. De maatschappijen kunnen
haar gegeven woord natuurlijk niet bre
ken, doch men gelooft dat er een uitweg
zAï kunnen worden gevonden, dien de sta
kers zal bevredigen en tegelijkertijd het
den maatschappijen mogelijk zal maken
niet van den geest en de letter der over
eenkomst af te wijken.
Een Amcrikaansehc volkenbond?
Uit New-York wordt gemeld, dat de ge-
van Uruguay te Washington aan ceQ
ntmens is, op aö eersivoigeiicn; rair-mm.
rikaansche conferentie de stichting voor
to stellen van een Amerikaanschen Vol
kenbond.
BINNENLAND.
DE TROONREDE.
Vereen igde Vergadering van do beide
Kamers op Dinsdag 25 Juli 1922 toit
opening van de buitengewone zitting der
S ta ten-Generaal
De heer Van Voorst tot Voorst
die den voorzittersstoel bekleedt, opent,-
no dat de leden zich in de Ridderzaal op
het Binnenhof verconigd hebben, des na
middags te half één uur de vergadering
en doet door den Griffier van de Eerste
Kamer voorlezen een Koninklijk besluit
van 15 Juli 1922 no. 47, houdende zijn
benoeming tot Voorzitter van de Eerste
Kamer gedurende de zitting, die heden zal
aanvangen.
De voorzitter benoemt oen com
missie, die Hare Majesteit de Koningin in
het gebouw zal ontvangen en uitleiden.
De Ministers, hoofden van Ministerieel©
Departementen, en de leden van den Raad
van State vereenigen zich te een uur des
namiddags mede in de Ridderzaal.
Har o Majesteit de Koningin*
vergezeld van Zijne K o n i n k 1 ij k
Hoogheid den Prins der Ne
derlanden. Hertog van Meek-
1 e n b u r g, kort daarna in de Ridderzaat
aangekomen, wordt door de Commissie ia
de vergadering binnengeleid, neemt plaate
op don Troon en houdt, terwijl Zijn Ko
ninklijke Hoogheid de Prins naast Haar
gezoten is, de volgende rode:
De wenschelijkheid, om in de Grondwet
londorsdheidene, belangrijke wijzigingen
aan te brengen, is door do ontbonden
Kamers der Stat en-Generaal met groot©
meerderheid van stemmen erkend.
Ter voldoening aan het Grondwettelijk
voorschrift, zullen U onverwijld de noo
dige voorstellen bereiken om het aange
vangen werk te voltooien.
Uw arbeid in deze zitting, kort vas
duur als zij is, zal uiteraard ©en beperk*
karakter dragen.
Ik stol Mij voor Mij nader to verklarec
nopens de miaafregelon in 's Lands be
lang, die in de volgende zitting Uw©
medewerk in 2 zullen behoeven.
Het is Mijne vurige bede, dat God on©
de wijsheid moge schenken, onmisbaaffl
om ons dierbaar Vaderland in deze moei-
lijk© tijden voor inzinking te behoedem
'Ik verklaar de zitting der Staten-Gen©-
raai te zijn geopend.
Hare Majesteit de Koningin
vergezeld van Zijne Koninklijk©
Hoogheid den Prins der N e-
derlanden, Hertog van Meck-
1 e n b u r g, ©n voorafgegaan door
Commissie, verlaat do vergadering.
De voorzitter duit, naaat de
Commissie in de zaal is teruggekeerd, d«
1 ycjéonigdo ycrgaderiugs
