BUITENLAND. BINNENLAND. Ce ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 1» cent per „eek, per kmrta* Bij onre A.enten 20 een. per week. MO per kwjrU* Franco per post K Bet °5e 8^^per kwartaBlJ'b^^oornUbcdftïm^A^ i*nd°erHjke nummers C ct„ met Geïllustreerd Zondsesblsd 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regefc Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van bet tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waari* betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Antipapisme. *De aid. Ledden der Ou. Historische (Unie hoeft eergisteren een samenkomst ge houden ter viering vaa de rechtsche o ver ken over een andere en neg wel over een geooaliseerde, een. bevriende partij zulks onomwonden in de eigen partij zou wor den afgekeurd. Ale hier van Chr. Hüstori- sohe zijde zelf wordt gezwegen. *t Zou de hoogachting voor de partij niet ten .winning. Op deze vergadering voerden o.o. het woord ds. Schokking, die hulde bracht aan Üe werkers voor deze overwinning, en in het bijzonder ook aan de stoere v i j. ec hersbevolking van Kat- w ij k. Die speciale hulde aan de Katwijksohë visschers zal ongetwijfeld verdiend mogen heeten. Maar moeielijker zou het een hoog staand man als ds. Schokking zijn geweest, eenzelfde hulde te brengen aan het be suur van de afd. Katwijk d e r C h r. Hist. Unie. Dit bestuur toch heeft in den verkie- zingstijd een^ zéér minderwaardige cirou- lairo verspreid. Degenen, die bedoeld geschrift hebben samengesteld, hebben misschien tientallen keeren op één dag „Heere, Heere" ge roepen, hun waarheidszin was bij het schrijven dier circulaire heel en al ver stikt door een on-chrislelijke afkeer. Wan neer de. Schokking voor wiens oaadi- datuur genoemd bestuur met zülke wape nen heeft gestreden meent, dat wij dat bestuur onrecht doen, met zijn handelwij ze zoo scherp af te keuren, dan zij hem gaarne in ons blad plaatsruimte geschon ken. om zijn mannen eerherstel te geven. Doch laten wij liever niet spreken van ,.zijn mannen". Elke partij, die ziolizelf respecteert, moet een optreden van een af delingsbestuur, als dat van de Chr. Histo rische afdeeling te Katwijk, ten zeerste la- ken. Elke partij is aan zichzelf verplicht, zulk een handelwijze te desavoueeren. En dus zeker, de C'lir. Hist. Partij. En dus zal zeker een man als ds. Sohokking, 'Chr. Historische leider, zulks doen. Wij zullen hier dan wat van het bedoel de fraais laten volgen Eerst wordt den Katholieken verweten, dat zij vereenigmgén stichten op dienstige® grondslag. Nota beneDoen dat dan niet de geloo'ig-Protestantent? Lees maar 'ns: ?;Yoor ons volksleven, voor onze na tionale eenheid bestaat er gevaar, dat de Roomsoh Katholieken grooter in vloed zullen verkrijgen op de leiding van ons volk op politiek en sociaal terrein. Rome krijgt in ons land steeds '/rooter macht. Hot tracht op alle ge bied de Rocmschen te scheiden van do Protestanten. De jongelingschap wordt gesplitst in tweeën door Room echo vereenigingen tot beoefening van sport Bovendien is er een streven merkbaar, om op onderwijsgebied di ploma's uit te reiken, afgegeven door Roomsche examen, commissies. Heeds wonden studenten opgeroepen in zuiver Roomsohe St-udentenvereeni- gmgen. Nog slechts korten tijd en Ro me zal een eigen Hoogeschool heb ben Wie goed acht geeft, ziet Rome steeds verder gaan." VKatholieken willen ook Katholieke leeszalen Het volk moet niet meetr komen in de openbare leeszalen, waar ze ook Protestantsohe lectuur kunnen vin den. Rome zal wel zorgen voor eigen leeszalen, waar niett langer geschrif ten kunnen gelezen worden, die betreb- öng hebben op het algemeen denken van ons geheele volk. Maar het allerfraaiste komt nu: Rome beschikt over veel geld. Mü- lloenen liggen klaar, om het grondbezit te vermeorderen, om in Noord-Hol. Limburg enz. akkers en weide grond op te koopen en te brengen Roomsche handen. He groots magazijnen en kantoren onze steden lcomen meer en meer oer Roonisch beheer. Begrijpen de Protestanten niet, dat op deze wijze bijna alles op *fc gebied an landbouw, nijverheid en handel in de macht komt van Rome? toekon,T'f 7'al iunnen zi'n' de toekomst uw zonen en dochters met Roomth S' mot door D!aats ».°i, Mie., geen kantoren °P de ha"d«s' len>°teïILteSlfn'Scl'e landbouwers znl- pachtte'6!". trachtcn' srond in nrbeidera Vt:knj!"!n; d" P™teStantscho werk tevergeefs aankloppon om «ta°dkzaTd»8 ProtMtanlsc5''e Midden- sohen nl« Vconcurent'e met den Room geeft aan ?Un"En v0lh0uden- Rome gaarne "n0/0"0" der Meerkerk Procent dl p ?°n 700 1mogelijk IsDdatr g;°Cen,t "an"'etalem en in <le Katholiek? veJ*laicn, wanneer «tuur tot. zulL-'pp C€n- ^eelin.gsb©- gioh OIJ ccn der2?"taa'ff"P ZOU af',alen» ocu dergelijke wyzq zou uitsprei Het inderdaad ieder onbevooroor deeld lezer moet het met ons eens zijn minderwaardig geschrift besluit met „j, te wekken te stemmen op oir. Schok- kmg en zoo te strijden, „tegen de opdrin gende macht van. Rome en togen het onge loof". Rome en het ongeloof in één adem Rome voorop Wij veroorlooven ons een vraag aan do- miné Sohokking. Wij zijn er zeker van, dat U zulk eon weerzinwekkende propaganda voor Uw partij afkeurt maar zon het niet nuttig of noodig zijn, zulks Uwerzijds ook open lijk te verklaren. Hebben daar geen recht opeerstens uw partijen vervolgens Uw Katholieke medeburgers, die tevens uw coalitie genoo- ten zijnt België. Het mijnconflict Volgens een bericht uit Essen verloo- pen de onderhandelingen tusschen de mijn eigenaars en mijnwerkers onder voorzit terschap van den rijksminister van arbeid gunstig, zoodat overeenstemming ia de omstreken loontarief-kwestie binnen en- ïle dagen is te verwachten. Do Duitsclie eigendommen. De minister van financiën heeft den ad vocaten-bewindvoerders gelast, over te gaan tot den verkoop der Duiteche bezit tingen, die zij behoeren, aangezien de con ventie nopens den 'terugkoop van de 4 mil liard legen den koers van i frs. 25 niet tot stand ia gekomen. Men schat de waarde, die de onder sequester gestelde Duitsche eigendommen die thans kunnen worden verkocht, zullen opbrengen op ongeveer 800 millioen. Duitschland. De politieke toestand. Geen uitbreiding de Go a l i t i e? Onder den invloed van buitenlandsclie politieke overwegingen en in den bijzon der onder den indruk van den catastrofa- len val van de mark, welke door een ont binding van den rijksdag ia een nog s( er ker mate haar waarde zou inboeten, schijnt ook in den boezem der socialIsti sche partijen de opvatting veld te hebben gewonnen, dat het wenschelijk is zoo mogelijk de ontbinding te vermijden. Ten aanzien van de uitbreiding der coailitie zijn sinds Dinsdag geen nieuwe stappen ondernomen en de opvatting heerscht, dat ook van socialistische zijde op dit oogenblik niet te zeer zal worden aangedrongen op een wijziging in de sa menstelling der coalitie. De aanmerkelijke toenaJering tusschen de beide socialistische fracties, welk' der den indruk van don moord op Rathe- nau heeft rpüaata gehad, zal voorloop!, slechts tot uiting komen in de vorming van een arbeidsgemeenschap. De coalitieregeering echter za-1 tot aan den herfst blijven in haar tegenwoordige gedaante, zoodat er voorloopig va crisis geen sprake zal zijn. De politieke toestand is gisterenavond echter weer verscherpt. De rijkskanselier heeft namelijk in het gebouw van den rijksdag de vertegenwoordigers van de beide socialistische partijen en der groote vakorganisaties ontvangen, wélke hem hebben medegedeeld, dat zij de grootste bezwaren tegen den huidigen vorm van het wetsontwerp ter bescherming der re. publiek koesteren. De woordvoerder der meerderheidssocialisten voegde eraan toe. dat zijn partij het opnemen van de onaf- hankelijken in de regecringscoalitie blijft eischen. Door deze houding der socialis ten is de kans op ontbinding van den rijksdag plotseling weer veel grooter worden. Do moordenaars van Itathcnau. De berichten omtrent de arrestatie de beide andere moordenaars van Rathe nau zijn al zeer voorbarig geweest. De moordenaars waren blijkens berichten uit Berlijn, gistermiddag nog niet grar- resteerd. De achtervolging duurt echter voor! alles vcrecnigt zich om de moordenaars te vangt?n. Frankrijk. De Duitsche schadeloosstelling. Inwilliging va-n het verzoek o rn oen mo ratorium verwacht Dc Commissie van Herstel ontving gïs- fqrinitl iug het Duiteche vei zoek om; 'een, moratorium, waarbij om een spoedig ant- 1 woord werd gevraagd. De Commissie van Herstel is onmiddellijk tot ecu bespreking van dit verzoek ovorgegnau en heeft reedis een antwoord hierop ontworpen, waarin zij zegt het gedane verzoek om een mora torium te kunnen begrijpen en zij ver klaart, dat de toestand eea grondig onder zoek wettigt. De Commissie kan evenwel geen beslissing nemen, voordat zij het rap port van de garantiecommissie zal hebben kunnen beoordeelen. De betaling der scha- devergoedingstermijn, die 15 Juli a.s. moet worden verricht, zal van het moratorium worden uitgezonderd. (Deze kwestie werd in de commissie besproken, maar zij vond het ten slotte wenschelijk deze betaling niet uit te stellen)." Vóór den 15en Angus tus, als de volgende termijn der schade- loossteüing vervalt, zal de commissie haar besluit mededeelen. Engeland. De Ierscho burgeroorlog. Een republiek te Cörk? Er gaan geruchten, dat te Cork spoedig de republiek zal worden uitgeroepen, maar bevestiging ontbreekt. De toestand te Cork is echter zoodanig, dat alles mogelijk Inmiddels zijn de berichten uit de pro vincies, welke te Dublin binnenkomen, in algemeen hoopvol voor den Vrijstaat. Een bericht uit Wexford meldt, dat de ongeregelde troepen, die zich daar stevig versterkt hadden, de stad ontruimden, toen zij vernamen, dat da Vrijstaat sche troepen in aantocht waren. De stad is thans door Vrijsta)ers bezet. dat de Russen in zoo geheel andereu toe stand verkeeren dan de overigen. Onderfcusschen sohijut het, dat men een eind is teruggegaan op den goeden weg, wani zelfs Litwinoff meent, dat de con ferentie in het laatste stadium verkeert. Het verloop der In de gistermorgen herhaalde Litwinoff, dat men vrij zullen zijn van zitting. zitting alle eigendom- verbeurd verkla- Wand: i de den vanonge benden. Gisteren hebben we gemeld, dat een ongeregelde bende, die Glenveagh Castle, in Donegal bezet houdt, invallen deed in eenige boerderijen en een dozijn jonge meisjes mishandelde. De correspondent van de ..Times'' hïeiat hieromtrent iets naders. .De bende heeft bovenbedoelde jonge meisjes, alle roonisch-katholiek, uit de buurtschap eenvoudig gerequireerd, en ze genoopt om dienst te doen als dienst meisje. Deze daad heeft groote veront waardiging gewekt onder de burgers en onder de dienstmeisjes in den omtrek groo ten schrik teweeggebracht, zoodat vele de vlucht hebben genomen. De Vrijstaters zouden de rebellen graag verdrijven, doch het kasteel ligt op zoo'a uitmuntende plek. dat het uiterst lastig zal blijken. Bij de jongste gevechten te Dublin heb hen, naar men vreest, de burgers veel meer geleden dan de aanvallende of ver dedigende strijdkrachten. Vijfenzestig per sonen werden gedood, van wie 49 tot de burgerbevolking behoorden. Deze laat sten hadden zich in de meeste gevallen op roe- kelooze wijze aan het gevaar blootgesteld, ondanks de waarschuwingen van de lei ders der operaties. Ongeveer CO van de gewonden zijn burgers. Vliegende colonnes van het nationale leger opereeren thans in alle deelen van het land, behalve in het zuidwesten, waar het commando der ongeregelde troepen zijn hoofdmacht heeft geconcentreerd, Over groote uitgestrektheden is de orde reeds weer hersteld. Er worden veel ge vangenen gemaakt ten koste van een be trekkelijk gering verlies aan menschenle vens. De opening van het nieuwe parlement van Zuid-Ierland, die oorspronkelijk was vastgesteld op 1 Juli, en daarna, wegens de gevechten te Dublin, uitgesteld was tot 15 Juli, is weer verdaagd, thans sindsdien wegens het voortduren yan den toestand van gisting. Amerika. De eerste gevolgen der spoorwegstaking. Verscheidene spoorwegmaatschappijen hebben het departement van posterijen kennis gegeven, dat het verkeer van post treinen op haar net is ingekrompen inge volge de staking van het personeel in de werkplaatsen. Do Wabash-spoorwegmaat- schappij dealde mee, dat de postdiens' over 4800 K.M. traject is geschorst. De ongeregeldheden duren op verschei dene plaatsen nog voort, waar het tus schen stakers en werkwilligen tot botsin gen komt. Te Bloomington (III) werden op de em placementen van den Chicago Alton-spoor weg schoten gewisseld. Er zijn echter geen slachtoffers. De Haagsche Conferentie, Het einde der Conferentie te wachten? Zooals wij gisteren schreven was het te voorzien, dat de dag van gisteren een critieke dag kon worden* Zulks is geschied en men mompelt in conferentiekringen, dat de Russen opzettelijk pogen om ver deeldheid te zaaien. Dit is nu wel wat ikraa ge?egd4 ma-ar het- is te begrijpen, "om ring en nationalisatie en de vreemdelingen zouden gevrijwaard zijn voor molestatie zoolang zij zich hielden aan de wetten van t land. De uitvoeren zouden vrij zijn evenals het koopen en invoeren van grond stoffen en dergelijke. Elke nieuwe eige naar zou vrij'el ijk over zijn producten kunnen beschikken en zich vrijelijk brand- stoften enz. kunnen aanschaffen. Immers de handel in Rusland is vrij. Ieder is vrij m Rusland te koopen wat hij krijgen kan. De vreemde ondernemer zou dergelijke faciliteiten hebben als de Russi- ®ohe burgers en in bepaalde gevallen zou men er ook geen bezwaar tegen maken fc concessionarissen hun eigen rollend materieel op de Russische spoorwegen "e- Druiken. Inzake belastingen zou ook ge°en onderscheid worden gemaakt. Al deze voor waarden zouden m speciale overeenkom sten kunnen worden opgenomen. De Russi sche Regeering verlangde niets liever dan faciliteiten te verleenen om de fabrieken weder werking te kunnen brengen. Wat de risico s betrof, welke concessionarissen op zich zouden nemen, had men slechts on partijdig de feiten in oogensehouw te ne men. Dq tegenwoordige Russische regee ring was de meest stabiele ter wereld. Het de eenige regeering, die bijna 5 jaren bestond zonder dat er verandering in was gekomen. Wij zijn er volkomen zeker van, dat er minder risico aan verbonden is ka pitaal in Rusland te steken, dan in welk kapitalistisch land van Europa ook. Cat tier (België) vatte hierop den toa stand op zeer duidelijke wijze samen. Hü zei: De regeermg moet óf de eigendom men teruggeven óf er schadeloosstelling voor geven. Dit is "noodzakelijk. De over- geegde lijst is niet een lijst van eigendom men, welke de Russen bereid zijn tem" t« geven, maar alleen een lijst van eigen dommen, welke zij willen uitgeven in den voini van concessies. Deze concessies zou den in elk bijzonder geval verkregen moe ten worden door rechtst-reeksche onderkaa delingen met de Russische regeoring en de voorwaarden voor die concessies zou den uit die onderhandelingen voort vloeien. De Russische regeering erkende dus blijk baar met het beginsel van schadever goeding. Laten we de feiten onder de oogen zien. De Russische regeering is nie.t bereid het beginsel van teruggaaf te aan vaarden e»n evenmin aanvaardt zij het be- gmsel van schadevergoeding. Hij wees er op dat men niet het recht had de Russi sche regeering te dwingen tot teruggaaf van eigendom of schadevergoeding, maar net een of het ander moet geschieden. Ik vraag Litwinoff: indien er schadevergoe- dang zal worden gegeven, in welken vorm zal dit dan geschieden? Hoe denkt gij be hoorlijke schadevergoeding te geven aan eigenaars die hun eigendom niet terug krijgen ^Litwinoff antwoordde in hoofdzaak: Wij kunnen niet in discussies treden over een dergelijke hypothetische vraag. Wij kunnen de kwestie van schadevergoeding met bespreken vóór wij weten wat wij van ander© regeeringen kunnen verwachten. Hij beklaagde zioh er verder over, dat er in de conclusies van C'at-tier een on juistheid was. Immers Ivrassin had slechts een hypothetisch geval gesteld toen hij het had over de weigering van vervoer door de Russische spoorwegen. Hij zette verder nogmaals in een lange rede uiteen dat het vanzelf sjirak dat de Russische regeering alle redenen had om aan vreemdelingen die ondernemingen in Rusland vestigden, alle mogelijke faciliteiten te verleenen Voorts .wees hij er op dat ook dc Brit sche regeering wel eens eigendommen heeft verbeurd verklaard en dus in beginsel te gen heb natioinaliseeren van eigendommen geen bezwaar heeft. Hij zeide ten slotte het te zullen be treuren, indien de onderhandelingen wor den afgebroken, maar hij was overtuigd, dat de Russen daarvoor geen schuld treffen daar zij a-lle inlichtingen hebben ver strekt, welke lam gevraagd waren en be reid waren alle vragen te beantwoorden, terwijl daarentegen van de andere zijde de gevraagde inlichting* aan de Russi sche delegatie zijn geweigerd. Hierop zeide dc President dat het ieder een volkomen duidelijk was, dat de eeni ge doeltreffende wijze van schadeloosstel ling welke de Russische regeering op dit oogenblik bij machte is te verleenen, "be staat- in de teruggave van dien eigendom, waar dit mogelijk was. De Russen hadden echter niets anders gedaan dan een lijst I overleggen van eigendommen, welke op den grondslag van concessie zouden kun nen worden uitgegeven. Wij kwamen hic?r bijeen om te bespreken welke ceigendom men konden worden teruggegeven en on der welke voorwaarden. Indien dat niet de. bedoeling van de Conferentie „was* dan. .waren wq liiei; zonder cenig doel bijeen en dan ware het beter geweest wanneer men .de eigenaars zelf had bijeen geroepen om met hen persoonlijk te on derhandelen. Indien we hier niet kunnen komen tot besprekingen en het doen van aanbevelingen op grond daarvan, dan ver valt de geheele grondslag voor deze con ferentie en d-an is het volkomen nutteloos om ons in eenige discussie te begeven) betreffende de kwestie van eigendom. Deze kwestie heeft ook niet uitsluitend be trekking op de verhouding tusschen dc Russische regeering en deze vroegere eige naars. Na eenige discussie over de kwestie der oredieten, las Litwinoff nogmaals het Brit- sohe memorandum na in de Russisohe ver taling en bleef daarop bij zijn meeniug daaromtrent, terwijl hij zeide dat niet iedereen het reoht had om te bepalen ia welken vorm schadeloosstelling zou woe den gegeven. De President zei hierop teu slotte: wij zijn allen volkomen bereid om de feiten voor zichzelf te laten spreken. Gij zijt uitgenoodigd geworden om mede te dee len welke schadevergoedingen gij bereid zijt te gevengij hebt geweigerd eenige verplichting te aanvaarden om schadever goeding te geven cai gij hebt zelfs gewei gerd om ons den vorm aan te geven van eenige schadevergoeding welke gij zoudt kunnen verstrekken indien gij schadever goeding wildet geven. Wij moeten de fei ten voor zichzelf laten spreken HET MINISTERIE. Minister v. D ij k. Naar het .,Vad." verneemt, zal M in is t es van Dijk in geen geval bereid gevonden worden ook langer de leiding van het Ma rinedepartement op zich te nemen en dus kan de benoeming van een Minister van Marine tegemoet worden gezien. Minister v. IJ s s e s t e y u. In oen gisteravond aan een diner van het Comité voor het Stamboek van bet Nederlandsche Trekpaard gehouden tafel rede hoeft de Minister van Landbouw, N, en H., de hoer Van IJsselsteijn, geaegd, dat het mogelijk, ja waarschijnlijk was, dat het de laatsto maal was, dat hi tol de aanwezigen het woord zou voeren in dez& kwaliteit. Land-arbeiderswet. Volgens artikel 4 der Landarbeiders wet moet bet aan den landarbeider uit te ge ven plaatsje voor het doel geschikt zijn en mag he,t, met. inbegrip van de eerste noodige verbeteringen aan bestaande ge bouwen en land, niet- meer dan 4000 kosten. Hierbij heeft naar de •"minister van Landbouw, Nijverheid en Handel in een circulaire aan de gemeentebes turen op merkt de bedoeling voorgezeten, dat het land bij de landarbeiders woning van een zoodanigen omvang zoude zijn, dat de landarbeider daarop zou kunnen telen de vruchten, die hij voor zich en zijn gezin noodig heeft. Dit. land kan zijn van betere en van slechtere kwaliteit, hetgeen zijn weerspiegeling \indt in den koopprijs. Hel heeft in de bedoeling gelegen, dat eetn on derdeel van het plaatsje zou beslaan i» grond van een vrij groote uitgestrektheid» die door den arbeider zelf niet zijn gezit in vrijen tijd niet naar behooren zoude kunnen worden bewerkt. Om deze reden vestigt de minister er de aandacht op, dat bezwaar zal wordeC gemaakt tegen het verleenen van rente- looze voorschotten ingevolge 'artikel 7 de* wet. wanneer zij betreffen plaatsjes van grooten omvang, b.v. van eenige H A, al is de grond ook van mindere kwaliteÜ of nog onontgonnen, waardoor de totale koopprijs niet boven de 4000 komt. De ongeldige stemmen. Bij de op 5 dezer gehouden verkiezing voor de Tweede Kamer zijn van de in de gemeente Amsterdam uitgebrachte stem men 28.000 ongeldig verklaard. Hier vaal waren ruim 19.000 stembiljetten blanco in geleverd. Land- en tuinbomvongevallenwct 1922. Nader deelt men ons mee dat de inwer-» kingtreding van de Land- en Tuinbouwon-* gevallenwet 1922 met uitz.inderiQg vaa: artikel 2 dier wet tegen 1 October a.s. Io« gemoet kan worden gezien en de wet haar vollen omvang vermoedelijk op o£ omstreeks 1 Januari 1923 in werking zafa treden. Het blijkt voorts in de bedoeling te lig* gen als voorwaarde voor de erkenning aJC bedrijfsvereniging o.m. te stellen: dag' tenminste 1000 werkgevers als lid moetej zijn ingeschreven en dat tenminste eetf bedrag van 10 millioen gulden per jaafl door de aangesloten werkgevers moet wot. den verleend. Voor vereeniging van werk gevers in de land- en tuinbouwbedrijven^ welke reeds op 3 Augustus 1921 land- xluinbouwarbeiders tegen ongevallen deii^vei^ckerd, zouden echter vorenbedoel de eischen^v^n erkenning worden verzocht; tot 750 werkgevérdvfin een looufccdrifc jflP fï-SQP-QPO,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1