BUITENLAND. BINNENLAND. 13e Jaargang. WOENSDAG 12 JULI 1922 No. 3874 Ste £eidóclie (Bou/torit De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, j 2.60 per kwartaal. Franco per post 5 2 96 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad Ia voor de Abonné'a verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bg vooruitbetaling. Af- onderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAG op Zaferdas 35 «ml per re»sl Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KTEME AÜTEETEKTIEfi, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur erhuur koop en verkoop t 0.7» aZaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Onze Geest. Adviseurs. Het sociale vraagstuk ia een zeer inge wikkeld vraagstuk. Ingewikkeld on>- dat het moet worden opgelost in een wereld van verwarde sociale verhoudin gen, die niet en zeker niet in-eene kun nen worden rechtgezet. Ingewikkeld om dat het moet worden opgelost onder en door menschen. wier egoïsme eerst moet worden verbroken, om er de basis van een verbeterden socialen toestand, recht en liefde, te kunnen leggen. Gelukkig het Katholieke volk in ons vaderland, dat bij zijn moeizaam streven, in veel-vormige, maar één-doellige or ganisaties. wordt voorgelicht door be kwame leiders, met name door zijn pries ters als geestelijke adviseurs. Die leiding wordt ons benijd! =s als ia vaak de schijn tegenovergesteld. Leest eens de volgende motie, eergiste ren aangenomen op de alg. vergadering van het Prot. Christ. Werklieden Ver bond Patrimonium: „De vergadering enz.; gehoord de besprekingen in zake de sociale op leiding der predikanten; constateert: I. dat in het algemeen bij de predi king des Woords niet voldoende aan dacht wordt geschonken aan het sociale vraagstuk; II. dat het wenschelijk is, 'dat bij de opleiding der a.s. bedienaren des Woords meer dan tot heden reke ning wordt gehouden met dit tekort; III. dat het noodzakelijk is voor het Verbond, dat het zich in verbinding stelt met Predikantenvereonigingen en studentenorganisaties, ten eind9 te komen tot. een meerdere studie van het sociale vraagstuk en de afdee- lingen zich met predikanten, kerk raden en plaatselijke af deelingen van studentenorganisaties verstaan over deze aangelegenheid." Wij willen er niet op wijzen, dat het ons pijnlijk toeschijnt, dat het volk zelf moet aanwijzen een tekort in de oplei ding van zijn toekomstige geestelijke lei ders Ook wijzen wij er niet op, hoe moeilijk en langzaam wellicht de bevrediging van den in die motie neergelegden wensch tot stand zal komen. Wij stellen hier in één woord de tegen stelling: De Protestantsche predikanten en de Katholieke geestelijkheid! Diicir. blijkbaar, gemis aan sociale ken nis hier wetenschappelijke sociale op leiding. In al onze bisdommen wordt reeds lan gen tijd de toekomstige geestelijkheid speciaal onderricht in het sociale vraag>- etuk, terwijl reeds de andere studies voor 'n niet onaanzienlijk deel daarmede pa- rellel loopen. Zooals bekend, is deze opleiding der aanstaande clerus in ons Haarlamsche Diocees toevertrouwd aan den erkenden socioloog professor Aengenent. Wij, Katholieken, worden door die Pa trimonium-motie weer eens herinnerd aan onzen voorsprong ook in deze te danken aan het vooruitziend bestier van onze BisschoppenI V De K. S. A. Wij verwijzen naar een verslag in dit nummer betreffende een vergadering van het Centraal Bestuur der K. S. A, Het is niet erg zonnig getornd Er spreekt nog maar al te veel uit ge brek aan daadwerkelijke medewerking l En toch wij hebben 't al eena ge schreven als er geen K_ S. A. was, er zou er een moeten komen. Dat zou heel Katholiek Nederland wen- »chen! Dat zou ook een eisch zijn. van ons gecultureerd sociaal leven! Over die schaduwplekken van gemis aan belangstelling wordt gelukkig een licht, geworpen door de werkzaamheid van het Centraal Bestuur der K, S. A. Zoo is er nu weer een Sociale Week ge organiseerd, welke voorlichting zal scheib- ken op het nog te weinig Katholiek- wetenschappelijk ontgonnen terrein der gemeente politie. Wij zien met groote be langstelling uit naar de in die week te ge ven lessen. Zoo zal er getracht worden, meer een heid te brengen in hc-t hoogst nuttige werk der cursussen in sociologie en economie, an welken arbeid nu eenige verdeeldheid bestaat, natuurlijk niet ten voordeele van •de zaak, waar het cm te doen Is. Zoo kan er nog op verschillend© wij ze worden gewerkt door de Centrale der 'Katholieke Sociale Actie, waarvan uit gaat voorlichting en leiding, welke Gen- ara!© is het resultaat en een nieuwe bron tevens on-/.or saamhoorigheid onzer K.v nolieke solidariteit in het praotische so ciale leven. Zoo kan e.r nog zooveel worden ge werkt. En zoo z a 1 er ook zooveel wor den gewenkt, als niet tè laat doordringt tot het Nederlands che Katholieke volk de overtuiging, dat er een K.- S. A. m o e fe zijn en blijven! België. De Markenkwcstiei Do Belgische regeering heeft cfe onder handelingen betreffende het terugnemen door Duitsohland van de 6 milliard Mar ken afgebroken in verband met de voor waarden, door cle Duitsche regeering ge steld. Duitschland. Do wet tot bescherming der republiek. In den Rijksdag zijn de besprekingen over het wetsontwerp ter bescherming van de republiek voortgezet. De vroegere minister voor economische aangelegen heden Wissell (meerderheids-socialist) trok te velde tegen do afwijzende houding van den Beierschen gezant te Berlijn. Wis sell meende, dat een wet, die voor alle andere staten van het rijk aannemelijk was, ook voor Beieren geen onoverkome lijke bezwaren kon opleveren. De Duitsch nationale afgevaardigde Graeff verklaar de zich tegen het ontwerp, dat order voorwendsel van de verfoeilijke mooi den poogde de nationale oppositie tot zwij gen te brengen. Minister Radbruch viel Graeff daarover aan, zeggende, dat hier geen sprake is van een uitzonderingswet en dat de instelling van een speciaal ge rechtshof volstrekt niet in strijd is met de grondwet. De Socialistische resolutie. De sociaal-democratische rijksdagfrac- tio heeft de volgende resolutie aangeno men: De sociaal-democratische rijksdagfrac tie verklaart, dat de wet tot bescherming van de republiek door een beslist repu- blikeinsche regeering moet worden door gevoerd. De Duitsche volkspartij heeft, tot den laatsten tijd toe in haar bestrijding van een reeks belangrijke regeeringsvoor- stellen nied. die consideratie gehad met de belangen van den staat en de behoeften van de democratische volksmassa, welke noodzakelijk was. Zij heeft nog na den moord op Rathenau het ontwerp op den graanomslag verworpen. Onder deze om standigheden zou het betrekken van de Duitsche volkspartij .in de regeeringscoali tie bij de republikeinsche rr.assa het ver trouwen in de bedoelingen der regeering om de wet tot bescherming der republiek krachtig door te voeren, ten zeerste wor den geschokt. Voor de sociaal-democrati sche rijksdagfractie komt derhalve de me dewerking in een naar rechts uitgebreide regeering en de coalitie in de richting der Duitsche*volkspartij voor goed afgedaan. De moord op Rathenau. Het spoor der beide d a- d e r 8 opnieuw gevonden. De politie is de beide voortvluchtige moordenaars van Rathenau, den eer sten luitenant ter zee Edwin Kern en den ingenieur Hermann Fischer weer op het spoor gekomen. De nasporingen hebben aan het licht gebracht, dat de beide vluchtelingen zich naar Mecklenburg had den begeven en dat zij van 4 tot 6 Juii te Weimar hebben vertoefd. Op 7 Juli zijn zij naar Neu-Kalies gegaan en vandaar naar Lenzen aan de Elbe. Daar hebben de beide jonge1 leden zich vervoegd bij den postaiiïbtei.....r Büsch, wien. zij zeiden, dat zij naar liem waren verwezen. Zij ver zochten hom om nachtkwartier. Na lang vruchteloos zoeken gelukte het hem de twee in een hotel onder to brengen. In een confectiemagazijn hebbon zij zich daarna van nieuwe kleeren voorzien. Later kwam nog een andere jongeman van Kalies naar Lenzen en deelde de po litie mede, dat cDe beide mannen ook bij zijn zwager geweest waren en dat zij ver moedelijk de moordenaars van Rathenau waren. Toen de politicbeambten bij het hotel kwamen; namen beiden de vlucht op een fiets. Het gelukte hun met een veerpont de Elbe over te steken. Een sterke politiemacht op motorrijwielen en met politiehonden zette beo achterna. Er werd geconstateerd, dat. zij uit Gross Lüche in het Ha nn oversell o in zuidelijke richting op Gerdeleben waren gevlucht. Zij zijn door de plaatsen Galow. Arendsee en. Packebusch gekomen, waar zij Zondag morgen zijn gezien. In den nacht van Za terdag op Zondag verloren zij te Zwinen- docf een kaart van den general en sfaf, welke door de politie, werd gevorden. Daar zij do wegen- niet leenden en thans gedwongen waren naar den weg ie vra gen, kon hun spoor verder, worden ver volgd lot Gerdeleben. Hef, schijnt, dat zij naar Zuid-Duitschland wilden gaan. Blijk baar waren zij zonder geld, daar zij ge dwongen waren bij de boeren om brood te bedelen. Zij moeten er zeer verwaar loosd uitgezien hebben. In verband hiermede zijn een aantal personen gearresteerd, die den vluchtelin gen huisvesting of anderehulp hadden ver leend. Naar wij voorts vernemen, heeft de van Berlijn naar München gezonden missie, die tot taak had een onderzook in te stellen naar den moord op Rathenau en het naar Zuid-Duitschland leidende spoor te vervolgen, te München niet alleen geen modewerking gehad, maar is haar zelfs elke uitvoering van haar opdracht ver boden, zoodat zij zonder resultaat weer naar Berlijn moest terugkceren. In verband mot den moord op Rathe nau zijn te Wismar twee jongelieden ge arresteerd. Do staking in net Bei lijnscho Krantenbedrijf geëindigd. In de krantenstaking is heit toch lus- schen de werkgevers en werknemers tot een overeenkomst gekomen.De bladeaver schijnen vanaf hedenmiddag weer. Heden ochtend om 8 uur werd het werk in alle krantenbedrijven te Berlijn weer hervat. De arbeiders krijgen loonsverhocging, maar de stakingsdagen worden niet uitbe taald. Frankrijk. De kwestie van Eerstel. Een vermindering van de a. s. s t o rt i n g. De comïnissie van herstel publiceert het volgende communiqué: Overeenkom stig de beslissing van 21 Maart 1922, vast stellende de stortingen, welke Duitsch land in den loop van 1922 moet uitvoeren, heeft de commissie van herstel .in haar zitting van gisteren besloten van de a.s. storting door Duitschland d'e som van 17.S92.602* Mk. goud te doen vervallen. Deze omvat de interest, welke door het reservefonds wordt gedragen, de betaling gedaan door de regeering van Luxemburg van kolen alsmede de betaling ingevolge het textielverdrag voor de kleurstoffen, welke i November 1921 en 30 Junii 1922 zijn afgedragen. Het bedrag door Duitschland voor den vervaldag van 15 Juli in baar geld te vol doen bedraagt ingevolge "de vermindering 32.107.397* Mk, goud in plaats van 50 mU- •lioen. Polnearé naar Londen? Reuter verneemt, dat het waarschijnlijk wordt geacht dat Poinoaré uitgenoodigd zal worden binnenkort naar Londen te komen tot het voeren van besprekingen met Lloyd George over de Duitsche scha devergoedingen in verband met den hui- digen toestand van Duitschland. Poincaré zou in elk geval einde dezer maand of be gin der volgende gekomen zijn voor een geallieerde conferentie betreffende den Levant. Nu is het echter waarschijnlijk dat het bezoek zal worden verhaast met 'het oog op het dringende van den toestand Het is niet waarschijnlijk dat Schanzcr aanwezig zal kunnen zijn bij wat aoodza^ keiijker wijs voorbesprekingen worden. Het is bijna zeker, dat de bijeenkomst der twee premiers zal worden gevolgd door een volledige vergadering van den Opper sten Raad, waar ook Italië er! België ver tegenwoordigd zullen zijn. Hun tegen woordigheid ig uliteraard noodzakelijk, alvorens definitieve beslissingen kunnen v/orden genomen. De Bey van Tunis vermoord? Uit Parijs wordt aan de „Msb." gemeld: Er loopen geruchten, dat de bey van Tu nis niet op een natuurlijke wijze gestor ven is. Wie ham om het leven zou heb ben gebracht en op wat voor wijze dit geschiedt is, is niet bekend. Engeland. De burgeroorlog. De act ie der rebellen. Een sterke macht ongeregelde troepen uit hef, kasteel Glenvëagh (graafschap Donegal) heeft een aanval gedaan op een aantal boerderijen en een dozijn jonge vrouwen gedwongen, in hun dienst te treden. Andere meisjes, die hetzelfde lot vreesden, zijn uit het district gevlucht. Officieel wordt meegedeeld, dat de ver liezen bij de gevechten te Dublin bedra gen 19 soldaten gedood, 111 gewond; 75 burgers gedood, 281 gewond. Gewapende mannen hebben den posttrein van Dublin naar Belfast bij de Ulstersche grens aangehouden. De post word geplun derd en meegenomen. De vrijstaalsche troepen zijn gisternacht in twee hinderlagen gevallen, waarbij geen verliezen hebben plaats gevonden, MijiTwerkorsopstootjes in South Shields. Duizend stakende mijnwerkers kwamen aan do ingangen der schachten bij South Shields bijeen om hun» collega's to belet ten aan het werk te gaan. Toen politie agenten verschenen,deden de mijnwerkers een aanval op hen. Er rukte toen bereden politie aan, waarop een wild gevecht ont stond. De stakers gebruikten steonen en flesschen ala werptuigen. Vele lieden wer den licht gewond. De politie arresteerde dertien personen. Italië Ernstige botsingen in ccn Sieiliaansch dorp. Volgons een bericht uit Rome verlangde de bevolking van het Siciliaansche dorp Lentine de invrijkeid&stelling van eenige socialistische leiders, cMe wegeng het ver vaardigen van bommen gearresteerd wa ren. Toen de menigte steenen naar de ge vangenis begon te werpen, maakte de politie van haar vuurwapenen gebruik, waardoor 14 personen werden gedood en verscheidene anderen Werden gewond. Zuid-Slavië. Hongaarsclio gezinnen verbannen. Bij wijze van represaille tc-gen de Hon- gaarsc-he regeering, die Zuid-Slavische gezinnen verbande, welke in Hongarije gevestigd waren, heeft de regeering van Zuid-Slavië, na verscheidene vergeefsche protesten, 250 Hongaarsche gezinnen ver bannen. Rusland. De Monarchistische beweging. Uit Belgrado wordt gemeld, dat gene raal Wrangel, die zich te Boedapest be vind, met verschillende persoonlijkheden heeft onderhandeld, o.a. met generaal De- nik in. Het schijnt, dat generaal Wrangel in verbinding staat met een organisatie, die een nieuwe anti-bolsjewistische monar chistische beweging beoogt onder de Rus sische geemigrecrdeii aan het hoofd van welke organisatie grootvorst Nicolaas zich moet hebben gesteld. Amerika. De nujnwerkcrsskiking. Harding heeft aan do mijneigenaars en de mijnwerkers het volgende voorstel ge daan: De arbeiders hervatten het werk tegen het loon, dat betaald werd op 1 April, toen het werk werd neergelegd, en dat ongewijzigd blijft tot 10 Augustu-i. In- tusschen wordt een commissie van arbi trage benoemd, bestaande uit drie verte genwoordigers der georganiseerde mijn werkers, drie der mijneigenaars en vijf der verbruikers, door Harding te benoe men. Zij zal beraadslagen over een nieuwe loonregeling en indien zij op 10 Aug. niet geslaagd is deze samen te stellen, zal de huidig© toestand voortduren tot 1 Maart 1923. Be Haagsche Conferentie. Do zittingen der Sub-commissies. De tweede sub-commissie (schuiclen) van de niet-Russiche commissie is giste ren om half elf, onder voorzitterschap van den heer Alphand,bijeengekomen en heeft beraadslaagd over haar werkprogram en de vragen, die aan de Russische commis sie zullen worden gesteld. De vergadering is oan twaalf uur uiteengegaan. De eerste sub-commissie (particulieren eigendom) van de niet-Russischo commis sie ig gisterochtend om half elf in het Vre despaleis bijeengekomen onder voorzitter schap van sir Philip Lloyd Greame. De vergadering is om 1 uur uiteengegaan. De eerste sub-commissie (parlicuivK eigendom) der niet-Russisctie t-rrrrrmtssio heeft gistermiddag de besprekingen van gistermorgen voortgezet. Heden ccn critieke dag? Er loopen ter conferentie geruchten, dat het heden een critieke dag zal wor den, wijl de stemming onder d'e gedele geerden niet bijzonder gunstig is. De kwestie schijnt weer de cudo te zijn, als zich reeds te Genu openbaarde. Het is n.l. het optreden der Russen, dat door hun lijst betreffende het teruggeven van eigendommen een ongunstiger! indruk heeft gemaakt. De vergaderingen van he den zullen dan ook beslissend in deze zijn. De Franschen zouden weer voornemens zijn zich terug te trekken. MINISTER AALBERSE. Men schrijft aan „De Tijd" uit Den Haag: In tegenstelling met de verwachting, in liberale bladen uitgedrukt, dat Minister Aalberse zou heengaan, vernemen wij, dat in leidende kr'ngen der rechterzijde bijzonder prijs wordt gesteld op het aan blijven van Minister Aalberse. Men is van meening, dat geen bewindvoerder beter (fan hij in staat is, do continuïteit in de sociale wetgeving te verzekeren en meï name om ook hierin de bezuiniging dooej te voeren, welke volgens den eisch de*" tijden en van Rechte en Links voor alle' Departementen geboden ia. Het staat dart ook vrijwel vast, dat Minister Aalbcrsa blijft, HET EX-KAMERLID OSSENDORP. Het ex-kamerlid Ossendorpschrijft iö -„Het Volk'" een artikel, waarin hij zich beklaagt in de kieskringen Den Haag en Leiden no. 4 op de lijst te zijn geplaatst en daardoor uit de Kamer te zijn gewipt. Hij zegt, dat nooit eenig bestuur hem ontevredenheid over het vervullen van zijn kamerlidmaatschap heeft te kennen i gegeven; dat met hem nooit geconfereerd is over het voornemen, hom als Kamerlid te „wippen"; dat men hem voor en na de eandidaafstelling van niets heeft in kennis gesteld, enz. En hij besluit zijn ar-> tikel aldus: Ik heb het vermoeden, dat de partij- genooten m Den Haag en Leiden om! wraak zouden roepen, als een bourgeois- werkgever een zijner arbeiders op der gelijke wijze had behandeld, en emit gewerkt. Het eerste Eucharistische Congres in de Mirakelstad. Kerkelijke plechtigheden. Z. D. H. Mgr. Augustïnus Josephus Gallier, Bisschop van Haarlem, heeft het Beschermheerschap aanvaard van liet Eucharistische Congres in October a.s. te Amsterdam te houden. De samenstelling van het Eere-Comité is gereed en zal een dezer dagen worden gepubliceerd Gedurende liet Congres zal Vrijdagoch tend 20 Oct. 8l/. uur in de St. Catharina een H. Mis met zang en eerherstellend» Communie der vrouwen plaats vinden en een Pontificale Hoogmis te 9 uur in de Am stel d ijfek er k. Des Zaterdags te 9 uur Pontificale Hoogmis in de Rozenkranskerk Des Zondags te 8 uur in de St. Augustinus kerk H. Mis met zang en eerherstellend» Communie der mannen en te 10uur Pontificale Hoogmis in de St, Catharina- ikerk. In alle kerken va-n het geheel e Bis dom Haarlem zullen op dien ochtend ge- aierale H. C-ommunae e-n expositie tot 12 uur worden gehouden, en des avonds plee-h tig lof en processie met acte van toewij zing aan Jezus Christus in de H. Eucha ristie. Unie van R.-K. Studentenverenigingen. Abituriënten, die over plaatselijke ver- eeuigingen of onderaf deeUngen, stud ie be langen, kamerhuur enz. ingelicht willen worden, kimen zich richten tot een van de volgende adressen. Sterk aanbevolen wordt deelneming aan de retraite voor mannelijke abituriënten, 's avonds 16 Aug. tot 19 Aug. en van 's avonds 29 Aug. tot 1 Sept. in het retrai tehuis „Manre.sa" te Venlo, (daar aanmel ding), of de retraite voor vrouwelijke stu denten, van Donderdagavond 24 Aug. lot Dinsdagmorgen 29 Aug., in het Pension nat francais te Ubbergen bij Nijmegen (aanmelding mej. Eugénie Theissing, Oude' Gracht 145, Utrecht). L e i de n: Inlichtingsoomniissie. Prof. P. G. Groenen. Seminarie, Warmond. C. de Bie, Praeses. Haarlemmerstraat 117a, Lei den. A. Witte, Abaetis, Hoogewoerd 154, Leiden. Mej. «Tettie Berkeljon, Hooge Rijn dijk 18a, Leiden. Mej. Lies ten Braak, Witte Singel 9, Leiden, Mej. Iet Rietveld, Pletterijstraat 113, Den Haag, P. Ballieux, Oude Vest 33d. Leiden, L. Bert els. Rozen straat GO, Leidon. J. Bots, Zoeterwoud- sche Singel 76, Leiden. H. Franses, Beztu- denhout 221, Den Haag. A. Schaaf, Adeï- Iheidssteaat ^8, Den Haag, Ph. van Woerv sel. Schoolstraat 19, Den Haag. Na voorafgaande kennisgeving is de* Abaotis dagelijks te spreken. P. J. Lagerweij. t Plotseling overleden. Dinsdagavond is te Schiedam plots»-, ling overleden de heer P. J. Lagerweife oud-raadslid en -webhouder dezer gemeen te en voorzitter van den R.-K. Rijkslcie»» kring Dordrecht, Omtrent het tragisch einde van deze® verdienstelijken sbrijder voor de Rooms oh» zaak meldt men ons uit Schiedam hel volgende: Gisteravond was door de So ciale Politieke Propaganda club een feest avond belegd voor de propagandisten. Ook do heer P. Lagerweij voerde op dezen avond het woord. Als voorzittervan den R.-K. R ij:kskieskring Dordrecht drukte hij er zijn groote vreugde over uit, dat bij de zen verkiezingsstrijd speciaal zijn vader stad Schiedam zulk een goed figuur had gemaakt. Vol vuur sprak hij over het pro pagandawerk, doch in het vorder verloop van. zijn rede was reeds op te merken, dat het spreken hem te machtig werd. Toen na zijn rede een daverend applaus losbrak, zakte de heer Lagerweij plotseling ineen. Het applaus verstomde en een groo'to conv sternatie maakte zich van allen meestee. Hulpvaardige handen droegen den heer Lagerwey naar een naastbij gelegen lokaal, waar de in de zaal aanwezige geestelijken hem nog bijstonden. De in allerijl ontbo den geneesheer A. P. M. Koene verscheen zeer spoedig ter plaatse, doch kon. slechte

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1