H.H. Adverteerders. 13e Jaargang. DINSDAG 27 JUNI 1922 No. 3860 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 12.G0 per kwartaal. Franco per post 12 95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- aonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 -> POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cerft per regtt Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uil twee bladen PROPAGANDA. Groote propagaoda-vergadering to HOOGMADE Donderdag a.s te 7 uiur (oude tijd) in oafé Hillebrand. Spreker do weleerw. heer kap J. B. Th. W o e s i k, te Rijpwetering. Uitgenoo- digd worden de kiezers van Hoogmada, "Woubruggen en Hoek van Roelofarends- veen. Donderdag a.s. 29 JUNI, Feestdag van de H.H. PETRUS en PAULUS verschijnt „De Leidsche Courant" NIET. H.H. ADVERTEERDERS worden beleefd verzocht hunne advertentiën welke be stemd zijn voor het nummer van Vrijdag, uiterlijk Woensdagmorgen te willen afgeven. De Administratie, 5 JULI. 5 Juli moeit iedere vrouw er even uit om to gaan stemmen. Dat is zij verplicht krachtens de wet. Dat is zij buitendien verplicht aan haar begin sel. Kiesrecht is Kiesplicht! Er wordt ander de vrouwen gewerkt doar de S. D. A. P. Wij lezen in „Het Volk". Voar de propaganda ander de vrou wen ia mevr. De BieTieniens 2 da gen te Leiden geweest met als resul taat, dab voor 6 brochures is ver kocht en dat 13 abonnees op „De Prol. Vrouw" gewonnen werden. De Leidsche vrouwen namen onder haar leiding aan het huisbezoek deed, en ■worden thans opgewekt dit werk met alle kracht op denzelfden voet voort te zetten. Denkt er aan, de tijd is kort. 't Verheugt ons en het pleit voor de Leid sche vrouwen, dat heb succes van die mevr. De BieTieniens nu niet zoo hèèl schitterend lijkt. Doch van den anderen kant is het ook niet geheel weg te cijfe ren. En die propaganda zal .niet alle kracht op denzelfden voet" wordefl- voortgezet Hu achten wij het buitengesloten, dat een vrouw, die ook nog maar iets van haar Katholiek geloof heeft behouden, er toe zal komen, om te stemmen op een so cialist. Maar die propaganda van de S. D. A'. P. om zooveel mogelijk vrouwen-stemmen te winnen moet toch onze vrouwen be wegen, om te zorgen, dat niemand barer Hexe-genooten vrijwillig thuis blijft en dat lismand, zij 't dan ook onbedoeld, ver keerd stemt. Katholieke vrouwen, maakt zooveel mo gelijk, dat niemand uwer wegblijft op 5 Juli om dian op het stembiljet (dat ge van den voorzitter van het stembureau zult ontvangen in ruil voor de oproepings- kaart) met het (aanwezige) roo de pot lood één wit stipje rood te maken, ui. dat in het hokje voor den naam van Mr. Dr. Kooien Ho. 1 van Lijst 33. BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De opsporingen naar de daders van den moord op Rathenau worden voortgezet De begrafenis van maarschalk Wilson. Een interview met Litwinoff, leider der "Sovjet-delegatie. Ernstig auto-ongeluk van den aartsbis schop van Kamerijk. Duitschland, 1 DE MOORD OP RATHENAU. Het opsporen der daders. Het onderzoek tot opsporing van de hibordenaars van Rathenau is buitenge woon uitgebreid. Het aantal zich aanmel dende getuigen is zoo groot, dat de com missie, die met het onderzoek belast is, in 3rie sub-commissies moest worden ver beeld. Het is de meening der cominissie, dat de daders in de rechtscbe kringen moeten worden gezocht, maar geen der parlijen van hot rijk is, meent de commissie, di rect of indirect bij den aanslag betrokken Onder verdenking staan, zekere geheime organisaties. Tot nu toe zijn te Berlijn, Frankfort en enkele andere plaatsen verscheidene ar restaties gedaan, waarbij de politie voor al tot de nationalistische organisaties be- hoorende personen op het oog schijnt te hebben. Er wordt blijkbaar met groote energie opgetreden en verschillende sporen wor den gevolgd, waarvan men reden heeft aan te nemen, dat zij tot het doel zullen leiden. Een der belangrijkste arrestaties is die van luitenant-kapitein Karl Tillessen, den broeder van den vermoedelijken. moorde naar op Erzberger, wiens uiterlijk strookt met het sjgnalement. Een dezer dagen was reeds een bevel tot inhechtenisneming uit gevaardigd, daar. hij onder verdenking stond van medeplichtigheid aan den aan slag op Scheidemann. Hij hield den laat- sten tijd verblijf in Frankfort, verliet deze stad twee dagen voor den moord op Rathe nau en begaf zich waarschijnlijk naar Hannover. Zoo hij niet te Berlijn is ge weest, ging hij van Hannover naar Ham burg, waarschijnlijk om naar Denemarken te ontsnappen. Hij bracht het echter niet verder dan tot de grensstad Frensburg. Karl Tillessen, die in het proces Killin- ger als getuige optradt, is een der voor naamste werktuigen der z.g. organisatie C. Zijn arrestatie, evenals die van kapitein Hoffman, is het onmiddellijk gevolg van de door afgevaardigde Wels in den rijks dag gedane mededeelingen. Hij wordt zoo wel verdacht van den aanslag op Scheide mann als van medeplichtigheid* aan den moord op Rathenau. Hij is reeds in verhoor genomen en heeft, voorzoover den aanslag op Scheide mann betreft, gepoogd zijn alibi te be wijzen. Ook te Frankfort hebben verscheidene arrestaties plaats gehad. Men gelooft, dat de moordenaars nog steeds binnen de Duitsche grenzen ver toeven, j want onmiddellijk na het bekend worden van den misdaad hebben alle grensposten order ontvangen scherper controle uit te oefenen dan gewoonlijk. Op grond van verschillende berichten worden ook sporen gevolgd, waarbij vlieg machines betrokken zijn. Kort na den misdaad zou een vliegtuig van Staak en zijn vertrokken. Men rekent met de mo gelijkheid, dat de moordenaars dit vlieg tuig voor hun vlucht gebruikt hebben. Er zijn onmiddellijk beambten uitgezonden, om vast te stellen, welke vliegtuigen Staa ken of andere plaatsen verlaten hebben. Wel heeft het onderzoek der politie naar de moordenaars tot nu toe geen de finitief resultaat opgeleverd,doch er wor den verschillende sporen gevolgd, waar van men meent, dat zij tot het doel zullen leiden. Te Berlijn werd in den loop van den dag van gisteren het gerucht verspreid omtrent een nieuwen aanslag op Scheide mann, den eersten burgemeester van Cas- se'. Naar van betrouwbare zijde bericht wordt zijn deze geruchten zonder eeni- gen grond. Door de verklaring van twee getuigen, die boven eiken twijfel verheven zijn, is, naar de „Lokal Anzeiger" meldt de ver denking in zake het plegen van den moord op Rathenau op twee bepaalde personen gevallen. De beschrijving van een der daders, op wiens meisjesachtig uiterlijk v-ooral de nadruk werd gelegd, van een voormalig officier, tot wiens arrestatie telegrafisch bevel is gegeven, evenals tot de arrestatie van een anderen oud-offi cier, die evenens onder zware verdenking staat, direct of indirect met den moord in verband te staan. S c h a n d e 1 ij k e 'daden. Sedert Zaterdag worden, naar het „Hbld." meldt, zoowel Rathenau's grijze moeder als zijn zusters met briefkaarten en brieven overstelpt, die vol staan met schandelijke uitlatingen. De schrijvers deinzen er niet voor terug hun voldoening to kennen te geven over het welslagen van den moordaanslag. Zelfs is de moe der herhaaldelijk in haar woning persoon lijk aan de telefoon geroepen, waarna men haar de meest schaamte'ooze uitdrukkin gen toevoegde. Dr. Wirth, Minister van Buitenlanilsche Zaken ad interim- De rijkspresident heeft den rijkskanse lier dr. Wirth voorloopig tot opvolger van dr. Rathenau benoemd. De Onafkankelijkcn treden tot de Regcoring tec. Naar het „Berliner Tageblatt" verneemt, hebben de onafhankelijken met een aan zienlijke meerderheid van stemmen beslo ten, onder zekere voorwaarden tot de rijksregeering toe te treden. Frankrijk. Anti-Duitseho manifestaties. iTe Grenoble werd het circus Hagen-» beek uit Hamburg, dat in genoemde stad voorstellingen zou geven, door de politie uitgewezen. In de stad hadden manifes taties tegen de Duitscherg plaats. Mevr. Bcssarabo gaat in hooger beroep. Volgens een Gentral News bericht uit Parijs heeft mevr. Bcssarabo hooger be roep aangeteekend tegen haar vev^rdec- ling tot 20 jaar dwangarbeid. Ontzettend auto-ongeluk Een auto, waarin de aartsbisschop van Kamerijk, Chollet, zat, is omgevallen in het bosch bij Berlaimont en in brand ge raakt. De vicaris-generaal Garteau is ver brand. De aartsbisschop en de chauffeur kregen hevige brandwonden. De vorst van Monaco f. Vorst Albert van Monaco is gisteren om 5 uur in den namiddag m het ziekenhuis „Santé" te Parijs, waar hij sinds Zater dag verbleef, gestorven. Eenige maanden geleden had de vorst, die kanker had. een operatie ondergaan; een nieuwe aandoe ning maakte echter een tweede interven tie der chirurgie noodzakelijk. Ook deze tweede operatie heette uitstekend ge slaagd, aan de gevolgen echter is de vorst bezweken. Vorst Albert Honoré Charles van Mona co werd don 13den November 1848 te Pa rijs geboren als zoon van vorst Charles III en gravin Antoinette de Mérodé. Hij was 'lid van het Instituut de France en van de Fransche geneeskundige academie Hij huwde voor de eerste maal den 28sten September 1869 met lady Mary Dougl as-Ham 11 ton Uit dit huwelijk werd den 12den Juli ■1870 te Baden-Baden de tegenwoordige vorst-troon-opvolger Louis Honoré Char les Antoine geboren. Engeland. DE BEGRAFENIS VAN VELDMAAR SCHALK YVJJ.SON. Het stoffelijk overschot van sir Iïenry Wilson is gisteren in de kleine kapel van de St. Pauls Kathedraal (bekend als de „maarschalkshoek") ter ruste gelegd tus- schen twee andere groote militairen: lord Roberts en lord Wolseley. De tocht van den lijkstoet naar de ka thedraal was indrukwekkend. Een dichte menigte st-ond blootshoofds in den regen toen de stoet voorbijtrok. Tal van kransen en bloemen waren uit alle standen der samenleving ingekomen. De koning had een prachtigen krans ge zonden; op de linten van den krans van Foch stonden de woorden: „Aan mijn bes ten vriend". Voorop" gingen gardes te paard en te voet met de muziekkorpsen van vier gar deregimenten, die een doodenmarsch speelden. Dan volgde de met de rijksvlag bedekte lijkkist op een affuit vin een ka non. De hertog van Connaugt vertegenwoor digde den koning. In het eenige rijtuig in den stoet zaten de vrouw en do moeder van den vermoorde. Bij de aankomst aan de kathedraal wer den in Hydepark kanonschoten gelost. Ook in de kathedraal te Belfast is een rouwdienst gehouden, bijgewoond door de regeering van Ulster en vele parle mentsleden. De verkiezingen in Ierland. De definitieve uitslag van de verkiezin gen in Ierland zijn: Gekozen 58 afgevaar digden voor en 36 tegen het verdrag. Voorts zijn gekozen 17 farmers en 17 on afhankelijker In het geheel zijn er dus 92 voor het verdrag en 36 tegen het pact. Joego-Slavië. Italiaansch-Joegoslavischo incidenten. Op het oogenblik, dat leerlingen van de Joegoslavische school te Cattaro hun landgenooten uit Bakar, die met het Stoomschip „Villa" waren aangekomen, ontvingen, lichtte een Italiaansch stoom schip als protest het anker,terwijl de be manning riep: Weg met de Joegoslaven! Weg met de barbarenI Op raad van de plaatselijko autoriteiten onthield de Joego Slavische bevolking zich van tegenmani- festaties. Verscheidene monniken, die uit de ka tholieke kloosters in Istrië zijn verdreven zijn op Joegoslavisch gebied aangekomen. Zij verklaren dat alle Joegoslavische mon niken in die streek order hebben gekre gen hun kloosters te verlaten. Mexico Amerikanen door bandieten gevangen gcitomen. Uit Mexico wordt gemeld, dat bandie ten den leider eener Amerikaanscho pe- troleummaatschappij, Bielaski geheelen, en een vriend hebben gevangen genomen, die met hun vrouwen -een bezoek brach ten aan ruïnes der Azteken bij Cuerna- vaca. De vrouwen werden vrijgelaten, doch de mannen werden, vastgehouden OW een losgeld voor hen te krijgen. De Ame rikaanscho zaakgelastigde heeft gepro testeerd en den troepen is gelast de ban dieten te vervolgen. De Haagsche Conferentie. DE AANKOMST DER RUSSEN. Een interview met Litwinoff. Gistermiddag, zooals wij reeds meldden, zijn de Russen in Den Haag aangeko men en doorgereisd naar Schevcningen, alwaar de leider der delegatie, Litwinoff, in het Oranjehotei verschillende mededee lingen aan de journalisten heeft gedaan. Allereerst sprak hij over den gezond heidstoestand - van Lenin, waarover vol komen onjuiste berdohten zijn gepubli ceerd. Het is juist, dait zich ongeveer zes maanden geleden ten gevolge- van over werking een enorme inzinking bij Lenin heeft voorgedaan, welke hem heeft ge noodzaakt zich eenigen tijd va.n staatsza ken te onthouden. Eenige maanden gele den hebben toen Duitsche geneeskundige specialisten hem onderzocht en bevonden, dat hij lichamelijk volkomen gezond, doch zijn geest overwerkt was. Een langdurige rust achtte ze noodzakelijk, doch wisten hem van die noodzakelijkheid niet te overtuigen en hij keerde naar zijn arbeid in Moskou terug. Dit heeft tot vererge ring van zijn toestand geleid en nu heb ben de doktoren hem voorgeschreven een paar maanden rust te nemen. Wat hij thans zal doen. Er is echter geen sprake van een aanval van verlamming of van storing van zijn geestvermogens. Een ander valsoh gerust is, dat Jo'ffe oE Rakowskv hier aanwezig zouden zijn. geen van beiden is hier. Joffe is in Petro- grad, Rakowsky in Charkow. In de politiek der Russische regeering ds geen verandering gekomen, in de bin- nenlandsche noch in de buitenlandsche. De politiek der Russische delegatie, in Den Haag zal ook precies dezelfde zijn als die te Genua. Alleen zal hét werk er anders zijn. Het is een voortzetting van den te Genua aangevangen arbeid. Wij zullen niet weder van meet af aan begin nen, zei Litwinoff. Immers omtrent een aantal kwesties is te Genua reeds gedeel telijk overeenstemming verkregen. Daar voor behoeft dus niet opnieuw begonnen te worden. Op de vraag, of het de bedoeling was, dat aan Rusland credieten in contant geld dan wel handelscrdieten zouden worden verleend, antwoordde Litwinoffwij had den het oog op ihandelscredieten, maar eenig contant geld kunnen wij ook ge bruiken De hoofdkwestie, zal zijn, hoe wij aan onze credieten zullen komen. Als deze kwestie zal zijn opgelost, kunnen wij de vraag bespreken, hoe wij onze oude schulden zullen betalen. Wat de bedragen van een en andeT aangaat, daarover is te Genua reeds van gedachten gewisseld. Op een vraag beeft Litwinoff verklaard niet te weten of hier particuliere banken of groepen vertegenwoordigd waren en herhaald, dat de Russen te Genua om credieten hebben gevraagd als voorwaar de waaronder zij van him tegeneischen zouden afstand doen. Kaar zijn standpunt gevraagd in zake den particulieren eigendom, luidde zijn antwoord: Eerst moeten wij credieten heb ben, daarna kunnen wij den particulieren eigendom bespreken. Wal uw regeering garantie of zekerheid voor de credieten verloenen.1? Daartegen bestaat niet het minste be zwaar, luidde het antwoord, maar eerst moeten wij de credieten hebben. ■De Russen zullen blijven, zoolang do conferentie duurt. Op de garanties 'terugkomende zei hij Wij hebben daarover to Genua van ge dachten gewisseld, maar die gedachten- wisseling had geen nut, aangezien nie mand ons credieten aanbood. Wat den algemeenen toestand in Rus land betrof, daarin is veel veranderd sinds de bijeenkomst te Genua. Toen was de hongersnood op zijn hoogtepunt. Thans beloofd de oogst, welke binnen enkele weken zal worden binnengehaald zeer voorspoedig te zijn. Verwacht mag dan ook worden, dat het Russische volk het volgend jaar geen honger zal lijden. Som mige optimisten meenen zelfs, dat er veel graan zal kunnen worden geëxporteerd. Voorts is de positie van de regeering versterkt, hetgeen het best blijkt uit de houding van de groote massa van het volk tegen de sociaal-revolutionairen wier pro ces thans aanhangig is. Dit bewijzen tal van resoluties van werklieden, boeren, soldaten en groote demonstraties. Aan de „R&b." is de volgende bijzonder heid medegedeeld van een ontmoeting, op het station te Oldonzaal. Toen Litwinoff daar den trein verliet herkende een inspecteur van politie hem als een der Russische gevangenen, die hij in dertijd in het interneeringskamp te Har derwijk had bewaakt. Ook Litwinoff herkende dd Nederlander direct, omdat deze hem eens ©en klap met I een stok had gegeven. Sans rancune trad de Rus op den Ne derlander toe en drukte hem de hand. Beiden waren verheugd, elkaar LPg ceaur en dan in zóó gewijzigde omstandigheden terug te zien. Communiqué onderhoud PatijnLitwinoff. Een officieel communiqué meldt: Gistermiddag om 4 uur heeft in het Vro despaleis een onderhoud plaats gehad' tusschen den heer Patijn, president der niet-Russisohe commissie, en den heer Lit winoff, president der Russische commis sie. De heer Litwinoff was vergezeld van de heeren Krestinski en Sokolnikof. De heeren Krassin e*n Rakowki zullen zicb eerst later bij de Russische commissie voegen. De twee presidenten hebben beraad slaagd over de beste methode om het contact tusschen de beide commissies tot stand te brongen. Daar de Russische oom missie op het oogenblik slechts uit drio •leden bestaat, is het noch mogelijk, noch noodzakelijk dat zij zich in drie sub-com missies splitst. De twee commissies zullen voor het eerst met elkander in aanraking komen' dn de sub-commissies der met-Russische commissie. De heer Litwinoff heeft den wensch uitgesproken, dat de -derde sub commissie, die der credieten, het eerst zal bijeen komen. De indruk, dien de beide presidenten van het onderhoud ontvangen hebben, is bevredigend. Communiqué der 2de sub-commissie. Een officieel communiqué meldt De tweede sub-commissie (schulden) der n,iet-Russische commissie hield gistermid dag om 3 uur haar tweede vergadering. De sub-oommissie hoeft in deze bijeen komst de bespreking der aan de Russi sche sub-oonimissie te stellen vragen be treffende de onder hare bevoegdheid val lende vraagstukken voortgezet; zij is te dezen opzichte tot volkomen overeen stemming gekomen. De volgende bijeenkomst zal plaats heb ben met de Russische sub-oommissie ge zamenlijk. Buitenlandsche Berichten. Een geweldige orkaan. Een orkaan heeft de provincie Saskat chewan en het grensgebied van On'/ario geteisterd. Er werden drie person er ge dood en velen gewond. De materie ele schade is enorm. Een zeiiongeluk. Uit Berlijn wordt gemeld: Een zwaar onweer vergezeld door een buitengewoon ■hevigen orkaan barstte Zondagmiddag bo ven de Wannsee los, en verraste dc tal rijke zeilbooten, die zich op het water be vonden en zoo spoedig mogelijk naar den wal moesten terugkeeren. Eén boot ver loor haar zeil en kwam onder een nfet vol le kracht varende stoomboot. Van de '^ie inzittenden zijn twee personen, een fleer en een dame, verdronken. Branden te Londen. Te Morlane (Londen) lieeft Zondagavond, een ernstige brand gewoed in de electr. centrale aldaar, 't Geheele district was op geroepen en een groot aantal spuiten er waren 22 motorspuiten en het geheel© brandweercorps waren aanwezig. De brand begon iin de beneden-verdie ping, twee uur later stond het geheel o ge bouw in lichte laaie. De taak der brand weerlieden was door den dichten rook zeer moeilijk. Spoedig na het uitbreken van dein brand ontplofte een olietank en vatte vlam. Geweldige dikke zwarte rooló- wolken stegen uit het gebouw op. In de centrale bevonden zioh twaalf olietank» waarvan er zeven achter elkaar in uen brand vlogen. Telkens opnieuw steeg een zwarte rookkolom omhoog. Doordat de' centrale aan een zijde open was en er een sterke wind stond, werd het. vuur krach tig aangewakkerd en sloegen de vlammen; steeds hooger uit. Het verkeer Min do' Metropolitan Railway was stopgo/ct. en menig passagier beleefde een benauwd! oogenblik je, toen plotseling de treinen ia! de tunnels bleven stilstaan. Naar Reuter meldt, heeft een brand dal model-kamers van do Pembroke-werf, dié een honderd yards dang is, vernield. Medé werd een prooi der vlammen d» teeken* zaal, waar do modellen en teekeningeni bewaard werden van elk schip, dat «indé de vestiging van do werf daar go» bouwd is. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. I De toepassing van de Tabakswet d In den Leidschen Gemeenteraad M» uitvoerig onderwijs debat gevoerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1