13e Jaargang. ZATERDAG 24 JU^J 1922 No. 3858 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, - 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, ;2.60 per kwartaal. Franco per post 3 2 06 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- jonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. IL DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per e Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ton hoogste 30 woorden, waariD betrekkingen warden «angeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop t 0.75 's Zaterdag, overige dagen fO.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen, waaronder het geïllustreerd Zondagsblad. Vijf-en-zeventig jaar. Donderdag 29 Juni is het 75 jaar gele den, dat de Eerw. Zusters van O. L. Vrouw Moeder van Barmhartigheid, uit het Moederhuis te Tilburg, zich in Leiden, vestigden, om ©r Katholiek onderwijs te geven aan de vrouwelijke jeugd. 't "Waren enkele Zusters, die den geza genden arbeid hier begonnen, op beschei den wijze. Sedert dien heeft de taak der Zusters zich uitgebreid en nu wijden zich 39 re ligieuzen in Leiden aan het onderwijs. Deze Zusters met medewerking van leeken-personeel besturen een drietal scholen voor Lager onderwijs, een drietal bewaarscholen, terwijl zij ook voor meis jes. die de lagere school verlaten hebben, les geven in naaien en handwerk-onder- wiis: - Niet minder dan 900 meisjes ontvan gen op de lagere scholen het- onderwijs, terwijl bovendien 400 kinderen de bewaar school bezoeken en 30 a 40 meisjes les krijgen in vrouwelijk handwerk. Deze korte, opsomming van feiten*-en cijfers doet al reeds voor den geest oprij den een massale hoeveelheid arbeid, ver richt in het waarachtig zieie-belang van het Roomsehe kind. Verricht in een geest van algeheele toe wijding; verricht met de meest nobele be doelingen verricht om God en voor God. In die 75 jaren hebben zoovele door Christus uitverkopen Bruiden zich gewijd aan de hoogste belangen van de jeugd hare dagen beginnende en eindigende met overweging en gebed, en hare zoo ge wichtige dagtaak bezielend met den. waar- godsdiensligen geest, In die 75 jaren hebben zij uitgeoefend eon verheven -apostolaat, in welks diaman ten schittering mensohelijk© fouten en te kortkomingen verbleeke-n op welles florieerond jubel tij opstijgt een dankge bed aan God van Katholiek Leiden voor zooveel zegeningen. Eet feest zal Donderdag beginnen met een plechtige H. Mis in de kapel der Zus ters voor de Zusters en de onderwijze ressen. Van 2 tot 3hi' uur is er een receptie (Pelikaanstraat 1) waarop Katholiek Lei den zal toonen den arbeid der Zusters te waar de er en. Er zal dan voor de bezoekers .gelegenheid zijn de versierde kapel en ref ter te bezichtigen. Te half acht zullen kin,, deren der MU.L.O.-school voor de Zus ters een operette uitvoeren. Vrijdagmorgen zal te half tien de hoog- 'eerw. heer Doken in de Mon-Père-kerk een H. Mis opdragen om God te danken. Om half twee trekken de kinderen van de scholen naar dc Stadsgehoorzaal voor het kinderfeest. BUITENLAND, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De moord op veldmaarschalk Wilson. Een rede van Helfferich in den Rijksdag. Duitschland. Uit den Rijksdag. Een rede van Helfferich. De Duitsch-Nationale afgevaardigde Helfferich heeft gisteren, bij het debat over het verdrag met de commissie van herstel en de beraadslagingen over de in terpellatie der buitenlandsc.he politiek, oen scherpe rede tegen de regeering ge houden. Echter wijl zijn eigen partij niet kan- roemen op een enkel positief resul taat ten gunste van liet in benarde positie verkeerende Duitschland,leverde hij niets dan c.ritiek en geen onkel opbouwend woord. Het gevolg was dan ook, dat do liukerzijde hem al zijn beleedigingen dub bel terug gaf, echter niet vrij van onver kwikkelijke hatelijkheden, zooals uit het onderstaande blijkt. „Jij, idioot", riep Malrahn den spreker toe. „Ik roep u tot de orde voor deze zwa re beleediging", riep president Loebe. „.Ta dat is een zware beleediging'^ zeide Hoff mann zich omkeerende tot zijn partijge- uoolcn, „n.l. „voor de idioten"." Algemeen gelach natuurlijk. Toen ont stond er een woest duel tussehen Stamp- Ier (hoofdredacteur van de „Vorwarts") Helfferich, die van schurkenstreken en .-andverraad spraken. Zeer pijnlijke oogcnblikken voor de re- leering kwamen er, toen Helfferich dc Fransche documenten der commissie van derstel uit den laalslen tijd, vergelèek Siet de Duitsclie vertaling, die do rcgce- ïlng man het comité voor fiiiitenlandsche Ongelegenheden gegeven heeft, en, toen, liij trachtte te bewijzen, dat' de regeering met opzet deze nota verkeerd had laten verta len, die daardoor bij het parlement een veel optimistischer indruk heeft gemaakt als de waarheid eisclite. In grooto opwinding eischte Helfferich van tir. Wirth dat deze onmiddellijk zou zeggen of hij van deze zeer op een. dwaal spoor brengende vertalingen iets geweten heeft. De Rijkskanselier zwijgt, en kijkt voor zich uit. Als even later Helfferich's rode de .opmerkzaamheid op iets anders gebracht heeft, merkt men op, dat de rijkskanselier, in allerijl de noodige docu menlcn laat komen, om met dr. Ralhe- nau snel de stukken door te nemen. Toen Helfferich zijn rede, die voortdu rend door groot lawaai werd onderbroken, beëindigd had, verliet de regeering, met bijna allo afgevaardigden, de zaal en de volgende, communistische, redenaar, spreekt voor lecge banken. In de gangen werkt de opwinding over deze redevoering nog lang na. Men zal met spanning het antwoord der regeering af wachten. Het proces-Killinger. Hot openbaar ministerio beeft tegen de vrij spraak van kapitein-luitenant b. d. Killïhger, beschuldigd in verband met den mo-ord op Erz- bergor, hooger beroep aangeteekend. Frankrijk. Een nieuw mooidp reces. Na den man van mevr. Bessarabo, do man van mevr. Jobin. Het assisenhof der Seine, dat bijna veertien dagen geluisterd heeft naar de vreeselijke bijzonderheden van den man in den koffer, is Donderdag begonnen met de behandeling van een nog afschuwelijker misdrijf, dat van den in stukken gesneden echtgenoot. In de Seine bij Bougival werd, rends ruim twee jaar geleden, in April 4020, de romp gevonden van een man, waaraan het hoofd en de beenen ontbraken. Eerst achttien maanden later slaagde de politie er in, de identiteit van het slachtoffer vast te stellen. Het was de kellner Jobin, wiens vrouw en dé minnaar van deze, Charles Burger, die een klein hotel te Toul hielden, in September van verleden jaar werden gearresteerd, verdacht van den moord op den kellner, Burger heeft bekend, doch vrouw Jobin blijft ontken nen. Volgens do beschuldiging echter heeft zij haar minnaar tot den moord aan gezcL: na hem (e hebben doen stikken, had Burger het lijk in stukken gesneden en die stukken voor een deel begraven, voor een ander deel in de Seine geworpen Engeland. De moord op veldmaarschalk Wilson. De twee moordenaars van Wilson, John O'Brien en James Connolly, hebben gis terochtend tereaht gestaan, om in beschul diging gesteld te worden wegens den moord op Wilsón en poging tot moord op twee agenten en een burger, die bij hun vervolging gewond zijn. Na een formeel verhoor is de zaak een week aangehouden, k- Naar verluidt, hebben beiden verklaard dat zij lid van heb republikeinsche Ier- sohe leger zijn, en documenten die bij Con nolly gevonden zijn, brengen hen in ver band met die organisatie. Behalve Sir Henry Wilson, hadden an dere leden van he.b Lagerhuis in den laat st en tijd dreigbrieven van Iersche zijde ontvangen. Wilson lette niet op de ba dreigingen die hij ontvangen had sedert hij militair raadsman van de Ulstersohe regeering was geworden en ging zijn ge wonen gang. Een telegram van gisterochtend uit Bel fast zegt dat de stad zich langzaam her stelt van de ontsteltenis over don moord op Wilson, wiens vrees el ijk xiitein.de de gevoelens op koortshitte gebracht heeft. Gisternacht heerschte er in de stad de grootste bezorgdheid. Iedereen was be ducht voor vreeselijke weerwraak van de opgewonde menigte. Gelukkig behield heb verstand de overhand en werd er geen en kele represaille-maatregel genomen. De weduwe - van Wilson wordt over stelpt met telegrammen. Lloyd Gerorge was onder do eersten die haar een boodschap vol verontwaardiging over den moord en innigo deelneming in haar verlies zonden, Poincaré zegt dat hij het vreeselijke uiteinde betreurt van een eoht vriend van Frankrijk. Foch uitte zijn ontroering over het heengaan van zijn goeden, vriend en de Amerikaansehe generaal Pershing heeft dadelijk geseind.- Wilson zal op staatskosten begraven worden. Een militaire wacht van de Rifle Brigade, Wilson's oude regiment, staat voor he.b huis van den vermoorden veld maarschalk. Op Lady Wilson's wensch ligt haar man nog altijd' an zijn uniform op een soldaten- bed in zijn studeerkamer. Geweld daden in Ierland. Ge wapenden zijn Donderdagmiddag bin nengevallen in de Irish National Fores ters Hall te Belfast. Zij sloten, den huisbe waarder op en sprenkelden petroleum. Daarna staken zij liet gebouw in brand, 1 dat gedeeltelijk verwoest werdi, ondanks do pogingen van de brandweer. 'Er zijn bommen-geworpen in een 1 aken- magazijn te Rapboe (Donegal) in het vrij- staatsohe gebied. Een gebouw met den inhoud en. een aangrenzend hotel zijn go- heel afgebrand. Een jongeling, die vroeger speciaal con st abel te Belfast is geweest, is uit zijn huis te Winggate (Wicklow) gesleept en doodgeschoten. Gemaskerden hebben den posttrein uit Belfast bij Randalstown opgehouden en zijn verdwenen met de postzakken. Do Valera over den moord Uit het republikeinsche hoofdkwartier heeft De Valera do volgende verklaring gepubliceerd: Ik wensch geen verklaring af te leggen. Het dooden van een men- schelijk wezen is een ontzettende daad, maar de daad blijft even ontzettend, of het slachtoffer een eenvoudige boer is, ge heel onbekend buiten zijn onmiddellijke omgeving, dan wel dat do man van het slachtoffer in alle deelen van de wereld bekend is. Het is karaktcri-tick voor onze schijnheilige beschaving, dat wij alleen in het laatsto geval onze afschuw en ver ontwaardiging uitdrukken. Wat mij betreft, ik heb niets dan ver achting voor zulke conventioneele uitlatin gen, vooral wanneer do middelen voor de hand lagen, om het plegen van zulke ont- zellendo daden te doen vermijden, doch niet werden aangewend. Zij die sir Henry Wilson hebben gedood zijn mij onbekend. Evenmin lieb ik tevo ren van het bestaan van een dergelijk plan kennis gedragen. Ik ken echter den gedachtengang, die een campagne van gruweldaden te weeg kan brengen bij de leden van een gemeenschap, waartegen deze campagne is gericht. Ik weet, dat stoutmoedige mannen er toe kunnen wor den gebracht, zich door wanhoopsdaden te verdedigen. Ilc keur' niets goed, maar, ik moet niet voorwenden, verkeerd te begrijpen. E i t ff s m e n z w e r x n g. Naar verluidt, is de politie in het bezit van een document, waaruit het bestaan blijkt van een zorgvuldig beraamde sa menspanning om zekere personen uit den weg te ruimen en een veldtocht van ge welddaden te beginnen. De overheid heeft uitgebreide voorzorgsmaatregelen geno men om het leven van kabinetsministers en andere mensclien van aanzien te be schermen en eigendommen te bewaken. Amerika. De Mijmverkersstaking. Hot bloedbad te Herri n. Voor zoover thans bekend is, zijn bij de gevechten tusaohem iinionistische en niet-uinianishisehe mijnwerkers Woensdag 30 personen gedood. De lijken waren ver spreid over een terrein van meer den 15 vierkante mijten, sommigen met kogels doorboord, eenigen doodgeslagen en an deren opgehangen aan de boomen, Vreeselijke tooneelen, die heb overvloe dig bewijs van de bitterheid, die onder de mijnwerkers heerscht, leveren, deden zich in heb geheele districb voor. Op één plaats lagen zes gewonden, allen stakkigs- brekers, blootgesteld aan de brandende zon. Honderden mannen en vrouwen ston den om hen heen en lachten om hun ge roep om water. Een hunner riep zoo voort durend om water, dat een dagbladver slag gever naar een naburig huis snelde, ten einde hem te helpen. De woedende stakers hielden hem echter met revolvers tegen. Een jonge vrouw met een kind op den arm. plaatste haar voet op één der ge wonden en riep uit, dat zij hem liever naar de hel wensohte dan hom water te geven. Het totaal aantal dooden zal wellicht de veertig te bovengaan, ofschoon tobnu- toe slechts van zevenentwintig mannen bekend is, dat zij dood zijn. Een gewonde mijnwerker vertelde een correspondent, dat hij vijftien lichamen met stcenen om den nek gebonden in een vijver had zien werpen. Volgens verhalen van ooggetui gen werd geen enkele ongeorganiseerde mijnwerker in de gevechten gewond, maar nadab zij zich overgegeven en hun wa pens- ingeleverd hadden, werden zij in koelen bloede doodgeschoten. De Haagsehe Conferentie. Dc zitting van gisteren. Alleen de cersle subcommissie (privaat eigendom) heeft gisteren vergaderd en het communiqué deelde mede, dat men ver der beraadslaagt. Omtrent liet „waarover" verluidde niets, zoodat de pers genood zaakt. was te trachten zich op andere wij ze inlichtingen te verschaffen. Deze zijn waarschijnlijk voor alle journalisten uit gebleven, aangezien de voorzitter der sub commissie den letlen op liet hart liad ge drukt zich in geen enkel opzicht tegen-- over journalisten uit te laten. Dit ver bod strekte er natuurlijk niet toe om de stemming onder de journalisten te verbe teren, cn vermoedelijk zal hemel en aar de worden bewogen om toch wetenswaar iligheden te kunnen melden,. Do Rassen. Buiten het directe werk der conferen tie is het eenige belangrijke heden een gerucht, dat do sovjetregeering, behalve pasfaciliteiten, ook een speciale bewailing voor hare vertegenwoordigers zou hebben verzocht, te weten van dc Duitsche gren zen tot Den Haag en een voldoende be waking tijdens hun verblijf aldaar. De Nederlandsche regeering zou hebben be sloten dit verzoek van de hand te wijzen, aangezien er volgens hare inzichten gee nerlei noodzaak bestond, speciaal voor de bolsjewistische delegatie een afzonderlij ke regeling te treffen. Volgens de laatste berichten zou de Ne derlandsche regeering voor de aankomst der Russen, die vermoedelijk niet heden doch morgen zal plaats hebben, geenerlei speciale maatregelen hebben getroffen. Buitenlandsche Berichten. Een bioscooptheater te Brussel afgebrand. Gisterennacht is, naar de „Tel." meldt, in de Rue des Mégisseurs van de voorstad An der leekt een bioscooptheater geheel afgebrand. De brand' brak uit na afloop van de laatste voorstelling, zoodat geen persoonlijke ongelukken zijn voor gevallen. Do brandweer kon slechts met groote moeite de naburige huizen behouden. Hevige stortregens in Transsylvanië, Uit Bristridja (Bislritz) in Transsylvanië wordt gemeld, dat een onweersbui gevolgd door zware regens de stad heeft geteisterd Talrijke huizen werden vernield. Twintig personen kwa- De overstroom"ngen in Zu»d-Serviê. Het water van do rivier Kriva, die buiten haar oevers was gelreden en de overstroomin gen in de omstreken van Koemanovo, heeft veroorzaakt, is-thans aanmerkelijk gezakt. Tot dusver heeft men veertien lijkon gevonden De hoeveelheid vee, die is omgekomen, is zeer groot. Do totale schade wordt geschat op 15 mil- ■lioen dinars. Droogte in Z.-W. Japan. In liet Zuidwesten van Japan is in vele maan-» den geen regen gevallen. Do landbouwers hebben in sommige districten den rijstbouw gestaakt. Een nieuwe treinaanslag. In den nachttrein Parijs-Granvillo ia wederom een aanslag gepleegd en wel op een zekeren mijn-, heer Pers. Pers keerde van een familiefeest uit" Parijs naar Avranchos terug en viel, door vermoeidheid overmand, spoedig in een diepen slaap. Plotse ling werd hij gewekt door oen hevigen Blag op he>t hoofd, gevolgd door verscheidene andere. De aangevallene eprong dadelijk op en wierp zich op zijn aanvallor, dien hij bij de polsen groep. Hij wilde hem vasthouden en aan den noodrem trekken en liet daarom ©en der armen van zijn aanrander los. Maar deze rukte zich los en vuurde een revolver op hom af. Daar do aangevallene hevig bloedde kon hij den dader niet vasthouden tot do trein 6toplo en wist de siugeman te ontkomen. Éenigen tijd later werd de dader aan het sta tion IJveteaux—Fromentol gearresteerd op het oogenblik, dat hij den trein wilde nemen. Hot bleek oen jeugdige handelsreiziger uit Parijs. Ie zijn. Een rooversbendo aan de Litauseho grens. Volgens berichten uit Memel heeft een 50 man sterfee rooversbendo op schrikkelijke wijze huisgehouden aan do grens Memel—Litauen. Allee wat dezen bandieten in handen viel werd ver brand, de bewoners werden vermoord. Litauseho militairen wisten tenslotte de moor denaars, die zich in een bosch verschanst had-» den, to ovormoestoren, na oen gevecht, waarbij van de bende 20 man gedood worden. Drie ban-» dieten worden nog toen ze trachtten te vluchten neergeschoten. De rest is echter ontkomen en zet nu aan gene zijde van de Litauseho grens deze roof- en moord operaties voort. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De verkiezing der Eerste Kamerleden. (lste on 2de blad). Jubileum Eerw. Zusters Pelkaanstraat te Leiden en jubileum Leidsche Processie naar Brielle. Eon evrgadering van den Algemeenen R.-K. Landbouw-Bedrtjfsraad. DE EERSTE KAMER. De Tij d schrijft, dat het verrassend resultaat te danken is aan „de meer dan treurige houding, welke en de liberale Statenfractie en het hoofdbestuur van den Vrijheidsbond aanvankelijk hadden aangenomen". Do liberale volgelingen van den Vrijheidsbond begrepen, dat het niet aangaat openlijk den verkiezingsstrijd tegen de sociaal-democraten te voeren en ondertussclien achter de schermen met dc revolutionnairen samen te wer ken tegen de ordelievende partijen. Toen 't bij het hoofdbestuur van den Vrijheidsbond protesten uit liberalen kring regende, tegen het getroffen ac- Leidsche Katholieken. Denkt morgen, als do Kerk uitgaat, aan de collecte voor het VERKIEZINGSFONDS. Er is geld noodig om tenminste iets te kunnen stellen tegenover de propaganda der linkerzijde. Wilt gij liever Roomsch dan rood aan het bewind zien? Toont dat dan, o.a. door morgen bij bo- doelde schaalcollecle te geven. coord, is ook lot nir. Drcsselhuys door gedrongen het besef, dat ons volk voor dit politiek bedrog nog niet rijp is. Op gezweept door de verontwaardiging der openbare nieening, zijn de Vrijheids bonden op het laatste nippertje van de' dwalingen huns weegs teruggekeerd en zij hebben het accoord gedeeltelijk ver* broken. Het kan niet anders zegt De (A-R.)l Rotterdammer of do wijze, waarop thans do Eerste Kamer is gefor meerd, moet in den lande een onbevredi- genden indruk maken. Van een getrouwe weerkaatsing dev verschillende groepeeringen van het volksleven in ons Hoogerhuis is geen sprake. Elk voelt dit, wanneer gelet wordt op de zwakke vertegenwoordiging der S.D.A.P. en eveneens aandacht wo r de geschonken aan het feit, dat de Vr/j-i heidsbond slechts door één lid vertegf woordigd is wel door rar. Smeenge, die. voor Drente- fitting erlangde. Langdurige bestendiging van deze wanverhouding zou het prestige onzer Eerste Kamer ongetwijfeld verzwakken Door den loop der dingen op Donder dag 23 Juni is dan ook de priklrpl tob herziening van het kiesstelsel voor on zen Senaat, door do nieuwe grondwette lijke bepalingen reeds geschapen, nog aanmerkelijk versterkt. H et Cent vu m acht rle lichtzijde bij deze verkiezing, dat zij weer eens deed uitkomen de hechtheid van de samenwer king der Rechtsche partijen. Maar van den anderen kant, constateert het blad. is er ook reden den uitslag met gemengde gevoelens te begroeten. De Katholieken en hunnen bondgenoo ten in de Staten maakten gebruik van hun recht om geestverwanten en coali- tic-gonoolen te kiezen. Maar wat wel zeer duidelijk werd ge demonstreerd bij deze vernieuwing van de Eerste Kamer, is, dat voor de verkie zing van dit Staatslichaam een ander stelsel moet gelden. Een stelsel, dat een juiste verfegen- woordigng, ten naastenbij althans, ga randeert. Thans is dit niet het geval Herhalingsoefeningen en Invaliditeitswet. Men verzoekt mede te doelen Don cLienstpliohtigen, die dit jaar voor herhalingsoefeningen onder de wapenen moeten komen wordit zoo zij ingevolge de Invaliditeitswet verplicht verzekerd' zijn in hun eigen belang geraden om hun ren te kaart- mede te brengen. De Tabakswet. Aangezien de firma „La Rolsa", v,h. W. G. Boete Jr. te Kampen niet in het bezit is kimmen komen van de bemoedigde ze gels is aan 250 werklieden ontslag aange zegd. De vier organisaties in de Tabaksindus trie te Deventer hebben een telegram aan den minister gezonden, met verzoek om dringende maatregelen te nemen om zegels te doen toekomen aan de sigaren fabrieken der firma R. J. W. Hulscher, daar deze anders stopgezet zullen moe ten worden. Uitkeering aan Werkloozen. De medewerking dor g e m e enten. In een circulaire aan de gemeentebestu ren zegt de minister van Binnenlands ehe Zaken, dat eene steunregeling van Rijks wege voor werklooze arbeiders op den duur slechts dan bestaanbaar is, zoo de Regeering op algemeone loyale medewer king van de gemeentebesturen mag reke nen, waaronder hij verstaat, dat men niet gaat boven de door hem gestelde uitkee ringen. Het doet hem leed in de laatsto maanden te hebben moeten constateeren, dat de vereischto medewerking niet steeds verleend is geworden. Verschillende ge meentebesturen toch hebben regelingen getroffen, ten gevolge waarvan hooger© uitkeeringen verstrekt worden, dan ver leend kunnen wordtin orereenkoms tig de doo hem vastgestelde regeling of ten ge volge waarvan uitkeeringen gedaan kun nen worden in gevallen waarin dit volgens de, door hem getroffen regeling niet moge lijk is. Gevolg van heb gebrek aan voldoend© medewerking zal zijn, dat de steun verlee- minig vanwege 's Ministers Departement zal moeten worden ingetrokken, vóórdat de juiste tijd daarvoor gekomen zal zijru De Minister Ter zoekt daarom den gemeen tebesturen voor zooverre noodig, voortaan

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1